e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
slachtbank slachtbank: šlaxbaŋk (Wijlre) Bank of blok waarop vee geslacht of na het slachten uitgebeend en verdeeld wordt. [Veldeke 14, 43] II-1
slachtbijl aks: oks (Sint-Truiden), bijl: bajl (Tongeren), bi.l (Herten, ... ), bijl (Alken, ... ), bil (Berg / Terblijt, ... ), bilǝ (Hoensbroek, ... ), bējǝlǝ (Eys, ... ), bęjl (Helchteren, ... ), bęjǝl (Helchteren, ... ), bęjǝlǝ (Bleijerheide, ... ), bī.l (Panningen), bīl (Gruitrode, ... ), bīǝl (Blerick), bɛǝl (Grazen), bijltje: biljǝ (Horst), een groot bijl: ǝn gruǝt bil (Meijel), hachette): hašęt (Heesveld-Eik), hakbijl: hakbil (Blerick, ... ), hakmes: hakmɛts (Herten, ... ), herstel: hɛrstɛl (Kaulille), hɛstɛl (Kaulille), hiep: hi.p (Herten, ... ), hiǝp (Helden, ... ), kapbijl: kabil (Neerpelt), kapbęǝl (Borgloon), kapmes: kapmets (Berg / Terblijt), kapmęjs (Diepenbeek), kapmɛs (Beringen, ... ), kapmɛts (Berg / Terblijt, ... ), slachtbijl: slaxbil (Meijel), tek: tɛk (Hasselt, ... ), valbijl: valbɛ̄ǝl (Beringen) Een bijl die gebruikt wordt voor het verwijderen van de runderhorens, runderkop, runderhoeven en runderpoten. Voor de mes-opgaven wat betreft het voorwerp waarmee men voornoemde handelingen verricht, zie men het lemma ''mes''. Zie afb. 9. [N 28, 43; N 28, 45; N 28, 47; N 28, 49; monogr.] II-1
slachtbrug bak: bak (Horst, ... ), balk: bal(ǝ)k (Diepenbeek), berrie: bɛri (Beringen), bɛrǝ (Mal), bok: bok (Hoensbroek), buk (Herten), brit: bret (Kaulille), brits: bręts (Lommel), brug: brek (Panningen), brø̄x (Meijel), brø̜k (Rothem), burn: børn (Zepperen), dries: dres (Tongeren), goot: gø̜̄t (Horst), grup: grøp (Weert), katrol: kontrol (Maaseik), kip: kep (Heythuysen), kip (Diepenbeek), krib: krep (Blerick, ... ), krøb (Tungelroy), krø̄b (Neeritter), krø̜p (Maasmechelen), ladder: lødǝr (Heesveld-Eik), lęjǝr (Gruitrode), leer met kom: līǝr męt kum (Grazen), loopbrug: lupbrøx (Lummen), op de grond: op de grond (Linkhout), op stro: op stro (Vliermaal), schraag: sxrāx (Blerick, ... ), šrāx (Berg / Terblijt, ... ), šrǭx (Eijsden), slachtberrie: slaxbɛri (Maastricht), slachtladder: slaxlødǝr (Neerharen), šlaxtlɛdǝr (Terwinselen), slede: slede (Oud-Waterschei), slee: slø̄ (Alken), slø̜j (Sint-Truiden), slē (Bilzen, ... ), slęj (Sint-Truiden), šlęj (Tegelen), varkensleertje: vɛrkǝslīrkǝ (Helchteren), win: wen (Kuringen), wøn (Riemst) De houten brug waarin het rund verder ver-werkt wordt. Vaak is dit een constructie van twee lange balken die - met inachtneming van enige onderlinge tussenruimte - door twee dwarsbalken zijn verbonden. In de zo tot stand gekomen rechthoekige ruimte past de rug van het dier: opzij vallen is door de steunende werking van de balken niet mogelijk. Ook andere middelen worden wel gebruikt om dit te bereiken: Zie afb. 7. [N 28, 39; monogr.] II-1
slachten doden: dȳjǝ (Vorsen  [(ouder)]  ), dooddoen: dawt døn (Rijkel), dowtujn (Hoepertingen), du(t)duǝ (Zonhoven), dutdun (Herk-de-Stad), duǝtdun (Mielen-boven-Aalst), duǝtown (Meldert, ... ), duǝtun (Aalst, ... ), dōtdøn (Engelmanshoven), dūtown (Linkhout), dūǝtown (Jeuk), dūǝtun (Borlo, ... ), geslacht: gǝslax (Maastricht), gǝslaxt (Echt), gǝšlax (Roermond, ... ), gǝšlaxt (Reuver, ... ), kapotmaken: kǝpǫt mā.kǝ (Niel-bij-As), koezen: kuzǝ (Banholt, ... ), slachten: sla.xtǝ (Mechelen-Bovelingen, ... ), sla.xtǝn (Romershoven), slachten (Donk, ... ), slaxtṇ (Hoeselt), slaxtǝ (Afferden, ... ), slaxtǝn (Elen, ... ), slá.xtǝ (Achel, ... ), sláxtǝ (Aalst, ... ), slā.xtǝ (Alken, ... ), slāwtǝ (Nederweert), slāxtǝ (Arcen, ... ), šlaxtǝ (Amby, ... ), šlājtǝ (Mheer), šlǭxtǝ (Beringe, ... ) Doden van vee met de bedoeling het als voedsel te gebruiken. Wat het woordtype "dooddoen" betreft, merken verschillende informanten (in K 353, P 50, P 177, P 179, P 180, P 185) op, dat het verouderd is. [JG 1a + 1b + 2c: R 14, 231 add.; S 33; monogr.] II-1
slachthout balk: balk (Diepenbeek, ... ), balǝk (Wellen), bālǝk (Heesveld-Eik), den: dęn (Waasmont), draagboom: drāxbǫwm (Rothem), draaibalk: dręjbalk (Maaseik), dwarshout: dwarshǫlt (Venlo), dwęjshǫwt (Hoensbroek), eiken stek: ēkǝ stɛk (Hasselt), galg: galx (Hoensbroek), haam: hǭm (Mal), ø̜m (Sint-Truiden), hamelhout: hamǝlhǫwt (Hamont), hanghout: aŋkhalt (Blerick), haŋhkhǫwt (Eisden, ... ), haŋhot (Vliermaal), haŋhwōt (Riksingen), haŋhōt (Beringen, ... ), haŋhǫwt (Einighausen, ... ), haŋhǫǝt (Kermt), haŋhǭt (Val-Meer), haŋkhǫlt (Afferden, ... ), haŋkhǭlt (Milsbeek, ... ), haŋkhǭt (Opheers), høŋhǭǝt (Kermt), hāŋkhǫlt (Gennep, ... ), hāŋkhǭlt (Ottersum), hangkluppel: haŋkløbǝl (Holtum), hangsproot: haŋsprōǝt (Neerpelt), hangstek: haŋstɛk (Jabeek), hijsboom: hīsbǫwm (Weert), hīǝsǝ bǫwm (Neeritter), hout: hōǝt (Nuth), hǫlt (Venlo), hǫt (Riemst), hǫwt (Geistingen), klomp: klomp (Lummen), kluppel: klypǝl (Neerpelt), kløpǝl (Hechtel, ... ), koning: kø̄neŋ (Oirsbeek), kromhout: kromhǫwt (Meijel, ... ), kromphǫlt (Hout-Blerick, ... ), kromphǫwt (Ell, ... ), krōmhōt (Welten), krōmphǫwt (Bocholt, ... ), krōmpǫwt (Boorsem, ... ), krǫmphǫwt (Swalmen), kromschei: kromšęj (Montfort), leerhout: līrhōt (Lummen), lichthout: lēxthǫwt (Helden), pezenkluppel: pɛ̄zǝklø̜pǝl (Bree), poulain): palǭ. (Mal), rek: rɛk (Sint-Truiden), rolhout: rǫlhǫwt (Maasmechelen, ... ), schaar: šīr (Rekem), schelfthout: sxęlfthǫwt (Rotem), scheper: sxē.pǝr (Weert), sxī.pǝr (Weert), šīpǝr (Tungelroy), šīǝpǝr (Meijel), slachthout: slaxhǫlt (Blerick, ... ), slaxhǫwt (Meijel, ... ), slaxthǭt (Paal), slaxǫwt (Tongeren), sløxhǭǝt (Kermt), šlaxhōt (Eijsden), šlaxhǫwt (Mechelen), šlǭxhǫwt (Panningen), šlǭxthǫwt (Helden), slachthoutje: slaxhø̜ltjǝ (Blerick), slachtkluppel: slaxtklø̜pǝl (Bree), spreier: spręjǝr (Rekem), spreits: špręjts (Heerlen), sproot: sprø̜wǝt (Spalbeek), sprōt (Zolder), stek: stɛk (Diepenbeek, ... ), trekbalk: trɛkbalk (Helchteren), varkenshout: vɛrkǝshǫwt (Sevenum), varkensklippel: vɛrkǝsklepǝl (Achel), varkenskluppel: vɛrkǝnskløpǝl (Overpelt), vleesbalk: vlęjsbalk (Gronsveld), vleeshout: vlęjshǫwt (Egchel, ... ), warselen: wē̜šǝlǝ (Eys), warshout: wajshǫwt (Maasbracht), weipaal: wɛ̄jpǫwǝl (Lommel), welboom: welboom (Alken, ... ) Het stuk hout waaraan het geslachte dier ter verdere verwerking wordt opgehangen. De semantische overeenkomst met "spanhout" is vrij groot, omdat het spanhout en het slachthout tegelijk de functie kunnen hebben het "dichtklappen" van het dier te voorkomen. Toch zijn beide begrippen in twee aparte lemmata verwerkt. Zie ook het lemma ''spanhout''. [N 28, 64; N 28, 66; N 5aII, 62b] II-1
slachtklaar bekwaam: bǝkwām (Bree), gereed: grit (Herk-de-Stad), gǝrit (Hasselt, ... ), gǝriǝt (Halen, ... ), gǝrīt (Hasselt, ... ), gǝrīǝt (Neerpelt), xǝriǝt (Halen), gereed voor te slachten: gɛrē̜jt vyr tǝ slaxtǝ (Rotem), goed: gut (Peer, ... ), gōt (Montfort, ... ), gǭt (Maasmechelen), goed voor de slacht: gōt vø̄r dǝr slax (Noorbeek, ... ), goed voor het slachthuis: gūt vørǝt slaxhǫǝs (Hoepertingen), goed voor te slachten: gōǝt fūrtǝ slaxtǝ (Rotem), klaar: klǭr (Blerick, ... ), klǭǝr (Achel), mestvaardig: masvɛjrdex (Eisden), ree: rej (Borgloon), rēj (Zepperen), rijp: rejp (Hoeselt), rip (Meijel), rē̜p (Halen, ... ), rīp (Baarlo, ... ), rīǝp (Rekem, ... ), rijp voor de kop af: rīp vȳǝr dǝr kǫp āf (Klimmen), rijp voor de slacht: rīf vȳr dǝr šlax (Bocholtz), slachtbeest: šlaxbīǝs (Ulestraten), slachtrijp: slaxrajp (Mal), slaxrē̜p (Borlo), slaxrīp (Velden), slaxtrīp (Grathem, ... ), slāxrīp (Maasmechelen), šlaxrīp (Obbicht, ... ), šlaxtrīp (Maasniel), slachtvaardig: slaxvjē̜rǝx (Hoeselt), slachtvet: slaxvɛt (Brunssum), vaardig: fjadǝx (Zichen-Zussen-Bolder), vejrex (Zolder), vjadex (Rosmeer, ... ), vjardex (Hasselt), vjãdix (Kermt), vjødex (Romershoven), vjārǝx (Vliermaal), vjērex (Riksingen), vjē̜rex (Beringen, ... ), vjęrǝx (Hoeselt), vjɛdex (Tongeren), vērdǝx (Bree, ... ), vērǝx (Lommel), vē̜jǝdex (Donk), vē̜rdǝx (Baarlo, ... ), vē̜rex (Bree, ... ), vē̜ǝrdǝx (Lanklaar), vęjdǝx (Beverst), vęjǝrex (Linkhout), vęrdǝx (Boorsem), vɛjǝdǝx (Teuven), vɛrdex (Boekend, ... ), vɛrex (Gennep, ... ), vɛ̄rdǝx (Meeswijk), vɛ̄rǝx (Genk, ... ), vaardig voor te slachten: vjadǝx vør tǝ slaxtǝ (Borgloon), vē̜rdex vȳr tǝ slaxtǝ (Maaseik), vet: vęt (Maaseik), vɛt (Kermt, ... ), vet genoeg: vē̜t gǝnōx (Welten), vęt gǝnux (Borgloon), vɛt gǝnē̜x (Holtum), vɛt gǝnōx (Heugem), vetbeest: vetbɛs (Tongeren), vetgemest: vɛtgǝmɛst (Rummen), vette beest: vɛtǝ best (Neerpelt), vette koe: vɛtǝ ku (Maasbracht), vɛtǝ kō (Gronsveld, ... ), vetweider: vɛtwɛjǝr (Sittard), vleesbeest: vlɛjšbīǝs (Ulestraten), zich laten krijgen: (de koe) litzex krīgǝ (Oirsbeek) Bij het lezen van dit lemma moet men beseffen dat het begrip "slachtklaar" door de respondenten verschillend opgevat kan zijn. De betekenis kan zijn "vet genoeg om geslacht te worden" of "gereed staande voor de slachter of het slachthuis". [N 3a, 78] II-1
slachtrijp bekwaam: bǝku̯ām (Bree), gereed: grit (Herk-de-Stad), gǝrit (Hasselt, ... ), gǝriǝt (Halen, ... ), gǝrīt (Hasselt, ... ), gǝrīǝt (Neerpelt), gereed voor te slachten: gǝrē̜i̯t vyr tǝ slaxtǝ (Rotem), goed: gut (Peer, ... ), gōt (Montfort, ... ), gǭ.t (Maasmechelen), goed voor de slacht: gōt vø̄r dǝr slax (Noorbeek, ... ), goed voor het slachthuis: gu.t vǝr ǝt slaxhoǝs (Hoepertingen), goed voor te slachten: gōǝt ˱vȳr tǝ slaxtǝ (Rotem), klaar: klǭr (Blerick, ... ), klǭǝr (Achel), mastvaardig: masvɛi̯rdex (Eisden), ree: rēi̯ (Zepperen), ręi̯ (Borgloon), rijp: rē̜p (Halen, ... ), ręi̯p (Hoeselt), rīp (Baarlo, ... ), rīǝp (Rekem, ... ), rijp voor de kop af: rīp vȳǝr dǝr kǫp āf (Klimmen), rijp voor de slacht: rīf vȳr dǝr šlax (Bocholtz), slachtrijp: slaxrai̯p (Mal), slaxrē̜p (Borlo), slaxrīp (Velden), slaxtrīp (Grathem, ... ), slāxrīp (Maasmechelen), šlaxrīp (Obbicht, ... ), šlaxtrīp (Maasniel), slachtvaardig: slaxvi̯ē̜rǝx (Hoeselt), slachtvet: slaxvɛt (Brunssum), vaardig: vei̯rex (Zolder), vi̯adex (Rosmeer, ... ), vi̯adǝx (Zichen-Zussen-Bolder), vi̯ardex (Hasselt), vi̯ãǝdǝx (Kermt), vi̯ødex (Romershoven), vi̯ārǝx (Diepenbeek, ... ), vi̯ērex (Riksingen), vi̯ē̜rex (Beringen, ... ), vi̯ęrex (Hoeselt), vi̯ɛdǝx (Tongeren), vērdex (Bree, ... ), vērǝx (Lommel, ... ), vē̜i̯ǝdǝx (Donk), vē̜rdex (Baarlo, ... ), vē̜rex (Bree, ... ), vē̜ǝrdex (Lanklaar), vęi̯dǝx (Beverst), vęi̯ǝrex (Linkhout), vęrdex (Boorsem), vɛi̯ǝdǝx (Teuven), vɛrdex (Boekend, ... ), vɛrex (Gennep, ... ), vɛ̄.rdǝx (Meeswijk), vɛ̄rǝx (Genk, ... ), vaardig voor te slachten: vi̯adǝx vør tǝ slaxtǝ (Borgloon), vē̜rdex vȳr tǝ slaxtǝ (Maaseik), vet: vęt (Maaseik), vɛt (Hoepertingen, ... ), vet gemest: vɛt gǝmest (Rummen), vet genoeg: vē̜t gǝnōx (Welten), vęt gǝnux (Borgloon), vɛt gǝnē̜x (Holtum), vɛt gǝnōx (Heugem) Vet genoeg om geslacht te worden, gezegd van het mestkalf. [N 3A, 78] I-11
slachtverlies afgeslachte: ǭfgǝslaxtǝ (Borgloon), afslag: āfslāx (Maasmechelen), afslaggewicht: āfšlaxǝwīǝt (Terwinselen), geslacht gewicht: gǝslaxt gǝwext (Bingelrade), gǝslaxtj gǝwext (Ell), gǝšlax gǝwex (Susteren), ingewicht: ęjngǝwēx (Wellen), koud gewicht: kǭt gǝwex (Geulle), netto gewicht: nɛtō gǝwīǝt (Kerkrade), rabat: rabat (Herten), rein gewicht: reŋ gǝwīǝt (Kerkrade), slachtgewicht: šlaxgǝwīǝt (Kerkrade), verloren vlees: vǝrlǭrwǝrǝ vlęjs (Wellen), zuiver vlees: zȳvǝr vlęjš (Sittard) Het gewicht dat ten gevolge van het slachten verloren gaat. [N 28, 97] II-1
slachtzaag slachterszaag: slaxtǝrszāx (Neerpelt), zaag: zaag (Alken), ziǝx (Diepenbeek), zāx (Beringen, ... ), zēx (Grazen, ... ), zēǝx (Kerkrade), zē̜x (Kotem, ... ), zē̜ǝx (Eys), zęx (Heesveld-Eik), zęǝx (Borgloon), zǭx (Blerick) Een zaag die de slachter gebruikt bij het verwijderen van de horens, hoeven en poten van het rund. Tevens verdeelt men met deze zaag het slachtbeest in twee gelijke delen: Zie afb. 8. [N 28, 43; N 28, 47; N 28, 90] II-1
slag dadel, enz.): klads (Geistingen), klappen (Sint-Huibrechts-Lille), klats (Eksel, ... ), klets (Oostham), kleͅts (Bommershoven, ... ), kläts (Halen, ... ), lap (Eksel, ... ), lāp (Wijchmaal), leͅppər (Sint-Truiden), mot (Sint-Truiden), patš (Maastricht), por (Bilzen), pətot (Zonhoven), pətät (Halen), ransəliŋ (Gelinden), smeerling (Geistingen), smodər (Gelinden), sny(3)̄ər (Halen), trek (Gelinden), vējəch (Halen), vège (Wijchmaal), vərdrēͅdə (Sint-Truiden), watch (Bilzen), WNT: rababbel: oorveeg.  rababbel (Geistingen), draaizin: drǫzen (Loksbergen), flats: flats (Heel, ... ), Plat.  flats (Riksingen), fleer: flaer (Nunhem, ... ), flair (Ospel), fleer (Haler), fleir (Nieuwstadt), flèèr (Tienray), flèèr om de oare (Thorn), fléér (Meijel, ... ), flets: flets (Sint-Pieter), gor: #NAME?  gor (Wellen), houw: houw (Blitterswijck, ... ), houwə (Reuver), hui (Valkenburg, ... ), huij (Simpelveld), karnoffel: kərnoffəl (Zutendaal), kartoffel: kartoefel (Lommel), karwats: kərwàtch (Opglabbeek), klamats: klamats (Beesel), klamots: klamots (Eksel, ... ), klap: klap (America, ... ), kláp (Venlo), klapats: klapats (Maastricht), klats: en klats kriege (Oirlo), klaats (Kesseleik), klaatsj (Waubach), klads in `t gezicht (Horn), klats (As, ... ), klats ent xəzext (Zonhoven), klats in t gezicht (Opoeteren), klats omme ore (Swalmen), klats oppe moël (Maasbree), klats tiègen dien smoel (Bocholt), klats öm de oëre (Maasbree), klatsj (Born, ... ), klàts (Urmond), klàtsj (Nieuwenhagen), klààtsj (Brunssum), kláts (Venlo), Gewoon  klats ien z`n gezich (Lanaken), klats op zie gezicht (Ellikom), Iets deftiger.  klats in t gezicht (Bocholt), Plat  klats (Opoeteren), klats in t gezicht (Eigenbilzen), klats op zien moel (Ellikom), klein: klèïn (Gronsveld), klets: kles (Val-Meer), klets (Achel, ... ), klets ien ɛw gɛziegt (Lommel), klets tegen de ooren (Hamont), klets tigen ouw oeëren (Hamont), klets um de ōēre (Venlo), kleͅts (Herk-de-Stad, ... ), kläts (Sint-Truiden), klèts (Leopoldsburg, ... ), klètse (Beverlo), klɛts (Bilzen, ... ), (klats)  klets (As), (zacht)  klets (Tienray), Gewoon  klets (Jeuk, ... ), klaats  klets (Venlo), Plat  klets in zin bakkəs (Hamont), klop: klop (Kortessem), knal: knāl (Nieuwenhagen), koef: koe"f (Beverlo), konkarde: konkárdə (Loksbergen), konkel: kònkel (Heerlen, ... ), laf: laf (Vlijtingen, ... ), laf um z`n orə (Vlijtingen), lap: ich lap tich ein (Herten (bij Roermond)), lab tegen oer ore (Kortessem), lap (As, ... ), lap om dien uren (Meeuwen), lap tēgə zən ūrn (Zonhoven), lel: lél (Venlo), lepper: lepper (Sint-Truiden), leͅpər (Sint-Truiden), leppie: leppie (Bilzen), mep: mep (Amby, ... ), mèp (Nieuwenhagen, ... ), (móp)  mep (As), B.v. ich hem hem ein mep.  mep (Herten (bij Roermond)), moek: moek (Kortessem), i.e. afgeranseld werd.  moek gehad (Kortessem), mop: moep (Kortessem), mop (Zolder, ... ), mŏŏp (Molenbeersel), Plat, meestal schertsend.  mop (Beringen), mot: moet (Sint-Truiden), mot (Eigenbilzen, ... ), mot op z`n kōͅk (Diepenbeek), moͅt (Sint-Truiden), Minder frequent.  mot (Sint-Truiden), mot.  mot (Borgloon), mots: mots (Beverlo, ... ), mots in zin bakkəs (Hamont), Ook mv. motse  mots (Beverlo), Ook mv. motse.  mots (Beverlo), opdonder: opdondər (Maastricht), oplawaai: oplawaai (Blerick, ... ), oplawaaj (Wolder/Oud-Vroenhoven), oplewaij (Neer), opmieter: opmieter (Lutterade), opneuker: enne opneúker gaeve (Sevenum), ne opneuker gaeve (Sevenum), opneonker (Neer), opneuker (Boekend, ... ), opneukər (Schimmert), opnēūker (Tungelroy), opnĕüker (Swalmen), opnuiker (Munstergeleen), opnujker (Meijel), opnuuker (Weert), opnäöker (Herten (bij Roermond)), opnöker (Reuver, ... ), ópneukər (Venlo), ópnèùker (Swalmen), De informant geeft aan dat dit niet om de oren slaan betekent in zijn dialect, maar wel: een opdonder krijgen.  opneuker (Maastricht), opsoffel: opsófel (Maastricht), optater: optaater (Wolder/Oud-Vroenhoven), optater (Blerick, ... ), optopper: optopper (Maasbracht), paai: paai (Zichen-Zussen-Bolder), paj (Klimmen, ... ), pej (Gronsveld), pàj (Valkenburg), paf: baf (Klimmen, ... ), paaf (Kerkrade, ... ), pááf (Brunssum), Een slag.  paaf (Klimmen, ... ), pandoer: pandoer (Jeuk), pandoering: pandoering (Jeuk), patat: patat (Bilzen, ... ), patat op ɛw ba-ɛs (Lommel), patat ân zen kâk (Mettekoven), patot (Lommel), pattat (Herstappe, ... ), petat (Beverlo, ... ), petot (Zolder), petot op uw bakkes zetten (Lommel), petot uitwissen (Lommel), pettat (Lanaken), pettot (Tongeren), pàtàt (Leopoldsburg), pətat (Opglabbeek), pətèt (Loksbergen), Plat  patat (Tongeren), petaat (Kuringen), Plat.  patot in zin bakkəs (Hamont), petet in ijef gezicht (Tessenderlo), Substantivering bij patat.  petat (Hamont), Zelden  pattat (Jeuk), pats: pats (Amby, ... ), pats in t gezig (Montfort), patsj (Maasbracht, ... ), pātsch (Heer), pàts (Gennep), pààtsj (Brunssum), Plat  pats in zin bakkəs (Hamont), pees: piës (Paal), pets: pets (Weert), Plat  petsj (Opoeteren), pineut: B.v. peneuit da ter stêre zoùg.  peneuit (Kortessem), plats: plats in `t gezich (Noorbeek, ... ), rababbel: WNT: rababbel: oorveeg.  rəbabəl (Opgrimbie), rabattel: rabáttel (Gulpen), [lv. van rababbel, of < fr. rabattre (WNT rabatten)?].  rabattel (Gulpen), rats: rats (Sint-Huibrechts-Lille), schok: B.v. ich kreeg ne ferme djoek da `ch vanne weëreld voet wes.  djoek (Kortessem), slag: eine sjlaag in de moel (Berg-en-Terblijt), ne slaag op d`n moul kriege (Maastricht), ne slaag op d`n snoets kriege (Maastricht), schlaag (Amby, ... ), schlaag in t gezicht (Heythuysen), schlaeg (Heerlerbaan/Kaumer), schlaeg-aan-é-oer (Heerlerbaan/Kaumer), schlaeg-op-te-moel (Heerlerbaan/Kaumer), schlag (Nuth/Aalbeek, ... ), schlĕg (Eijsden), schlīēg (Schaesberg), schloig (Eijsden), schlâch (Montzen), schläg (Belfeld, ... ), schlèach (Mheer), schlèg (Amby, ... ), schlêg (Bingelrade, ... ), schlêêg (Schimmert), shlaach (Mheer), sjlaa:g (Herten (bij Roermond)), sjlaach (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), sjlaach an oer (Simpelveld), sjlaach op də moel (Simpelveld), sjlaaf (Schinnen), sjlaag (Amby, ... ), sjlaag op de moel (Doenrade, ... ), sjlaag op eiw oor (Posterholt), sjlaag óm de oerə (Doenrade), sjlaarg (Vaals), sjlaarg vur de moel (Vaals), sjlag (Gulpen), sjlagte (Gulpen), sjlāāg (Hulsberg, ... ), sjleeg (Helden/Everlo, ... ), sjleig (Schinnen), sjlek (Simpelveld), sjlĕĕg (Geleen), sjle͂g (Puth), sjlààch (Brunssum), sjlààg (Geleen, ... ), sjlààg òm n àor (Geleen), sjláag (Herten (bij Roermond)), sjláách (Amstenrade, ... ), sjláách in ət gəzich (Amstenrade), sjláách óm də ōērə (Amstenrade), sjläg (Buchten, ... ), sjläog (Gronsveld), sjlèch (Grevenbicht/Papenhoven), sjlêg (Asenray/Maalbroek, ... ), sla.ch (Meeuwen), slaach (Kermt, ... ), slaach op z`n bakkes (Kaulille), slaach op z`n moel (Kaulille), slaag (Amstenrade, ... ), slaag in `t gezicht (Neeroeteren), slaag in t gezicht (Hechtel), slaag in ze gezicht (Lummen), slaag op de moel (Eys), slaag op z`n moel (Hamont), slaag op zen gezicht (Hechtel, ... ), slaag op zen smoel (Helchteren), slaag op zijn moul (Helchteren), slaaəg (Sevenum), slach (Loksbergen, ... ), slaeg (Broeksittard, ... ), slag (Afferden, ... ), slag ien ɛw gɛziegt (Lommel), slag oep ze gəzicht (Tessenderlo), slag op aur bakkes (Montenaken), slag op aur kawek (Montenaken), slag op de wang (Beverlo), slag op t bakkes (Tessenderlo), slag op zen façade (Herk-de-Stad), slag op zen smikkel (Herk-de-Stad), slag tegen zenne kaai (Tessenderlo), slag tegen zijn appel (Tessenderlo), slag òp zə bakəs (Tessenderlo), slaig (Echt/Gebroek, ... ), slao (Meijel), slaoeg tegen zen bakkes (Hechtel), slaog (Diepenbeek, ... ), slaog op oer bakkes (Sint-Lambrechts-Herk), slaoog op oer bakkes (Sint-Lambrechts-Herk), slaäg (Maasbree), slāāg (Echt/Gebroek, ... ), slāch (Gelinden, ... ), slāg (Blitterswijck, ... ), slāg op zin waŋ (Hamont), slāge (Gennep), slāog (Zonhoven), sleeg (Laak, ... ), slēg (Baarlo), slĕk (Stevensweert), sljaag (Geleen), sloag (Griendtsveen, ... ), sloch (Hoepertingen), sloog (Beverlo), sloug (Zichen-Zussen-Bolder), sloòg (Kortessem), slōāch (Hoeselt), slōch (Bilzen, ... ), slōeg (Vliermaal), slōg (Genk, ... ), slōͅch (Martenslinde), slâch (Riksingen), slâôg (Lanaken), släg (Arcen, ... ), slääg (Heijen), slèg (Sint-Odiliënberg), slêg (Afferden, ... ), slêəg (Sevenum), slòg (Val-Meer), slô.ch (Borgloon), sləch (Tessenderlo), šlaag (Brunssum, ... ), šlaag i gen moel (Brunssum), šlaax (Roermond), šlā.ch (Eys), šlā.ch o.ŋər də ke.tš (Eys), šlā.ch ø͂ͅm də uərə (Eys), šlāch (Eupen), šlèg (Brunssum), ṣla:g (Sibbe/IJzeren), ṣlaag (Einighausen), žlaach (Vaals), žlār (Vaals), Gemeen  slag op z`n bakkes (Kwaadmechelen), Gewoon  sloag in t gəzich (Veldwezelt), Gewoon.  slag (Beringen), Normaal  slag op ou wezən (Zolder), Normaal.  slaag in zie gezicht (Bree), Plat  slaag op zen bakkes (Hechtel), slag in zen smoel (Tessenderlo), slag in zen snowet (Tessenderlo), slag op ou bakəs (Zolder), slag op ou smul (Zolder), sloag op z`n bakkes (Veldwezelt), sloag op z`n môûl (Veldwezelt), Plat.  slaag op tien moel (Eisden), slag op bakkes (Kaulille), slag op smoel (Kaulille), smak: smak (Beverlo), šma.gə (Eupen), šma.k (Montzen), smeer: smeer (Linkhout), smiejər (Loksbergen), smèèr (Eigenbilzen), sneuker: sjnöker (Heerlen), stoot: stoet (Caberg), streep: strèèp (Eigenbilzen), tik: B.v. ich goof hem ënnen tek.  tek (Herten (bij Roermond)), tok: toek (Kortessem), travat: travatt (Paal), veeg: ein vèg gève (Schimmert), ein vèèg gève (Bree), vaech (Grevenbicht/Papenhoven), vaeg (Blerick, ... ), vaeg um de oëre (Blerick), vaig (Maasniel, ... ), veeg (Beverlo, ... ), veeg op ze bakkes (Lummen), veeg op zen grŭŭtte smoel (Lummen), veeëg (Waubach, ... ), veig (Vlodrop), veiig (Schinnen), vejg (Broekom), veëg (Kortessem), vēēch (Kelpen), vēēg (Venray, ... ), vēg (Sint-Truiden), vēͅg (Zutendaal), viēəx (Diepenbeek), vè.g (Zutendaal), vèeg (Gulpen), vèg (Lanaken, ... ), vèg in t gezig (Montfort), vèg op ɛw smoel (Lommel), vège (Riksingen), vèèch (Stevensweert), vèèg (Eigenbilzen, ... ), vèëg (Wijlre), véèg (Schimmert), vééch (Swalmen, ... ), véég (Beesel, ... ), vééëg (Nieuwenhagen), vêêch (Heerlen), vêêg (Stein), (hard)  vèèg (Tienray), Gewoon  vèèg (Opoeteren), Gewoon.  veeg (Beringen), Ook mv. veege.  veeg (Beverlo, ... ), Plat  väg in zin bakkəs (Hamont), väg op zin mul (Hamont), veich  veig (Amby), Vgl. d`r eine vaege.  vaeg (Venlo), vi-jg  véég (As), vits: Ww. oòfgevits.  vits (Kortessem), vlaai: vlâj (Hasselt), waai: waj (Mheer), wafel: waefel (Sittard), wafel (Herstappe), waffel (Hasselt, ... ), wā.fəl (Borgloon), B.v. sèves krijë `n wafel da oerre kop op halfzeve stùt.  wafel (Kortessem), Plat.  waffel (Ulbeek), watjekou: watjekou (Venlo, ... ), wats: ein watsj (Sittard), n wats geve um de oere (Maastricht), waits (Tongeren), waitz (Neeroeteren), watch (Tongeren), watj (Sint-Lambrechts-Herk), watjs (Stein), wats (Buggenum, ... ), watsch (Heerlen, ... ), watsj (Asenray/Maalbroek, ... ), watš (Rekem, ... ), woats (Riksingen), wàtsj (Brunssum, ... ), #NAME?  wats (Klimmen, ... ), Gemeen  wats (Stokkem), Gewoon  wats (Lanklaar), Plat  waatjs (Kuringen), watsch (Opoeteren), Plat, meestal schertsend.  watsj (Beringen), watjs  watjsə (Montfort), wiks: wieks (Weert), wiks (Schimmert) De draaiing die aan het spingaren wordt gegeven. [N 48, 37] || een muilpeer (geef gelijkbeteekenende woorden: oorvijg [ZND 01u (1924)] || hoe heet een slag op de kaak ? Geef aan welke woorden gemeenzaam of plat zijn. [ZND 36 (1941)] || klap || klap (slag) || Klap. Hij gaf me een klap op mijn schouders. [DC 17 (1949)] || muilpeer [ZND 01 (1922)], [ZND m] || muilpeer, slag op de kaak [SGV (1914)] || oorveeg || Oorveeg: slag om de oren (raps, oorveeg, opneuker, mot, blamot, appelvlink, sabelets, pees, lap, draai, laps, klap, lek, konkel, fleer, hababbel). [N 84 (1981)] || oorvijg || slaag, slagen || slag || slag (klap, mep) || Slag op de kaak; muilpeer (flets, fleer, plakkaat, kek, kokarde, klamats). [N 84 (1981)] || slag, klap, stomp [SGV (1914)] || slag, klap, stoot [ZND 06 (1924)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Slag, klap: een slaande beweging met het doel om te treffen (gleer, smijt, klets, wiks, batter, bats, veeg, ketter, maai). [N 84 (1981)] || slag, klets || slag, mep || slag, slaag || slagen (mv) [SGV (1914)] II-7, III-1-2