27028 |
opbreken van het slag |
opbreken:
opbrē̜kǝ (L244b Griendtsveen, ...
L288a Ospel,
L266p Sevenum),
opbreken van het slag:
opbrē̜kǝ van ǝt slax (L265p Meijel, ...
L245p Meterik),
uit het slag opdoen:
yt ǝt slax opdōn (L288a Ospel),
uitbreken:
ø̜jtbrē̜kǝ (L244b Griendtsveen)
|
Twee rijen turven uit het slag wegnemen en deze op de ligger leggen van het bed ernaast. Men neemt dan nog twee rijen en die legt men op hetzelfde bed als waaruit ze genomen zijn. In de ontstane opening wordt een ring opgebouwd. [II, 80a]
II-4
|
21880 |
opbrengst |
gewin:
jewin (Q121p Kerkrade),
opbrengst:
de opbrengse (L217p Meerlo),
de opbrengst (Q203p Gulpen, ...
Q203b Ingber,
Q001p Zonhoven),
de opbrings (Q095p Maastricht),
de opbringst (Q203p Gulpen, ...
L374p Thorn),
de ôpbrîngs (Q098p Schimmert),
den opbrings (Q095p Maastricht),
obbrings (L300p Beesel, ...
L329a Kapel-in-t-Zand,
Q095p Maastricht),
opbrengs (Q196p Mheer, ...
Q098p Schimmert,
Q015p Stein),
opbrengst (L320c Haler, ...
Q034p Merkelbeek,
L371p Ophoven,
L210p Venray),
opbringe (L331p Swalmen),
opbrings (Q102p Amby, ...
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
Q193p Gronsveld,
L328p Heel,
L330p Herten (bij Roermond),
Q039p Hoensbroek,
L246p Horst,
Q096b Itteren,
L267p Maasbree,
L332p Maasniel,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L383p Melick,
Q197p Noorbeek,
L387p Posterholt,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L331p Swalmen,
Q112z Ten-Esschen/Weustenrade,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L386p Vlodrop),
opbringst (L320a Ell, ...
Q203p Gulpen,
Q039p Hoensbroek,
L321a Ittervoort,
L320b Kelpen,
L382p Montfort,
L294p Neer,
L374p Thorn,
L289p Weert),
opbringə (L269p Blerick),
opbryngst (Q015p Stein),
opbrènge (L381p Echt/Gebroek),
opbrèngs (Q018p Geulle, ...
Q014p Urmond),
opbréngs (Q027p Doenrade),
ŏpbrĭngs (Q117p Nieuwenhagen),
upbrengst (L265p Meijel),
òpbrings (Q113p Heerlen),
òpbringst (L417p As),
ópbrings (Q207p Epen, ...
L299p Reuver,
L271p Venlo),
ópbréngst (L265p Meijel),
ôpbrengst (L216p Oirlo),
rendement:
rendement (Q095p Maastricht),
schaar:
WNT: schaar (V), Hetgeen een veld of bosch oplevert, gewas.
sjhoër (Q201p Wijlre),
sjoor (L298a Kesseleik, ...
Q118p Schaesberg),
slotsom:
(totaal).
slotzoom (L265p Meijel),
verdienst:
m.
vərd‧ēns (Q202p Eys),
winst:
wenst (L417p As, ...
P219p Jeuk),
wins (Q035p Brunssum, ...
Q086p Eigenbilzen,
Q018p Geulle,
Q109p Hulsberg,
L267p Maasbree,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L329p Roermond,
Q032p Schinnen,
L432p Susteren,
L271p Venlo,
Q117a Waubach),
winst (L428p Born, ...
L353p Eksel,
Q202p Eys,
Q203p Gulpen,
Q203b Ingber,
Q096b Itteren,
L320b Kelpen,
K317p Leopoldsburg,
Q095p Maastricht,
L364p Meeuwen,
L364p Meeuwen,
L382p Montfort,
L416p Opglabbeek,
L266p Sevenum,
L266p Sevenum,
Q020p Sittard,
Q015p Stein,
L245b Tienray,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy),
wunst (P047p Loksbergen)
|
dat wat iets bij verkoping oplevert, de opbrengst [schoor, winst] [N 89 (1982)] || De hoeveelheid bier die men uit het brouwsel bereidt. [monogr.]
II-2, III-3-1
|
33205 |
opbrengst van een aardappelstruik |
bos:
bus (L324p Baexem, ...
L269p Blerick),
bās (Q156p Borgloon),
bōs (L288p Nederweert),
bǫs (L282p Achel, ...
L366p Gruitrode,
L286p Hamont,
L289a Hushoven,
L370p Kessenich,
K278p Lommel,
Q009p Maasmechelen,
L265p Meijel,
L312p Neerpelt,
P176p Sint-Truiden,
L318b Tungelroy),
buist:
bø̜̄st (K358p Beringen, ...
K318p Berverlo,
K359p Koersel,
K357p Paal),
bǭst (L413p Helchteren),
bussel:
bøsǝl (Q009p Maasmechelen),
hoop:
hǫu̯p (L429a Berg),
klats:
klats (L314p Overpelt),
kooksel:
kǫksǝl (L355a Linde, ...
L159a Middelaar,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L314p Overpelt),
opbrengst:
ǫp˱breŋst (L321p Neeritter),
staak:
stǭk (L329p Roermond),
stok:
stǫk (Q101p Valkenburg),
struik:
strø̜̄k (Q002p Hasselt, ...
K314p Kwaadmechelen),
strōk (Q071p Diepenbeek),
strūk (L371a Geistingen, ...
P175p Gingelom,
L291p Helden,
Q077p Hoeselt,
Q009p Maasmechelen,
Q015a Meers,
P176a Melveren,
L209p Merselo,
Q198b Oost-Maarland,
P222p Opheers,
L420p Rotem,
L266p Sevenum,
Q187p Sint Pieter,
L378p Stevensweert,
Q112z Ten Esschen,
Q178p Val-Meer,
L268p Velden,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
strű̄k (L366p Gruitrode, ...
L369p Kinrooi),
strǫk (P107a Rummen),
strǫu̯k (Q072p Beverst, ...
L372p Maaseik,
Q098p Schimmert),
strǫǝk (P188p Hoepertingen),
strǭ.k (L414p Houthalen, ...
Q078p Wellen),
štrūk (L324p Baexem, ...
L331b Boukoul,
L426p Buchten,
Q193p Gronsveld,
L328p Heel,
Q113p Heerlen,
Q112a Heerlerheide,
L330p Herten,
Q039p Hoensbroek,
L426z Holtum,
L325p Horn,
Q111p Klimmen,
L434p Limbricht,
L332p Maasniel,
Q204a Mechelen,
L322a Nunhem,
Q032a Puth,
L329p Roermond,
Q020p Sittard,
L331p Swalmen,
Q097p Ulestraten,
Q101p Valkenburg,
L386p Vlodrop,
Q117a Waubach),
štrūx (Q121c Bleijerheide, ...
Q211p Bocholtz),
tros:
trōš (L373p Roosteren)
|
Bij het woordtype kooksel wordt opgemerkt: "eigenlijk voldoende om éénmaal van te eten". [N 12, 19]
I-5
|
25734 |
opbrouwen |
opbrouwen:
opbrouwen (L250p Arcen, ...
L325p Horn)
|
Het beslag op een hogere temperatuur brengen. [monogr.]
II-2
|
30255 |
opdekwerk |
binnenaanslag:
benǝnǭnslax (K353p Tessenderlo),
deur met opdek:
diǝr męt˱ ǫp˱dęk (Q083p Bilzen),
opdek:
op˱dęk (Q121c Bleijerheide, ...
L385p Sint Odilienberg,
Q015p Stein),
ǫp˱dek (L387p Posterholt),
ǫp˱dęk (Q083p Bilzen),
opdekdeur:
ǫp˱dęk˱diǝr (Q083p Bilzen),
opdekraam:
ǫp˱dękrām (Q018p Geulle),
opdeksponning:
op˱dęksponeŋ (L163p Ottersum)
|
Het gedeelte van de raamvleugel of deur dat ter voorkoming van tocht over de kozijnstijl heen ligt. [N 55, 13]
II-9
|
29274 |
opdeunen |
duwen:
duwǝ (L318p Stramproy),
opdraaien:
opdrɛjǝ (L318p Stramproy)
|
Door middel van de deunstok de ketting- of garenboom verder draaien om zodoende de ketting van het weefsel te spannen. [N 39, 115]
II-7
|
28631 |
opdoeken |
doeken:
do.kǝn (L421p Dilsen),
dōkǝ (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
een doek om de korf doen:
ǝnǝ dōk om de kø̜rf dōn (L374p Thorn),
opdoeken:
opdoeken (Q003p Genk, ...
K278p Lommel,
Q009p Maasmechelen,
L294p Neer,
P177p Zepperen),
opdokǝ (Q003p Genk),
opdukǝ (P107a Rummen, ...
P176p Sint-Truiden,
L210p Venray),
opdø̄kǝ (L333p Asenray / Maalbroek, ...
L371a Geistingen,
L330p Herten,
L329p Roermond),
opdōkǝ (Q019p Beek, ...
L428p Born,
Q113p Heerlen,
L246p Horst,
L416p Opglabbeek,
L381b Peij,
L271p Venlo,
L289p Weert),
opdōkǝn (L361p Tongerlo),
opdūkǝ (L265p Meijel),
updukǝn (K353p Tessenderlo),
opkleden:
opkleden (K317a Kerkhoven),
opklę.ǝn (Q071p Diepenbeek),
opklęjǝ (P120p Alken),
opklęjǝn (L361p Tongerlo),
opsteken:
opstęjkǝ (Q015p Stein),
opstę̄kǝ (L244d Ysselsteyn),
opzakken:
opzakǝ (L384p Herkenbosch),
toebinden:
toebinden (L215a Wellerlooi)
|
Een doek onder de korf steken. De uiteinden van de doek worden met pinnetjes of oognagels vastgezet aan de korfwand. Hierdoor verhindert men het wegvliegen van de bijen tijdens het reizen. [N 63, 104a; JG 2b-5, add.; monogr.]
II-6
|
26560 |
opdraaien |
aftreden:
ǫftrēǝn (Q071p Diepenbeek),
duwen en trekken:
dywǝ ɛn trękǝ (L368p Neeroeteren),
opdraaien:
opdraaien (L270p Tegelen),
op˱drɛ̄jǝ (L163p Ottersum),
ǫp˱drɛjǝ (L321a Ittervoort),
optreden:
ǫptrēǝn (Q071p Diepenbeek),
treden:
trēǝn (P057p Kuringen, ...
P056p Stokrooie)
|
Bij het ophijsen door middel van de steenreep met handen en voeten het groot rad in beweging brengen met behulp van de op de velg bevestigde pinnen. Zie ook de toelichting bij het lemma ɛsteenreepɛ.' [Vds 215; Jan 192] || Onder toevoeging van klei het op zijn kop op de schijf geplaatste werkstuk een nog hogere of bredere vorm geven. [N 49, 33b]
II-3, II-8
|
27154 |
opeengestapeld liggen |
opeengestapeld liggen:
opējǝštāpǝlt lī-jǝ (Q255p Kelmis)
|
Het opgestapeld liggen van de verschillende ertssoorten. [monogr.]
II-4
|
17897 |
opeenschuiven |
afstroppen:
aafstruipe (L292p Heythuysen),
bijeenschuiven:
bīēein sjūūvö (L378p Stevensweert),
een piel maken:
B.v. van borden.
unn piel make (Q095p Maastricht),
ineenschuiven:
ineinsjieve (L292p Heythuysen),
op malkander schuiven:
op mekaanĕĕre sjuive (Q077p Hoeselt),
opeenschuiven:
o.pē.šy(3)̄və (Q203b Ingber),
obbein sjuive (Q095p Maastricht),
obee sjöve (Q188p Kanne),
obijn šuuve (L369p Kinrooi),
op ee sjuuvə (Q116p Simpelveld),
op ee sjuve (Q112z Ten-Esschen/Weustenrade),
op een schuiven (L422p Lanklaar),
op ei sjüve (Q201p Wijlre),
op èèn sjuve (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
op ê sjuvə (Q108p Wijnandsrade),
opaein sjyve (Q005p Zutendaal),
opeen sjaajve (Q083p Bilzen),
opeen sjŭŭvə (Q033p Oirsbeek),
opeensjuive (Q077p Hoeselt),
opeesjuuvə (Q027p Doenrade),
opein chieve (L358p Reppel),
opein schuive (Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
opein schuuve (L269p Blerick),
opein schuuvə (L382p Montfort),
opein sjāive (Q162p Tongeren),
opein sji-jve (L360p Bree),
opein sjuufe (Q098p Schimmert),
opein sjuuve (L317p Bocholt, ...
L381p Echt/Gebroek,
L299p Reuver,
L329p Roermond),
opein sjuve (Q011p Boorsem, ...
Q021p Geleen,
L332p Maasniel),
opeinschūūve (Q098p Schimmert),
opeinsjieven (L368p Neeroeteren),
opeinsjuive (Q095p Maastricht),
opeinsjuuve (L383p Melick, ...
L322a Nunhem,
L386p Vlodrop),
opeinsjuuvə (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
opeinsjūūvə (L300p Beesel),
openschuuve (L217p Meerlo),
opēsjy(3)̄və (Q253p Montzen),
opiejen schuiven (L353p Eksel),
opiejən schèùvə (K317p Leopoldsburg),
opieën schuûve (L316p Kaulille),
opīē.n schèève (Q002p Hasselt),
opèe sjuve (Q203p Gulpen),
opèin sjûive (Q193p Gronsveld),
opèè(n) sjuive (Q178p Val-Meer),
ōp əə sjūūvə (Q117p Nieuwenhagen),
òpeinsjuvən (Q014p Urmond),
òpèjnsji-jve (L417p As),
óbbee sjūūvə (Q113p Heerlen),
óp ĕn schūūvə (L164p Gennep),
ópee sjuuvə (Q207p Epen),
ôpijn sjūūvə (L299p Reuver),
opeentassen:
opieën tassen (L353p Eksel),
opeenzetten:
opein zettə (Q095p Maastricht),
opstroppen:
opstruipe (L292p Heythuysen),
opstruëpe (L210p Venray),
opströppe (Q156p Borgloon),
zodat de doorgang dicht
opstroppe (L352p Hechtel),
overeenschuiven:
euveree sjuve (Q034p Merkelbeek),
euverienschuive (L414p Houthalen),
euverieën schuive (L352p Hechtel),
iëveren sjaajve (Q083p Bilzen),
uverein sju-jve (L372p Maaseik),
uvver ee sjüve (Q121p Kerkrade),
øͅvərē. šy(3)̄və (Q202p Eys),
overheen stroppen:
euver haer struipe (L271p Venlo),
ritsen:
ritsen (L298a Kesseleik),
schuivelen:
skuifele (P219p Jeuk),
schuiven:
schauven (Q003p Genk),
schouve (K317a Kerkhoven),
schuijven (L282p Achel),
schuive (L269p Blerick, ...
P188p Hoepertingen,
Q208p Vijlen,
K361p Zolder),
schuiven (P120p Alken, ...
L353p Eksel,
K278p Lommel,
P176p Sint-Truiden,
K361p Zolder,
Q001p Zonhoven),
schuuve (L382p Montfort, ...
L210p Venray),
schuven (L371p Ophoven, ...
L371p Ophoven,
L288a Ospel),
sjeuve (Q200p s-Gravenvoeren),
sjijve (Q086p Eigenbilzen),
sjijve(n) (Q086p Eigenbilzen),
sjuffe (Q222p Vaals),
sjuivë (Q077p Hoeselt),
sjuuve (Q021p Geleen, ...
L321a Ittervoort,
L387p Posterholt,
L374p Thorn),
sjuve (L369p Kinrooi),
sjuven (L265p Meijel),
sjūūve (L331p Swalmen),
sjūve (Q012p Rekem),
stroppen:
(zich) stroppe (L289p Weert),
schtreupu (Q035p Brunssum),
sjtreuhpe (Q117a Waubach),
sjtruipe (L331p Swalmen),
sjtröppe (Q101p Valkenburg),
sjtröppə (Q095p Maastricht, ...
Q117p Nieuwenhagen,
Q098p Schimmert),
sjtröpə (L329a Kapel-in-t-Zand),
streupe (Q202p Eys),
streupen (Q240p Lauw),
stroppe (P219p Jeuk, ...
L271p Venlo),
stroppen (L366p Gruitrode, ...
K278p Lommel,
K353p Tessenderlo),
strŏĕppə (L265p Meijel),
struipe (L269b Boekend, ...
L267p Maasbree),
struppen (L428p Born),
struuëpe (L245b Tienray),
ströppe (L369p Kinrooi, ...
L372p Maaseik,
Q095p Maastricht,
L216p Oirlo,
L318b Tungelroy),
ströppe(n) (L372p Maaseik),
ströppen (Q015p Stein),
strûppe (Q015p Stein),
(van touw)
sjtröppe (L330p Herten (bij Roermond)),
Van gaon dat verklattert.
strèppe (Q083p Bilzen),
tassen:
tassen (L353p Eksel),
verstroppen:
verstroppe (P047p Loksbergen),
vərstròpə (P047p Loksbergen),
#NAME?
verströppe (Q095a Caberg)
|
Op elkaar schuiven (stroppen, schuiven) [N 108 (2001)] || opeen [schuiven] || stroppen: Op elkaar schuiven (stroppen). [N 84 (1981)]
III-1-2
|