e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
tuierpaal hout: hōt (Genk), hǫu̯t (Urmond), klinkpaal: kleŋkpǭl (Hasselt), klophout: klophǫu̯t (Ospel), klopǫi̯t (Bree), kluppel: kløpǝl (Oud-Waterschei), koepaal: kou̯pōl (Zichen-Zussen-Bolder), koestaak: kui̯stāk (Tessenderlo), kui̯stǫ.k (Kwaadmechelen), kui̯stǭk (Kwaadmechelen, ... ), kōi̯stāk (Heusden), kreng: krɛŋ (Beringen, ... ), melkpaal: mɛlkpǭl (Hamont), paal: pu̯ou̯l (Waltwilder), pōl (Genk, ... ), pǫl (Vaals), pǫǝl (Neerharen), pǭl (Blerick, ... ), paaltje: pø̜lkǝ (Roosteren), pag: pak (Borgloon, ... ), pax ('S-Herenelderen, ... ), paxt (Kerniel), pāx (Alken, ... ), paghout: paxhou̯ǝt (Montenaken), peel: pī.l (Tongeren), pīl (Tongeren), pegel: pī.gǝl ('S-Herenelderen), pīgǝl (Berg, ... ), pik: pek (Henis, ... ), piket: pekɛt (Walshoutem), pikɛt (Waasmont), pilot: palǫt (Landen), pilǫt (Montenaken), plǫt (Binderveld, ... ), polǫt (Muizen), pęlǫt (Jeuk), pǝlǫt (Sint-Truiden), pin: pen (Maasniel, ... ), penǝ (Helden), pēi̯n (Boekend), pęn (Neerpelt), schaapstuier: sxāpstø̜i̯ǝr (Wijchmaal), schuurpaal: sxȳrpǭl (Overpelt), sxūrpē̜l (Houthalen), spanpaal: spanpǭl (Noorbeek, ... ), španpōl (Ubachsberg), španpǭl (Mechelen), spanselpaal: špɛnzǝlpǭl (Waubach), staak: stak (Beringen, ... ), sták (Tessenderlo), stā.k (Houthalen, ... ), stāk (Beek, ... ), stō.k (Zutendaal), stōk (Berverlo), stǭk (Beringen, ... ), stap: stab (Obbicht, ... ), stap (Berg, ... ), štap (Brunssum, ... ), tuier: dyǝr (Hechtel), tai̯ǝr (Tongeren), tii̯ǝr (As, ... ), tiǝr (Bocholt, ... ), ty.ǝr (Kaulille), tyi̯ǝr (Heythuysen, ... ), tyǝi̯ǝr (Lozen), tyǝr (Achel), tȳ.r (Hamont), tȳr (Achel, ... ), tȳǝr (Achel, ... ), tø.i̯ǝr (Veulen), tøi̯ǝr (Lanklaar, ... ), tøu̯ǝr (Kleine-Brogel), tø̄i̯ǝr (Lanklaar, ... ), tø̄r (Broekhuizen, ... ), tø̄ǝr (Mechelen-Bovelingen, ... ), tø̜̄i̯ǝr (Achel), tø̜̄r (Herk-de-Stad, ... ), tø̜̄u̯i̯ǝr (Helchteren), tø̜̄ǝr (Lanaken), tø̜i̯r (Achel, ... ), tø̜i̯ǝr (Eisden, ... ), tø̜u̯ǝr (Lanaken), tø̜ǝr (Sint-Truiden), tē.r (Waltwilder), tēr (Grote-Spouwen), tē̜i̯ǝr (Bree, ... ), tęi̯.ǝr (Genk, ... ), tęi̯r (Bilzen), tęi̯ǝr (Gellik, ... ), tęr (Hasselt), tęrǝ (Hasselt), tīi̯ǝr (Opglabbeek, ... ), tīr (Neerglabbeek, ... ), tuierhaak: tȳrhǭk (Tegelen), tuierhout: tai̯ǝrhōt (Meldert), tyi̯ǝrhǫu̯t (Roosteren, ... ), tȳi̯ǝrau̯t (Boorsem), tȳi̯ǝrhōt (Oost-Maarland), tȳrhǫu̯t (Buchten, ... ), tȳrhǭt (Noorbeek), tȳǝrhōǝt (Neer), tøi̯ǝrhōt (Hees), tøi̯ǝrhǫu̯t (Meeswijk, ... ), tørhuǝt (Holtum), tøu̯i̯ǝrhǫu̯t (Maaseik), tøu̯ǝrhǭǝt (Borgloon), tø̄i̯ǝrhōt (Oost-Maarland), tø̄rhōt (Beringen), tø̄rhǫu̯t (Heerlerheide), tø̄rhǭt (Kortessem), tø̜rhot (Herk-de-Stad), tø̜rhōt (Rummen), tø̜u̯ǝrhot (Hoeselt), tērhōt (Beringen), tuierijzer: tuierijzer (Aalst, ... ), tȳrīzǝr (Noorbeek), tøi̯ǝręi̯sdǝr (Melveren), tørɛzǝr (Heers), tø̜̄rē̜zǝr (Halen), tø̜rē̜zǝr (Borgloon), tø̜rɛzǝr (Sint-Truiden), tuierijzerpilot: tøręzǝrplǫt (Heers), tuierpaal: tai̯ǝrpǭl (Paal), tei̯ǝrpoǝl (Beverst), tei̯ǝrpǭl (Zutendaal), tii̯ǝrpǭl (Genk, ... ), tou̯ǝrpǭl (Tessenderlo), toǝrpǭl (Tessenderlo), tuierpaal (Boorsem, ... ), ty.rpǭǝl (Overpelt), tyi̯ǝrpõl (Ophoven), tyi̯ǝrpāl (Lozen), tyi̯ǝrpǭl (Baexem, ... ), tyǝrpāl (Kessenich, ... ), tyǝrpǭl (Houthem, ... ), tȳi̯ǝrpāl (Tungelroy), tȳi̯ǝrpǭl (Geistingen, ... ), tȳrpāl (Leunen), tȳrpǭl (Baarlo, ... ), tȳrpǭǝl (Eksel), tȳǝrpãl (Bocholt), tø.rpǭl (America), tøi̯ǝrpau̯l (Lanklaar), tøi̯ǝrpǭl (Eisden, ... ), tøu̯i̯ǝrpōl (Maaseik), tøu̯i̯ǝrpǭl (Lanaken, ... ), tø̄i̯ǝrpōl (Maaseik), tø̄i̯ǝrpǫl (Eisden), tø̄i̯ǝrpǭl (Maaseik, ... ), tø̄rpau̯ǝl (Koersel), tø̄rpul (Wintershoven), tø̄rpuǝl (Borgloon), tø̄rpāl (Nieuwerkerken, ... ), tø̄rpōǝl (Rummen), tø̄rpūǝl (Opheers), tø̄rpǭl (Helchteren), tø̄ǝrpuǝl (Hoepertingen), tø̄ǝrpǭl (Maastricht), tø̜̄rpuǝl (Henis), tø̜̄rpu̯ǫl (Hoeselt), tø̜̄rpūǝl (Houthalen), tø̜̄rpǭl (Middelaar), tø̜̄ǝrpuǫl (Houthalen), tø̜i̯rpi̯ǫl (Hoeselt), tø̜i̯rpǭl (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), tø̜i̯ǝrpu̯ǭl (Werm), tø̜i̯ǝrpōl (Maasmechelen, ... ), tø̜i̯ǝrpǫl (Uikhoven), tø̜i̯ǝrpǭl (Hushoven, ... ), tø̜i̯ǝrpǭu̯ǝl (Lommel), tø̜u̯ǝrpu̯ǫl (Hoeselt), tēi̯ǝrpǫǝl (Bree), tērpǭl (Grote-Spouwen), tē̜i̯ǝrpø̜l (Peer), tē̜rpōl (Rapertingen), tē̜rpǭl (Hasselt), tęi̯rpou̯l (Bilzen), tęi̯rpāl (Kuringen), tęi̯ǝrpø̄l (Peer), tęi̯ǝrpōl (Genk, ... ), tīi̯ǝrpǭl (Bree), tīrpāl (Mopertingen), tīrpǭl (Eigenbilzen, ... ), tǫu̯ǝrpu̯ǫl (Hoeselt), tuierpaaltje: tøi̯rpāltjǝ (Sint-Huibrechts-Hern), tøu̯ǝrpø̜̄lkǝ (Kanne), tuierpag: tai̯ǝrpax (Tongeren), tøi̯ǝrbak (Gelinden), tørpax (Wellen), tørpāx (Diepenbeek), tøu̯rpāk (Velm), tø̄rpag (Borgloon, ... ), tø̄rpak (Buvingen, ... ), tø̄rpax (Buvingen, ... ), tø̄rpaxt (Vliermaal), tø̄ǝrpak (Groot-Gelmen), tø̜̄rpak (Guigoven), tø̜̄rpax (Diepenbeek, ... ), tø̜i̯rpak (Bommershoven, ... ), tø̜i̯rpax (Herk-de-Stad, ... ), tø̜i̯ǝrpax (Groot-Gelmen, ... ), tø̜i̯ǝrpāx (Sint-Lambrechts-Herk), tø̜u̯rpak (Borgloon), tø̜u̯rpax (Broekom), tø̜ǝrpax (Wellen), tø̜̃rpak (Borgloon), tēi̯ǝrpax (Kermt), tē̜rpak (Hasselt), tē̜rpax (Beverst, ... ), tē̜ǝrpax (Beverst), tęi̯rpak (Kermt), tęi̯rpax (Kermt), tęi̯ǝrpax (Hoeselt, ... ), tęrpax (Stokrooie), tuierpeel: tai̯ǝrpīl (Tongeren), tuierpegel: tø̜̄rpīgǝl (Hoeselt), tuierpik: tøu̯rpik (Riksingen), tø̄rpek (Vliermaal), tø̜̄rpek (Borgloon), tuierpilot: tø̜i̯ǝrplǫt (Hoepertingen), tø̜u̯rplǫt (Melveren), tuierpin: tyi̯ǝrpen (Ell), tȳi̯ǝrpen (Maasniel), tȳrpen (Leunen), tø.rpēn (America), tē̜i̯ǝrpen (Bree), tuierstaak: tai̯ǝrstāk (Paal), tii̯.ǝrsta.k (As), tii̯ǝrstāk (Bree, ... ), tiǝrstāk (Bree, ... ), tiǝrstǭk (Opitter), tuierstaak (Zolder), tyǝrstāk (Grathem, ... ), tȳi̯ǝrstāk (Hunsel, ... ), tȳrštāk (Panningen), tȳǝrstāk (Kinrooi, ... ), tȳǝrštāk (Panningen), tøi̯ǝrsta.k (Heusden), tøi̯ǝrstāk (Haler, ... ), tøu̯ǝrstāk (Lommel), tøǝrstāk (Beringen), tø̄i̯ǝrstōǝk (Beringen), tø̄rstāk (Beringen, ... ), tø̄ǝrstāk (Linkhout), tø̜̄u̯rstāk (Koersel), tø̜̄u̯ǝrstāk (Beringen, ... ), tø̜̄u̯ǝrstǭk (Berverlo, ... ), tø̜i̯ǝrstāk (Boekt Heikant, ... ), tø̜i̯ǝrstǭk (Koersel), tø̜rstāk (Linkhout), tø̜u̯ǝrstak (Zolder), tē̜rstāk (Hasselt, ... ), tuierstek: tø̄rstɛk (Wilderen), tø̜i̯ǝrstęk (Zelem), tē̜i̯ǝrstɛk (Peer), tuierstok: tai̯ǝrstǫk (Paal), weipaal: wei̯pǭl (Kuringen), węi̯pǭl (Kaulille, ... ), weistaak: wāi̯stau̯k (Tessenderlo) De tuierpaal is een houten of ijzeren paal die men met de tuierhamer in de grond slaat en waaraan de koe of geit wordt vastgebonden. [N 14, 72 en 73a; N 3A, 14h; JG 1c, 2c; L 40, 21a; L B2, 286; A 17, 20; monogr. add. uit N 14, 71] I-11
tuierplaats gespan: gǝšpan (Mechelen), halve tuier: halvǝ tø̜̃r (Borgloon), hoek: huk (Neerpelt), spansel: spɛnsǝl (Noorbeek, ... ), špɛnsǝl (Bocholtz, ... ), špɛnzǝl (Waubach), streep: strēp (Milsbeek, ... ), tuier: tai̯ǝr (Tongeren), tii̯ǝr (Gruitrode, ... ), tyi̯ǝr (Baexem, ... ), tyr (Nederweert), tyǝr (Baarlo, ... ), tȳr (Achel, ... ), tȳǝr (Kinrooi), tøi̯ǝr (Altweert, ... ), tøu̯i̯ǝr (Lanaken, ... ), tø̄r (America, ... ), tø̄u̯r (Hoeselt), tø̜̄r (Diepenbeek, ... ), tø̜̄u̯ǝr (Beringen, ... ), tø̜̄ǝr (Niel-Bij-Sint-Truiden), tø̜i̯r (Borgloon, ... ), tø̜i̯ǝr (Hushoven, ... ), tø̜̃r (Borgloon, ... ), tēi̯ǝr (Bree), tē̜i̯ǝr (Beverst, ... ), tē̜r (Hasselt, ... ), tęi̯ǝr (Genk), tūr (Blerick, ... ), tuierhoek: tai̯ǝrhǫk (Paal), tø̜̄rhuk (Halen), tuierplaats: tyǝrplāts (Montfort), tuierplak: tø̜ǝrplak (Wellen), tuierplek: tøi̯ǝrplęk (Maasmechelen), tuierstek: tē̜i̯ǝrstɛk (Linde), weiplaats: weiplaats (Haelen) Cirkelvormig stuk weiland dat een getuierde koe of geit kan afgrazen. [N 14, 72; monogr.] I-11
tuiertouw, tuierketting halsband: halsbantj (Maasniel), kettel: ketǝl (Riksingen), kē̜tǝl (Hasselt), kętǝl (Ketsingen, ... ), kɛtǝl (Sint-Truiden), ketting: kęteŋ (Lummen, ... ), kɛteŋ (Achel, ... ), koord: koǝt (Kerkrade, ... ), kōǝt (Vaals), kǭt (Vijlen), leiketting: lęi̯kęteŋ (Maasmechelen), lijn: lai̯n (Zepperen), līn (Blerick, ... ), loenje: lui̯n (Tongeren, ... ), lui̯ǝnt (Opheers), schachtel: šaxǝl (Banholt, ... ), spanketting: špankɛteŋ (Welten), spankoord: špankoǝt (Eygelshoven, ... ), špankõǝt (Wijlre), spansnoer: spansnōr (Amstenrade), spantouw: špantǫu̯ (Berg / Terblijt, ... ), spanzeel: spānzē̜l (Noorbeek, ... ), španzēl (Oirsbeek), španzēǝl (Gulpen), touw: tǫu̯ (Leunen, ... ), tuier: toǝr (Blerick), tyi̯ǝr (Haelen, ... ), tyǝr (Blerick, ... ), tȳi̯ǝr (Herten, ... ), tȳr (Geysteren, ... ), tȳǝr (Hunsel, ... ), tøi̯ǝr (Ospel), tø̄r (America, ... ), tø̜̄r (Kwaadmechelen), tuierkettel: tøi̯ǝrkętǝl (Gronsveld), tøi̯ǝrkɛtǝl (Hoepertingen), tø̜̄rkętǝl (Romershoven), tø̜̄u̯ǝrkē̜tǝl (Hoeselt), tø̜u̯rkętǝl (Borgloon), tuierketting: tyi̯ǝrketeŋ (Horn), tȳi̯ǝrkɛteŋ (Nunhem, ... ), tȳrketeŋ (Meijel, ... ), tȳrkɛteŋ (Castenray, ... ), tȳǝrkɛteŋ (Tegelen), tøi̯ǝrkęteŋ (Milsbeek, ... ), tøi̯ǝrkɛteŋ (Stokkem), tø̄rkɛteŋ (Helchteren), tø̜i̯rkɛteŋ (Herk-de-Stad), tēi̯ǝrkę̃teŋ (Kermt), tuierlijnd: tȳrlint (Geysteren), tuiertouw: tuiertouw (Mook), tyi̯ǝrtǫu̯ (Beegden, ... ), tȳi̯ǝrtǫu̯ (Echt, ... ), tȳrtǫu̯ (Baarlo, ... ), tȳǝrtǫu̯ (Roermond), tøi̯ǝrtǫu̯ (Gronsveld, ... ), tuierzeel: tyi̯ǝrzęi̯l (Sint Geertruid), tȳi̯ǝrzęi̯l (Maasbracht, ... ), tȳrzęi̯l (Spaubeek), zeel: zel (Beringen, ... ), zii̯ǝl (Paal, ... ), ziǝl (Rummen), zēl (Eys, ... ), zēǝl (Spalbeek, ... ), zęi̯l (Borgharen, ... ), zęl (Boshoven, ... ), zeeltje: zęi̯lkǝ (Weert) Het touw of de ketting waarmee men de koe of de geit aan de tuierpaal vastmaakt. [A 17, 20; N 3a, 14h; JG 1c, 2c; monogr.; add. uit N 14, 73b] I-11
tuiertuig tuier: tai̯ǝr (Tongeren), tii̯ǝr (Bree, ... ), tyi̯ǝr (Blerick, ... ), tȳi̯ǝr (Bocholt, ... ), tȳr (Achel, ... ), tȳǝr (Baarlo, ... ), tø.u̯r (Herk-de-Stad), tøi̯ǝr (Boshoven, ... ), tøu̯i̯ǝr (Maaseik, ... ), tø̄.r (Borgloon), tø̄i̯ǝr (Oud-Caberg, ... ), tø̄r (Borgloon, ... ), tø̄u̯i̯ǝr (Maaseik), tø̜̄i̯ǝr (Bocholt, ... ), tø̜̄r (Borlo, ... ), tø̜̄u̯ǝr (Beringen), tø̜i̯ǝr (Leopoldsburg), tø̜r (Halen), tø̜u̯ǝr (Neerharen, ... ), tāi̯ǝr (Eben-Emael), tēi̯ǝr (Bree), tē̜i̯ǝr (Peer), tęi̯ǝr (Oud-Waterschei), tuiergetuig: tø̄ǝrgǝtēx (Hoepertingen), tuierstel: tȳrštɛl (Buchten), tuiertuig: tȳǝrtȳx (Montfort) Het tuiergereedschap in het algemeen. [N 3A, 14h] I-11
tuigleer, zadelleer bloot: bluǝt (Helden), helftleer: hęlftlę̄r (Helden), huid: hūt (Klimmen, ... ), kernleer: kernleer (Venray), kɛrnlę̄r (Horst), koevel: kuvɛl (Molenbeersel), leer: lę̄r (Schaesberg, ... ), meubel: mø̄bǝl (Neeritter), meubelleer: mø̄bǝllę̄r (Neeritter), tuigband: tø̜jx˱bānt (Sint-Truiden), tǫwǝgbãnt (Tessenderlo), tuigleer: tsȳxlę̄r (Bleijerheide), tȳxlęjǝr (Gulpen, ... ), tȳxlę̄r (Montfort, ... ), tø̜jxlę̄r (Heythuysen), vel: vɛl (Heerlen, ... ), (mv)  vɛlǝ (Maastricht, ... ) Het leer zoals de zadelmaker dat van de looier betrekt. Het is bestemd voor zadel, haam en riemen van paarden. Het woordtype bloot duidt op huid of vel waarvan de haren verwijderd zijn. [N 36, 1; Li 1963, 45] II-10
tuimelaar hampeleman: ha.mpǝlǝma.n (Kerkrade  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau III, Domaniale] [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]) Beveiliging aan tussenschachten die verhindert dat wagens in de schacht rollen, wanneer de liftkooi niet aanwezig is. [monogr.] II-5
tuimelen, over de kop gaan dobbelen: dobbelle (Vlodrop), over de kop gaan: euve de kop gaon (Maasniel), euver de kop (Horst), euver de kop gaon (Roermond), euvere kop goon (Eksel), euverekop (Ell), euvər de kop gaon (Kelpen), over de kop gaan (Haler), over de kop goan (Venray), ovver de kop gaon (Meerlo, ... ), over kop omgaan: īēver kòp óm gōēn (As), te duur betalen: tə deer bətaald (Opglabbeek), tuimelen: toemele (Kesseleik, ... ), toemelen (Montfort), tuimelen (Stein), tŭŭmele (Schimmert), veilingkosten: de veilingkoste (Klimmen), verdobbelen: verdobbelen (Jeuk), verdubbelen: verduibelə (Montfort), winst maken: winsmake (Maastricht) het dubbele opbrengen van het oorspronkelijke bod op een veiling [tuimelen] [N 89 (1982)] III-3-1
tuimelraam slagvenster: slǭx˲venstǝr (Bilzen), tuimelraam: tȳmǝlrām (Ottersum, ... ), tø̜jmǝlrām (Geulle), tǫwǝmǝlrǭm (Tessenderlo) Raam dat om een horizontale as in het midden van de vleugel draait. Om inregenen te voorkomen, draait de onderste vleugelhelft naar buiten en de bovenste naar binnen. [N 55, 41] II-9
tuin bloemengaard: bloͅməjāt (Bleijerheide, ... ), bloemenhof: bloumenhaof (Sittard), gaard: gaad (Rimburg), gaard (Schinnen), gaart (Thorn), gārt (Merkelbeek), gāt (Simpelveld), (Tuin, gaa(r)d).  gaad (Heerlen), gaard (Heerlen), Verklw. geëdje  gaad (Heerlen), gaarde: gā.də (Remersdaal), gādə (Montzen, ... ), g‧ārdə (Eupen, ... ), g‧ārdən (Eupen), g‧a͂də (Montzen), j‧ādə (Eynatten, ... ), mv. Gärdens  gardə (Eupen), gaardje: gēͅdje (Rimburg), hof: eu.f (Hasselt), gu̯ōf (Rijkhoven), gu̯øͅf (Val-Meer), haof (Echt/Gebroek, ... ), haòf (Schimmert), hāōf (Mheer), heu.f (Hasselt), heuf (Leunen, ... ), heûf (Beegden), hoaf (Asenray/Maalbroek, ... ), hof (Afferden, ... ), hoo.f (Zonhoven), hoof (Amby, ... ), hou̯f (Bilzen), hove (Nederweert), hoëf (Gronsveld, ... ), hoəf (Riksingen), hō.f (Boshoven, ... ), hōāf (Blitterswijck, ... ), hōēāf (Heel), hōf (Amby, ... ), hōəf (Bommershoven, ... ), hōͅ.f (\'s-Gravenvoeren, ... ), hōͅf (Heusden, ... ), hŏf (Gulpen), hŏŏf (Geleen), hoͅf (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), hoͅu̯.f (Raeren), hoͅəf (Kortessem), hueͅ.f (Voort), hueͅf (Koninksem), huof (Martenslinde), huoͅf (Martenslinde, ... ), huòf (Tongeren), huə.f (Tongeren), huəf (Altweert, ... ), hū(ə)f (Neeroeteren), hūaf (Elen), hūf (Neeroeteren), hūəf (As, ... ), hu̯ø&#x0304f (Rosmeer), hôf (Beegden, ... ), ōf (Hasselt, ... ), ōəf (Lanklaar), ōͅf (Rekem, ... ), oͅf (Mielen-boven-Aalst, ... ), uoͅf (Tongeren), uu̯əf (Hoepertingen), uəf (Hoepertingen), u̯oͅf (Zichen-Zussen-Bolder), u̯ø&#x0304f (Rosmeer, ... ), wof (Hoeselt), ø͂ͅf (Hasselt), (Boerderij).  hoof (Berg-en-Terblijt), (heûf m.o.)?  haof (Echt/Gebroek), (mooshoaf).  hoaf (Stevensweert), (Tuin, gaa(r)d).  hof (Heerlen), (Voortuin).  hoaf (Brunssum), Achter ¯t hoes is e klein häöfke Ze zaoten in d¯n hoof D¯n Ingelsen hoof: Stadspark De scène stèlt ¯nen hoof veur  hoof (Maastricht), bij de jongeren  hoeo.f (Gutshoven), tuin  hoof (Swolgen), Ver höbbe nog \'ne flinken haof achter \'t hoes \'t Zeen allemaol blome oet den haof toet ich de maerel heurde zinge, toen zoog ich weer dien häöf in bleuj  haof (Roermond), Verklw. häöfke  haof (Venlo), zelden gebr.  hoͅf (Gelinden), hofje: høͅfkə (Welkenraedt), Daank is \'n bluumke dat ien wennig höfkes bläöjt: dank is bij mensen soms ver te zoeken De eppelkes die de rieke mit mekaar schelle, zien d\'n duksten tied gejat uut de höfkes van de aerme: de armen zijn dikwijls de dupe van meningsverschillen van de rijken  höfke (Castenray, ... ), koolhof: kolef (Bingelrade), koləf (Montzen, ... ), kooalef (Lutterade), kōalef (Schinveld), kōləf (Eupen, ... ), kōͅləf (Valkenburg), koͅaləf (Bunde), koͅləf (Gemmenich, ... ), (Tuin).  koilef (Klimmen), koillef (Berg-en-Terblijt), (Voortuin).  koeëllef (Brunssum), vroeger  koͅaloͅf (Merkelbeek), moeshof: moos hoaf (Dieteren), moestem: moosem (Grevenbicht/Papenhoven), mosem (Urmond), mousem (Guttecoven), mōstəm (Amby), mōsəm (Leut, ... ), mōͅstəm (Amby), moͅastøm (Bunde), moͅstəm (Welkenraedt), moͅsəm (Welkenraedt), m‧ōsəm (Opgrimbie), hof = geisoleerd: hofstede  m‧ōsəm (Opgrimbie), plaats: hoeve  plats (Swolgen), tuintje: tuintje (Swolgen), warmoes: wɛrməs (Borgloon), wɛ̄reͅmeͅs (Gelinden), bij de ouderen  wɛrəməs (Gutshoven), warmoeshof: wɛrmstoͅf (Guigoven), wɛrməstoͅf (Hoepertingen), wɛrəmeͅsoͅf (Vliermaal), wɛrəmøͅstoͅf (Bommershoven), weitje: wètsche (Valkenburg) bloementuin || bloementuintje || hof [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND 04 (1924)] || hof (tuin) || hof, tuin || hofje [SGV (1914)] || kleine tuin || tuin || tuin, hof [ZND m] || tuin, moestuin, bloementuin III-2-1
tuinbonen blazer: WLD  blôzer (Kesseleik), boerentenen: beretene (Membruggen), bouë.retīēne (Hasselt), bōērëténë (Tongeren, ... ), boksbonen: fantasiesoort; uitdrukking als antwoord op de (kinder)vraag: "wat eten we vanmiddag?  bòksbónë (Tongeren), naar Pâque  boksbone (Tongeren), boksenpulver: Venlo e.o.,ontlastiongbevorderend  bôksepolver (Maasbree), bonen: boeëne (Venlo), WBD/WLD  būūn (Opglabbeek), bonen van geneugte: boene-van-geneugte (Zolder), boontjesthee: ontlastiongbevorderend  beuntjes thee (Wijlre), dikke bonen: di.kə b‧ūən v. (Eys), dieke bŏĕn (Horst), dikke boen (Maastricht, ... ), dikke boene (Eys, ... ), dikke boēn (Amby), dikke boon (Gennep, ... ), dikkə boan (Schinnen), dikkə boene (Maastricht), dikkə boenə (Maastricht), dikə būnə (Cadier), dĭĕkə bōē’ən (Sittard), eigen spellingsysteem  dieke booène (Schinnen), dikke boon (Maastricht), dikke bôêane (Geleen), Endepols  dikke boen (Maastricht), dikke boene (Maastricht, ... ), dikke-boen (Maastricht), even vaak  dike bōēëne (Hoensbroek), ideosyncr.  dikke boene (Eijsden), dikke bonne (Kerkrade), dikke boon (Sittard), dikke boone (Sittard), WBD/WLD  dikke boan (Lutterade), dikke boen (Caberg), dikkə boenə (Maastricht), dikkə bŏĕn (Maastricht), WLD  dieke boane (Schinnen), dieku boane (Brunssum), dikke bĕŭne (Schimmert), dikke boenen (Maastricht), dikke bōēn (Doenrade, ... ), dikkə boenə (Maastricht), dikkə bŏĕnə (Maastricht), duivenbonen: dóéveboan (Pey), kleiner (dan paerdsboën)  doeveboën (Oirlo), voor duiven  döjvəbŏĕn (Lanaken), erwtbonen: ook  eitboen (Jeuk), erwten: Endepols  erte (Maastricht), flodderbonen: flodderboeën (Castenray, ... ), goudbonen: oude spellingsysteem  goudboon (Meijel), grote bonen: groote boon (Gennep, ... ), WLD  grootə boon (Gennep), hele bonen: heel bône (Hoeselt), huisbonen: hoesbon (Vaals), WBD/WLD  hoesboon (Stein), jonge wollebonen: ideosyncr.  jônge wille bōēn (Hoensbroek), jonge wortelboontjes: WLD  jong wōrtelbûûnsjes (Itteren), kniebonen: kni-jboeën (Altweert, ... ), knieboon (Ospel), kniebōēn (Tungelroy), knéjbooṇ (Nederweert), eigen fon. aanduidingen  kniejboeëne (Ell), WLD  knīējbōēn (Tungelroy), ± WLD  kni-jboeen (Weert), krombek: krombek (Sevenum), krombēkke (Sint-Pieter), kroom bekke (Boekend), krômbèk (Herten (bij Roermond)), krombekerwten: krómbèk erten (Lanaken), labbonen: labboan (Valkenburg, ... ), labboene (Bevingen, ... ), labbone (Heks, ... ), labbonen (Ittervoort), labboon (Dilsen, ... ), labbōēën (Hasselt), labbón (Diepenbeek), labbónë (Hoeselt), labuən (Meeswijk), labūən* (Hamont), lapbwan (Stein), làbbŏĕn (Lanaken), làbòn (Loksbergen, ... ), "Lillo" in de nabijheid van Houthalen  labbone (Houthalen), (? - onduidelijk)  laboen (Houthalen), Bree Wb.  labbuun (Bree), etym. (e.d.), zie boek  labboen (Zonhoven), ideosyncr.  labba͂wne (Susteren), IPA, omgesp.  labøn* (Kwaadmechelen), naar Pâque  labbone (Tongeren), of paardebonen {Faba vulg.]  labbóon (Tongeren), ook in L 286, Hamont  labboe-w-en (Achel), labboon (Achel), WBD/WLD  labboen (Caberg), labboon (Ophoven), labbwàn (Urmond), làbbūūn (Opglabbeek), làbbôônnə (Grevenbicht/Papenhoven), WBD/WLD gewone grootte  làbbōēne (As), WLD  labboenen (Zonhoven, ... ), labboon (Schaesberg), labbóan (Born), lapbôênə (Grathem, ... ), ± WLD  labboon (Vlijtingen), molletje: vicia faba; boon met dikke vette peul om groen te eten  moͅləkə (Meeswijk), moorsbonen: WLD  moersboenə (Wijnandsrade), morenbonen: moereboeən (Simpelveld), moe’ərəbōē’ən (Sittard), + WLD  môêrebôên (Klimmen), eigen spellingsysteem  morebooène (Schinnen), ideosyncr.  moerebawne (Susteren), moerebonen (Oirsbeek, ... ), moeëre bonne (Kerkrade), Veldeke  moeëreboeën (Klimmen), Vgl. moor = moeras. (fr. fève de marais)  mooreboin (Valkenburg), WLD  moere boane (Guttecoven), paardbonen: pjeudbone (Rijkhoven), paardenbonen: veevoederbonen, net tuinbonen maar half zo groot  pēͅrdəboͅnə (Mook), paardsbonen: paerdsboeën (Stokkem), paerdsboën (Oirlo), paesjboon (Sittard, ... ), pasboewne (Sint-Pieters-Voeren), pedsbónnə (Epen), peeds boen (Ubachsberg), peeèsj boéan (Doenrade), peëds’boeën (Bleijerheide, ... ), pēērdsbōēëne (Hoensbroek), pēͅrtšbōənə (Doenrade), peͅrsbunə (Rijckholt), peͅrtsbōnə (Ottersum, ... ), peͅrtsbuənə (Aijen, ... ), peͅrzboon* (Hamont), piártsboen (Zonhoven), piəržbūnə (Cadier), pjetsbône (Hoeselt), pjààtsbóen (Hasselt), pèerdebone (Lommel), pèersboene (Achel), pèersbone (Halen), pèertsbone (Buvingen, ... ), pèrsbaoənen (Eksel), pèrsjboan (Valkenburg, ... ), pèèr(d)sboen (Genk), pèèrsbuun (As, ... ), pɛrsbuənə (Horst, ... ), p‧ēͅətsbuənə (Simpelveld), [Fava vulg.]  pièdsbóon (Tongeren), als voer , ook gemalen  péértsbŏĕn (Lanaken), de kopjes worden groen gegeten  peidsboen (Jeuk, ... ), dikke soort, vroeger tussen de haver gezaaid als voer voor de paarden  pêrdsboen (Gronsveld), ideosyncr.  perds-boen (Eijsden, ... ), pèrsebawne (Susteren), naar Pâque  pjatsbone (Tongeren), ook in L 286, Hamont  pèrsboe-w-en (Achel), ook wel  peerdsboene (Maastricht), WLD  paerdsbōēn (Tungelroy), pedsbon (Gulpen, ... ), peirsjbôêne (Itteren), pĕĕrsjboen (Mheer), pèrsboon (Montfort), ± WLD  pjadsboon (Vlijtingen), ± WLD is iets kleiner (dan de môêrebôên of wöllebôên)  paesjbôên (Klimmen), paardsboontjes: peͅrtsbøͅntjəs (Aijen), paterstenen: paterstieëne (mv.) (Venlo), WLD  paterstîênə (Ubachsberg), pronkers: WBD/WLD ó even vesloten als oo hauw tot 30-40 cm`  brónkers (As), schijtbonen: ideosyncr.  sjietboon (Vlodrop), WLD  sjietbôêne (Itteren), WLD ontlastiongbevorderend  schiètbóan (Born), sniepelbonen: schniepelbon (Vaals), snijbonen: snìjboen (Houthalen), šn‧ii̯b‧uən v. (Ingber), oude spellingsysteem  snijbone (Meijel), WLD  sjnieboon (Posterholt), snippelbonen: snippel boeĕn (Noorbeek, ... ), snippel boen (Sint-Pieter), snipperbonen: sjnipperboone (Wijlre), sokkerbonen: ideosyncr.  sokkerboon (Vlodrop), spekbonen: schpekboen (Heerlerbaan/Kaumer), schpekbon (Vaals), sjpek boan (Schinnen), sjpekboen (Reuver), sjpekbone (Roermond), sjpekboon (Roermond, ... ), sjpek’boeëne (mv.) (Bleijerheide, ... ), sjpèkbónnə (Epen), spekbaoən (Eksel), spekboene (Jeuk, ... ), spekbōēën (Hasselt), Endepols  spekboene (Maastricht, ... ), ideosyncr.  spekboon (Sittard, ... ), oude spellingsysteem  spekbone (Meijel), Veldeke 1979, nr. 1  de spekboeën (Venray), WBD/WLD  sjpèksnīēbôên (Susteren), spekboon (Stein), WLD  sjpekboan (Schinnen), sjpèkboon (Swalmen), spekboán (Born), spekboën (Venlo), spèk bŏĕnə (Maastricht), ± WLD  spekboeen (Weert), staakbonen: oude spellingsysteem  (staakbone) (Meijel), WLD  sjtaakboon (Posterholt), struikbonen: štrū.k˂b‧uən v. (Ingber), štrū.k˂b‧ūən v. (Eys), 1  stroēkboeën (Voerendaal), tuinbonen: tuinboenə (Maastricht), WLD  tuinbòàn (Sweikhuizen), tuinboontjes: Endepols  tuinbuuntsjes (Maastricht), wasbonen: wasboon (Gennep, ... ), oude spellingsysteem  wasboon (Meijel), soort boon  waks’boeën (Bleijerheide, ... ), witte bonen: WLD  witte-boon (Posterholt), wolbonen: ideosyncr.  wulbonen (Oirsbeek), wollebonen: willebŏĕn (Horst), wolleboon (Roermond), wollebooän (Geleen), wollə bōē’ən (Sittard), wulle boene (Eys), wulle boên (Blerick), wulleboen (Reuver), wulleboeën (Blitterswijck, ... ), wulleboeëne (Venlo), wulleboin (Valkenburg), wullebon (Gulpen), wullebone (Swalmen), wulleboon (Gennep, ... ), wulleboone (Wijlre), wulleboên (Boekend), wulleboêne (Sevenum), wullebōēne (Boekend), wulləboṇ (Meijel), wéulle boéan (Doenrade), wòlle bone (Roermond), wôlle baone (Schimmert), wölle bonen (Roermond), wölleboan (Pey), wölleboeene (Venlo), wölleboeēn (Herten (bij Roermond)), wölleboen (Heerlerbaan/Kaumer), wölleboene (Gronsveld), wölleboeën (Herten (bij Roermond), ... ), wölleboon (Roermond, ... ), wölleboë’ne (Tegelen), wöllə boan (Schinnen), w‧øͅləb‧uən v. (Ingber), w‧øͅləb‧ūən v. (Eys), -  wölleboeëne (Heel), eigen spellingsysteem  wulle boeën (Meerlo), wulleboan (Neer), wölle booène (Schinnen), eigen spellingsysteem stjerker (dan wullebaone) (ouder Neers)  wullebaone (Neer), grote bonen  wullebonen (Heythuysen), ideosyncr.  willebōēn (Hoensbroek), wulbonen (Oirsbeek), wulle boon (Sittard), wulleboon (Vlodrop), wulleboên (Hoensbroek), wóllebawne (Susteren), wöllebone (Thorn), LDB  wullebone (Roermond), mv.  wölleboeëne (Altweert, ... ), NCDN  wöllöboanö* (Stevensweert), Nijmeegs (WBD)  wulləbôn (Meijel), Veldeke  wölle bon (Waubach), wölleboeaon (Haelen), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  wullebon (Gulpen), Veldeke aangepast  wulleboeën (Tienray), Veldeke ook  wölleboéën (Klimmen), Veldens dialekt  wulleboene (Velden), Venlo e.o.  wöllebóéne (Maasbree), WBD / WLD  wulləbôên (Reuver), wəlləboē-ən (Beesel), WBD-WLD  wöllə boonə (Roermond), WBD/WLD  wulleboan (Lutterade), wulleboon (Kapel-in-t-Zand), wöllə bôên (Susteren), wölləbôen (Heerlen), wölləbôônnə (Grevenbicht/Papenhoven), WBD\\WLD  wölləbôên (Amstenrade), WLD  willeboên (Venray), wuilləboon (Montfort), wulle boane (Geverik/Kelmond), wulle-bòēn (Sevenum), wulleboêne (Kesseleik), wullebōēne (Sevenum), wèùle bōēn (Maasbree), wèùlleboon (Swalmen), wèùllebōēn (Maasbree), wölleboan (Thorn), wölleboon (Oirsbeek, ... ), wölleboën (Venlo), wölləboeən (Heel), wölləbōēnə (Venlo), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  wəllə bŏĕən (Haelen), WLD -aow- ?  wölle baowne (Geleen), WLD = tuinboon  wulleboon (Posterholt, ... ), ± WLD  wöllebôên (Klimmen), wolleboontjes: WLD  wŭlle bĕŭnkes (Schimmert), wollen, -: eigen spellingsysteem  wulle (Meijel), wollesokken: Nederweert  Wöllə zök (Meijel), ook  wullezök (Boekend), Venlo e.o.  wöllezök (Maasbree), wollewantjes: wöllewantjes (Altweert, ... ), wöllewenjtjes (Sittard), wöllewensje (Maastricht), Bree Wb.  wollewentsjes (Bree), eigen spellingsysteem  wollewantje (Schinnen), WBD/WLD  wolle wäntsje (Caberg), wòlləwantjəs (Grevenbicht/Papenhoven), wollewoepen: wullewoepe (Blitterswijck, ... ), oude spellingsysteem flodderboon (NB) paardsboon (en) duiveboon: à parte) kleine tuinboon  wullewoepe (Meijel), Veldeke 1979, nr. 1  de wilde woep (Venray), wortelbonen: wortelboeĕn (Noorbeek, ... ), wortelboen (Gronsveld), wottelboen (Gronsveld), wottelboon (Eigenbilzen), eertijds mooreboin, eigenl. moerboon, moerasboon (fr. fève de marais), werd later het eerste lid moore verwisseld met duits mohr = wortel, waardoor wortelboin ontstond  wortelboin (Valkenburg), ideosyncr.  wortelboen (Gronsveld), WLD  wortelboane (Geverik/Kelmond), wòrtelbôêne (Itteren) [N 11A (zj)]bonen, boerentenen || boon || boon (soort) || boon, dikke soort || boon, soort || Een jonge tuinboon die men met schil en al eet (wilde wan, wollenwantje, pulleke, spekboon, sluimererwt). [N 82 (1981)] || Een tuinboon die in sterke mate de ontlasting bevordert (gatschuiver, blazer). [N 82 (1981)] || Een tuinboon, een grote soort boon labboon, paardsboon, boerenteen, molleboon, mokboon, wul, zwartvoet, huisboon, moffelboon, duiveboon, flodderboon, moffel, moffeboon, knauwboon, willeboon, paardeboon, jodenboon, roomse boon). [N 82 (1981)] || gele boon || Hoe noemt u: de tuinboon (vicia faba L. - fam. papilionaceae) (tuinboon, grote boon, flodderboon, boerenteen, huisboon, wul, platte boon, moffe(l)boon, moffel, labboon, walse boon, roomse boon, paardeboon, knaauwboon) [N 71 (1975)] || Hoe noemt u: jonge tuinbonen die men met schil en al eet (wilde wanten) [N 71 (1975)] || Kent u de volgende benamingen van erwten? Hoe spreekt u deze uit? Wat betekenen ze? krombek (soort van peulen en snijbonen, ze geheten vanwege de gebogen vorm van de dop?) [N 71 (1975)] || labbonen || labboon || molleboon || paardeboon || paardeboon, tuinboon || peulen, jonge tuinboontjes || spekboon || tuinbonen || tuinbonen, jonge || tuinboon [N 92 (1982)] || tuinboon (Vicia Faba L.) || tuinboon, labboon || tuinboon, paardeboon || tuinboon, roomse boon || veldboon I-7