e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
tuinen beklenen: bǝklē̜nǝ (Oirsbeek), bijklenen: bīklē̜nǝ (Oirsbeek, ... ), bīklęjnǝ (Eisden), bijlappen: bɛjlapǝ (Neerpelt), bijmaken: bīmākǝ (Sittard), bijpleisteren: bijplīǝstǝrǝ (Hoensbroek), bijplekken: bē̜plɛkǝ (Meldert), bīplɛkǝ (Guttecoven, ... ), bɛjple.kǝ (Neerpelt), bijsmeren: bīšmērǝ (Sittard), bīšmē̜rǝ (Rothem), bijwerken: bęjwęrǝkǝ (Tegelen), herlemen: hɛrlijǝmǝ (Zelem), hermaken: hɛrmākǝ (Zelem), herplekken: hɛrplɛkǝ (Nederstraat, ... ), hervitsen: ɛrvetsǝ (Velm), klenen: klē̜nǝ (Rosmeer), lappen: lapǝ (Hasselt, ... ), lokselen: lǫksǝlǝ (Bree), oplappen: oplapǝ (Gennep, ... ), u ̞plapǝ (Kwaadmechelen), ǫplapǝ (Boekt Heikant, ... ), oplokselen: ǫplyksǝlǝn (Hamont), opmaken: opmākǝ (Tegelen), opnieuw bepleisteren: opni bǝplīstǝrǝ (Boekend), opnieuw bestekken: opnij bǝstɛkǝ (Rotem), opnieuw plekken: upnif plɛkǝ (Halen), opnieuw vitsen: upnif ˲vetsǝ (Halen), øpnɛjf ˲vetsǝ (Linkhout), optuinen: optȳnǝ (Borlo, ... ), ǫptȳnǝ (Grathem), plaasteren: plǭstǝrǝ (Neerpelt), plakken: plakǝ (Sint-Truiden, ... ), plekken: plɛkǝ (Beringen, ... ), repareren: rǝparęjǝrǝ (Tessenderlo), rǝparɛjrǝ (Borlo, ... ), rǝpǝrejrǝ (Beverst), rǝpǝrīǝrǝ (Opheers), toeplakken: tǭjplakǝ (Diepenbeek), tuinen: tynǝ (Maasmechelen, ... ), tȳnǝ (Geulle, ... ), tūnǝ (Maaseik), vanher vitsen: vanhē̜r vetsǝ (Linkhout), vernieuwen: vǝrnø̜jwǝ (Kermt), vǝrnīvǝ (Beringen), verplaasteren: vǝrpløstǝrǝ (Leopoldsburg) Vlecht- en pleisterwerk herstellen of vernieuwen. Het lemma bevat algemene benamingen voor het herstelwerk aan vakwerk, maar ook termen die specifiek het repareren van het pleisterwerk ('bijplekken', 'bijklenen', 'plaasteren', etc.) of het aanbrengen van nieuw vlechtwerk ('hervitsen', 'opnieuw vitsen', etc.) aanduiden. Het woordtype 'tuinen' is ook in L 332, Q 28 en Q 98 bekend. Het wordt daar echter uitsluitend gebruikt voor het dichten van hagen of het afrasteren van weilanden. [N 4A, 53i] II-9
tuinfluiter aardmus: eerdmusch (Amby), allerleizanger: allerleijzänger (Amby), allerleizangertje: allerleizengerke (Itteren), blauwververtje: blauwververke (Nederweert), boerennachtegaal: boorenachtegaal (Roermond), braddelkeets: braddelkèets (Rosmeer), braddelen = stotteren, brabbelen  braddelkéets (Rosmeer), BtS 212: braddelkets  braddelkeets (Heusden), bramentietsje: brīēmətīētskə (Munstergeleen), fauvette: fr. fauvette  vèrvèt (Tungelroy), wrsch cf. N09  fovèt (Maastricht), zwartkopfluiter  fovèt (Amby), fluiterd: fluitert (Maastricht, ... ), fluitmeling: fluitmèling (Welten), grasdraaier: graosdriejer (Gronsveld), grasmus: graasmös (Swalmen, ... ), graesmès, kaet (Bilzen), grijsje: grieske (Altweert, ... ), grieskə (Berg-en-Terblijt), heggenmusje: heggəmöskə (Tegelen), heggenschijter: heͅgəšitər (Opglabbeek), hoffluiter: hôêffluiter (Weert), uwofløͅitər (Tongeren), de opgegeven betekenis is: "heggemus, tuinfluiter"; ondergebracht bij tuinfluiter  hoeëffluiter (Altweert, ... ), hofnachtegaal: Frings  hōəfnāxtəgōͅəl (Borgloon), hofzinger: hofsinger (Hunsel), kaats: kaatsch (Limbricht), kaatsj (Sittard, ... ), kakkeduut: spotvogel  kàkkëdüut (Tongeren), kampin: kampin (Gronsveld), onduidelijk  kampin (Gronsveld), keit: graesmès, kaet (Bilzen), c f HB/HS, 209  kɛ:it (Borgloon), kelenschijtertje: kie-lə-sjie-tər-kə (Wijlre), kersenmusje: keersemöske (Haelen), kersenpikker: kersenpikker (Gennep), kèrsepikker (Gennep, ... ), körsepikker (Weert, ... ), kersvink: keesvink (Linne), kēēšvìnk (Einighausen), (sleept.)  keesvènk (Echt/Gebroek), sylvia borin  kersvink (Castenray, ... ), krets: doorgaans Frings, soms eigen spelling  krets (Kwaadmechelen), kuifmus: kaofmusch (Lottum), leede-vogeltje: onduidelijk  leedeveugelke (Linne), mossenpieper: onduidelijk  mosəpiper (Lommel), rietmus: ritmeujsj (Kerkrade), Frings  rītmø̄s (Hoeselt), schiet-in-t-vuur: schiet-in-t-vuur (Merselo), of misschien 14 (grauwe gors IPA, omgesp.  šīdeͅntfy(3)̄r (Rekem), snutsvink: onduidelijk  šnŭtsveeŋk (Noorbeek), spaanse tiktikguut: wrsch; cf. HB/HS 209 voor Weert: tekteguût: takkenguit??  spaansche tek-tek-guut (Weert), taats: taats (Tegelen), taatsj (Itteren), taatsje: tètsjke (Houthem), tekkeguut: tèkkeguut (Weert), HB/HS 209 tekteguut in Weert  tèkkeguut (Nederweert), teut: als in (oeuvre)  tuit (Oostrum), tuinfluiter: tuinflui.ter (Boukoul, ... ), tuinfluiter (Maastricht, ... ), tøͅi̯nflø͂ͅtjər (Meijel), tøͅi̯nfløͅi̯tər (Maaseik), Frings  tōͅu̯nflētər (Gelieren/Bret), tuinfluitertje: tūnfløͅi̯tərkə (Kaulille), hollandisme?  tuinfluiterke (Amby), vdBerg; omgesp.  tø͂ͅnflø͂ͅtərkə (Sint-Truiden), tuinmus: toenmusch (Amby), toenmösch (Meerssen), toenmøsj (Sibbe/IJzeren), wijntapper: wientepper (Berg-aan-de-Maas), wijntappertje: wientepperke (Dieteren), wientäpperke (Meerssen), wijntempertje: of temperke? met andere metafoor?  wientemperke (Nederweert), zwartkopje: zwartköpke (Brunssum) Hoe heet de tuinfluiter? [DC 06 (1938)] || tuinfluiter || tuinfluiter (16 donkerder dan grasmus [045]; niet zo talrijk; in bosstruiken; nest graag in braamstruiken; roep hard [tek]; zang is lang, vrij laag en brobbelend [N 09 (1961)] III-4-1
tuingeranium armeluitjesbloem: -  ermlukesblome (Susteren), geranium: džəranejom (Niel-bij-St.-Truiden), džərārii̯øm (Sint-Truiden), geranium (Eys, ... ), geranīum (Roermond), gerarium (Jeuk), granium (Tungelroy), jərānii̯um (Bleijerheide, ... ), schralejong (Rothem), sjeranium (Ten-Esschen/Weustenrade), sjerraniëm (Geulle), sjraleong (Maastricht), sjranie:ju:m (Roermond), šranium (Margraten), šran‧ijøm (Roermond), zjeraniom (Maastricht, ... ), zjeranium (Gronsveld), zjëranëjoem (Hoeselt), zjəráánəjum (Diepenbeek), žəranijom (Meeuwen), žə’rānijom (Meeswijk), žɛranəjøm (Lommel), ’zjeraniom (Maastricht), (-)  geranium (Geistingen), -  geranium (Berg-en-Terblijt, ... ), granium (Stevensweert, ... ), zəɛra.nəjvm (Diepenbeek), \'volkser\'  sjraleóng (Maastricht), Bree Wb.  zjeranium (Bree), eigen spelling  granium (Vlodrop), jeeranium (Montfort), eigen spellingsysteem  geranium (Maasbree), eigen spellinsysteem  geraniums (Meijel), geranium  sjeranium (Ten-Esschen/Weustenrade), idiosyncr.  geranium (Thorn), geraniums (Blerick), Opgegeven voor de hanggeranium = Pelargonium peltatum (L.) Ait.  geranium (Berg-en-Terblijt), pelargonium  dzjeraaniejum (Hasselt), Pelargonium  graanejum (Sittard), pelargonium  graanejum (Sittard), plant  zjëràanjúm (Tongeren), sjr = chr  sjra-lejong (Rosmeer), Spelling: \"fonetiek-dialect\"= Frings  zjeranium (Eksel), Spelling: \"fonetisch\"tegenwoordig  zjɛranium (Maastricht), Spelling: \"fonetisch\"vroeger  zjəraaləjongs (Maastricht), Veldeke  sjeranium (Echt/Gebroek), WBD  granium (Sevenum), WBD/WLD  granium (Urmond), gráánəjum (Heerlen), sjəraanĭĕjum (As), zelfde uitspraak =gewone geranium  geranium (Echt/Gebroek), ± Veldeke  granium (Weert), ± Veldeke \'uit Ned?\'  geranium (Tienray), vleutgeranium: [Palargonium], flùt (Paque: vleut, fleut) < violet  flùtzjëràanjùm (Tongeren) geranium || geranium (soort) || gewone geranium [DC 60a (1985)], [DC 60a (1985)] || pelargonium, geranium || Tuingeranium (pelargonium zonale). Bladeren met enige ondiepe insnijdingen (gelobd) en gekartelde rand, in omtrek niervormig. Evenwijdig met de bladeren loopt midden op het blad een donkere band (zone). De bloemen zijn rood of anders van kleur, vele bloem [N 92 (1982)] || Welke dialectbenamingen hebt u voor de verschillende perkplanten: pelargonium zonale [N 73 (1975)] || Welke dialectbenamingen hebt u voor verschillende snijbloemen: .................................... [N 73 (1975)] III-2-1
tuingieter gieter: gīētər (Meijel, ... ), gĭĕttər (Maastricht), sproets: sproêts (Munstergeleen), spuit: sjpuit (Maasniel), spuit (Dilsen), spuiter: spuiter (Lottum) Hoe noemt u: de tuingieter waarmee men aangiet (broesgieter?) [N 74 (1975)] I-7
tuinhuisje gloriette (fr.): glorijɛt (Sint-Truiden), laube (d.): lau̯p (Bleijerheide, ... ), lommerhuis: lumərhāəs (Sint-Truiden), lumərhoͅəs (Heers), lommerhuisje: lūmərhøͅskə (Veulen), luif: Im Rheinfr. bezeichnet löf, leuf \'vorspringendes Dach, Dachgallerie, Söller  løͅu̯f (Eupen), lusthuisje: loͅsthyskə (Eupen), perkje: perkske (Baarlo), prièel: prieel (Heijen), prieëel (Broeksittard), priëel (Sint-Pieter, ... ), rammelaar: remmelèèr (Valkenburg), tuinhuisje: tuinhüske (Heerlen), zomerhuis: zoamerhoes (Mechelen), zoemerhoes (Heerlen), zomerhoes (Amby, ... ), zomerhüs (Oirlo), zomeroes (Lutterade), zommerhoes (Rimburg), zoomerhoes (Sittard), zoͅu̯mərhoͅu̯s (Bree), zòmerhoes (Guttecoven), zomerhuisje: zoe-e-mer-hus-ke (Vijlen), zoemerhuuske (Brunssum, ... ), zoimerhŭŭske (Klimmen), zomerhuiske (Borgharen, ... ), zomerhuske (Belfeld, ... ), zomerhuuske (Blerick, ... ), zomerhūūske (Susteren), zomerhŭŭske (Horst, ... ), zomerhüske (Heek, ... ), zomerhüuske (Beesel), zomershuuskə (Swalmen), zommerhuuske (Blitterswijck, ... ), zommerhüske (Heijen), zomərhyi̯skə (Eksel), zomərhysjə (Vaals), zomərhøͅi̯skə (Overpelt), zooemerhuske (Doenrade), zooēmerhyyske (Gulpen), zoomerhuuske (Asenray/Maalbroek, ... ), zoŏmerhŭŭske (Simpelveld), zōamerhŭŭske (Schinveld), zōēwmerhuske (Eys), zōmerhuuske (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), zōmərheͅskə (Kinrooi), zōmərhy(3)̄skə (Mechelen-aan-de-Maas), zōmərhyskə (Neerpelt, ... ), zōmərhøskə (Beverlo), zōmərhøͅskə (Beringen, ... ), zōməry(3)̄skə (Lanklaar), zōməryskə (Rekem), zōəməryskə (Meeswijk), zŏmerhuuske (Merselo), zŏmmerhuuske (Swolgen), zŏŏmmerhuuske (Afferden, ... ), zoͅmərhøͅskə (Kortessem, ... ), zuəmərhyskə (Lozen), zómërhêskë (Tongeren), zómërhöskë (Tongeren), zø&#x0304mərheͅskə (Hasselt), zø͂ͅmərhy(3)̄skə (Grathem), ( klinkt als de o uit het Fransche mon).  zomerhuske (Epen), Saoves zaote ver altied in ¯t zomerhuiske  zomerhuiske (Maastricht) Laube; überbauter Thorweg; prieel || lommerhuisje || prieel || prieeltje || priëel [SGV (1914)] || tuinhuis uit takken || tuinhuisje || tuinhuisje, prieel || zomerhuisje || zomerhuisje (in de tuin) [ZND B1 (1940sq)] III-2-1
tuinier gardenier: gerdeneer (Maastricht) tuinier III-2-1
tuinkamperfoelie (lonicera caprifolium) duivelszaadgaren: idiosyncr.  duvelszaodgare (Thorn), geitenklaver: geiteklauver (Jeuk), geitenklee: geeteklie (Eys), kamperfoelie: kamperfoelie (Oirlo, ... ), kamperfolie (Schimmert), eigen spelling  kamperfoelie (Montfort), eigen spellingsysteem  kamperfoelie (Maasbree), idiosyncr.  kamperfoelie (Blerick), Spelling: \"fonetisch\  kampərfoelie (Maastricht), WBD/WLD  kamperfoelie (Urmond), veredelde kamperfoelie: eigen spellinsysteem \'bloeid gehele jaar door doch is reukloos verfrode bloezem\'  veredelde kamperfoelie (Meijel), winde: eigen spelling  wing (Vlodrop), zouwtjesmemmetje: WBD/WLD  zówkəsmemkəs (As) Tuinkamperfoelie (lonicera caprifolium); klimmend tot 9 m. De bovenste bladeren zijn samengegroeid en vaak donzig behaard aan de onderzijde; de bloemen zijn geel en talrijk en bevinden zich in 4 of 5 kransen dicht bijeen (geiteklaver, weeuwtje, duivelszaa [N 92 (1982)] III-2-1
tuinkers antwerps kruid: antwerps kraot (Zonhoven), z. L.J. p. 94  a.ntwé.rreps króó.ët (Zonhoven), cresson (fr.): kresson (Hoeselt, ... ), Endepols  kresson (Maastricht), kressong (Maastricht), ideosyncr.  kresson (Eijsden, ... ), WBD/WLD  kresson (Ophoven), WLD  kresson (Gulpen, ... ), ± WLD soms  kresson (Vlijtingen), cressonnet (fr.): kresónèt (Hasselt), hofkers: eigen spellingsysteem  hoáfkers (Meerlo), WBD/WLD  huffkàrs (Opglabbeek), kers: kars (Genk, ... ), kers (Heusden), kiesch (Vaals), kres (Hoensbroek), kès (Kerkhoven), + WLD  kaarsj (Klimmen), [Lepidium sativum]  kas (Tongeren), eigen spellingsysteem ee  keerse (Neer), WBD/WLD  kòrs (Opglabbeek), ± WLD  kers (Vlijtingen), kerskruid: kerskruit (Stal), kerssalade: kersslaoj (Achel), kersslaot (Koersel), kerssloj (Eksel), "Lillo" in de nabijheid van Houthalen  kersslaot (Houthalen), WLD  kersslaat (Kesseleik), kruidnagel: ideosyncr.  kroetnagel (Vlodrop), tuinkers: toenkīēēs (Dilsen), tuin kers (Blerick, ... ), tuinkers (Boekend, ... ), tøͅ.i̯nkɛ.rs v. (Eys), Bree Wb.  tûnkiêrs (Bree), eigen spellingsysteem  tuinkers (Meijel, ... ), eigen spellingsysteem (tuinkers? - moelijk leesbaar)  tuink. (Meijel), Endepols  tuinkeers (Maastricht), ideosyncr.  tuinkerks (Sittard), tuinkers (Hoensbroek, ... ), LDB  tuinkers (Roermond), NCDN  tuinkèrs (Stevensweert), oude spellingsysteem  tuinkers (Meijel), Veldens dialekt  tuinkers (Velden), WBD/WLD  tuinkers (As, ... ), tuinkèrs (Susteren, ... ), tūīnkeers (Maastricht), WLD  tuinkers (Born, ... ), tuinkèrs (Montfort, ... ), tuinkêers (Itteren), tuinkêêrs (Swalmen), tuínkers (Schimmert), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  tuinkèrs (Haelen), waterkers: waatərkèrs (Lanaken), IPA, omgesp.  waʔərkɛs* (Kwaadmechelen) De kruiden die bij de bereiding bij groente of vlees gevoegd worden om de smaak van het gerecht te verbeteren, in het algemeen (kruid, toekruid, specerij). [N 82 (1981)] || Hoe noemt u: tuinkers (lepidium sativum - fam. cruciferae) [N 71 (1975)] || tuinkers || Tuinkers; de plant heeft duidelijk witte of roodachtige bloempjes in een smalle tros en schuinopstaande vruchtjes die ongeveer een halve cm lang zijn, de bladerenzijn zeer fijn verdeeld, de stengel en kalkrijke vruchten zijn blauw berijpt (kers, tuinkers, [N 82 (1981)] I-7
tuinkervel kelver: kellever (Amby, ... ), kelləvər (Maastricht), kelver (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), keləvər (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), kēͅlvər (Hoeselt, ... ), keͅ.lvər (Martenslinde), keͅ.ləvər (Achel, ... ), keͅlvər (Beverst, ... ), keͅləvər (Berbroek, ... ), kilvər (Lanaken), kèllever (Hasselt, ... ), kèlver (Genk), kèlvër (Hoeselt), kélver (Gronsveld), kéləvər (Loksbergen, ... ), köllever (Diepenbeek), kølvər (Tongeren), kø͂ͅlvər (Rijkhoven), køͅ.ləvər (Lummen), køͅlvər (Berg, ... ), køͅləvər (Alken, ... ), kɛləvər (Klimmen), [Anthriscus cerefolium]  kèl"vër (Tongeren), kùl"vër (Tongeren), Endepols  kellever (Maastricht, ... ), ideosyncr.  kelver (Gronsveld), IPA, omgesp.  kɛləvər* (Kwaadmechelen), LDB  kelver (Roermond), Veldeke ook - (metathesis)  kellever (Klimmen), WBD/WLD  killever (Caberg), kélləvər (Maastricht), WLD  killuvèr (Itteren), killövèr (Itteren), ± WLD  kelver (Vlijtingen), kervel: ke.rvəl (Ellikom, ... ), ke.rəvəl (Lanklaar, ... ), kerrevel (Maastricht), kerrəvəl (Maastricht), kervel (Achel, ... ), kervəl (Dilsen, ... ), kerəvəl (Borgloon, ... ), ker’vel (Bleijerheide, ... ), keͅ.rvəl (As, ... ), keͅ.rəvəl (Bree, ... ), keͅ.rəvəl m. (Ingber), keͅrvəl (Beringen, ... ), keͅrəvəl (Grote-Brogel, ... ), keͅrəvəl* (Hamont), kirvel (Dilsen, ... ), kirvəl (Echt/Gebroek, ... ), kèrvəl (Epen, ... ), kèrəvel (Beverlo), kérvel (Venlo), kérvəl (Nederweert), kêr’revel (Altweert, ... ), körrevel (Zonhoven), køͅrvəl (Diets-Heur, ... ), køͅrəvəl (Helchteren, ... ), kûrvel (Houthalen), kɛrvəl (Beek, ... ), kɛrvəl* (Meeuwen), kɛrəvəl* (Lommel), k‧ɛrəvəl m. (Eys), + WLD  kérrevel (Klimmen), anthriscus cerefolium  kervəl (Meeswijk), Bree Wb.  kervel (Bree), eigen fon. aanduidingen  kervel (Ell), eigen spellingsysteem  kervel (Meerlo, ... ), kirvel (Geleen, ... ), kèrvel (Schinnen), Endepols  kerrevel (Maastricht, ... ), ideosyncr.  kervel (Eijsden, ... ), kirvel (Sittard, ... ), LDB  kervel (Roermond), NCDN  kèrvöl (Stevensweert), Nijmeegs (WBD)  kervəl (Meijel), ook: ZND 15, vr. 7 en 1u; op trefwoordniveau ingevoerd en als "opgave" gekopieerd  kervel (Lommel), oude spellingsysteem vele soorten specerijen gemengd wordt ook kervel genoemd  kervel (Meijel), Veldeke  kervel (Echt/Gebroek, ... ), kirvel (Haelen), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  kerrevel (Gulpen), Veldens dialekt  kervel (Velden), Venlo e.o.  kervel (Maasbree), WBD / WLD  kervəl (Beesel, ... ), WBD-WLD  kèrvəl (Roermond), WBD/WLD  kervel (As, ... ), kervəl (Opglabbeek), kērvəl (Heerlen), kērəvəl (Maastricht), kirrəvəl (Urmond), kirvel (Lutterade), kirvəl (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), kèrvəl (Nieuwenhagen), kèrəvəl (Maastricht), kérrəvəl (Maastricht), WBD\\WLD  kèrvəl (Amstenrade), WLD  kerrevel (Maastricht), kervel (Doenrade, ... ), kervəl (Wijnandsrade), kirvel (Born, ... ), kirvul (Brunssum), kirvəl (Guttecoven, ... ), kèrrəvəl (Maastricht), kèrvəl (Montfort, ... ), ± WLD  kerrevel (Weert), kinvel: ideosyncr. ook  kinvel (Susteren), spinazie: spənōͅə.də (Kerniel) [Goossens 1b (1960)] [ZND m]Hoe noemt u: kervel (kèlv\\r, kèll\\v\\r) [N 71 (1975)] || kervel [ZND 01 (1922)] || tuinkervel || Tuinkervel; een één of tweejarig kruid, 30-60 cm hoog, met witte bloemen; de bladeren worden gebruikt in soep, sausen en salade (kervel, gervel, kelver, scharnpiep). [N 82 (1981)] I-7
tuinman gaardenierer: gardənēͅrər (Eupen), gardenier: g‧ɛrdən‧ēr (Roermond) tuinman III-2-1