e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
volle aflaat grote aflaat: groaate aaflaot (Grevenbicht/Papenhoven), volle aflaat: `n volle oafloat (Eigenbilzen), `ne volle aflaot (Klimmen), `ne vollen aflaat (Maastricht), `ne vollen aoflaot (Maastricht), dər volə ablas (Montzen), ein vol aaflaot (Schinnen), eine volle aaflaot (Boorsem), ene volle aafloat (Schinnen), ene vollen aoflaot (Maastricht), enne volle aaflaot (Klimmen), enne volle ōāflĕŭt (Hoeselt), inge volle aflas (Bocholtz), inne volle aafloat (Kunrade), inne volle afloat (Nieuwenhagen), inne vŏlle āāfloat (Nieuwenhagen), ne volle oafloat (Eigenbilzen), ne vollen oafloat (Diepenbeek, ... ), ne vòllen aofluòit (Tongeren), nne volle [aaflaot} (Gulpen), nə vollən oaflwòt (Hoeselt), vol aaflaot (Montfort), volle aaflaot (Beesel, ... ), volle aaflāōt (Schimmert), volle aafloat (Bocholt, ... ), volle aafloot (Klimmen, ... ), volle ablas (Kerkrade), volle aflaat (Koningsbosch), volle aflaot (Baarlo, ... ), volle afloat (Achel, ... ), volle afläët (Zonhoven), volle aoflaat (Maastricht), volle aoflaot (Heugem, ... ), volle oafloat (Hoepertingen), vollen aaflaot (Baarlo, ... ), vollen aafloat (Eksel, ... ), vollen aaflooet (Eksel, ... ), vollen aflaot (Merselo, ... ), vollen afloot (Sint-Truiden), vollen aoflaot (Maastricht, ... ), vollen oafloeat (Heers), vollə aflōōt (Loksbergen), volə aflōͅt (Meijel), voole aaflaot (Posterholt), vòlle àfloot (Sint-Truiden), vòlə aoflaot (Maastricht), vólle aafloat (Epen), éne volle aflauwt (Jeuk), volledige aflaat: volledige afloat (Sint-Huibrechts-Lille) Een volle aflaat. [N 96B (1989)] III-3-3
volle maan halve maan: half maon (Herten (bij Roermond)), háŏve máŏn (Schimmert), oog: gelezen als: (he)t ouch  touch (Diepenbeek), volle maan: volle maan (Haler, ... ), volle maon (Amby, ... ), volle moan (Beesel, ... ), volle mown (Jeuk), volle mo͂n (maon) (Velden), volle mwon (Hoeselt), volle mòan (Born), volle mòn (Wijlre), vollemaon (Maastricht, ... ), vollə maon (Brunssum, ... ), volləməon (Meijel), vōlle moan (Guttecoven), voͅlə màn (Kwaadmechelen), vòlle maon (Doenrade, ... ), vòlle moan (Hoensbroek), vòllə maon (Heythuysen, ... ), vòllə moan (Nieuwstadt), vòllə məon (Sittard), vòòle maon (Posterholt), vôl maon (Herten (bij Roermond)), volle mond (du.): volle maon(d) (Klimmen), volle maond (Eys), volle maont (Maastricht, ... ), volle mond (Gulpen, ... ), volle mont (Ingber, ... ), volle munt (Eigenbilzen), volle mónt (Ubachsberg, ... ), vollə mònt (Simpelveld), voͅlə moͅnt (Teuven), vòllə mònt (Heerlen), vòllə mónd (Simpelveld), vólle mònd (Epen), m.  voͅlə moͅnt (Eys, ... ), vollicht: vol leech (Susteren), vollmond (du.): vol mont (Holz), vol⁄mond (Bleijerheide, ... ), volmaan: vo.l mao.n (Montfort), vol maon (Beesel, ... ), vol māōn (Sevenum), vol moan (Doenrade, ... ), voll maon (Montfort), volmaon (Ell), vòl maon (Haelen, ... ), vòl(le) maon (As), vól maon (Horn, ... ), vól maonj (Amstenrade), vólmaon (Meijel), vôl maon (Nunhem), vôl moan (Melick), völl maen (Sint-Odiliënberg) schijngestalte van de maan: laatste kwartier [afnemende, donkere maan] [N 81 (1980)] || schijngestalte van de maan: nieuwe maan [donkere maan] [N 81 (1980)] || schijngestalte van de maan: volle maan [N 81 (1980)] || volle maan III-4-4
volle maat oliemaat: aoliemaot (Venlo) volle maat III-4-4
volle wagen volle: volle (Eisden  [(Eisden)]   [Maurits]), volǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Zolder]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), vǫlǝ (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]  [Emma]  [Domaniale]  [Willem-Sophia]  [Domaniale]  [Zwartberg, Waterschei]), volle berlaine: volle berlaine (Rekem  [(Zwartberg / Eisden)]   [Eisden]), volle wagen: volle wagen (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]  , ... [Eisden]  [Winterslag, Waterschei]), volǝ wāgǝ (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Emma]  [Maurits]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Maurits]  [Maurits]), vǫlǝ wāgǝ (Hamont  [(Eisden)]   [Maurits]), vǫlǝ wān (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Laura, Julia]  [Julia]), v˙ǫlǝ w˙ān (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Zwartberg, Eisden]) [N 95, 673b; monogr.] II-5
volledig gevuld volverpakt: volvǝrpakt (Kelmis) Voor de veiligheid moesten de ontgonnen mijn-gangen en dwarsgangen geheel en al opgevuld worden met gesteente. [monogr.] II-4
vollen walken: walǝkǝ (Eupen) Bewerking van wollen weefsel om het te doen vervilten en de vezels tot een dichte, egale massa ineen te werken. Men kneedt (vroeger ook: treedt) of perst het weefsel tussen walsen met toevoeging van verschillende bijtende of ontvettende stoffen. [N 39, 146a] II-7
volmolen volmolen: vǫ.l[molen] (As, ... ), vǫl[molen] (Sint-Truiden) Molen waarin wollen vezels onder toevoeging van bijtende en ontvettende stoffen worden gekneed of geperst om ze te doen vervilten en verdichten. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel -ømolenŋ het lemma ɛmolenɛ.' [JG 1b; Jan 22; Grof 12] II-3
volop veren krijgen beveerd (worden): beveerd (Maastricht), bijkans vlug (zijn): bekans vlug (Eksel), geveerd (worden): geveerd (Born), pluimen krijgen: plaame krijge (Jeuk), schoon in de veren (worden): sjon in de vère (Meijel), schoon worden: daan weurə zə sjoen (Maastricht), stoppels krijgen: stoppels kriegen (Eksel), uitgeruizeld zijn: oetehəruuzəlt zeen (Kapel-in-t-Zand), veren: vaere (Venlo), veren krijgen: vere kriege (Maastricht), veren op (hebben): vyreop (Vlodrop), vlug jongen (worden): vlug jônge (Oirlo), vlug worden: fluk (Lutterade), flök waere (Klimmen, ... ), flök weëre (Ten-Esschen/Weustenrade), vlug wedde (Gulpen), vlug werre (Venray), vluk te wède (Wijlre), vluk weadə (Simpelveld), vluk wedde (Gulpen), vluk weere (Itteren), vluk wère (Schimmert), vlök waere (Weert), vlök wéérən (Urmond), vlökwaire (Ell), vlug worden  vleg wjanne (Eigenbilzen), vlug zijn: ze ziee vleg (Vlijtingen), vlugge jongen worden: vlugge jōnge (Blerick), vlöke jòònge (Wessem), vluggen: flukke (Heerlerbaan/Kaumer), flökkə (Doenrade), vleugge (Hoeselt), vlugge (Heer, ... ), vlūge, vlūke (Schimmert), vlègge (Bilzen), vlöGke (Swalmen), IPA, omgesp.  vløͅgə (Kwaadmechelen), vlugger worden: flokker (Venlo), vlugjong (worden): vlugjòng (Venray), vol veren (worden): vol véére (Montfort) volop veren krijgen (vluggen) [N 83 (1981)] III-4-1
volschenken volschudden: Doe mós de tasse neit zoo volsjödde: je moet de kopjes niet zó volschenken  volsjödde (Sittard) volschenken III-2-3
voluit zaaien breed zaaien: brēt zīi̯ǝ (Margraten), de volle slag (hebben): dǝ vǫlǝ šlāx (Margraten) Breeduit zwaaiend zaaien als men voldoende van de kant van de akker gekomen is. I-4