19235 |
opnieuw beginnen |
herbeginnen:
eͅrbəgeͅnə (L423p Stokkem),
eͅrbəginə (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
herbegennen (P184p Groot-Gelmen, ...
P181p Muizen,
P176p Sint-Truiden),
herbegeͅnnen (Q071p Diepenbeek),
herbeginne (Q156p Borgloon, ...
L368p Neeroeteren,
L362p Opitter),
herbeginnen (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
K360p Heusden,
Q152p Kerniel,
L372p Maaseik,
L368p Neeroeteren,
P117p Nieuwerkerken),
herbegonnen (Q074p Kortessem),
herbəgeͅnə (Q001p Zonhoven),
herbəginə (Q003p Genk),
heͅrbeͅxēneͅ (P193p Mettekoven),
heͅrbəgeͅnə (P050p Herk-de-Stad),
hèr beginnen (P050p Herk-de-Stad),
hèrbeginnen (Q088p Lanaken),
hɛrbəgenə (Q156p Borgloon),
hɛrbəgEnə (Q003p Genk),
e in gen is dof
herbegenne (P055p Kermt),
streep boven de e duidt de klemtoon aan de e moet uitgesproken worden als in het frans est
herbegēnne (Q002p Hasselt),
heropnieuw beginnen:
herbeniev beginne (P176p Sint-Truiden),
herepnief beginnen (P172p Wilderen),
herrepenouw begenne (P121p Ulbeek),
ai wordt uitgesproken zoals in het Franse paix
herrepenief begaine (P117p Nieuwerkerken),
herpakken:
herpakken (Q077p Hoeselt),
opnieuw beginnen:
obnìjw bəgeͅnə (L367p Neerglabbeek),
oepnief beginnen (K353p Tessenderlo),
op-joew beginnen (K278p Lommel),
opjuw beginnen (K278p Lommel),
opnau bəgenə (Q156p Borgloon),
opnauw begeenne (Q177p Millen),
opnauw begennen (P184p Groot-Gelmen),
opnauw begēͅnne (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
opnauw beginne (Q083p Bilzen, ...
Q156p Borgloon),
opnauw beginnen (P188p Hoepertingen, ...
Q077p Hoeselt,
P056p Stokrooie,
Q079a Wintershoven),
opnauw bəgennən (Q086p Eigenbilzen),
opner beginnen (Q072p Beverst),
opneuts beginnen (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
opneuw beginne (Q084p Waltwilder),
opnief begenne (P214p Montenaken),
opnief beginne (K317a Kerkhoven),
opnief beginnen (K360p Heusden),
opnief beginnə (K359p Koersel),
opnieuv begenne (P176p Sint-Truiden),
opniev beginne (P176p Sint-Truiden),
opnift beginnen (K314p Kwaadmechelen, ...
K314p Kwaadmechelen),
opnift bəginnən (K353p Tessenderlo),
opnijj beginnen (L282p Achel),
opnīf bəgeͅnə (P050p Herk-de-Stad, ...
P050p Herk-de-Stad),
opnoets beginnen (L372p Maaseik),
opnoeuw beginnen (L317p Bocholt),
opnoew beginne (L360p Bree, ...
L421p Dilsen,
L368p Neeroeteren),
opnoew beginnen (L316p Kaulille, ...
L368p Neeroeteren,
L415p Opoeteren),
opnoo-uwts bəginnə (Q007p Eisden),
opnoows beginne (Q012p Rekem),
opnou begènne (Q078p Wellen),
opnouw begenne (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
opnouw begennen (P121p Ulbeek),
opnouw beginne (L362p Opitter),
opnouw beginnen (L417p As, ...
Q003p Genk,
L316p Kaulille,
L372p Maaseik,
L358p Reppel,
Q008p Vucht),
opnouw begêene (P188p Hoepertingen),
opnouə begInne (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
opnow beginnen (L352p Hechtel),
opnōw beͅxēneͅ (P193p Mettekoven),
opnŏw bəgennə (P195p Gutshoven),
opnoͅw begeͅnnen (Q071p Diepenbeek),
opnui beginne (Q096c Neerharen),
opnuij beginne (Q095p Maastricht),
opnuw beginnen (L360p Bree),
opnŭiw beginne (Q005p Zutendaal),
opnø͂ͅ begenne (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
opnø͂ͅə bəginnə (Q088p Lanaken),
oͅpnḁy bəgeͅnə (P120p Alken),
oͅpnif bəgeͅnnə (P174p Velm),
oͅpnouts bəgeͅnə (L423p Stokkem),
ópnou begènne (Q001p Zonhoven),
u wordt uitgesproken als in het franse preuve
opnue begènne (Q002p Hasselt),
opnieuw maken:
opnauw makə (Q007p Eisden),
opnauw maoken (Q003p Genk),
opnief maken (K358p Beringen),
optenieuw beginnen:
obbenuij beginne (Q095p Maastricht),
obənou bəgeͅnə (Q001p Zonhoven),
oeppenift bəginne (K353p Tessenderlo),
op tə no`ts bəgInə (Q172p Vroenhoven),
openief begennen (P176p Sint-Truiden),
oppenouw beginnen (K361p Zolder),
oͅbənowts bəgenə (Q010p Opgrimbie),
oͅpĕnif bəgeͅnə (P176p Sint-Truiden),
óbbenou begènne (Q001p Zonhoven),
oei als in franse oeil
obbənoei bəgeͅnnə (Q088p Lanaken),
opternieuw beginnen:
obbernouts beginnen (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
oper nef beginnen (P050p Herk-de-Stad),
oppernauw beginnen (K360p Heusden, ...
L312p Neerpelt),
oppernei beginnen (L286p Hamont, ...
L286p Hamont),
oppernieuw beginnen (K359p Koersel, ...
L312p Neerpelt),
oppernift beginnenn (K314p Kwaadmechelen),
oppernij beginnen (L282p Achel),
oppernoe beginnen (L316p Kaulille),
oppernoets beginnen (L368p Neeroeteren, ...
L368p Neeroeteren,
L415p Opoeteren),
oppernoeuw beginnen (L358p Reppel),
oppernooits beginnenn (L372p Maaseik),
oppernoows beginne (Q012p Rekem),
oppernouw beginnen (L355p Peer),
oppernow beginnen (L352p Hechtel),
oppernoêts beginne (L360p Bree),
opternauw beginne (Q083p Bilzen),
oͅpərnij bəgeͅnə (L416p Opglabbeek),
oͅpərnijw bəgeͅnə (L416p Opglabbeek),
òppərnéj bəgennə (L286p Hamont),
òpərnòə bəgònən (L312p Neerpelt),
óppərnòw bəgennə (L286p Hamont),
əpərnauw beginnən (L314p Overpelt),
de ei is zeer kort
op ər neij beginnen (L282p Achel),
naast u staat (oo)
obərnuw bəgEnnən (L421p Dilsen),
opternieuw doen:
oppernauw daôn (L360p Bree),
overnieuw beginnen:
euvernauws beginnen (Q007p Eisden),
terugbeginnen:
terug beginnen (L316p Kaulille),
treug begeenne (Q177p Millen),
truk begenne (P214p Montenaken),
truk bəgennə (P195p Gutshoven),
təryg bəgònən (L312p Neerpelt),
tərügbəgEnən (L312p Neerpelt),
vanher beginnen:
van haar beginne (K317a Kerkhoven, ...
K353p Tessenderlo),
van haar beginnen (K314p Kwaadmechelen),
van haar bəgEnnən (K353p Tessenderlo),
van haar bəginnnə (K353p Tessenderlo),
van haar bəginnə (K353p Tessenderlo),
van heir begenne (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
van heir beginnen (P188p Hoepertingen),
van her beginne (Q084p Waltwilder),
van her beginnen (L317p Bocholt, ...
L352p Hechtel,
L414p Houthalen,
K359p Koersel,
L312p Neerpelt,
K361p Zolder),
van herbeginnen (P056p Stokrooie),
van hà beginnen (P050p Herk-de-Stad),
van hèr beginnen (P050p Herk-de-Stad),
vanhei-r beginnen (K359p Koersel),
vanher beginnen (Q003p Genk, ...
K357p Paal),
vanhēͅrbəgeͅnə (Q001p Zonhoven),
vanhêr begènne (Q003p Genk),
vannneēr beginnen (L368p Neeroeteren),
vḁn heͅrbəgeͅnə (L367p Neerglabbeek),
de a van van wordt weergegeven als å op de fiche
van heͅr bəgeͅnə (P120p Alken),
de e in her is lang
van her begInne (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
de e in her klinkt als de i in het Franse linge
van her beginnen (K278p Lommel),
her wordt uitgesproken als de e in hubert (lang)
van her begēͅnne (P119p Sint-Lambrechts-Herk)
|
opnieuw beginnen || opnieuw beginnen: veel dialecten kennen nog andere woorden dan opnieuw [ZND 40 (1942)]
III-1-4
|
27461 |
opnieuw openhakken |
opeennieuwts opbouwen:
opǝnyts ophowǝ (Q255p Kelmis)
|
Een dichtgevallen mijngang opnieuw openhakken. Dit was een taak van de houwer in het onderhoud. [monogr.]
II-4
|
33145 |
opnieuw wannen |
doordoen:
døǝrdun (P047p Loksbergen),
draineren:
drǝnērǝ (P056p Stokrooie),
duivelen:
dȳvǝlǝ (P214p Montenaken),
herdoorjagen:
hęrdō.rjǭgǝ (P197p Heers),
herduivelen:
hęrdyvǝlǝ (P218p Borlo, ...
P173p Halmaal,
P180p Kerkom,
P220p Mechelen-Bovelingen),
herjagen:
hęrjǭgǝ (Q079p Guigoven, ...
P195p Gutschoven,
Q165p Hopmaal,
Q076p Romershoven,
Q075p Vliermaalroot,
Q079a Wintershoven),
herwannen:
hęrw`anǝ (P186p Gelinden, ...
Q003p Genk,
Q081a Heesveld-Eik,
L365p Wijshagen),
nawannen:
nōi̯ǝwanǝ (L355p Peer),
nōwanǝn (L353p Eksel),
nǭwanǝ(n) (L421p Dilsen, ...
L286p Hamont,
L352p Hechtel,
L316p Kaulille,
L372p Maaseik,
L319p Molenbeersel,
L358p Reppel,
L313p Sint Huibrechts Lille,
L365p Wijshagen),
ommalen:
ømā.lǝ (Q010p Opgrimbie),
opnieuw wannen:
upjut wanǝ (K278p Lommel),
schoonmaken:
šunmǭ.kǝ (Q091p Veldwezelt),
sorteren:
sǫrtērǝ (L315p Kleine-Brogel),
triēren:
triø̄rǝ(n) (Q174p Herderen, ...
P050p Herk-de-Stad,
L414p Houthalen,
L369p Kinrooi,
L312p Neerpelt),
triø̜̄rǝ (L359p Beek, ...
P187p Berlingen,
Q083p Bilzen,
L317p Bocholt,
L356p Grote-Brogel,
Q170p Grote-Spouwen,
L352p Hechtel,
Q094p Hees,
Q188p Kanne,
P055p Kermt,
L315p Kleine-Brogel,
L422p Lanklaar,
P051p Lummen,
Q175p Riemst,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P058p Stevoort,
L423p Stokkem,
Q008p Vucht,
Q084p Waltwilder,
L354p Wijchmaal,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
triērǝ (P053p Berbroek, ...
K358p Beringen,
K318p Berverlo,
Q011p Boorsem,
Q071p Diepenbeek,
P049p Donk,
L419p Elen,
Q002a Godschei,
L366p Gruitrode,
Q002p Hasselt,
L413p Helchteren,
K360p Heusden,
P057p Kuringen,
Q088p Lanaken,
Q006p Leut,
Q009p Maasmechelen,
L424p Meeswijk,
P045p Meldert,
Q096c Neerharen,
Q010p Opgrimbie,
L371p Ophoven,
K357p Paal,
P052p Schulen,
L313p Sint Huibrechts Lille,
Q078p Wellen,
P044p Zelem,
K361p Zolder),
triē̜rǝ (L417p As, ...
L360p Bree,
Q007p Eisden,
Q087p Gellik,
K314p Kwaadmechelen,
L364p Meeuwen,
Q090p Mopertingen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
L420p Rotem,
L361p Tongerlo,
Q091p Veldwezelt,
L365p Wijshagen,
Q005p Zutendaal),
triē̜ǝrǝ (P218p Borlo, ...
P182p Buvingen,
P219p Jeuk,
P227p Vorsen),
trięi̯rǝ (P113p Binderveld, ...
P178p Brustem,
P115p Duras,
P117p Nieuwerkerken,
P176p Sint-Truiden),
trižē̜rǝ (L358p Reppel),
vanherwannen:
vanǭrwanǝ (K317a Kerkhoven),
varhē̜rwanǝ (L314p Overpelt)
|
Als men uit het gezuiverde graan het beste zaad wil halen dat zal dienen als zaaigraan, moet men opnieuw wannen. Men draait de wanmolen dan vlug rond zodat al het fijnere graan wegvliegt. Soms gebeurt dit niet met de wanmolen, maar door het graan te zeven; zie het lemma ''zeven met de handzeef'' (6.3.11). De omschrijvende opgaven met behulp van het heteroniem van het lemma wannen, zoals nog eens doordraaien, of voor de tweede keer doorjagen, zijn hier niet opgenomen. [JG 1a, 1b -gedeeltelijk-]
I-4
|
32928 |
opper |
berm:
bɛrm (L269p Blerick, ...
L215p Blitterswijck,
L381p Echt,
L249p Grubbenvorst,
L266p Sevenum,
Q020p Sittard,
L318p Stramproy,
L331p Swalmen,
L270p Tegelen,
L289p Weert),
bɛrǝm (Q038p Amstenrade),
dikke hoop:
(mv)
dikǝ hø̜̄.p (Q177p Millen),
dikke mijt:
dekǝ mē.t (Q159p Broekom, ...
Q157p Jesseren,
Q075p Vliermaalroot,
P192p Voort),
dekǝ mē̜.t (Q170p Grote-Spouwen, ...
Q166p Vechmaal),
dekǝ mē̜t (P218p Borlo, ...
P219p Jeuk),
dekǝ mē̜ǝ.t (P178p Brustem, ...
P186p Gelinden,
P213p Niel-Bij-Sint-Truiden,
P177a Ordingen,
P223p Rukkelingen-Loon,
P121p Ulbeek,
P118a Wijer),
dikǝ mai̯.t (Q168p 'S-Herenelderen, ...
Q163p Berg,
Q242p Diets-Heur,
Q177p Millen,
Q181p Sluizen),
dikǝ mø̜y.t (Q167p Koninksem),
dikǝ māǝ.t (Q169p Membruggen),
dikǝ mē̜.t (P224p Boekhout, ...
Q160p Bommershoven,
Q165p Hopmaal,
Q157a Overrepen),
dikǝ mē̜ǝ.t (P195p Gutschoven, ...
P197p Heers,
P188p Hoepertingen),
dikǝ męi̯.t (Q240p Lauw, ...
Q241p Rutten),
ganse opper:
gãnsǝ ø̜pǝr (L271p Venlo),
grote heukel:
grutǝ hekǝl (Q004p Gelieren Bret),
gruǝtǝ hīǝ.kǝl (L418p Niel-bij-As, ...
L415p Opoeteren),
grote hoop:
grōtǝ hęi̯p (Q243p Herstappe),
grūtǝ ȳp (P176p Sint-Truiden),
grote hopper:
gruǝtǝ hǫpǝr (P176a Melveren),
grote huist:
(mv)
gru̯utǝ hūzǝr (Q103p Berg / Terblijt),
grote opper:
grōtǝ ø̜pǝr (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L163a Milsbeek,
L322a Nunhem,
L163p Ottersum,
L329p Roermond,
L270p Tegelen,
L268p Velden,
L271p Venlo),
grōtǝ ǫpǝr (L372p Maaseik, ...
L373p Roosteren),
grūtǝ(n) ǫpǝr (L282p Achel, ...
K358p Beringen,
K359p Koersel),
grūu̯ǝtǝ ǫpǝr (L316p Kaulille, ...
Q002b Kiewit,
K314p Kwaadmechelen,
K278p Lommel,
L314p Overpelt),
heukel:
hȳ.kǝl (L317p Bocholt),
høxǝl (L318b Tungelroy),
hø̄.kǝl (L286p Hamont, ...
L316p Kaulille),
hø̄kǝl (L282p Achel),
hē.kǝl (L361p Tongerlo),
hī.kǝl (L359p Beek, ...
L363p Ellikom,
L356p Grote-Brogel,
L366p Gruitrode,
L358p Reppel),
hīǝ.kǝl (L360p Bree, ...
Q090p Mopertingen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L362p Opitter),
hooiberm:
hø̜i̯bɛrm (L378p Stevensweert),
hooihoop:
hø̜i̯hǫu̯p (L267p Maasbree, ...
L271p Venlo),
(mv)
høi̯høp (L192a Siebengewald),
hooiopper:
hø̜i̯ø̜pǝr (L209p Merselo),
hoop:
hø̜yp (Q156p Borgloon),
hō.p (Q003p Genk),
hōf (Q121p Kerkrade),
hōǝp (Q119p Eygelshoven, ...
Q193p Gronsveld,
Q113c Vrusschemig),
hūp (L269a Hout-Blerick),
hūu̯ǝp (L245p Meterik),
hǫu̯ip (L366p Gruitrode, ...
L365p Wijshagen),
hǫu̯p (L417p As, ...
L434a Broeksittard,
L376p Linne,
L332p Maasniel,
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek,
L373p Roosteren,
L289p Weert),
(mv)
hȳp (L265p Meijel),
hø̄.p (Q188p Kanne, ...
Q175p Riemst,
Q178p Val-Meer,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
hø̄f (Q121c Bleijerheide, ...
Q211p Bocholtz),
hø̄p (Q203p Gulpen, ...
Q098p Schimmert),
hø̄u̯f (Q222p Vaals),
hø̜i̯p (Q102p Amby, ...
Q100p Houthem,
Q111p Klimmen,
Q095p Maastricht,
Q099p Meerssen,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
Q101p Valkenburg),
hē.p (Q094p Hees, ...
Q171p Vlijtingen),
hopper:
høǝpǝr (Q284p Eupen),
hø̜.pǝl (Q247p Sint-Martens-Voeren, ...
Q247a Sint-Pieters-Voeren),
hø̜.pǝr (Q263p Raeren, ...
Q247p Sint-Martens-Voeren,
Q247a Sint-Pieters-Voeren),
hǫpǝr (Q015p Stein, ...
Q014p Urmond),
huik:
huik (L289p Weert),
huist:
(h)ǫu.st (L420p Rotem),
hus (L295p Baarlo, ...
L298p Kessel),
hust (L324p Baexem, ...
L327p Beegden,
L300p Beesel,
L269p Blerick,
L320a Ell,
L326p Grathem,
L322p Haelen,
L320c Haler,
L328p Heel,
L292p Heythuysen,
L325p Horn,
L320p Hunsel,
L289a Hushoven,
L320b Kelpen,
L289b Leuken,
L265p Meijel,
L294p Neer,
L321p Neeritter,
L322a Nunhem,
L326q Oler,
L299p Reuver,
L293p Roggel,
L296p Steyl,
L318p Stramproy,
L270p Tegelen,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo,
L289p Weert),
hušt (L381c Diergaarde, ...
L291p Helden,
L290p Panningen,
L386p Vlodrop),
hū.s (Q088p Lanaken, ...
Q010p Opgrimbie,
L329p Roermond,
L331p Swalmen),
hū.st (L331b Boukoul, ...
Q007p Eisden,
L419p Elen,
L330p Herten,
L370p Kessenich,
L369p Kinrooi,
L332p Maasniel,
L319p Molenbeersel,
Q096c Neerharen,
L371p Ophoven,
Q096d Smeermaas,
L331p Swalmen),
hūs (Q102p Amby, ...
Q038p Amstenrade,
Q196a Banholt,
L434a Broeksittard,
Q035p Brunssum,
Q096p Bunde,
L431p Dieteren,
L430p Einighausen,
Q021p Geleen,
Q018p Geulle,
Q112a Heerlerheide,
Q187a Heugem,
Q039p Hoensbroek,
Q100p Houthem,
Q111p Klimmen,
L434p Limbricht,
Q192p Margraten,
Q099p Meerssen,
Q034p Merkelbeek,
Q196p Mheer,
L382p Montfort,
Q018a Moorveld,
L433p Nieuwstadt,
Q036p Nuth,
L427p Obbicht,
Q033p Oirsbeek,
L381b Peij,
L381a Putbroek,
Q032a Puth,
L373p Roosteren,
Q099q Rothem,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
Q030p Schinveld,
Q195p Sint Geertruid,
Q020p Sittard,
Q031p Spaubeek,
Q015p Stein,
L378p Stevensweert,
L432p Susteren,
Q097p Ulestraten,
Q208p Vijlen,
Q117a Waubach,
Q113a Welten,
Q201p Wijlre),
hūst (Q038p Amstenrade, ...
L429a Berg,
Q096a Borgharen,
L428p Born,
L360p Bree,
L431p Dieteren,
L381p Echt,
Q017p Elsloo,
Q119p Eygelshoven,
Q202p Eys,
L371a Geistingen,
Q021p Geleen,
Q018p Geulle,
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
Q193p Gronsveld,
Q203p Gulpen,
L429p Guttecoven,
Q187a Heugem,
L426z Holtum,
L369p Kinrooi,
L376p Linne,
L377p Maasbracht,
Q204a Mechelen,
Q099p Meerssen,
Q196p Mheer,
Q199p Moelingen,
L382p Montfort,
Q022p Munstergeleen,
Q117p Nieuwenhagen,
Q197p Noorbeek,
Q198b Oost-Maarland,
L381b Peij,
Q111q Ransdaal,
Q099q Rothem,
Q115p Schin op Geul,
Q121b Spekholzerheide,
L378p Stevensweert,
Q112z Ten Esschen,
Q097p Ulestraten,
Q014p Urmond,
Q222p Vaals,
Q101p Valkenburg,
Q208p Vijlen,
L375p Wessem,
Q201p Wijlre),
hūš (L383p Melick, ...
L387p Posterholt,
L385p Sint Odilienberg,
L386p Vlodrop),
hūǝst (Q118p Schaesberg),
hű̄.st (L368p Neeroeteren, ...
L361p Tongerlo),
h˙ūst (L421p Dilsen),
ū.s (L423a Booien, ...
Q011p Boorsem,
L422p Lanklaar,
L372p Maaseik,
Q009p Maasmechelen,
Q012p Rekem,
L423p Stokkem,
Q008p Vucht),
ū.st (Q006p Leut, ...
L424p Meeswijk),
ūst (Q013p Uikhoven),
huister:
hū.stǝr (Q096a Borgharen, ...
Q087p Gellik,
Q101a Sibbe / IJzeren,
Q101p Valkenburg,
Q091p Veldwezelt,
Q172p Vroenhoven),
hū.sǝrt (Q200p s-Gravenvoeren),
hūstǝr (Q111q Ransdaal, ...
Q117a Waubach),
mijt:
mai̯.t (Q182p Nerem, ...
Q181p Sluizen,
Q162p Tongeren),
mē.t (Q086p Eigenbilzen, ...
Q153p Gors-Opleeuw,
Q079p Guigoven,
Q085p Hoelbeek,
Q152p Kerniel,
Q089p Martenslinde,
P193p Mettekoven,
Q168a Rijkhoven,
Q158p Riksingen,
Q076p Romershoven,
Q093p Rosmeer,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern,
Q080p Vliermaal,
Q171p Vlijtingen,
Q084p Waltwilder,
Q079a Wintershoven),
mē̜.t (Q156p Borgloon, ...
P182p Buvingen,
Q002a Godschei,
P184p Groot-Gelmen,
Q002p Hasselt,
Q164p Heks,
Q161p Piringen,
P058p Stevoort),
mē̜i̯t (Q004p Gelieren Bret),
mē̜t (P214p Montenaken, ...
P222p Opheers,
P176p Sint-Truiden),
mē̜ǝ.t (P120p Alken, ...
P187p Berlingen,
P178p Brustem,
Q071p Diepenbeek,
Q074p Kortessem,
P118p Kozen,
P220p Mechelen-Bovelingen,
Q076p Romershoven,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
Q075p Vliermaalroot,
Q078p Wellen,
Q073p Wimmertingen,
P177p Zepperen),
mē̜ǝt (P213p Niel-Bij-Sint-Truiden),
męi̯.t (Q072p Beverst, ...
Q083p Bilzen),
męi̯t (Q003p Genk, ...
Q081a Heesveld-Eik,
P181p Muizen,
Q082p Munsterbilzen),
mī.t (Q005p Zutendaal),
mīt (L429a Berg, ...
L269p Blerick,
L434a Broeksittard,
L426p Buchten,
L366p Gruitrode,
Q105p Heer,
Q113p Heerlen,
L291p Helden,
Q188p Kanne,
Q095p Maastricht,
Q099p Meerssen,
L288p Nederweert,
Q197p Noorbeek,
Q198b Oost-Maarland,
L290p Panningen,
L293p Roggel,
Q096d Smeermaas,
Q015p Stein,
Q197a Terlinden,
Q097p Ulestraten,
Q222p Vaals,
Q101p Valkenburg,
Q208p Vijlen),
mīǝt (Q202p Eys),
mɛi̯.t (Q158a Henis, ...
Q077p Hoeselt,
Q155p Werm),
mɛ̄t (P180p Kerkom, ...
P227p Vorsen),
mijtje:
mē̜ǝ.tšǝ (Q152p Kerniel),
opper:
opǝr (P048p Halen),
upǝr (L269a Hout-Blerick),
øpǝr (L209p Merselo, ...
L192a Siebengewald,
L215a Wellerlooi),
ø̜pǝr (L191p Afferden, ...
L244c America,
L250p Arcen,
L247p Broekhuizen,
L211p Leunen,
L248p Lottum,
L246b Melderslo,
L159a Middelaar,
L163p Ottersum,
L266p Sevenum,
L268p Velden,
L163b Ven-Zelderheide,
L210p Venray,
L214p Wanssum,
L213p Well),
ǫpǝr (L282p Achel, ...
L295p Baarlo,
P053p Berbroek,
K358p Beringen,
K318p Berverlo,
P113p Binderveld,
L269p Blerick,
L360p Bree,
P049p Donk,
P115p Duras,
L353p Eksel,
L214a Geysteren,
P175p Gingelom,
P173p Halmaal,
L352p Hechtel,
L413p Helchteren,
K316p Heppen,
P050p Herk-de-Stad,
K360p Heusden,
L414p Houthalen,
L289a Hushoven,
P055p Kermt,
K359p Koersel,
P057p Kuringen,
K314p Kwaadmechelen,
K317p Leopoldsburg,
L355a Linde,
P046p Linkhout,
P047p Loksbergen,
K278p Lommel,
L248p Lottum,
P051p Lummen,
L364p Meeuwen,
P045p Meldert,
P176a Melveren,
L319p Molenbeersel,
L288p Nederweert,
L312p Neerpelt,
P117p Nieuwerkerken,
K315p Oostham,
L288a Ospel,
L314p Overpelt,
K357p Paal,
L355p Peer,
P107a Rummen,
P052p Schulen,
L313p Sint Huibrechts Lille,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P056p Stokrooie,
L318p Stramproy,
K353p Tessenderlo,
L318b Tungelroy,
P174p Velm,
L271p Venlo,
L289p Weert,
L354p Wijchmaal,
L365p Wijshagen,
P172p Wilderen,
P044p Zelem,
K361p Zolder),
pile (fr.):
pīl (Q193p Gronsveld, ...
Q020p Sittard)
|
De grootste soort hooihoop in het veld. [N 14, 112 en 111 add.; JG 1a, 1b, 2c; A 10, 20; A 16, 3b; A 42, 20b; L 38, 38b; monogr.]
I-3
|
17566 |
opperhuid |
bovenhuid:
baovehuid (L387p Posterholt),
bove hoëd (Q113c Vrusschemig),
bovenhoe:t (Q097p Ulestraten),
bovenste huid:
de beuversjte hoed (Q097p Ulestraten),
der bôvenste hōēt (Q112a Heerlerheide),
bovenste vel:
`t bovenste vel (L355p Peer),
bèùvesjte vél (Q019a Neerbeek),
t bùùvenste vel (L329p Roermond),
bovenvel:
bovevel (P227p Vorsen),
eerste vel:
īrstə vael (Q096d Smeermaas),
huid:
Zelden.
hôô.t (Q153p Gors-Opleeuw),
nerf:
de nerf (Q101p Valkenburg),
erf (Q121p Kerkrade),
nerf (Q015b Kerensheide, ...
L329p Roermond,
Q014p Urmond),
nerft (Q113p Heerlen),
opperhuid:
de opperhoed (Q198a Mesch),
opperhoat (Q002c Bokrijk),
opperhoed (L269p Blerick, ...
L322a Nunhem,
L271p Venlo),
opperhuid (L381p Echt/Gebroek, ...
L377p Maasbracht,
L373p Roosteren,
L373p Roosteren),
opperhèùd (Q104p Wijk),
overvel:
het over vèèl (Q255p Kelmis),
vel:
`t velle (Q014p Urmond),
et fel (Q162p Tongeren),
et fɛl (Q162p Tongeren),
et vél (Q198b Oost-Maarland),
et véél (L290p Panningen),
fael (Q178p Val-Meer),
felle (L432p Susteren),
feͅl (L424p Meeswijk),
fä:l (Q188p Kanne, ...
L314p Overpelt),
het vel (Q112a Heerlerheide, ...
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
Q117b Rimburg),
het velle (L429p Guttecoven, ...
L321a Ittervoort),
t feͅl (Q162p Tongeren),
t fèèl (Q112a Heerlerheide),
t vel (L247p Broekhuizen, ...
Q121p Kerkrade,
Q111p Klimmen,
Q101p Valkenburg,
Q101p Valkenburg,
Q112p Voerendaal),
t vel (?) (L382p Montfort),
t vēl (L332p Maasniel),
t veͅl (P175p Gingelom),
t vèl (Q119p Eygelshoven, ...
Q193p Gronsveld,
Q111p Klimmen),
t vèèl (Q196p Mheer),
t vél (Q118p Schaesberg),
ut vél (Q187p Sint-Pieter),
vael (Q005p Zutendaal),
vāēl (L286p Hamont, ...
L314p Overpelt),
ve.l (L324p Baexem, ...
L427p Obbicht),
ve:l (L316p Kaulille),
veal (Q211p Bocholtz),
vel (P120p Alken, ...
L295p Baarlo,
L324p Baexem,
L297p Belfeld,
L269b Boekend,
Q096p Bunde,
Q071p Diepenbeek,
Q086p Eigenbilzen,
L371a Geistingen,
Q002p Hasselt,
Q039p Hoensbroek,
P188p Hoepertingen,
Q077p Hoeselt,
L426z Holtum,
L325p Horn,
P219p Jeuk,
Q121p Kerkrade,
Q240p Lauw,
Q095p Maastricht,
Q204a Mechelen,
Q204a Mechelen,
L424p Meeswijk,
L321p Neeritter,
Q117p Nieuwenhagen,
L371p Ophoven,
Q012p Rekem,
Q012p Rekem,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
Q030p Schinveld,
L266p Sevenum,
P176p Sint-Truiden,
Q020p Sittard,
Q020p Sittard,
Q015p Stein,
L374p Thorn,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L214p Wanssum,
Q078p Wellen,
Q001p Zonhoven),
velle (L330p Herten (bij Roermond)),
vēl (L269p Blerick, ...
L287p Boeket/Heisterstraat),
vēͅl (L282p Achel),
veͅ(ə)l (L364p Meeuwen),
veͅ.l (L414p Houthalen),
veͅ:l (L422p Lanklaar),
veͅl (K318p Beverlo, ...
Q072p Beverst,
L360p Bree,
P175p Gingelom,
Q002p Hasselt,
Q094p Hees,
K314p Kwaadmechelen,
K278p Lommel,
L159a Middelaar,
L416p Opglabbeek,
P176p Sint-Truiden,
K353p Tessenderlo,
P044p Zelem),
veͅəl (L282p Achel, ...
L372p Maaseik),
vä:l (L286p Hamont),
väl (L312p Neerpelt),
vèl (L295p Baarlo, ...
Q035p Brunssum,
L426p Buchten,
Q021p Geleen,
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
Q099p Meerssen,
L265p Meijel,
L288p Nederweert,
Q198b Oost-Maarland,
P222p Opheers,
L163p Ottersum,
L270p Tegelen),
vèël (Q113p Heerlen),
vé.l (Q091p Veldwezelt),
vél (L324a Leveroy, ...
Q033p Oirsbeek,
L163p Ottersum,
Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
véle (L294p Neer),
vélle (L378p Stevensweert),
vêl (L360p Bree, ...
L353p Eksel,
L352p Hechtel,
L270p Tegelen),
vɛ:l (P057p Kuringen, ...
K278p Lommel),
vɛl (L368p Neeroeteren),
ət feͅl (L317p Bocholt, ...
K278p Lommel),
ət veͅl (Q003p Genk),
⁄t vel (L216p Oirlo, ...
L270p Tegelen),
⁄t vèl (L269p Blerick),
Courant.
vê.l (Q153p Gors-Opleeuw),
Geen aparte naam.
vel (L271p Venlo),
Opm.: afgestroopt vel = [huut].
vɛ̄l (Q253p Montzen),
Opm.: nerf uitsluitend m.b.t. bladeren.
vèl (L429a Berg-aan-de-Maas),
Uitdr.: t vel aafdoon = woekeren.
t velle (L322p Haelen)
|
opperhuid [N 10 (1961)] || Opperhuid (huid, bovenhuid, -vel). [N 109 (2001)]
III-1-1
|
30993 |
oppinnen |
het overleer opnagelen:
ǝt ǭvǝrlę̄r opnę̄gǝlǝ (Q253p Montzen),
inrijgen:
enrīgǝ (L163a Milsbeek),
met rivets opzwikken:
męt rivɛts opzwekǝ (L163a Milsbeek),
oppinnen:
oppenǝ (Q121c Bleijerheide, ...
L267p Maasbree),
oppinnen (L421p Dilsen),
opzwikken:
opzwekǝ (L265p Meijel),
opšwekǝ (L387p Posterholt),
tacksen:
tęksǝ (L293p Roggel),
voorlopig oppinnen:
vø̜rlōpex oppenǝ (Q083p Bilzen)
|
Het voorlopig vastslaan van het overleer na het overhalen. [N 60, 85]
II-10
|
29016 |
oppoffen |
oppoffen:
oppoffen (L282p Achel, ...
L312p Neerpelt),
oppofǝ (L317p Bocholt, ...
Q007p Eisden,
Q016p Lutterade,
L265p Meijel),
oppufǝ (P219p Jeuk, ...
Q197p Noorbeek,
L163p Ottersum),
uppufǝ (P047p Loksbergen, ...
K353p Tessenderlo),
ōppufǝ (Q113p Heerlen),
pof maken:
puf mǭkǝ (Q174p Herderen),
poffen:
pofǝ (Q011p Boorsem, ...
Q009p Maasmechelen,
Q099q Rothem),
pofǝn (L312p Neerpelt),
pufǝ (Q083p Bilzen, ...
L298a Kesseleik,
L299p Reuver,
Q098p Schimmert,
Q162p Tongeren,
Q078p Wellen),
pufǝn (Q071p Diepenbeek, ...
P188p Hoepertingen),
pōfǝ (L425p Grevenbicht / Papenhoven)
|
Tot een pof opnemen. [N 62, 29]
II-7
|
25513 |
oppoken |
aanwakkeren:
ɛnwakǝrǝ (Q180p Mal),
harden:
hęrdǝ (Q193p Gronsveld),
het vuur oprochelen:
ǝt vȳr oprǭxǝlǝn (Q198p Eijsden),
ǝt vȳǝr oprǭxǝlǝ (Q030p Schinveld),
het vuur oprokelen:
ǝt vø̄r oprǭkǝlǝ (L270p Tegelen),
het vuur uiteensteken:
ǝt vø̄r ūtęjnstiɛ̄kǝ (L269a Hout-Blerick),
jagen:
jāgǝ (Q002p Hasselt),
keuteren:
kø̄tǝrǝ (P176p Sint-Truiden),
opkeuteren:
opkø̄tǝrǝ (L414p Houthalen),
opkotteren:
opkøtǝrǝen (P176b Bevingen),
oppoken:
obpōkǝ (L312p Neerpelt),
opporren:
oppurǝ (L377p Maasbracht),
oprammelen:
oprammelen (Q193p Gronsveld, ...
Q121e Kaalheide),
opramǝlǝ (Q203p Gulpen),
oprǫmǝlǝ (Q191p Cadier),
opringelen:
oprøŋǝlǝ (Q019p Beek),
oprochelen:
oprø̜xǝlǝ (Q035a Rumpen),
oprōxǝlǝ (P176p Sint-Truiden),
oprǫxalǝn (Q015p Stein),
oprǭxǝlǝ (Q018p Geulle, ...
L330p Herten,
Q095p Maastricht,
L383p Melick,
L387p Posterholt,
Q020p Sittard,
L432p Susteren),
oprǭǝxǝlǝ (Q033p Oirsbeek),
ǫpruwáxǝlǝn (Q082p Munsterbilzen),
oprokelen:
oprø̄kǝlǝ (L269p Blerick, ...
Q197p Noorbeek),
oprø̜̄kǝlǝ (L271p Venlo),
oprēǝkǝlǝ (Q112p Voerendaal),
oprǭkǝlǝ (L250p Arcen, ...
L291p Helden,
L292p Heythuysen,
L265p Meijel,
L321p Neeritter,
L163p Ottersum,
L299p Reuver,
L318b Tungelroy),
ǫprǭkǝlǝ (L317p Bocholt),
oprokkelen:
oprǫkǝlǝ (L270p Tegelen),
opstochelen:
opštøxǝlǝ (Q121c Bleijerheide, ...
Q121p Kerkrade),
opstoken:
opštȳǝkǝ (Q202p Eys),
peuteren:
pø̄tǝrǝn (K278p Lommel),
rakelen:
rǭkǝlǝ (Q038p Amstenrade, ...
L269p Blerick,
L289b Leuken,
L372p Maaseik,
L290p Panningen),
rammelen:
ramǝlǝ (Q035p Brunssum),
reken:
rēkǝn (Q121p Kerkrade),
rochelen:
roaxǝlǝ (Q113p Heerlen, ...
Q097p Ulestraten),
roxǝlǝ (L353p Eksel, ...
Q003p Genk,
Q187a Heugem,
P118p Kozen,
P117p Nieuwerkerken),
roxǝlǝn (Q001p Zonhoven),
ruǝxǝlǝ (Q083p Bilzen),
rōxǝlǝ (P057p Kuringen, ...
P056p Stokrooie),
rǫxǝlǝ (Q035p Brunssum, ...
Q021p Geleen,
P176a Melveren,
L427p Obbicht,
Q204p Wittem,
P177p Zepperen),
rǫxǝlǝn (L432a Koningsbosch),
rǭxǝlǝ (Q012p Rekem, ...
Q099q Rothem),
rǭxǝlǝn (Q036p Nuth),
rokkelen:
rø̜kǝlǝ (Q117a Waubach),
stochelen:
štøxǝlǝ (Q121p Kerkrade),
verluchten:
vǝrluxtǝ (K314p Kwaadmechelen)
|
Het vuur oppoken. [N 29, 8a; OB 2, 2b; monogr.]
II-1
|
31058 |
opprikken |
aftekenen:
āftęjkǝnǝn (L421p Dilsen),
de kant zetten:
dǝ kanjtj zętǝ (L293p Roggel),
de steek doen uitkomen met de bout:
dǝ štiǝk duǝ utkǭmǝ met dǝr bōt (Q253p Montzen),
de steek opleggen:
dǝ steǝk oplɛqǝ (L267p Maasbree),
de steken meer doen uitkomen:
dǝ stikǝ męjr dun awtkuǝmǝ (Q083p Bilzen),
prikken:
prekǝ (Q121c Bleijerheide, ...
L265p Meijel),
prikken (K278p Lommel, ...
Q001p Zonhoven),
steek zetten:
stę̄k zętǝ (L163a Milsbeek)
|
Het met behulp van een steekopzetter of roulette meer zichtbaar maken van de steken in de rand. [N 60, 124b]
II-10
|
27859 |
opproppen |
aanvullen:
ānvølǝ (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Eisden]),
afdichten met besatzleem:
āfdextǝ met bǝzatslēm (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
afdichten met waterpatronen:
āfdextǝ met wātǝrpatrūnǝ (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Maurits]),
afproppen:
afprǫpǝ (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Maurits]),
afslieten:
āfšlētǝ (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Maurits]),
afsluiten met waterpatronen:
āfslø̜jtǝ męt wātǝrpatroanǝ (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Eisden]),
besatz aanbrengen:
bǝzats ābreŋǝ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Maurits]),
bǝzats ānbręŋǝ (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Maurits]),
bezetten:
bǝzę.tǝ (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Domaniale]),
bǝzętǝ (L426p Buchten
[(Maurits)]
, ... [Maurits]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
, [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]
Q015p Stein
[(Maurits)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
bǝzɛtsǝ (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
boorgaten dichten:
bōrgātǝ dixtǝ (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale]),
boorloker stoppen:
boǝrloǝkǝr štǫpǝ (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Winterslag, Waterschei]),
bourreren:
burērǝ (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
de boorloker dichten met leem:
dǝ bōrlø̜xǝr dixtǝ met lēm (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Julia]),
de boorloker dichten met leempatronen:
dǝ boǝrlø̜xǝr dixtǝ met lēmpatruǝnǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
de boorloker dichten met waterpatronen:
dǝ boǝrlø̜xǝr dixtǝ met wasǝrpatruǝnǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
dǝ bōrlø̜xǝr dixtǝ met wasǝrpatruǝnǝ (Q121a Chevremont
[(Julia)]
, ... [Domaniale]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Julia]),
dichten:
dichten (L422p Lanklaar
[(Eisden)]
[Laura, Julia]),
dichten met leempatronen:
dixtǝ met lēmpatruǝnǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q121a Chevremont
[(Julia)]
[Domaniale]),
leempatronen aanbrengen:
leempatronen aanbrengen (Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
[Wilhelmina]),
lēmpatruǝnǝ ābre.ŋǝ (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
leempatronen in het gat duwen:
lęjmpatrōnǝ en ǝt gāt dyjǝ (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
opproppen:
ǫpprǫpǝ (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
opstoppen:
ǫpstǫpǝ (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Laura, Julia]),
optrompen:
optrompǝ (Q121c Bleijerheide, ...
Q117p Nieuwenhagen,
Q118p Schaesberg),
opvullen met bourrage:
ǫpvęlǝ męt burāš (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
[Zwartberg, Waterschei]),
opvullen met leem:
op˲vølǝ mę liǝm (L286p Hamont
[(Eisden)]
[Zwartberg, Waterschei]),
opvullen met patatten:
ǫpvęlǝ męt patatǝ (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
patatten maken:
patatten maken (Q007p Eisden
[(Eisden)]
[Zwartberg, Eisden]),
patatten opsteken:
patatten opsteken (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Eisden]),
patatten zetten:
patatten zetten (Q012p Rekem
[(Zwartberg / Eisden)]
[Emma]),
uitdoppen:
ūt˱dǫpǝ (L423p Stokkem),
waterpatronen in het gat duwen:
wātǝrpatrōnǝ en ǝt gāt dyjǝ (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits])
|
De uiteinden van (loden) pijpen met behulp van een opproptang of een prop wijder maken. Zie ook de vorige lemmata. [N 64, 61b] || Een met springstof gevuld gat door middel van een waterpatroon of een van steenstof of leem gemaakte prop afsluiten. [N 95, 404; monogr.; Vwo 15; Vwo 48; Vwo 126; Vwo 177; Vwo 569; Vwo 571]
II-11, II-5
|