e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
pennenhouder penhouder: penhater (Zichen-Zussen-Bolder), pennenbeursje: pennebeuske (Wellen), pennenschacht: penneschach (Genk, ... ), penneschacht (Genk, ... ), pennensteel: pennesteejl (Waasmont), pennesteel (Alken, ... ), pennesteele (Dilsen), pennesteil (Lanklaar, ... ), pennesteəl (Dilsen), pennestiel (Bos, ... ), pennestieël (Neeroeteren, ... ), pennestiəl (Borgloon), pennestjeel (Zichen-Zussen-Bolder), pennəsjteel (Born), pennenstok: pennestek (Alken, ... ), pennestik (Maaseik), pennestjek (Waltwilder), pennestok (Beringen, ... ) inktpot [DC 14 (1946)] || pennenhouder [ZND 40 (1942)] III-3-1
pennenmachine, pennenbank pennenbank: pęnǝbaŋk (Dilsen, ... ), pɛnǝbaŋk (Bilzen, ... ), pɛnǝbãŋk (Tessenderlo), pɛnǝbāŋk (Mechelen), pinbank: penbaŋk (Venlo), pinnenbank: penǝbāŋk (Ottersum), pinnenmachine: penǝmašin (Leopoldsburg), tappendraaier: sapǝdrē̜jǝr (Doenrade), tappenslager: tsapǝšlē̜jǝr (Bleijerheide) Werktuig waarop de pennen voor een pen-en-gatverbinding machinaal worden gemaakt. Zie ook afb. 127 en het lemma ɛpen-en-gatverbindingɛ.' [N 53, 231a] II-12
pennenplaat dübelijzer: dybǝlīzǝr (Bleijerheide), kalibreerplaat: kalbrērplāt (Posterholt), pinplaat: penplāt (Venlo), pinplaatje: penplē̜tjǝ (Limbricht), tourillonplaat: tǫrǝljǫŋplāt (Herten) Stalen plaat met snijdende openingen van verschillende grootte waar gekloofde stokjes hout doorheen worden geslagen ten einde deuvels van een bepaalde dikte te verkrijgen. [N G, 13; N 54, 76] II-12
penning nummer: numǝr (Kelmis) Penning met het nummer van de mijnwerker erop die hij bij het begin van de dienst kreeg en daarna weer afgaf. Op deze manier kon men de aanwezigheid controleren. [monogr.] II-4
penningen afroepen aflezen: āflē̜zǝ (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Domaniale]), afroepen: afrufǝ (Chevremont  [(Julia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), āfrōpǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Wilhelmina]), ˙āfrofǝ (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Julia]), de nommer afroepen: dǝ nomǝr āfrōpǝ (Thorn  [(Maurits)]   [Emma]), de nommeren aflezen: dǝ nǫmǝrǝ āflē̜ǝzǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Maurits]), marken afroepen: [marken] āfrofǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Willem-Sophia]), [marken] āfrōpǝ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]), [marken] āfrǫfǝ (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Domaniale]), [marken] ˙āfr˙ōpǝ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), marken lezen: markǝ lē̜zǝ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), marken roepen: markǝ rofǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Winterslag, Waterschei]), nommeren afroepen: nǫmǝrǝ āfrōpǝ (Heerlen  [(Emma)]  , ... [Laura, Julia]  [Domaniale]), nommers aflezen: nǫmǝrs āflē̜zǝ (Geleen  [(Maurits)]   [Maurits]), nommers voorlezen: nomǝrs vø̄rlē̜zǝ (Buchten  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), nummers aflezen: nummers aflezen (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Maurits]), penning afroepen: pɛneŋ āfrōpǝ (Buchten  [(Maurits)]   [Maurits]), penningen afroepen: pɛneŋǝ āfrōpǝ (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), schichtmarken uitroepen: šixmarkǝ ūsrofǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Domaniale]), schichtnommeren afroepen: šixnǫmǝrǝ āfrofǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), voorlezen: vȳrlē̜zǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) De penningnummers afroepen bij het uitgeven van de penningen. Zie voor de fonetische dokumentatie van het woord (marken) het lemma Controlepenning. [N 95, 48] II-5
penningen uitgeven mark geven: [mark] gę.avǝ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Domaniale]), marken uitgeven: [marken] usgē̜fǝ (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), [marken] ūsjē̜ǝvǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Willem-Sophia]  [Domaniale]), [marken] ūtgēǝvǝ (Heerlen  [(Emma)]   [Domaniale]), [marken] ūtgē̜vǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma]), médailles geven: mǝdālis gē̜vǝ (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Zwartberg]), médaillons geven: medāløns gęjvǝn (Zonhoven  [(Zwartberg)]   [Eisden]), nommer krijgen: nomǝr krīgǝ (Klimmen  [(Oranje-Nassau I)]   [Domaniale]), nommeren uitgeven: nǫmǝrǝ utgēvǝ (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Zwartberg, Waterschei]), nummers geven: nummers geven (Eisden  [(Eisden)]  , ... [Eisden, Zwartberg]  [Eisden]), nømǝrs gę̄vǝn (Rekem  [(Eisden / Zwartberg)]   [Maurits]), penning halen: [penning] hoalǝ (Thorn  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I]), penning krijgen: pɛneŋ krīgǝ (Klimmen  [(Oranje-Nassau I)]   [Oranje-Nassau I]), penning uitgeven: [penning] ūsjęvǝ (Chevremont  [(Julia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), [penning] ūtgē̜vǝ (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Julia]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), penningen uitgeven: [penningen] utgøē̜vǝ (Geleen  [(Maurits)]   [Maurits]), [penningen] ūtgēǝvǝ (Heerlen  [(Emma)]   [Maurits]), [penningen] ūtgē̜vǝ (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma]  [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), schichtmark uitgeven: šixmark ūsjē̜ǝvǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Laura, Julia]) Controlepenningen uitreiken. Het uitgeven van de penningen geschiedde bovengronds. De zegsman uit Q 15 merkt daarover voor de mijn Maurits op dat op vertoon van de penning de mijnwerker zijn lamp en gereedschap kon ophalen. Daarna gaf hij de penning af voordat hij in de lift stapte. Aan het eind van de dienst kon hij de penning bovengronds, later ondergronds weer van een bord nemen. De penning werd uiteindelijk bij het verlaten van de mijn in een bak bij de portier gedeponeerd. Zie voor de fonetische dokumentatie van de tussen haken geplaatste woorden het lemma Controlepenning. [N 95, 45] II-5
penningenafroeper, penningenuitgever afroeper: āfrōpǝr (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), markenlezer: markǝlē̜zǝr (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), markenuitgever: markǝūtgę̄vǝr (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Laura, Julia]), médaillesgever: mǝdāljǝsgęjvǝr (Zonhoven  [(Zwartberg)]   [Eisden, Zwartberg]), nommeruitgever: nǫmǝrutgēvǝr (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Zwartberg]), nummergever: nømǝrgę̄vǝr (Rekem  [(Eisden / Zwartberg)]   [Maurits]), penninguitgever: pɛneŋūtgę̄vǝr (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) De man die verantwoordelijk was voor het oproepen en uitreiken van de penningen. [N 95, 125; N 95, 48 add.] II-5
penningenbord markenbred: markǝbręt (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Maurits]), nummerkas: nummerkas (Eisden  [(Eisden)]   [Maurits]), penningbred: pɛneŋbręt (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]   [Domaniale]), penningenkast: peneŋǝkas (Geleen  [(Maurits)]   [Eisden]), penningenkast (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Maurits]) Het bord of de kast, meestal ondergronds, waarde mijnwerker aan het eind van de dienst zijn penning weer kon ophalen. Zie ook de semantische toelichting bij het lemma Penningen Uitgeven. [N 95, 49; monogr.] II-5
penningencontrole controle: kǫntrǫl (Kerkrade  [(Domaniale / Wilhelmina)]   [Domaniale]), controle van de médailles: kontrǫl van ǝ mǝdālis (As  [(Waterschei / Zwartberg)]   [Zwartberg]), markcontrole: markcontrole (Buchten  [(Maurits)]   [Maurits]), markencontrole: ma.rǝkǝkǫ.ntr˙ǫlǝ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), markǝkontrol (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]), markǝkontrǫlǝ (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), markǝkǫntrǫl (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]  [Domaniale]), markǝnkǫntrǫlǝ (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Emma]), médaillecontrole: mǝdālikontrǫl (Zonhoven  [(Zwartberg)]   [Oranje-Nassau I]), nommercontrole: nǫmǝrkǫntrǫl (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Waterschei, Zwartberg]), nummercontrole: nummercontrole (Rekem  [(Eisden / Zwartberg)]   [Eisden]), nømǝrkontrol (Lanklaar  [(Eisden)]   [Laura, Julia]), penningcontrole: pɛneŋkontrol (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Maurits]), pɛneŋkontrōlǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Emma]), pɛneŋkontrǫl (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Maurits]), pɛneŋkǫntrǫl (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Domaniale, Wilhelmina]  [Wilhelmina]  [Julia]), pɛneŋkǫntrǭlǝ (Oirsbeek  [(Emma)]   [Maurits]), penningencontrole: pɛneŋǝkontrol (Thorn  [(Maurits)]   [Emma, Maurits]), pɛneŋǝkontrǫl (Stein  [(Maurits)]   [Emma]), pɛneŋǝkǫntrǫl (Heerlen  [(Emma)]   [Maurits]), schichtmarkencontrole: šixmarkǝnkǫntrǫl (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Eisden, Zwartberg]) Het controleren van de penningen. Aan de hand van de controle kon worden vastgesteld welke mijnwerkers niet naar hun werk waren gekomen, maar ook of er bij het einde van de dienst mijnwerkers ondergronds waren achtergebleven. De invuller uit Q 3 merkt daarbij op dat in de mijnen in Winterslag en Waterschei de controle van de penningen door de "médailleur" zowel in de "médaillerie", de "lampisterie" als in de "beur" geschiedde. Uit de opgaven uit Q 111 , Q 112a, Q 117a en Q 121 blijkt verder dat de penningcontrole in de mijnen Oranje-Nassau I-IV, Laura, Julia en Domaniale gebeurde in de "penningboede" en de "markenboede" (zie het lemma Penningenlokaal). [N 95, 44; monogr.; N 95, 125; N 95, 47] II-5
penningencontroleur, penningenontvanger controleur personnel: controleur personnel (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Winterslag, Waterschei]), jong aan de penningen: jǫŋ ān dǝ pɛneŋǝ (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), man van de nummerkas: mān van dǝ nømǝrkas (Hamont  [(Eisden)]   [Eisden]), markencontroleur: ma.rǝkǝkǫ.ntro.lø̄.$$(ǝ)$$r (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Domaniale]), markǝkontrolø̄r (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Emma]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), markǝkǫntrolø̄r (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]), markǝkǫntǝrlø̄r (Heerlen  [(Emma)]   [Domaniale]), markenjong: markǝjǫŋ (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Zolder]  [Julia]  [Domaniale]), markenkerel: markǝkē̜ǝl (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Laura, Julia]), markenman: markǝman (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Laura, Julia]), marqueur: markø̄r (Zolder  [(Zolder)]   [Eisden]), médailleur: médailleur (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Zwartberg, Waterschei]), mǝdajø̄r (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Emma]), nummerman: nummerman (Eisden  [(Eisden)]   [Winterslag, Waterschei]), penningcontroleur: penningcontroleur (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Wilhelmina]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), penningencontroleur: pɛneŋǝkontrǝlø̄r (Buchten  [(Maurits)]   [Emma]), pɛneŋǝkǫntǝrlø̄r (Heerlen  [(Emma)]   [Maurits]), penningenjong: pęneŋǝjoŋ (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]   [Maurits]), pɛneŋǝjoŋ (Meijel  [(Emma / Maurits)]   [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]), penningenkerel: pɛneŋǝkē̜l (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Emma, Maurits]), penningontvanger: penningontvanger (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Julia]), penningsmeester: pɛneŋsmēstǝr (Chevremont  [(Julia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), portier: pǝrtēr (Heerlen  [(Emma)]   [Maurits]) De man die de penningen innam voor controle. [N 95, 47; N 95, 44; N 95, 125; monogr.] II-5