e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
voormengen voormaisch: vø̄rmęjš (Horn), voormaischen: vø̄rmajšǝ (Schinnen) Moutmeel en water mengen v√≥√≥r de verdere menging in de beslagkuip. Hierdoor verkrijgt men een betere menging en verhindert men het stoffen van het meel. [N 35, 37; N 35, 32] II-2
voormenger voormaischer: vø̄rmęjšǝr (Schinnen) Toestel waarin moutmeel en water in moderne brouwerijen eerst worden gemengd. Zie ook de semantische toelichting bij het lemma ''voormengen''. [N 35, 32b] II-2
voormolen ingang: engaŋk (Paal), ingang (Lummen), maaleind: maaleind (Helden), voormolen: voormolen (Linkhout), vȳǝr[molen] (Weert), vø̄r[molen] (Einighausen, ... ), vø̜jǝr[molen] (Tessenderlo), voorsteenzolder: voorsteenzolder (Heythuysen) Het voorste gedeelte van de molen(kast), aan de kant van de ingang, waar zich het voorste koppel stenen bevindt. Zie ook de toelichting bij het lemma ɛvoorweegɛ. Het woorddeel -ømolenŋ is fonetisch gedocumenteerd in het lemma ɛmolenɛ.' [N O, 43f; A 42A, 94] II-3
voornaam naam: naoəm (Niel-bij-St.-Truiden), voornaam: veu.rnaom (Zonhoven), veurnaom (Maastricht), veurnoom (Beverlo), veûrnaam (Nederweert, ... ), vuur’naam (Altweert, ... ), vêûrnaam (Meeswijk), vərnaam (Meeuwen), = naam, voornaam  vuuërnaam (Altweert, ... ) doopnaam, voornaam || voornaam III-2-2
voornemen bedoeling: bedoeling (Susteren), gedacht: gedàcht (As), gədàcht (Loksbergen), getijd: geti-jd (Venray), intentie: intènsie (As), opzet: d⁄n òpzet (Venray), opzat (Haelen, ... ), opzet (Born, ... ), opzèt (Beek), opzéət (Kelpen), opzêt (Nunhem), ŏpzèt (Nieuwenhagen), òpzèt (As), ⁄nne opzat (Geulle), plan: een plan (Meeuwen), ein plan (Hoensbroek), plaan (Eys, ... ), plaan make (Stein), plan (Amby, ... ), plāān (Nieuwenhagen), plàn (Susteren), plààn (Heerlen), pláán (Schinnen), pəlàn (Maastricht), van plan (Ittervoort, ... ), veurgenaome plan (Venlo), veurgenome plan (Melick), è plan (Schimmert), è plàn (Sevenum), ⁄n plan (Geulle), ⁄n plan hebbe (Sevenum), ⁄ne plaan (Klimmen), ⁄nne plaan (Mheer), ⁄t plan (Venray), m.  pl‧ān (Eys), Zo noemt men het ook.  plaān (Beesel), voornemen: e veurnumme (Geleen), e vuernumme (Klimmen), e väöerneëme (Gulpen), veur neume (Montfort), veur numme (Schimmert), veur nummə (Schinnen), veurnaime (Roermond), veurneemə (Venlo), veurneme (Neer, ... ), veurnemen (Meijel), veurneume (Amby, ... ), veurneumə (Maastricht, ... ), veurnimmə (Beesel), veurnume (Beek), veurnumme (Geleen, ... ), veurnummen (Urmond), veurnummu (Brunssum), veurnème (Maasniel), veurnéme (Hoeselt), veurnémə (Kapel-in-t-Zand), veurnöme (Susteren), vīērnēme (As), vu-ernimmen (Eksel), vurneme (Castenray, ... ), vurnemme (Vaals), vurnimmə (Meijel), vuurneme (Weert), vuurneume (Schaesberg), vuurneëme (Kerkrade), vuurnummə (Doenrade), vuurnëme (Gronsveld), vuërnumme (Voerendaal, ... ), vūūrnummə (Amstenrade, ... ), vŭŭr⁄nummə (Brunssum), vèùərnumme (Thorn), vêûrnéémə (Epen), vörneme (Jeuk, ... ), vùrnémë (Tongeren), vûûrnummə (Heerlen), ət veurnūmmə (Maastricht), ⁄t veurnumme (Caberg, ... ) van plan zijn, het voornemen hebben [getijd zijn/hebben, betijd hebben, vörgers zijn] [N 85 (1981)] || voornemen || wat men zich voorgenomen heeft, een plan [opzet, voornemen, plan] [N 85 (1981)] III-1-4
voornemen om niet meer te zondigen beloven om het niet meer te doen: belaove úm `t neet mjae te doon (Grevenbicht/Papenhoven), goed voornemen: e goed vùrneeme (Tongeren), ein good veurnumme make (Posterholt), goed vùrnémë (Hoeselt), goei vörneme (Tienray), good veurneme (Tegelen), good veurnumme (Ell), good veurnŭmme (Schimmert), good vuurneme (Bocholt), good vörnéúme (Terlinden), goed voornemen niet zondigen: good vuurneame nit zondige (Eys), goede voornemens: goei vurnemens (Lommel), gu vø͂ͅrneməs (Meijel), voornemen: et vuirnème (Sint-Truiden), verunimme (Reuver), veurnaeme (Roermond), veurneme (Baarlo, ... ), veurnemen (Achel, ... ), veurneumen (Meerssen), veurniemen (Zonhoven), veurnimmen (Eksel), veurnumme (Geistingen, ... ), veurnumme make (Mechelen-aan-de-Maas), veuërnèème (Epen), vierneeme (As), vjèrnjème maoke (Eigenbilzen), voornemen (Venlo), vuirnijme (Loksbergen), vuurneume (Voerendaal), vuurnumme (Waubach), vuurnöme (Koningsbosch), vuuërnumme (Hoensbroek), vuërnumme (Nieuwenhagen, ... ), vöarnumme (Eisden), vörnéme (Siebengewald), vöärnumme (Echt/Gebroek), voornemen geen zonde meer te doen: t veurnumme gem zung miè te doon (Valkenburg), voornemen niet meer te zondigen: veurneme neet mier te zundige (Baarlo), voornemen om geen zonde meer te doen: et veurnume um gein zun mie te doen (Maastricht), t veurnumme óm gein zung mieë te doeë (Klimmen), t vurnumme um geng zung mie te daoë (Gulpen), väörnumme ôm gein zunj mieer te doon (Heel), voornemen om geen zonde te doen: veurnummen om gein zunj te doon (Melick), voornemen om niet meer te zondigen: t vuërnumme make om neet mië te zondige (Klimmen), veurneume um neet mie te zundige (Maastricht), veurnumme om neet me te zondige (Klimmen), vurneme um nie mer te zôndige (Oirlo), voornemen voor niet meer te zondigen: het vjérnjéme vér nimee te zondige (Eigenbilzen), voornemens: vuurnummes (Nuth/Aalbeek), vorsatz (du.): der vūūërzats (Nieuwenhagen), vuurzats (Waubach), vorsatz (du.) om niet meer te zondigen: dər v"rzats vør nēt miə tə zøndəgə (Montzen), zich voornemen geen kwaad meer te doen: zich veurneume gei koad miè te doon (Schinnen) Het voornemen om niet meer te zondigen [de vuërzats]. [N 96D (1989)] III-3-3
voornemens zijn betijd hebben: cf. WNT s.v. "betijen"en "betijden"(zelfde bet.)  betijd hebben (Montfort), de bedoeling hebben: de bedoeling höbbe (Herten (bij Roermond)), de intentie hebben: een intènsie hébbe (As), de intutie hebben: de intuitie höbbe (Maastricht), de opzet hebben: d⁄n opzit höbbe (Herten (bij Roermond)), doen willen: doon wille (Horst), gaan: gaon (Venray), gedacht hebben: gedach (hebben) (Swalmen), get in hebben: get īn hébbe (As), get op lever haan: jet óp leëver han (Kerkrade), get voorhaan: geͅ.t˃ vy.ərhā.n (Eys), get voorhebben: get vīēr hébbe (As), get väör höbbe (Haelen), get vèùər həbbə (Thorn), get willen doen: geͅ.t weͅ.lə du.ə (Eys), het gaan doen: ik goi dat doen! (Oirlo), het plan hebben: ⁄t pəlàn höbbə (Maastricht), het voornemen hebben: dae haet ⁄t veurnumme (Thorn), ut veurneume höbbe (Maastricht), ⁄t veurnemen hebben (Hoensbroek), ⁄t väöerneëme hubbe (Gulpen), menen: mijnə (Loksbergen), menen te doen: meinə te dōōn (Heel), plannen: plane (Swalmen, ... ), planne (Maastricht), plāānə (Nieuwenhagen), van plan zijn: bin van plan (Gennep), va plan zin (Hulsberg, ... ), vaan plan zien (Maastricht, ... ), vaan plàn zien (Maastricht), van plan (Noorbeek, ... ), van plan zeen (Amby, ... ), van plan zēͅn (Meeuwen), van plan zien (Caberg, ... ), van plan zijn (Bree, ... ), van plan zin (Beesel, ... ), van plan ziên (Tienray), van plan ziën (Sevenum), van plan zĭn (Schimmert), và plàn zièn (Sevenum), và plán zīēë (Nieuwenhagen), vàn plàn zeen (Susteren), vá plan zîê (Epen), van zin zijn: va sinne (Wijlre), van zin zien (Hoeselt), van zin zie⁄n (Eksel), van zinne (Stein), van zênne (Gronsveld), van zins zijn: va zins zieë (Klimmen), van zins (Maasbree), van zins zin (Beesel, ... ), van zêns (Gronsveld), và zins zin (Amstenrade), và-zinnəs (Heerlen), versuchen (du.): veur zeuke (Vijlen), voorhebben: veur hebbe (Maasbree), veur höbbə (Kapel-in-t-Zand, ... ), veurhöbbe (Sittard), vuur hebbe (Weert), väöer hubbe (Gulpen), Waat zoew der daomit väörhöbbe  väörhöbbe (Echt/Gebroek), voornemen hebben: veurnimme hubbe (Kesseleik), vuurneume hubbe (Schaesberg), voornemens zijn: veurmemus zien um... (Venlo), veurnaemes zeen (Roermond), veurnaimes (Roermond), veurneeməs zīēn (Venlo), veurneumens (Schinnen), veurneuməns zīēn (Maastricht), veurneëmes (Mheer), veurnummens zien (Caberg), veurnummes zien (Maastricht, ... ), veurnūmməs zien (Maastricht), veurnèmes (Maasniel), vurnimməs zin (Meijel), vuurnummes (Doenrade), vörnemes (Jeuk), willen: wille (Geulle, ... ), wéélə (Maastricht), willen doen: wille doon (Horst), wèlle doen (Maastricht), zich voornemen: veurnumme, zich (Sittard), zich veurnumme (Schimmert), zich vurnumme (Lutterade), ww  vuurnumme (Heerlen), zijn eigen voornemen: zien aege vurneme (Castenray, ... ), zinnens zijn: cf. WNT XXVIII kol. 1246 s.v. "zinnens  zinnens zeen (Ophoven), Ik ben zinneus dat te doen.  zinneus zijn (Meeuwen) van plan zijn || van plan zijn, het voornemen hebben [getijd zijn/hebben, betijd hebben, vörgers zijn] [N 85 (1981)] || voornemen || voornemens zijn || voornemens zijn, van plan zijn || wat men zich voorgenomen heeft, een plan [opzet, voornemen, plan] [N 85 (1981)] || zich voornemen III-1-4
voorouder(s) voorzaten: vuurzaate (Altweert, ... ), verouderd  véúrzaotən (Lanklaar) grootouders [ZND 11 (1925)] || voorouders III-2-2
voorouders overouders: üverouwesch (Heerlen), vaders: vajers (Maastricht), voorbaren: vurbaren (Heerlen), voorvader: veurvajer (Maastricht), voorzaten: víi.rzíiten (Bree), voorzaters: voerzeeters (Heerlen) voorouders [SGV (1914)], [ZND m] || voorvader || voorvaders || voorzaten III-2-2
vooroverduikelen aan de neus schieten: onne naas schete (Neeritter), buitelen: bətələ (Zelem), capriolen maken: kabrioͅlə mākə (Hasselt), de krollebol slaan: der krollebòl sloo: (Mheer), de krollemol slaan: der krollemol sjloa (Hoensbroek), duikelen: deukele (Heerlen), dikələ (Neeroeteren), doekele (Heerlen), dōͅuwəkələ (Tessenderlo), doͅwəkələ (Tessenderlo), duikele (Belfeld, ... ), duikelen (Hoensbroek), dukele (Buchten, ... ), dukelen (Maastricht), duukele (Baexem, ... ), dūkele (Blerick), dūūkele (Hoensbroek, ... ), dy(3)̄kələ (Kanne, ... ), dykələ (Bocholt, ... ), dykələn (Hamont), dèùkele (Mechelen), døykələ (Bree), døəkəl (Maaseik), dø͂ͅikələ (Achel), dø͂ͅkələ (Beverlo, ... ), døͅ`əlṇ (Kwaadmechelen), døͅjkələ (Neerpelt), døͅkələ (Koersel), døͅYkəln (Koersel), døͅykələ (Opheers, ... ), døͅykələn (Achel, ... ), døͅəkələ (Gingelom), dûûkele (Blerick), gedukeld (Sittard), hè duikeldje (Weert), duiken: doeke (Ulestraten), dōͅ.kən (Houthalen), duike (Weert), duiken (Eksel), duke (Maastricht, ... ), duuke (Herten (bij Roermond), ... ), døüjke (Tongeren), døͅkə (Hasselt), də:kə (Leopoldsburg), een boksprong maken: ne bokspronk maoke (Welkenraedt), een buiteling maken: ĕn buuteling maoke (Lanaken), een capriool maken: n kampreol make (Kuringen), een hompelepeer maken: nən humpelepɛjər (Hoepertingen), Mv.? [RK]  hoompele pèrre maoke (Wellen), een huppelebelle maken: Mv.? [RK]  hūpələbelə mokə (Veulen), een huppeleberg maken: hupələbeͅrəg mokə (Heers), een huppelefeer maken: nen hupələfēͅr mōkə (Gelinden), een huppelepa maken: huplepa mākə (Houthalen), nön hyppölöpa mākən (Oostham), Mv.? [RK]  həpələpəs mōͅkə (Beverlo), een huppelepan maken: hūpələpan mākə (Beringen), nə hupələpan mākə (Paal), een huppeleta maken: nən huplnta:o moən (Tessenderlo), een keukelaar slaan: kukelaer sjlaon (Tegelen), een keukelebok slaan: de kokelebokk schlue (Montzen), een keukeleboom maken: kokelebuim maken (Mechelen-aan-de-Maas), kukələbuəm makə (Rekem), ne koukelebaum maken (As), ënë koekëlëboum maakë (Lanklaar), əne koeookeleboem maken (Rotem), ənə kokələboum makə (Mechelen-aan-de-Maas), ənə kokələbøym makə (Opglabbeek), ənə kókələbowm mākə (Rekem), əŋə kūkləboͅwm mākə (Lanklaar), een keukeleboom zetten: ənə kōkələbeͅwm zetə (Opgrimbie), een keukelebuit doen: kōēkelebout doon (Meerssen), een keukelebuit zetten: enne kuukelebuit sette (Berg-aan-de-Maas), een keukeling doen: en ky(3)̄kəling døn (Koninksem), een kontelebots maken: eŋə kŏntələbōtš māxə (Vaals), een kunst maken: en keuns mouke (Zichen-Zussen-Bolder), een piepelepa maken: nə pipələpā mākə (Halen), een tuimelaar maken: n tomeleir maken (Amby), nən tūməlēͅr mākən (Sint-Huibrechts-Lille), een tuimelend slaan: der toemelend sloaë (Heerlen), een tuimeling maken: n toemeléng maoke (Kanne), toməling (Kuringen), ən tyməleŋ mākən (Opglabbeek), een tuimeluit slaan: de tummeleut sjloa (Simpelveld), der tummeleut schloa (Schaesberg), een tuppeleberg maken: tupələbeͅrəg mokə (Heers), hals over kop vallen: hals euver kop valle (Heek), hals øͅvər koͅp valə (Kortessem), het rad slaan: `t rad schloa (Schaesberg), heuveltje schieten: heuvelke scheten (Geistingen), hoofdje schieten: hötje sjeete (Heel), kegelen: keegele (Eys), keukeleboompje schieten: koekelebuimke cheeten (Niel-bij-As), kokələbeͅimkə šetə (Opglabbeek), keukelemukje schieten: kukele mukske sjeeten (Baarlo), keukelen: keukele (Broekhuizen, ... ), kokele (Sint-Truiden), koukkele (Beverst), koukələ (Sint-Truiden), kōkələ (Martenslinde), kuikele (Neerbeek, ... ), kukele (Beesel, ... ), kuukele (Boekend, ... ), kūūkele (Swalmen), kykələ (Val-Meer), keukeltjes doen: keukelkes doen (Sint-Truiden), kieperen: kiepere (Gennep), kievelen: kievele (Doenrade), kievelen (Schinveld), koelekop schieten: koelekop schete (Nederweert), koelekop sjeete (Haelen, ... ), kōēle kop schjete (Baexem), koeleskop schieten: B.v. héé sjoo.t r koe.lekeskoop in.  kōē.leskôp sjī:te (Panningen), koelkop slaan: kōēlkop slaon (Neer), konkelebollen: koonkele bolle (Sint-Pieter), kopje duikelen: köpke duukele (Ottersum), kopje keukelen: kupke kukele (Blerick), köpke keukele (Ottersum), köpke kuukelen (Afferden), kopje schieten: kepke scheeten (Gruitrode), keͅpkə schitə (Linde), kopke schieten (Overpelt), koͅpkə schetə (Bree), kŭpke scheete (Kaulille), köpke schieten (Eksel), köpke schïeten (Wijchmaal), köpkə šētə (Molenbeersel), køpkə šētə (Lozen), køͅpkə schītən (Hamont), køͅpkə sxitən (Sint-Huibrechts-Lille), kəpkə sxitən (Eksel, ... ), kəpkə šētə (Lozen), kopjekraai schieten: køͅp`əkrāēj sxitə (Lommel), kopkeukelen: kopkeukele (Gennep), kopkuikele (Roermond), kopkuikelen (Weert), koppelebuitje schieten: koppele-boutje scheten (Neeroeteren), kronkelen: krunkelen (Grevenbicht/Papenhoven), kuitelbuit slaan: koetelbout sloan (Echt/Gebroek), kuitelebuit slaan: kautelebout sjlaon (Obbicht), koutelebout sjlôô (Puth), kuitelen: kuutele (Maasniel), kuutelen (Sint-Odiliënberg), kuitselebuit slaan: koutsjelebout sjloon (Ulestraten), kuitselebuitsen: kāūtschelebāūtsche (Schimmert), koutsjeleboutsj (Valkenburg), kunstjes doen: Opm.: ook voor P 211 (Brab.) kunske doen !!  keunskes doen (Heers), kwinkelen: kwinkele (Schinveld), omslaan: omsjlaon (Vlodrop), ondersteboven vallen: `t ungesjte boave valle (Sittard), op het gezicht vallen: opt gezich valle (Nieuwenhagen), ôp t gezich valle (Nieuwenhagen), op zijn gezicht vallen: op zie gezich valle (Tegelen), op zijn muil vallen: op zien moel valle (Guttecoven), op zijn neus vallen: op zien naas valle (Leveroy), over zijn hoofd buitelen: yveͅr zen h"ət bottəla (Koninksem), over zijn hoofd keukelen: øvər zən y(3)̄t kokələ (Sint-Truiden), over zijn hoofd tuimelen: ovər zin huəft tumələ (Hamont), over zijn kop bokspringen: över singe kop bok sprenge (Welkenraedt), over zijn kop keukelen: jever z`ne kop kukele (Hoeselt), jöver zene kop kukele (Val-Meer), over zijn kop schieten: ever ziene kop scheeten (Bocholt), over de kop sjiete (Meijel), ovər zinə koͅp schitən (Sint-Huibrechts-Lille), over zijn kop tuimelen: euver z`n kop toemele (Kanne), euver zne kop toemele (Amby), ie-euver zine kop toemelen (Rotem), over zijnen kop toemelen (Eksel), uver z`nə kop toəmələ (Kuringen), øvər z`nə kop tôməln (Zonhoven), øvər zene kop tuimele (Beringen), øvər zinə kop tumələ (Maastricht), plongeren (<fr.): plōžierə (Tongeren), plōͅžjeͅire (Tongeren), ploͅnjērə (Gingelom), scheuteren: sjeutere (Ten-Esschen/Weustenrade), schrankelen: sjrɛŋkələ (Tongeren), stobbelen: stobələ (Opglabbeek), stolpern (du.): sjtolpere (Kelmis), sjtulpere (Bocholtz, ... ), stolpere (Montfort), stölpere (Gemmenich, ... ), strompelen: strompələ (Bree), strōmpələ (Smeermaas), struikelen: schtruukele (Valkenburg), sjtruukele (Limbricht), sjtrūū.kele (Boukoul), stroekele (Ell), struikele (Rimburg), strukele (Echt/Gebroek, ... ), struukele (Echt/Gebroek, ... ), strykələn (Hamont, ... ), strûkele (Bree), (F)  sjtrūūkele (Roermond), stuiken: stuuke (Hees), stø͂ͅkə (Paal), stuiteren: sjtuitere (Klimmen), stulpen: stölpe (Kerkrade, ... ), tirvelen: tirvele (Holtum), toervele (Klimmen), tobbelen: tjubələ (Gingelom), toffelen: toefele (Voerendaal), tóffele (Geleen), travelen: trävele (Buggenum), trullen: trylə (Kinrooi), tuimelen: t"mele (Heer, ... ), toemele (Kerkrade, ... ), toomelen (Heusden), toumelen (Bilzen), toêmele (Tungelroy), tumele (Montfort, ... ), tumələn (Sint-Huibrechts-Lille), tuumele (Asenray/Maalbroek, ... ), tūmele (Berg-en-Terblijt), tūūmele (Susteren), tŭmele (Venray), tŭŭmmele (Gennep), tömele (Griendtsveen), tømele (Arcen, ... ), tømelen (Amby, ... ), tømelle (Gulpen), tømmele (Horst, ... ), tømələ (Swalmen), tøͅmələ (Paal), tümele (Afferden), tümelen (Oirlo), tümmelde (Mechelen), tümmelen (Heijen), vallen: valle (Mheer), valə (Tongeren), vooroverduiken: veureuver doewke (Thorn), vooroverknikkelen: veureuver knikele (Venlo), vooroverschieten: verevər sxeͅitə (Hasselt), verover sjeete (Panningen), veur över scheete (Blerick), veureuver sjeete (Thorn), vējrējvəršīətə (Beverst), vooroverslaan: moeilijk leesbaar  veureuver sjlaanee (Mechelen), vooroverstuiken: vureuver stoeken (Eksel), véúreuver stoeken (Nunhem), vərōvər stuwkə (Achel), voorovertirvelen: veureuver tirvele (Holtum), voorovertuimelen: veuraover tuummele (Wanssum), voorovervallen: veur eivervall (Tungelroy), veur euver valle (Leuken), veureuver valle (Bunde, ... ), veuur-euuver valle (Oirsbeek), vorüver valle (Schaesberg), vuur uuver valle (Ubachsberg), vuuruver valle (Rimburg), véúreuver vallen (Nunhem), vöröver valle (Roosteren), vørovərvalən (Lommel), vüröver valle (Nuth/Aalbeek), zich stapelen: zex stepələ (Maaseik) duikelen, voorover vallen [stulpe, stölpe] [N 10 (1961)] || hij kan over zijn hoofd tuimelen (buitelen), een tuimeling maken [ZND 08 (1925)] || over de kop buitelen (duikelen, voorover vallen) [ZND B1 (1940sq)] || tuimelen [SGV (1914)] III-1-2