e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
trakteren aufwarten (du.): Hgd. aufwarten - [?, cf. Kerkrade Wb. (pag. 197): opwade, 1. opwachten; 2. bedienen]  opwade (Heerlen), opdissen: vgl. Sittard Wb. (pag. 286): opdösje, opdissen. Dao woort areigel opgedösj, er kwam heel wat op tafel.  opdŭsje(n) (Schinveld), ten beste geven: te bèste gêve (Valkenburg), trakteren (<lat.): tracteere (Genooi/Ohé, ... ), trak-tie-re (Blitterswijck), trakteer (Velden), trakteere (Amby, ... ), trakteere(n) (Obbicht, ... ), trakteeren (Gulpen, ... ), trakteerə (Swalmen), trakteire (Bingelrade, ... ), traktere (Kerkrade, ... ), traktiere (Afferden, ... ), traktieren (Heijen, ... ), traktière (Rimburg), traktīēre (Wellerlooi), traktīre (Panningen), trukteere (Lottum), Opm. van trakteere en r¨ndjes gêve, komme de zaatl´p.  trakteeren (Beegden), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.  trakteere (Heer, ... ) trakteeren [SGV (1914)] || trakteren III-3-1
tralie barrier: brer (Maasmechelen), grille (fr.): grel (Gelinden, ... ), gril (Beverst, ... ), ijzeren grille (fr.): ēͅzər grel (Sint-Truiden), ijzeren staketsel: īzərə staŋkeͅtsəl (Opgrimbie), īzərən strankeͅtsəl (Neeroeteren), ijzeren tralie: ēͅzər troalə (Sint-Truiden), poutreille (fr.): pətrɛi̯l (Halen), pətrɛl (Halen), sluitijzer: slø͂ͅt˂ēͅzər (Paal), spijl: spiel (Castenray, ... ), sponde: spoŋ (Tungelroy, ... ), staketsel: staŋkeͅtsəl (Lanklaar, ... ), štākɛtsəl (Heerlen), stang: staŋ (Opglabbeek), tralie: tralie (As, ... ), tralis (Tessenderlo), tralī (Oostham), traljə (Eupen), trā.lžə (Hasselt), trālei̯ (Rekem), trāli (Maastricht, ... ), trālii̯ (Bree), trālis (Beringen), trāljə (Mheer), tra͂li (Peer), trēͅljə (Welkenraedt), treͅlje (Montzen), troi̯lžə (Martenslinde), troələ (Sint-Truiden), trōͅl (Koninksem), trōͅle (Lanaken), trōͅli (Beverlo), trōͅlšə (Val-Meer), trōͅlə (Wellen), trōͅəli (Hamont, ... ), troͅi̯lə (Heers, ... ), troͅlgə (Hoeselt), troͅli (Hamont, ... ), troͅlžə (Bilzen), träolie (Gronsveld), trøͅlə (Hoepertingen), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  trólie (Beverlo), ¯n vi.nster bè trao.ël¯ˆs: een venster voorzien van tralies  trao.ël’e (Zonhoven), tranjel: traanjel (Valkenburg), tranjəl (Maastricht), tranšəl (Zichen-Zussen-Bolder), trānjəl (Amby), trōͅnjəl (Kanne), veken: vēͅkə (Lanklaar) een ijzeren tralie [ZND 08 (1925)] || gitter || grille || ijzers voor de vensters [N 04 (1960)] || spijl, tralie || tralie || traliewerk voor venster || traliewerk, heining, palissade, staketsel III-2-1
traliewerk ril: ril (Eupen) Fenstergitter III-2-1
tranen insmeren: insmeren (Dilsen), intranen: entrǭnǝ (Meijel), invetten: ęnvętǝ (Bilzen), met traan insmeren: me trǭn insmę̄rǝ (Milsbeek), met trǭn ę̄šmę̄rǝ (Montzen), met traan invetten: me trǭn invɛtǝ (Milsbeek), overstrijken met traan: ø̜̄vǝrštrīkǝ męt trǭn (Roggel), tranen: troanǝ (Bleijerheide), vetten: vętǝ (Maasbree) De schoen met traan overstrijken om het leer mals te maken. [N 60, 144] II-10
tranende ogen beukogen: bèùk auge (Neer), bleetogen: bleͅtuuəgə (Tessenderlo), de ogen lopen: de oeëge loeëpe (Beverlo), de ogen tranen: de oeëge troane (Beverlo), mun auge traone (Sint-Pieter), gedraaide ogen: dê hêt zon gedreide oage in de kop (Baarlo), grienogen: grien auge (Neer), griensogen: gri(ə)nsoͅugə (Opheers), hij heeft de ogen geboord: i.e. ... geboord.  hèè héét de ouge gebèùrd (Limbricht), jankogen: jènkouge (Maastricht), Tranende ogen.  juŋkougə (Tongeren), krijtogen: kriesj ouwe (Mechelen), krietouge (Maastricht), leepachtig: leepechtig (Echt/Gebroek), leepogen: laipoug (s-Herenelderen), laipouge (Maasbracht), leejpōēch (Kermt), leep ōēëge (Eksel), leepauge (Neeritter, ... ), leepoge (Horst), leepogen (Hasselt), leepouge (Heel), leipoug (As), lepogə (Gingelom), leëpoëg (Bilzen), leəpoəgə (Gingelom), lējpowgə (Beverst), lēpoͅxə (Val-Meer), lēpūch (Sint-Truiden), lēͅbōch (Martenslinde), lēͅipøͅygə (Bree), lēͅpoge (Hees), lēͅpōgə (Kanne), lēͅpoͅugə (Bocholt), lēͅpøͅygə (Bree), leͅijpouwgə (Tongeren), leͅipoͅugə (Smeermaas), leͅipugə (Sint-Truiden), leͅpøͅyjə (Meeuwen), li.jəpowgə (Hoepertingen), li.əpu:agən (Tessenderlo), lie:puch (Beringen), liepôêge (Wanssum), lieëpoege (Hasselt), limpoëge (Broekhuizen), liəpugə (Zelem), liəpūx (Hasselt), līboͅuhj (Borgloon), lījpugə (Halen), lè-ëpooch (Wellen), lèèpôge (Eigenbilzen), lë.əpu.əch (Aalst-bij-St.-Truiden), lëepaawch (Rosmeer), lɛ:pa.ugə (Neeroeteren), lɛɛPoouge (Tongeren), met leepouge (Weert), Met witte slaapresten.  leͅpouge (Tongeren), leeps: leepsch (Heer), leepsj (Puth), lepsch (Eijsden), läpsch (Heerlen), lêpsj (Klimmen, ... ), leepse ogen: leepsche auge (Valkenburg), leepsche ouge (Amby), leepse (Laak), leepse ouge (Sint-Pieter), leepsje oege (Berg-en-Terblijt), leepsje ouge (Meerssen, ... ), leipsje auge (Valkenburg), leipsje oage (Schinnen), lepsche ouge höbbe (Mheer), lĕpse ouge (Stevensweert), luipse ouge höbbe (Thorn), lèèpsje oage (Gronsveld), lêpsche ooge hubbem (Oirsbeek), mèt leipse ouge (Herten (bij Roermond)), LV leeps ogen bij leepse ogen (*leepsogen) omwille van adj.status.  leepsj ougen höbbe (Ulestraten), lepeš ooge hubbe (Brunssum), lèpsj auge (Klimmen), lêpsj ooge hubbe (Schinveld), lêpsj ouge (Sittard), met lepsch ouge (Schimmert), mit leipsj ouge (Buchten), mit lejpsj oowe (Mechelen), mit lepsj ooge (Simpelveld), leepsogen: laepschouge (Limbricht), leepschaugen (Mechelen-aan-de-Maas), lepschauge (Puth), lepsjaoge (Brunssum), lepsjooge (Schinveld), lepsjoug (Lanklaar), lepsouge (Montfort), lèpsjuəch (Zonhoven), lèèpsaoge (Stevensweert), léépsjooge (Ten-Esschen/Weustenrade), lêêpsjoge (Hoensbroek), leepsogig (bn.): leesjougig (Borgharen), lêpsuigig (Einighausen), lepe ogen: hê heet leepe ouge (Hunsel), leipe ougen hebbe (Maasbree), mit leepe ouge (Montfort), loopogen: laupauge (Weert), loopooge (Mheer), loupouge (Neerbeek), lōēpoug (Steyl), loopoogjes: *  laupuigskes (Roermond), loopse ogen: luipse ouge (Thorn), loopsogen: loejpžowch (Rekem), lope ogen: laipje aowe (Oost-Maarland), lope oge (Hoensbroek), lope ooge (Nieuwenhagen), lope owe (Mechelen), lope ōge (Schaesberg), loupe ouge (Klimmen), lő.pə o.wə (Moresnet), lopende ogen: laopende augen (Elsloo), laupende auge (Obbicht, ... ), laupendje auge (Herten (bij Roermond)), loapende oagen (Stein), loapende ooge (Bunde), loapendje ouge (Thorn), lompindje ouge (Horn), lopende ogen (Schaesberg), loupend oug (Doenrade), loupende ouge (Guttecoven, ... ), loupendje ouge (Nunhem), lōppente ōggen (Maastricht), loͅupəndə oͅugə (Lanklaar), luipende uige (Bree), luəpəndə uəgə (Neerpelt), pipse ogen: pipsje ŏwe (Gulpen), pipsogen: piepsaug (Maaseik), pupsj ouge (Ulestraten), pøpsoͅugə (Smeermaas), prutogen: preetoege (Hasselt), pretūx (Hasselt), prutoewegen (Kwaadmechelen), prutoeëge (Leopoldsburg), prutouge (Sittard), prøtogə (Lommel), prøtogən (Lommel), prøtuwəgə (Tessenderlo), prøtuəgə (Overpelt), rijke ogen: rîke owe (Mechelen), scheel: schêl (Nederweert), sjêl (Limmel), schoeftie: sjóéftie (Amby), schreeuwogen: sxrøw uəgən (Achel), sijpelogen: siepelauge (Urmond), slaapmet: Ss. zie met.  slaopmet (Hasselt), soepogen: soepaoge (Echt/Gebroek), soepauge (Tegelen, ... ), soepoeëge (Venray), soepoge (Horst), soepooge (Heerlen, ... ), soopōēge (Sevenum), sopooge (Heerlen), soͅpoͅugə (Maaseik), supoege (Heerlen), Als er vuil uitkomt.  soepauge (Panningen), Dikke rode (ontstoken) ogen.  sopougə (Tongeren), traanogen: traanoge (Heerlen), traanouge (Maastricht), traon ouge (Thorn), traon-oeëge (Oirlo), traonauge (Geleen, ... ), traōnauge (Schimmert), troamoege (Bokrijk), troanooge (Heerlen), trōͅənug (Koersel), trōͅənugə (Koersel), troͅwənūch (Paal), troͅənuəgə (Achel), Tranende ogen.  truwoinougə (Tongeren), tranen komen mij in de ogen: traone kŏmme mich in de auge (Berg-aan-de-Maas), tranende ogen: traonende auge (Panningen, ... ), traonende augen (Bunde, ... ), traonende ouge (Buchten, ... ), traonendje ouge (Leuken), trōnəndə augə (Kinrooi), waterachtige ogen: waterechtige augen (Mechelen-aan-de-Maas), waterende ogen: waterende aoge (Maastricht), waterogen: watereuge (Grevenbicht/Papenhoven), waterouge (Meeswijk), watərøͅygə (Opglabbeek), wātərūgə (Houthalen), wātərūx (Hasselt), woateroeëge (Eksel), wōͅtərugən (Hamont), wōͅətəruəgən (Hamont), woͅwətərowəg (Lommel), woͅətəruəgə (Overpelt), zeike ogen: zeeke auge (Valkenburg), zeeke oge (Kerkrade), zeeke ouge (Heel), zeikogen: séékouwe (Oost-Maarland), zeekogge (Nieuwenhagen), zeikòge (Mesch), zeikoogjes: zeikuigskes (Sittard), zijpe ogen: ziefe ooge (Kerkrade), ziefe oore (Kerkrade), ziefe ouwe (Kerkrade), ziefe owwe (Bocholtz), ziepe ooge (Nieuwenhagen, ... ), ziepe ōge (Schaesberg), ziepe-ooge (Eygelshoven), zijpjesogen: siepkesōēge (Broekhuizen), zijpogen: hee hêt ziepouge (Posterholt), mit ziepoage (Mheer), seip auge (Schimmert), sief oowe (Kelmis), siepaoge (Blerick), siepauge (Baarlo, ... ), siepoge (Gennep), siepooge (Heerlerheide, ... ), siepouge (Nunhem, ... ), siepowe (Gemmenich), siepŏŏige (Meerlo), sievooge (Kerkrade), siĕp oouge (Venray), sipauge (Susteren), sipougen (Oirlo), siépauge (Venlo), siëpauge (Boekend), sīēpauge (Reuver), sīēpoëge (Meijel), ziebouge hubbe (Belfeld), ziep auge (Neer, ... ), ziep ouge (hebbe) (Helden/Everlo), ziep ougə (Swalmen), ziepaoge (Blerick, ... ), ziepauge (Ell, ... ), ziepoage (Heerlerheide), ziepoeege (Lottum), ziepooge (Ubachsberg), ziepouge (Beesel, ... ), zieëp-auge (Weert), ziëpauge (Venlo), zīē.pau.ge (Boukoul), zīē.puig (Boukoul), zīēpauge (Holtum, ... ), zīēpooge (Waubach), zīēpouge (Baexem, ... ), zīēpougen höbbe (Buggenum), zîêpauge (Weert), #NAME?  zīēpèùge (Heerlerheide), Als er vuil uitkomt.  zīēpauge (Panningen), Geen bijvoeglijk naamwoord.  hij hèt ziepooge (Gennep), Wordt echter vooral gezegd van slaperige ogen.  sie.pauge (Weert), zijpoogjes: sie.peugskes (Tegelen), siepeugskes (Afferden), siepuigskes (Haelen), sīēpuigskes (Reuver), ziepuigkes (Beegden), ziepuigskes (Ell), zīēpuigskes (Herten (bij Roermond)) leepogig [SGV (1914)] || leepoog [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m] || oog: tranende ogen [sijp-, siep-, sijper-, seeper-, soep-, leep-, prutooge] [N 10 (1961)] III-1-1
transport afvoer: afvoer (Oirsbeek  [(Emma)]   [Maurits]), materiaaltransport: matriāltranspǫrt (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Domaniale]), transport: tra.nspǫr (Zolder  [(Zolder)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), tra.nspǫrt (Zolder  [(Zolder)]   [Zwartberg, Waterschei]), transport (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Zolder]), transpǭr (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Zolder]), vervoer: vervoer (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Domaniale, Wilhelmina]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden] [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), vǝrvu.ǝr (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), vǝrvø̄r (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Laura, Julia]  [Maurits]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Domaniale]  [Emma, Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]), vǝrvø̄ǝr (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Emma]), vordering: vø̜rdereŋ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Domaniale]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), vorderung: vø̄ǝdǝruŋ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Winterslag, Waterschei]) Algemene benaming voor alles wat in het ondergronds bedrijf verband houdt met het vervoeren van personeel, materiaal, kolen en stenen. [N 95, 610; N 95, 611; monogr.; Vwo 787; Vwo 827] II-5
transportband lange riem: laŋǝ rī̄m (Bilzen) Transportmiddel, bestaande uit een band zonder einde die tussen twee keerrollen en over een aantal draagrollen loopt. De transportband in Q 83 was ongeveer vijftig meter lang en diende voor het vervoer van klei en stenen. [N 98, 51 add.] II-8
transportband, bandtransporteur band: band (Heerlen  [(Emma)]  , ... [Laura, Julia]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), bant (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]  [Domaniale, Wilhelmina] [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), bantj (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]   [Zwartberg, Waterschei]), meco: miko (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Domaniale]), mēko (Zie mijnen  [(Waterschei)]  [Winterslag, Waterschei]), męko (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Zwartberg, Waterschei]), riem: rim (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Waterschei]), rēm (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ... [Eisden]  [Zwartberg, Eisden]  [Eisden]  [Domaniale]), rīǝm (Zonhoven [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), transportband: transportband (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]  [Domaniale]  [Julia]  [Domaniale]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), transpǫrtbanjtj (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Maurits]  [Maurits]), transpǫrtbant (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Maurits]), transpǫrtbaŋk (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Emma]), transp˙ǫrt˱ba.nt (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Willem-Sophia]), vorderband: vø̜rdǝrbant (Heerlen  [(Emma)]   [Emma]) Band zonder einde die tussen twee keerrollen en over een aantal draagrollen loopt. De band dient voor het transport van kolen of stenen en in sommige gevallen ook voor het vervoer van personen. Het woordtype "meco" van de respondenten uit L 417 en Q 3 duidt op de naam van de firma die de banden fabriceert (Defoin pag. 92). [N 95, 635; Vwo 89; Vwo 661; Vwo 788] II-5
transportbandmotor antrieb: antrieb (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), bandmachine: bantmašiŋ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), eickhoff: eickhoff (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]) De motor van een bandtransporteur. Het woordtype "Eickhoff" (Q 121) verwijst naar de naam van het bedrijf dat deze motoren produceert. [monogr.; div.] II-5
transporteren schütteln: šytǝlǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), slepen: šlēfǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Beringen, Zolder, Houthalen]  [Domaniale]), transporteren: transpǫrtērǝ (Thorn  [(Maurits)]   [Domaniale]), vervoeren: vǝrvø̄rǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Julia]  [Domaniale]), vorderen: vø̄ǝdǝrǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]  [Domaniale]), vø̜rdǝrǝ (Chevremont  [(Julia)]  ) In het algemeen personen, materiaal, kolen en stenen vervoeren. [N 95, 610; N 95, 611; monogr.] II-5