24261 |
uil, algemeen |
katuil:
tyto alba: kerkuil!
kadyl (L286p Hamont)
|
katuil
III-4-1
|
22874 |
uit (voetbal) |
achter:
achter (L267p Maasbree),
buiten:
boete (L360p Bree, ...
L371a Geistingen,
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
Q192p Margraten),
boeten (L286p Hamont),
bouten (L312p Neerpelt),
boutə (L414p Houthalen),
buiten (L364p Meeuwen),
buətə (L359p Beek (bij Bree)),
bø`ə (K314p Kwaadmechelen),
bøtə (K316p Heppen),
Buiten.
bø͂ͅtə (Q002p Hasselt),
ous:
aus (L298p Kessel),
Ook wel eens ous.
ous (L381p Echt/Gebroek),
ousbal:
ausbal (Q034p Merkelbeek),
out (eng.):
out (L247z Broekhuizenvorst, ...
L249p Grubbenvorst,
L291p Helden/Everlo,
L325p Horn,
L266p Sevenum,
L210p Venray),
E.
out (L329p Roermond),
Ook wel eens ous.
out (L381p Echt/Gebroek),
Spreek uit aus.
out (L271p Venlo),
outbal (<eng.):
aut-bal (L291p Helden/Everlo),
hoütbaal (Q193p Gronsveld),
outbal (Q035p Brunssum),
uit:
āt (P218p Borlo),
oes (Q222p Vaals),
oet (L324p Baexem, ...
Q103p Berg-en-Terblijt,
L269p Blerick,
Q191p Cadier,
L320a Ell,
Q203p Gulpen,
L286p Hamont,
L292p Heythuysen,
L434p Limbricht,
L376p Linne,
L377p Maasbracht,
L267p Maasbree,
Q196p Mheer,
L321p Neeritter,
L433p Nieuwstadt,
Q036p Nuth/Aalbeek,
L290p Panningen,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
Q118p Schaesberg,
Q020p Sittard,
L423p Stokkem,
L318b Tungelroy,
Q208p Vijlen),
oēt (L330p Herten (bij Roermond), ...
L271p Venlo),
oot (Q086p Eigenbilzen, ...
L246p Horst,
Q166p Vechmaal),
ou.t (Q003p Genk),
ouwt (P220p Mechelen-Bovelingen),
oét (L270p Tegelen),
oêt (L269p Blerick, ...
Q075p Vliermaalroot),
ō.ət (Q074p Kortessem),
ōet (Q202p Eys),
ōē.t (Q117a Waubach),
ōēt (L300p Beesel, ...
L377p Maasbracht),
u:t (Q284p Eupen),
u:ət (L317p Bocholt),
uit (L364p Meeuwen),
utj (L265p Meijel),
uut (L217p Meerlo, ...
L367p Neerglabbeek),
uət (L359p Beek (bij Bree)),
ət (K316p Heppen),
(aut of aus)
oet (Q021p Geleen),
Bìj dat spelleke zie ik zoeë uut. Var. áf zien.
uut zien (L210p Venray),
uitbal:
oetbal (L421p Dilsen)
|
(De bal is) uit. [DC 49 (1974)] || 2. Uitgeteld zijn, buiten spel staan.
III-3-2
|
19652 |
uit de as gezeefde kolen |
ameren:
aomere (Q027p Doenrade, ...
L328p Heel),
aomerre (L387p Posterholt),
aëmere (Q198p Eijsden),
āōmere (Q098p Schimmert),
oamere (L429p Guttecoven, ...
Q118p Schaesberg),
ōͅmərə (L293p Roggel),
ge-amer:
ge-euëmer (Q039p Hoensbroek),
gezifts:
gəzeͅfs (Q248p Remersdaal),
gruis:
gruus (L286p Hamont, ...
L372p Maaseik),
houtskool:
houtskool (L414p Houthalen, ...
L288a Ospel),
kluiten:
klütte (Q121p Kerkrade),
kolengries:
koelegries (L368p Neeroeteren),
kooltjes:
keltjes (K353c Hulst/Konijnsberg),
keuljes (K353c Hulst/Konijnsberg),
keulkens (K360p Heusden, ...
L414p Houthalen),
keulkes (K360p Heusden),
keulkəs (K359p Koersel),
keuëlkes (Q039p Hoensbroek),
kolkes (K353b Engsbergs),
koälkes (L271p Venlo),
kulkes (L282p Achel, ...
K358p Beringen),
käölkes (Q101p Valkenburg),
kölkes (L270p Tegelen),
kəlkəs (P174p Velm),
kruiskool:
krauskool (L355p Peer),
Van hout.
krouskolen (L355p Peer),
oudding:
aaddink (L383p Melick),
aait dink (Q088p Lanaken),
aawod dink (L317p Bocholt),
ad ding (Q084p Waltwilder),
aoddink (Q121p Kerkrade),
aud denk (L372p Maaseik, ...
Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
aud dink (L360p Bree),
audenk (L421p Dilsen, ...
L419p Elen),
audɛ.ŋk (L423p Stokkem),
aut ding (L360p Bree),
aut dink (L366p Gruitrode),
au̯deͅŋk (L424p Meeswijk),
aw deink (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
awd denk (L368p Neeroeteren),
awddènk (L381p Echt/Gebroek),
awdenk (L372p Maaseik),
a͂denk (L372p Maaseik),
houdeng (L422p Lanklaar),
oadenk (L381p Echt/Gebroek),
ŏŏd-dīnk (Q196p Mheer),
\"aser‹oj\"is het overblijfsel van kolen dat uit de kachel komt, daaruit wordt \"awdenk\' geraapt dat nog eens kan branden.
awdenk (Q010p Opgrimbie),
de in de asla aanwezige kolenresten werden na het zeven bevochtigd en daarna als\"gedëks\"(Z.d) nog een keer gebruikt om de gloed te dempen of het vuur te temperen gedurende de tijden, dat matig verwarmd en niet gekookt werd Op deze manier spaarde men brandstof
autténk (Q020p Sittard),
Houtskool = \"aomerten\".
auwd ding (L368p Neeroeteren),
Note v.d. invuller: (overlevering 1920) De stoker van de Stoomzuivelfabriek had massaal de beschikking over oad-dink, van de vele kolen die in de ketel werden gestookt. Hij stelde de directeur voor dat aan de burgerij te koop aan te bieden. Volgende dag stond bij de fabriek een bord met de tekst: \"WIJ VERKOPEN GRUIS EN OOK OOT-DENK\".
aod-dink (L377p Maasbracht),
Oud ding.
aut deͅnk (L416p Opglabbeek),
ouddingsdrek:
au̯deͅŋks˂drɛk (L424p Meeswijk),
oude kolen:
aa kole (L355p Peer),
ringelskolen:
reŋəlskoͅalə (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
spikkolen:
spik`kolen (P176p Sint-Truiden),
spikaule (P219p Jeuk),
spikkoale (P186p Gelinden),
spikkolen (P197p Heers),
spikkuələ (P195p Gutshoven),
uitraapsel:
autraupsel (Q079a Wintershoven)
|
haardasse, sintels waartussen nog brandbare stukjes steenkool zijn || Hoe heet het overblijfsel van verbrande kolen dat nog eens kan branden ? [ZND 42 (1943)] || Hoe noemt u datgene dat uit de kachel komt en dat nog kan branden nadat de as eruit gezeefd is (van steenkool)? (bluskool, sintel, kooltjes, krikken) [N 104 (2000)] || kolenresten || na zeven van de as nog brandbaar materiaal || overblijfsel van de uitgebrande steenkolen, dat gezeefd, nog eens gebruikt wordt als brandstof || uit de as gezeefde kolen
III-2-1
|
21664 |
uit de hand verkopen |
<omschr.> er beter van worden:
ge wördt d⁄r baeter van (L216p Oirlo),
aan de hand verkopen:
aan de hand verkaupe (Q111p Klimmen),
aan het huis verkopen:
ps. letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).
aa gen hōēs verkaupe (Q111p Klimmen),
bagatellen:
ps. omgespeld volgens Frings.
bagəteͅllə (Q077p Hoeselt),
een kleinigheid verkopen:
ps. omgespeld volgens Frings.
klēnexheͅt vərkōpə (Q004p Gelieren/Bret),
een prul verkopen:
ps. omgespeld volgens Frings.
nəpr"l vərkoͅu̯pə (P222p Opheers),
klein gerei:
klein-gerei (Q098p Schimmert),
kleinigheden verkopen:
ps. omgespeld volgens Frings.
kleͅnəxhēͅtə vərkōͅpə (Q209p Teuven),
koetelen:
vgl. Meerlo-Wanssum Wb. (pag. 170): koetele, ruilen met alle mogelijke zaken, vooral prullen, door kinderen.
koetele (L216p Oirlo),
krameren:
Opm. betekent letterlijk: als kramer verkopen.
kriemere (L270p Tegelen),
langs de deuren gaan:
langs gen dûûre gaon (Q111p Klimmen),
leuren:
ps. omgespeld volgens Frings.
l"rə (L369p Kinrooi),
lørə (Q003a Oud-Waterschei),
makalleren:
ps. omgespeld volgens Frings.
makaljēͅi̯rə (P176p Sint-Truiden),
met de korf langs de deur gaan:
ps. omgespeld volgens Frings.
maetər køͅrf laŋs de d"r gōͅn (L369p Kinrooi),
omzetten:
ps. omgespeld volgens Frings.
əm zeͅtə (Q093p Rosmeer),
onderhands verkopen:
Algemene opmerking: deze vragenlijst/dit antwoord zo letterlijk mogelijk overgenomen (dus niet omgespeld!).
oonder hànds (Q095p Maastricht),
onderlings verkopen:
ongerlings verkōēpe (L266p Sevenum),
overdoen:
Note: als één antwoord geïnterpreteerd!
(sjnak) uëverdoeë (Q039p Hoensbroek),
pronselen:
ps. omgespeld volgens Frings.
proͅnsələ (Q002p Hasselt),
prullen:
ps. omgespeld volgens Frings.
prələ (P048p Halen),
prullen kopen:
ps. omgespeld volgens IPA.
prølən kuəpən (L282p Achel),
rommel:
ps. omgespeld volgens Frings.
ruməl (P048p Halen),
ruiselen:
roesjele (L331p Swalmen),
schijterijen verpatsen:
Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssysteem Veldeke, maar met een vraagteken erachter; de lijst is gewoon in het "Nederlands"ingevuld en heb het daarom maar letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).
sjieterieje verpatse (Q097p Ulestraten),
schoensen:
sjoensche (Q032a Puth),
sjachelen:
schagele (L373p Roosteren),
sjachele (L369p Kinrooi, ...
L289p Weert),
sjaggele (L429p Guttecoven, ...
L332p Maasniel),
ps. omgespeld volgens Frings.
šaxələ (Q096c Neerharen),
sjacheren:
sjachere (Q095p Maastricht),
sjacheren (Q014p Urmond),
ps. omgespeld volgens Frings.
šaxərə (P055p Kermt, ...
L422p Lanklaar),
šāxərə (P174p Velm),
sjoemelen:
sjômmele (L369p Kinrooi),
ps. letterlijk overgenomen (dus niet(s) omgespeld!).
sjōēmmele (Q113p Heerlen),
soelin:
[vgl. WBD III, 3.1 (pag. 53), soeliën: Goirle]
soelie (L326p Grathem),
spinselen:
Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssysteem Veldeke, maar met een vraagteken erachter; de lijst is gewoon in het "Nederlands"ingevuld en heb het daarom maar letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).
sjpensele (Q097p Ulestraten),
spinselen verkopen:
Opm. zo wordt het ook genoteerd.
spensele verkaupe (Q098p Schimmert),
Van Dale: spinsel, wat gesponnen wordt of is.
schpensele verkaupe (Q098p Schimmert),
uit de hand verkopen:
kleingood oet de handj verkoupe (L329p Roermond),
oet de hand verkope (Q204a Mechelen),
oet de hand verkoupe (Q111p Klimmen, ...
Q095p Maastricht),
oet de handj verkoupe (L434p Limbricht),
oet de hank verkoupen (L268p Velden),
uit de háánd verkócht (L159a Middelaar),
ps. letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).
ōēt de hanjd verkope (Q028p Jabeek),
ps. omgespeld volgens Frings.
a͂tərha͂ntfərkōpə (Q077p Hoeselt),
ōͅyu̯tərhānt (Q071p Diepenbeek),
utərhant (L368b Waterloos),
utərhant vərkōͅu̯pə (L317p Bocholt),
ət də hā~nt vərkōpə (K278p Lommel),
ps. omgespeld volgens Frings. Boven de "a met een rondje en een lengteteken erboven (omgespeld: å) staat nog een ~; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen en heb alleen de "a met een rondje en een lengteteken erboven omgespeld.
ēͅtərha͂~ntfərkūəpə (P107a Rummen),
van man tot man:
ps. omgespeld volgens Frings.
van man toͅt man (Q002p Hasselt),
verkopen:
ps. omgespeld volgens Frings.
vərkōͅupə (L372p Maaseik),
vərkoͅu̯pə (L372p Maaseik),
verkwanselen:
ps. omgespeld volgens Frings.
vərkwansələ (Q002p Hasselt),
verpatsen:
verpatsche (Q039p Hoensbroek),
verpatse (Q020p Sittard),
verpatsen (Q104p Wijk),
vurpatse (L289p Weert),
verpronselen:
ps. omgespeld volgens Frings.
vərpronsələ (Q156p Borgloon),
vərproͅnsələ (Q156p Borgloon, ...
Q078p Wellen),
verschokken?:
[vgl. N 21,049]
veržukə (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
versjacheren:
ps. omgespeld volgens Frings.
vəršaxərə (P048p Halen, ...
L422p Lanklaar),
vertruffelen:
ps. omgespeld volgens IPA.
vərtrufələ (Q162p Tongeren),
vertuisen:
ps. omgespeld volgens Frings.
vərtūəs’n (Q071p Diepenbeek),
voor de voets verkopen:
veur de voots vərkaupə (L426z Holtum)
|
Kleinigheden uit de hand verkopen [soelieje?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
28621 |
uit de rij zetten |
af laten vliegen:
af lǭtǝ vlīgǝ (L244d Ysselsteyn),
āf lǭtǝ vlēgǝ (Q019p Beek, ...
L271p Venlo),
afvliegen:
āf˲vlēgǝ (L384p Herkenbosch, ...
L246p Horst,
L329p Roermond,
Q015p Stein),
koud zetten:
kǭt zętǝ (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
kǭt zɛtǝ (Q113p Heerlen),
laten afvliegen:
laten afvliegen (K278p Lommel, ...
Q009p Maasmechelen),
lǫtǝ āf˲vlēgǝ (L414p Houthalen),
omzetten:
omzetten (L294p Neer),
uit de rij zetten:
uit de rij zetten (K317a Kerkhoven),
ut ˲dǝ ri zętǝ (L428p Born),
ut ˲dǝ ri zɛtǝn (L421p Dilsen),
ut˱ dǝ ri-j zetǝ (L330p Herten),
yt ˲dǝ rēj zętǝ (L210p Venray),
øtj dǝ rę̄j zetǝ (L265p Meijel),
ēt ˲dǝ ri zętǝ (L416p Opglabbeek),
ūt ˲dǝ rej zɛtǝ (Q113p Heerlen),
ūt ˲dǝ ri zetǝ (L333p Asenray / Maalbroek),
verplaatsen:
vǝrplātsǝ (L384p Herkenbosch),
verzetten:
vǝrzɛtǝ (L289p Weert),
vooruitzetten:
vørǭt˲zętǝ (L414p Houthalen),
vø̄rǫwt˲zɛtǝn (Q071p Diepenbeek),
voorzetten:
voorzetten (K317a Kerkhoven, ...
L270p Tegelen),
wegzetten:
wegzetten (L215a Wellerlooi)
|
De korven een meter voor de stal zetten. Door de korven uit de rij te zetten kan men het zwermen van zwermachtige volken ook verhinderen. De meeste vliegbijen komen bij de zwakkere buren terecht. Hierdoor moeten de zwermzuchtige bijen eerst nieuwe vliegbijen zien te krijgen om weer te kunnen zwermen. Vergelijk het lemma Koud Zetten. [N 63, 96a; monogr.]
II-6
|
22001 |
uit de tegengestelde richting dan die van de losplaats aankomen |
achterom:
āxtər"m komə (L265p Meijel),
contrarie:
ze koum kontrare (Q074p Kortessem),
contrarie richting:
Opm. invuller noteert hier "richteng", en niet "richting"(zie antwoord bij vraag 267!).
controare richteng (Q168a Rijkhoven),
doorvlieger (zn.):
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.
ennen dûrvlieger (L214p Wanssum),
precies verkeerd:
dae kömpt precies verkieërd in (Q027p Doenrade),
te hoog:
of te haug of te leig einkomen (Q157p Jesseren),
te laag:
of te haug of te leig einkomen (Q157p Jesseren),
tegenovergesteld:
teige euver gesjtilt (L386p Vlodrop),
terugkomen (ww.):
terukkomme (Q201p Wijlre),
terukkoume (P219p Jeuk),
trōk kô‧me (L289p Weert),
(= terug komen).
helemaal truk komen (P183p Mielen-boven-Aalst),
uit de kempen:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.
ze koëmen aut de Kêmpen op (Q083p Bilzen),
uit de verkeerde kant:
oet de verkiejerde kantj (Q027p Doenrade),
van achter:
kumt van achter (L414p Houthalen),
van achter terug:
van achter terug (K359p Koersel),
van achterin:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!
van áchter i.n (K361p Zolder),
van achterop:
van achter op (L417p As),
van bovenaf:
zə kø.nt˃ va boͅ.avən ‧āf (Q202p Eys),
van onderop:
dae kömpt va onger op (Q027p Doenrade),
vaan onder op (Q187p Sint-Pieter),
van onder op (Q162p Tongeren),
van ongər op (L300p Beesel),
van oongenop (Q027p Doenrade),
van òngen-op (Q111p Klimmen),
van ôônger op kôômen (Q007p Eisden),
vàn ónnər òpkōēmə (L417p As),
verkeerd:
verkierd (L210p Venray),
verkeerde richting:
verkeerde richting (L331p Swalmen),
verkierde richting (Q202p Eys),
vervliegen (ww.):
vervlaoge (Q021p Geleen)
|
Hoe zegt men: uit een richting tegengesteld aan die van de losplaats? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
32722 |
uit de voor schieten |
deruit lopen:
dǝryt lōpǝ (L192a Siebengewald),
deruit schieten:
dǝrø̜t sxītǝ (K315p Oostham, ...
K353p Tessenderlo),
dǝrūt sxētǝ (L248p Lottum),
deruit werken:
dǝrø̜t węrǝkǝ (K317a Kerkhoven),
schampen:
ša.mpǝ (L417p As, ...
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek),
uit de voor gaan:
ut ˲dǝ vǭr guǝn (Q194p Rijckholt),
uit de voor lopen:
ut ˲dǝ vǭr lō ̞pǝ (Q191p Cadier),
yt ˲dǝ vōr lōpǝ (L163p Ottersum),
uit de voor schieten:
ut ˲dǝ vōr sxētǝ (L246p Horst),
yt ˲dǝ vōr sxītǝ (L209p Merselo),
ū.s ˲dǝ vū ̞r še.sǝ (Q116p Simpelveld),
uit de voor vallen:
yt ˲dǝ vūǝr valǝ (L192b Aijen),
uitschieten:
ø̜tsxitǝ (K278p Lommel),
ū.tsxitǝn (L353p Eksel),
ūtsxētǝ (L265b Kronenberg),
ūtšētǝ (L292p Heythuysen),
uitspringen:
ō.tspręŋǝ (Q072p Beverst, ...
Q071p Diepenbeek),
ōǝ.tspręŋǝ (Q001p Zonhoven),
ǫu̯.tspręŋǝ (Q081a Heesveld-Eik, ...
Q082p Munsterbilzen),
uitvliegen:
ū.t.vlē.gǝ (L417p As, ...
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek),
ū.t˲vlī.gǝ (Q005p Zutendaal),
ǫu̯.t˲vlī.gǝ (Q003p Genk),
ǭ.t˲vlī.gǝ (Q002a Godschei, ...
L414p Houthalen)
|
Als men bij het ploegen op een hard voorwerp (b.v. een steen) stoot, of als men met name bij een voetploeg de staart niet vast of niet goed recht houdt, kan de ploeg uit de voor schieten: het ploeglichaam belandt dan in de vorige voor. [JG 1a;N 11A, 124b]
I-1
|
22118 |
uit een andere richting dan die van de losplaats aankomen |
aan de onderkant:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!
ze zitten aon den ónnerka.nt (K361p Zolder),
andere kant:
angere kant (L386p Vlodrop),
bezijden:
beziejəs oet (L300p Beesel),
bovenkant:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!
de boo.veka.nt (K361p Zolder),
contrarie richting:
kontrare richting (Q162p Tongeren),
Opm. invuller noteert hier "richteng", en niet "richting"(zie antwoord bij vraag 267!).
controare richteng (Q168a Rijkhoven),
niet recht uit het gat:
neet [rècht ówt hət gaat kōēmə} (L417p As),
niet uit de richting:
Opm. letterlijk overgenomen, zoals invuller het genoteerd heeft!
neet oet de [rigting komme} (Q201p Wijlre),
onderop:
ôngerop (L331p Swalmen),
terugkomen (ww.):
kum teruk (P219p Jeuk),
uit de verkeerde hoek:
oet de verkierdjen hook (L289p Weert),
uit de verkeerde richting:
oet de verkieërde richting (Q111p Klimmen),
uit het verkeerde lok:
dae kömpt oet ’t verkierde loak (Q027p Doenrade),
van achter:
kumt van achter (L414p Houthalen),
van achterop:
van aater op (Q157p Jesseren),
van bezijden:
kumt van bezije (L414p Houthalen),
van bovenaf:
Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!
van buuven aaf (L366p Gruitrode),
van helden:
ps. ben er niet helemaal zeker van of dit als één antwoord is bedoeld (omdat er een komma tussen staat)?!
van Hɛldə (L265p Meijel),
van onderop:
ze kaum van onder op (Q074p Kortessem),
Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!
van onder op (L366p Gruitrode),
verkeerd:
deze "kömpt"verkieërd in (Q027p Doenrade),
keumt verkeerd in (Q021p Geleen),
verkierd (L210p Venray),
verkeerde:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!
vərkîêrdjə (L326p Grathem, ...
L320b Kelpen),
verkeerde kant:
ps. ben er niet helemaal zeker van of dit als één antwoord is bedoeld (omdat er een komma tussen staat)?!
vərkīrdə kant (L265p Meijel),
verkeerde richting:
verkearde richting (L429p Guttecoven),
verkiehrdje richting (L330p Herten (bij Roermond)),
verkierde richting (Q187p Sint-Pieter),
verkièjrde richting höbbe (Q027p Doenrade),
vèrkierde richting (L417p As),
verkeerde zij:
verkierde zie (Q202p Eys)
|
Hoe zegt men: uit een andere richting dan die van de losplaats? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
22119 |
uit een schuine richting t.o.v. die van de losplaats aankomen |
afgezakt (volt.deelw.):
afgezakt (P219p Jeuk),
beetje schuins:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.
e bitsje sjaajes (Q083p Bilzen),
beetje te hoog:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.
(e bitsje) te haug (Q083p Bilzen),
beetje te laag:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.
(e bitsje) te leig (Q083p Bilzen),
bezijden:
beziejəs oet (L300p Beesel),
bezije (L414p Houthalen),
contrarie richting:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.
kontraore richting (Q083p Bilzen),
flatser (zn.):
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.
enne flatser (L214p Wanssum),
haaks:
haoks (L386p Vlodrop),
niet recht:
nie rech komen (P183p Mielen-boven-Aalst),
opzij:
opze enkwomme (Q168a Rijkhoven),
scheef:
schèif (L417p As),
sjèjf òpkōēme (L417p As),
schuins:
schuuns (Q202p Eys),
te fel van achter de toren:
(toren = kerk).
te fel van achter de toren (Q157p Jesseren),
uit het verkeerde lok:
Opm. v.d. invuller: antwoorden netals bij vraag 268 (wordt geen verschil in gemaakt).
dae kömpt oet ’t verkierde loak (Q027p Doenrade),
van bezijden:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!
vá bezeije (K361p Zolder),
van de bos:
ps. heb dit antwoord gesplitst, of bedoelt invuller dit als één antwoord (dus: van de bos of van de maas kôômen) - ken deze uitdrukking niet.
van de bos kôômen (Q007p Eisden),
van de maas:
ps. heb dit antwoord gesplitst, of bedoelt invuller dit als één antwoord (dus: van de bos of van de maas kôômen) - ken deze uitdrukking niet.
van de maas kôômen (Q007p Eisden),
van de zijkant:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!
van e zeika.nt (K361p Zolder),
van verkeerde kant:
keumt van verkeerde kantj (Q021p Geleen),
verkeerd:
verkierd (L210p Venray),
Opm. v.d. invuller: antwoorden netals bij vraag 268 (wordt geen verschil in gemaakt).
deze "kömpt"verkieërd in (Q027p Doenrade),
verkeerde hoek:
verkiërde hook (L266p Sevenum),
verkeerde richting:
verkeerde richting (L331p Swalmen),
zo goed als uit de hoek:
zò gu as øtj də hūk valə (L265p Meijel)
|
Hoe zegt men: uit een richting schuin ten opzichte van die van de losplaats? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
27569 |
uitbetaling van loon |
afrekening:
āfrēkǝnǝŋ (Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
[Emma]),
āfrēǝkǝneŋ (Q113p Heerlen
[(Emma)]
, ... [Maurits]
Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
[Emma]),
āfrē̜ǝkeneŋ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
āfrę̄kǝneŋ (L426p Buchten
[(Maurits)]
, ... [Maurits]
Q021p Geleen
[(Maurits)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q016p Lutterade
[(Maurits)]
, [Maurits]
L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
, [Maurits]
Q015p Stein
[(Maurits)]
, [Maurits]
L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits]),
˙āfrę.akǝn˙eŋ (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Beringen]),
ausgang:
awsja.ŋk (Q121a Chevremont
[(Julia)]
[Domaniale]),
betaaldag:
betaaldag (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Maurits]),
bǝtāldāx (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Eisden]),
bǝtǭǝldax (L286p Hamont
[(Eisden)]
[Laura, Julia]),
eindafrekening:
ęntāfręǝkǝneŋ (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Emma]),
gelddag:
gɛ.lt˲dāx (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Emma, Hendrik, Wilhelmina]),
grote loondag:
gruǝtǝ Iuǝndāx (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Domaniale]),
grote quinzaine:
grūtǝ kęzɛm (Q001p Zonhoven
[(Zwartberg)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
laatste afbetaling:
laatste afbetaling (L422p Lanklaar
[(Eisden)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
loonbetaling:
luǝnbǝtāleŋ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Laura, Julia]),
loondag:
loandāx (Q015p Stein
[(Maurits)]
, ... [Maurits]
L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits]),
luǝndāx (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Maurits]
Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina / Domaniale)]
, [Domaniale]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
, [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
, [Wilhelmina, Domaniale]
Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
ǫandāx (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Maurits]),
ǭwndāx (L426p Buchten
[(Maurits)]
[Maurits]),
loonuitbetaling:
lūǝnūtbǝtāleŋ (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Winterslag, Waterschei]),
paardenkoers:
pjęrǝkūrs (Q000 Zie mijnen
[(Beringen)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
paye:
pę̄j (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Eisden, Zwartberg]),
quinzaine:
konžęm (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
kęzɛm (L422p Lanklaar, ... [Zwartberg]
Q001p Zonhoven
[(Zwartberg)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
kǝsɛm (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
),
kǝzø̄m (L286p Hamont
[(Eisden)]
[Beringen, Zolder, Houthalen]),
kǝzęm (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Zwartberg, Waterschei]),
kǝzɛm (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
, ...
Q001p Zonhoven [Zwartberg, Waterschei]),
kǝžęm (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Eisden]),
quinzaine (Q012p Rekem
[(Eisden / Zwartberg)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
uitbetaling:
ūtbǝtāleŋ (Q113p Heerlen
[(Emma)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Emma]),
uitbetaling van de loon:
ūtbǝtaleŋ van dǝ lōn (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
ūtbǝtāleŋ van dǝr loǝn (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
uitgang:
ūsja.ŋk (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Julia]),
ūsjaŋk (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Wilhelmina]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
, [Willem-Sophia]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Domaniale]),
ūtgaŋk (Q113p Heerlen
[(Emma)]
, ... [Laura, Julia]
Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale]),
uitgangloon:
ūsjaŋkluǝn (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Eisden]),
uitgangsmaand:
ūsjaŋksmǫnt (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Zwartberg]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
ūtga.ŋksmoǝnt (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale]),
uitloning:
ūtlyǝneŋ (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Laura, Julia])
|
Het loon kan per dag, om de veertien dagen of om de maand uitbetaald worden. In dit lemma komen algemene benamingen voor de uitbetaling van loon voor maar ook benamingen die specifiek duiden op een veertiendaagse uitbetaling of een maandelijkse. Het woordtype "quinzaine" kan naast een veertiendaagse uitbetaling ook wel het loon aanduiden dat om de maand betaald wordt. [N 95, 973; N 95, 975; N 95, 28; monogr.; Vwo 168; Vwo 171; Vwo 416; Vwo 437; Vwo 578; Vwo 590]
II-5
|