e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
sacramentsdag eerste donderdag na sinksen: der joste donnerdeg noa sinkse (Eigenbilzen), fronleichnahm (du.): Vroonlaichnaam (Kerkrade), papkermis: papkerremes (Weert), sacramentsdag: (t)sàkrəmèntsdāāg (Nieuwenhagen), Sacrameintsdaag (Meerssen), sacramentsdaag (Baarlo, ... ), Sacramentsdaag (Eys), sacramentsdaag (Haler, ... ), Sacramentsdaag (Klimmen, ... ), sacramentsdaag (Linne, ... ), Sacramentsdaag (Nieuwenhagen), sacramentsdaag (Nuth/Aalbeek, ... ), sacramentsdag (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), sacramentsdaog (Zonhoven), sacramentsdoag (Diepenbeek), sacramēntsdaag (Terlinden), Sacramèntsdaag (Sint-Martens-Voeren), Sacremenstdaag (Schimmert), sacrementsdaag (Achel, ... ), sacreminsdaag (Eigenbilzen), Sacremints-daag (Maastricht), sacremintsdaag (Maastricht), sacremèntsdaag (Geleen), sacremèèntsdaag (Neerpelt), sakermentsdaag (Baarlo), sakkermensdoag (Hoeselt), Sakkerments-daag (Epen), sakkermentsdaag (Bree, ... ), sakkermentsdag (Oirlo), sakkermèntsdaag (Heel), sakkerméntsdaag (Geistingen), sakkrementsdaag (Bocholt), Sakkremintsdaag (Maastricht), sakkremèèntsdaag (Tienray), sakramentsdaag (Beesel), Sakramentsdaag (Gulpen, ... ), sakramentsdaag (Posterholt, ... ), Sakramentsdaag (Valkenburg), sakramentsdaag (Venlo), Sakramentsdaag (Waubach), sakramentsdag (Opglabbeek), sakremensdaag (Opoeteren), sakrementsdaag (Lutterade, ... ), sakrementsdāāg (Opglabbeek), Sakremintsdaag (Maastricht), sakremintsdaag (Maastricht), sakremènsdàg (Loksbergen), sakremèntsdaag (Guttecoven), sakrenentsdaag (Weert), sakrəmensdoag (Hoeselt), sakrəmɛntsdax (Meijel), sakrəmɛ̄ntsdāch (Montzen), sàkrəmintsdaag (Maastricht), Sákrëmentsdaog (Tongeren) Donderdag na de eerste zondag na Pinksteren, Sacramentsdag [papkêrremes, Vroonlaichnaam]. [N 96C (1989)] III-3-3
sacramentshuisje allerheiligenmis: aller heiliggenmis (Meijel), ciboriekast: sibbourekas (Sint-Truiden, ... ), coffre-fort (fr.): kofferfoer (Eksel), groot tabernakel (<lat.): et groeet tabernakel (Tegelen), groeet tabernakel (Tegelen), groot tabernakel (Roermond, ... ), kluis: kloes (Thorn), klous (Sittard), sacramentale: sacramentale (Peer), sacramentshuisje: sacramentshuueske (Baarlo), sacramentshuuske (Blerick, ... ), sacrementshuske (Lutterade), sakkermentshuuske (Klimmen), sakramentshuuske (Valkenburg), sakramintshuiske (Maastricht), t sakraments-hüske (Nieuwenhagen), ut sakramintshuuske (Meerssen), tabernakel (<lat.): et tabernākel (Montzen), het tabernaokel (Eigenbilzen), in et tabernakel (Sevenum), tabbernaakel (Geleen), tabbernakel (Bocholt, ... ), tabernakel (Guttecoven, ... ), tābernaakel (Maastricht), tebernakel (Neer), zijaltaar: zijaltaar (Hasselt), zijtabernakel: zietabernakel (Kerkrade) De brandkast, kluis of safe, waarin de heilige vaten bewaard worden. [N 96A (1989)] || Het sacramentshuisje, een vrijstaande of in de muur uitgespaarde kast waarin de geconsacreerde Hosties bewaard worden. [N 96A (1989)] III-3-3
sacramentsprocessie bronk: broonk (Terlinden), bronkprocessie (<lat.): bronkpresessie (Melick), də brōnkprəsEssi (Lanaken), grote bronk: groehte bronk (Waubach), groese broonk (Bocholtz), grote bronk (Klimmen), jroeëse brónk (Kerkrade), grote processie (<lat.): de groete precesse (Kuringen), də grootə processie (Eigenbilzen), də grutə prəsɛsi (Dilsen), də grutə pəesən (Diepenbeek), də grūtə proseͅsə (Herk-de-Stad), də grūtə pərsaesi (Stokkem), groeete percessie (Weert), groete percessie (Maastricht), groete persessiej (Geistingen), groete processie (Reuver), groewte persessiej (Jeuk), groewte persèèssie (Neerpelt), groeëte processie (Tegelen), grote persessie (Roermond), groëte pörsessie (Maasbree), heilige sacramentsprocessie (<lat.): de hailige sacremaintsprocesse (Nieuwerkerken), H Sacramentsprocessie (Kaulille), H. Sacramentsprocessie (Kaulille, ... ), H. sacramentsprocessie (Nieuwerkerken), H. Sakramentsprocessie (Eisden), Hēlig sacramentspercēͅsse (Diepenbeek), het is processiegaans: tis pərsɛ̄səsəgons (Borgloon), kermisprocessie (<lat.): də keͅrməspərsaesən (Diepenbeek), kruisprocessie (<lat.): kruutspersessie (Echt/Gebroek), omgang: goumgank (Eisden), oemgaank (Kwaadmechelen, ... ), omgang (Dilsen), umgank (Stokkem), omgangsprocessie (<lat.): omgangsprocessie (Lanklaar, ... ), omgengsprocessie (Mechelen-aan-de-Maas), umgangspreesse (Beverst), ommegangsprocessie (<lat.): oomefanksprocessie (Maaseik), processie (<lat.): algemene naam percē`s (Wellen), de percessie (Opoeteren), percessie (Meeuwen, ... ), perseis (Hoepertingen), persessie (Maastricht), precessie (Kuringen), proces (Jeuk), processe (Bilzen), processie (Sint-Huibrechts-Lille), proeesse (Kortessem), prosesse (Mettekoven), prosɛse (Zolder), de enige groote processie is het dorp. Dit is dan ook de processie  de prəcesse (Sint-Lambrechts-Herk), processie (<lat.) van het heilig sacrament: `t perses van H. Sacrament (Kerniel), processie (<lat.) van het hoogwerkdag: pressesie van `t hoeëgwèrdeg (Kerkhoven), processiezondag: t`es processiej zondag (Koersel), sacramentprocessie (<lat.): [sic]  sacramentprocesse (Wilderen), sacramentsbronk: sakrəmēntsbrōŋk (Montzen), sacramentsprocessie (<lat.): de sacramentsprocesse (Hoepertingen, ... ), de Sacramentsprocessie (Klimmen), de sacramentsprocessie (Neeroeteren), de sacrementspercesse (Hasselt), de sacremints-prócessie (Maastricht), sacrameentsprocessie (Hamont, ... ), sacrameitspercessie (Neerharen), sacramendsprocessie (Mechelen-aan-de-Maas), sacramensprecesse (Sint-Truiden), sacramensprecessie (Sint-Lambrechts-Herk), sacramenspresesie (As), sacramensprocessie (Koersel, ... ), sacramentprecessie (Siebengewald), Sacraments-processie (Nieuwenhagen), sacraments-processie (Schimmert), sacramentspercesse (Sint-Truiden), sacramentspercessie (Peer), sacramentspersessie (Eksel, ... ), sacramentsprecêsse (Diepenbeek), sacramentspresesse (Neerbeek), sacramentspressese (Hasselt), sacramentsproceise (Hoeselt), sacramentsprocesse (Tongeren, ... ), sacramentsprocessie (Achel, ... ), sacramentsprocessèe (Rekem), sacramentsprosessie (Sint-Huibrechts-Lille), sacramentsprosses (Montenaken), sacramentsprəseͅsi (Mechelen-aan-de-Maas), sacramintspersesse (Eigenbilzen), sacramintsprocessie (Maastricht), sacremendsprocessie (Overpelt), sacremensprocesse (Wintershoven), sacremensprocessie (Tessenderlo), sacrementsperces (Maaseik), sacrementspercessie (Neerpelt), sacrementspersessie (Stokkem), sacrementsprecessie (Bree, ... ), sacrementspreessie (Hechtel), sacrementsprocesse (Herk-de-Stad), sacrementsprocessie (Achel, ... ), sacremèntspercessie (Hechtel), sacremèntspressesie (Kerkhoven), sacrĕmentspersessie (Zutendaal), sacrəmentspərsessie (Reppel), sacrəmeͅntsproseͅsī (Neerglabbeek), sacrəmeͅntsproͅseͅsi (Opglabbeek), saeramentsprocessie (Lommel), sakermentspercessie (Baarlo), sakeəmenspərsesə (Zonhoven), sakkerments-persessie (Epen), sakkermentspercessie (Neeroeteren), sakkermentspersesse (Montfort), sakkermentspersessie (Heel, ... ), sakkermentspersessiej (Ell), sakkermentspersēsse (Hoeselt), sakkermentspresessie (Oirlo), sakkermentspörsessie (Maasbree), sakkramentspersessiej (Thorn), sakkremensprecesse (Geleen), sakkrementsprosessie (Bocholt), sakkremèèntsprocessie (Tienray), sakrameentsprosesse (Millen), sakramenspersessje (Montfort), sakramentspercessen (Zonhoven), sakramentspersessiej (Thorn), sakramentsprecessie (Heers), sakramentsprecèssie (Opglabbeek), sakramentsprocessie (Bree, ... ), Sakramentsprocessie (Valkenburg), sakramentsprosesse (Posterholt), sakramentsprosezze (Schinnen), sakramentspərseͅs (Sint-Lambrechts-Herk), sakramēnspərsesə (Alken), sakremenspersessīē (Opglabbeek), sakrementspersesse (Lutterade), sakrementspersessie (Neeroeteren, ... ), sakrementsprecessie (Tungelroy), sakrementspresessie (Weert), sakrementsprosesse (Guttecoven), sakremintspersessie (Maastricht), sakremènspròsèsse (Loksbergen), sakrəmentsprəsaesi (Vroenhoven, ... ), sakrəmentspərcĕsə (Hoeselt), sakrəmentspərs(ei)jĕs (Gutshoven), sakrəmeͅnspərseͅsi (Neerpelt), sakrəmɛntsprosɛsi (Meijel), sakrəmɛntsproͅsesə (Sint-Truiden), sakrəmɛntsproͅseͅsə (Sint-Truiden), sakrəmɛntsprəəèsi (Neerpelt), sakərəmɛntspərsesəj (Tessenderlo), saərəmɛntspərsessiej (Tessenderlo), socrmentsprocessie (Neerpelt), sàkrəmēntsprósèssie (Nieuwenhagen), sàkrəmintspərsessie (Maastricht), sákrëmentsprësessë (Tongeren), səcrəmentsprosɛsi (Overpelt), səcrəmèntsprosèsi (Neerpelt), c valt weg  sacrèmentsprocessie (Lommel), cese op het einde is lang  sacramentsprocese (Kermt) De processie [bronk, persessie, protsessioën]. [N 96C (1989)] || De processie die op Sacramentsdag wordt gehouden: Sacramentsprocessie, grote processie. [N 96C (1989)] || Hoe heet de processie die s zondags na H. Sacramentsdag wordt gehouden? [ZND 40 (1942)] || Hoe noemde/noemt men die bedevaart? . [N 96C (1989)] III-3-3
sacramentsprocessie add. kleine bronk: kleng bronk (Gulpen), kleine processie (<lat.): klein persesse (Sint-Truiden), kleng processie (Gulpen) De processie die op Sacramentsdag wordt gehouden: Sacramentsprocessie, grote processie. [N 96C (1989)] III-3-3
sacramentsweek sacramentsweek: də sakrəmɛ̄ntswɛək (Montzen), sacraments-week (Maastricht), sacramentswaek (Eys, ... ), sacramentsweek (Hechtel, ... ), sacrementsweak (Lutterade), sakramentswaek (Thorn, ... ), sakramentsweek (Klimmen, ... ), sakramintswék (Eigenbilzen), sakramèntsweek (Sint-Truiden), sakremenstswèèk (Sittard), tsákrámèntswééëk (Nieuwenhagen) Een sacramentenweek (iedere dag wordt een ander sacrament behandeld en daarbij passende geestelijke oefeningen gehouden]. [N 96B (1989)] III-3-3
sacristie gerfkamer: gaerfkamer (Venray), gerfkamer (Afferden, ... ), gerfkoimer (Eijsden), gerfkumer (Oirlo), gĕrifkamer (Swolgen), gêrfkamer (Merselo, ... ), #NAME?  gerrefkamer (Klimmen), kamer bij de R.K. Kerk, waarin eertijds de tiende garven geborgen werden  gerfkamer (Heerlen), oud  gärfkamer (Gennep), ouder voor sakersti-j  gerfkamer (Tienray), sacristie: de sacristi-j (Waubach), de sacristie (Klimmen), de sacristij (Maastricht), de sakkerstij (Eigenbilzen), de sakrestej (Montzen), de sakristi-j (Nieuwenhagen), de sakristie (Hoensbroek), de sákrestaj (Tongeren), saccirstie (Horn), sacrestie (Baarlo, ... ), sacristeij (Bocholtz), sacristi-j (Ospel), sacristie (America, ... ), sacristiej (Roggel), sacristij (Rimburg, ... ), sacristjie (Neerbeek), sakersjtie (Meerssen), sakersti-j (Tienray), sakerstie (Blitterswijck, ... ), sakkeristie (Doenrade), sakkerschtie (Bingelrade), sakkersjtie (Buggenum, ... ), sakkersjtiej (Klimmen, ... ), sakkerstei (Helden/Everlo), sakkerstej (Eys), sakkersti-j (Boorsem, ... ), sakkerstie (Baarlo, ... ), sakkerstiej (Oirlo, ... ), sakkerstij (Maastricht, ... ), sakkerstijj (Maastricht, ... ), sakkresteej (Merselo), sakkresti-j (Weert), sakkrestie (Montfort, ... ), sakkresty (Maastricht), sakkrisjtie (Heel), sakkristi-j (Mechelen-aan-de-Maas), sakkristie (Geleen, ... ), sakkrëstij (Hoeselt), sakkustiej (Tungelroy), sakresjtie (Lutterade), sakrestee (Sint-Truiden), sakrestei (Maastricht), sakresti (Meijel), sakrestie (Holtum, ... ), sakrestij (Achel, ... ), sakrestèè (Sint-Truiden), sakrestèèn (Sint-Truiden), sakrischtie (Oirsbeek, ... ), sakrisjtie (Sittard), sakrisktiej (Thorn), sakristei (Kerkrade), sakristi-j (Bree, ... ), sakristie (As, ... ), sakristiej (Ell, ... ), sakristij (Eigenbilzen, ... ), sakristijj (Maastricht), sakristriej (Geistingen), sakristye (Eys), sakrstiej (Montfort), sakrəstē (Tessenderlo), sakrəstēͅn (Sint-Truiden), sakrəstie (Membruggen), sakərstē (Tessenderlo), sàkristie (Maastricht), sàkristīē (Nieuwenhagen), sàkristĭĕ (Amstenrade), tsàkristīē (Nieuwenhagen), (=rechts)  sacristij (Diepenbeek), jong  sakrestie (Gennep), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.  sakkersjtiej (Beegden), sakkerstie (Grevenbicht/Papenhoven), woord niet goed te lezen  sakersteej (?) (Meerlo), snijkamer: ps. letterlijk overgenomen.  sniekamer (Montfort), vont: (= links)  veint (Diepenbeek) gerfkamer [SGV (1914)] || Het tegen de kerk aangebouwde vertrek of gebouwtje, waar de priester en de dienaren zich voor de dienst gereedmaken [gerfkamer, sakristij, sacristie?]. [N 96A (1989)] III-3-3
salamander ektis: aektes (Bergen), aêktes (Afferden), eektes (Horst), ekvis: eekvis (Tungelroy, ... ), eekvès (Nederweert), eêkvés (Altweert, ... ), èkvis (Heythuysen, ... ), algemeen aangezien voor een hagedis  èekvès (Nunhem), als de hagedis  ēkvis (Leveroy), ook: hagedis en zilvervisje  èèkves (Baexem), zoals hagedis  ĕekvès (Heel), kelderhansje: kelderhänske (Schaesberg), krabbakker: kreb-bekker (Siebengewald), krekel: krekel (Venlo), krokodil: krokodil (Wijlre), maarkat: maerkat (Venlo), maarkol: soort watersalamander; cf salamander  maerkol (Nederweert), meerkol: maerkol (Altweert, ... ), pannenstaart: pannestaart (Lottum), salamander: sa:llemander (Roermond), saalaamander (America, ... ), saaləmandər (Tegelen), salamander (Afferden, ... ), salemander (Echt/Gebroek, ... ), sallamander (Gulpen, ... ), sallemander (Amby, ... ), sallĕmandĕr (Herten (bij Roermond)), saləmander (Born), saləmandər (Berg-en-Terblijt, ... ), slamander (Merselo), slantis: slantis (Hoeselt), steenbijter: žteebiessŏr (Vaals), viervoet: veervoot (Nieuwenhagen), viervoetje: veer’vus-je (Bleijerheide, ... ), watersalamander: watersalamander (Baarlo, ... ) salamander [DC 07 (1939)], [N 12 (1961)] || salamander, soort || watersalamander III-4-2
salie doofnetel: doofnietel (Mheer), gapertjes: gaoəpərkəs (Borlo), leeuwenbekken: liewebekken (Velden), pensenkruid: pensekraut (Linkhout), salbei: salbei (Eupen, ... ), salie: saalie (Heythuysen), salia (Brunssum), salie (Beesel, ... ), self (Mechelen-Bovelingen, ... ), selve (Maasbracht), savie: saovie (Hulst/Konijnsberg), self: self (Lummen, ... ), seulf (Buvingen, ... ), sulf (Paal, ... ), "Lillo" in de nabijheid van Houthalen  seulf (Houthalen), naar Pâque  self (Tongeren), senf (du.): zinnef (Achel), worstkruid: woskraut (Munsterbilzen), zilverbladeren: silverblaor (Stal) Hoe noemt men bij u de afgebeelde plant? Het is een heesterachtige plant van ca. 60 cm hoog met tamelijk lange, wat kreukelige bladeren met gekartelde randen. Zij staan tegenover elkaar en zijn grijsgroen van kleur. De bloempjes zijn blauw-wit (soms ook r [DC 49 (1974)] || Hoe noemt u: salie (salvia officinalis - fam. labiatae) [N 71 (1975)] I-7, III-2-3
salmiaksteen ammoniaksteen: amǫnijakstijn (Jeuk), jodenknook: jydǝknǭk (Klimmen  [(aluinsteen)]  ), salmiak: salmijak (Zutendaal  [(steen)]  ), salmiakblok: salmijak˱blǫk (Bleijerheide), salmiaksteen: salmijakštē (Kerkrade, ... ), salmonijakstęjn (Stokkem), salmǝjakštęjn (Rothem) Het blok salmiak waarlangs men vroeger de koperen bout streek, alvorens er soldeersel op aan te brengen. Salmiak of ammoniumchloride is een kleurloos zout, gevormd uit ammonia en zoutzuur. Het kan ook worden gebruikt om vuile soldeerbouten te reinigen. In Q 121 werd de soldeerbout schoongemaakt door hem even in afgelaten soldeerwater te houden. Dit was gemaakt uit zoutzuur waarin een stukje zink was opgelost. In L 321 werd met een kaars langs de soldeerbout gestreken, voordat het soldeersel erop werd aangebracht. [N 33, 201; N 64, 27d] II-11
salomonszegel jakobsladder: WLD  Jacobs ladder (Montfort), WLD (? - moeilijk leesbaar)  jakobsluddur (Brunssum), jakobsleier: WLD  Jacobsleier (Beesel), meibloem: meibloem (Jeuk), eigen spelling  meibloom (Vlodrop), idiosyncr.  Meibloum (Sittard), Veldeke  meiblom (Waubach), WLD  mêî-blōōm (Schimmert), meibloemetje: Bree Wb.  meibleemke (Bree), meibloempje: eigen spellingsysteem  meiblumpke (Maasbree), neteldoek: WLD  neteldook (Montfort), neteldoekje: neteldeukske (Schimmert), idiosyncr.  neteldeukske (Thorn), salomonszegel: Salamons zegel (Vijlen), Salemons zegel (Wijlre), Salemons-zegel (Oirlo), salomonszegel (Melick, ... ), -  salomonszegel (Berg-en-Terblijt, ... ), als in ABN  salomonszegel (Tungelroy), eigen spelling  zalomonszegel (Montfort), WBD/WLD  Salomonszegel (Urmond), WLD  salemonszegel (Swalmen), salomonszegel (Guttecoven), Salomonszegel (Mheer), salomonszegel (Thorn), sááləmonsēēgəl (Maastricht), WLD alg. benaming  Salomonszegel (Meijel), ± Veldeke Nederl. naam  Salomonszegel (Tienray), wild bosieletje: -  ɛwilɛbosiləkəs (Diepenbeek), wild ieletje: (Polygonatum officinale)  wil⁄ īēëlekes (Zonhoven) salomonszegel [DC 60a (1985)] || Salomonszegel (polygonatum officinalis). Een 20 tot 50 cm grote plant met een dikke, witte wortelstok; de bladeren zijn verspreid, langwerpig ovaal; de bloemen groeien in trosjes van 1 of 2 bij elkaar, zelden meer, gesteeld, smal klokvormig, wit met groen [N 92 (1982)] III-4-3