24667 |
plataan |
hazelnoot:
ideosyncr.
hazelneut (Q039p Hoensbroek),
plantaan:
der plantaane (Q222p Vaals),
plantaan (Q102p Amby, ...
Q096c Neerharen,
Q015p Stein,
Q015p Stein,
Q101p Valkenburg,
Q101p Valkenburg),
eigen spellingsysteem
plantaan (L265p Meijel, ...
L265p Meijel,
Q032p Schinnen),
Endepols
plantaon (Q095p Maastricht),
ideosyncr.
plantaan (Q193p Gronsveld, ...
L386p Vlodrop),
Veldeke
plantaan (L381p Echt/Gebroek),
WBD-WLD
plàntààn (L329p Roermond),
WBD/WLD
plantáán (Q113p Heerlen),
WLD
plantaan (L428p Born, ...
Q027p Doenrade,
Q019z Geverik/Kelmond,
Q203p Gulpen,
Q203p Gulpen,
L387p Posterholt),
plantáán (Q096b Itteren),
plataan:
d’r plataan (Q039p Hoensbroek),
plataan (L269p Blerick, ...
L269b Boekend,
Q027p Doenrade,
Q207p Epen,
Q018p Geulle,
Q203p Gulpen,
Q077p Hoeselt,
L321a Ittervoort,
Q095p Maastricht,
L382p Montfort,
Q197p Noorbeek,
L216p Oirlo,
L299p Reuver,
L266p Sevenum,
L296p Steyl,
Q197a Terlinden,
L374p Thorn),
plataawn (P219p Jeuk),
plataān (Q095p Maastricht),
platoan (Q002p Hasselt),
plat‧ān v. (Q202p Eys),
pletaan (L331p Swalmen),
#NAME?
plataan (Q111p Klimmen),
[Platanus orientalis]
plàttàan (Q162p Tongeren),
eigen spellingsysteem
plataan (Q034p Merkelbeek),
Endepols
plataan (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
ideosyncr.
plataan (Q198p Eijsden, ...
Q197p Noorbeek,
Q020p Sittard,
L432p Susteren),
NCDN
pláátáán (L378p Stevensweert),
Nijmeegs (WBD)
plataan (L265p Meijel),
oude spellingsysteem
plataan (L265p Meijel),
Veldeke
de plataan (Q111p Klimmen),
plataan (Q117a Waubach),
Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones
plataan (Q203p Gulpen),
Veldeke 1979, nr. 1
d’n plátaan (L210p Venray),
Veldens dialekt
plataan (L268p Velden),
WBD / WLD
platāān (L300p Beesel),
WBD/WLD
plataan (L417p As, ...
Q095p Maastricht,
L371p Ophoven),
plàtāān (Q117p Nieuwenhagen),
plàtàan (L432p Susteren),
pláátáán (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
WBD\\WLD
plàtààn (Q038p Amstenrade),
WLD
plaatààn (L429p Guttecoven),
plataan (L326p Grathem, ...
L320b Kelpen,
L298a Kesseleik,
Q196p Mheer,
Q033p Oirsbeek,
Q098p Schimmert,
L266p Sevenum,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo,
L210p Venray,
Q108p Wijnandsrade),
platáán (L331p Swalmen),
plààtààn (L271p Venlo),
plátaan (L164p Gennep, ...
L382p Montfort),
± WLD
plataan (Q171p Vlijtingen),
pletaan (L289p Weert),
plataanboom:
der plataanboom (Q222p Vaals)
|
De plataan; van deze boom schilfert de schors in plaen af waardoor de nieuwe geelgroene bast zichtbaar wordt; de boom heeft langgesteelde vruchten (plataan, plantaan, plom, plon, plen). [N 82 (1981)] || Hoe noemt U: plataan [N 50 (1972)] || plataan
III-4-3
|
29302 |
platbinding |
platbinding:
platbinding (L318p Stramproy)
|
Meest eenvoudige binding, waarbij zowel de draden van de schering als die van de inslag telkens één op één neer gaan (Van de Ven, pag. 39). Zie afb. 64. [N 39, 126a]
II-7
|
29280 |
platdraad |
broddel:
brodǝl (Q284p Eupen),
leder derin:
lęjǝr dǝren (L318p Stramproy),
plat:
plat (Q284p Eupen)
|
Een wirwar van draden in het weefsel doordat één van de kettingdraden niet op regelmatige wijze wordt opgenomen in het weefsel bijvoorbeeld door draadbreuk of haken in het riet. [N 39, 139a; monogr.]
II-7
|
34573 |
plateauwagen |
brik:
brɛk (Q284p Eupen),
gardenierswagen:
gɛrdǝnērswāgǝ (L270p Tegelen
[(zeer lage wagens met schuine zijkanten - op de hoeken meestal ijzeren stangen of "rongen" waaraan voor en achter stuwkettingen)]
),
plateau:
platō (L381p Echt, ...
Q039p Hoensbroek),
plateauwagel:
platōwāgǝl (Q204a Mechelen, ...
Q032a Puth),
plateauwagen:
platōwāgǝ (L426p Buchten, ...
Q111p Klimmen,
Q095p Maastricht,
L382p Montfort,
Q198b Oost-Maarland,
L270p Tegelen),
platōwāgǝn (Q021p Geleen, ...
Q022p Munstergeleen,
Q019a Neerbeek,
L270p Tegelen),
platōwān (Q119p Eygelshoven),
platte kar:
platǝ kęr (L374p Thorn),
platte wagel:
platǝ wāgǝl (L422p Lanklaar, ...
K357p Paal),
platte wagen:
platǝ wāgǝ (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L291p Helden,
L384p Herkenbosch,
L369p Kinrooi,
Q111p Klimmen,
K278p Lommel,
L372p Maaseik,
L294p Neer,
L270p Tegelen,
L289p Weert),
platǝ wāgǝn (Q021p Geleen, ...
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L374p Thorn,
L268p Velden),
platǝ wǭgǝ (L281p Borkel, ...
L281q Schaft),
platwagen:
platwāgǝ (Q111p Klimmen),
vierwieler:
vierwieler (L321p Neeritter),
viǝrwildǝr (K278p Lommel),
viǝrwęi̯lǝr (P051p Lummen),
vērwilǝr (L288c Eind, ...
L382p Montfort,
L288p Nederweert),
vīrwilǝr (L355p Peer),
vierwielige wagen:
vierwielige wagen (L432p Susteren, ...
L270p Tegelen,
L214p Wanssum),
vērwilegǝ wāgǝ (L244c America, ...
L324p Baexem,
L288c Eind,
L294p Neer,
L322a Nunhem,
L331p Swalmen,
L268p Velden),
wagel:
wāgǝl (L429a Berg, ...
K358p Beringen,
L429p Guttecoven,
P048p Halen,
Q002p Hasselt,
L422p Lanklaar,
P051p Lummen,
Q009p Maasmechelen,
Q099p Meerssen,
Q096c Neerharen,
Q197p Noorbeek,
L420p Rotem,
L423p Stokkem,
Q014p Urmond,
Q101p Valkenburg,
Q079a Wintershoven,
P044p Zelem,
Q001p Zonhoven),
wǭgǝl (Q083p Bilzen, ...
Q156p Borgloon,
Q071p Diepenbeek,
Q176p Eben-Emael,
P186p Gelinden,
P197p Heers,
Q077p Hoeselt,
Q093p Rosmeer,
P107a Rummen,
Q096d Smeermaas,
Q162p Tongeren,
Q178p Val-Meer,
Q078p Wellen),
wagen:
wāgǝ (L295p Baarlo, ...
L324p Baexem,
L317p Bocholt,
L331b Boukoul,
L360p Bree,
L288c Eind,
L320a Ell,
L322p Haelen,
L320c Haler,
Q112a Heerlerheide,
Q039p Hoensbroek,
L325p Horn,
L316p Kaulille,
L369p Kinrooi,
L289b Leuken,
K278p Lommel,
L321p Neeritter,
Q198b Oost-Maarland,
L416p Opglabbeek,
L371p Ophoven,
L290p Panningen,
L329p Roermond,
L373p Roosteren,
Q098p Schimmert,
L318p Stramproy,
L331p Swalmen,
L368b Waterloos,
K361p Zolder),
wāgǝn (L317p Bocholt, ...
L326p Grathem,
L286p Hamont,
L211p Leunen,
L265p Meijel,
L159a Middelaar,
L288a Ospel,
L266p Sevenum,
L318p Stramproy,
L289p Weert,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
wān (Q211p Bocholtz, ...
Q117a Waubach),
wǭgǝ (K318p Berverlo),
wager:
wǭgǝr (L314p Overpelt)
|
Een vierwielige wagen, vaak al met wielen met luchtbanden, die voor het vervoer van melkbussen, biervaten, land- en tuinbouwproducten enz. gebruikt werd. De bak van deze wagen hangt laag boven de grond en heeft een groot bodemoppervlak. Vaak zijn er geen voor-, achter- en zijkanten. De wagen kan door paarden of ook door een tractor getrokken worden. [N 17, 43a; N G, 51 + 69; monogr.]
I-13
|
34085 |
platen |
batsen:
batsǝ (L382p Montfort),
blader:
blāi̯ǝr (Q007p Eisden),
boks:
bǫks (L382p Montfort),
heupen:
hǭǝpǝ (Q078p Wellen),
u̯ǫpǝ (Q077p Hoeselt),
kruisplaten:
krø̄splǫu̯ǝtǝ (P222p Opheers),
miltkuilen:
meltkulǝn (L282p Achel),
pannen:
(enk)
pan (P049p Donk, ...
P051p Lummen),
pezen:
pēzǝ (P051p Lummen),
pɛ̄zǝ (Q096d Smeermaas),
platen:
plãtǝ (Q004p Gelieren Bret),
plātǝ (K358p Beringen, ...
L269p Blerick,
L317p Bocholt,
Q211p Bocholtz,
Q011p Boorsem,
L360p Bree,
L430p Einighausen,
Q207p Epen,
L371a Geistingen,
Q002p Hasselt,
Q112a Heerlerheide,
L316p Kaulille,
L369p Kinrooi,
Q111p Klimmen,
L422p Lanklaar,
L372p Maaseik,
L332p Maasniel,
Q204a Mechelen,
P045p Meldert,
L383p Melick,
L382p Montfort,
L322a Nunhem,
L416p Opglabbeek,
K357p Paal,
Q012p Rekem,
L329p Roermond,
L373p Roosteren,
L420p Rotem,
Q098p Schimmert,
L266p Sevenum,
L331p Swalmen,
L270p Tegelen,
Q209p Teuven,
Q097p Ulestraten,
L268p Velden,
Q080p Vliermaal,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
plātǝn (Q197p Noorbeek, ...
L373p Roosteren,
L268p Velden),
plāǝtǝ (P177p Zepperen),
plōt (Q077p Hoeselt),
plǫi̯tǝ (P048p Halen),
plǫu̯ǝtǝ (P107a Rummen, ...
Q078p Wellen),
plǫǝtǝ (P218p Borlo, ...
P050p Herk-de-Stad,
P188p Hoepertingen,
Q093p Rosmeer,
P054p Spalbeek),
plǭtǝ (Q072p Beverst, ...
Q156p Borgloon,
Q071p Diepenbeek,
Q003p Genk,
L164p Gennep,
L326p Grathem,
Q193p Gronsveld,
L165p Heijen,
L159a Middelaar,
L163a Milsbeek,
L312p Neerpelt,
Q198b Oost-Maarland,
L314p Overpelt,
P176p Sint-Truiden,
Q162p Tongeren,
Q178p Val-Meer),
plǭǝtǝ (L312p Neerpelt, ...
Q198b Oost-Maarland),
plooien:
plǭi̯ǝ (Q035p Brunssum),
(enk)
plāi̯ (L321p Neeritter),
plūi̯ (L372p Maaseik),
plǭi̯ (L269p Blerick)
|
De zijvlakken van het kruis. [N 3A, 111b]
I-11
|
25773 |
platenkoeler |
platenkoeler:
platenkoeler (L250p Arcen)
|
Moderne koelinstallatie die de vervanger is van de koelbak en de wortafkoeler. [monogr.]
II-2
|
27127 |
plathak |
plathak:
plathak (Q255p Kelmis)
|
Gereedschap in de wasserij, werd voor hetzelfde doel als de de "kretser" gebruikt, maar was steviger en bestond uit massiever ijzer. [monogr.]
II-4
|
33032 |
platliggen van graan |
(is) geplooierd:
gǝplǫi̯ǝrt (Q077p Hoeselt),
barre leger:
barre leger (Q098p Schimmert),
er zijn bogen/bochten in:
dǫ zin bøx in (L266p Sevenum),
er zitten veel buien in:
dǫ zetǝ vȳl byǝn en (L295p Baarlo),
heeft zich gelegd:
hat sex gǝlax (Q203p Gulpen, ...
Q113p Heerlen),
hētj sex gǝlax (L426p Buchten, ...
L383p Melick,
L382p Montfort),
hęi̯t sex gǝlax (Q099q Rothem),
is (er) gaan liggen:
es gān legǝ (L289h Boshoven),
es gǭn legǝ (L294p Neer),
es gǭn leqǝ (L326p Grathem, ...
L377p Maasbracht,
L322a Nunhem),
es tǝr gon legǝ (L164p Gennep),
es tǝr gǭn leqǝ (L270p Tegelen, ...
L268p Velden),
es tǝr gǭn līi̯ǝ (Q156p Borgloon),
is daal:
es dǭǝl (Q072p Beverst, ...
Q176a Ketsingen),
is daalgeregend:
ɛs dālgǝrɛ̄gǝrt (K357p Paal),
is daalgeslagen:
es dālgǝslāgǝ (Q002p Hasselt),
is daalgevallen:
es dǭlgevalǝ (Q004p Gelieren Bret),
is gelegen:
es gǝlēǝgǝ (P176a Melveren),
es gǝlē̜gǝ (P213p Niel-Bij-Sint-Truiden),
is gelegerd:
es gǝligǝrt (L420p Rotem),
es gǝliǝgǝrt (P188p Hoepertingen),
es gǝlēgǝrt (L247p Broekhuizen, ...
Q193p Gronsveld,
L320c Haler,
Q112a Heerlerheide,
L414p Houthalen,
Q121p Kerkrade,
Q111p Klimmen,
L211p Leunen,
L434p Limbricht,
L377p Maasbracht,
L209p Merselo,
L163a Milsbeek,
Q022p Munstergeleen,
Q198b Oost-Maarland,
L163p Ottersum,
L290p Panningen,
L329p Roermond,
Q098p Schimmert,
Q101p Valkenburg,
Q112p Voerendaal,
L214p Wanssum,
Q117a Waubach),
es gǝlēǝgǝrtj (L288a Ospel),
es gǝlē̜gǝrt (L282p Achel, ...
L295p Baarlo,
L331b Boukoul,
Q018p Geulle,
Q204a Mechelen,
Q096d Smeermaas,
L331p Swalmen,
L270p Tegelen,
Q162p Tongeren,
L271p Venlo,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
es gǝlęi̯gǝrt (L159a Middelaar),
is gerold:
es gǝrǫltj (L289h Boshoven),
is gevallen:
es gǝvalǝ(n) (K358p Beringen, ...
K318p Berverlo,
P048p Halen,
K316p Heppen,
Q002b Kiewit,
K314p Kwaadmechelen,
L332p Maasniel,
P107a Rummen,
P044p Zelem),
is legerachtig:
es lē̜gǝrē̜tex (Q176a Ketsingen),
is legerig:
es lēgǝrix (L290p Panningen),
is neergeslagen:
es nērgeslāgǝ (L429p Guttecoven, ...
L312p Neerpelt,
L423p Stokkem),
es nērgǝšlāgǝ (Q020p Sittard, ...
Q014p Urmond),
es nē̜rgǝslāgǝ (L372p Maaseik),
is platgeregend:
es platgǝrē̜ǝgǝnt (L413p Helchteren),
is platgeslagen:
es platgeslāgǝ (P175p Gingelom, ...
L314p Overpelt,
L373p Roosteren),
es platgǝšlāgǝ (L425p Grevenbicht / Papenhoven, ...
L427p Obbicht),
is voor de grond geslagen:
es fīr dǝ grǫnt gǝslai̯gǝ (L366p Gruitrode),
es vø̜rǝ grǫndj geslāgǝ (L288p Nederweert),
leger:
leger (Q121c Bleijerheide, ...
Q211p Bocholtz,
Q203p Gulpen,
Q192p Margraten,
Q204a Mechelen,
Q197p Noorbeek,
Q197a Terlinden),
legerbach:
legerbach (Q100p Houthem, ...
Q192p Margraten,
Q198b Oost-Maarland,
Q099q Rothem,
Q097p Ulestraten,
Q101p Valkenburg),
legerrommel:
legerrommel (Q198b Oost-Maarland),
ligt:
lektj (L324p Baexem, ...
L321a Ittervoort,
L318b Tungelroy),
leq (Q002p Hasselt, ...
L426z Holtum,
L434p Limbricht,
L387p Posterholt,
L432p Susteren,
L331p Swalmen),
leqt (L295p Baarlo, ...
L288c Eind,
L322p Haelen,
L289b Leuken,
Q033p Oirsbeek,
L289p Weert),
let (P222p Opheers),
lex (L355a Linde),
lext (L416p Opglabbeek, ...
L314p Overpelt,
Q020p Sittard),
lextj (L325p Horn),
lęqt (L370p Kessenich),
lęxt (L371a Geistingen, ...
L369p Kinrooi),
ligt daal:
ligt daal (P175p Gingelom),
ligt er:
lit ɛr (L265p Meijel, ...
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum),
lēt ɛr (L268p Velden),
ligt heel:
lęxt hiǝl (L317p Bocholt),
ligt kort:
lex kørt (L321p Neeritter),
ligt neer:
lik nēr (Q197p Noorbeek),
liqt nēǝr (Q192p Margraten),
ligt op de grond:
lext ǫp˱ ǝ grǫnt (Q078p Wellen),
ligt plat:
lek plat (K358p Beringen, ...
Q176a Ketsingen,
L422p Lanklaar),
leqt plat (L282p Achel, ...
L288c Eind,
L291p Helden,
L332p Maasniel,
L270p Tegelen),
leqtj plat (L330p Herten),
lex plat (L269p Blerick),
lext plat (K278p Lommel, ...
L355p Peer,
L374p Thorn),
lit plat (L164p Gennep),
lēt plat (L244c America),
lē̜xt plat (Q178p Val-Meer),
ligt tegen de grond:
lext tēnǝ grǫnt (K359p Koersel),
ligt voor de grond:
lex vør dǝ grǫntj (L381b Peij),
lext vīr dǝ grǫnt (L360p Bree),
ligt/is gedreven:
es gǝdrēvǝ(n) (L322a Nunhem),
es gǝdręi̯vǝ (Q156p Borgloon
[(gebogen maar niet geknakt)]
),
lext gǝdrēvǝ(n) (L286p Hamont, ...
L288p Nederweert)
|
Wanneer de halmen door wind en regen platgeslagen zijn en tegen de grond liggen, is dat lastig werken voor de zichter. Hier staan steeds de persoonsvormen van het werkwoord genoemd, waarbij als onderwerp moet gedacht worden: "het koren"; achter in het lemma staan enkele zelfstandige naamwoorden: "platgelegerd graan". Heel in de uitdrukking ''(het koren) ligt heel'' staat voor ''helemaal''. [N 15, 13; monogr.]
I-4
|
29262 |
platroede |
platte roede:
platǝ rōj (L318p Stramproy)
|
Een platte roede die gebruikt wordt, als men het kettinggaren wil sterken. Men zet deze dan juist achter de beide ronde kruisroeden tussen de beide delen van het kettinggaren met de smalle kant onder, zodat de ketting in twee delen gescheiden wordt. [N 39, 96a]
II-7
|
27998 |
platste gedeelte van een koollaag |
plateûr:
platø̜̄r (Q000 Zie mijnen
[(Willem-Sophia)]
[Willem-Sophia])
|
Het platste gedeelte van een steenkoollaag. [monogr.]
II-5
|