e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
toebinden binden: be̜̜nǝ (Haren), stroppen: strǫpǝ (Gutschoven), toebinden: tawbɛjnǝ (Hoeselt), tø̜̜wbɛjnǝ (Hoepertingen), tø̜̜wbɛjŋǝ (Alken, ... ), tābɛjŋǝ (Sint-Truiden), tǫwbe̜̜ŋǝ (Broekom, ... ), toestroppen: tø̜̜̜̜wstrǫpǝ (Groot-Gelmen) De meelzak met behulp van een touw dichtbinden. [Grof 188] II-3
toegang tot akker afgat: af˲gat (Gingelom), afvaart: ǭf˲vǭt (Tongeren), doorvaart: dōrvārt (Boeket, ... ), dūrvārt (Hushoven), het varen: ǝt vǭrǝ (Broekhuizen, ... ), hoofdgat: høtgat (Kwaadmechelen), hø̜txat (Tessenderlo), hoofdsgat: høtsxat (Berverlo), ingang: ingāŋk (Sint Pieter), ingat: egat (Meeuwen), engāt (Meijel), engǫǝt (Achel), ēnǝgǭǝt (Achel), ęnǝgǭǝt (Neerpelt, ... ), īgāt (Opglabbeek), īǝgāt (Neeroeteren), inrij: īnręi̯ (Middelaar), invaart: envārt (Baarlo, ... ), evārt (Bleijerheide), evāt (Bleijerheide), evǭt (Nieuwenhagen), ęi̯nvǭt (Opheers), keel: kē̜l (Posterholt), kot: kūt (Tongeren), mengat: mengā.t (Houthalen), opgat: ǫp˲gāǝ.t (Gingelom), oprit: opret (Bleijerheide), opvaart: opvaart (Baexem, ... ), op˲vārt (Blitterswijck, ... ), op˲vǭt (Tongeren), ǫpvā.rt (Margraten), ǫp˲vāt (Nieuwenhagen, ... ), ǫp˲vǭrt (Kanne, ... ), overvaart: yǝvǝrvā.rt (Margraten), slip: slep (Lommel), slęp (Lommel), uitvaar: ūt˲vǭr (Heugem), uitvaart: ūt˲vārt (Heugem, ... ), ūt˲vē̜rt (Stein), vaargat: varǝgat (Heusden, ... ), vorgat (America), vārgat (Paal), vārgā.t (Boukoul, ... ), vārgāt (Baexem, ... ), vęrǝgat (Zelem), vō.rga.t (Panningen), vōrgāt (Helden), vǫrgāt (Sevenum), vǭrgǭt (Oud-Winterslag), vaart: vā.rt (Margraten, ... ), vārt (Holtum, ... ), vāt (Bocholtz, ... ), vǫt (Rummen), vǭrt (Gronsveld, ... ), vǭt (Beverst, ... ), vǭǝt (Val-Meer), vaartengat: vōrtǝgat (Baarlo), vekensgat: vēkǝs˲gāt (Ell, ... ), voergat: vurgat (Blitterswijck, ... ) [N 11, 8] I-8
toegangsprijs binnenprijs: binnenpries is ⁄n frank (Meeuwen), eintritt (du.): Van Dale (DN): Eintritt, 1. entree, toegang; - 3. entree(geld).  i-trit (Kerkrade), entree (<fr.): aantree (Gronsveld), antree (Herten (bij Roermond), ... ), aontree (Maastricht), de antré is eine frank (Neeroeteren), de entree es ne frang (Stevoort), de entree is een frang (Vlijtingen), de entree és eina frang (Tongeren), de entrée es ne frang (Spalbeek), de entrée kost ne frank (Hechtel), de ontrē əs ⁄n frang (Zichen-Zussen-Bolder), den antree es enne frang (Lanaken), den antree is ene frank (Mopertingen), den antree is ⁄n frang (Lommel), den antree ès iene frang (Hasselt), den antrei is une fr. (Wilderen), den antrē es inə frang (Alken), den antré is ijne frang (Neeroeteren), den antré is ne frank (Kwaadmechelen), den antrée es eine frang (Vucht), den antrée is eine frang (Neeroeteren), den entree (Sint-Lambrechts-Herk), den entree es ne frang (Kuringen), den entree es nen frank (Herk-de-Stad), den entree is eeënen frang (Lommel), den entree is eïne frang (Zutendaal), den entree is ine frang (Sint-Truiden), den entree is ine frank (Montenaken), den entree is jeinnen frang (Lommel), den entree is ne fran(gk) (Tessenderlo), den entree is ⁄ne frank (Riksingen), den entree əs enne frang (Hoepertingen), den entrij is enə frang (Heers), den entré is eene frang (Bocholt), den entré is iene frang (Hamont), den entré is ⁄n frang (Tessenderlo), den entrée es eene fr. (Herstappe), den entrée es iene frang (Jeuk, ... ), den entrée es ne frank (Grote-Spouwen, ... ), den entrée is eine frang (Bocholt), den entrée is iene fran (Jeuk), den entrée is inne fraang (Sint-Lambrechts-Herk), den entrée is ne frang (Tessenderlo), den entrée is ne frank (Lommel), den ontrɛj (Broekom), der entree es ene frank (Moelingen), də oͅntré es eͅnən frḁnch (Rutten), dən antre es enə fraŋ (Heers), dən antre es īənə fraŋ (Hamont), dən antrē (Opgrimbie), dən antrē eͅs ənə fraŋ (Herk-de-Stad), dən entreé is eine frank (Eisden), dən oͅntre es eənə fraŋ (Beverlo), dən êntrei iz ne fraŋ (Borgloon), dən òntre: es nə fran (Tessenderlo), d⁄n antrei is inne frang (Diepenbeek), d⁄n entree is une frank (Ulbeek), d⁄r entree (Klimmen), ene frank entree (Zichen-Zussen-Bolder), entre (Maastricht), entree (Amby, ... ), entree iene fran (Beverlo), entré (Meijel, ... ), entrée (Weert, ... ), entrêê (Oirsbeek), ē.ntree (Maastricht), ĕntree (Maastricht), eͅ.ntr‧ē (Eys), ientree (Venray), intree (Tungelroy), intrèè (Reuver), n frank entrei (Maaseik), nə fraŋ antrē (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), nɛ fraŋ a͂ntre (Overpelt), n⁄entree es ne fran (Zonhoven), n⁄entree es ne frank (Zolder), ontree (Gulpen, ... ), àntree (As), àntrij (Loksbergen), ààntree (Epen), ántree (Roermond), ènkóm (As), èntree (Doenrade, ... ), èntréé (Swalmen), èèntrĕĕ (Mheer), éntree (Gronsveld, ... ), éntrēē (Nieuwenhagen), êntrêe (Schimmert), əntree (Kapel-in-t-Zand, ... ), ənə fraŋ antrē (Opgrimbie), ⁄ne fraang entrée (Tongeren), ⁄t is ne fran antrei (Sint-Truiden), (nederl. uitspraak).  entree (Tienray), als in het Frans  entrée (Veldwezelt), eerste e van entrée is dof  entrée is ne frang (Paal), gewone gezegde is ne frang entree  den entré kost ne frang (Lommel), ienen met slepende ie  den entré is ienen frank (Hamont), m.  eͅ.ntre (Eys), ps. boven de ò staat nog een lengteteken; deze combinatieletter kan ik niet maken/omspellen!  èntree (Heerlen), verfranst  das ne frang antree (Nieuwerkerken), entreegeld (<fr.): entreegeld (Maastricht), entreeprijs (<fr.): entreepriês (Venlo), ingang: a͂n⁄cha͂nk is ēͅne fran⁄ (Mettekoven), de eengaank es eene frang (Val-Meer), de ingang es ne frang (Spalbeek), de ingang is ⁄n frank (Kaulille), den eingang es eene frang (Hoepertingen), den engang ine frank (Sint-Truiden), den ingang es eens frank (Rijkhoven), den ingang is eine frang (Tongeren), den ingang is eine frank (Neeroeteren, ... ), den ingang is ien frang (Hamont), den ingang is ⁄n frang (Landen), dən engank eͅs äinə frang (Zutendaal), dən eͅnaŋ kost ənnə fraŋ (Sint-Truiden), dən ingaank əs ijne fraŋ (Lanaken), dən əngḁŋ əs nə frḁŋ (Sint-Truiden), dɛn iengang is nɛ frang (Lommel), eingang (Voort), ingangsprijs: de eingangsprijəs is inne frang (Hoepertingen), de e⁄gangsprais is eine frang (Tongeren), de ingangspries is eine frank (Gruitrode, ... ), de ingangsprijs (Stokrooie), den eingangsprijs is eene frang (Kortessem), den engangspries es ene fran (Mechelen-aan-de-Maas), den ingangspries is eine frang (Meeuwen), den əngangsprijs es n frank (Beverst), də ingangsprijs ɛs ienə frang (Landen), dən ingangsprɛis əs enə fraŋ (Bilzen), ijngangsprijs is enne fran (Kortessem), ingangsprijes is əne fran (Sint-Truiden), inkom: de eengkoom is ne fra-ing (Sint-Lambrechts-Herk), de inkeum es ine frang (Schulen), den inkom is ne frang (Peer), den inkoom is eine frang (Tongeren), də enkom (Stokkem), inkom (Eksel, ... ), ne frang inkom (Lummen), inkomgeld: het eenkomgeld es êne frang (Millen), het inkomgeld is eine frang (Opoeteren), het inkoomgeld is ne frank (Peer), het inkoomgeld is ⁄n frank (Kaulille), het inkuomgeld is eine frank (Opoeteren), hət inkomgēͅlt es ənə frang (Lanaken), inkomgeld (Bree), t eenkomgelt is n frang (Kaulille), t enkōmgelt əs inə fraŋ (Houthalen), t inkomgeld is ne frang (Helchteren), ət enkoͅmgeͅlt es ənə frḁŋ (Leut), ⁄n frnak inkomgeld (Stokrooie), inkomprijs: de inkompries is eine frank (Gruitrode), de inkompries is ene frank (Hamont), de inkomprɛis is nən fraŋ (Genk), de inkoomprijs es ne frank (Linkhout), den inkompries is eine frang (Ellikom), den inkōmprēͅs is ⁄n fran (Diepenbeek), den inkômprieës is ijne frang (Neeroeteren), den è:nkomprè-s is enne frank (Wellen), dən inkomprɛis is nə fran (Zolder), imkomprijs is vijf fran (Bilzen), inkompries (Kesseleik), o = oo maar kort uitgesproken  den inkompries is eine frang (Molenbeersel), inkomsprijs: de inkomsprijs es ne frank (Beringen), de inkomstpreis is eine frank (Reppel), den inkoems pries is eene frang (Maaseik), den inkomstpries is eine frang (Bree), den inoomgsprijs is eine frang (Kerniel), dən enkōmspriəs es ənə fraŋ (Bree), dən ijnkomspr(ai)jəs ɛs (ai)nə fraŋ (Gutshoven), inkoomspries (Bocholt), prijs: pries (Roermond), toegangsprijs: de toegangsprijs is ne frank (Groot-Gelmen), de toegankspries is eine frang (Opoeteren), de toegansprîes is eine frang (Bocholt), den toegangspriejs is iene frang (Achel), toegangspries (Hoensbroek), n niet uitspreken  də tougangsprees ēs ənə frank (Eigenbilzen), è = la grève  den toegangsprès is inne frank (Hechtel) de prijs die men moet betalen om ergens binnen te komen [entree, inkom, inkomgeld, inkomprijs] [N 89 (1982)] || De toegangsprijs is een frank. [ZND 36 (1941)] III-3-1
toegangsweg naar het erf allee: alēi̯ (Teuven), alęi̯ (Grathem), doorvaart: dōrvārt (Nederweert), dreef: dref (Romershoven), drēf (Middelaar, ... ), dreeft: drēft (Halen), dręft (Sint-Truiden), inrij: enrii̯ (Sevenum), inrit: e.nret (Kaulille), enret (Berverlo, ... ), invaart: ei̯nvāǝt (Zepperen), envārt (Bree, ... ), envǭt (Mal), i ̞nvuǝt (Vliermaal), invǭǝt (Borgloon), ęnvārt (Neerpelt, ... ), laan: lān (Blitterswijck), oprijweg: ǫprīwē̜x (Herten), oprit: opret (Hamont), opręt (Eigenbilzen), ǫpret (Blerick, ... ), opvaart: op˲vā.t (Waubach), op˲vārt (Hoensbroek, ... ), ǫp˲vārt (Baarlo, ... ), spoor: spǭr (Paal), spǭǝr (Kwaadmechelen), toerit: turet (Leopoldsburg, ... ), uitvaart: ytvǭrt (Milsbeek, ... ), vaart: vãǝt (Brustem), voǝt (Hoepertingen), vá̄rt (Boekt Heikant, ... ), vá̄t (Borgloon, ... ), vá̄ǝt (Kermt, ... ), vāi̯t (Ubachsberg), vārt (Aldeneik, ... ), vāt (Bocholtz, ... ), vōt (Opheers), vōǝt (Borgloon, ... ), vǫu̯ǝt (Halen), vǫǝrt (Linkhout), vǭi̯t (Rosmeer), vǭrt (Gelieren Bret, ... ), vǭt (Beverst, ... ), vǭu̯t (Riksingen), vǭǝrt (Eijsden, ... ), vǭǝt (Borlo), varegat: varǝgat (Beringen), vārǝgat (Berverlo), weg: wēx (Hechtel), weg naar het gehucht: węx nǫ ǝt ˲gǝhø̜̄xt (Gennep, ... ), weg op de straat aan: wē̜x˱ ǫp ˲dǝ strǭt˱ ān (Lanaken) Toegangsweg of oprijlaan naar het boerenerf. [N 5A, 75a; N 5, 110; N P, 2 add.; monogr.] I-8
toegewezen krijgen voorkrijgen: vȳrkrījǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]) Een bepaald aantal meters van het koolpand toegewezen krijgen. [monogr.] II-5
toekruid, algemeen gekruid: gekrijte (Eigenbilzen), gekru-jen (Neerharen), gekrude (Gulpen), gekruden (Stein), gekruide (Eys), gekruije (Herten (bij Roermond)), gekruje (Ittervoort), gekruujde (Nieuwstadt), gekruuje (Blerick, ... ), gekrūūdə (Epen), gekrŭŭje (Steyl), gekrúúje (Pey), gəkr‧yi̯ə o.mv. (Ingber), + WLD  gekruu-je (Klimmen), eigen spellingsysteem  gekruien (Meijel, ... ), gekruude (Schinnen), gekruuje (Neer), ideosyncr.  gekruje (Susteren), gekruuje (Thorn), LDB  gekruuje (Roermond), NCDN  gökrūūjö (Stevensweert), Nijmeegs (WBD)  gəkruijə (Meijel), oude spellingsysteem  gekrūūje (Meijel), Veldeke  gekruje (Haelen), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  gekrude (Gulpen), Veldeke 1979, nr. 1  gekruuie (Venray), Veldeke aangepast  gekrüjje (Tienray), Venlo e.o.  gekruje (Maasbree), verzamelnaam voor kruiden  gekruje (Herten (bij Roermond)), WBD / WLD  gəkruujə (Beesel), gəkrúúə (Reuver), WBD/WLD  gekruujən (Urmond), gəkruujə (Kapel-in-t-Zand), WBD\\WLD  gəkrŭŭddə (Amstenrade), WLD  gekruje (Kesseleik, ... ), gekruuje (Geverik/Kelmond, ... ), gekrūūde (Geleen, ... ), gekrūūje (Sevenum), gekrûûje (Swalmen), gə-krūūjə (Montfort), gəkruujə (Heel), gekruider: gekruijer (Herten (bij Roermond)), gəkr‧yi̯ər mv. (Eys), gekruidje: WBD/WLD  gəkruudjə (Grevenbicht/Papenhoven), gekruids: gekrüts (Waubach), ideosyncr.  jekrüeds (Kerkrade), gewrze (du.): gewürze (Vaals), kondsel: kunsel (Houthalen), kruid: kroet (Maastricht), krōēd (Hoensbroek), krōēt (Sittard), krŏĕt (Schinnen), krui-je (Vaals), kruide (Jeuk, ... ), kruien (Eksel), kruije (Maastricht), kruijje (Amby), kruijə (Maastricht), kruje (Geulle), kruuie (Venlo), kruuje (Horst, ... ), krŭŭje (Valkenburg, ... ), krŭŭjə (Meijel), kröjə (Nederweert), krüüie (Dilsen), Bree Wb.  krûje (Bree), eigen fon. aanduidingen  kruuje (Ell), eigen spellingsysteem  kruje (Merkelbeek), Endepols  kruije (Maastricht, ... ), ideosyncr.  kroet (Eijsden, ... ), krueje (Vlodrop), kruide (Susteren), kruien (Oirsbeek), kruuje (Hoensbroek), krûije (Gronsveld), IPA, omgesp.  krøͅt* (Kwaadmechelen), Veldeke  kruje (Echt/Gebroek), krüjje (Waubach), Veldeke verzamelnaam  kruijje (Klimmen), WBD-WLD  krūūjə (Roermond), WBD/WLD  krōēët (Nieuwenhagen), kruije (Caberg), kruijen (Stein), kruijə (Maastricht, ... ), kruuje (Lutterade), krūūjə (Heerlen, ... ), kröjə (Maastricht), ’t kroed (Lutterade), WLD  kreuije (Itteren), kro͂e͂t (Tungelroy), kruien (Zonhoven, ... ), kruijə (Maastricht), kruje (Venlo), kruju (Brunssum), krujə (Wijnandsrade), kruu-je (Schaesberg), kruuje (Schinnen, ... ), kruujə (Grathem, ... ), krūūje (Schimmert), krūūjə (Venlo), krŭŭjə (Sweikhuizen, ... ), kréújen (Born), kəröjə (Maastricht), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  krŭŭjə (Haelen), WLD b.v. lawweleerblaat, groffelsneegel  kroet (Maastricht), ± WLD  kró‧jje (Weert), kruidje: WLD  kruutje (Posterholt), laulierblad: WLD additie bij vraag 146 (laurierblad)  lawweleerblaat (Maastricht), laurierbladeren: lauwerìerblaar (Heerlerbaan/Kaumer), specerij: specerije (Oirlo), speesserije (Hoeselt), eigen spellingsysteem  speceri-jje (Meerlo), ideosyncr.  speceriej (Sittard), WBD/WLD  specerie (Ophoven), specerij (Stein), spēseri-je (As), WLD  sjpeceriej (Mheer), specerijkruid: specerie kroet (Montfort), tafelgroente: tafelgrunte (Sevenum), toekruid: WLD  tŏĕkrōēt (Venlo) De kruiden die bij de bereiding bij groente of vlees gevoegd worden om de smaak van het gerecht te verbeteren, in het algemeen (kruid, toekruid, specerij). [N 82 (1981)], [N 82 (1981)] || Hoe noemt u: een kruid dat bij andere groenten gedaan wordt om de smaak te verbeteren (specerijplant, toekruid) [N 71 (1975)] I-7
toelaag toelaag: tulǭx (Griendtsveen, ... ) De laatste laag van de ring. Deze laag wordt willekeurig neergelegd, dus niet volgens het kop-en scheerturfsysteem. De laag bestaat uit turven van de ligger waartegen de ring staat. [II, add.] II-4
toepen (kaartspel) toepen: toepe (Brunssum, ... ), toepen (Kesseleik, ... ), toeppe (Bocholtz, ... ), toppe (Geleen, ... ), toppen (Urmond), topə (Susteren), tupə (Amstenrade, ... ), toepen  toͅpə (Maastricht), typisch Limburgs  toepe (Ell) (Kaartspel.) || 2. Toepen (bep. kaartspel). || 2. Typisch limburgs kaartspel. || Kaartspelen voor geld [tuisen]. [N 88 (1982)] || Namen [en beschrijving] van diverse kaartspelen zoals: [bonken, eenentwintigen, hoogjassen, kajoeteren, klaverjassen, kwetten, kruisjassen, liegen, pandoeren, petoeten, schuppemiejen, smousjassen, tikken, toepen, wijveren, zwartebetten, zwartepieten, zwik [N 88 (1982)] || Toepen, kaartspel. III-3-2
toepen (kaartspel) add. toeper: tüpper (Bocholtz, ... ) Iemand die toept (kaartspel). III-3-2
toer toer: tūr (Blitterswijck, ... ), toertje: tȳrkǝ (Horst, ... ) Geplooid lint met witte of licht-rose bloemen bezet dat over de muts werd gedragen. In Meijel waren het dubbele linten. Vaak ging de benaming toer over op hele muts. Het verspreidingsgebied van de toer is voornamelijk Noord-Limburg. Vergelijkbaar met de toer is de Noordbrabantse poffer. [N 61, 2a A; monogr.] II-7