e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
twintig centiem twintig centiemen: ps. omgespeld volgens Frings.  twøntexsəntēi̯jmə (Maaseik), twøntexsəntēi̯mə (Maaseik) Belgische munt: stuk van 20 centiem [N 21 (1963)] III-3-1
twintig frank belga: belga (Weert), leopold: Leopold (Neeritter), napoleon: ps. letterlijk omgespeld volgens Frings.  nə napōlēōͅ (Hasselt), ps. omgespeld volgens Frings.  napōlēoͅn (Wellen), napoͅu̯leoͅn (Herk-de-Stad), nə nap"əleon (Spalbeek), plaat van twintig frank: ps. omgespeld volgens IPA.  ən plāt fan twenjtʔex fraŋ (Rotem), schijf: ps. omgespeld volgens Frings.  šēͅjf (Rosmeer), stuk: ps. omgespeld volgens Frings.  ei støk (Kinrooi), stuk van twintig: ps. omgespeld volgens Frings.  støk van twintəx (Hoeselt), ə steͅk van twentex (Opglabbeek), ə støk fan twentəx (Maaseik), ə støk fan tweͅintšex (Borgloon), ə støͅkfantwøntəx (Maaseik), stuk van twintig frank: ps. invuller heeft hierbij geen fonetische notering gegeven.  stuk van 20 frank (Halen), ps. omgespeld volgens Frings, alleen het "alfa-tekentje"omgespeld volgens Grootaers.  ə støk vàn 20 fraŋ (Opheers), ps. omgespeld volgens Frings.  steͅk van twentex fraŋ (Opglabbeek), stək van 20 frank (Rummen), ə stek van twentex fraŋ (Peer), ə støk fan twentəx fraŋ (Maaseik), ə støk van twentəx fraŋ (Lommel), ə støͅkfantwøntəx fraŋ (Maaseik), ə stək van twəntəx frāŋ (Velm), twintig: ps. omgespeld volgens Frings.  twintəx (Diepenbeek, ... ), twintig frank: 20 frang (Roermond, ... ), 20 frank (Achel), twingtig frang (Susteren, ... ), twinjtig frang (Neer), twintig frang (Heugem, ... ), twintig frank (Hoensbroek), twintig-frang (Oirlo), twintin frang (Baarlo), twintjig frang (Roermond), Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssyteem Veldeke, maar het is gewoon in het Nederlands genoteerd en heb het daarom letterlijk overgenomen (dus niets omgespeld!).  twintig frang (Welten), Note: invuller schrijft hierbij als antwoord "gewoon"; wordt er dan dit bedoelt?!  20 frang (Tungelroy), Opm. auch = Bels of Belga.  twintig frang (Tegelen), ps. invuller heeft hierbij geen fonetische notering gegeven.  20 frang (Oud-Waterschei), ps. omgespeld volgens Frings.  nətwentəxfraŋ (Smeermaas), twenšex fraŋ (Bocholt), twenteg frang (Lanklaar), twentex fraŋ (Gelieren/Bret, ... ), twentšəx fraŋ (Borgloon), twentəx fraŋ (Halen, ... ), twentəxfraŋ (Zelem), twintig fraŋ (Mechelen-aan-de-Maas), twintəx fraŋ (Teuven, ... ), twøi̯ntix fraŋ (Rotem), twøntəx fraŋ (Sint-Truiden), ps. omgespeld volgens Frings. Boven de i staat nog een ´; dit tekentje heb ik niet meegenomen in de omspelling!  twintəx fraŋ (Ketsingen), ps. omgespeld volgens Frings. De -tekentjes heb ik geïnterpreteerd als een "glottishslag"(¿).  twejnʔtʔex fraŋ (Lanklaar), ps. omgespeld volgens Frings. Het -tekentje vóór de "\\x"heb ik letterlijk overgenomen.  twent⁄əx fraŋ (Waterloos), ps. omgespeld volgens Frings. Onder de a (van "fra]") staat nog een rondje; dit heb ik niet meegenomen in de omspelling. Misschien bedoelt invuller een "a met een rondje erboven"(en dus omgespeld: a)?  twenšex fraŋ (Bocholt), twintig-frankstuk: twintig frang sjtuk (Schimmert), twintjig frang sjtök (Holtum), ps. boven de n moet nog een ~ staan; deze combinatieletter is niet te maken (om te spellen).  ee twintigfran~gsjtuk (Heerlen), ps. hier is het woord frank met een k en niet met een g geschreven!  twintjig frank sjtùk (Obbicht), ps. omgespeld volgens Frings.  2 twentex fraŋstēͅk (Bree), twentex fraŋ støͅk (Kaulille), twēntēx⁄frāŋ⁄støk(ə) (Boekt/Heikant), tweͅntšeͅx fraŋstēͅk (Hasselt), vier stukken: 4 stukke (Grathem), veer stuk (Mechelen), ps. omgespeld volgens Frings.  vir stəkə (Herk-de-Stad), vīr støkə (Opheers), zilveren, een ~: ne zulveren (Eksel) 20 franc, een ~ (wit metaal) [N 21 (1963)] III-3-1
u-vormige hoeve blokwinning: blǫkwęneŋ (Maaseik), boerderij: [boerderij] (Borlo, ... ), boerenhof: būrǝnǫf (Velm), dobbel kweerhuis: dǫbǝl ku̯ērhūs (Grathem), geleg: [geleg] (Opglabbeek, ... ), halfgesloten boerderij: halǝfgǝslōtǝ [boerderij] (Opheers), halfopen boerderij: halǝfǫu̯pǝ [boerderij] (Zepperen), hāu̯fyǝpǝ [boerderij] (Bree), halfopen huis: alǝf ø̄pǝ hø̜̄ǝs (Hasselt), halfopen winning: halǝfōpǝ weneŋ (Beringen), hoefijzer: huvīzǝr (Neerpelt), hoefijzerboerderij: hoefijzerboerderij (Rotem), hoeve: huf (Achel), hof: hōǝf (Hoensbroek), hǫf (Meijel), hǭf (Tegelen), open boerderij: ōpǝ [boerderij] (Diepenbeek, ... ), open geleg: ōpǝ [geleg] (Eisden), open goed: ōpǝ gōt (Geleen, ... ), open mestheem: ōpǝ męstǝm (Ulestraten), open mesthof: ōpǝ męstef (Beverst), open plaats: ōpǝ plāts (Panningen), rondbouw: runt˱bā (Heppen), toe boerderij: tǫu̯ [boerderij] (Meldert), toe goed: tu gōt (Stevensweert), toe plaats: tūu̯ plāts (Haelen), toe winning: tǫu̯ weneŋ (Boekt Heikant), winning: veneŋ (Vliermaal) De bebouwing ligt in hoefijzervorm; de binnenplaats is aan drie zijden gesloten door woonhuis, stallen en schuren. Enkele opgaven komen overeen met de algemene benaming voor de boerderij; ter plekke is dan de U-vormige bouw de algemeen gebruikelijke. Voor de fonetische documentatie van deze gevallen wordt verwezen naar het lemma "boerderij, algemeen" (1.1.1). Zie kaart 4, het Ten Geleide van deze aflevering en afbeelding 5. [N 4A, 3] I-6
ui, ajuin ajuin: ajaain (Jeuk), ajeun (Koersel, ... ), ajijn (Hamont), ajoen (Hulst/Konijnsberg, ... ), ajou (Lummen), ajoun (Genk, ... ), ajoën (Halen), ajōͅ.n (Lummen), ajoͅən (Tessenderlo), ajuin (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), ajun (Neerpelt, ... ), ajūn (Overpelt), ajy(3)̄n (Hamont), ajyn (Opglabbeek), ajø̄n (Beringen), ajøͅin (Lommel), ajøͅn (Paal, ... ), əjun (Maastricht), Oostham heet "Ham" bij L.Janssen  ajuin (Oostham), djaan: djaan (Gelinden, ... ), djān (Aalst-bij-St.-Truiden), djoan (Heusden), djoen (Reppel), djon (Heusden), djoon (Rijkel), djoën (Berlingen, ... ), djoən (Gutshoven), djōən (Heers, ... ), djōͅə.n (Broekom, ... ), djoͅu̯ən (Veulen), dzjaan (Bevingen, ... ), dzjaon (Tessenderlo, ... ), dzjoon (Wellen), dzjōn (Kortenbos), dzoan (Heusden), džān (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), džēͅn (Binderveld, ... ), džōə.n (Voort), džōən (Gelinden), džōͅeͅ.n (Berbroek), džōͅi.n (Stevoort), džōͅiə.n (Schulen), džōͅə.n (Berlingen, ... ), džoͅən (Kortessem), džø͂ͅ.n (Ordingen), džø͂ͅn (Montenaken), sjoon (Hendrieken), djirn: djirn (Meldert), djuin: dajuien (Schulen), djeun (Halen), djewen (Kozen, ... ), djoin (Ulbeek), djoun (Wellen), djuin (Beverlo, ... ), djø̄.n (Beverlo), djø͂ͅ.n (Paal), djø͂ͅn (Beverlo, ... ), djø͂ͅə.n (Alken, ... ), djøͅn (Hasselt, ... ), djûîn (Beverlo), djûîn, jûîn (Beverlo), dzaun (Wellen), dzjeun (Beverlo, ... ), dzjoen (Alken), dzjoun (Rijkel), dzjuin (Linkhout, ... ), dzjəøͅn (Berbroek), džø͂ͅ.n (Beringen, ... ), džø͂ͅn (Herk-de-Stad), džøͅyn (Rukkelingen-Loon), zjoun (Kermt), zjuin (Spalbeek), žø͂ͅ.n (Donk (bij Herk-de-Stad)), žø͂ͅn (Halen), en: en (Gellik, ... ), ien (Bilzen, ... ), ijn (Bree), in (As, ... ), hoofdje look: hötje louk (Venlo, ... ), indj: i.əndš (Bree), iêndsj (As, ... ), indje: e.nžən (Bilzen), e.nžəs (Beverst, ... ), enže (Beverst), enžəs (Reppel), inj: ienj (Bree, ... ), ienjs (Bocholt), inje: eniə (Beek (bij Bree), ... ), inje (Bree, ... ), injen (Neeroeteren), iənje (Bree), jaan: jaon (Bolderberg, ... ), joan (Bolderberg, ... ), joon (Hechtel, ... ), joën (Tessenderlo), joôn (Godschei), jōn (Eksel), jōͅ.n (Diepenbeek, ... ), jōͅn (Diepenbeek, ... ), jōͅə.n (Kortessem, ... ), jōͅən (Tessenderlo), jōͅɛ.n (Kermt), joͅn (Kerkhoven), joͅu̯ən (Zonhoven), joͅən (Diets-Heur, ... ), jóó.ën (Zonhoven), "Lillo" in de nabijheid van Houthalen  jaon (Houthalen), jaantjes: joontjes (Sint-Huibrechts-Hern), joun: jauen (Beverst, ... ), jaun (Gors-Opleeuw, ... ), jeun (Hasselt, ... ), jou (Diepenbeek), joun (Genk, ... ), jouwen (Zonhoven), jouən (Kermt, ... ), jown (Loksbergen), joͅun (Genk), joͅu̯.n (Genk), juon (Houthalen), juoͅən (Houthalen), jy(3)̄n* (Hamont), zauwen (Alken), juin: gjø͂ͅn (Halen), jain (Stokrooie), joen (Eksel, ... ), joeu (Bocholt, ... ), joien (Alken), join (Stokrooie, ... ), jouin (Diepenbeek, ... ), jōͅi.n (Hasselt, ... ), jōͅiə.n (Sint-Lambrechts-Herk), juien (Hoeselt), juin (Berbroek, ... ), juine (Beringen), jujn (Meijel), jū.n (Eksel, ... ), jūi.n (Ellikom, ... ), jūn (Sint-Huibrechts-Lille), jūən (Neerpelt), jôn (Zolder), jøən (Sint-Lambrechts-Herk), jø͂ͅ.n (Godschei), jø͂ͅ.ən (Hasselt), jøͅn (Hasselt), jøͅu.n (Peer, ... ), jøͅyn* (Lommel), jûîn (Beverlo), = mv  juine (Ysselsteyn), juin-jaan: jø͂ͅjōͅ.nn (Zelem), juun: jun (Neerpelt, ... ), juum (Kaulille), juun (Achel, ... ), jy(3)̄.n (Achel, ... ), ook in L 286, Hamont  juun (Achel), juung: juung (Achel), look: loe6k (Wanssum), loe:k* (Oostrum), loewk (Venray), loeëk (Blitterswijck, ... ), loo:k* (Gennep, ... ), looek (Geysteren), look (Afferden, ... ), louk (Boekend, ... ), loêk (Sevenum), lôôk (Meterik), = mv  loe6k (Wanssum), loewk (Venray), look (Gennep), ev hödje lauk  lauk (Blerick), geen mv.  loe:k* (Melderslo), mv hötjes lauk ö = kort  lauk (Steyl), mv idem  laok (Venlo), louk (Blerick, ... ), mv idem; verkleinwoord: luikskes  louk (Venlo), oouj*  louk (Helden/Everlo), zonder meervoud  lóuk (Tegelen), lookhoofdje: loeëkhötje (Blitterswijck, ... ), ollek: óleke (Posterholt), WLD = ui  oolik (Posterholt), ooj: oje (Maasniel, ... ), ooi (Haelen, ... ), ooie (Baarlo, ... ), ooien (Roggel), ooije (Beesel), ooj (Montfort, ... ), ooje (Heythuysen, ... ), ooje (pl) (Roermond), ōjə (Linne), louk*  oouj (Helden/Everlo), mv -en  oej (Helden/Everlo), mv oje  ooi (Beegden), mv ojje  oj (Panningen), mv ooie  ooi (Linne, ... ), mv ooje  ooj (Roermond), oojn: mv -e  euin (Hushoven, ... ), oojn (Heythuysen), rode un: rode ui  rōēj un (Lanaken), sjalot: sjalot (Maastricht), S. scharlot; van Fra. échalote; invoeging van r  sjerlót (Zonhoven), sjalottenpijpjes: sjerlóttepèè.ëpkes (Zonhoven), sjarlot: sjarlot (Gronsveld), sjerlot (Beverlo), ui: ui (Mook), uie (Mook), ui-juin: øjø͂ͅn (Loksbergen), uin: øy.n (Guigoven, ... ), ø̄in (Molenbeersel), uine: uine (Waltwilder), un: eun (Remersdaal, ... ), hun (Elen, ... ), on (Rekem), oͅn (Rekem), un (Echt/Gebroek, ... ), un* (Pey), un, on (Maastricht), unn (Opitter), uun (Herderen, ... ), ūn (Bocholt), y(3)̄.n (Bommershoven, ... ), y(3)̄in (Molenbeersel), y(3)̄n (Kinrooi, ... ), y.n (Borgloon, ... ), yn (Berg, ... ), yən (Kinrooi), ön (Gronsveld, ... ), önne (pl) (Gemmenich), ø.n (Borgloon, ... ), øn (Kanne, ... ), ø̄n (Moresnet, ... ), øͅn (Eupen, ... ), mv -unne  un (Dieteren, ... ), mv eun6  eun (Putbroek), mv unn6  un (Guttecoven), mv unne  un (Born, ... ), mv unne*  un (Einighausen), mv. unne  un (Amby, ... ), mv. unnen  un (Geulle, ... ), mv. unnn  un (Geulle), mv. önne  ön (Amby, ... ), un-lauch: ullieg (Kerkrade), ul’lieg (Bleijerheide, ... ), øͅlex (Eynatten, ... ), øͅləx (Vaals), Ak. Oelich, Lat. allium, Fr. ail. zie oalig  ullig (Heerlen), mv. ulcher  ulch (Vijlen), sst van onio + lauch  øͅlex (Hauset), undj: eundj (Tungelroy), oe-e-ndj (Weert), oeëntj (Altweert, ... ), oondj (Ospel), oontj (Weert), óóṇṭj (Nederweert), mv -e  eundj (Tungelroy), undje: uunsje (Bocholt), øͅndje (Weert), unge: øͅŋə (Meijel), unj: eunj (Grathem), oonj (Heel, ... ), mv -6  eunj (Thorn), mv -e  eunj (Stramproy), oonj (Heythuysen, ... ), mv: eunje  oonj (Heel), unje: anjen (Beek (bij Bree)), eunje (Grathem, ... ), oonje (Heythuysen), uunje (Bocholt), y(3)̄niə (Bocholt), y(3)̄njə (Lozen), øniə (Kessenich), ønjə (Ophoven), ø̄.iniə (Molenbeersel), unne: e.nə (Grote-Spouwen, ... ), ein (Neerglabbeek), einə (Bree), enə (As, ... ), eune (s-Gravenvoeren), hunne (Zichen-Zussen-Bolder), innen (Eigenbilzen, ... ), oͅnə (Amby, ... ), une (Schalkhoven), unen (Bommershoven, ... ), unj (Kinrooi, ... ), unje (Neeroeteren, ... ), unne (Amby, ... ), unne (pl) (Heerlen), unnen (Dilsen, ... ), unnë (Hoeselt), uunen (Vliermaalroot), uûnj (Grathem), ønə (Boorsem, ... ), ønə (pl) (Klimmen), ønən (Dilsen), øͅnə (Montzen), ünə (Schaesberg), -  unne (Maastricht), ouder dan juin  e.nə (Gruitrode), unnetje: undjeke (Bilzen), uns: y.ns (Membruggen), zwiebel: zwie.bel (Gennep, ... ) [DC 13 (1945)] [Heem 12.1 (1968)]ajuin [ZND 01 (1922)] || ajuin (sg) [Goossens 1b (1960)], [Goossens 1c (1955b)], [Goossens 2a (1963)], [Goossens 2b (1963)], [Goossens 2c (1963)] || ajuinen || een ajuin [ZND 43 (1943)], [ZND B2 (1940sq)] || Hoe noemt u: de ui (allium cepa - fam. liliaceae) [N 71 (1975)] || kleine ui || ui [N 92 (1982)] || ui, ajuin || uiloof I-7
uienpannenkoek ajuinenkoek: eundjekook (Tungelroy), eunjekook (Ell, ... ), ojekook (Roermond), oojekook (Grathem, ... ), uenjekook (Ittervoort), unekoo.k (Puth), unjekook (Neeritter), unne kouk (Sittard), unnekaok (Mechelen), unnekook (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), uunjekook (Bocholt), ŭnnekook (Mechelen-aan-de-Maas), ynəkuk (Borgloon, ... ), ønəkok (Rotem), #NAME?  unnekook (Susteren), (m.).  ønəkōk (Lanklaar), met ajuin  ienjekook (Neeroeteren), Syst. Frings  y(3)̄njəkōk (Bocholt), yənjəkōk (Kessenich), ønəkōk (Mechelen-aan-de-Maas), Syst. Frings (?)  yənjəkōu̯k (Kinrooi), Syst. Frings mnl.  īndžəkōk (Bree), Syst. Veldeke  unjekook (Kinrooi), Syst. WBD  einjekook (Baexem), oo.jekoo:k (Maasniel), ooiekook (Neer), oojekoo:k (Panningen), oojekook (Herten (bij Roermond), ... ), oojekook’ (Boukoul), oonjekook (Leuken, ... ), unnekook (Holtum, ... ), unnekouk (Limbricht), êûnjekook (Tungelroy), Syst. Wbk. van Bree  iêndzjekook (Bree), ajuinenpannenkoek: unne pannekook (Nieuwenhagen), ajuinenrats: oojeratsch (Roermond), ajuinkoek: jôênkoek (Eksel), ps. boven de # staat nog een nasaleringsteken!  joͅ~nkok (Helchteren), Syst. Frings  džaŋkuk (Melveren), jōͅu̯nkok (Peer), jōͅu̯nkōk (Gelieren/Bret, ... ), jy(3)̄nkuk (Achel, ... ), j‧ø͂ͅnkuk (Hasselt), Syst. WBD  jujnkōēk (Meijel), junjkōēk (Meijel), ajuinpannenkoek: Syst. Frings  džø͂ͅi̯npanəkuk (Opheers), flensje met ajuin: Syst. Frings  flɛnskə mɛ jø͂ͅn (Beringen), koek: kōēk (Ottersum), kōk (Opglabbeek), koek met ajuinen: Syst. Frings  kōk meͅt˂ ønə (Maaseik), lokekoek: loeëkekoēk (Castenray, ... ), Syst. WBD  loëkekook (Broekhuizen), lookkoek: lookkōēk (Middelaar), lōkkūk (Gennep, ... ), Syst. Eijkman  lōkkūk (Gennep), Syst. Eykman  lū.kkōk (America), Syst. Veldeke  loukkook (Tegelen), Syst. WBD  laukkook (Baarlo, ... ), loekkook (Sevenum), lookkōēk (Ottersum), loukkook (Blerick, ... ), loukkòk (Tegelen), oligenkoek: olikkekook (Posterholt), oligskoek: oliks-kook (Vlodrop), ölligskoch (Bleijerheide), pannenkoek mee ajuin: Syst. Frings  panəkok me di̯ø͂ͅi̯n (Koersel), pannenkoek met ajuinen: pannekik mèt inne (Bilzen), pannekook mit unnen (Roosteren), Syst. WBD  pannekook mit unne (Buchten), uienkoek: øͅi̯jəkōk (Maaseik), Eigen syst.  uiëkook (Heerlen), Syst. Frings  ø͂ͅi̯əkuk (Neerpelt) Pannekoek met in schijven gesneden uien (oojekook?) [N 16 (1962)] || pannekoek met ui || pannenkoek [ZND 40 (1942)] || pannenkoeken met in schijven gesneden uien [N 16 (1962)] || uienpannekoek || uienpannenkoek III-2-3
uiensoep juinsoep: jóó.ënsóp (Zonhoven), lokensoep: loeëkesoep (Castenray, ... ), porree-soep: poͅrɛsup (Eupen), uiensoep: eûnjesoep (Tungelroy), ojesoep (Roermond, ... ), unnensoep: unnesop (Echt/Gebroek) looksoep || uiensoep III-2-3
uier demen (mv): dēmǝ (Gennep, ... ), dobbele pastoor: dobbele pastoor (Overpelt), euter: ytǝr (Valkenburg), koemem: kumɛm (Gennep, ... ), koesuier: kuwsiǝr (Leunen, ... ), mam: mam (Meeswijk, ... ), (mv)  mamǝ (Ulestraten), mem: mɛm (Berverlo, ... ), mɛǝm (Maaseik), oer, ouwer: au̯.ǝr (Koninksem, ... ), ui̯ǝr (Smeermaas), ōr (Grote-Spouwen, ... ), ōǝ.r (Martenslinde, ... ), ūi̯ǝr (Maastricht, ... ), ūr (Nederweert), ūǝr (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), űi̯.ǝr (Mopertingen), ǫu̯.ǝr (Vroenhoven), ǫu̯ǝr (Bilzen), ǫǝr (Tessenderlo), ouwer: au̯.ǝr (Membruggen, ... ), au̯ǝr ('S-Herenelderen, ... ), ou̯.ǝr (Bilzen), ui̯.ǝr (Hees, ... ), ur (Nederweert, ... ), uu̯ǝr (Ulbeek), uǝr (Bocholt, ... ), áu̯.ǝr (Berg, ... ), āu̯ǝr (Lauw), ōr (Grote-Spouwen, ... ), ōǝ.r (Martenslinde, ... ), ōǝr (Martenslinde, ... ), ūr (Alken, ... ), ūu̯ǝr (Beverst, ... ), ūǝr (Beringen, ... ), ǫ.u̯ǝr (Heesveld-Eik), ǫu̯wǝr (Weert), ǫu̯ǝr (Bilzen, ... ), ǫǝr (Bilzen, ... ), ǭǝr (Tessenderlo), paardemem: pē̜rdǝmɛm (Overpelt), paternoster: pātǝrnostǝr (Boekt Heikant), tet: tɛt (Berverlo, ... ), (mv)  tętǝ (Millen, ... ), tɛtǝ (Gingelom), tettenriem: tętǝrīm (Borgloon, ... ), tettenrij: tętǝręi̯ (Wellen), udder: ydǝr (Bocholtz, ... ), yǝdǝr (Simpelveld), ødǝr (Amstenrade, ... ), uier: ai̯.ǝr (Piringen), ai̯ǝr (Meldert, ... ), aǝr (Mal, ... ), ei̯ǝr (As, ... ), i ̞i̯ǝr (As, ... ), ii̯.ǝr (Beek, ... ), ii̯ǝr (As, ... ), iǝr (Bergen, ... ), uier (Afferden, ... ), ui̯ǝr (Borkel, ... ), uu̯i̯ǝr (Gennep, ... ), wīr (Hoeselt), y.u̯.ǝr (Kinrooi, ... ), y.u̯ǝr (Dilsen, ... ), yi̯.ǝr (Kessenich), yi̯ǝr (Amby, ... ), yr (Aubel, ... ), yu̯ǝr (Bocholt, ... ), yǝr (Blerick, ... ), ȳ.r (Achel, ... ), ȳi̯r (Asenray / Maalbroek, ... ), ȳi̯ǝr (Baarlo, ... ), ȳr (Achel, ... ), ȳǝ.r (Bocholt, ... ), ȳǝr (Baarlo, ... ), ái̯.ǝr (Tongeren), ái̯ǝr (Meldert, ... ), ø ̝.u̯ǝr (Elen, ... ), ø ̝u̯ǝr (Heks), øi̯.ǝr (Boorsem, ... ), øi̯r (Borgloon, ... ), øi̯ǝr (Aldeneik, ... ), ør (Borgloon, ... ), øu̯.ǝr (Boorsem, ... ), øu̯i̯ǝr (Rotem, ... ), øu̯r (Walshoutem), øu̯ǝr (Beringen, ... ), øǝr (Hoepertingen, ... ), ø̄ ̝ǝr (Q160p  [Bommershoven]  ), ø̄i̯ǝr (L159a  [Middelaar]  , ... ), ø̄r (P107a  [Rummen]  , ... ), ø̄ǝr (Alken, ... ), ø̜̄.r (Henis, ... ), ø̜̄i̯ǝr (Boekt Heikant), ø̜̄r (Aalst, ... ), ø̜̄u̯r (Wintershoven), ø̜̄u̯ǝr (Lommel), ø̜̄ǝ.r (Diepenbeek, ... ), ø̜̄ǝr (Aalst, ... ), ø̜i̯.ǝr (Hechtel, ... ), ø̜i̯ǝr (Berverlo, ... ), ø̜r (Halen, ... ), ø̜u̯.ǝr (Hechtel, ... ), ø̜u̯ǝr (Hechtel, ... ), ø̜ǝ.r (Hoeselt), ø̜ǝr (Boekhout, ... ), āi̯ǝr (Tongeren), āǝr (Rutten), ē.ǝr (Beverst), ēi̯ǝr (Bree, ... ), ēr (America, ... ), ēǝr (Beverst, ... ), ē̜i̯ǝr (Beverst, ... ), ē̜r (Hasselt, ... ), ē̜ǝ.r (Berbroek, ... ), ē̜ǝr (Berbroek, ... ), ę.i̯ǝr (Gellik, ... ), ęi̯.ǝr (Gellik, ... ), ęi̯ǝr (Peer), īi̯.ǝr (Grote-Brogel), īi̯r (Well), īi̯ǝr (As, ... ), īr (Afferden, ... ), īǝ.r (Ellikom, ... ), īǝr (As, ... ), īǝrǝ (Opglabbeek), ōi̯ǝr (Eigenbilzen), ūi̯r (Berverlo), ūi̯ǝr (Lummen, ... ), ūu̯i̯ǝr (Gronsveld, ... ), ǫi̯ǝr (Stevensvennen), ǭi̯ǝr (Tongeren), ɛi̯.ǝr (Peer), ɛi̯ǝr (Beverst, ... ), ɛr (Arcen, ... ), ɛǝr (Niel-bij-As), ɛ̄i̯ǝr (Beverst, ... ), ɛ̄r (Hasselt, ... ), ɛ̄ǝr (Berbroek, ... ), ˙ø̜̄r (Bommershoven, ... ), ˙ø̜i̯ǝr (Heusden, ... ), ˙ø̜u̯ǝr (Heusden), zak: sak (Boorsem) [JG, 1b; A 30, 6e; L 49, 6e; N 8, 39a en 39b]De melkklier van de koe zoals zij zich uitwendig vertoont onder aan de buik. Op de kaart is het woordtype uier niet opgenomen. [JG 1a, 1b; Gwn V, 7; L 8, 24a; L 14, 27a; RND 127; S 38; Wi 51; monogr.] || Uier, alle tepels samen. [N 19, 19b; JG 1a, 1b] I-11, I-12, I-9
uieren aan het werk zijn: es ān ǝt wɛrk (Haelen), avanceren: avǝsiǝrt (Vliermaal), beginnen te komen: bǝgent tǝ kōmǝ (Zepperen), beginnen te udderen: (de koe begint te) nødǝrǝ (Oirsbeek), (de koe begint te) ȳdǝrǝ (Bocholtz), ødǝrǝ (Heerlerheide, ... ), bijkomen: (de koe) kymp bēǝ (Borgloon), (de koe) kymp bē̜ǝ (Wellen), (de koe) køm bē̜ (Riksingen), (de koe) kømp bei̯ (Beverst), (de koe) kømt bī (Stein), (de koe) kęmp bęi̯ (Rosmeer), bęi̯kōmǝ (Geulle), bīkǫmǝn (Maasniel), bɛ̄i̯kǭu̯mǝ (Herk-de-Stad), bijkomen in de uier: bęi̯kǫ̃mǝ en dǝn ø̄jǝr (Maasmechelen), bijuieren: bīyi̯ǝrǝ (Hushoven), bloeien: blø̄tj (Maasniel), brand: brant (Donk, ... ), een goede uier maken: māk nǝ gōi̯ǝ ø̄jǝr (Borgharen), een schone uier maken: (de koe) mø̄ktj ęi̯ šūǝn ȳjǝr (Haelen), gespannen staan: štɛjt gǝšpanǝ (Einighausen), gevleug: gǝvlø̄x (Amstenrade), gezwel: gǝzwɛl (Rimburg), gǝžwēl (Beek), hard in de uier krijgen: krɛi̯x hard en dǝn øjǝr (Smeermaas), knobbel: (mv)  knø̜bǝl (Rimburg), nemen: nemt (Velden), rijzeling op de uier: ršǝsǝleŋ ǫb˱ dǝn ø̄r (Rummen), roos: ruōs (Meerlo), ruǝs (Wellerlooi), rōs (Well), scheut: sxø̄t (Maasbree, ... ), šø̄ǝt (Koningsbosch), schone spiegel: šǭnǝ spēgǝl (Thorn), stijve uier: stīvǝ øi̯ǝr (Merselo), stɛi̯f øi̯ǝr (Koningsbosch), udder maken: ødǝr mākǝ (Klimmen), udderen: ødǝrǝ (Brunssum, ... ), uier krijgen: krīx ērǝ (Hasselt), īr krīgǝ (Gennep, ... ), uier maken: (de koe) mãkt ē̜i̯ǝr (Kermt), (de koe) møk au̯wǝr (Mal), ȳi̯ǝr mǭkǝ (Gronsveld), ȳr mākǝn (Gennep), uieren: (de koe) ajǝrt (Meldert, ... ), (de koe) ii̯ǝrt (Waterloos), (de koe) nø̄rt (Velden), (de koe) yjǝrt (Overpelt, ... ), (de koe) ȳjǝrt (Grathem, ... ), (de koe) ȳjǝrtj (Ell), (de koe) ȳrt (Limbricht), (de koe) øjǝrt (Gronsveld, ... ), (de koe) øu̯ǝrt (Hoeselt), (de koe) øǝrt (Herk-de-Stad), (de koe) ø̄jǝrt (Rotem), (de koe) ø̄rt (Sint-Truiden, ... ), (de koe) ø̄u̯jǝrt (Rotem), (de koe) ø̜̄jǝrt (Boekt Heikant, ... ), (de koe) ø̜̄rt (Borgloon, ... ), (de koe) ø̜̄u̯ǝrt (Hoeselt), (de koe) ø̜jǝrt (Sint-Truiden), (de koe) ø̜rt (Halen), (de koe) ø̜u̯ǝrt (Neerharen), (de koe) ājǝrt (Ketsingen), (de koe) ē̜ǝrt (Rapertingen, ... ), (de koe) ęi̯ǝrt (Oud-Waterschei), ai̯ǝrǝ (Tongeren), nø̄rǝn (Melderslo), yǝrǝ (Montfort), ȳi̯ǝrǝ (Dieteren, ... ), ȳrǝ (Neerpelt, ... ), ȳrǝn (Blerick, ... ), ȳǝrǝ (Urmond), øi̯ǝrǝn (Zolder), øjǝrǝ (Eisden, ... ), ø̄ǝrǝn (Geysteren), ø̜̄rǝ (Niel-Bij-Sint-Truiden), ø̜jǝrǝ (Leopoldsburg, ... ), ē̜ǝrǝ (Hasselt), ǫwǝrǝ (Tessenderlo), vervlaag: vǝrvlǭx (Peij, ... ), vervleug: vǝrflø̄ž (Vaals), vǝrvlȳx (Oud-Caberg), vǝrvlȳǝx (Wijlre), vǝrvlø̄x (Born, ... ), vǝrvlø̜̄x (Berg, ... ), vǝrvlø̜i̯ǝx (Eys), vǝrvlø̜x (Berg / Terblijt), vleug: flø̄k (Heer), vlø̄x (Amby, ... ), vol lopen: løi̯pt vǫl (Stein), vol staan: štɛjt ˲fǫl (Einighausen), wassen: wasǝn (Maasniel), zich tonen: tøi̯nt zex (Ulestraten), zucht: zøxt (Achel, ... ), zwal op de uier: šwal ǫp dǝ øi̯ǝr (Steyl), zwellen: zwęlt (Vliermaal), zwol: zwǫl (Haelen, ... ), šwōl (Vijlen), žwōl (Mheer), žwǫl (Swalmen, ... ) Een zwellende uier krijgen in de draagtijd, gezegd van de koe. [N 3A, 35; A 9, 16; monogr.] I-11
uierkwartier deem: dēm (Bergen, ... ), dēǝm (Leveroij, ... ), dē̜m (Berg, ... ), dē̜ǝm (Eys), dɛi̯m (Amby, ... ), dɛm (Einighausen, ... ), kwart: kwart (Echt), kwartier: kwartēr (Berg / Terblijt, ... ), kwartīr (Baarlo, ... ), kwartɛi̯r (Nieuwstadt), kwártīr (Venray), kǝrtēr (Borgharen, ... ), kǝtēr (Geulle, ... ), kǝtīr (America), melkkamer: mɛlkkāmǝr (Sint Odilienberg), mik: mek (Mheer), mēk (Sint Geertruid), tepel: tēpǝl (Amstenrade, ... ), tīpǝl (Waubach), udder: ȳi̯dǝr (Rimburg), ødǝr (Nuth, ... ), uier: yi̯ǝr (Haelen), ø̄r (L268p  [Velden]  ), vierdel: virǝl (Peij), vērǝl (Laar, ... ), vēǝdǝl (Merkelbeek), vīǝdǝl (Meerssen, ... ), vierdel met een dem: vɛdǝl met ǝnǝ dēm (Vaals) Kwartier van de koeuier in het algemeen. [A 9, 12] I-11
uil bosuil: boesuul (Horn), bosiel (Opglabbeek), bosjuul (Melick, ... ), bosuil (Diepenbeek, ... ), bosuul (Elen, ... ), katuil die in de boosen woont  boͅzil (Meeuwen), kattenuil: katənil (Meeuwen), katuil: katuul (Gennep, ... ), koet: koet (Zichen-Zussen-Bolder), koets: koehts (Genk), koets (Zichen-Zussen-Bolder), koetsj (Linne), onomatopee  koéts (Gronsveld), koetsuil: koetschuul (Maasniel), koetuil: koetuil (Hoeselt), krasuil: krasuul (Leveroy), ooruil: katuil  oeruel (Heerlen), peeluil: kwam vroeger veel in de Peel voor  pieëluul (Castenray, ... ), torenuil: torenuil  toerül (Kerkrade), uil: ail (Tongeren), ajəl (Berg), ayl (Borgloon), āēl (Hasselt), āil (Bilzen, ... ), eil (Genk), eĭl (Genk), enən yil (Eksel), ēl (Hasselt), ēül (Beringen), eͅil (Beverst), i-jl (As, ... ), iel (As), ijl (Peer), il (Meeuwen), iÚ:l (Opoeteren), īl (Opglabbeek), nən øjl (Houthalen), nən ø͂ͅl (Kwaadmechelen), nən øͅ.əl (Leopoldsburg), nən øͅjl (Koersel), nən øͅyl (Beverlo), oal (Membruggen), ojl (Lanklaar), ōəl (Tessenderlo), oͅ‧l (Lummen), uel (Heerlen), uil (Borgharen, ... ), uĭl (Maaseik), ujl (Maaseik), ul (Aubel, ... ), uu:l (Roermond), uul (Altweert, ... ), ūīl (Helchteren, ... ), ūl (Rekem), ūū:l (Roermond), ūūl (Buggenum, ... ), ŭl (Baelen, ... ), ŭŭl (Gennep, ... ), yl (Bocholt, ... ), èèl (Hasselt), ìēël (Bree), ôël (Tessenderlo), öil (Maastricht), ööl (Griendtsveen), øl (Veulen), øŭəl (Gutshoven), ø͂ͅ.l (Herk-de-Stad, ... ), ø͂ͅl (Herk-de-Stad, ... ), øͅ.l (Tervant, ... ), øͅil (Hoepertingen), øͅl (Meldert), øͅlj (Zonhoven), øͅəl (Niel-bij-St.-Truiden), ùul (Schaesberg), ûil (Gronsveld), ûîl (Beverlo), ü:l (Montzen), üel (Eupen), ül (Afferden, ... ), üll (Rimburg), üül (Eupen), ənən eil (Bree), ənən ū.l (Maaseik), ‧yl (Meeswijk), als scheldnaam voor vrouwen  ōēlə (Maastricht), ein uulke vange "een uiltje knappen  uul (Venlo), mv.  ulle (Eygelshoven), uulle (Vijlen), zôô sjtóm es eine -  uul (Beegden), uilk: ül(ek) (Montzen), velduil: veltjoel (Roermond) bosuil || katuil || uil [SGV (1914)], [Weijnen EB 16 (1950)], [Willems (1885)], [ZND A2 (1940sq)], [ZND m] || uil, kleine || uil, soort || uiltje || velduil III-4-1