| 17965 |
op de schouder nemen, dragen |
dragen:
draage (L321a Ittervoort),
drage (L387p Posterholt),
hakkelepak dragen:
hakelepak draage (Q211p Bocholtz),
hakkelpak dragen:
hakkelpak dragen (Q204a Mechelen),
krommejak dragen:
kraomejak draagen (Q019a Neerbeek),
kraomejak hèlle (Q030p Schinveld),
kraomi-jak drage (L330p Herten (bij Roermond)),
krommejak draage (Q111p Klimmen),
De handeling van iem. of iets op de ug te dragen.
krommejaok drage (L429a Berg-aan-de-Maas),
krommelejak dragen:
kraomelejak drage (Q112z Ten-Esschen/Weustenrade),
krommelenek dragen:
kroamelenak draage (Q211p Bocholtz),
krommenek dragen:
emes kraomenak drage (L382p Montfort),
kraomenak drage (L426p Buchten, ...
L426z Holtum,
L377p Maasbracht),
kraomenak dragen (L381p Echt/Gebroek),
kraomenakdrage (L429p Guttecoven),
kromenak drage (Q098p Schimmert),
op de bot dragen:
op de bot drage (P222p Opheers),
op de bot nemen:
op de boͅt neͅmə (P175p Gingelom),
op de nek dragen:
obən na.k drā:jə (Q252p Moresnet),
op de nek pakken:
oppe nek pakken (L353p Eksel),
op de rug dragen:
op de rök draage (L290p Panningen),
op de rug pakken:
op de rug pakke (L312p Neerpelt),
op de schakkedak dragen:
vader draagtj mich ens op de sjaggedak (L328p Heel),
schouder dragen:
sjòwer drage (Q095p Maastricht)
|
rug: bovendeel van de rug [mars, hot] [N 10 (1961)] || rug: op de rug zitten [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 17966 |
op de schouder zitten |
? koetje vet:
kèjke vèt (Q091p Veldwezelt),
hoepelen:
wèlt ger mich ins hoepele (Q204a Mechelen),
in de nek zitten:
bie vaader in ge-nak zitte (Q111p Klimmen),
en də naek zetə (L286p Hamont),
en də neͅk zetən (L286p Hamont),
en də näk zetən (L314p Overpelt),
ge mogt in mènne nek zitte (L352p Hechtel),
knie?n:
kneie (Q112a Heerlerheide),
pa wielt geer miech -
kneeën (Q101p Valkenburg),
krommejak zitten:
kromejak zitte (Q097p Ulestraten),
krommejakken:
kròòmejakke (Q015b Kerensheide),
krommelen:
kraomele (Q035p Brunssum),
kroamele (Q121p Kerkrade),
krommenek zitten:
kraomenak zitten (L371p Ophoven),
krōēmenak (Q012p Rekem),
B.v. biej vader oppe kraomenak zitte.
kraomenak (L325p Horn),
kruiwagel zitten:
kreiwaugel zitten (P219p Jeuk),
op de bot zitten:
meͅt pa oͅp də boͅt sitə (Q162p Tongeren),
op de bot zitte (P222p Opheers),
op de bot zitten (P120p Alken),
op de boͅt zitte (P175p Gingelom),
op te bot zette (Q162p Tongeren),
Op de bot zitten.
op de boͅt sitə (P175p Gingelom),
op de buikas zitten:
op den boekas zette (L269p Blerick),
op de hakkepak zitten:
hakepak (Q255p Kelmis),
vader zet mig ens op de hakke pak (L268p Velden),
op de kattekedie zitten:
op de kattekedie zitten (P188p Hoepertingen),
op de knie?n zitten:
Vader, wil der mich eins -
bij vader op de kne-jen zitten (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
op de knoken zitten:
op pa zène kneuk zitte (Q002p Hasselt),
op de kremer zitten:
optə krimər pakə (L360p Bree),
B.v. oppe - zötte.
krîêmer (L360p Bree),
op de kriebelekraam zitten:
biej vader oppe kribbelekraom zitte (L322p Haelen),
bijj vader oppe kribbelekraom zitte (L322a Nunhem),
op de kriemaks zitten:
B.v. oppe - zötte.
krîêmaks (L360p Bree),
op de krommejak zitten:
bie de pap op de kròòmejak zitte (Q015b Kerensheide),
bie de vader opte kraomejaok zitte (Q014p Urmond),
bie pap op de krâômejak zitte (Q033p Oirsbeek),
bie vader kraòmejak zitte (Q020p Sittard),
bie vader oppe kroamejak zitte (L331p Swalmen),
op de kroamejak zitten (Q019a Neerbeek),
op de krommejak ziete (Q101p Valkenburg),
op der kroamejak zitte (Q113p Heerlen),
opter kroamejak humme (Q112a Heerlerheide),
bei de pap op de kammeejook zitte
bei de pap op de kammeejook zitte (Q014p Urmond),
op de krommelenek zitten:
bie der pap op der kroomelenak zitte (Q112b Ubachsberg),
bij der pap op der kroomele nak zitte (Q113c Vrusschemig),
op dr kroamelenak (Q121p Kerkrade),
op de krommenek zitten:
bie de pap op te kraomənak zitte (L426z Holtum),
bij vader [oͅpə krōəmənak} zitten (L424p Meeswijk),
bij vader op de kraomenak zitte (L426p Buchten),
op de kroamenak zitte (L429p Guttecoven),
op te kroamenak zette (L432p Susteren),
oppe krao.menak zitte (L331b Boukoul),
oppe kraomenak zitte (L382p Montfort),
Verdwijnt t.v.v. op de nak zitten.
op de kraomenak zitten (L371a Geistingen),
op de mars zitten:
beej Vader op de mars zitte (L214p Wanssum),
op de marse zitte (L163p Ottersum),
op de nek zitten:
bei vader op de nak zitte (L327p Beegden),
bi de pap oppe nek zitte (L427p Obbicht),
bie vaader oppe nak zitte (L321p Neeritter),
bie vader oppe nak zitte (L324p Baexem),
bij vader oppe nak zitte (L424p Meeswijk),
bī vādər opə nak zetə (L369p Kinrooi),
ob də nak zetə (Q072p Beverst),
obən na.k se.tə (Q252p Moresnet),
op de nak zitte (L327p Beegden),
op də neͅk zetə (P044p Zelem),
oppe nak pakke (L324p Baexem),
oͅb də näk zetən (L314p Overpelt),
- "op de kraomenak zitten"verdwijnt t.v.v. op de nak zitten.
op de nak zitten (L371a Geistingen),
op de pochel zitten:
op de pochel zitten (L368p Neeroeteren),
oͅb də puxəl setə (L372p Maaseik),
op de pokkel zitten:
(beej vader op de poekel zitten) (L297p Belfeld),
beej pap op de poekel zitte (L270p Tegelen),
bej pap op de poekel zitte (L271p Venlo),
bie der pap op der poekel zitte (Q112p Voerendaal),
bie pap op de poekel zitte (Q039p Hoensbroek),
bie vader op de poekel zitte (L324p Baexem),
bie vader op de puukel zitte (L329p Roermond),
biej pap op de poekel zitte (Q030p Schinveld),
bij vader op de pōkkel zitte (L373p Roosteren),
béj paa òp de pòkkel zitte (Q095p Maastricht),
op de poakel laote zitte (Q021p Geleen),
op de poekel zette (L270p Tegelen),
op de poekel zitte (Q039p Hoensbroek),
op de pookkel zitten (Q012p Rekem),
op dr poekel zitte (Q112z Ten-Esschen/Weustenrade),
oppe pòkkel zitte (Q020p Sittard),
opter poekel humme (Q112a Heerlerheide),
B.v. bej vader op de poekel zitte.
poekel (L271p Venlo),
bij der pap op der poekel zitte
poekel (Q117p Nieuwenhagen),
hakkelepak
bij der pap op der poekel (Q121p Kerkrade),
laat mich ins op der poekel zitte
poekel (Q118p Schaesberg),
Op de - zitte.
poekel (L271p Venlo),
op de poekel zitten
de poekel (Q118p Schaesberg),
op der poek-kel zitte
poek-kel (Q119p Eygelshoven),
op dr poekel drage
poekel (Q117p Nieuwenhagen),
pokel zitten.
poekel (L271p Venlo),
op de puzak zitten:
opə pyzak zitə (L416p Opglabbeek),
op de rug rijden:
op de rug rijden (L247p Broekhuizen),
op de rug zitten:
beej vader op de poekas zitte (L269p Blerick),
beej vader op de ruk zitte (L269p Blerick),
beej vader op de ruk zitten (L297p Belfeld),
bi-j vader op e rök zitte (L287p Boeket/Heisterstraat),
bie vaader op gen-rögk zitte (Q111p Klimmen),
bie vader op de rök zitte (L318b Tungelroy),
bie vader op te rök zitte (L329p Roermond),
bie vader oppe rök zitte (L374p Thorn),
bij pa op `e rug zitten (L353p Eksel),
bij pap op de rùk zitte (Q095p Maastricht),
bij vader op de rug (røch) zitten (K314p Kwaadmechelen),
bij vader op de ruk zitte (Q098p Schimmert),
bij vader op de rögk zitte (L270p Tegelen),
ob dən ryk sitə (P175p Gingelom),
op de rug zitte (P176p Sint-Truiden),
op de rök (Q017p Elsloo),
op de rök zitte (L271p Venlo),
op de rök zètte (Q097p Ulestraten),
op de rök zétte (L318b Tungelroy),
op gen-rögk zitte (Q111p Klimmen),
op gnne ruk zitte (Q196p Mheer),
oppe rök (L288p Nederweert),
oppe rök zitte (L289p Weert, ...
L289p Weert),
rök zitte (Q032a Puth),
upoͅzəvōͅzeͅnərøgzetə (K353p Tessenderlo),
Evt.: op de schouders zitten.
op de rug zitte (L312p Neerpelt),
op dr ruk zitte
ruk (Q117a Waubach),
Vader, wilt geej mich ens op de rök zette
beej vader op de rök zitte (L269p Blerick),
op de schouderennek zitten:
bij vader op de sjaorenak zitten (L378p Stevensweert),
op de schouders zitten:
o.bən šo.w.ər ze.tə (Q252p Moresnet),
op de schaower zitte (L163p Ottersum),
op de schouwer ziete (Q101p Valkenburg),
Op de schouwers zitte. (L271p Venlo),
op de sjouwers zitte (L429a Berg-aan-de-Maas),
op de sjower zete (Q255p Kelmis),
Evt.: op de schouders zitten.
op de schouders zitte (L312p Neerpelt),
op de strank zitten:
oͅb də straŋk setə (L372p Maaseik),
op de vuist zitten:
toe laat mieg ens op der voes zitte (Q198b Oost-Maarland),
op iemand zijn body (eng.) zitten:
op immand zènne boddi zitte (Q080p Vliermaal),
op immant zene boddi-j zitte (Q153p Gors-Opleeuw),
op pokkel zitten:
op poekel (Q240p Lauw),
op schakkenek zitten:
biej vader oppe sjakkenak zitte (L322p Haelen),
paard jagen:
pjaad joagen (Q071p Diepenbeek),
paard rijden:
maeg ik op ôwe rug paerd rijje (L216p Oirlo),
paerd rīēje (L266p Sevenum),
paardje rijden:
paerdje rieje laote (L324a Leveroy),
paerdsje riejje (Q096p Bunde),
paertje laote rije (Q032a Puth),
pairdje rieje (L332p Maasniel),
peerdsje reie (Q095p Maastricht),
peerdsje rieje (Q101p Valkenburg),
perdje reije (L191p Afferden),
pjetsje reije (Q002c Bokrijk),
péérdje laote rieje (Q021p Geleen),
paardje zitten:
poeike zitten (Q077p Hoeselt),
poepernekje zitten:
pupərnaekskə zetə (L369p Kinrooi),
pokkel rijden:
poekelrijje (L247p Broekhuizen),
pokkel reie (Q187p Sint-Pieter),
pokkel zitten:
poekel zitte (Q032a Puth),
pokkelen:
pap wilt iehr mich ins poekele (Q117b Rimburg),
pap, wilste mich eens poekelen (Q039p Hoensbroek),
poakelt mig ins op oehre rig (L355p Peer),
poekele (Q039p Hoensbroek, ...
Q036p Nuth/Aalbeek,
L329p Roermond,
L270p Tegelen,
L271p Venlo,
L271p Venlo),
poekele ? (L325p Horn),
poekelen (Q121p Kerkrade, ...
L271p Venlo),
pōkkelen (L373p Roosteren),
pòkkelen (L373p Roosteren),
i.e. iemand anders rug wassen.
poekele (Q032a Puth),
i.e. rugschuren.
pokkele (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
pondelen:
pungelen (Q095p Maastricht),
pottemarsen:
pottemarse (L247p Broekhuizen, ...
L266p Sevenum),
puzakken:
pyzakə (L416p Opglabbeek),
rug rijden:
ruk rīēje (L266p Sevenum),
rug zitten:
ruk zitte (L268p Velden),
røxsetən (L282p Achel)
|
Op de rug zitten (poekelen, op de poekel/kraomejak zitten). [N 109 (2001)] || rug: bovendeel van de rug [mars, hot] [N 10 (1961)] || rug: op de rug zitten [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 17949 |
op de tenen lopen |
dantelen:
[sic]
taantjele (L287p Boeket/Heisterstraat),
eierentreden:
eiertrèèje (L270p Tegelen),
kattegang (zn.):
kattegank (L332p Maasniel),
op de tenen lopen:
ob de tîêne lòòpe (Q112a Heerlerheide),
op `e tiên loupe (L270p Tegelen),
op de [tinə} lopen (L364p Meeuwen),
op de teen (L164p Gennep),
op de teen laupe (L327p Beegden),
op de teene (L387p Posterholt),
op de teene laope (Q035p Brunssum, ...
L378p Stevensweert),
op de teene loupe (L329p Roermond),
op de teəne loupe (L426z Holtum),
op de tieene loupe (L270p Tegelen),
op de tiene laope (L269p Blerick),
op de tiene laupe (L297p Belfeld, ...
Q036p Nuth/Aalbeek),
op de tiene loope (Q033p Oirsbeek, ...
L163p Ottersum,
Q113c Vrusschemig),
op de tiene loopen (Q039p Hoensbroek),
op de tieène laope (Q112z Ten-Esschen/Weustenrade),
op de tieëne loope (Q112p Voerendaal),
op de tiĕn laupe (L324a Leveroy),
op de tie͂n laope (L269p Blerick),
op de tiène loupe (Q101p Valkenburg),
op de tiêne loope (L246p Horst),
op de tiênen (L269p Blerick),
op de tiën l- (L214p Wanssum),
op de tiën laope (L268p Velden),
op de tiën laupe (L271p Venlo),
op de tiën loëpe (L247p Broekhuizen, ...
L216p Oirlo),
op de tiëne (L271p Venlo),
op de tiëne laupe (L269b Boekend),
op de tiëne loupe (L269p Blerick, ...
L271p Venlo),
op de tīēn laupe (L299p Reuver),
op de tīēn lōēpe (L266p Sevenum),
op de tīēne loope (Q117a Waubach),
op de tīēne lope (Q039p Hoensbroek),
op de tjène laope (Q096p Bunde),
op de tjène loope (Q015b Kerensheide),
op de tjéne loupe (Q097p Ulestraten),
op de tsiene (Q211p Bocholtz),
op de tsīême loofe (Q121p Kerkrade),
op de téne (Q021p Geleen),
op de tíéne loope (Q117p Nieuwenhagen),
op de tîên lôêpe (L247p Broekhuizen),
op de tîêne laupe (L290p Panningen),
op de tîêne loope (Q204a Mechelen, ...
Q030p Schinveld),
op de ziene laope (Q121p Kerkrade),
op e tîê.n laupe (L290p Panningen),
op en zie-ene (Q121p Kerkrade),
op pen tiene loope (Q117b Rimburg),
op te tjènne laope (Q099p Meerssen),
open tiejene loope (Q204a Mechelen),
oppe teen (L386p Vlodrop),
oppe teene loupe (L377p Maasbracht),
oppe tene loupe (Q020p Sittard),
oppe tieen loupe (L324p Baexem),
oppe tiehjène loewehpen (L355p Peer),
oppe tiene (L289p Weert),
oppe tiēēn loupe (L374p Thorn),
oppe tiĕne loupe (L294p Neer),
oppe tiëne laupe (L427p Obbicht),
oppe tèèn loupe (L325p Horn, ...
L322a Nunhem),
oppe tèène loupe (L429p Guttecoven),
oppe téne loape (L381p Echt/Gebroek),
oppe tîên laupe (L322p Haelen),
oppen tieëne loupe (Q111p Klimmen),
oppen tsīēene loofe (Q121p Kerkrade),
oͅb də tīnə lūpə (L314p Overpelt),
ôp de tieëne loope (Q113p Heerlen),
op de toppen lopen:
op de tuppe laope (Q035p Brunssum),
op de tuupe loupe (Q032a Puth),
oppe tubbe loupen (L321p Neeritter),
oͅpə tepə løͅypə (L416p Opglabbeek),
op eieren lopen:
lupjt op eier (L330p Herten (bij Roermond)),
op eier laope (L269p Blerick),
op èijer loope (Q091p Veldwezelt),
əb eiər lo.upə (L368p Neeroeteren),
i.e. voorzichtig stappen.
hae luipt op eier (L322a Nunhem),
op zijn tenen lopen:
dé lup op zen tiene (Q198b Oost-Maarland),
op mien tiéne loupe (L373p Roosteren),
op s`n tiene laope (Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
op sən tijənə luwəpə (K353p Tessenderlo),
op sən tiənə loəpə (P175p Gingelom),
op sən tīnə lōpə (Q188p Kanne),
op sən tîənə laupə (L369p Kinrooi),
op z`n teeène loupe (L429a Berg-aan-de-Maas),
op z`n tene lòpe (Q086p Eigenbilzen),
op z`n tieene loupe (L289p Weert),
op z`n tiene laope (Q095p Maastricht),
op z`n tiene loope (Q091p Veldwezelt),
op z`n tiene loupe (Q095p Maastricht, ...
L373p Roosteren),
op z`n tieəne loupe (L424p Meeswijk),
op z`n tinnen loppen (L353p Eksel),
op z`n tiénne loupe (Q019a Neerbeek),
op z`n tīēne (L318b Tungelroy),
op z`n tīēne lóópe (Q039p Hoensbroek),
op z`n tjiène laope (Q017p Elsloo),
op zen tiejne loope (Q255p Kelmis),
op zeͅn tiənə luəpə (K318p Beverlo),
op zie.n tie.ne laope (L289p Weert),
op zien tee:n laope (L289b Leuken),
op zien teen (L329p Roermond),
op zien teene loupe (L329p Roermond),
op zien tie.ne laupe (L270p Tegelen),
op zien tieen loupe (L321a Ittervoort),
op zien tiene loupe (Q095p Maastricht),
op zien tienen loupe (L295p Baarlo),
op zien tiĕn laupe (L324p Baexem),
op zien tīēne loupe (L318b Tungelroy),
op zien téén lope (L159a Middelaar),
op zien têne loupe (L426p Buchten),
op zieng tiene lope (Q118p Schaesberg),
op zieën tieëne loupe (L289p Weert),
op zijn tiene lopen (Q071p Diepenbeek),
op zing tīēne loope (Q112b Ubachsberg),
op zn tene loupen (Q101p Valkenburg),
op zn tiene laope (Q198b Oost-Maarland),
op zn tiene loupe (Q193p Gronsveld),
op zn tiëne loupe (Q100p Houthem),
op zn tiənə luəpə (L282p Achel),
op zn tīēne loope (Q196p Mheer),
op zun tiene loape (Q187p Sint-Pieter),
op zèn tinnen loepe (L352p Hechtel),
op zən tejənə lōpə (K278p Lommel),
op zən tijənə (K357p Paal),
op zən tènə loupə (Q162p Tongeren),
oͅp sen tinə lūəpən (L414p Houthalen),
oͅp sin tīənə luəpən (L286p Hamont),
oͅp sən tējnə (Q072p Beverst),
oͅp sən tinə løͅypə (L360p Bree),
oͅp sən tiənə luəpə (L312p Neerpelt),
oͅp sən tīnə loͅupə (L422p Lanklaar),
oͅp zen tēne loͅwpe (Q162p Tongeren),
oͅp zin tiənə luəpən (L286p Hamont),
oͅp zən teͅinə loͅupə (P222p Opheers),
oͅp zən tīn lupn (K359p Koersel, ...
K359p Koersel),
oͅp zən tīənən luəpən (L314p Overpelt),
up sən tijənə luwəpə (K353p Tessenderlo),
up sən tīnə l"pə (P048p Halen),
up zən tijəṇ (K314p Kwaadmechelen),
Idem als Ndl.
op zijn tenen lopen (L360p Bree),
op zijn toppen lopen:
op sən tipəl lo.upə (L368p Neeroeteren),
op z`n tuppe loupe (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
oͅp zən typə lopə (Q178p Val-Meer),
op zijn voorvoeten lopen:
op z`n veurveut lāōpe (Q098p Schimmert),
op z`n vuurvēūt lóópe (Q039p Hoensbroek),
op zn vurveui (Q187a Heugem),
vuurvoot (Q112a Heerlerheide),
stil lopen:
Stil lopen om kletsen van schoenen te mijden.
stil lopen (Q240p Lauw),
tenen (ww.):
tejənən (K278p Lommel),
tiëne (L265p Meijel),
tīnə (P176p Sint-Truiden),
B.v. door het water.
teene (L163p Ottersum),
i.e. als tijdverdrijf met je tenen zitten te spelen.
têêne (L429a Berg-aan-de-Maas),
tenen lopen:
de tiene lope (Q118p Schaesberg),
tĕne loupe (Q101p Valkenburg),
tenen treden:
teen trèje (L191p Afferden),
tenentreder (zn.):
nən tinəntriər (Q002p Hasselt),
tippelen:
tepələn (L282p Achel),
tippelen (Q012p Rekem, ...
Q012p Rekem),
trippelen:
treep`le (L316p Kaulille),
trepele (L320a Ell),
trepələ (L424p Meeswijk, ...
P044p Zelem),
trepələn (K278p Lommel, ...
K278p Lommel),
tri(ə)pələ (L317p Bocholt),
trie.pele (Q153p Gors-Opleeuw),
triepĕlen (Q077p Hoeselt),
trippele (P219p Jeuk, ...
Q111p Klimmen,
L424p Meeswijk,
P227p Vorsen),
trippelen (P120p Alken, ...
L371p Ophoven,
P176p Sint-Truiden,
Q001p Zonhoven),
tripələ (P175p Gingelom, ...
Q253p Montzen,
Q162p Tongeren),
trìppele (L321p Neeritter),
zich heffen:
[sic]
zich höffe (L382p Montfort)
|
lopen, gaan; inventarisatie uitdrukkingen; betekenis/uitspraak [N 10 (1961)] || lopen: op zijn tenen lopen [op zn vurvoete] [N 10 (1961)] || Op zijn tenen lopen (trippelen). [N 109 (2001)]
III-1-2
|
| 22682 |
op de vingers fluiten |
fluiten:
(fléte) (Q086p Eigenbilzen),
fleete (Q083p Bilzen, ...
Q083p Bilzen,
Q083p Bilzen,
Q091p Veldwezelt),
fleuete (P120p Alken),
fleute (Q035p Brunssum, ...
Q202p Eys),
fleutë (Q077p Hoeselt),
flui-je-te (Q078p Wellen),
fluite (L269p Blerick, ...
L381p Echt/Gebroek,
Q021p Geleen,
L316p Kaulille,
Q111p Klimmen,
L332p Maasniel,
L387p Posterholt,
L329p Roermond,
L271p Venlo,
L271p Venlo),
fluite(n) (L372p Maaseik),
fluiten (L282p Achel, ...
L269p Blerick,
K317p Leopoldsburg,
L382p Montfort,
Q015p Stein,
Q014p Urmond),
fløytə (L216p Oirlo),
flɛitə (L364p Meeuwen),
Antwoord onderlijnd.
fluiten (Q071p Diepenbeek),
op de vingers fluiten:
eͅp də veŋərə fl"tə (Q207p Epen),
op de vinger fleute (Q027p Doenrade),
op de vinger flète (Q086p Eigenbilzen),
op de vingers fluite (L210p Venray),
op de vingers fluiten (L371a Geistingen, ...
Q153p Gors-Opleeuw,
P188p Hoepertingen,
L217p Meerlo),
op də veŋər fl"tə (Q202p Eys),
op ôer vingers flűite (P219p Jeuk),
oppe vingers fluite (L369p Kinrooi),
oͅp də veŋərs fløytə (L382p Montfort),
oͅp də veŋərs flø͂ͅtjə (L265p Meijel),
oͅp də veŋərə fl"tə (Q113p Heerlen),
oͅp də veŋərə fløytə (Q111p Klimmen),
oͅp də vēŋərs fløytə (Q095p Maastricht),
oͅpə veŋər flɛitə (L417p As),
óp oer vingers fleute (K361p Zolder),
Kunt gij op uw vingers fluiten?
op øͅuw vingers fløͅytən (K278p Lommel),
op zijn vingers fluiten:
op z`n vingers fluiten (K278p Lommel),
pfeifen (du.):
feife (L331p Swalmen),
schuifelen:
schijfele (Q003p Genk),
schufele (L288p Nederweert),
schufelen (L288a Ospel),
schuffele (L266p Sevenum),
schuiffele (Q086p Eigenbilzen),
schyfələ (L245b Tienray),
sjiffele (Q083p Bilzen),
sjuffele (L265p Meijel),
sjuuf`le (L317p Bocholt, ...
L317p Bocholt),
sjuufele (L318b Tungelroy),
sjy(3)̄fələ (L320a Ell),
sjówfele (L417p As),
sxyfələ (L266p Sevenum),
[1] Keilen, [2] op de vingers fluiten.
schuufele (L288p Nederweert),
vingers fluiten:
vingere fluite (Q208p Vijlen)
|
2. Fluiten op vingers. || [II.] Fluiten op vingers. || Fluiten. || op de vingers fluiten [schuffelen] [N 112 (2006)] || Op de vingers fluiten [schuffelen]. [N 90 (1982)] || Op de vingers fluiten.
III-3-2
|
| 32725 |
op de voor |
bij de hand:
bei̯ dǝ ha.nt (L248p Lottum),
bovenover:
bōvǝnø̄.vǝr (Q001p Zonhoven),
bǭvǝnǭvǝr (L192a Siebengewald),
langs de voor:
lɛŋs ˲dǝ vōr (Q071p Diepenbeek, ...
Q002a Godschei),
op de akker:
ǫp .dǝr akǝr (Q192p Margraten),
op de harde voor:
op ˲dǝ hardǝ vōr (L115p Mook),
op de kant:
op ˲dǝ kãnt (L209p Merselo),
op de voor:
op ˲dǝ [voor] (Q116p Simpelveld),
ǫp ǝ [voor] (L417p As, ...
Q003p Genk,
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek,
Q005p Zutendaal),
ǫp ˲de [voor] (Q072p Beverst, ...
Q191p Cadier,
Q027p Doenrade,
Q081a Heesveld-Eik,
L292p Heythuysen,
Q082p Munsterbilzen),
op het land:
ǫp˱ ǝt la.nt (Q192p Margraten),
over de kant:
ø̄.vǝr a ka.nt (L414p Houthalen),
ǫvǝr dǝ kãnt (L192b Aijen),
over het hard:
ǫvǝr ǝt hárt (L246p Horst),
over het land:
ǭvǝr ǝt la.ŋk(t) (L265b Kronenberg)
|
Het paard dat voor een voetploeg gespannen is gaat "op de voor": het loopt vlak langs de vorige ploeggeul, op de strook die nog niet is omgeploegd. Op de voor loopt ook het linker paard (van achteren gezien) als de ploeg door een tweespan getrokken wordt. Doorgaans zijn de termen voor dit begrip ook toepasselijk op het linker voorwiel van een karploeg. [JG 1a; N 11A, 141c; monogr.]
I-1
|
| 33080 |
op de wagen tassen |
lagen:
lōvǝ (Q071p Diepenbeek),
ringen:
reŋǝ (Q083p Bilzen, ...
Q011p Boorsem,
Q170p Grote-Spouwen,
Q088p Lanaken,
Q010p Opgrimbie,
Q012p Rekem,
Q013p Uikhoven),
ręŋǝ (Q164p Heks, ...
Q240p Lauw),
ringen maken:
reŋ mǭ.kǝ (Q072p Beverst, ...
Q082p Munsterbilzen),
ringselen:
reŋsǝlǝ (Q003p Genk),
ręŋsǝlǝ (Q005p Zutendaal),
rozen:
ruǝzǝ (P179p Aalst),
rǫuzǝ (Q160p Bommershoven, ...
Q156p Borgloon,
P121p Ulbeek)
|
Het tassen van de schoven op de hoogkar. Zie de toelichting bij het vorige lemma ''tasser op de wagen'' (5.1.5). In het gebied waarvan de opgaven van dit lemma afkomstig zijn, is het kennelijk gebruikelijk de schoven rondom in de wagen, in de vorm van een ring, te leggen. [JG 1a; add. uit JG 1b en 2c]
I-4
|
| 33218 |
op een hoop gooien |
bijeendoen:
biǝndun (P044p Zelem),
bijeenschudden:
bięi̯nšø̜dǝ (L328p Heel),
bijeenvaren:
bięi̯nvārǝ (L378p Stevensweert),
een hoop maken:
nǝn hup mǭkǝ (P176a Melveren),
een mijt maken:
ǝn mīt mākǝ (L383p Melick, ...
Q101p Valkenburg,
Q117a Waubach),
een mijt zetten:
ęi̯n mīt zętǝ (L324p Baexem, ...
L429a Berg,
Q121c Bleijerheide),
een tom maken:
ǝnǝ tǫm mǭǝkǝ (P222p Opheers),
hopen:
hø̜i̯pǝ (Q111p Klimmen),
hōǝpǝ (L246p Horst),
hopen maken:
hęi̯p mǭkǝ (P107a Rummen),
in de hoop leggen:
en dǝn huǝp lɛgǝ (K357p Paal),
in de hoop schudden:
in de hoop schudden (L159a Middelaar),
in een hoop gieten:
en ǝn hūp gęi̯tǝ (K359p Koersel),
in een mijt leggen:
in ǝn mīt lęqǝ (Q187p Sint Pieter),
mijn maken:
męi̯n mǭkǝ (Q198b Oost-Maarland),
mijten:
mītǝ (Q100p Houthem),
op de hoop smijten:
ǫp dǝn ūp smē̜ǝtǝ (P213p Niel-Bij-Sint-Truiden),
op een dijk schudden:
ǫp ǝn dik sxødǝ (L163a Milsbeek, ...
L163p Ottersum),
op een hoop doen:
ǫp ęi̯nǝ hǫu̯p dōn (L426z Holtum, ...
L383p Melick,
L294p Neer,
Q198b Oost-Maarland,
L299p Reuver,
L318b Tungelroy),
op een hoop gieten:
ǫp nǝ huǝp gītǝ (K318p Berverlo),
ǫp nǝn hōp gīǝtǝn (Q071p Diepenbeek),
ǫp nǝn hūp gītǝ (Q002p Hasselt),
ǫp ǝnǝ hǫu̯p gītǝ (P222p Opheers),
op een hoop gooien:
ǫp nǝn hup gōi̯ǝ (L355a Linde),
ǫp ęi̯nǝn hǭup gȳi̯ǝ (L360p Bree),
op een hoop leggen:
ǫp nǝ hōp lęqǝ (Q187p Sint Pieter),
ǫp nǝ hǫu̯p lɛgǝ (L373p Roosteren),
op een hoop schuddelen:
ǫp ęi̯nǝn hǫu̯p sxø̜dǝlǝ (L269p Blerick),
op een hoop schudden:
up nǝn huǝp sxødǝ (L286p Hamont, ...
L413p Helchteren,
K314p Kwaadmechelen,
L314p Overpelt),
ǫp (ęi̯)nǝ hǫu̯p šø̜dǝ (L324p Baexem, ...
Q035p Brunssum,
Q193p Gronsveld,
L429p Guttecoven,
Q111p Klimmen,
L434p Limbricht,
Q204a Mechelen,
L294p Neer,
Q019a Neerbeek,
L321p Neeritter,
L322a Nunhem,
Q036p Nuth,
Q099q Rothem,
L432p Susteren,
Q112z Ten Esschen,
Q162p Tongeren,
L318b Tungelroy,
Q097p Ulestraten,
Q014p Urmond,
Q113a Welten,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
ǫp nǝn hop šedǝ (Q004p Gelieren Bret),
ǫp nǝn huǝp sxydǝn (L282p Achel, ...
L355p Peer),
ǫp nǝn hǫu̯p sxødǝ (L268p Velden),
ǫp nǝn ūp sxędǝ (Q002b Kiewit),
ǫp ęi̯nǝ hǫu̯p šødǝ (L330p Herten, ...
Q077p Hoeselt,
L370p Kessenich,
Q009p Maasmechelen,
Q198b Oost-Maarland,
Q203a Reijmerstok,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L423p Stokkem,
L331p Swalmen),
ǫp ęi̯nǝ hǭp šø̜dǝ šø̜dǝ (Q098p Schimmert),
ǫp ęi̯nǝn hǭyp šødǝ (L366p Gruitrode),
ǫp ęnǝn hōp sxødǝ (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L163p Ottersum),
ǫp ǝn hǫu̯p sxø̜dǝ (L288p Nederweert),
ǫp ǝnǝn hǫu̯p šødǝ (L317p Bocholt, ...
L322p Haelen),
ǫp ǝnǝn ūp sxødǝ (P176p Sint-Truiden),
ǫp ǝnǝn ǭyp šø̜dǝ (L371a Geistingen, ...
L422p Lanklaar),
ǫp˱ nǝn hōp sxødǝ (L215p Blitterswijck, ...
K278p Lommel),
op een lange rug schudden:
ǫp ęnǝ laŋǝ ruq šødǝ (L332p Maasniel),
op een mijn gooien:
ǫp ǝn miŋ gui̯ǝ (Q198b Oost-Maarland),
op een mijt schudden:
ǫp ǝn mīt še.dǝ (L416p Opglabbeek),
op een tijl schudden:
ǫp ǝn tɛ̄l sxødǝn (K278p Lommel),
op een wal schudden:
ǫp ęnǝ wal sxødǝ (L268p Velden),
ǫp ęnǝ wal šø̜dǝ (L295p Baarlo, ...
L291p Helden,
L322a Nunhem),
ǫp ǝn wal sxødǝ (L163a Milsbeek, ...
L163p Ottersum),
op hopen doen:
ǫp hø̜i̯p dōn (L426p Buchten),
op hopen schudden:
ǫp hȳp sxødǝ (L266p Sevenum),
ǫp hø̜i̯p šødǝ (Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
op kuilen schudden:
ǫp kulǝ šø̜dǝ (L387p Posterholt),
ophopen:
ophȳpǝ (L209p Merselo),
ǫphø̜i̯pǝ (L324p Baexem),
ǫphǫu̯pǝ (L321p Neeritter)
|
Het uitstorten van de aardappelen in de kuil. [N 12, 29; monogr.]
I-5
|
| 27218 |
op een mijn werken |
op gene berg werken:
(men zegt) ex werǝk op ǝnǝ bęrǝx (Q255p Kelmis)
|
[monogr.]
II-4
|
| 25094 |
op een rij zetten |
aaneen zetten:
aonein zètte (Q095p Maastricht),
achtereen zetten:
achtereen (Q015p Stein),
achterie-j-en (L353p Eksel),
hagen:
hage (Q202p Eys),
hagen (L382p Montfort),
hindereen zetten:
hingeree setse (Q121p Kerkrade),
hopen:
huipe (L294p Neer),
in de rij zetten:
ien de ri-j zette (L245b Tienray, ...
L210p Venray),
ien de rij zette (L216p Oirlo),
in de rei-j zette (L266p Sevenum),
in de rij zitte (L265p Meijel),
in de rij zètte (L266p Sevenum),
in də rijj zéttə (Q095p Maastricht),
inne riej zêtte (L320a Ell),
in een rij zetten:
in un rīēj zittə (L271p Venlo),
letterlijk!
in ⁄n rijj zètte (Q095p Maastricht),
in hagen zetten:
in hage zette (L432p Susteren),
in rijen zetten:
in reije (Q095p Maastricht),
juste (fr.) zetten:
sjus zètte (Q095p Maastricht),
neven een letten:
nève één zette (Q095p Maastricht, ...
Q197p Noorbeek,
Q197a Terlinden),
op een rij zetten:
o.p ˂‧eͅŋ r‧eͅi̯ zeͅ.tə (Q202p Eys),
op een rie zette (Q112z Ten-Esschen/Weustenrade),
op een rie zette(n) (L268p Velden),
op een rij zetten (Q086p Eigenbilzen),
op een rijj zette (Q095p Maastricht),
op ein rie zitte (Q039p Hoensbroek),
op ein rie zittə (L329p Roermond),
op ein rie zétte (L374p Thorn),
op ein riej zitte (L387p Posterholt, ...
L329p Roermond),
op en ri-j zette (L217p Meerlo, ...
L245b Tienray),
op ən riej zéttən (Q014p Urmond),
op ən rééj zittə (L265p Meijel),
op ⁄n rie zette (L269p Blerick, ...
Q021p Geleen),
op ⁄n rie zitten (L300p Beesel),
op ⁄n rijj zètte (Q095p Maastricht),
ŏp ŭn rĭj zēttə (Q117p Nieuwenhagen),
òp-ən-réj-zèttə (Q113p Heerlen),
óp ⁄n ri-j zéttə (L164p Gennep),
op rij zetten:
op rie zettə (L382p Montfort),
op rie zitte (L271p Venlo),
op rie-j zette (Q111p Klimmen),
op riej zette (L386p Vlodrop),
op rij zette (Q102p Amby, ...
Q077p Hoeselt),
op rij zetten (Q039p Hoensbroek),
òp rĭĕ zéttə (L432p Susteren),
óp ri-j zettə (Q207p Epen),
ordenen:
ordene (Q034p Merkelbeek),
rangeren:
rangere (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
rangsjeerə (Q095p Maastricht),
ranzjeerə (Q095p Maastricht),
renen:
reenən (Q071p Diepenbeek),
richten:
rigten (Q203p Gulpen),
rigtu (Q035p Brunssum),
rijen:
riejə (L429p Guttecoven),
rigə (L364p Meeuwen),
rijje (Q117a Waubach),
rijjje (Q102p Amby),
ríeje (L321a Ittervoort),
schikken:
schikke (Q098p Schimmert),
sjikke (Q098p Schimmert, ...
L374p Thorn),
skikke (P219p Jeuk),
sprïje (L289p Weert),
spreiden:
vərkiejərtj (L328p Heel),
uitrichten:
oehtrieje (L330p Herten (bij Roermond))
|
op een rij zetten [hagen] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 29091 |
op een steeltje zetten |
de knoop op een halsje zetten:
dǝ knyǝp op ǝn hɛlskǝ zetǝ (L265p Meijel),
een knoop loszetten:
nǝ knuǝp loszętǝ (Q083p Bilzen),
een steeltje aan de knoop maken:
ęj štēlkǝ ān dǝ knǫwp mākǝ (Q016p Lutterade),
halsje:
hɛlskǝ (L246p Horst, ...
L433p Nieuwstadt),
knoop met een hals aannaaien:
knǫwp met ęjnǝ hals ānnɛjǝ (L299p Reuver),
knoop met hals aanzetten:
knōp męt hāls ānzętǝ (Q088p Lanaken),
met een halsje:
męt ęjn hɛlskǝ (L271p Venlo),
met een pompje aannaaien:
męt ē pømkǝ ānni-jǝ (Q200p s-Gravenvoeren),
met een staartje:
męt ǝ stɛtšǝ (Q083p Bilzen),
met een stijpje naaien:
met ǝ štipkǝ niǝnǝ (Q253p Montzen),
op een blokje zetten:
op ǝ blø̜kskǝ zętǝ (K361p Zolder),
op een hals zetten:
op nǝn hals zętǝ (Q083p Bilzen),
op een halsje:
op een halsje (L416p Opglabbeek),
op ęjn hɛlskǝ (L330p Herten),
op ǝn hɛlskǝ (L270p Tegelen),
op een halsje zetten:
op ǝn halskǝ zętǝ (P052p Schulen),
op ǝn hɛlskǝ zetǝ (L381p Echt),
op ǝn hɛlskǝ zętǝ (Q007p Eisden),
op een horstje zetten:
op ǝn hø̜rstǝkǝ zętǝ (K361p Zolder),
op een nekje:
op ǝn nɛkskǝ (Q003p Genk),
op een peeltje zetten:
op ǝ pēlkǝ zętǝ (Q095p Maastricht),
op een staart zetten:
op een staart zetten (Q197p Noorbeek),
op een staartje:
op ǝ stɛtjǝ (Q071p Diepenbeek),
op ǝn štɛrtjǝ (Q112p Voerendaal),
op een steel zetten:
op ǝn stēl zętǝ (Q015p Stein),
op een steeltje zetten:
op ē štilsjǝ zɛtsǝ (Q121c Bleijerheide),
op ē štēlkǝ zętǝ (Q027p Doenrade),
op ǝ štiǝlkǝ zętǝ (Q111q Ransdaal),
op een stekje zetten:
op ęj štɛkskǝ zętǝ (Q099p Meerssen),
op ǝ stękskǝ zętǝ (L368p Neeroeteren),
op ǝn stɛkskǝ zɛtǝn (Q165p Hopmaal),
op een stift zetten:
op ǝnǝ štift zitǝ (Q198p Eijsden),
op een stopje zetten:
op ǝn stø̄pkǝ zɛtǝn (K361p Zolder),
op een voetje zetten:
op ǝ vētšǝ zętǝ (L417p As),
op staartje zetten:
op štɛrtjǝ zętǝ (Q032p Schinnen),
op steeltje:
op štēlkǝ (Q021p Geleen),
staartje:
stɛrtjǝ (L428p Born),
steeltje:
stięlkǝ (L364p Meeuwen)
|
De knoop op een steeltje zetten. Men moet de knoop niet plat aannaaien, doch men dient een afstand tussen knoop en stof van ± 1/2 - 1 cm te houden. Hierdoor wringt de knoopt niet en wordt er ruimte voor de stofdikte opengelaten. [N 59, 136]
II-7
|