| 25923 |
perenstroop |
perenkruid:
pę̄rǝkru.t (L318b Tungelroy),
pę̄rǝkrūt (L295p Baarlo, ...
L293p Roggel),
perenkruidje:
pę̄rǝkrytjǝ (L329p Roermond),
pɛ̄rǝkrytšǝ (Q253p Montzen),
perensiroop:
pērǝšrup (Q196a Banholt),
pę̄rǝšrup (Q196a Banholt, ...
L379p Laak,
Q036p Nuth),
pę̄rǝšrǫap (L381b Peij, ...
Q112z Tenessen),
pɛ̄rǝšrǫap (Q032p Schinnen),
perenstroop:
pijrǝstrǭwp (Q157p Jesseren),
piǝrǝstrūp (Q002p Hasselt),
pęrǝstroǝp (Q078p Wellen),
pęǝrǝstrǫwp (Q078p Wellen),
perenzijpnat:
pę̄rǝzīpnāt (L387p Posterholt)
|
Stroop, gemaakt van peren. [N 57, 34b; N 57A, 6; monogr.]
II-2
|
| 22446 |
periode van de ijsheiligen |
ijsdagen:
i-jsdaag (L417p As),
iesdaag (L429p Guttecoven, ...
L330p Herten (bij Roermond),
L371p Ophoven),
ijsdagen (P188p Hoepertingen),
(hùllige)
eesdaog (Q086p Eigenbilzen),
ijsheiligen:
d`èè.shè.llege (Q153p Gors-Opleeuw),
de eesheilige (Q086p Eigenbilzen),
de iesheilege (Q200p s-Gravenvoeren),
de ijsheiligen (Q240p Lauw, ...
Q001p Zonhoven),
de ijshéllige (Q083p Bilzen, ...
Q083p Bilzen,
Q083p Bilzen),
de ijëshèllige (P227p Vorsen),
de iêshejlige (Q188p Kanne),
de èè.shù.lege zèn nóg nie ferbèè. (K361p Zolder),
dë ājshèilegë (Q162p Tongeren),
eejesheilege (P047p Loksbergen),
eesheelige (Q078p Wellen),
eisheiligen (Q003p Genk),
esjheͅjlegə (L265p Meijel),
i-jsheilige (L417p As),
i-jsheilige(n) (L372p Maaseik),
i.shɛ.iligə (L353p Eksel),
ie:sheil`ge (L317p Bocholt),
ie:shèll`ge (L316p Kaulille),
ieesheilige (L289p Weert),
ieeshillige (Q117a Waubach),
iesheilige (L300p Beesel, ...
L269p Blerick,
L269p Blerick,
Q027p Doenrade,
L381p Echt/Gebroek,
L320a Ell,
Q021p Geleen,
L328p Heel,
Q109p Hulsberg,
L329a Kapel-in-t-Zand,
L320b Kelpen,
L369p Kinrooi,
Q111p Klimmen,
L267p Maasbree,
L332p Maasniel,
Q095p Maastricht,
L217p Meerlo,
Q034p Merkelbeek,
L382p Montfort,
L382p Montfort,
L294p Neer,
L433p Nieuwstadt,
Q033p Oirsbeek,
Q033p Oirsbeek,
L387p Posterholt,
Q012p Rekem,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L329p Roermond,
L329p Roermond,
Q098p Schimmert,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
L266p Sevenum,
L266p Sevenum,
L331p Swalmen,
Q112z Ten-Esschen/Weustenrade,
Q197a Terlinden,
L374p Thorn,
L374p Thorn,
L245b Tienray,
L318b Tungelroy,
Q091p Veldwezelt,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
Q201p Wijlre),
iesheiligen (L282p Achel, ...
L428p Born,
L298a Kesseleik,
Q095p Maastricht,
Q014p Urmond),
iesheiligge (L386p Vlodrop),
ieshellige (Q193p Gronsveld, ...
Q203b Ingber,
L216p Oirlo,
L210p Venray),
ieshilliee (Q121p Kerkrade),
ieshillige (Q207p Epen, ...
Q202p Eys,
Q196p Mheer),
ieshilligen (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
ijhéllige (Q083p Bilzen),
ijsheiligen (Q071p Diepenbeek, ...
Q039p Hoensbroek,
P219p Jeuk,
K317p Leopoldsburg,
K278p Lommel,
L364p Meeuwen,
L265p Meijel,
K357p Paal,
Q015p Stein),
ijshellige (P219p Jeuk),
ijshèllëgë (Q077p Hoeselt),
ijshéllige (Q083p Bilzen),
isheͅilegə (L164p Gennep),
īshelegə (Q117p Nieuwenhagen),
īsheləgə (Q202p Eys),
īshēͅlegə (L331p Swalmen),
īsheͅilegə (L271p Venlo),
īsheͅiləgə (Q095p Maastricht),
īsheͅlegə (Q113p Heerlen, ...
L210p Venray),
éeshèlige (P120p Alken),
ééshullige (K359a Stal),
[Alg. opmerking: de invuller is een nieuwe medewerker en heeft enkel vernederlandste woorden genoteerd die reeds tussen haakjes in de vraagstelling gesuggereerd werden]
ijsheiligen (P197p Heers),
H. Mamertus 11 mei, H. Pancratius 12 mei, H. Servatius 13 mei, H. Bonifatius 13 mei. Op 12, 13 en 14 mei trok s morgens de veldprocessie uit, hierbij werd gebeden voor de vruchten der aarde.
iésheilige (L295p Baarlo),
ijsheiligendagen:
ijshélligedaog (Q083p Bilzen),
ijsheiligenweek:
iesheiligeweek (Q035p Brunssum),
ijsmaker, ijsbreken:
iesmeeker iesbreker (Q096b Itteren),
kruisdagen:
kruusdaag (L294p Neer),
kruutsdaag (L374p Thorn),
kry(3)̄sdāx (Q015p Stein),
kry(3)̄tsdāx (L432p Susteren),
servatius - bonefatius - ignatius:
servatius - bonefatius - ignatius (Q020p Sittard)
|
de periode van de ijsheiligen, 11-14 mei; op deze dagen kan het zeer koud zijn [N 112 (2006)] || De periode van de ijsheiligen, 11-14 mei; op deze dagen kan het zeer koud zijn. [N 88 (1982)] || IJsheiligen.
III-3-2
|
| 25892 |
pers |
kruidpers:
kru.tpors (L318b Tungelroy),
pers:
páǝs (Q078p Wellen),
pās (Q157p Jesseren),
pērs (Q196a Banholt),
pēs (L381b Peij),
pēǝrš (Q247a Sint-Pieters-Voeren),
pęjs (Q036p Nuth),
pęrš (L387p Posterholt),
pę̄rs (Q112z Tenessen),
pɛǝš (Q253p Montzen),
pɛ̄š (Q032p Schinnen),
(mv.)
pēǝšǝ (Q249p Aubel),
pres:
prɛs (Q253p Montzen),
spindelpers:
spendǝlpǫrs (L295p Baarlo)
|
De pers met schroefdraad die door middel van een hefboom wordt aangedreven. Zie afb. 18. Uit de opmerkingen van de invullers uit Q 247a en Q 249 blijkt dat het hier een ouder model betrof dat nog van hout was vervaardigd. Persen uit later tijd waren van metaal en voorzien van tandraderen voor de aandrijving. [N 57, 12a; monogr.]
II-2
|
| 25895 |
persbalk |
dwarsbalk:
dwarsbalk (L379p Laak),
knab:
knap (Q253p Montzen),
persblok:
persblok (L293p Roggel),
pāsblok (Q157p Jesseren),
pērsblok (Q196a Banholt),
pęršblok (L387p Posterholt)
|
Het verticaal beweegbare, zware blok dat op het deksel van de perskuip gedrukt wordt. [N 57, 12h]
II-2
|
| 25896 |
persblok |
blok:
blǫk (Q253p Montzen),
(mv.)
bløk (Q078p Wellen),
dekkel met klap:
dękǝl met klap (Q211p Bocholtz),
persblok:
pas˱blǫk (L163a Milsbeek),
pāsblok (Q157p Jesseren),
pę ̞rs˱blǫk (L210p Venray),
(mv.)
pɛ̄sblø̜k (Q032p Schinnen),
presblok:
prę ̞s˱blǫk (Q020p Sittard, ...
Q121b Spekholzerheide),
stijp:
stip (L295p Baarlo),
stutten:
støtǝ (L295p Baarlo)
|
Blok waarmee in de vormbakpers de klei in de vormen wordt aangedrukt. De dekkel met klap uit Q 211 vormde het persblok van een kleine pers die bestond uit een ronde tafel met twee vaste vormen erin. De klei werd aangestampt door een persblok dat aanvankelijk met de hand werd bediend en later met behulp van een motortje. [monogr.] || De blok of blokken hout die tussen de persbalk en het deksel van de perskuip als opvulling worden gelegd. [N 57, 13b]
II-2, II-8
|