e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
vlinderstruik piepelstruik: z. L.J. p. 24  pīē.ëpelstróó.k (Zonhoven) vlinderstruik III-4-3
vlo (enk.) bedvlo: bedvlôô (Puth), Veldeke  bëdvloi (Ulestraten), beest: bieëst (Sint-Truiden), foeket: foekket (Heerlen), hennenvlo: eigen spellingsysteem Additie bij vraag 21 e.v.: kippenvlooien verblijven niet op mensen  hínnevluue (Hoensbroek), hondsvlo: hónsvlo (Thorn), eigen spellingsysteem Addie bij vraag 21 e.v.: hondevlooien  hönsvluue (Hoensbroek), logeur: logeur (Uikhoven), luis: laus (Mal), loes (Panningen, ... ), luis (Meeuwen), mensenbijter: minsenbieter (Stevensweert), mensenvlo: een miensjevlōēë (Hoensbroek), ein minsevlôê (Blerick), meensevloi (Middelaar), mensevloe (Gronsveld), mensəvlē (Grote-Spouwen), mensəvluəj (Beverlo), mensəvləj (Diepenbeek), meͅnsəvluj (Leopoldsburg), miensevlôê (Maasbracht), minse-vloê (Boekend), minsevloeaj (Stevensweert), minsəvlo (Tongeren), minsəvloiə (Beringen), minsəvloi̯ (Borgloon), minsəvlou̯ (Riksingen), minsəvlō (Ketsingen), minsəvlōj (Lommel), minsəvloͅi̯ (Romershoven), minsəvlui̯ (Beringen), minsəvluwə (Halen), minsəvlø̄i̯ (Wintershoven), mənsəvluij (Bree), ’n minse vlo (Thorn), eigen spellingsysteem  (minsjevlooj) (Sittard), miensjevloeë (Hoensbroek), minschevloi (Valkenburg), minsenvluu (Wijk), minsevloeij (Wijk), minsevloëè (Ell), gewoon spellingsysteem  ’n mìensje-vloē (Mheer), idiosyncr.  ein minsevlôên (Egchel), eng minsje vloe-e (Bleijerheide), minsevleu (Grathem), minsevlōē (Blerick), unne minsevloej (Maastricht), idiosyncr. + soms fon. schrift Engels  mínjsjevloə (Einighausen), Veldeke  miensevlooi (Roermond), minschevlōē (Bocholtz), minsevlooj (Eksel), vrij naar het WLD  ’n miensje vlôô (Klimmen), WLD  ein miensjevloo (Roermond), ein minsevloej (Boekend), miensjevlôê (Eys), minsevlō (Tungelroy), mènsevloe (Gronsveld), WLD (met aantekeningen)  minsevlooaj (Leuken), WLD uitspraak sch van schön  miensche-vlóoj (Schimmert), springvlo: springvloe (Oost-Maarland), vlo: een vlōēë (Hoensbroek), ein vlo (Sittard, ... ), ein vloeij (Maastricht, ... ), en vlôêw (Haelen), velo (Neer), vlao (Echt/Gebroek, ... ), vlauw (Vechmaal), vleu (Lutterade), vlo (Echt/Gebroek, ... ), vlo-an (Blitterswijck), vlo.oe (Herten (bij Roermond)), vloa (Blerick, ... ), vloai (Grevenbicht/Papenhoven), vloe (Amby, ... ), vloe-e (Vijlen), vloe-ö (Mechelen), vloea (Beesel, ... ), vloea: (Montfort), vloeaj (Stevensweert), vloee (Meijel, ... ), vloeej (Stokkem), vloehe (Meijel, ... ), vloei (Arcen, ... ), vloej (Beverlo, ... ), vloen (Sevenum, ... ), vloeo (Schinnen), vloewn (Well), vloeé (Eygelshoven), vloeë (As, ... ), vloeë(n) (Castenray, ... ), vloeë, mv. vluuë (Meijel), vloeëj (Altweert, ... ), vloeën (Afferden, ... ), vloeïe (Hamont), vloeəj (Horst), vloeən (Sevenum), vloē (Baarlo), vloĕ (Genk, ... ), vloĕe (Baelen), vloĕi (Herk-de-Stad), vloe͂ͅ (Geistingen), vloi (Beesel, ... ), vloij (Gors-Opleeuw, ... ), vloiə (Beringen), vloi̯ (Borgloon, ... ), vloo (Asenray/Maalbroek, ... ), vloo.in (Merselo), vloo:j (Roermond), vlooa (Lutterade), vlooe (Doenrade, ... ), vlooi (Griendtsveen, ... ), vlooij (Mechelen-Bovelingen, ... ), vlooj (Lummen, ... ), vloow (Susteren), vlooë (Schinnen), vlooəj (Arcen), vlou (Bilzen), vloua (Maasbracht), vlouəi (Lommel), vlou̯ (Riksingen), vloà (Valkenburg), vloä (Geleen, ... ), vloè (Geulle), vloê (Boekend, ... ), vloêj (Maaseik), vloêë (Velden), vloë (Margraten, ... ), vloëd (Venlo), vloëe (Tegelen, ... ), vloën (Sevenum), vloóë (Ittervoort), vloô (Thorn), vloə (Boorsem, ... ), vlō (Grote-Spouwen, ... ), vlōa (Schinveld), vlōē (Dilsen, ... ), vlōē. (Waubach, ... ), vlōēi (Hasselt, ... ), vlōēj (Meterik), vlōēn (Panningen), vlōēwe (Eys), vlōēwəj (Meterik), vlōēë (Hoensbroek, ... ), vlōēëj (Beringen, ... ), vlōj (Hechtel, ... ), vlōōa (Buchten), vlōê (Geistingen), vlōͅj (Spalbeek), vlŏea (Reuver), vlŏŏ (Nunhem), vlŏŏën (Leunen), vloͅi̯ (Diepenbeek, ... ), vloͅj (Lummen, ... ), vlu (Eisden, ... ), vlue (Eupen), vluij (Borlo, ... ), vlui̯ (Beringen, ... ), vluj (Brustem, ... ), vlujə (Velm), vluu (Hout-Blerick), vluuj (As, ... ), vluwə (Halen), vluə (Loksbergen, ... ), vluə, mv.: vlyə (Rekem), vluəj (Beverlo), vlū (Rotem), vlū.ə (Sint-Pieters-Voeren), vlūa (Geistingen, ... ), vlūij (Hamont), vlūj (Genk, ... ), vlūj’ (Hasselt), vlūūè (Stevensweert), vlūə (Halen, ... ), vlu̯a (Uikhoven), vlu‧ə (Eupen, ... ), vlwaa (Berg-en-Terblijt), vlwao (sleept.) (Echt/Gebroek), vlwōō (Aubel), vlyij (Bree), vlâô (Meerssen), vlòj (Middelaar, ... ), vlòò (Urmond), vlóo (Tongeren), vlóëi (Ospel, ... ), vlôa (Stevensweert), vlôe (Venlo), vlôoi (Helchteren), vlôê (Aldeneik, ... ), vlôï (Diepenbeek), vlôô (Beegden, ... ), vləj (Diepenbeek), vl‧ūə (Bocholt), ’n vlo (Thorn), ’n vlòò (Urmond), (oa = kort) mv. vleu  ’n vlŏa (Heythuysen), 21b  ein vlôô (Schimmert), [verbindingsboogje onder oe-e ]  vloeei (Lottum), afwijkend van Veldeke  vloeë (Heerlen), Bree Wb.  vluuj (Bree), eigen spellingsysteem  een vlûû (Jabeek), vloa (Horn), vloe (Hoensbroek, ... ), vloeij (Wijk, ... ), vloej (Heugem), vloeë (Ell, ... ), vloi (Valkenburg), vlooej (Valkenburg), vlooj (Caberg, ... ), vlōēa (Jabeek), vluu (Heugem, ... ), vlwa (Beek), vlô (Stein), vlôê (Kerkrade, ... ), enk.v.  vloej (Heugem), enk.v. / vluu (meerv.)  vloej (Heugem), fonetisch  een vlōēë (Oirsbeek, ... ), ged. WLD, ged. eigen spellingsysteem  vloej (Borgharen), ged. WLD, ged. eigen spellingsysteem geen ap. benam.  vloej (Borgharen), gewoon spellingsysteem  vloë (Mheer), idiosyncr.  ein vlo (Sittard), ein vlōēwe (Blerick), vloe-e (Bleijerheide), vloej (Maastricht, ... ), vloj (Borgloon, ... ), vloo (Grathem), vlooj (Maastricht), vlôê (Venlo), vlôên (Egchel), vlôô (Oirsbeek), idiosyncr. enk  vloej (Maastricht), lett. vluuwe (2e u: klein geschreven)  vluu (Noorbeek, ... ), oe v. broer  vloe (Brunssum), Tegelen Wb.  ’n vloë (Tegelen, ... ), uitspraak als in Echt  vlaò (Herten (bij Roermond)), Veldeke  ein vloeëj (Boeket/Heisterstraat), ein vloij (Echt/Gebroek), ein vloë (Montfort), vlo (Sittard), vloeè (Welten, ... ), vloi (Ulestraten), vlooi (Roermond), vlooj (Eksel), vlōē (Bocholtz), ’n vloe (Eijsden, ... ), Veldeke (iets gewijzigd)  ’n vloë (Tegelen), Veldeke (iets gewijzigd) gezegde: n h?ndervlo? h?lt neet op minse  ’n vloë (Tegelen), vrij naar het WLD  ’n vlôô (Klimmen), WBD  vlao-w (Obbicht), WLD  vlao (Urmond), vlaoi (Urmond), vleu (Maasniel), vlo (Maasniel), vloe (Gronsveld), vloej (Boekend), vloeë (Eys, ... ), vloe‧j (Weert), vloo (Posterholt, ... ), vlooj (Milsbeek, ... ), vlōē (Mechelen, ... ), vlŏĕ (Oost-Maarland, ... ), vlóê (Schimmert), vlôê (Panningen), vlôên (Panningen), ’n vlôê (Panningen), WLD (indien mogelijk)  vloa (Grevenbicht/Papenhoven), WLD (zoveel mogelijk)  vlōēj (Wijk, ... ), WLD (met aantekeningen)  vlooaj (Leuken), WLD mv.  vlûû.n (Panningen), WLD ook wel  vlôê.n (Panningen), WLD vleu (meerv.)  vlo (Maasniel), vloch: vlaox (Vliermaal, ... ), vloog (Val-Meer), vluu̯x (Romershoven), vloon: vloon (Gennep, ... ), vlooun (Venray), vloown (Wellerlooi), vloun (Oirlo), vlootje: vli’ikən (dim.) (Bree), vluuëkes (dim.mv.) (Margraten), vloschijt: vleusjíet (Heythuysen), zwarte rijder: WLD  zwarte riejer (Schimmert) drek van een vlo [N 26 (1964)] || mensenvlo [N 26 (1964)] || vlo [N 26 (1964)], [N 26 (1964)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || vlo (pulex irritans), enk. [DC 54 (1979)] || vlo (schertsend) || vlo (znw enk) [foekket, zjwarte riejer] [N 26 (1964)] || vlo, vlooi [Willems (1885)] || vloo [SGV (1914)] III-4-2
vlo (mv., fon.) luis: lies (Meeuwen), luis (Panningen, ... ), lèui (Valkenburg), mensenvlon: meensevloeë(n) (Castenray, ... ), vleu: de vleu (Schimmert, ... ), vleu (Asenray/Maalbroek, ... ), vleu (mv.) (Sittard), vleŭ (Echt/Gebroek), vleù (Munstergeleen), vlēū (Ittervoort), vlèù (Stevensweert), vlêû (Beegden, ... ), vlêûw (Haelen), vlöö (Buchten), vlø (Hoeselt, ... ), vløə (Boorsem), vlø̄ (Ketsingen), [verkortingsboogje boven ?? ]  vlêû (Meerssen), eigen spellingsysteem  vleu (Sittard), vlĕŭ (Valkenburg), eu klinkt niet als eu van deur - lijkt meer op eue met doffe e achteraan  vleu (Maasbracht), idiosyncr.  vleu (Grathem, ... ), vlèuu (Maastricht), idiosyncr. + soms fon. schrift Engels  vleu (Einighausen), Veldeke  vleu (Echt/Gebroek, ... ), waat h?t d?t m?dje vleu oppe stäärt = zich op doen, wat meer willen zijn - ook: = trouwlustig zijn  vleu (Buggenum), WLD  vleu (Posterholt, ... ), WLD (indien mogelijk)  vleu (Grevenbicht/Papenhoven), WLD mv. vleu  ein vloo, mv. vleu (Roermond), vleuen: vleu-e (Doenrade), vleu-en (Blitterswijck), vleue (Dieteren, ... ), vleue͂ (Geleen), vleuë (Epen, ... ), vlêû/e (Lutterade), vlöön (Heijen), vlööun (Merselo), eigen spellingsysteem  vlöä (Horn), fonetisch Additie bij vraag 21 e.v.: een hond vlooien afvangen  vleuuë aafvange (Oirsbeek), WBD  vlööe (Obbicht), vleug: vløi̯x (Vliermaal), vløͅi̯(x) (Romershoven), vleui: vleuhj (Meijel), vleui (Grevenbicht/Papenhoven), vleuij (Neeritter), vleuj (Roermond, ... ), vlöi (Puth), vlööj (Meerlo, ... ), vløi̯ (Wintershoven), vlø͂ͅi̯ (Riksingen), vløͅj (Neerpelt), vləj (Diepenbeek), uitspraak als in Echt  vleùj (Herten (bij Roermond)), Veldeke  vleuj (Roermond), WLD  vleuj (Schimmert), WLD (met aantekeningen)  vleuuj (Leuken), vleuien: vleujn (Wellerlooi), vleun: vleun (Gennep, ... ), WLD  vleun (Milsbeek, ... ), vleuven: eigen spellingsysteem  vleuvĕ (Stein), vlie: vlee (Eigenbilzen, ... ), vlē (Grote-Spouwen), vli (Bree), vliej (Bree), vlī (Genk, ... ), Bree Wb.  vliê (Bree), vlo: vlôw (Susteren), vloe: vlu (Maastricht, ... ), vlu (mv.) (Maastricht), vlū (Gronsveld), vlūū. (Waubach), idiosyncr.  vlūū (Blerick), WLD  vlūū (Mechelen), vloei: vluĕj (Weert), vlui (Maasbracht, ... ), vluj (Venlo), vluəj (Arcen), vlūi (Dilsen), vlūəj (Meterik), WLD  vlūūj (Tungelroy), vloeien: vloeien (Neerpelt), vloeje (Belfeld, ... ), vloeëje (Hasselt), vlōēje (Baarlo, ... ), vlui̯ə (Beringen, ... ), vlujə (Brustem, ... ), vluəjə (Beverlo), vloen: vloeë (Tessenderlo), vloeë (mv.) (Venlo), vluə (mv.) (Kelmis), vluə‧ (mv.) (Henri-Chapelle), vlūĕ (Stevensweert), vlūūe (Steyl), vlūūë (Hoensbroek, ... ), vlūūën (Oirlo), vlūu̯ə (Halen), vlon: vlôê (Kerensheide), vlöe (Posterholt, ... ), vlooi: vloi̯ (Borgloon), vlōj (Kermt, ... ), vlōͅj (Spalbeek), vloͅi̯ (Diepenbeek), idiosyncr.  vloj (Borgloon), vlooien: vloije (Gors-Opleeuw), vloiə (Beringen, ... ), vloi̯ə (Zolder), vloje (Lummen, ... ), vlooei-jen (Herten (bij Roermond)), vlooie (Hechtel), vlooije (Mechelen-Bovelingen), vlooje (Swolgen), vloͅjə (Lummen), Veldeke als men zegt "en noe mer gauw"krijgt men ten antwoord: "gaw vingk men vloi?  vloië (Ulestraten), vlu: twie vlu (Maastricht), vlu (Eijsden, ... ), vluu (Aldeneik, ... ), vluö (Berg-en-Terblijt), vluû (Thorn), vly (Maaseik, ... ), vly (mv.) (Lanaken), vlûû (Brunssum, ... ), eigen spellingsysteem  de vlûû (Jabeek), vluu (Caberg, ... ), gewoon spellingsysteem  vlûû (Mheer), idiosyncr.  vluu (Maastricht), vlûû (Oirsbeek, ... ), idiosyncr. Additie bij vraag 21b: dwz. Iemand de kraag uit poetsen  éne de vlûû aaffange (Oirsbeek, ... ), idiosyncr. m.v.  vlu (Maastricht), lett. vluuwe (2e u: klein geschreven)  vluu (Noorbeek, ... ), meerv.  vluu (Heugem), uu v. schuur  vluu (Brunssum), Veldeke  vluu (Bocholtz), vlü (Eijsden), vrij naar het WLD  de vlûû (Klimmen), WLD  de vluu (Boekend), vlu (Gronsveld), vlŭŭ (Oost-Maarland), vlûû (Panningen), WLD (zoveel mogelijk)  vluu (Wijk), vlun: de vlūūë (Hoensbroek), vlue (Klimmen, ... ), vlueu (Klimmen), vlueë (Stramproy, ... ), vlueͅn (Geistingen), vluu-e (Vijlen), vluua (Mheer), vluue (Meijel), vluun (Geistingen, ... ), vluuwe (Eys), vluuè (Hunsel, ... ), vluuê (Reuver), vluuë (Baarlo, ... ), vluuë (mv.) (Margraten), vluuën (Afferden, ... ), vluuö (Heel), vluuən (Sevenum), vluwə (Halen), vluè (Beesel, ... ), vluê (Kessel), vluë (Beesel, ... ), vluəûn (Geistingen), vly(3)̄j (Hechtel), vly(3)̄ə (mv.) (Bocholt), vly.ə (Sint-Pieters-Voeren), vlyi̯ə, vluə (Sint-Martens-Voeren), vlyə (Rekem), vlyə (mv.) (Margraten), vlúúe (Eygelshoven), vlûûn (Sevenum), afwijkend van Veldeke  vluuë (Heerlen), e  vluè (Ulestraten), eigen spellingsysteem  vluue (Hoensbroek), vluuë (Ell, ... ), fonetisch  de vluuë (Oirsbeek), fonetisch Additie bij vraag 21 e.v.: Er is een uitdrukking hier: - ; betekent:iemand afzetten, bedotten  ieme der nīep vluuë (Oirsbeek), idiosyncr.  vlúún (Venray), vlûûn (Egchel), vlüü-e (Bleijerheide), ook het werkw.  vlüe (Heerlen), Tegelen Wb.  vluë (Tegelen), Veldeke  de vluuëj (Boeket/Heisterstraat), vlue (Welten), vluuë (Eksel), vluë (Montfort), Veldeke (iets gewijzigd)  de vluë (Tegelen), WLD  vluuë (Eys, ... ), vlûû.n (Panningen), vluui: vluuej (Nederweert), vluui (Arcen), vluuien (Venray), vluuj (Hout-Blerick, ... ), vluuëj (mv.) (Nederweert), vluuəj (Horst), vlyj (Eisden), vlüj (Mechelen), [verbingingsboogje onder e-i  vluuei (Lottum), eigen spellingsysteem  vluuj (Mesch), ged. WLD, ged. eigen spellingsysteem  vluuj (Borgharen), vluuien: vluje (Heer, ... ), vluuje (Amby, ... ), vluujn (Well), vluëje (Venlo), vluöije (mv.) (Meerssen), vlyjə (Borlo), vlûûje (Nieuwenhagen), eigen spellingsysteem  vlûûje (Kerkrade), idiosyncr. m.v.  vluje (Maastricht), vlwaien: eigen spellingsysteem  vlwajje (Beek), vlwe: vlwe (Berg-en-Terblijt), vlweu: vlu̯øͅ (Uikhoven) vlo [N 26 (1964)], [ZND m], [ZND m] || vlo (pulex irritans), mv. [DC 54 (1979)] || vlo (znw mv) [N 26 (1964)] || vlo v mensen || vlooien [SGV (1914)] || vlooien vangen || vlooien ww III-4-2
vloed, hoogtij de beek staat hoog: de beek staat hoog  də bîêk stéjt hûûch (Meeuwen), de maas is uit: də maos is oet (Maastricht), groot water: groetwater (Itteren), het is hoog: t⁄ is hoeêg (Venray), hoge waterstand: hoege waterstand (Maastricht), hoog getij: hoêggetiêd (Heerlerbaan/Kaumer), hoogtij: hoagtie (Echt/Gebroek), hoogtie (Montfort), hoogtij (Meeuwen), hōēgtig (Weert), hwagtie (Geulle), hoogwater: haoəg wááter (Geleen), haug water (Schimmert), hawgwater (Susteren), hoag water (Born), hoag wáátər (Horn), hoagwater (Echt/Gebroek), hoagwatər (Pey), hoagwāāter (Thorn), hoch wattər (Meijel), hoeag water (Geulle, ... ), hoech watər (Maastricht), hoeg waatər (Maastricht), hoeg water (Caberg, ... ), hoeg wāātər (Maastricht), hoegwaater (Velden), hoegwater (Heer, ... ), hoegwāter (Maastricht), hoewəch watər (Epen), hoewəg watər (Tegelen), hoeég water (Gulpen), hoeëg waattər (Beesel), hoeëg wasser (Kerkrade), hoeëg water (Tienray, ... ), hooeēg water (Herten (bij Roermond)), hoog water (Roermond, ... ), hoog watər (Kapel-in-t-Zand), hoogwaater (Montfort, ... ), hoogwater (Meeuwen, ... ), hoêgwater (Boekend), hoëgwater (Beesel, ... ), hōegwaater (Oirsbeek), hōēch wààtər (Amstenrade), hōēg watər (Reuver), hōēgwasser (Simpelveld), hōēgwater (Venlo), hōēgwatər (Venlo), hōēwəgwaittər (Loksbergen), hōēëg waatər (Nieuwenhagen), hŏĕch wáátər (Maastricht), hŏĕg wáátər (Maastricht), hŏĕgwater (Gulpen), hŏĕəgwáátər (Brunssum), hŏŏg wāāter (Schimmert), huəxwà⁄ər (Kwaadmechelen), hwag water (Bunde), hwààch wáátər (Schimmert), hòchwattər (Meijel), hòògwater (Stein), hóógwáátər (Doenrade), hôech waatər (Hunsel), hôech wáátər (Heerlen), hôeg wáátər (Venlo), hôêchwàtər (Venlo), hôôgwater (Thorn), (naslag-a).  hôêgwààtər (Horn), (van rivier).  hoeo wätter (Gronsveld), n.v.t.  ⁄t is hoëg water (Oirlo), overstromen = oet zeen.  hoogwáátər (Roermond), opkomen: opkoame (Weert), vloed: floed (Vaals), vlaud (Sittard), vlo:t (Hoensbroek), vloed (Buchten, ... ), vloed-Hoëg water (Venlo), vloet (Heel, ... ), vlood (Klimmen, ... ), vloot (Guttecoven), vlout (Nieuwstadt), vlŏĕt (Maastricht, ... ), vloͅu̯t (Paal), vlud (Jeuk), vlut (Hees, ... ), vlūd (Tongeren), waag: wâg (Stein), was: d⁄r zit was in de maas (Steyl), was (Reuver, ... ), wassen: de Maas wêstj (Herten (bij Roermond)), het wassen (Geulle, ... ), wasse (Weert), wassen (Schimmert), wassə (Horn), wassə-opkaome (Maastricht), wàssö (Stevensweert), ⁄t es an ⁄t wasse (Ingber), ⁄t water wis (Lutterade), ⁄t wis (Ingber), wassend water: wassend water (Maastricht) vloed [ZND A2 (1940sq)] || vloed, wassen van het water van de zee en de toestand van hoog water [bovenwater, hoog tij] [N 81 (1980)] III-4-4
vloeibaar varkensvoer bras: bras (Ophoven), brij: bręi̯ (Altweert, ... ), brijsel: brii̯sǝl (Banholt, ... ), brisǝl (Echt), brizǝl (Geleen), bręi̯sǝl (Stokkem), brijtsel: brei̯tsǝl (Boorsem), bręǝtsǝl (Heerlen), bręɛtsǝl (Nieuwenhagen), nat eten: nǭt ētǝ (Heiselt, ... ), nat voeder: nāt voi̯ǝr (Houthalen), slabber: slabǝr (Maasmechelen, ... ), šlabǝr (Noorbeek, ... ), slabberij: slabrǭi̯ (Boorsem), slobber: slobǝr (Ell, ... ), slubǝr (Maasbree, ... ), slōbǝr (Altweert), šlobǝr (Kerkrade, ... ), šlubǝr (Baarlo), slodderij: slodǝrǭi̯ (Maastricht), spoeling: špø̄leŋ (Nieuwenhagen), spoelsel: špø̄lsǝl (Beek, ... ), varkensbrij: vɛrkǝsbrei̯ (Maasmechelen), varkensvoer: vɛrkǝsvōr (Epen, ... ), zoop: zø̄p (Doenrade) [N 76, 38; N 76, 39; monogr.] I-12
vloeibare gist biergist: bērgɛs (Roermond), bīrgęs (Beringen), draf: draf (Mol, ... ), gist: gēs (Lanklaar), gęs (Maasmechelen), gęst (Neerlanden), gɛs (Roermond), heef: natǝ hēf (Sint-Truiden), natǝ ēf (Sint-Truiden), natte gist: natǝ gęs (Bree), nātǝ gɛs (Heythuysen), natte heffe: natǝ hø̜fǝ (Sittard) De vloeibare gist wordt bij de brouwer van het dorp gehaald. Deze gist kan, in lauw water opgelost, dadelijk met de bloem worden gemengd (Weyns blz. 45). [N 29, 22; L 2, 21a; LB 2, 235] II-1
vloeibare ontlasting varkenszeik: vērkǝssęi̯k (Gennep), vɛrkǝszęi̯k (Linne, ... ), vɛrkǝs˲zēk (Vijlen), zeik: zēi̯k (Heiselt, ... ), zēk (Doenrade, ... ), zęi̯k (Altweert, ... ) [N 76, 36; A 9, 24d] I-12
vloeistof in de slijpbus azijn: a`zī.n (Elen, ... ), a`zīn (Veldwezelt), edik: (j)iɛk ('S-Herenelderen, ... ), iɛk (Diets-Heur, ... ), jęk (Martenslinde, ... ), ēk (Lauw), ęi̯k (Bommershoven, ... ), īɛk (Waltwilder), eetje: ētšǝ (Hees, ... ), ē̜tjšǝ (Meeswijk), ē̜tjǝ (Lanklaar, ... ), ē̜tjǝn (Leut, ... ), ē̜tšǝ (Berg / Terblijt, ... ), ˙ɛ̄tšǝ (s-Gravenvoeren), essig: ę.sǝx (Sint-Martens-Voeren, ... ), ęsix (Holtum, ... ), ęsęx (Hoensbroek), water: wę.tǝr (Borgloon, ... ) Behalve in water, of ook urine (in L 371 opgegeven), werd de wetsteen vaak in azijn bewaard, om de vettigheid van de grond en van het slijpsel van de zeis of de zicht te houden; vaak werd de azijn dan aangelengd met water; dit geldt voor: azijn L 370, 419, Q9; edik Q 240, 152, 157a, 160, 161, 164, 166, Q 84, Q 155, 162, 163, 168, 168a, 182, 241, Q89; eetje Q 10, 171, 175, 423, 424, Q 8, 9, L 420, Q6. Soms stak men wat stro in de slijpbus opdat de steen dan wat steviger erin bleef zitten en niet onder het maaien uit de slijpbus viel. Voor P 176 en 220 werd nog opgegeven dat men op de steen spuwde. Naast de hieronder als lemma verwerkte opgaven voor "azijn" werd over de gewoonte om azijn te gebruiken nog gewag gemaakt in de plaatsen L 270, 291, 326, 425, 427, Q 7, 33, 34, 35, 93, 96, 99, 99*, 111*, 0112, 112a, 117a, 119, 163, 170, 178, 193, 197, 197a en 204a. [JG 1b, add.] I-3
vloeistof voor het bereiden van beschuitdeeg biest: bis (Ulestraten), biestmelk: bēsmɛlk (Heythuysen), eierstreuf: ęjǝrstrø̜f (Maastricht), goede melk: gō mɛlk (Helden), half water half melk: hāf wǭtǝr hāf mɛ̄lǝk (Oost-Maarland), melk: melk (Bevingen, ... ), melx (Kaalheide, ... ), mølǝk (Bilzen, ... ), mēlk (Eijsden), mē̜lǝk (Neerpelt), męlk (Heugem, ... ), męlǝk (Gronsveld, ... ), mɛlk (Genk, ... ), mɛlǝk (Melveren, ... ), mɛ̄lǝk (Arcen), melk en eier: mɛlk ɛn ęjǝr (Sittard), melk en water: melk en water (Kwaadmechelen), melk ɛn wātǝr (Tegelen), warm water: wɛrm wɛtǝr (Melveren), water: wasǝr (Bleijerheide, ... ), water (Brunssum, ... ), wowǝtǝr (Lommel), wātǝr (Arcen), wǫtǝr (Bilzen, ... ), wǭtǝr (Houthalen), wǭǝtǝr (Gronsveld), water en eieren: water en eieren (Blerick), water en melk: water en melk (Rekem), wǫtǝr ɛn mɛlǝk (Munsterbilzen) Het beschuitmeel wordt vermengd met een vloeistof, bestaande uit water en/of melk, waaraan soms eieren worden toegevoegd. Indien voorradig wordt ook biestmelk gebruikt. [N 29, 57b] II-1
vloeiweide kunstwei: kunstwei (Neer), kønswęi̯ (Blitterswijck), overloop: ø̄vǝrlø̜i̯p (Grathem), rijzelwei: rīzǝlwęi̯ (Milsbeek, ... ), vloeiwei: vloeiwei (Montfort, ... ), vlujwē̜ (Zelem), vlujwęi̯ (Boukoul, ... ), waterbroek: wātǝrbruk (Beringen), watering: watering (Maasniel, ... ), wātǝreŋ (Kessenich, ... ), wātǝriŋ (Hasselt), waterwei: wātǝrwęi̯ (Paal), wei: wē̜i̯ (Niel-Bij-Sint-Truiden), weterbeemd: wętǝrbęm (Gelieren Bret), weterbroek: wētǝrbruk (Heppen), wetering: wetering (Boeket, ... ), wetǝreŋ (Lommel), wetǝręŋ (Neerpelt), witǝreŋ (Bocholt, ... ), wiǝtǝreŋ (Bocholt, ... ), wiǝtǝriŋ (Linde), wētǝreŋ (Achel, ... ), wē̜tǝreŋ (Baexem, ... ), wē̜tǝriŋ (Beringen), wē̜tǝręŋ (Maasmechelen), wętǝriŋ (Rummen), wītǝreŋ (Bree, ... ), wīǝtǝreŋ (Bree, ... ), wɛ̜̃tǝrǝŋ (Geistingen) Weiland, laag gelegen en zodanig aangelegd dat van tijd tot tijd kunstmatige bevloeiing kan plaatsvinden. [N 14, 58] I-8