e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
sint-annabeeld anna-te-drien: anna te drieen (Venray), anna te drieje (Oirlo), anna-te-drieje (Voerendaal), anne te drieen (Kessel), anne te drieje (Geleen), annatrits: annatrits (Houthalen, ... ), drie trits: drie trits (Venray), heilige familie: de heīlige femiële (Schimmert), heilige familie (Thorn), maria met kindje jezus: maria met kindje jezus (Ospel), sint-anna: st anna (Jeuk), sint-anna-gedrien: sint anna gedriejen (Tungelroy), st anne gedrieen (Kesseleik), sint-anna-te-drien: sint anna te draeen (Siebengewald), sint anna te driee (Montfort), sint anna te drieen (Baarlo), sint anna te drieje (Bocholt, ... ), sint anna ten dree (Sint-Truiden), sint anna ten driee (Holtum, ... ), sint anna ten drieje (Ell, ... ), sint anna ten drèè (Sint-Truiden), sint annàà te drĭĕje (Amstenrade), st anna de drieën (Melick), st anna te dreien (Peer), st anna te dri-je (Weert), st anna te driee (Heel, ... ), st anna te drieen (Merselo, ... ), st Anna ten drieen (Hoepertingen), st anna ten drieen (Sevenum), st anna ten drieën (Hoepertingen), st anne te drieen (Neer), st. an te drieje (Valkenburg), st. anna te drieje (Schinnen), st. anna te drieë (Gulpen), st. anna te drieën (Schinnen), st. anna te drèe (Maastricht), st. anna te drèje (Maastricht), st. anna ten driën (Zonhoven), sint-anna-te-trits: st.anna tse dri-jts (Nieuwenhagen), sint-annabeeld: st annabeeld (Venlo), sint-annatrits: sint anna-trits (Maastricht), sint annatrits (Maastricht, ... ), st anna trits (Echt/Gebroek, ... ) De beeldengroep gevormd door St. Anna met haar dochter Maria en haar kleinkind Jezus [St. Anna te drieën, St. Anna-trits?]. [N 96A (1989)] III-3-3
sint-antoniusbrood antoniusbrood: anthonius broad (Schinnen), antoeëniusbroeëd (Tienray), antoiniusbroed (Eksel), antoniusbroead (Echt/Gebroek), Antoniusbroed (Maastricht), antoniusbroed (Ophoven), antoniusbroeëd (Baarlo), antoniusbrood (Jeuk, ... ), Antooniejəsbroet (Maastricht), Antōēniusbrōēët (Nieuwenhagen), əntoniusbroeëd (Gulpen), armenbrood: ermebroeëd (Baarlo), brood geschonken voor arme mensen: broeëd gesjonke veur erm minse (Baarlo), sint-anteunisbrood: st antönis broejd (Meijel), sint-antoniusbrood: sint antoeënijusbroeëd (Thorn), sint antoniusbrood (Melick), st antoniusbroeëd (Peer), sint-teunisbrood: sint teunisbroeed (Ell), sint teunisbroewed (Neerpelt), Sint Tönnisbroeëd (Terlinden), Sint Tənnesbroeëd (Sint-Martens-Voeren), st teunisbroad (Schinnen), st teunisbroed (Stokkem), st teunisbroeëd (Ospel), teunisbrood: teunesbroad (Geleen), tuunisbroëd (Beesel), tønəsbruət (Montzen) Het Antoniusbrood, als aalmoes geschonken voor de armen. [N 96C (1989)] III-3-3
sint-antoniusbroodbus antoniusbroodbus: Antonius broedbus (Eys), armenbus: erme bös (Geleen), ermebus (Ophoven), broodbus: broadbus (Schinnen), broadbös (Valkenburg), korf voor het teunisbrood: dər k"rəf vør ət tønəsbruət (Montzen), offerblok van sint-antonius: offerblok van st antonius (Hoeselt), offerbus: de offerbūs (Schimmert), de offerbös (Maastricht), offerbös (Maastricht), offerbus van de armen: offerbus van den erme (Oirlo), offerbus voor de armen: de offerbös veur de erme (Maastricht), offerbös vüër erme (Thorn), offerbus voor de heilige antonius: offerbös väör den heilige antonius (Echt/Gebroek), sint-antoniusbroodbus: st antoniusbroeëdbus (Peer), sint-teunisofferblok: st teunisofferblok (Stokkem), sint-teunistronk (<fr.): st teunistronk (Stokkem), teunisbus: tuunisbuës (Beesel), voor de armen: veur den ermen (Eksel), vur de erreme (Ospel) De Antonius-broodbus, de offerbus t.b.v. brood voor de armen. [N 96C (1989)] III-3-3
sint-bavo bamis: bames (Loksbergen), bamis (Bree, ... ), baomis (Ophoven), bavo: bavo (Jeuk), bavomis: bavomes (Eys, ... ), bavomis (Montfort), sinterklaas bestellen: sinterklaos bestelle (Terlinden), sintermees: sint-remigius - 1 oktober  sintermeis (Klimmen) Het feest van St. Bavo (mis) op 1 oktober [Bavo, bamis, bavomis]. [N 88 (1982)] III-3-2
sint-crispinus en sint-crispinianus crispijn: krespin (Roggel), heilige crispianus: helǝgǝ krispiānǝs (Montzen), heilige crispinus: helǝgǝ krispīnǝs (Montzen), sint-crispijn: sent krespin (Geulle, ... ), sent krespęjn (Milsbeek), sent krespę̄ (Tessenderlo), sint-crispijn (Bleijerheide, ... ), sint-crispinianus: sent krespiniānǝs (Meijel), sint-crispinus: sent krespinǝs (Meijel) De patroonheiligen van de schoenmakers. Canter zegt op pag. 29: "In de derde eeuw, in de tijd dat in het laat Romeinse Rijk het Christendom gepredikt werd en "het bloed der martelaren het zaad der kerk" werd, trokken twee aanzienlijke Romeinse jonge mannen, twee broers genaamd Crispinus en Crispinianus, naar het Noorden om getuigenis af te leggen van hun geloof en de zegen van het Christendom, die zij zelf dankbaar ontvingen, aan anderen mede te delen. Om in hun onderhoud te voorzien oefenden zijn het schoenmakersvak uit, en deden dat goed. Zij vestigden zich in Soissons in Noord-Frankrijk; overdag bewerkte Crispinianus het leer, Crispinus maakte er schoenen van (het omgekeerde leest men ook); tegelijk predikten zij hun nieuwe geloof aan de velen, die naar hun bezielend woord kwamen luisteren. s Nachts maakten ze gratis schoenen voor de armen en z√≥ groot was de ijver van Crispinus hiervoor, dat hij zelfs leer stal om meer schoenen ten kunnen wegschenken. Nu nog noemt men een weldaad ten koste van anderen een "crispinade". Maar toen de Romeinse keizer Maxentius van hen hoorde, gaf hij zijn hoofdman Rictius Varus bevel de beide broeders te laten arresteren. Iedere poging hen het Christendom te doen afzweren mislukte en met een molensteen om de hals gebonden gooide men hen in het water. Door een wonder verdronken ze niet; de wrede Romeinen kookten hen eerst in een ketel lood, daarna in gloeiende olie, maar een engel haalde hen er uit. Toen eindelijk op 7 November 287 werden ze onthoofd even buiten Soissons in de vallei, die nu nog hun naam draagt. Men beeldt hen dan ook af met als attributen: een schoen, een boek, een molensteen en schoenmakerswerktuigen. [N 60, 229] II-10
sint-eligius elooi: ēlōj (Nieuwenhagen, ... ), sint-eligius: sint-eligius (Schimmert), sint-elooi: sent ēluj (Stokkem), sent ēlōj (Houthalen, ... ), sentǝ luj (Stokkem), sint-elooi (Bleijerheide) Beschermheilige van de smeden en de metaalbewerkers. Volgens de invuller uit L 321 werd hij afgebeeld met twee hoefijzers met rechte nagels en een hamer. Het patroonsfeest van Sint-Eligius werd gevierd op 1 december. [N 64, 164a; N 64, 164c; N 66, 57a; N 33, add.] II-11
sint-elizabethsvereniging derde orde: derde orde (Bocholt), elizabethsvereniging: elisabethsvereniging (Roermond), elisabetsvereniging (Valkenburg), elizabethsverinniging (Gulpen), elizebetsvereiniging (Schimmert), elizabethverein (<du.): elisabetsverein (Voerendaal), elizabethvereniging: elisabethvereniging (Posterholt), Elisebethvereniging (Hoensbroek), Elizebetvereiniging (Lutterade), katholieke vrouwenbond: katholieke vrouwebòndj (Thorn), lizabeth: De Liesabet (Koningsbosch), lizabethje: liesebetje (Baarlo), liesebetjes (Reuver), sint-elizabethsvereniging: sinteliezebets vereniging (Ell), st elisabethsver. (Venlo), st elisabethsvereiniging (Klimmen), St Elisabethsvereniging (Koningsbosch), St. Elisabethsvereniging (Neerbeek), sint-elizabethvereniging: de sint elisabethvereineging (Klimmen), sint elisabethvereiniging (Maastricht), sint elizabethvereiniging (Meerssen), sint-elizabethverering: st. elisabethverering (Eys), vrouwenbond: vrouwebòndj (Echt/Gebroek), ziekenzorg: zeekezörg (Eisden), Zeekezörg (Mechelen-aan-de-Maas), zi?əzøͅrəx (Lommel), zikkezerg (Eigenbilzen) De vereniging van R.K. gehuwde en ongehuwde vrouwen die zich bezighield met ziekenbezoek en de zorg voor verwaarloosde kinderen (St. Elisabethsvereniging). [N 96D (1989)] III-3-3
sint-hubertusbrood gewijd brood: gewied bruut (Opglabbeek), gewijd broed (Eksel, ... ), gewéét brōēwet (Loksbergen), hubertusbrood: Hoebertusbroad (Valkenburg), Hubertes broeëd (Schimmert), hubertesbroeëd (Heel), Hubertesbrood (Eigenbilzen), Hubertus-broed (Maastricht), hubertusbroaad (Grevenbicht/Papenhoven), hubertusbroad (Geleen, ... ), hubertusbroead (Schinnen), Hubertusbroed (Eys), hubertusbroed (Geistingen, ... ), hubertusbroeed (Weert), hubertusbroewed (Neerpelt), hubertusbroeëd (Baarlo, ... ), Hubertusbroeëd (Gulpen), hubertusbroeëd (Heel, ... ), hubertusbrood (Posterholt), huubèrtəsbroet (Maastricht), sint-bertusbrood: sint bertis broed (Opoeteren), sint-hubertusbrood: aint hubertusbroeëd (Thorn), sent hybɛrtəsbruət (Meijel), sint hubertesbroeëd (Mechelen-aan-de-Maas), sint hubertesbrood (Hoeselt), Sint Hubertus broeëd (Epen), sint hubertusbroead (Echt/Gebroek), sint hubertusbroed (Diepenbeek, ... ), sint hubertusbroeèd (Schinnen), sint hubertusbroeëd (Achel, ... ), Sint Hubertusbroeëd (Terlinden), sint hubertusbrood (Melick, ... ), sint hubertəsbrood (Hoeselt), sint ubertusbroed (Stokkem), sint ubertusbroeëd (Sint-Truiden), st hoebertusbroad (Neerbeek), st hubertusbroad (Heers), st hubertusbroed (Bocholt), st hubertusbroeed (Reuver), st hubertusbroejd (Meijel), st hubertusbroewet (Peer), st hubertusbroeëd (Baarlo, ... ), st hubertusbrood (Siebengewald), St. Hubertusbroed (Maastricht, ... ), sənthubɛrtəsbruət (Montzen), sinte-bertusbrood: sintebertesbroeëd (Ell) Het brood dat op St. Hubertusdag gezegend en uitgereikt werd als afweer tegen hondsdolheid [Sint Hubertusbroeëd]. [N 96C (1989)] III-3-3
sint-jansbloem heksenkruid: heksekroet (Bocholtz, ... ), jansensbloem: jansəsblom (Nieuwenhagen), sint-jansbloem: sent jānsblom (Nieuwenhagen), sent jānsbloͅm (Maastricht), sint-janskruid: st janskroeet (Kesseleik), St-Janskroeed (Weert), sint-jansroos: sint jansros (Eys), st jansros (Montfort), sint-janstak: sent jānstak (Gennep) De bundel bloemen en takken die als amulet in het bovenlicht van de deur wordt gehangen op St. Jan (24 juni) en die daar blijft hangen tot hij vergaan is [St. Jansros]. [N 88 (1982)] || Sint-Janskruid. III-3-2
sint-janstros jansenstak: Jànsəskrans (Nieuwenhagen), sint-anskruid: #NAME?  st janskroejt (Meijel), sint-janskrans: st janskrans (Peer), sint-janstak: sint janstak (Beesel, ... ), St Janstak (Eys), st janstak hange (Siebengewald) De Sint-Janstak of -krans, een notetak, versierd met groen en bloemen die boven de voordeur wordt gehangen. [N 96C (1989)] III-3-3