e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
troosten; troost betreuen (du.): mar.: = betreuren  beträuje (Kerkrade), condoleren: condeleere (Herten (bij Roermond)), consolatie: kónsólátie (As), getroosten: getroosten  getruuste (Sint-Truiden), hij is niet te getroosten; ge- is prefix bij troost en troosten  getrústë (Tongeren), medeleven betuigen: meilaeve betuuge (Venlo), metleven: mitlèèvə (Gennep), moed geven: mood gaeve (Neer, ... ), mood gaiven (Ospel), moot gaève (Sevenum), mōōd gĕve (Schimmert), moed inspreken: moot i sjprĕke (Merkelbeek), moederen: Waat ich uich zag en diëj: doa hòlp gèè modere(n) aan  modere (As, ... ), opbeuring: òpbīēring (As), opmonteren: (werkw.).  ópmóntərə (Meijel), troost: traust (Ittervoort), treus (Roermond), treust (Haelen), treùs (Valkenburg), troast (Schinnen), troast (gaeve) (Neer), troes (Caberg, ... ), troesjt (Zonhoven), troest (Genk, ... ), troeës (Gulpen, ... ), troeës(t) (Castenray, ... ), troeëst (Meerlo, ... ), troo:s (Roermond), troos (Melick, ... ), troost (Born, ... ), troust (Ophoven), trōēst (As), trōēwəst (Loksbergen), trōēës (Nieuwenhagen), trōēəs (Venlo), trōͅst (Eupen), tru.es (Hulsberg), trues (Echt/Gebroek), trueəst (Heel), trus(t) (Diepenbeek), truu-js (Schaesberg), truus (Gronsveld, ... ), truust (Bree, ... ), truuës (Hoensbroek, ... ), truuëst (Mheer), truâêst (Geleen), truës (Heerlen), truëst (Tungelroy), trūūst (Meeuwen), trŭŭs (Maastricht), trwès (Geulle), try(3)̄st (Meeuwen), trèust (Stein), tròist (Loksbergen), tróst (Lommel), tró’s (Kortessem), trôes (Meeswijk), trôêst (Tungelroy), tröes (Doenrade, ... ), trûus (Heerlen), trûust (Kelpen), trûûs (Amstenrade), trüus (Oirsbeek), tərŏĕs (Maastricht), (neskwaord? = truëste). ps. dit woord kan ik niet goed lezen!  troës (Venlo), (oi als in Fr. moi).  trois (Urmond), (ôê: a-naslag).  trôês (Susteren), dzjië zèè.t mennen ȉnigen troeës  trōēës (Hasselt), ps. Algemene note: Het omspellen van het Eksels dialect is misschien niet helemaal correct (geen spellingslijst daarvoor ik heb het bij benadering omgespeld!  trūwəst (Eksel), v.  tr‧uəs (Eys), troost schenken: troes schenke (Maastricht), troosten: traoste (Mheer), treesten (Eigenbilzen), treu:ste (Roermond), treueste (Dieteren), treuiste (Grevenbicht/Papenhoven), treuste (Asenray/Maalbroek, ... ), treusten (Sint-Odiliënberg), treustu (Brunssum), treustə (Oirsbeek, ... ), treùste (Munstergeleen), treûste (Kesseleik), trieèste (Schimmert), troasten (Blerick, ... ), troe este (Swolgen), troe"ste (Beverlo), troeeste (Venray), troesjte (Zonhoven), troeste (Genk, ... ), troeëste (Blitterswijck, ... ), troeəste (Horst), troiste (Klimmen, ... ), trooste (Gennep, ... ), troostə (Kapel-in-t-Zand), troouste (Merselo, ... ), trooëste (Meerlo), tros-te (Blitterswijck), troste (Afferden), trousten (Oirlo), trōāste (Well), trōēste (Maasbree), trōēusten (Meterik), trŏŏëste (Leunen), truest (Baarlo), trueste (Doenrade, ... ), trueste(n) (Obbicht, ... ), truestə (Montfort), truijste (Panningen), trujeste (Maasbree), truste (Simpelveld, ... ), trustə (Epen), truuaste (Banholt), truueste (Venlo), truujeste (Eys), truuste (Amby, ... ), truusten (Borgharen), truustə (Maastricht, ... ), truuèste (Hunsel), truuëste (Ell, ... ), truuöste (Heel), truŭste (Heerlerbaan/Kaumer), truëste (Beesel, ... ), truëstə (Wijnandsrade), truöestə (Schinnen), truəste (Arcen), trūĕste (Stevensweert), trūū-əstə (Beesel), trūūste (Steyl), trūūstə (Meeuwen), trŭĭsten (Urmond), trŭste (Epen), trŭŭste (Belfeld), trŭŭə⁄stə (Brunssum), try(3)̄stə (Eupen), trèùeste (Thorn), trèùste (Swalmen), tréuste (Geleen), trêûste (Echt/Gebroek, ... ), tróóstən (Lommel), trôsten (Heijen), trôôste (Beegden), tröeste (Valkenburg), tröiste (Puth), trösse (Hoeselt), tröste (Gulpen, ... ), tröstə (Hamont), trø͂ͅste (Nederweert), trø͂ͅstə (Eupen), trùùste (Noorbeek, ... ), trûustə (Meeswijk), trûûstə (Reuver), trüeste (Beek), trües’te (Bleijerheide, ... ), trüste (Heerlen, ... ), (ww.).  tr‧yəstə (Eys), Opm. lang.  truöste (Berg-en-Terblijt), Opm. oo kort uitgesproken.  trooste (Sevenum), Opm. uitspraak als in Echt.  treùjste (Herten (bij Roermond)), ps. boven de ü staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  trüste (Mechelen), ps. omgespeld volgens Frings.  trø͂ͅste (Buchten, ... ), uu v. muur  truuste (Brunssum), zie treuste  trôste (Gennep, ... ), ¯t Klèène kie.ndje was hillemôl nie te treuste  treuste (Gennep, ... ) (ge) troosten || bemoederen, troosten || het schenken van bemoediging en verzachting bij smart, of droefheid [troost, konsolatie] [N 85 (1981)] || troost || troosten [SGV (1914)] III-1-4
tros vruchten bel: bel (Lanaken), bok: bok (Loksbergen, ... ), bosje: boske (Achel), bussel: bussel (Opgrimbie), busseltje: busselke (Hechtel), drie koppel: dreej koebel (Borgloon), drie tros: drei tros (Beringen), drieklets: Veldeke aangepast drie (enz.)  drieklets (Tienray), drieling: drejəleŋ (Zonhoven), drieling (Stokrooie), troe-iling (Koersel), handvol: haamfel (Val-Meer), hampel (Sint-Truiden), hampsel (Wellen), klis: kles (Gorsem), klès (Loksbergen, ... ), koemel: koemmel (Mheer), koppel: kobbel (Diepenbeek, ... ), koebbel (Grote-Spouwen, ... ), koebel (Mal, ... ), koebul (Noorbeek, ... ), koebəl (Ulbeek), koepel (Moresnet, ... ), koerbel (Rekem), koeəbel (Zepperen), koĕbel (Genoelselderen), koppel (Spalbeek), koëbbel (Zepperen), koëbel (Sint-Lambrechts-Herk), kŏbəl (Rekem), ku.bəl (Hasselt, ... ), kubbel (Eigenbilzen, ... ), kubbəl (Eigenbilzen), kubəl (Gutshoven), kubʔəl (s-Herenelderen), ku̞bəl (Borgloon), + WLD  kóbbel (Klimmen), van noten  ko.pəl o. (Eys), koͅ.pəl o. (Ingber), koppeltje: kibbelke (Hasselt), kwabbel: bijv van kersen  kwabbel (Gronsveld), ideosyncr.  kwabbel (Gronsveld), kwas: kwas (Sint-Martens-Voeren), ideosyncr.  kwatsj (Kerkrade), kwijpsel: kwijpsel (Groot-Gelmen), met een tros: meut en tros (Neerpelt), orbel: øͅərbel (Mielen-boven-Aalst), ideosyncr. 2 kersen  oerbel (Eijsden), ideosyncr. twee kersen  oerbel (Gronsveld), resem: rēseͅm (Leopoldsburg), etym., zie boek  ree.ësem (Zonhoven), rits: n, rits (Blerick), ris (Heythuysen), rits (Eksel), eigen spellingsysteem  rits (Meerlo), WLD  ris (Maastricht), rits (Born, ... ), ritsel: ritsəl (Maastricht), trobbel: Bree Wb.  tròbbel (Bree), WBD/WLD  trobbel (Lutterade), trodzel: tródzel (Altweert, ... ), troebel: troebel (Bilzen), WLD  troebel (Mheer), ± WLD  trubel (Vlijtingen), troek: troek (Linkhout), troemel: troemel (Ubachsberg, ... ), truməl (Mechelen-aan-de-Maas), bijv. druiven  troemmel (Heerlen), van bessen  tru.məl v. (Eys), troemeltje: van kersen, pruimen, bessen  try.məlkə o. (Ingber), WLD  trummelkes (Schaesberg), troezel: WBD/WLD  troesjəl (Kapel-in-t-Zand), WLD  troesel (Maasbree), trokkel: trokkel (Jeuk), trommel: trommel (Mechelen-aan-de-Maas), troͅməl (Opglabbeek), trömmele (Lutterade), ± WLD  trómmel (Klimmen), trop: tropp (Eupen), tropp  tropp (Eupen), tros: ennen troes (Boekend), troeōs (Ulbeek), troes (Herten (bij Roermond), ... ), troos (Epen), tros (Achel, ... ), troz (Lommel), troəs (Engelmanshoven), trŏĕs (Steyl), troͅs (Diepenbeek, ... ), trôsj (Pey), eigen fon. aanduidingen  trôs (Ell), eigen spellingsysteem  troes (Neer), tros (Geleen, ... ), Endepols  tros (Maastricht, ... ), ideosyncr.  tros (Eijsden, ... ), IPA, omgesp.  troͅs* (Kwaadmechelen), NCDN  tròs (Stevensweert), Nijmeegs (WBD)  trós (Meijel), oude spellingsysteem druiven  tros (Meijel), Veldeke  troes (Haelen), tros (Waubach), tròs (Echt/Gebroek), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  tros (Gulpen), Veldens dialekt  tros (Velden), Venlo e.o.  troes (Maasbree), WBD / WLD  troes (Beesel, ... ), WBD-WLD  tròs (Roermond), WBD/WLD  troesj (Kapel-in-t-Zand), tros (Caberg, ... ), tròs (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), WBD/WLD ó een gesloten als oo  trós (As), WLD  troes (Maasbree, ... ), tros (Doenrade, ... ), tross (Brunssum), trŏĕs (Swalmen), tròs (Maastricht, ... ), trós (Heel), trôs (Guttecoven), trös (Itteren), təròs (Maastricht), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  trŏĕs (Haelen), WLD verkl.w trèùsk\\  tròs (Gennep), ± WLD  tros (Klimmen), trosje: treske (Lommel), treusje (Vaals), troske (Achel), truske (Bocholt, ... ), truuske (Heythuysen), tröske (Venlo), trø͂ͅskə (Hamont), trûske (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), trüske (Pey), təruskə (Hamont), ideosyncr.  troesjke (Vlodrop), tröske (Gronsveld, ... ), Veldeke 1979, nr. 1  ’n tröske (Venray), WLD  tröskə (Grathem, ... ), ± WLD  trōske (Weert), trossel: trossel (Jeuk, ... ), trossəl (Sint-Truiden), troəsel (Heers), trüssel (Nieuwstadt), twee koppel: twiej koebel (Borgloon), tweeklets: Veldeke aangepast twee  twieëklets (Tienray), tweeling: tweelink (Sint-Truiden), twējəlen (Zonhoven), twieling (Maastricht), twèling (Stokrooie) Een tros van twee of meer vruchten (resel, rist, tros, klis, trobbel, trossel, troppel, ritsel, bak, trochel). [N 82 (1981)] || rist (tros, bundel) || tros [ZND 32 (1939)] || tros, groeiwijze I-7
trosanjer geroffel: snóffel (Altweert, ... ), koebbelroosjes: kôebbëlrùskës (Hoeselt) trosanjer || trosanjers III-2-1
trossen flosjes: flēskǝs (Hamont), flǫskǝs (Overpelt), flossen: fluzǝ (Bocholtz, ... ), flǫsǝn (Achel, ... ), flǫu̯zǝ (Oost-Maarland, ... ), flǫšǝ (Rotem), (enk)  flǫs (Achel, ... ), franjels: fręŋǝls (Niel-Bij-Sint-Truiden), haamflos: hāmflǫs (Hamont), haamkwasten: hāmkwęs (Klimmen), (enk)  hāmkwas (Rothem, ... ), haampoesten: hāmpuǝstǝ (Venlo), haampoezen: hāmpuzǝ (Baarlo, ... ), haamsflossen: hamsfluzǝ (Reijmerstok, ... ), kwaspen: kwaspǝ (Ell), kwasten: kwastǝ (Gronsveld, ... ), kwāstǝ (Bocholtz), kwē̜s (Bleijerheide), kwęs (Heerlerheide, ... ), kwęst (Maasniel), (enk)  kwas (Maastricht), kwās (Bleijerheide), kwispels: kwē̜i̯psǝls (Borgloon, ... ), pluimen: plumǝ (Gennep, ... ), plȳmǝ (Meijel  [(bij verhuis of vertrek)]  ), plømǝ (Buchten), pluisels: plȳzǝls (Blerick), pluisjes: plø̜skǝs (Beringen), (enk)  plø̜šǝ (Beringen), pluizen: pluzǝ (Ten Esschen), pløsǝn (Kwaadmechelen), (enk)  pløs (Berverlo, ... ), poesjes: pȳskǝs (Geistingen), poezels: puzǝls (Herten), poezen: poezen (Grevenbicht / Papenhoven), pusǝ (Posterholt), puzǝ (Baexem, ... ), puzǝn (Peer), pȳzǝ (Opglabbeek), pø̄i̯sǝ (Bree), pūzǝ (Bocholt, ... ), pūzǝn (Urmond), pǫu̯zǝ (Houthalen, ... ), (enk)  pūs (Kinrooi, ... ), sieraad: sirǭt (Milsbeek, ... ), sierkwasten: sęi̯ǝrkwɛs (Sittard), spoezen: špūzǝ (Stokkem), versieringen: vǝrsīreŋǝ (Koersel) Gekleurde kwasten boven op het haam. [N 13, 13] I-10
trots bats: Ennen batse mi.ns Kiek ¯m ¯s bats loopemar.: cf. WNT II, 1, kol. 1074, s.v. "batsch"= verouderd trotsch, brutaal; cf. VD s.v. "IV bats  bats (Gennep, ... ), een beetje verwaand: en bietje verwaant (Venlo), fel: fèl (Lanklaar, ... ), slecht leesbaar  féel (Wellen), fier: fējər (Hamont), fier (Eys, ... ), fie’əre (Kanne), fīē.ër (Zonhoven), fīēr (As), fīērə (Loksbergen), fīr (Oostham), fīər (Borgloon), fĭĕr (Susteren), fjeer (Sint-Truiden), fjēz (Sint-Truiden), fjèèr (Sint-Truiden), fîêr (Hamont), doa mujje ni fej.er op zè.n: daar moet je niet trots op zijn  fej.er (Hasselt), Om zwao get te doon dao is hae te fiaer väör  fiaer (Echt/Gebroek), zoe"fier as-Øn pauw (paa)  fier (Beverlo), fors: lang uitgesproken  foers (Genk), glorieus: glorieus (Meijel), grootheid: grōēted (Susteren), groots: greets (Rosmeer), greetse geit (Meeuwen), greuts (Amby, ... ), greutsj (Beek, ... ), greutsje (Vlodrop), greuëtsj (Heerlen), greŭtsj (Geleen), greŭtsj zeen (Geleen), grēts (Rosmeer), grĕŭtsch (Schimmert), grieĕts (Opoeteren), griets (Bos, ... ), grijts (Zichen-Zussen-Bolder), grits (Gelieren/Bret, ... ), grièts (Neeroeteren), grīēts (As), grīĕts (Neeroeteren), grīts (Meeuwen), grīəts (Neerglabbeek), groets (Bilzen, ... ), groeuts (Neer), groēūtsj (Schinnen), grooits (Beverst), groots (Ell, ... ), groouts (Kuringen), grots (Borgloon), grotsj (Lontzen), groëts (As, ... ), groəts (Gutshoven, ... ), grōēts (Peer), grŏĕts (Kermt), grŏts (Diepenbeek), groͅts (Mettekoven), gro’əts (Voort), gruaetsj (Geleen), gruets (Echt/Gebroek, ... ), gruetsj (Klimmen), grueəts (Heel, ... ), grui̯ts (Sint-Truiden), gruts (Achel, ... ), grutsj (Epen, ... ), grutz (Zonhoven), gruu-jetš (Rekem), gruuts (Caberg, ... ), gruuts(j) (Zonhoven), gruutsch (Gulpen), gruutschj (Heerlerbaan/Kaumer), gruutsj (Eisden, ... ), gruutz (Meeswijk), gruuëts (Altweert, ... ), gruuëtsch (Valkenburg), gruuëtsj (Mheer, ... ), gruèts (Ittervoort), gruéts (Venlo), gruëts (Heel, ... ), gruëtsj (Gulpen, ... ), gruùts (Horst), gruəts (Tessenderlo), grūūets (Reuver), grūūts (Horst, ... ), grūūtsch (Amby), grūūëtsj (Nieuwenhagen), grūəts (Beringen), grŭŭə⁄tsj (Brunssum), grwētsj (Stein), grwètsj (Geulle), gry(3)̄ts (Maaseik, ... ), gry(3)̄tz (Stokkem), gry(3)̄ətš (Opgrimbie), gryts (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), gryətš (Eisden, ... ), gräötsj (Schinnen, ... ), grèùts (Noorbeek, ... ), grèùəts (Thorn, ... ), gréutsch (Stein), grêts (Bilzen), grêûts (Nunhem), gröts (Blitterswijck, ... ), grøts (Genoelselderen, ... ), grøͅts (Martenslinde, ... ), grùts (Sevenum, ... ), grûuts (Kelpen, ... ), grûutsj (Heerlen), grûûts (Tungelroy), grüts (Maastricht), grəts (Kwaadmechelen), grəø͂ͅtš (Eisden), gr‧yətš (Eys), hoal (Zichen-Zussen-Bolder), jruutsj (Kerkrade), (Eijsden!).  gruutsj (Noorbeek), Hïj deej nét of ie mien nie zag, de grötsen hónd Ik goj gröts óp miene kóm-af  gröts (Gennep, ... ), Ich bön bezinner griêts op di-j prestsie Loat dèè griêtse stinkerd mè luipe (meer pejoratieve bet.)  griêts (As, ... ), met een nasaleringsteken i.pv. lengteteken  grø͂ͅts (Hamont), Waat is det volk grwäöts, en op niks Eine grwäötse pin  grwäöts (Echt/Gebroek), ze kinne mit rech greujts zeen op häör kienjer  greu:jts (Roermond), z¯ ès te gruts vir ¯et miech ze.llef te vroage  gruts (Hasselt), ¯ne grietse stinker  griets (Genk), ô kort  grôts (Martenslinde), groots zijn: griêts zeen (Bree), grueëtsj zieë (Gulpen), gruuēts zeen (Herten (bij Roermond)), gruuts zien (Maastricht, ... ), gruutsj zin (Schimmert), grootse, een -: grutse (Veldwezelt), gruutsə (Maastricht), grootsig: grŏĕtsig (Stevoort), grutsig (Schulen), gruutsəch (Maastricht), grootsige, een -: grutsigə (Loksbergen), grootskloot: grutskloe-w-et (Eksel), grote, een -: grŏĕwtə (Venlo), hoge, een -: hooge (Vlodrop), hoog in: hōēg in (As), hoog in de bol: hoag in(ne) bol (Neer), hoog in de daats: hoag in(ne) daets (Neer), hoog in hebben: haog in hubbe (Montfort), hoogmoedig: haūgmoĕdig (Boorsem), hovaardig: hoefjaadig (Kanne), hoeveirdig (Heusden), hoevjeͅdəsch (Vroenhoven), hoovaerdich (Sittard), hoovjaddig (Mopertingen, ... ), hoovèërdig (Koersel), hoviaadig (Heers), hoëveëdig (Schaesberg), huvjādəx (Borgloon), həvēͅrdeg (Lanaken), kaal: koͅu̯l (Wellen), keffer: keffer (Maastricht), kolossaal: kollossaal (Lanklaar), kolosaul (s-Herenelderen), kwast: kwast (Stein), opschepper: opsjöpper (Ell, ... ), schone kal: schounj kāəl (Wellen), schoon: sjoeën (Lanklaar), stijf: stief (Montfort), stoef: stoef (Jeuk), stolz (du.): sjtols (Herten (bij Roermond), ... ), sjtoots (Bleijerheide, ... ), sjtóls (Brunssum, ... ), staols (Castenray, ... ), stjols (Tegelen), stols (Venlo), stòls (Meeswijk), štoͅ.lts (Eys), trots: trots (Maastricht, ... ), tròts (Maastricht, ... ), tróts (As, ... ), tröts (Meijel), trotsig: trótsig (Maastricht), vaardig: viadig (Ulbeek), veel: fuil (Millen), verbeelding: vərbeeling (Reuver), verwaand: verwaand (Urmond), vərwáánt (Maastricht), wreed: vreiət (Lommel), vrieëd (Castenray, ... ), vrieët (Altweert, ... ), vriët (Niel-bij-As), cf.WNT s.v. "wreed - vreed"9. trots, fier, parmantig (WNT XXVI, kol. 2530) (Ton is het er mee eens)  vrîêt (Hamont), vb.: "hij is wreed (fier, trots) met zijn nieuw kostuum  vrīēt (Meeuwen), Waat waas zi-j vriêd op hère nûwe velo  vriêd (As, ... ) blij, trots || een vertoon van grootheid [kasgenade, geneuk, paret] [N 85 (1981)] || fel, trots, ijdel, verwaand || fier || fier (zie ook trots, hovaardig) || fier, op eer gesteld || fier, parmantig || fier, trots || fier, trots, hovaardig || fier, trots, hovaardig, hoogmoedig || fier; hij is fier op zijn zon || groots [ZND 24 (1937)] || groots, fier || groots, hooghartig || groots, trots || groots, trots, hoogmoedig || grootsig, fier || het doen blijken van het gevoel dat men meer is dan anderen [trots, trotsheid] [N 85 (1981)] || hovaardig, trots || ijdel, trotsch || trots || trots (in gunstige zin) || trots, fier || trots, fier, prat || trots, hoogmoedig, fier || trots, verwaand || trots, zelfvoldaan || vervuld en blijk gevend van een gevoel van meerderheid boven anderen [groots, fier, trots, heel, freet, moedig, moetig,glorieus] [N 85 (1981)] || verwaand, trots III-1-4
trotsheid bohei: m.  bəhēͅ.i̯ (Eys), felligheid: (Ton is het er mee eens)  félləchééjt (Hamont), geste: zjést (Loksbergen), grootsheid: greutsjheet (Doenrade), greutsjheid (Born), groeutsjheid (Schinnen), grūūëtsjhēēt (Nieuwenhagen), grootsigheid: greutsjichheid (Urmond), greutsjigheid (Sittard), griêtsigheid (Bree, ... ), gruaetsjigheid (Geleen), gruetsigheid (Reuver), gruetsjigheid (Klimmen), grutsechèds (Hasselt), gruutschig heet (Heerlerbaan/Kaumer), gruutschigheet (Gulpen), gruutsegheid (Maastricht), gruutsighed (Caberg), gruutsigheid (Maastricht, ... ), gruutsjigheid (Gronsveld), gruutsəchheit (Maastricht), gruuëtsigheit (Altweert, ... ), gruuëtsjigheed (Mheer), gruëtsigheid (Heel), grūūtschichheit (Amby), grötsichhétj (Meijel), grötsigheid (Blitterswijck, ... ), grûudzjichheet (Heerlen), grûûtsigheid (Tungelroy), v.  gr‧yətšexhē.t (Eys), Zuu ein kaal kakmedam stikt òmmes vanne griêtsigheid  griêtsigheid (As, ... ), grootslapperij: gruëtslapperie (Heel), hoogmoed: hoogmoed (Meijel, ... ), hovaard: hoeëvaard (Heel), hoëvaard (Venlo), det kaal kakmadammeke stikt vannen huvaard (of: vanne huvèèrdigheid)  huvaard (As, ... ), iet meer als een andere: iet mé as enne ânĕre (Hoeselt), pretentie: pretensie (As), stolz (du.): sjtols (Maasniel, ... ), sjtoots (Kerkrade), stols (Stein), m.  štoͅ.lts (Eys), stolzigheid (<du.): sjtólsichheet (Heerlen), trots: trots (Heythuysen, ... ), trotsj (Neer), troͅts (Meeuwen), tròts (Susteren, ... ), tróts (As), tröts (Meijel), trotsigheid: tròtsigheit (Maastricht), trótsigheid (Maastricht), verwaandheid: verwaandheid (Caberg), vərwaandheid (Urmond), wredigheid: vreeiəchä (Lommel), v.b. hij wist geen blijf van wredigheid: hij was éérste van de klas; cf.WNT s.v. "wreed - vreed"9. trots, fier, parmantig (WNT XXVI, kol. 2530) (Ton is het er mee eens)  vrîêtəchééjt (Hamont) fierheid || fierheid, hovaardij || fierheid, parmantigheid || grootsheid, hoogmoed || het doen blijken van het gevoel dat men meer is dan anderen [trots, trotsheid] [N 85 (1981)] || het gevoel van meerderheid te zeer of ongegrond doen blijken [groots] [N 85 (1981)] || het laten blijken van het gevoel dat men méér is dan een ander(e) || hoogmoed || hovaardij, trots, hoogmoed || trots, verwaandheid || trotsheid || vervuld en blijk gevend van een gevoel van meerderheid boven anderen [groots, fier, trots, heel, freet, moedig, moetig,glorieus] [N 85 (1981)] || verwaandheid III-1-4
trouw trouw: troe:w (Roermond), trouw (Maastricht), troüw (Gronsveld), trui (Heerlen), Te gujjer tr؉  trōē (Hasselt) trouw || trouw (bijv.nw) III-1-4
trouwboekje boterbriefje: bòtterbriefke (Castenray, ... ), trouwboek: traabóek (Sint-Truiden), trôuwbóek (Kortessem), Verkleinwoord: truiwbeekske  truiwbook (Opoeteren), trouwboekje: et tròuwbukske (Tongeren), het trouwbikske (Eigenbilzen), t trouwbeuksjke (Klimmen, ... ), t trouwbeukske (Schimmert, ... ), t trouwbökske (Gulpen), t trówbuksjke (Nieuwenhagen, ... ), traabukske (Jeuk, ... ), trauwbeukske (Heers, ... ), troabukske (Hoensbroek), trobeukske (Koningsbosch), troubuikske (Sittard), troubukske (Zonhoven), trouwbeuksjke (Heerlen, ... ), trouwbeukske (Baarlo, ... ), trouwbukske (Achel, ... ), trouwbuksken (Lommel), trouwbuukske (Oirlo, ... ), trouwbökske (Houthalen, ... ), trouwbùkske (Sevenum), trouwbükske (Tienray), trouwbüksken (Neerpelt), trowbeukske (Maastricht), trowbuksjke (Waubach, ... ), trowbuukske (Castenray, ... ), trōē:biekske (Hasselt), troͅwbykskə (Meijel), truibeekske (As), truiwbeekske (Bree), truiwbēēkskə (Opglabbeek), tròwbeuksjke (Hoensbroek), tròwbŭŭkskən (Lommel), tró-bukskë (Hoeselt), trówbuksjke (Waubach, ... ), trówbukske (Epen), tróóbukske (Loksbergen), tróówbuksjke (Nieuwenhagen, ... ), ut trouwbeukske (Meerssen, ... ), ət trowbøkskə (Montzen) boterbriefje, trouwboekje (spot.) || een trouwring [N 96D (1989)] || het plein vóór de kerk [kerkplaats, kerkplein, plei] [N 96D (1989)] || het trouwboekje [trouwbusj-je] [N 96D (1989)] || trouwboek || trouwboekje III-2-2
trouwen bestaden: beṣtaane (Montzen), Bestädnes = Verheiratung  bəšta (Eupen), cf. Verdam Middelnederlandsch Handwoordenboek p. 87 s.v. "bestaden"6. uithuwen (ter ee (= echt)  bəštānə (Montzen), trouwen"= arch.  bəsjtááə (Walhorn), getrouwd worden: getrouwd waede (Eys), trouwen: die gaon trouwe (Oirlo), die trouwe (Oirlo), traan (Sint-Truiden, ... ), traawe (Heers), trajwə (Meeuwen), traowe (Meijel), traowə (Meijel), traoə (Niel-bij-St.-Truiden), trauwe (Stokkem), travə (Borgloon), trawwe (Zutendaal), trān (Sint-Truiden), treeuwen (Wellen), treieven (Tessenderlo), troawe (Diepenbeek), troo (Loksbergen), trooeë (Genk), trooë (Kuringen, ... ), trooën (Hoensbroek), trou:we (Roermond), troue (Sittard), trouwe (Altweert, ... ), trouwe veur de wet (Noorbeek, ... ), trouwe(n) (Eigenbilzen), trouwen (Achel, ... ), trouwu (Brunssum), trouwwe (Amby, ... ), trouwwen (Eksel), trouwwə (Maastricht), trouwə (Amstenrade, ... ), trouwə van de wet (Doenrade), trouwən (Urmond), trouwən veur de wet (Urmond), trowe (Heerlen, ... ), trowwe (Castenray, ... ), trowə (Hulsberg, ... ), troûwe (Gronsveld, ... ), trōͅ (Loksbergen), troͅu̯ə (Rekem), troͅwə (Meijel), tro‧u.ə (Eupen), tro‧u:ə (Eupen), truiwe (As, ... ), truiwə (Opglabbeek, ... ), truiə (Hasselt), tròuwe (Tongeren), tròuwë (Tongeren), tròw.wə (Maastricht), tròwe (As, ... ), tròwwe (Waubach), tròwwə (Heerlen, ... ), tròwwən (Lommel), tròwə (Susteren), tró-ën (Hoeselt), tróon (Hoeselt), trówwe (Epen, ... ), trówwə (Epen), trówə (Maastricht, ... ), tróó (Loksbergen), tróóëwe (Nieuwenhagen), trôuwe (Kortessem), trôwe (Hoeselt, ... ), trôên: (Hasselt), trôôwe (Gors-Opleeuw), trôûwe (Schimmert), trəwə (Vlijtingen), tr‧oͅu̯ə (Eys), v.d. wet trouwe (Stein), va de wet trouwe (Wijlre), van de wet trouwə (Oirsbeek), van də wit trówwə (Epen), veur de wèt trouwe (Beek), veur də wēt trouwə (Maastricht), veur də wèt trouwə (Beesel, ... ), veur wét trouwe (Ell), vuer de wèt trouwe (Klimmen), vur de wet trouwe (Venray), ze trouwe vör de wèt (Gennep), (trouwen).  trouwe (Reuver), (wettelijk geregeld!).  veur de wet trouwe (Reuver), verbinden*: verbinge (Baarlo), zich binden: binden  zich binne (Zolder) de plechtigheid waarbij het samenleven van een man en een vrouw wettelijk geregeld wordt [huwelijk, trouw, trouwerij] [N 87 (1981)] || door het huwelijk verenigd worden; trouwen [sjanken, sanksen, berinnen, trouwen] [N 115 (2003)], [N 87 (1981)] || huwelijk [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || huwen, verheiraten [ZND m] || koppelen; twee personen tot een huwelijk met elkaar brengen [lappen, koppelen] [N 87 (1981)] || trouwen [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || trouwen (arch.) [RND] || trouwen, huwen || Trouwen, mensen in de echt verbinden [trouwe]. [N 96D (1989)] III-2-2, III-3-3
trouwjapon trouwkleed: troukliet (Zonhoven), tròwkleiət (Lommel) trouwjurk || trouwkleed III-2-2