e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
uil, algemeen katuil: tyto alba: kerkuil!  kadyl (Hamont) katuil III-4-1
uit (voetbal) achter: achter (Maasbree), buiten: boete (Bree, ... ), boeten (Hamont), bouten (Neerpelt), boutə (Houthalen), buiten (Meeuwen), buətə (Beek (bij Bree)), bø`ə (Kwaadmechelen), bøtə (Heppen), Buiten.  bø͂ͅtə (Hasselt), ous: aus (Kessel), Ook wel eens ous.  ous (Echt/Gebroek), ousbal: ausbal (Merkelbeek), out (eng.): out (Broekhuizenvorst, ... ), E.  out (Roermond), Ook wel eens ous.  out (Echt/Gebroek), Spreek uit aus.  out (Venlo), outbal (<eng.): aut-bal (Helden/Everlo), hoütbaal (Gronsveld), outbal (Brunssum), uit: āt (Borlo), oes (Vaals), oet (Baexem, ... ), oēt (Herten (bij Roermond), ... ), oot (Eigenbilzen, ... ), ou.t (Genk), ouwt (Mechelen-Bovelingen), oét (Tegelen), oêt (Blerick, ... ), ō.ət (Kortessem), ōet (Eys), ōē.t (Waubach), ōēt (Beesel, ... ), u:t (Eupen), u:ət (Bocholt), uit (Meeuwen), utj (Meijel), uut (Meerlo, ... ), uət (Beek (bij Bree)), ət (Heppen), (aut of aus)  oet (Geleen), Bìj dat spelleke zie ik zoeë uut. Var. áf zien.  uut zien (Venray), uitbal: oetbal (Dilsen) (De bal is) uit. [DC 49 (1974)] || 2. Uitgeteld zijn, buiten spel staan. III-3-2
uit de as gezeefde kolen ameren: aomere (Doenrade, ... ), aomerre (Posterholt), aëmere (Eijsden), āōmere (Schimmert), oamere (Guttecoven, ... ), ōͅmərə (Roggel), ge-amer: ge-euëmer (Hoensbroek), gezifts: gəzeͅfs (Remersdaal), gruis: gruus (Hamont, ... ), houtskool: houtskool (Houthalen, ... ), kluiten: klütte (Kerkrade), kolengries: koelegries (Neeroeteren), kooltjes: keltjes (Hulst/Konijnsberg), keuljes (Hulst/Konijnsberg), keulkens (Heusden, ... ), keulkes (Heusden), keulkəs (Koersel), keuëlkes (Hoensbroek), kolkes (Engsbergs), koälkes (Venlo), kulkes (Achel, ... ), käölkes (Valkenburg), kölkes (Tegelen), kəlkəs (Velm), kruiskool: krauskool (Peer), Van hout.  krouskolen (Peer), oudding: aaddink (Melick), aait dink (Lanaken), aawod dink (Bocholt), ad ding (Waltwilder), aoddink (Kerkrade), aud denk (Maaseik, ... ), aud dink (Bree), audenk (Dilsen, ... ), audɛ.ŋk (Stokkem), aut ding (Bree), aut dink (Gruitrode), au̯deͅŋk (Meeswijk), aw deink (Mechelen-aan-de-Maas), awd denk (Neeroeteren), awddènk (Echt/Gebroek), awdenk (Maaseik), a͂denk (Maaseik), houdeng (Lanklaar), oadenk (Echt/Gebroek), ŏŏd-dīnk (Mheer), \"aser‹oj\"is het overblijfsel van kolen dat uit de kachel komt, daaruit wordt \"awdenk\' geraapt dat nog eens kan branden.  awdenk (Opgrimbie), de in de asla aanwezige kolenresten werden na het zeven bevochtigd en daarna als\"gedëks\"(Z.d) nog een keer gebruikt om de gloed te dempen of het vuur te temperen gedurende de tijden, dat matig verwarmd en niet gekookt werd Op deze manier spaarde men brandstof  autténk (Sittard), Houtskool = \"aomerten\".  auwd ding (Neeroeteren), Note v.d. invuller: (overlevering 1920) De stoker van de Stoomzuivelfabriek had massaal de beschikking over oad-dink, van de vele kolen die in de ketel werden gestookt. Hij stelde de directeur voor dat aan de burgerij te koop aan te bieden. Volgende dag stond bij de fabriek een bord met de tekst: \"WIJ VERKOPEN GRUIS EN OOK OOT-DENK\".  aod-dink (Maasbracht), Oud ding.  aut deͅnk (Opglabbeek), ouddingsdrek: au̯deͅŋks˂drɛk (Meeswijk), oude kolen: aa kole (Peer), ringelskolen: reŋəlskoͅalə (Bleijerheide, ... ), spikkolen: spik`kolen (Sint-Truiden), spikaule (Jeuk), spikkoale (Gelinden), spikkolen (Heers), spikkuələ (Gutshoven), uitraapsel: autraupsel (Wintershoven) haardasse, sintels waartussen nog brandbare stukjes steenkool zijn || Hoe heet het overblijfsel van verbrande kolen dat nog eens kan branden ? [ZND 42 (1943)] || Hoe noemt u datgene dat uit de kachel komt en dat nog kan branden nadat de as eruit gezeefd is (van steenkool)? (bluskool, sintel, kooltjes, krikken) [N 104 (2000)] || kolenresten || na zeven van de as nog brandbaar materiaal || overblijfsel van de uitgebrande steenkolen, dat gezeefd, nog eens gebruikt wordt als brandstof || uit de as gezeefde kolen III-2-1
uit de hand verkopen <omschr.> er beter van worden: ge wördt d⁄r baeter van (Oirlo), aan de hand verkopen: aan de hand verkaupe (Klimmen), aan het huis verkopen: ps. letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  aa gen hōēs verkaupe (Klimmen), bagatellen: ps. omgespeld volgens Frings.  bagəteͅllə (Hoeselt), een kleinigheid verkopen: ps. omgespeld volgens Frings.  klēnexheͅt vərkōpə (Gelieren/Bret), een prul verkopen: ps. omgespeld volgens Frings.  nəpr"l vərkoͅu̯pə (Opheers), klein gerei: klein-gerei (Schimmert), kleinigheden verkopen: ps. omgespeld volgens Frings.  kleͅnəxhēͅtə vərkōͅpə (Teuven), koetelen: vgl. Meerlo-Wanssum Wb. (pag. 170): koetele, ruilen met alle mogelijke zaken, vooral prullen, door kinderen.  koetele (Oirlo), krameren: Opm. betekent letterlijk: als kramer verkopen.  kriemere (Tegelen), langs de deuren gaan: langs gen dûûre gaon (Klimmen), leuren: ps. omgespeld volgens Frings.  l"rə (Kinrooi), lørə (Oud-Waterschei), makalleren: ps. omgespeld volgens Frings.  makaljēͅi̯rə (Sint-Truiden), met de korf langs de deur gaan: ps. omgespeld volgens Frings.  maetər køͅrf laŋs de d"r gōͅn (Kinrooi), omzetten: ps. omgespeld volgens Frings.  əm zeͅtə (Rosmeer), onderhands verkopen: Algemene opmerking: deze vragenlijst/dit antwoord zo letterlijk mogelijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  oonder hànds (Maastricht), onderlings verkopen: ongerlings verkōēpe (Sevenum), overdoen: Note: als één antwoord geïnterpreteerd!  (sjnak) uëverdoeë (Hoensbroek), pronselen: ps. omgespeld volgens Frings.  proͅnsələ (Hasselt), prullen: ps. omgespeld volgens Frings.  prələ (Halen), prullen kopen: ps. omgespeld volgens IPA.  prølən kuəpən (Achel), rommel: ps. omgespeld volgens Frings.  ruməl (Halen), ruiselen: roesjele (Swalmen), schijterijen verpatsen: Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssysteem Veldeke, maar met een vraagteken erachter; de lijst is gewoon in het "Nederlands"ingevuld en heb het daarom maar letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  sjieterieje verpatse (Ulestraten), schoensen: sjoensche (Puth), sjachelen: schagele (Roosteren), sjachele (Kinrooi, ... ), sjaggele (Guttecoven, ... ), ps. omgespeld volgens Frings.  šaxələ (Neerharen), sjacheren: sjachere (Maastricht), sjacheren (Urmond), ps. omgespeld volgens Frings.  šaxərə (Kermt, ... ), šāxərə (Velm), sjoemelen: sjômmele (Kinrooi), ps. letterlijk overgenomen (dus niet(s) omgespeld!).  sjōēmmele (Heerlen), soelin: [vgl. WBD III, 3.1 (pag. 53), soeliën: Goirle]  soelie (Grathem), spinselen: Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssysteem Veldeke, maar met een vraagteken erachter; de lijst is gewoon in het "Nederlands"ingevuld en heb het daarom maar letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  sjpensele (Ulestraten), spinselen verkopen: Opm. zo wordt het ook genoteerd.  spensele verkaupe (Schimmert), Van Dale: spinsel, wat gesponnen wordt of is.  schpensele verkaupe (Schimmert), uit de hand verkopen: kleingood oet de handj verkoupe (Roermond), oet de hand verkope (Mechelen), oet de hand verkoupe (Klimmen, ... ), oet de handj verkoupe (Limbricht), oet de hank verkoupen (Velden), uit de háánd verkócht (Middelaar), ps. letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  ōēt de hanjd verkope (Jabeek), ps. omgespeld volgens Frings.  a͂tərha͂ntfərkōpə (Hoeselt), ōͅyu̯tərhānt (Diepenbeek), utərhant (Waterloos), utərhant vərkōͅu̯pə (Bocholt), ət də hā~nt vərkōpə (Lommel), ps. omgespeld volgens Frings. Boven de "a met een rondje en een lengteteken erboven (omgespeld: å) staat nog een ~; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen en heb alleen de "a met een rondje en een lengteteken erboven omgespeld.  ēͅtərha͂~ntfərkūəpə (Rummen), van man tot man: ps. omgespeld volgens Frings.  van man toͅt man (Hasselt), verkopen: ps. omgespeld volgens Frings.  vərkōͅupə (Maaseik), vərkoͅu̯pə (Maaseik), verkwanselen: ps. omgespeld volgens Frings.  vərkwansələ (Hasselt), verpatsen: verpatsche (Hoensbroek), verpatse (Sittard), verpatsen (Wijk), vurpatse (Weert), verpronselen: ps. omgespeld volgens Frings.  vərpronsələ (Borgloon), vərproͅnsələ (Borgloon, ... ), verschokken?: [vgl. N 21,049]  veržukə (Zichen-Zussen-Bolder), versjacheren: ps. omgespeld volgens Frings.  vəršaxərə (Halen, ... ), vertruffelen: ps. omgespeld volgens IPA.  vərtrufələ (Tongeren), vertuisen: ps. omgespeld volgens Frings.  vərtūəs’n (Diepenbeek), voor de voets verkopen: veur de voots vərkaupə (Holtum) Kleinigheden uit de hand verkopen [soelieje?] [N 21 (1963)] III-3-1
uit de rij zetten af laten vliegen: af lǭtǝ vlīgǝ (Ysselsteyn), āf lǭtǝ vlēgǝ (Beek, ... ), afvliegen: āf˲vlēgǝ (Herkenbosch, ... ), koud zetten: kǭt zętǝ (Noorbeek, ... ), kǭt zɛtǝ (Heerlen), laten afvliegen: laten afvliegen (Lommel, ... ), lǫtǝ āf˲vlēgǝ (Houthalen), omzetten: omzetten (Neer), uit de rij zetten: uit de rij zetten (Kerkhoven), ut ˲dǝ ri zętǝ (Born), ut ˲dǝ ri zɛtǝn (Dilsen), ut˱ dǝ ri-j zetǝ (Herten), yt ˲dǝ rēj zętǝ (Venray), øtj dǝ rę̄j zetǝ (Meijel), ēt ˲dǝ ri zętǝ (Opglabbeek), ūt ˲dǝ rej zɛtǝ (Heerlen), ūt ˲dǝ ri zetǝ (Asenray / Maalbroek), verplaatsen: vǝrplātsǝ (Herkenbosch), verzetten: vǝrzɛtǝ (Weert), vooruitzetten: vørǭt˲zętǝ (Houthalen), vø̄rǫwt˲zɛtǝn (Diepenbeek), voorzetten: voorzetten (Kerkhoven, ... ), wegzetten: wegzetten (Wellerlooi) De korven een meter voor de stal zetten. Door de korven uit de rij te zetten kan men het zwermen van zwermachtige volken ook verhinderen. De meeste vliegbijen komen bij de zwakkere buren terecht. Hierdoor moeten de zwermzuchtige bijen eerst nieuwe vliegbijen zien te krijgen om weer te kunnen zwermen. Vergelijk het lemma Koud Zetten. [N 63, 96a; monogr.] II-6
uit de tegengestelde richting dan die van de losplaats aankomen achterom: āxtər"m komə (Meijel), contrarie: ze koum kontrare (Kortessem), contrarie richting: Opm. invuller noteert hier "richteng", en niet "richting"(zie antwoord bij vraag 267!).  controare richteng (Rijkhoven), doorvlieger (zn.): Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  ennen dûrvlieger (Wanssum), precies verkeerd: dae kömpt precies verkieërd in (Doenrade), te hoog: of te haug of te leig einkomen (Jesseren), te laag: of te haug of te leig einkomen (Jesseren), tegenovergesteld: teige euver gesjtilt (Vlodrop), terugkomen (ww.): terukkomme (Wijlre), terukkoume (Jeuk), trōk kô‧me (Weert), (= terug komen).  helemaal truk komen (Mielen-boven-Aalst), uit de kempen: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ze koëmen aut de Kêmpen op (Bilzen), uit de verkeerde kant: oet de verkiejerde kantj (Doenrade), van achter: kumt van achter (Houthalen), van achter terug: van achter terug (Koersel), van achterin: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  van áchter i.n (Zolder), van achterop: van achter op (As), van bovenaf: zə kø.nt˃ va boͅ.avən ‧āf (Eys), van onderop: dae kömpt va onger op (Doenrade), vaan onder op (Sint-Pieter), van onder op (Tongeren), van ongər op (Beesel), van oongenop (Doenrade), van òngen-op (Klimmen), van ôônger op kôômen (Eisden), vàn ónnər òpkōēmə (As), verkeerd: verkierd (Venray), verkeerde richting: verkeerde richting (Swalmen), verkierde richting (Eys), vervliegen (ww.): vervlaoge (Geleen) Hoe zegt men: uit een richting tegengesteld aan die van de losplaats? [N 93 (1983)] III-3-2
uit de voor schieten deruit lopen: dǝryt lōpǝ (Siebengewald), deruit schieten: dǝrø̜t sxītǝ (Oostham, ... ), dǝrūt sxētǝ (Lottum), deruit werken: dǝrø̜t węrǝkǝ (Kerkhoven), schampen: ša.mpǝ (As, ... ), uit de voor gaan: ut ˲dǝ vǭr guǝn (Rijckholt), uit de voor lopen: ut ˲dǝ vǭr lō ̞pǝ (Cadier), yt ˲dǝ vōr lōpǝ (Ottersum), uit de voor schieten: ut ˲dǝ vōr sxētǝ (Horst), yt ˲dǝ vōr sxītǝ (Merselo), ū.s ˲dǝ vū ̞r še.sǝ (Simpelveld), uit de voor vallen: yt ˲dǝ vūǝr valǝ (Aijen), uitschieten: ø̜tsxitǝ (Lommel), ū.tsxitǝn (Eksel), ūtsxētǝ (Kronenberg), ūtšētǝ (Heythuysen), uitspringen: ō.tspręŋǝ (Beverst, ... ), ōǝ.tspręŋǝ (Zonhoven), ǫu̯.tspręŋǝ (Heesveld-Eik, ... ), uitvliegen: ū.t.vlē.gǝ (As, ... ), ū.t˲vlī.gǝ (Zutendaal), ǫu̯.t˲vlī.gǝ (Genk), ǭ.t˲vlī.gǝ (Godschei, ... ) Als men bij het ploegen op een hard voorwerp (b.v. een steen) stoot, of als men met name bij een voetploeg de staart niet vast of niet goed recht houdt, kan de ploeg uit de voor schieten: het ploeglichaam belandt dan in de vorige voor. [JG 1a;N 11A, 124b] I-1
uit een andere richting dan die van de losplaats aankomen aan de onderkant: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  ze zitten aon den ónnerka.nt (Zolder), andere kant: angere kant (Vlodrop), bezijden: beziejəs oet (Beesel), bovenkant: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  de boo.veka.nt (Zolder), contrarie richting: kontrare richting (Tongeren), Opm. invuller noteert hier "richteng", en niet "richting"(zie antwoord bij vraag 267!).  controare richteng (Rijkhoven), niet recht uit het gat: neet [rècht ówt hət gaat kōēmə} (As), niet uit de richting: Opm. letterlijk overgenomen, zoals invuller het genoteerd heeft!  neet oet de [rigting komme} (Wijlre), onderop: ôngerop (Swalmen), terugkomen (ww.): kum teruk (Jeuk), uit de verkeerde hoek: oet de verkierdjen hook (Weert), uit de verkeerde richting: oet de verkieërde richting (Klimmen), uit het verkeerde lok: dae kömpt oet ’t verkierde loak (Doenrade), van achter: kumt van achter (Houthalen), van achterop: van aater op (Jesseren), van bezijden: kumt van bezije (Houthalen), van bovenaf: Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!  van buuven aaf (Gruitrode), van helden: ps. ben er niet helemaal zeker van of dit als één antwoord is bedoeld (omdat er een komma tussen staat)?!  van Hɛldə (Meijel), van onderop: ze kaum van onder op (Kortessem), Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!  van onder op (Gruitrode), verkeerd: deze "kömpt"verkieërd in (Doenrade), keumt verkeerd in (Geleen), verkierd (Venray), verkeerde: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  vərkîêrdjə (Grathem, ... ), verkeerde kant: ps. ben er niet helemaal zeker van of dit als één antwoord is bedoeld (omdat er een komma tussen staat)?!  vərkīrdə kant (Meijel), verkeerde richting: verkearde richting (Guttecoven), verkiehrdje richting (Herten (bij Roermond)), verkierde richting (Sint-Pieter), verkièjrde richting höbbe (Doenrade), vèrkierde richting (As), verkeerde zij: verkierde zie (Eys) Hoe zegt men: uit een andere richting dan die van de losplaats? [N 93 (1983)] III-3-2
uit een schuine richting t.o.v. die van de losplaats aankomen afgezakt (volt.deelw.): afgezakt (Jeuk), beetje schuins: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  e bitsje sjaajes (Bilzen), beetje te hoog: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  (e bitsje) te haug (Bilzen), beetje te laag: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  (e bitsje) te leig (Bilzen), bezijden: beziejəs oet (Beesel), bezije (Houthalen), contrarie richting: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  kontraore richting (Bilzen), flatser (zn.): Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  enne flatser (Wanssum), haaks: haoks (Vlodrop), niet recht: nie rech komen (Mielen-boven-Aalst), opzij: opze enkwomme (Rijkhoven), scheef: schèif (As), sjèjf òpkōēme (As), schuins: schuuns (Eys), te fel van achter de toren: (toren = kerk).  te fel van achter de toren (Jesseren), uit het verkeerde lok: Opm. v.d. invuller: antwoorden netals bij vraag 268 (wordt geen verschil in gemaakt).  dae kömpt oet ’t verkierde loak (Doenrade), van bezijden: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  vá bezeije (Zolder), van de bos: ps. heb dit antwoord gesplitst, of bedoelt invuller dit als één antwoord (dus: van de bos of van de maas kôômen) - ken deze uitdrukking niet.  van de bos kôômen (Eisden), van de maas: ps. heb dit antwoord gesplitst, of bedoelt invuller dit als één antwoord (dus: van de bos of van de maas kôômen) - ken deze uitdrukking niet.  van de maas kôômen (Eisden), van de zijkant: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  van e zeika.nt (Zolder), van verkeerde kant: keumt van verkeerde kantj (Geleen), verkeerd: verkierd (Venray), Opm. v.d. invuller: antwoorden netals bij vraag 268 (wordt geen verschil in gemaakt).  deze "kömpt"verkieërd in (Doenrade), verkeerde hoek: verkiërde hook (Sevenum), verkeerde richting: verkeerde richting (Swalmen), zo goed als uit de hoek: zò gu as øtj də hūk valə (Meijel) Hoe zegt men: uit een richting schuin ten opzichte van die van de losplaats? [N 93 (1983)] III-3-2
uitbetaling van loon afrekening: āfrēkǝnǝŋ (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]   [Emma]), āfrēǝkǝneŋ (Heerlen  [(Emma)]  , ... [Maurits]  [Emma]), āfrē̜ǝkeneŋ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), āfrę̄kǝneŋ (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Maurits]  [Maurits]  [Maurits]), ˙āfrę.akǝn˙eŋ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Beringen]), ausgang: awsja.ŋk (Chevremont  [(Julia)]   [Domaniale]), betaaldag: betaaldag (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Maurits]), bǝtāldāx (Lutterade  [(Maurits)]   [Eisden]), bǝtǭǝldax (Hamont  [(Eisden)]   [Laura, Julia]), eindafrekening: ęntāfręǝkǝneŋ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Emma]), gelddag: gɛ.lt˲dāx (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), grote loondag: gruǝtǝ Iuǝndāx (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]), grote quinzaine: grūtǝ kęzɛm (Zonhoven  [(Zwartberg)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), laatste afbetaling: laatste afbetaling (Lanklaar  [(Eisden)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), loonbetaling: luǝnbǝtāleŋ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Laura, Julia]), loondag: loandāx (Stein  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Maurits]), luǝndāx (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Wilhelmina, Domaniale]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), ǫandāx (Geleen  [(Maurits)]   [Maurits]), ǭwndāx (Buchten  [(Maurits)]   [Maurits]), loonuitbetaling: lūǝnūtbǝtāleŋ (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Winterslag, Waterschei]), paardenkoers: pjęrǝkūrs (Zie mijnen  [(Beringen)]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), paye: pę̄j (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Eisden, Zwartberg]), quinzaine: konžęm (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen)]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), kęzɛm (Lanklaar, ... [Zwartberg]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), kǝsɛm (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  ), kǝzø̄m (Hamont  [(Eisden)]   [Beringen, Zolder, Houthalen]), kǝzęm (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Zwartberg, Waterschei]), kǝzɛm (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ...  [Zwartberg, Waterschei]), kǝžęm (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Eisden]), quinzaine (Rekem  [(Eisden / Zwartberg)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), uitbetaling: ūtbǝtāleŋ (Heerlen  [(Emma)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma]), uitbetaling van de loon: ūtbǝtaleŋ van dǝ lōn (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), ūtbǝtāleŋ van dǝr loǝn (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), uitgang: ūsja.ŋk (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Julia]), ūsjaŋk (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Wilhelmina]  [Willem-Sophia]  [Domaniale]), ūtgaŋk (Heerlen  [(Emma)]  , ... [Laura, Julia]  [Domaniale]), uitgangloon: ūsjaŋkluǝn (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Eisden]), uitgangsmaand: ūsjaŋksmǫnt (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Zwartberg]  [Domaniale]), ūtga.ŋksmoǝnt (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Domaniale]), uitloning: ūtlyǝneŋ (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Laura, Julia]) Het loon kan per dag, om de veertien dagen of om de maand uitbetaald worden. In dit lemma komen algemene benamingen voor de uitbetaling van loon voor maar ook benamingen die specifiek duiden op een veertiendaagse uitbetaling of een maandelijkse. Het woordtype "quinzaine" kan naast een veertiendaagse uitbetaling ook wel het loon aanduiden dat om de maand betaald wordt. [N 95, 973; N 95, 975; N 95, 28; monogr.; Vwo 168; Vwo 171; Vwo 416; Vwo 437; Vwo 578; Vwo 590] II-5