| 30169 |
platvol werk |
gelijke voeg:
gǝlęjkǝ vūx (Q083p Bilzen),
gewoon voegwerk:
gǝwun vuxwɛrk (Q003p Genk),
glad werk:
jlat węrǝk (Q121p Kerkrade),
plat voegwerk:
plat ˲vōxwęrǝk (L330p Herten, ...
L382p Montfort,
L321p Neeritter,
L289p Weert),
plát ˲vō ̝xwē̜rǝk (L364p Meeuwen),
plat werk:
plat węrǝk (Q121p Kerkrade),
platte:
platǝ (L364p Meeuwen),
platte voeg:
platǝ vōx (Q013p Uikhoven),
platǝ vūx (Q083p Bilzen),
platvoeg:
plat˲vōx (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
platvol voegwerk:
plat˲vǫl vōxwęrǝk (Q019p Beek, ...
L291p Helden,
L290p Panningen),
platvol werk:
plat˲vǫl werǝk (Q113p Heerlen),
vol voegwerk:
vǫl vūxwɛrk (Q083p Bilzen),
volgemetst werk:
vǫlgǝmɛts wɛrk (Q083p Bilzen),
volzet gestreken voegwerk:
vǫlzat˲gǝštrēkǝ vōxwęrǝk (L270p Tegelen)
|
Wijze van voegen waarbij de voorkant van de voeg gelijk ligt met die van de metselsteen. [N 32, 34a; monogr.; N 32, 29d]
II-9
|
| 19944 |
plavuis |
plavuis:
plevûis (Q193p Gronsveld),
pləvuu:s (L329p Roermond)
|
plavuis
III-2-1
|
| 23528 |
plechtig |
feestelijk:
faïstelik (Q098p Schimmert),
feastelich (Q202p Eys),
feastelik (Q016p Lutterade),
feestelek (Q086p Eigenbilzen),
feestelik (Q111p Klimmen, ...
Q095p Maastricht),
fieestelek (L353p Eksel, ...
L328p Heel,
L289p Weert),
fieestelik (L360p Bree),
fieesteluk (L293p Roggel),
fiestelek (Q095p Maastricht),
fiestelik (L317p Bocholt, ...
L371a Geistingen,
Q095p Maastricht,
L374p Thorn,
L271p Venlo),
fistelik (L352p Hechtel),
fiëstelik (Q032p Schinnen),
féstelek (Q162p Tongeren),
Ook `plechtig`.
fiestelijk (Q095p Maastricht),
feierlich (du.):
faierlich (Q211p Bocholtz),
faierliech (Q117a Waubach),
faierlieg (Q121p Kerkrade),
feierliech (Q117a Waubach),
fɛərləch (Q253p Montzen),
plechtig:
plaechtig (L266p Sevenum),
plechteg (Q162p Tongeren),
plechtieg (Q101p Valkenburg),
plechtig (L295p Baarlo, ...
L295p Baarlo,
Q027p Doenrade,
L381p Echt/Gebroek,
Q086p Eigenbilzen,
Q086p Eigenbilzen,
L320a Ell,
Q207p Epen,
Q021p Geleen,
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
L328p Heel,
Q187a Heugem,
Q039p Hoensbroek,
P188p Hoepertingen,
Q077p Hoeselt,
L426z Holtum,
L426z Holtum,
L320b Kelpen,
Q111p Klimmen,
Q111p Klimmen,
L432a Koningsbosch,
Q112c Kunrade,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q099p Meerssen,
L265p Meijel,
L382p Montfort,
Q019a Neerbeek,
Q117p Nieuwenhagen,
L433p Nieuwstadt,
L427p Obbicht,
L416p Opglabbeek,
L371p Ophoven,
L387p Posterholt,
L329p Roermond,
L293p Roggel,
L313p Sint-Huibrechts-Lille,
L423p Stokkem,
L270p Tegelen,
Q197a Terlinden,
L374p Thorn,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy,
Q112b Ubachsberg,
Q013p Uikhoven,
L210p Venray,
Q117a Waubach,
L289p Weert,
Q104p Wijk,
Q001p Zonhoven),
pleͅxtex (L282p Achel),
plèchtich (P176p Sint-Truiden),
plèchtig (Q095p Maastricht),
plègteg (P176p Sint-Truiden),
plɛchtig (Q032p Schinnen),
plɛxtex (L265p Meijel),
plɛxtig (L192a Siebengewald),
pontificaal:
pontifikaal (L299p Reuver),
solemneel (<oudfr.):
Solemeniël (Q018p Geulle),
staats:
sjtaats (Q032p Schinnen)
|
Plechtig, feestelijk [faierlich?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 24009 |
plechtige communie |
grote communie (<lat.):
de groate kommunie (Q099p Meerssen),
de groeëte kemūnie (Q117p Nieuwenhagen),
groate kèmuune (Q021p Geleen),
groeete komunie (L289p Weert),
groete kommunie (L318b Tungelroy),
groeëte kemunie (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
grotë këmúnë (Q077p Hoeselt),
zegt men nu
de groote kòmmune (Q162p Tongeren),
grote kommunion (du.):
de groese kómmelejoeën (Q211p Bocholtz),
grote pasen:
zei men vroeger
de groote pwòisse (Q162p Tongeren),
kinderaannemen, het ~:
ət keŋərānɛɛmə ɛn ət vərnøjə van də dōpgəlübdə (Q253p Montzen),
pasen:
zenne pwooisse houge (Q162p Tongeren),
plechtige communie (<lat.):
de plechtige cemmunie (Q101p Valkenburg),
de plechtige communie (L432a Koningsbosch),
de plechtige kemmune (Q032p Schinnen),
de plechtige kemunie (Q112p Voerendaal),
de plechtige kommiene (Q086p Eigenbilzen),
de plechtige kommune (P176p Sint-Truiden),
de plechtige kómmunie (Q111p Klimmen),
de plegtige kommunie (P197p Heers),
de plégtige kemūūnie (Q117p Nieuwenhagen),
plechige communie (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
plechtege kemmunie (Q095p Maastricht),
plechtige cemunie (L298p Kessel),
plechtige communie (L282p Achel, ...
Q039p Hoensbroek,
K278p Lommel,
L383p Melick,
Q032p Schinnen,
L313p Sint-Huibrechts-Lille,
Q197a Terlinden,
L271p Venlo),
plechtige communie en vormsel (Q095p Maastricht),
plechtige communje (Q001p Zonhoven),
plechtige kemi-jnie (L360p Bree),
plechtige keminnie (L353p Eksel),
plechtige kemmiene (Q086p Eigenbilzen),
plechtige kemmunie (L414p Houthalen, ...
L371p Ophoven),
plechtige kemune (Q016p Lutterade, ...
L382p Montfort),
plechtige kemunie (L295p Baarlo, ...
Q007p Eisden,
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
L312p Neerpelt,
L216p Oirlo),
plechtige kemuniej (L371a Geistingen),
plechtige kemunne (Q039p Hoensbroek),
plechtige kemuune (L386p Vlodrop),
plechtige kemuune - daupbelofte doon (Q098p Schimmert),
plechtige kemuunie (L328p Heel, ...
L299p Reuver,
L299p Reuver,
L270p Tegelen),
plechtige kemuuniej (L320a Ell),
plechtige kĕmienie (L415p Opoeteren),
plechtige kmunie (Q095p Maastricht),
plechtige kommunie (L317p Bocholt, ...
L381p Echt/Gebroek,
L320c Haler,
P219p Jeuk,
L267p Maasbree,
L266p Sevenum,
Q117a Waubach),
plechtige kommuniej (L374p Thorn),
plechtige kummunie (L245b Tienray),
plechtige kèmunie (L328p Heel),
plechtige kómmuunie en vernujjing doopbelofte (Q207p Epen),
plechtigge commuune (L387p Posterholt),
plechtigge kómmunie (Q036p Nuth/Aalbeek),
plechtigə kəmiĕniĕ (L416p Opglabbeek),
plechtëgë këmúnë (Q077p Hoeselt),
plechtəge kəmūnə (P047p Loksbergen),
plegtige kemmunie (Q032p Schinnen),
plegtige kemunie (L329p Roermond),
plegtige kommunie (L295p Baarlo),
plɛxtəgə kəmyni (L265p Meijel),
(Vernauwing van de daupbelofte)
de plechtige kemmunie (L423p Stokkem),
de plechtige kemune hield het laatste mee in
de plechtige kemune + hernuïng van de daopbelofte (Q203p Gulpen),
plechtige eerste communie (<lat.):
plechtige uurste kommunie (L192a Siebengewald),
plechtige heilige communie (<lat.):
de plechtife h. kemune plus de hernujing van de doupbelofte (Q111p Klimmen),
plechtige H. commune (Q019a Neerbeek)
|
De H. Communie [kómmelejoeën]. [N 96D (1989)] || De Plechtige H.Communie + hernieuwing van de doopbeloften. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 24017 |
plechtige communie: hernieuwing van de doopbeloften |
herhaling:
herhaoling (L295p Baarlo),
hernieuwing doopbeloften:
hernieuwing doopbeloften (Q202p Eys),
hernieuwing van de doopbeloften:
de plechtige h. kemune plus de hernieuwing van de doupbelofte (Q111p Klimmen),
de plechtige kemune hield het laatste mee in
de plechtige kemune + hernuïng van de daopbelofte (Q203p Gulpen),
vernieuwen van de doopgeloften:
ət keŋərānɛɛmə ɛn ət vərnøjə van də dōpgəlübdə (Q253p Montzen),
vernieuwing doopbeloften:
plechtige kómmuunie en vernujjing doopbelofte (Q207p Epen),
vernieuwing van de doopbeloften:
verniejing van de duipbelofte (L381p Echt/Gebroek)
|
De Plechtige H.Communie + hernieuwing van de doopbeloften. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 24018 |
plechtige communie: hernieuwing van de doopbeloften add. |
de doopbeloften hernieuwen:
de duipbelofte hernuje (Q111p Klimmen, ...
Q111p Klimmen)
|
De Plechtige H.Communie + hernieuwing van de doopbeloften. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 24051 |
plechtige huwelijksmis |
bruidsmis:
broedsmès (L320a Ell),
broedsmés (L320c Haler),
broeêdsmis (L299p Reuver),
brōēëtsmāēs (Q117p Nieuwenhagen),
deftige bruidsmis:
dèftige broedsmis (L295p Baarlo),
drieherenbruidsmis:
drie hière broedsmès (Q032p Schinnen),
eersteklas trouwen:
örste klas trouwe (L216p Oirlo),
feierliche (du.) trouwmis:
ən fɛjərləXə trowmēs (Q253p Montzen),
gezongen mis:
gezônge mis (L216p Oirlo),
gezongen trouwmis:
gezônge trouwmès (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
hoge bruidsmis:
hoag broedsmès (Q021p Geleen),
hoge vierherenbruidsmis:
hoeèg-veer heĕre broèedsmès (Q098p Schimmert),
plechtige bruidshoogmis:
plechtige broedshoamès (Q032p Schinnen),
plechtige bruidsmis:
de plechtige broedsmès (Q111p Klimmen),
ing plechtige brōēdsmès (Q117p Nieuwenhagen),
n plechtige broetsmès (Q111p Klimmen),
plechtige broedsmees (Q207p Epen),
plechtige broedsmes (Q202p Eys, ...
Q203p Gulpen),
plechtige broedsmès (L381p Echt/Gebroek, ...
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
L374p Thorn,
Q101p Valkenburg),
plechtige broeëdsmes (Q039p Hoensbroek),
plechtige broeëdsmis (L295p Baarlo, ...
L270p Tegelen),
plechtige broeëdsmès (Q117a Waubach),
plechtige broêdsmès (L328p Heel),
plechtige brôedsmès (Q095p Maastricht),
plegtige broedsmis (L329p Roermond),
met 3 heren
plechtige broedsmès (L383p Melick),
plechtige huwelijksmis:
plechtege houweleksmès (Q095p Maastricht),
plechtige huweliksmis (L299p Reuver),
plechtige mis:
ein plechtige mes (Q111p Klimmen),
plechtige mis (L216p Oirlo),
plechtige mès (Q112p Voerendaal),
plechtige trouwmis:
de plechtige trauwmes (L423p Stokkem),
en plechtege traamès (P176p Sint-Truiden),
n plechtige trouwmés (Q086p Eigenbilzen),
plechtige trouwmis (L192a Siebengewald, ...
L313p Sint-Huibrechts-Lille,
L245b Tienray),
plechtige trouwmès (L295p Baarlo, ...
Q086p Eigenbilzen,
L328p Heel,
L382p Montfort,
L371p Ophoven),
plɛxtəgə troͅwmes (L265p Meijel),
trouw met koorzang:
traa met koorzang (P219p Jeuk),
trouwmis:
tromis (L432a Koningsbosch),
trouwmeis (Q039p Hoensbroek),
trouwmes (L317p Bocholt, ...
L265p Meijel),
trouwmis (L282p Achel)
|
Een plechtige bruidsmis [hoeëchfierlieje broedsmaes]. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 23522 |
plechtige mis |
feestelijke mis:
feestelijke mēs (Q020p Sittard),
feestelijke mis doon (L271p Venlo),
fieestelijke mes (L355p Peer),
fiestelijke mes (L295p Baarlo),
feestmis:
fiees mes (L300p Beesel),
feierliche (du.) mis:
faeërlige mees (Q208p Vijlen),
plechtig gecelebreerde mis:
plechtig gecelebreerde mes (L355p Peer),
plechtige mis:
en plechtige mis (L210p Venray),
plaechtige mis (L266p Sevenum),
plechtige maes (L387p Posterholt),
plechtige mees (Q207p Epen),
plechtige mes (L320a Ell, ...
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
L325p Horn,
L383p Melick,
L416p Opglabbeek,
L374p Thorn,
L289p Weert),
plechtige mēs (Q020p Sittard),
plechtige mis (L216p Oirlo, ...
L299p Reuver,
L266p Sevenum,
L270p Tegelen),
plechtige mès (Q203p Gulpen, ...
L429p Guttecoven,
P219p Jeuk,
Q016p Lutterade,
Q019a Neerbeek,
Q036p Nuth/Aalbeek,
Q032p Schinnen,
Q247p Sint-Martens-Voeren,
L331p Swalmen),
plegitge mis (L329p Roermond),
plegtigge mis (L295p Baarlo),
plèchtəgəmés (P047p Loksbergen),
pontificale mis:
pontifikale mis (L299p Reuver)
|
De mis plechtig opdragen, celebreren. [N 96B (1989)] || Een meerstemmige mis, muziekmis. [N 96B (1989)] || Plechtig, feestelijk [faierlich?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23527 |
plechtige mis add. |
plechtige hoogmis:
plechtige hoeëmès (Q027p Doenrade)
|
De mis plechtig opdragen, celebreren. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 30558 |
pleisteren |
(een) muur bezetten:
mūr bǝzetǝ (Q194p Rijckholt),
afgletten:
af˲glɛtǝ (L211p Leunen),
afpleisteren:
āfpliǝstǝrǝ (Q121p Kerkrade),
bepleisteren:
bǝplestǝrǝ (Q117a Waubach),
berapen:
bǝrāpǝ (L320a Ell, ...
Q039p Hoensbroek,
L270p Tegelen),
bestrijken:
bǝštrīkǝ (Q020p Sittard),
bezetten:
bǝzø̜tǝ (L360p Bree),
bǝzętǝ (L245a Castenray, ...
Q003p Genk,
L414p Houthalen
[(met witte kalk)]
,
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L321p Neeritter,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L318b Tungelroy,
Q013p Uikhoven,
L210p Venray,
L244a Veulen),
bǝzɛtǝ (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket,
L289h Boshoven,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L364p Meeuwen,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
de muur opsauzen:
dǝ mūr opsajzǝ (Q095a Oud-Caberg),
een muur in de rauwe zetten:
ǝn mȳr in dǝ rǫwǝ zętǝ (L210p Venray),
een plafond inzetten:
enǝ plavǫŋ ezɛtsǝ (Q121p Kerkrade
[(de eerste pleisterlaag op een plafond aanbrengen)]
),
gepleisters:
gǝplīstǝrs (Q284p Eupen),
het grijs zetten:
ǝt ˲gręjs ˲zɛtǝ (Q003p Genk),
in de rauhputz werken:
en dǝr rǫwputs werǝkǝ (Q121p Kerkrade),
in de rauhputz zetten:
en dǝr rǫwputs ˲zɛtsǝ (Q121p Kerkrade),
in de rauwe werken:
en dǝr rǫwǝ werǝkǝ (Q121p Kerkrade),
in de rauwe zetten:
en dǝr rǫwǝ zɛtsǝ (Q121p Kerkrade),
in het rauwt werken:
en ǝt rǫwt werǝkǝ (Q121p Kerkrade),
in het rauwt zetten:
en ǝt rǫwt zɛtsǝ (Q121p Kerkrade),
plaasteren:
plǫstǝrǝ (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
plafonden:
plafǫŋǝ (L291p Helden, ...
L290p Panningen),
plǝfǫŋǝ (Q001p Zonhoven),
plafonneren:
plafonērǝ (Q095p Maastricht
[(stucadoren - ook: van een plafond voorzien)]
),
plafǝnjęrǝ (Q162p Tongeren),
plafǝnē̜rǝ (Q284p Eupen
[(ook gebruikt voor het bepleisteren van wanden)]
),
plakken:
plakǝ (Q002p Hasselt, ...
Q101p Valkenburg),
plakwerk:
plakwē̜rk (Q193p Gronsveld),
pleisteren:
pl ̇istǝrǝ (L330p Herten),
pl ̇iǝstǝrǝ (L382p Montfort),
pl ̇ēstǝrǝ (L329p Roermond),
plestǝrǝ (Q207p Epen, ...
Q117a Waubach),
pli.stǝrǝ (L271p Venlo),
plistǝrǝ (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L163p Ottersum,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
plištǝrǝ (L290p Panningen),
pliǝstǝrǝ (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chevremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide,
Q121p Kerkrade,
Q111p Klimmen,
Q121b Spekholzerheide,
L270p Tegelen),
pljē̜stǝrǝ (L381p Echt),
plēstǝrǝ (L382p Montfort, ...
Q020p Sittard),
plē̜ǝstǝrǝ (L432p Susteren),
plęjstǝrǝ (Q095p Maastricht, ...
Q098p Schimmert),
plęstǝrǝ (Q284p Eupen),
plī.stǝrǝ (Q018p Geulle, ...
Q100p Houthem,
Q101p Valkenburg),
plīstǝrǝ (Q113p Heerlen, ...
L210p Venray),
plekken:
plɛkǝ (K318p Berverlo, ...
L414p Houthalen,
Q111p Klimmen,
L364p Meeuwen,
Q197p Noorbeek,
Q099q Rothem,
Q197a Terlinden,
Q013p Uikhoven,
Q097p Ulestraten),
plɛʔǝn (K278p Lommel),
plekkerij:
plɛkǝręj (K318p Berverlo),
plɛʔǝrē̜ (K353p Tessenderlo),
raapwerk:
rāpwęrk (Q202p Eys),
rapen:
rapǝ (Q121p Kerkrade
[(ruw bepleisteren)]
),
rauw afpleisteren:
rǫw āfpliǝstǝrǝ (Q121p Kerkrade),
smeren:
smē̜rǝ (L265p Meijel),
stucadoren:
støkadōrǝ (L318b Tungelroy),
stucwerk:
štukwęrǝk (Q121c Bleijerheide),
verputzen:
vǝrputsǝ (Q121c Bleijerheide),
witten:
wetǝ (Q113p Heerlen)
|
Een muurvlak of plafond bedekken met een laag metselmortel uit kalk en zand of Portlandcement. Voor fijner werk, vooral binnenhuis, worden muur of plafond eerst bedekt met een laag mortel, vervolgens effen geschuurd en dan overtrokken met een dunne laag pleisterspecie, meestal bestaande uit gegoten kalk en gips. Ook in Q 121 kende men verschillende bewerkingen om een muur te bepleisteren. Als eerste werd op de gemetselde muur met behulp van een speciale troffel, de zogenaamde 'schmeisstroffel' ('šmajstrufǝl'), een laag specie aangebracht. Het blad van deze troffel was, in tegenstelling tot dat van de gewone troffel, van voren recht. Men noemde dit: 'in het rauwt zetten' ('en ǝt rǫwt ˲z'tsǝ'). De stucadoor maakte daartoe een mortel aan, bestaande uit 5 delen zand, 1 deel kalk en 1 deel cement, die 'rauhputz' ('rǫwputs') werd genoemd. Nadat de laag was aangebracht werd hij met behulp van een rij glad gemaakt. Wanneer de muur ongeveer veertien dagen had gedroogd, kon men beginnen met de afwerking. Men noemde dit: de muur 'in de witte zetten' ('en dǝr w ̇īsǝ z'tsǝ') of 'in de fijnputz zetten' ('en dǝr fīn-/fajnputs z'tsǝ'). Daarbij werden twee lagen opgebracht. Het opbrengen van de eerste laag werd gedaan met behulp van de troffel en de 'sprahe' ('šprǭǝn'). Vervolgens werd de muur met de plakspaan gladgeschuurd. Voor de laatste laag gebruikte men 'vette spijs' ('v'tǝ špīs'), dus mortel waar veel kalk in was gemengd, zodat die laag ook wel 'de vette' ('dǝr v'tǝ') werd genoemd. Ook deze laag werd weer met de plakspaan verder afgewerkt. Zie ook de toelichtingen bij de lemmata 'Plafond', 'Plakspaan' en 'Speciebord'. Bij het pleisteren van een plafond werd de pleistermortel met grote kracht tegen de pleisterlatten gedrukt. Het teveel aan pleister dat bij deze werkzaamheden achter de latten terecht kwam, werd in Q 193 'kraal' ('kral') genoemd. Het woord werd ook gebruikt voor het teveel aan specie aan de binnenkant van een spouwmuur (Gronsvelds Woordenboek, pag. 243). [N 32, 37a; N 32, 37b; monogr.]
II-9
|