e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
voetbankje bankje: baŋkskən (Tessenderlo), bēͅŋkskə (Rosmeer), beͅŋkskə (Hasselt, ... ), bɛnskə (Baelen, ... ), bɛŋkskə (\'s-Gravenvoeren, ... ), bɛŋkskən (Hechtel, ... ), bɛŋskə (Lommel, ... ), bɛŋskən (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), poef: poef (Meeuwen), prinsje: prenskə (Kleine-Brogel), schabel: skabēͅl (Hoepertingen), skabeͅl (Sint-Truiden), sxabeͅl (Aalst-bij-St.-Truiden), schabelletje: sxabeͅləkə (Sint-Truiden), schokje: schommel-voetenbankje  šoͅkskə (Bilzen), voetbank: vūt˂baŋk (Donk (bij Herk-de-Stad)), voetbankje: voetbenkske (Jeuk, ... ), voetbenske (Sint-Truiden), vō.t˂bɛ̄.ŋkskə (Neeroeteren), vōt˂bøŋkskə (Sint-Martens-Voeren), vōt˂bɛŋkskə (As, ... ), vōt˂bɛŋskə (Bree, ... ), vutbeͅŋskə (Eksel), vut˂bɛŋkskə (Herderen, ... ), vūt˂baŋkskə (Achel, ... ), vūt˂baŋkskən (Oostham), vūt˂be͂ͅŋkskə (Bommershoven), vūt˂beͅŋkskə (Vliermaal), vūt˂bɛŋkskə (Beringen, ... ), vūt˂bɛŋkskən (Hamont), vūt˂bɛŋskə (Halen, ... ), vūət˂bɛŋkskə (Paal), vyt˂bɛŋkskə (Voort), vøͅi̯t˂bɛnskən (Herk-de-Stad), voetenbank: vōtəbaŋk (Meeswijk), voetenbankje: vīt˂beͅŋskə (Genk), vīt˂bɛŋskə (Martenslinde), voētebaenkske (Castenray, ... ), votebenkske (Venlo), votəbeͅŋkskə (Maastricht), vōtəbɛŋkskə (Maastricht, ... ), vōtəbɛŋskə (Montzen, ... ), vōtəbɛ͂ŋkskə (Amby), vutəbɛŋkskə (Blitterswijck, ... ), vūtəbɛŋkskə (Welkenraedt), vø&#x0304t˂bɛŋkskə (Posterholt), vø&#x0304t˂bɛŋskə (Lanklaar), vøt˂bɛŋkskə (Rotem), Sjtank maar op \'t voetebenkske, dan kins-te derbiej  vo:tebenkske (Roermond), zitbankje: zit˂bɛŋkskə (\'s-Herenelderen) Een leunstoel met een hoge brede rug, waaraan soms zijstukken zijn aangebracht (zorg, zorgstoel, zetel) [N 79 (1979)] || Kussen voor de voeten als men zit (voetkussen, poef) [N 79 (1979)] || voetbankje [ZND 02 (1923)] || voetenbank [N 56 (1973)] || voetenbank (soorten) [N 56 (1973)] || voetenbankje III-2-1
voetenbankje klein bankje: klei benkske (Montfort), klein benkske (Hoepertingen, ... ), voetbank: vos˂baŋk (Kerkrade), voetbankje: et vōēt-benkske (Tongeren), het vootbenkske (Eisden), voetbaenkske (Tienray), voetbenkske (Achel, ... ), voetbenkskë (Hoeselt), voetbenske (Eigenbilzen, ... ), voetbèngske (Hoeselt), voeëtbenkske (Zonhoven), voeətbèənkskə (Membruggen), vootbengske (Ospel), vootbenkske (As, ... ), vootbenske (Ulestraten), vootbĕnkske (Uikhoven), vootbènkske (Geistingen), vootbènsjke (Nieuwenhagen), vūtbeͅŋskə (Tessenderlo), vósbenks-je (Kerkrade), vósbenksje (Chèvremont), ê is lang  vootbênkske (Sint-Martens-Voeren), voetenbankje: et vōtebɛ̄ŋske (Montzen), footebenkske (Tegelen), het vietbenkske (Eigenbilzen), t vootebenksjke (Klimmen, ... ), t vootebenkske (Lutterade, ... ), t votebenksjke (Klimmen, ... ), veetbengske (Opglabbeek), veutbenkske (Baarlo, ... ), veutebenkske (America), voetebaengske (Venray), voetebaenkske (Venray), voetebenkske (Merselo, ... ), vootebenksjke (Voerendaal), vootebenkske (Baarlo, ... ), vootebenske (Eys, ... ), vootebēnkske (Maastricht, ... ), vootebénkske (Heugem), vootəbènkske (Maastricht), votebaenkske (Gulpen), votebenkske (Baarlo, ... ), voutebengske (Sittard), vōōtebēnkske (Maastricht), vutəbēͅŋkskə (Siebengewald), vuujtbenkse (Jeuk), vuutbenkske (Sint-Truiden) Het bankje om de voeten op te zetten [vootebenkske?]. [N 96A (1989)] || voetbank III-2-1, III-3-3
voetenbankje add. knielbankje: knielbaenkske (Oirlo), knielbenkske (Echt/Gebroek, ... ) Het bankje om de voeten op te zetten [vootebenkske?]. [N 96A (1989)] III-3-3
voetensponde kleine kop: klēnǝ kǫp (Bilzen), voet: vōt (Maastricht  [(meervoud: vø̄j)]  ), voetplank: vōtplaŋk (Posterholt), voetstuk: vōtstęk (As) De, al dan niet verwijderbare, plank aan het hoofeinde van een bed. [N 56, 178c] II-12
voetganger leren tram: leiren tram (Bunde), te voet: te voot (Maastricht), (= die gaat te voet).  d‧ɛ gē.t tə v‧ōt (Eys), voetganger: voetganger (Eksel, ... ), voetgenger (Eigenbilzen, ... ), voetgéngər (Diepenbeek), voot-genger (Sevenum), vootgaanger (Doenrade), vootganger (Born, ... ), vootgenger (Amby, ... ), vootgengur (Brunssum), vootgengər (Hulsberg, ... ), vootgēngər (Maastricht), vootgángər (Venlo), vootgänger (Eys, ... ), vootgènger (As, ... ), vootgèngner (Guttecoven), vootgèngər (Epen, ... ), vootgénger (Geleen), vootgéngər (Roermond), vooëtgenger (Mheer), voutgenger (Nieuwstadt), voutgènger (Sittard), vōētgèngər (Gennep), vōōt-gênger (Schimmert), vōōtgengər (Maastricht), vŏĕtgenger (Tienray), vŏotgenger (Vijlen), vósgenger (Simpelveld), vósjenger (Kerkrade), vôotgenger (Swalmen), vôêtgenger (Venray), Algemene opmerking v.d. invuller: in het Meerlos dialect bestaat geen uitgangs "n"!  voetganger (Meerlo), Algemene opmerking: heb deze vragenlijst letterlijk overgenomen, dus zoals invuller het genoteerd heeft!  vōōtgèngər (Nieuwenhagen), ps. omgespeld volgens Frings!  vūtgaŋər (Houthalen), ps. omgespeld volgens RND!  vūtgɛŋər (Meeuwen), voetreiziger: vootreezigər (Heerlen), wandelaar: wandelaer (Blerick), wandeleer (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), wanjeliehr (Herten (bij Roermond)), wanjeléér (Oirsbeek) een persoon die te voet gaat [voetganger, voetreiziger, voeteerder] [N 90 (1982)] III-3-1
voetgangershek barrier: barēr (Valkenburg), barīr (Kerkom), brēr (Venlo), barriertje: barērkǝ (Valkenburg), brērkǝ (Bemelen, ... ), bǝrērkǝ (Amby, ... ), doorgang: dōrgaŋk (Horn), draaibarrier: drɛjǝbrīr (Zepperen), draaiboom: draaiboom (Overpelt), dręi̯ǝbum (Peer), draaibred: drēbrēǝt (Wellen), draaier: drājǝr (Gingelom, ... ), draaigaard: drājgār (Diepenbeek, ... ), drēgar (Diepenbeek), drē̜gār (Diepenbeek), dręǝgǫr (Herk-de-Stad), drɛ̄gōǝr (Diepenbeek), draaihek: draaihek (Stein), draaihekje: drējhękskǝ (Peij), dręjhɛqskǝ (Roermond), draaikruis: drɛjkriǝs (Opoeteren), draaimolentje: dręi̯mjø̄lǝkǝ (Mal), drɛjmø̄lǝkǝ (Borgloon), draaipaal: drāpāl (Mopertingen), dręi̯pōl (Opglabbeek), dręi̯pǭl (Ophoven), drɛjpǭl (Vucht), draaistegel: drustixǝl (Halen), drājstexǝl (Loksbergen, ... ), draaiwervel: drɛjwø̜̄rvǝl (Putbroek), gaard: goi̯r (Hoeselt), gor (Mal), gār (Bemelen, ... ), gārt (Rekem), gāǝr (Lummen), gǭr (Martenslinde), haspel: aspǝl (Lutterade), haspǝl (Afferden, ... ), hāspǝl (Blitterswijck, ... ), hǭspǝl (Swolgen), hek: hęk (Sint Odilienberg), hekje: hękskǝ (Herten, ... ), hɛkskǝ (Venlo), hekken: hękǝ (Merselo, ... ), hɛkǝ (Leunen, ... ), ingangspoortje: engaŋsportjǝ (Panningen), klaphekken: klaphękǝ (Gennep), kruipstegel: krø̜i̯pstexǝl (Neerrepen), manhek: manhɛk (Arcen), molen: mø̄lǝ (Mheer), mōlǝ (Sint-Truiden), molentje: mylǝkǝ (Gronsveld), mølǝkǝ (Borgloon, ... ), mø̜lǝkǝ (Gulpen), padmolentje: pātmø̄lǝkǝ (Stokkem), poort: pōrt (Hout-Blerick), poortje: poortje (Broekhuizen), portjǝ (Groesbeek, ... ), purtjǝ (Voerendaal), pørtjǝ (Beegden, ... ), pøtšǝ (Gulpen), pø̄rtjǝ (Valkenburg), pø̄rtšǝ (Meerssen), pø̄ǝtjǝ (Waubach), pø̜̄rtjǝ (Blerick, ... ), pø̜rtjǝ (America, ... ), pūtjǝ (Voerendaal), scharniersel: scharniersel (Roermond), slagboom: slagboom (Bilzen), slāgbum (Peer), stapje: stɛpkǝ (Heel), stegel: stegǝl (Hoeselt, ... ), stexǝl (Aalst, ... ), stixǝl (Genoelselderen, ... ), stēgǝl (Amstenrade, ... ), stīgǝl (Bilzen, ... ), stīi̯ǝgǝl (Eys), stīǝgǝl (Doenrade), štejǝl (Eynatten), štēgǝl (Bingelrade, ... ), štīgǝl (Bemelen, ... ), žtijǝl (Vaals), stegeltje: stigǝlkǝ (Vliermaalroot), stixǝlkǝ (Lanaken), stēgǝlkǝ (Einighausen, ... ), stīgǝlkǝ (Vliermaalroot), tourniquet: tourniquet (Gronsveld, ... ), trou√©e: trawęi̯ (s-Gravenvoeren), tuin: tūn (Berg / Terblijt, ... ), vaartengat: vǭrtǝgāt (Baarlo), valdeur: valdeur (Heerlen), varen: vōrǝ (Horst, ... ), vǭrǝ (Buggenum), veken: vēkǝ (Holtum, ... ), vē̜kǝ (Dieteren, ... ), vęǝkǝ (Heerlen), vekentje: vękskǝ (Guttecoven), vonder: vonjǝr (Ell), vouwere: vǫu̯wǝrǝ (Mheer, ... ), wervel: wervǝl (Doenrade) Een smalle doorgang tussen weien of landerijen. Men kent verschillende vormen zowel van ijzer als van hout gemaakt. Nogal toegepast is een houten of een ijzeren kruis dat kan draaien op een zware paal. Verder komen voor een draaiende haspel of draaimolentje, een hek van latwerk, drie palen in een driehoek geplaatst, twee horizontale balken waar men doorheen moet kruipen, een klapdeurtje of vaste palen die een bocht vormen. De benamingen voor de verschillende vormen wijken zo weinig van elkaar af dat ze in √©√©n lemma zijn ondergebracht. [A 25, 6; A 25, 8; L 19B, 5a; L 19B, 6; S 43; monogr.] I-8
voetgebeden begin: begeen (Neerpelt), begin van de mis: begin vaan de mès (Maastricht), confiteor (lat.): confiteor (Eksel), dr confiteor (Nieuwenhagen), gebed aan de voet van de altaar: gebed an de voet van den altaor (Merselo), gebeden aan de voet: gebede aan de voot (Bocholt), gebeden aan de voet van de altaar: de gebae aan der voot van der élter (Klimmen), gebeden aan de voet van het altaar: gebeden aan de voet van et altoar (Peer), gebeden onder aan het altaar: gebeeje onger aan et altaar (Tegelen), intredegebed: entreegebed (Montfort), introtus (<lat.): introitus (Echt/Gebroek, ... ), misvoorbereiding: mèsveurbereijing (Maastricht), schuldbelijdenis: schuldbeléédenis (Tessenderlo), voetgebed (ev.): voetgebed (Melick), voetgebet (Klimmen), vootgebaeët (Doenrade), vootgebêt (Nuth/Aalbeek), voetgebeden: t vōōtgəbèt, mv. də vōōtgəbééëdə (Nieuwenhagen), voetgebede (Heugem, ... ), voetgebeden (Achel, ... ), voetgebeder (Ospel), voetgebedere (Zonhoven), voetgebeeje (Jeuk), voetgebeide (Sint-Truiden), voetgebeije (Siebengewald), voetgebeje (Tienray), voetgebée (Eigenbilzen), voosgebeden (Bocholtz), voot-gebede (Maastricht), vootgebae (Vlodrop), vootgebaee (Beesel), vootgebaeje (Baarlo, ... ), vootgebeaje (Lutterade), vootgebede (Eys, ... ), vootgebeden (Ophoven), vootgebeeje (Meerssen), vootgebeeëde (Hoensbroek), vootgebeien (Opoeteren), vootgebeije (Maastricht, ... ), vootgebeje (Baarlo, ... ), vootgebeëje (Mechelen-aan-de-Maas), vootgebieeje (Weert), vootgebiëde (Waubach), vootgebèe (Guttecoven), vootgebèije (Maastricht, ... ), vootgebèè (Gulpen), vootgebèèje (Terlinden), vootgəbeedə (Maastricht), voutgebēē (Sittard), vōōtgebĕje (Schimmert), vutgebeeën (Diepenbeek), vuutgebeden (Hechtel), vôôtgebééje (Boorsem), voorbeden: veurbèje (Hoepertingen), voorgebeden: veurgebaeje (Ell), voormis: vuurmès (Koningsbosch) De gebeden aan de voet van het altaar, de voetgebeden. [N 96B (1989)] III-3-3
voetjespasser beentjespasser: bęjŋkǝspɛsǝr (Swalmen), bęntjǝspɛsǝr (Klimmen), binnenmaatpasser: benǝmoatpasǝr (Geulle), benǝmǭtpɛsǝr (Neeritter), binnenmeetpasser: benǝmē̜tpɛsǝr (Siebengewald), binnenpasser: benǝpasǝr (Heerlen, ... ), benǝpęsǝr (Lanaken, ... ), benǝpɛsǝr (Herten, ... ), bęnǝpɛsǝr (Eigenbilzen, ... ), boogcirkel: bǫaxtserkǝl (Spekholzerheide), lokpasser: lǭxpasǝr (Kerkrade), vandiktepasser: vandiktepasǝr (Roermond), verdikpasser: vǝrdekpęsǝr (Lanaken), voetjespasser: vø̄tjǝspasǝr (Heel, ... ), vø̜tjǝspasǝr (Reuver, ... ), vø̜tšǝspɛsǝr (Schimmert) Passer met rechte benen waarvan de uiteinden naar buiten zijn omgebogen. De voetjespasser wordt gebruikt om de binnenmaten van een hol voorwerp op te meten. Zie ook afb. 84. [N 33, 252j; N 64, 80b; N 66, 1b] || Passer met rechte passerbenen die aan het uiteinde naar buiten zijn omgebogen. De voetjespasser wordt gebruikt om de binnenwerkse maat van voorwerpen op te meten. Zie ook afb. 108 en het lemma ɛvoetjespasserɛ in Wld II.11, pag. 60.' [N 53, 193c] II-11, II-12
voetjicht engelse lord-krankheid: Ingelsje Lordkrankheet (Waubach), flerecijn: flerəsēn (Hasselt), gicht: gich (Geleen), giĕg (Oirsbeek), gig (Amby, ... ), gicht aan de voet: gech (ān də vōt) (Rekem), gig aan de voot (Vlodrop), gicht in de voet: gich in dö veut (Stevensweert), gig in du veut (Brunssum), jicht: dien heet de jicht (Heusden), hējə heͅt jeͅch (Riksingen), jich (Urmond), jichct (Eys), jicht (Boekend), podagra (gr.): podagra (Maastricht), poodəgràà (Venlo), pootje: ? puetje ? (Reuver), dä had et pötsche (Montzen), eit ət pwoetjə (Mechelen-aan-de-Maas), ē `t py(3)̄tše (Sint-Truiden), he het ət peitšə (Bilzen), het piêtsje höbbe (Bree), heə hēgət pūətjə (Peer), hij heed et pŏ-etje (Oostham), hij het `t pōētje (Eksel), hij hēgət pətjə (Sint-Huibrechts-Lille), hij hēͅt ət pøjtšə (Bommershoven), hê heet het puëtje (Geistingen), hət pütšə höbbə (Maastricht), p"tšə (Gelinden), peetje (As), peetsje (Eigenbilzen), peetske (Rosmeer), peitsje (Bilzen, ... ), peutje (Eksel, ... ), peutjə (Montfort, ... ), peutsje (Amby), pietje (Kuringen), pietsjə (Kermt), pīētje (As), pītchə (Genk), pītše (Neeroeteren), pītšə (Hasselt), poetjə (Gelinden), poeutje (Neer), poikə (Loksbergen), poitje (Molenbeersel), pootje (Eksel, ... ), pōtjen (Hamont), pŏĕike (Loksbergen), puetje (Echt/Gebroek, ... ), putche (Lanaken), putje (Wellen), putteken (Hechtel), puuetje (Geistingen), puutje (Buvingen, ... ), puutsche (Velm), puutsje (Gronsveld, ... ), puuëtje (Tienray), puuëtjë (Lanklaar), puuətjə (Beesel), pūūətjə (Venlo), pūətjə (Linde), pŭŭtje (Meerlo), py(3)̄:ətšə (Opgrimbie), py(3)̄tjə (Rotem), py:tjə (Mielen-boven-Aalst), pytšə (Maastricht), pyətšə (Rekem), pêûtje (Nunhem), pë:tšə (Martenslinde), pötsche (Montzen), pötsje (Hoeselt), pøtjə (Hoepertingen, ... ), pøtša (Koninksem), pøͅjtšə (Bommershoven), pùtje (Sevenum), pütteke (Zolder), püütje (Wijlre), pətjə (Sint-Huibrechts-Lille), pətjən (Tessenderlo), t peutje höbbe (Sittard), t puutsje (Maastricht, ... ), əm hējət pykə (Halen), ər hēt ət pytšə (Maastricht), [Informatie red. R. Keulen]  peutsje (Riemst, ... ), poten: hie hēgət pytən (Zonhoven), peute (Wijchmaal), pīətən (Linde), potə (Hamont), putte (Heusden), putten (Houthalen), pūt`ə (Molenbeersel), pŭtten (Wijchmaal), pwøtə (Mechelen-aan-de-Maas), py(3)̄tə (Sint-Truiden), pyt`n (Zonhoven), pytṇ (Zonhoven), Soms ook wel.  py:əte (Aalst-bij-St.-Truiden), scheut in de voet: scheut in de voot (Venlo), vliegende gicht: vlegende gieg (Maastricht), voetgicht: (voot)gīēg (Schimmert), vootgich (Stein), vootgig (Schimmert), vōōtgig (Schimmert), voetje: ēͅ gət v"tjə (Rotem), voetjicht: fosjisch (Vaals), hēͅ hēͅt vōtjecht (Opglabbeek), hiēͅ häd vutjōͅich (Vliermaal), hɛ̄ `t vutjecht (Genk), voetjecht (Jeuk), voetjeecht (Gulpen), voetjicht (Kelpen), vootjich (Waubach), vootjich? (Geulle), vootjicht (Kesseleik, ... ), vōōtjig (Nieuwenhagen), vuutjigt (Meijel), voetreumatiek: vootrummetik (Ophoven) hij heeft voetjicht (pootje, kozijntjes, enz.; Fr. goutte) [ZND 01u (1924)] || voetjicht [N 107 (2001)], [ZND 05 (1924)], [ZND m] || Voetjicht: soort jicht die zich openbaart door een hevige pijn in de voet, vooral in het gewricht tussen middenvoetsbeentje en grote teen, podagra (voetje, pootje, kozijntje, voetjicht). [N 84 (1981)] III-1-2
voetkussen kussen: kusse (Maastricht), kussentje: kesseke (Meeuwen), poef: poef (Boekend, ... ), pof (Lanklaar, ... ), pōēf (Opglabbeek), pōf (Schimmert), pŏĕfkə (Meijel), puf (Kwaadmechelen), póf (Bree, ... ), pôf (Schimmert), pøf (Lanklaar), p‧uf (Kinrooi), bankje=veutbèènksk\\  póf (Rekem), Groot vormloos zitkussen uit soepel leer of een kunststof, dat op de grond staat of ligt Fr. pouf  pòf (Zonhoven), voetenkussen: vootekösse (Klimmen), votekösse (Gulpen, ... ), voetkussen: veetkésse (Opglabbeek), voetkeŭsse (Hoeselt), voetkussen (Gennep, ... ), vootkeuske (Helden/Everlo), vootkusse (Maastricht, ... ), vootkussə (Arcen), vootkésse (As, ... ), vootkêsse (Neeroeteren), vootkôssen (Ophoven), vootkösse (Buchten, ... ), vootkössen (Ospel), vootküsse (Montfort), vooëtkèùse (Mheer), vō.tkeͅsə (Neeroeteren), vōtkøsə (Lanklaar), vūtkøͅsə (Houthalen), #NAME?  vootkeusse (Sint-Martens-Voeren), doffe e  voetkesse (Nieuwerkerken), poef  vootkusse (Blerick) Kussen voor de voeten als men zit (voetkussen, poef) [N 79 (1979)] || poef || voetkussen III-2-1