e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
zijaltaar klein altaar: kleine èlter (Klimmen, ... ), kleinen altaar in lènkse beuk of rechtse beuk (Eisden), kleinen altaar lènks of rechts (Eisden), klinge elter (Epen), zijaltaar: `ne ziejelter (Klimmen, ... ), `nne zie-elter (Gulpen), d`r zie-j-altoar (Hoensbroek, ... ), de ziejeljter (Lutterade), der zijɛlter (Montzen), dr zieh-altoar (Nieuwenhagen), dr ziehaltoar (Nieuwenhagen), e zajaltaor (Tongeren, ... ), e ziealtoar (Meerssen, ... ), e zijaltaor (Maastricht), t zie alter (Schinnen, ... ), t ziehaltoar (Nieuwenhagen, ... ), zaoialtər (Membruggen), zeealtaor (Loksbergen), zeejaltaor (Merselo), zeialtaar (Maastricht), zeialtoar (Diepenbeek, ... ), zeisjeep (Maastricht), zejaltār (Gennep, ... ), zēͅaltōͅr (Sint-Truiden, ... ), zēͅaltər (Loksbergen), zēͅātōr (Sint-Truiden), zēͅø͂ͅtoͅuər (Tessenderlo, ... ), zeͅjaltār (Meijel, ... ), zi-jaltaar (Eisden, ... ), zi-jaltaor (Boorsem, ... ), zi-jaltoar (Bree, ... ), zie altaor (Sittard, ... ), zie alter (Vijlen), zie eljter (Lutterade, ... ), zie elter (Eys, ... ), zie eltjer (Geleen, ... ), zie èlter (Schimmert, ... ), zie èltjer (Doenrade), zie-altaar (Kessel, ... ), zie-altoar (Chèvremont, ... ), zie-elter (Gulpen), zie-eltjer (Holtum, ... ), zie-àltaar (Voerendaal, ... ), ziealtaar (As, ... ), ziealtaor (Baarlo, ... ), ziealter (Beek), ziealtjaor (Melick), ziealtoar (Kerkrade, ... ), ziealtuer (Linne), zieeltjer (Guttecoven, ... ), ziejaltaar (Obbicht, ... ), ziejaltaor (Baarlo, ... ), ziejaltjaor (Heel, ... ), ziejaltjoar (Horn, ... ), ziejaltkaor (Heel, ... ), ziejaltoar (Tungelroy, ... ), ziejelter (Noorbeek, ... ), ziejeltjer (Geleen), ziejèltjer (Schinnen, ... ), ziejèèlter (Sint-Martens-Voeren, ... ), zieèltjer (Doenrade, ... ), ziĕaltaar (Nieuwenhagen, ... ), zij-altaor (Heugem), zijaltaar (Eigenbilzen, ... ), zijaltaor (Blitterswijck, ... ), zijalter (Maastricht), zijaltoar (Achel, ... ), zijaltoor (Eksel), zijaltôor (Hoeselt), zijatoo-ör (Zonhoven), zijāltaor (Maastricht), zijjaltaar (Maastricht, ... ), zijjaltaor (Maastricht), zijkepèl (Maastricht), zijèlter (Eigenbilzen, ... ), zijèltoar (Eigenbilzen, ... ), zĭĕjèlter (Klimmen, ... ), zĭĕèltjer (Amstenrade, ... ), zèjalter (Heers, ... ), zèjàltaor (Maastricht), zèèaatoor (Sint-Truiden), zèèaltoar (Sint-Truiden, ... ), mv: eljtjes  ziejeljtjer (Schinnen), zieljtjer (Schinnen) In een zijbeuk [zijaltaar?]. [N 96A (1989)] || Op het priesterkoor [zijaltaar?]. [N 96A (1989)] III-3-3
zijbeuk links en rechts: links en rechts in de kerk (Tegelen), links en rechts in de kirk (Roermond), neven de banken: nevve de banken (Neerpelt), zijbeuk: de zajbēūke (met) zajkepelle (Tongeren), de zi-jbeuke (Eisden), de zie-j-beuke (Hoensbroek), de ziebeuk (Lutterade), de ziebeuke (Chèvremont, ... ), de ziehbeuke (Nieuwenhagen), de ziejbeuke (Klimmen), de zijbeuke (Eisden, ... ), de zijbeuken (Eigenbilzen, ... ), de zĭĕjbeuk (Klimmen), rechter-, linkerziebeuk (Schinnen), zaebeuk (Siebengewald), zeibe[u}k (Maastricht), zeibeuke (Klimmen), zejbeuken (Heers), zēbøͅk (Tessenderlo), zēͅb"k (Loksbergen), zēͅbøykə (Loksbergen), zēͅbø͂ͅyk (Sint-Truiden), zeͅjb"kə (Meijel), zi-jbeuk (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), zi-jbeuken (Gennep, ... ), ziebeuk (Guttecoven, ... ), ziebeuke (Blerick, ... ), ziebeuken (As, ... ), ziejbeuk (Baarlo, ... ), ziejbeuke (America, ... ), ziejbeuken (Bocholtz, ... ), ziĕbeuk (Nieuwenhagen), zijbeuk (Achel, ... ), zijbeuke (Bree, ... ), zijbeuken (Eksel, ... ), zijbēūke (Maastricht), zijbuk (Diepenbeek), zijbuuk (Jeuk), zijjbeuk (Zonhoven), zijjbeuke (Maastricht), zèèbuik (Sint-Truiden), zijgang: zēͅgaŋk (Sint-Truiden), ziegank (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), ziejgeng (Baarlo, ... ), zijgangen (Meijel), zèègank (Sint-Truiden), zijkant: siekenj (Linne), zi-jkante (Boorsem), zie kante (Vijlen), ziejkante (Kelpen), ziejkantj (Heel, ... ), ziekanken (Tegelen), ziekante (Koningsbosch), ziekenj (Melick), ziekent (Eys), ziekènk (Voerendaal), zijkante (Heugem), #NAME?  ziejkènj (Schinnen), zijpad: ziepaad (Sevenum, ... ), zijschip: et zijsjef (Montzen), zei sjeep (Maastricht), zeisjeep (Maastricht), zi-jschieep (Weert), zi-jschieepe (Weert), ziejsjeepe (Tungelroy), ziescheep (Sevenum, ... ), zieschepe (Venray), zieschepen (Venray), ziesjeep (Lutterade, ... ), ziesjip (Waubach), zijjsjeep (Maastricht), zijsjeep (Maastricht), zijsjepe (Wijk, ... ), zīīsjēēpe (Maastricht), zèjsjeep (Maastricht) De beide zijruimten, links en rechts van het middenschip [zijbeuken?]. [N 96A (1989)] || Elk van beide zijgangen [zijpad?]. [N 96A (1989)] || In een zijbeuk [zijaltaar?]. [N 96A (1989)] III-3-3
zijde flank: flank (Geleen, ... ), floank (Vaals), flànk (Venlo), flânk (Schimmert), kant: kānt (Sint-Truiden), zij: de ziej (Klimmen), eine steek ine zie (Neeritter), hee haat pien in gen ziej (Heerlerheide), ich heb pien in de ziej (Heerlen), ich höb pien in de ziej (Echt/Gebroek), in de zijden (Jeuk), pain in de zaai (Tongeren), peijn in de zeij (Maastricht), pein in de zei (Maastricht, ... ), pein in de zeij (Maastricht), pein in zien zeij (Maastricht), peng in de zij (Moelingen), pi-jn inne zi-j (Bree), pi:n in de zi:j (Klimmen), pie.n in de zie.j (Puth), pie.n inne zie:j (Maasniel), pie:n in de zie (Schimmert), pie:n in de ziej (Obbicht, ... ), pie:n in de zèj (Helden/Everlo), pie:n inne zi-j (Boeket/Heisterstraat), pie:n inne ziej (Baexem), pien ien de zi-j (Afferden, ... ), pien ien de zie (Merselo, ... ), pien ien de ziej (Bergen, ... ), pien in de zeej (Panningen, ... ), pien in de zi-j (Weert), pien in de zi:j (Nederweert), pien in de zie (Blerick, ... ), pien in de zie (ônger de rubben, inde lénje enz.). (Stein), pien in de zie-j (Roermond), pien in de zie: (Velden), pien in de ziej (Baarlo, ... ), pien in de ziej hubbe (Heythuysen), pien in de zie‧j (Valkenburg), pien in de zij (Nederweert, ... ), pien in de ziè (Venlo), pien in de zīēj (Horst), pien in ein zie (Benzenrade), pien in en zie (Bunde), pien in ge ziej (Heerlen), pien in m`n zie (Kaulille), pien in mien zie (Elsloo), pien in ne zie (Vlodrop), pien in z⁄n zie (Meerssen), pien inne zi-j (Nederweert, ... ), pien inne zie (Baexem), pien inne ziej (Grathem, ... ), pien inne zi‧j (Weert), pieng igen ziej (Heerlen), pieng in de linge (Schaesberg), pieng in de zie (Gulpen, ... ), pieng in de ziej (Heerlen, ... ), pieng in en ziej (Mechelen), pieng in ⁄n ziej (Mheer), pieng é gen ziej (Remersdaal), pieng é jes zie (Kelmis), piēn in de ziej (Boekend, ... ), pie‧n in de zie (Blerick, ... ), pie‧n in de zie:j (Nieuwstadt), pie‧n in de ziej (Haelen, ... ), pie‧n in de zie‧j (Sittard), pie‧n inne ziej (Montfort), pijjn in de zij (Meijel), pijn ien de zij (Gronsveld), pijn in de zei (Duras), pijn in de zeij (Sint-Pieter), pijn in de zij (Caberg, ... ), pijn in de zijj (Heugem, ... ), pijn in de zy(3)̄ (Heugem), pijn in den zy(3)̄ (Maastricht), pijn in m`n zijn (Sint-Truiden), pijng inne zijj (Eksel), pīen in de zìej (Egchel), pīē.n inne zīē:j (Heythuysen), pīē:n in de zee:i (Panningen), pīē:n in-ne zīē:j (Linne), pīēn i gen ziej (Hoensbroek), pīēn in de zie (Tegelen), pīēn in de zie.j (Klimmen), pīēn in de ziej (Boekend, ... ), pīēn in de zīē (Maasbree), pīēn in de zīēj (Schinveld), pīēn inne zi-j (Nederweert), pīēn inne ziej (Makset), pīēn inne zīēj (Boukoul, ... ), pīēn-in-zīēj (Heerlerheide), pīēng eegen zîĕ (Henri-Chapelle), pi‧en in de zie (Valkenburg), py(3)̄n in de zij (Wolder/Oud-Vroenhoven), pyng in m`n zij (Overpelt), pèin in m⁄n zeij (Wijk), pén in de zeij (Heugem), péé:jn in de zéé:j (Maastricht), sie (Wijlre), zaai (s-Herenelderen), zai (Bilzen, ... ), zaij (Paal, ... ), zai̯ (Martenslinde), ze. (Meeuwen), ze` (Mechelen-aan-de-Maas), zei (Amby, ... ), zeij (Caberg, ... ), zei̯ (Kanne), zej (Opgrimbie, ... ), zē (Gelinden, ... ), zēj (Zonhoven), zēͅ (Halen, ... ), zēͅ. (Herk-de-Stad, ... ), zēͅə (Linkhout, ... ), zĕi (Lanaken), zeͅi (Alt-Hoeselt), zeͅj (Hamont, ... ), zi (Kaulille), zi-j (As, ... ), zi.i (Montzen), zie (As, ... ), zie-j (Nunhem), zie.j (Kelpen), ziee (Eys, ... ), zieg (Welkenraedt), ziej (Blerick, ... ), ziej pie‧n (Tegelen), ziej-pien (Stein), ziepīēn (Sevenum), zieë (Waubach), zieə (Kessel), ziĕ (Heerlen, ... ), ziĕj (Amstenrade, ... ), zii̯ (Eys, ... ), zij (Beringen, ... ), zij van t lijf (Linde), zijj (Berbroek, ... ), zijë (Houthalen), ziëj (Sevenum), ziə (Mechelen-aan-de-Maas), zī (Opglabbeek), zīē (Brunssum, ... ), zīē pīēn (Sevenum), zīēj (Epen, ... ), zīj (Bocholt, ... ), zīë (Merkelbeek), zy: (Sint-Pieter), (Wellen), zè: (Sint-Truiden), zèij (Maastricht), zèj (Heers, ... ), zèèj (Meijel), zèə (Sint-Truiden), zéé (Loksbergen), zééj (Meijel), zíj (Kerkrade), zîe (Schimmert), zîej (Swalmen), zï.j (Weert), zɛj (Hoepertingen), zɛəj (Leopoldsburg), zɛ̄ (Tessenderlo), (= Holl. zie!).  zi (Meerssen), (bij a als b geen verschil in uitspraak).  ziej (Bunde), (bij a als b: zelfde uitspraak).  hat pieng i gen ziej (Montzen), (de beide "ij-s": kort uitspreken).  pijn in de zij (Heer), (ein ziej)  zie (Schimmert), (het woord "zi-j"is zowel bij a als bij b hetzelfde!).  ping īēn de zi-j (Eijsden), (homofoon).  pīēn i də ziej (Heerlerheide), (linge = lendenen).  pie.n in de ziej (of iggen linge) (Klimmen), (uitspraak bij 39 a en b is eender).  ziej (Reuver), (wordt hetzelfde uitgesproken).  pīēn in de zie (Geleen), (zij)  zi (Opglabbeek), Note v.d. invuller:  pien in de zie (Sittard), Ook wel.  zeeij (Geysteren), Zowel a als b hebben dezelfde uitspraak!  zie (Heel), {zij}  zij (Eksel), zij(de): zaj (Bilzen, ... ), zej (Amby, ... ), zejǝ (Montzen), zi (As, ... ), zi-j (Bleijerheide, ... ), zi-jǝ (Noorbeek), zi.jǝ (Eupen), zij(de) (Diepenbeek, ... ), zāj (Bilzen, ... ), (Wellen), zēj (Maastricht), zēǝjǝ (Waasmont), zē̜ (Gelinden, ... ), zē̜j (Herderen, ... ), zē̜jǝ (Loksbergen), zē̜ǝ (Loksbergen), (Tessenderlo, ... ), zęj (Achel, ... ), (Opglabbeek), zīj (Maasmechelen, ... ), zijde: zijde (Heythuysen), zijden stof: zi-jǝ štuf (Schimmert), zijkant: zijkand (Meijel) de heup (zijde van het lichaam) [ZND 26 (1937)] || heup [N 10b (1961)] || heup - welk gedeelte van het lichaam wordt er mee bedoeld? [DC 01 (1931)] || heup: komvormige ruimte tussen de heupbeenderen [N 10 (1961)] || Hij heeft pijn in zijn zijde. [ZND 08 (1925)] || ik heb pijn in de lendenen (in de rug) [ZND 30 (1939)] || lendenen [lenge, leene, leende] [N 10 (1961)] || Natuurprodukt dat wordt verkregen bij het afwikkelen van de cocons waarmee het zijderupsje zich omhult totdat het zich ontpopt tot vlinder (Morand, pag. 58). Het is de grondstof voor weefsels. [N 62, 79a; N 62, 75c; N 59, 201; L 8, 117; MW; monogr.] || zij, zijde (pijn in de zij) [N 07 (1961)] || zijde [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Zijde, flank: de zijkant van de buik tussen onderste ribben en heup (zijde, lank, flank) [N 84 (1981)] II-7, III-1-1
zijde spek braai: braai= schijfje, plakje spek om te braden  brooj (Beverlo), lid: leed (Tungelroy), lē.t (Kleine-Brogel, ... ), lē̞t (Wijchmaal), viedel: vidəl (Lanaken, ... ), vjodəl (Martenslinde), vjoͅdəl (Grote-Spouwen), vjødəl (Herderen, ... ), halve zij  vīdəl (Kanne), vjødəl (Riemst, ... ), ouder  vīədəl (Neerharen), vjoͅdəl (Mopertingen), vjøͅdəl (Waltwilder), werkelijk een vierde halve zij  vydəl (Vroenhoven), vierdel: viedel (Gronsveld), vjeͅ.dələ (Rijkhoven), vjeͅdəl (Werm), vjoͅl (Gors-Opleeuw), vyøͅdəl (Vliermaal, ... ), gewoon woord  vjōl (Bommershoven), halve zij  vieͅdəl (Tongeren), vjodəl (Rutten), vjōdəl (Koninksem), vjōl (Lauw, ... ), vjoͅdəl (Berg, ... ), vjoͅl (Membruggen), vjødəl (Diets-Heur), vjøͅdəl (Millen, ... ), vyøͅdəl (Sint-Huibrechts-Hern), vyøͅl (Guigoven, ... ), halve zij + rest  viɛdəl (Romershoven), vroeger  viadəl (Mechelen-Bovelingen), zij  vjoͅdələ (Hoeselt), vierdels: wat van de zij v. onder afsnijden  vjoͅls (Kerniel), vierel: vjēͅrəl (Heppen), vjeͅrəl (Beverlo), vjōl (Vechmaal), voͅrəl (Kerkhoven), halve zij  vjoͅl (Piringen), ouder  vjōl (Heks), vierel spek: vjèrel(spèk) (Beverlo), vierels: vjeͅrəls (Oostham), vjōls (Vechmaal), zij: zai (Berg, ... ), zāi (Membruggen), zei (Boorsem, ... ), zēͅ (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), zēͅi (Berlingen, ... ), zēͅi̯ (Beek (bij Bree), ... ), zēͅn (Hasselt), zēͅə (Buvingen, ... ), ze̝i (Dilsen, ... ), zeͅi (Achel, ... ), zeͅikā.nt (Kanne), zeͅiə (Heks), zeͅə (Gingelom), ziej (Tungelroy), zii̯ (Elen, ... ), zii̯.ə (Ophoven), zīi̯ (Grote-Brogel), zɛi (Borgloon, ... ), zɛ̄ (Mechelen-Bovelingen), zɛ̄i (Mechelen-Bovelingen, ... ), zɛ̄i̯ (Vorsen), zɛ̄i̯ə (Vorsen), zɛ̄ə (Ulbeek), braai= schijfje, plakje spek om te braden  zai̯ (Bilzen, ... ), zēͅ (Beverst, ... ), zeͅi̯ (Genk, ... ), zii̯ (As, ... ), pl. z€\\  zeͅi (Beverlo), zij vlees: ook spek  zēͅəvleͅis (Zepperen) braai || een zij spek || spek (rug- en buikspek) || spek (zijstuk van een varken) || vierkant stuk spek bij een varken, van elke flank een [Goossens 1a (1955)] || zijde spek [Goossens 1b (1960)] III-2-3
zijdelingse druk drok op de stoot: dru.k˱ o.p˱ dǝr št˙uǝs (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), druk op dǝr štoǝs (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), druk op dǝr štuǝs (Chevremont  [(Julia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), drok op de stoten: druk op dǝ štȳs (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Maurits]), drok uit de stoot: druk ūt dǝr štoǝs (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Julia]), drok van de zijwanden: druk van dǝ zīwɛŋ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Maurits]), druk in de stoot: drøk en dǝ stōs (Thorn  [(Maurits)]   [Maurits]), druk langs pied nu: druk langs pied nu (Lanklaar  [(Eisden)]   [Winterslag, Waterschei]), druk op de flanken: druk op de flanken (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Winterslag, Waterschei]), druk op de zijwanden: drø̜k op dǝ zīwɛnj (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Winterslag, Waterschei]), druk opzij: drøk ǫp˲zęj (Zolder  [(Zolder)]   [Maurits]), druk uit de stoot: drøk ūt dǝ stōs (Thorn  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), druk vanuit de zijwanden: drø̜k vanūt dǝ ziwɛnj (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Domaniale]), pressing op de zijkanten: pressing op de zijkanten (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Eisden]), stootdrok: štuǝsdruk (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), štōtdruk (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale, Wilhelmina]  [Domaniale]  [Emma]), št˙uǝs˱dru.k (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), stootdruk: štuǝsdrø̜k (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Laura, Julia]), štōsdrøk (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), štōsdrø̜k (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Emma]  [Maurits]), zijdrok: zidrok (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Domaniale]), zīdrok (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Willem-Sophia]), zīdruk (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Zolder]  [Domaniale]), zijdruk: zijdruk (Lanklaar  [(Eisden)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), zijdrøk (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Wilhelmina]), zijdrø̜k (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Laura, Julia]) Zijdelingse druk op de wanden van een mijngang. [N 95, 386; N 95, 387; N 95, 845; monogr.] II-5
zijden zijstukken: zistøkǝ (Stramproy) De zijkanten van het handweefgetouw. Het zijn zware en vrij grote houten platen, waarin de poten vastzitten. [N 39, 7a] II-7
zijden omslagdoek `s zondagse plag: sunjisse plak (Einighausen), das: das (Bocholt, ... ), dasə (Kaulille), dasje: deͅskə (Kaulille), doekje: deukske (Herten (bij Roermond)), falie: fali (Beringen), falie (Nunhem), fālī (Mechelen-aan-de-Maas), fichu (fr.): fichu (Tessenderlo), fiesju (Maastricht), fischu (Valkenburg), fiš (Gingelom), foulard (fr.): fla.r (Zelem), fla:r (Rummen (WBD)), flār (Boekt/Heikant, ... ), flāər (Rotem), foelaar (Lummen), foulaar (Maastricht), foulard (Borgloon, ... ), fulār (Maaseik, ... ), fulār, -s, -kə (Eigenbilzen), fu̞lə:r (Paal), fylar (Eisden), fəlar (Herk-de-Stad, ... ), fəlār (Hasselt), v(ə)lār (Stokkem), valār (Kwaadmechelen), vlār (Lanklaar), voelaar (Urmond), Fr. foulard.  velaar (Bree), foulardje (<fr.): flaarke (Eksel, ... ), flarkə (Diepenbeek), volarkə (Beringen), hoofdplag: hø̄ət plax (Riksingen), hul: hul (Weert), kopdoek: kopdoek (Ottersum), kopdook (Blerick), kopneusdoek: kopnyziŋ (Zelem), kopplag: kopplak (Puth), neusdoek: nuisdook (Weert), näösdoek (Maastricht), nøzək (Hamont), nøͅy(3)zduk (Borgloon), omslag: omschlaag (Schimmert), omslagdoek: omslagdoek (Middelaar), plag: pla.k (Ophoven), plak (Amstenrade, ... ), plāk (Bree), Oud woord; wordt nu niet meer gebruikt.  plak (Susteren), plaggetje: pleksjke (Waubach), plekske (Bemelen, ... ), plexskə (Val-Meer), pleͅxskə (Zichen-Zussen-Bolder), Oud woord; wordt nu niet meer gebruikt.  plekske (Susteren), sierplag: sēērplak (Jabeek), sjaal: sjaal (Belfeld, ... ), sjal (Leopoldsburg), ša.l (Bree, ... ), šal-šals-šēͅlkə (Neeroeteren), šāl (Hoeselt, ... ), mv. sjèl  sjaal (Meerssen), sjaalplag: sjaalplak (Stevensweert), sjaaltje: schēelke (Valkenburg), sjelleke (Neerpelt), sjarp: sjarp (Bocholt), sjerp: sjerp (Haelen, ... ), tipsjaal: Ss. sub tip 1), tipsjaal.  tep+själ (Lommel), zie WNT: tip (I), ss. Tipdoek, hals- of hoofddoek die met een tip op de rug wordt vastgespeld.  tepšäl (Lommel), zijden doek: zieje dook (Urmond), zieje douk (Sittard), zije dook (Guttecoven), zijden doekje: zieje deuksjke (Hoensbroek), zijden foulard (fr.): zieje vlaar (Grathem), zijden neusdoek: zejə nøysduk (Borlo), zējə nøysduk (Opheers), zēͅjə nəzeŋ (Linkhout), zeͅjə nøzək (Achel), zieje nuisdook (Baarlo), zieje nuzzek (Broekhuizen), zieje nuzzik (Oirlo), zijden neusdoek (Lommel), zue nuzzek (Beverlo), zijden plag: plak(zieje) (Heerlen), zaaie plag (Mal), zaiə plax (Millen), zeije plak (Maastricht), zejə plak (Mechelen-aan-de-Maas), zeͅiə plax (Rosmeer), zi-je plagk (Bree), zieeplak (Kerkrade), ziehe plak (Mechelen), zieje plak (Beek, ... ), ziejen plak (Kerensheide), zieë plak (Tungelroy), zieə plak (Holtum), zije plak (Eijsden, ... ), zijə pla.k (Lanklaar), zīēje plak (Mechelen), zĭĕjje plak (Klimmen), zijden plaggetje: zieje plekske (Sittard), zijden schouderplag: zieje sjouwerplak (Klimmen), zijden sjaal: zajə šāl (Ketsingen), zēͅ šal (Romershoven), zieje sjaal (Geulle, ... ), zije sjal (Neerpelt), zijden sjerp: zeͅə šeͅrp (Hasselt), zijden slat: zeͅiə sla.t (Kermt), zeͅə slat (Vliermaal) fichu: fichu || fichu: vrouwenhalsdoek || halsdoekje omtrent 1850 || omslagdoek met drie punten || omslagdoek, zijden ~ [N 23 (1964)] || zijden halsdoek III-1-3
zijgang nevenstrek: nęvǝštrek (Kelmis), querstrek: kwęrštrek (Kelmis) Zijgang of gang die dwars op een andere lag. Zie afb. 33. [monogr.] II-4
zijhamer chasse: šaš (Eigenbilzen), dwarshamer: dwarshāmǝr (Susteren  [(om het ijzer dwars te rekken)]  ), haalhamer: hālhāmǝr (Ophoven), kanthamer: kantjhāmǝr (Montfort  [(om bepaalde zijkanten te zetten)]  ), kruishamer: krytshāmǝr (Heerlen), krȳshāmǝr (Neeritter  [(om banden taps te maken en te geren)]  ), penhamer: pɛnhāmǝr (Rothem  [(wordt gebruikt voor het uitrekken of uitpennen van ijzer)]  ), pinhamel: penhāmǝl (Herten), penhǭmǝl (Bevingen), pinhamer: penhamǝr (Spekholzerheide), strekhamer: štrɛkhamǝr (Simpelveld), zethamer: zęthāmǝr (Wijnandsrade), zijhamel: zijhāmǝl (Swalmen  [(gebruikt bij het aanbrengen van wielbanden)]  ), zē̜hāmǝl (Loksbergen  [(gebruikt bij het smeden van hakken en spaden)]  ), zęjhāmǝl (Maastricht), zijhamer: ze.jhāmǝr (Weert), zijhāmǝr (Klimmen  [(wordt gebruikt om te vlakken daar waar men met de handhamer niet bij kan)]  , ... ), zējhāmǝr (Heijen, ... ), zęjhāmǝr (Helden  [(idem)]  , ... ) Hamer met platte baan en pen. De steel van deze hamer kan lang of kort zijn. Zie ook afb. 34. In P 219 werd de zijhamer gebruikt om ploegmessen scherp te maken, in K 353 als derde voorhamer. [N 33, 73] II-11
zijhek karleiers: kɛrlęjǝrs (Ospel), karleren: karlīrǝ (Sevenum), leiers: lęjǝrs (Ospel) [I, add.] II-4