e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
platstuk onderstuk: (mv)  oŋǝrštø̜kǝ (Herten), platstuk: platstøk (Achel, ... ), platstøq (Eisden), platstø̜k (Eisden, ... ), platstēk (Bilzen), platstē̜k (Munsterbilzen), platstęk (As, ... ), platstɛk (Meeuwen), platštøk (Bleijerheide, ... ), platštø̜k (Born, ... ), rug met drie naden: rø̜k met dri-j nø̄t (Noorbeek), rugstuk: røkštøk (Voerendaal), rø̜kstø̜k (Echt), schouderpas: sxawǝrpas (Oostham) Beide schouderstukken van een kiel, hemd of colbert die achter aan elkaar genaaid zijn; een schouderpas dus, bestaande uit twee stukken. [N 59, 91; N 62, 33; N 59, 87] || Lijst die bij brede kozijnen als verlenging van de koplat wordt gebruikt. Zie ook het lemma 'Architraaf'. [N 55, 146b] II-7, II-9
platte buis stoventrom: stōvətrom (Roosteren, ... ), trom: trom (Gronsveld, ... ), tròm (Echt/Gebroek), Die tróm sjprink ouch éns: de kruik gaat zolang te water tot ze barst Zët ?t vleisj mer achter opp@tróm, dan blift ??t werm en breet neit aan: Zet de pan met vlees maar achter op de kookplaat, dan blijft het warm en bakt niet aan  tróm (Sittard), trommel: trommel (Sittard), troməl (Tungelroy), tromp: tromp (Bleijerheide, ... ) deel van Brab. kachel || deel van een brabantse kachel || Lange kookkachel met langwerpige platte buis en zichtbare pot (boerenkachel, leuvense kachel, platte buis (kachel) [N 79 (1979)] || stoventrom || trommelvormig verlengstuk van de kookplaat van een plattebuiskachel || verbreding van de kachelpijp, waarop koffie, soep e.d. worden warmgehouden || verlengstuk van een ouderwetse potkachel III-2-1
platte kant baanzijde: bānzi (Ulestraten), bodem: bōjǝm (Venray), bovenkant: buǝvǝkant (Bilzen, ... ), bwøvǝkant (Mopertingen), bȳvǝkānt (Meeuwen), bõvǝkant (Milsbeek), bōvǝkanjt (Neeritter, ... ), bōvǝkant (Geulle, ... ), bōvǝkantj (Ell), bōvǝkaŋk (Panningen), bōvǝnkantj (Tungelroy), bōǝvǝkant (Hoensbroek), bǫavǝkant (Zonhoven), bǭvǝkant (Venlo), bǭvǝkantj (Montfort), bǭvǝnkant (Leunen), bovenste kant: bōvǝstǝ kant (Genk), klamp: klamp (Houthem, ... ), klampsteen: klāmpstęjn (Lozen), lange strek: laŋǝ strek (Bree), lange zijde: laŋ z ̇i (Kerkrade), laŋ zi (Jabeek, ... ), laŋ zij (Herten), lange, brede zijde: laŋ bręj zij (Waubach), leger: lēgǝr (Mesch), lengte: lēŋdǝ (Oud-Caberg), onderkant: onǝrkant (Mopertingen), oŋǝrkantj (Ell), oŋǝrkaŋk (Panningen), ǫŋǝrkant (Geulle, ... ), panneresse: pan`rɛs (Bilzen), plat: plat (Haler, ... ), plat stuk: plat stęk (Bilzen), platte kant: platǝ ka.ŋkt (Panningen), platǝ kanjt (Neeritter), platǝ kant (Berverlo, ... ), platǝ kantj (Susteren), platǝ kaŋk (Tegelen), platǝ kaŋkt (Helden, ... ), platǝ kānt (Eys, ... ), platte zijde: platǝ zi. (Heerlen, ... ), platǝ zij (Klimmen, ... ), rek: ręk (Leuken, ... ), ruwe metselkant: ruwǝ mɛtsǝlkant (Tungelroy), vlak: vlak (Maasbree), vlakke kant: vlakǝ kantj (Heythuysen), zandkant: zantjkant (Sittard), zandzijde: zant˲zi (Ulestraten) De lange brede zijde van een metselsteen. Zie ook afb. 30. [N 31, 17a; N 98, 172; monogr.] II-8
platte korf kaar: kār (Thorn), korf: kǫrf (Thorn), platkop: platkop (Diepenbeek), platte korf: platǝ kø̜rf (Heerlen), stompkaar: stompkǭr (Genk) Korf met een platte kop in tegenstelling tot de korf met spitse kop. Bij het vervoeren van de bijen naar de heide geeft men de voorkeur aan de korven met platte kop (Lhoest, pag. 78) Dit korftype is vooral bekend van de Lüneburger heide. [N 63, 3c; N 63, 3b] II-6
platte kruiwagen groentenkruikar: grø̄ntǝkrou̯kār (Maastricht), grote kruikar: grutǝ krukɛr (Tungelroy), grūtǝ krukɛr (Weert), grote kruiwagen: grōtǝ krø̜i̯wāgǝn (Milsbeek, ... ), kruikar met losse bred: krykɛr mɛt lǫsǝ brēt (Panningen), kruikar met losse slagen: krȳkar [met losse] šlē̜x (Noorbeek, ... ), lange kruikar: laŋ krūkar (Maasmechelen), laŋǝ krȳkar (Meerssen), laŋǝ krōu̯kār (Lanaken), lange kruiwagel: laŋǝ kręwāgǝl (Hasselt), langkruikar: laŋkrukar (Boorsem, ... ), laŋkrukɛr (Ophoven, ... ), laŋkruu̯kar (Maaseik), laŋkrȳkar (Meerssen), laŋkrūkar (Vucht), laŋkrǫu̯kār (Lanaken, ... ), langschur(g)skar: laŋšø̜rxskar (Valkenburg), laŋšø̜rǝskar (Rotem), langschur(k)kar: laŋšørkar (Guttecoven, ... ), laŋšørkār (Vlodrop), laŋšø̜rkar (Leut, ... ), laŋšø̜rkęr (Herten), langstotskar: laŋstutskar (Oost-Maarland), open kruikar: opǝn krukęr (Grathem), uǝp krǫu̯kar (Gronsveld), wøpǝ krǫu̯kār (Eigenbilzen), ō.pǝ krukar (Boorsem), ō.pǝ krūkar (Stokkem), ōpǝ krou̯kar (Lanklaar), ūǝ.pǝ krukɛr (Meeswijk), open kruiwagel: ūǝ.pǝ krō.wǭ.gǝl (Bilzen, ... ), open kruiwagen: ōpǝn krǫu̯wāgǝn (Hechtel), open schur(k)kar: ōǝpǝ šø̜rkar (Leut), ǭpǝ šø̜rkar (Limbricht, ... ), open schurgkar: ǭpǝ šørǝxkar (Buchten), platte kruikar: platǝ krukar (Kinrooi, ... ), platǝ krōu̯kar (Maaseik), platte kruiwagel: platǝ krø̜wāgǝl (Halen, ... ), platǝ krɛwǭgǝl (Gelinden, ... ), platte kruiwagen: platǝ krøwāgǝ (Lommel), platte schur(k)kar: platǝ šøi̯rkar (Holtum), platǝ šø̜rkar (Neerbeek), platǝ šø̜rkɛr (Tegelen), platte schurskar: platǝ šørskɛr (Montfort), platǝ šø̄skɛr (Melick), platte stotskar: platǝ stutskar (Oost-Maarland), schubkarre met losse breder: šupkar met lǫsǝ brē̜r (Klimmen), schur(k)kar met losse komp: šø̜rkar met lǫsǝ komp (Limbricht), schurgskar met losse komp: šørxskar mɛt lǫsǝ komp (Schinnen), schurgskar met losse zijbreder: šø̜rxskar met lǫsǝ zībrē̜r (Oirsbeek) De platte kruiwagen is een kruiwagen waarvan de bodem uit planken bestaat, die langs de berries op scheien genageld zijn. Op de berries, schuin boven het wiel, bevindt zich het hoofdbord. De bovenrand van het hoofdbord wordt met de bodem verbonden door vier scheien, waartegen eveneens planken genageld zijn. Het hoofdbord zelf wordt door twee schuinstaande stokjes gestut. Opzij kunnen twee zijwanden op de bodem aangebracht worden, zodat de kruiwagen een bak heeft. Zie ook Theuwissen (1969), pag. 69-71. Deze kruiwagen komt vooral voor in het Maasland. In het noorden van Belgisch Limburg, waar de scheienkruiwagen in gebuik is, vindt men geen platte kruiwagens. [N 18, 97b; N 18, add; N G, 51 + 52b; JG 1b; L 1a-m; L 1u, 139; L 16, 19a-b; A 42, 13c-d; monogr.] I-13
platte mijnwagen cadrement: kadrǝmɛnt (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Winterslag, Waterschei]), onderstel: ondǝrstęl (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), platte truck: platǝ trøk (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]) IJzeren mijnwagentje zonder laadbak. [Vwo 207; Vwo 558; Vwo 607] II-5
platte rasp platte rasp: platte rasp (Bilzen, ... ), platǝ rasp (Maasbree, ... ) Rasp met platte vlakken. Zie afb. 55. [N 60, 118c] II-10
platte vijl platte handvijl: platǝ hantj˲vīl (Reuver), platte vijl: platǝ vil (Simpelveld), platǝ vęjl (Stokkem), platǝ vīl (Nieuwenhagen, ... ), platvijl: plat˲vil (Bleijerheide), plat˲vī.l (Swalmen) Vijl met een blad dat aan beide zijden plat is en dat van arend tot punt smaller uitloopt. Er bestaan ook uitvoeringen van de platte vijl waarbij het blad over de hele lengte bijna dezelfde breedte houdt. Zie ook het lemma "blokvijl". Het blad van de platte vijl kan enkel of dubbel gekapt zijn. De platte vijl wordt vooral gebruikt voor het vijlen van vlak materiaal. Zie ook afb. 99. [N 33, 103; N 64, 53b] II-11
plattebuiskachel belgische kachel: belze kachel (Weert), beͅlzə kaxəl (Altweert, ... ), belgische stoof: belsje stoaf (Echt/Gebroek), belze stoof (Tungelroy), belzje stoof (Ell), beͅlzə stōəf (Boshoven, ... ), beͅlzə stuəf (Weert), berenklauw: bēͅrəklau̯ (Altweert, ... ), bēͅrəpūət (Boeket/Heisterstraat), Weyns 135 + afb.  baereklaw (Echt/Gebroek), berenpoot: bēͅrəpūət (Altweert, ... ), boerenkachel: boere-kachel (Schimmert), boeren kachel (Stein), boerenstoof: boere stoof (Montfort), brabander: brōͅbeͅndər (Mheer), brabantenkachel: brôbante-kachel (Schimmert), brabantjesstoof: broabentjes stoof (Tungelroy), brabantse: braobantse (Maastricht), brabantse kachel: brabansə kaxəl (Lanaken), brabantsche kachel (Noorbeek), brabantse kachel (Guttecoven, ... ), braobantse kachel (Gronsveld), Braobantse kachel (Maastricht, ... ), braobantse kachel (Noorbeek, ... ), braobense kachel (Klimmen), braobese kachel (Klimmen), broabantse kàchel (Maastricht), broabense kachel (Maastricht), broabentjse kachel (Weert), brōͅbansə kaxəl (Kanne), brōͅbəntsə kaxəl (Lanaken), brâòbàntse kachel (Tienray), (a = Antwerpse aa)  brabəche kachel (Sint-Martens-Voeren), brabantse keukenkachel: brōͅbantsə ki̯økəkaxəl (Vroenhoven), brabantse stoof: brabantse stoof (Ospel), broabanse sjtoof (Herten (bij Roermond)), brōͅbəntsə stōͅf (Lanaken), brōͅbəsə stōͅf (Mechelen-aan-de-Maas), br‧oͅbənsə st‧ōͅf (\'s-Gravenvoeren), br‧oͅmənšə št‧ōͅf (Sint-Martens-Voeren, ... ), het verlengde stuk heette trôm = iets langere o klank  braobentsje staof (Nunhem), buiskachel: buuskachel (Echt/Gebroek), buisstoof: bāəsstōf (Paal), buusstaof (Heythuysen), gewone kachel: gewone kachel (Kessenich), gewone stoof: gəwun stōf (Sint-Truiden), jachtstoof: jaxstūf (Jeuk), kachel: kachel (Waubach), kaxəl (Vroenhoven), keukenstoof: keukenstoof (Gruitrode), kiəkəstoəf (Bilzen), kookkachel: kāōkkachel (Meerlo), kookstoof: kookstoof (Diepenbeek, ... ), kōkstōf (Hamont, ... ), kūkstōəf (Bree), lange buis: laŋ bøͅi̯s (Beringen), lange stoof: laŋ stoͅu̯f (Sint-Truiden), leuvense stoof: lee.vense steuf (Hasselt), leuvense staof (Neerharen), leuvense stoof (Beverlo, ... ), leuvense stouf (Jeuk, ... ), leuvensə stoof (Leopoldsburg), leuvese stauf (Jeuk), leuvese stoof (Eksel, ... ), lievese staof (Opglabbeek), lievese stoaf (Neeroeteren), liêvese stoaf (As, ... ), liəvəsə stuof (Martenslinde), līēvese staof (Gruitrode), līvəsə stōͅ.f (Neeroeteren), ljeuvense stwof (Hoeselt), lōͅveͅnsə stōf (Oostham), löəvəsə staof (Rekem), lø&#x0304.vəsə st‧ōf (Kinrooi), lø&#x0304vənsə stof (Houthalen), lø&#x0304vənsə stoͅu̯f (Borlo, ... ), lø&#x0304vəsə stoaf (Lanklaar), lø&#x0304vəsə stōf (Halen), lø&#x0304vəsə stōͅf (Stokkem), lø&#x0304vəsə stoͅu̯əf (Beverst), lø&#x0304əvəsə stoͅu̯f (Lanklaar), løvəsə stōf (Kwaadmechelen), Òlīēvese staof (As), Aachter de (aachtere) leuvese ligge: achter de plattebuiskachel liggen (d.i. veel aan de (leuvense) kachel vertoeven)  leuvese stoof (Zonhoven), afbeelding op pag. 436  lē.vəsə stø&#x0304f (Hasselt), het verlengde stuk heette trôm = iets langere o klank  leuvense staof (Nunhem), ouderwetse stoof: oͅu̯ərweͅtsə stoͅu̯f (Bocholt), oven: aove (Vlodrop), plattebuis: platte beusj (Meijel), platte buis (Neeritter, ... ), platte buus (Velden), platte būus (Swalmen), platte būūs (Posterholt), plattebuiskachel: platte buiskachel (Gennep, ... ), platte buuskachel (Blerick), platte buûskachel (Venlo), plattebuus kachel (Boekend), plattə būīskachəl (Arcen), potkachel: potkachel (Guttecoven), potstoof: poͅtstau̯f (Lanaken), poͅtstof (Neerpelt), poͅtstōf (Grote-Brogel, ... ), poͅtstōəf (Bree), poͅtstōͅf (Elen, ... ), poͅtstōͅv (Rotem), poͅtstoͅf (Meeswijk), poͅtstuəf (Sint-Huibrechts-Hern), poͅtstūəf (Vliermaal), poͅtstu̯oͅf (\'s-Herenelderen), poͅtstøͅf (Neerglabbeek), potstoof met trommel: potsjtouf mit trommel (Sittard), stoof: sjtaof (Gulpen), sjtāōf (Mheer), sjtoof (Reuver, ... ), staof (Opglabbeek), sta͂f (Elen), steuf (Hasselt), stoef (Schaesberg), stof (Eigenbilzen, ... ), stoof (Buchten, ... ), stou̯f (Borgloon, ... ), stou̯əf (Herk-de-Stad), stoəf (Sint-Lambrechts-Herk), stōf (Beverlo, ... ), stōoͅf (Kortessem), stōəf (Alken), stōͅf (Achel, ... ), stōͅv (Opglabbeek), stōͅəf (Lanaken), stoͅu̯əf (Beverst, ... ), stoͅəf (Kortessem), stuof (Martenslinde), stuəf (Bilzen, ... ), stū(u̯)f (Kortessem), stūoͅf (Hoeselt), stūəf (Borgloon), stu̯af (Mal), stu̯oəf (Genoelselderen), stu̯oͅf (Hoeselt, ... ), stø&#x0304f (Rotem, ... ), støͅi̯f (Hasselt), (omgespeld volgens systeem R.N.D.): {st‹f).  stoof (Eigenbilzen), De stoof ao.ënd؉.ën: de kachel aanmaken Ich mòt ¯ns nòòë de stoof kȉ.ke: ik moet eens naar de kachel kijken. (d.i. nazien of zij goed brandt)  stoof (Zonhoven), stoof be een lange buis: stuəf beͅ ən laŋ bø͂ͅs (Heers), stoof met een trom: sjtoof mèt ⁄n trom (Helden/Everlo), stoof met platte pijp: stōf meͅt platə pīp (Kaulille), stoofje: verkleinwoord van stoaf Gèè mootsj het stèèfke ins wat oproakele  stèèfke (As, ... ) belgische kachel || brabantse kachel || een kleine plattebuiskachel || een Leuvense stoof || een plattebuiskachel || kachel met drie poten || kachel met platte pijp waarop wordt gekookt || kacheltje in gietijzer || Lange kookkachel met langwerpige platte buis en zichtbare pot (boerenkachel, leuvense kachel, platte buis (kachel) [N 79 (1979)] || lange kookkachel, met langwerpige platte buis en zichtbaren pot [ZND 23 (1937)] || leuvense stoof [N 05A (1964)] || platte-buis kachel waarop gestookt werd || plattebuiskachel || soort ouderwetse kachel || soort potkacheltje III-2-1
platvol voegen gelijk voegen: gǝlīk ˲vōgǝ (Beek, ... ), gelijkvol voegen: gǝlīk˲vǫl [voegen] (Leuken, ... ), gladvol voegen: glāt˲vǫl [voegen] (Tungelroy), plat voegen: plat ˲[voegen] (Beek, ... ), platvol voegen: plat˲vol [voegen] (Eys, ... ), plat˲vǫ.l [voegen] (Panningen, ... ), plat˲vǫl [voegen] (Bleijerheide, ... ), plát˲vǫl [voegen] (Sint-Truiden), vol specie voegen: vǫl spēsi [voegen] (Oud-Caberg) Metselvoegen met mortel volstrijken zodat de voorkanten ervan gelijk liggen met die van de stenen. Zie voor de fonetische documentatie van het woord '(voegen)' het lemma 'Een muur voegen'. [N 32, 34a] II-9