e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
zeven, builen bloem maken: blu.m mǭ.kǝ (Sluizen), blum mǭkǝ (Bommershoven, ... ), blǫ.m mǭ.kǝ (Lanaken), boulteren: bultjē.rǝ (Sluizen), bultē.rǝ (Lauw, ... ), bultīǝ (Berlingen), byltē.rǝ (Tongeren), bøltē.rǝ (Tongeren), būltę.jǝ (Opheers), buidelen: bygǝlǝ (Kanne, ... ), byjǝlǝ (Echt, ... ), bøjǝlǝ (Lanaken, ... ), builen: builen (Voerendaal), by.lǝ (Maastricht, ... ), by.ǝlǝ (Rothem, ... ), bylǝ (Gennep, ... ), byǝlǝ (Hoensbroek, ... ), bȳlǝ (Einighausen, ... ), bøjlǝ (Lummen), bø̜̄jlǝ (Hoeselt), bø̜̄lǝ (Lauw, ... ), bø̜jlǝ (Alken, ... ), bǫwǝlǝ (Tessenderlo), buisteren: bø̜j.stǝrǝ (Opoeteren), teemsen: tīmsǝ (Opheers), uitzeven: űt˲zę̄vǝ (Opoeteren), uitziften: ǫwt˲ze.ftǝ (Tongeren), zeven: zēvǝ (Einighausen, ... ), zęjvǝ (Sittard), zę̄.vǝ (Lanaken), zę̄vǝ (Eijsden, ... ), zɛ̄vǝ (Kaulille) Het meel zeven. In P 222 maakt men een onderscheid tussen teemsen en boulteren. De eerste term gebruikt men voor het zeven van meel met de hand door middel van een zeef. Wanneer deze bewerking machinaal door de molenaar wordt uitgevoerd, spreekt men van ɛboulterenɛ. Zie ook het lemma ɛuitzeven van de zemelenɛ in wld II.1, pag. 85.' [N O, 38a; Vds 241; Jan 239; Coe 215; Grof 244; monogr.; N 18, 136; N 18, 136 add.; JG 1b] II-3
zevenblad bruinheilige: brunhelegǝ (Heerlen), brunhęi̯legǝ (Berkelaar, ... ), brunhɛlgǝ (Maasbracht), brynhɛlegǝ (Valkenburg), (Aegopodium podagraria L.)  broen Heilige (Heel), -  broenhelge (Maasbracht), doofnetel: ?  doëf Netel (Lottum), drek: -  drek (Kessel), drieblad: drēi̯blāt (Maasbree, ... ), -  dreej-blaad (Maasbree), geitentroep: -  geete trop (Vijlen), geitetroep: gētǝtrǫp (Vijlen), gerardskruid: gerardskruid (Echt), H. Gerardus beschermheilige jichtlijders.  gerardskruid (Echt/Gebroek), hanenpoot: -  hanepoeët (Melderslo), hanepoot (Mook, ... ), hanentree: -  hanentrèj (Arcen), hanepoot: hānǝpuǝt (Melderslo), hānǝpōt (Mook, ... ), hanetree: hanǝntrēi̯ (Arcen), knapwortel: -  knapwo:rtəls (Venlo), knapwortels: knapwōrtǝls (Venlo), kraaienpoot: -  kraoje-poët (Mheer), hardnekkig onkruid; ook wel "scherpe boterbloem"genoemd  kraojepoet (Gronsveld), kraaiepoot: krǭi̯ǝpuǝt (Eisden), krǭi̯ǝpǫǝt (Mheer), kraaipoot: krāpōt (Oirsbeek), krǫpuǝt (Heerlen, ... ), krǭpōt (Amstenrade, ... ), krǭpǫǝt (Mheer, ... ), -  krao-poët (Mheer), kraopoot (Amstenrade, ... ), kruidje-door-de-tuin: #NAME?  krudichə door den toen (Amby), kruidjedoordetuin: krutšǝdōrdǝntun (Amby), kruidnagel: krutnāgǝl (Helden), -  kroetnagel (Helden/Everlo), nachtschaal: -  naôxsâal (Putbroek), reuts: -  reutse (Weert), reutse: rø̄tsǝ (Weert), rø̄tš (Einighausen), schietkruid: šiǝtkruǝt (Wijlre), schijtkruid: -  sjie-ət-kroe-ət (Wijlre), schijtmelde: -  schietmil (Helden/Everlo), schijtwil: sxitwil (Helden), stinkende munt: stinkende munt (Venlo), vermoedelijk abusievelijk antwoord (HB)  stinkəndə munt (Venlo), vlier: flērǝn (Blerick), -  fleeren (Blerick), wilde geer: weljǝ gēr (Bingelrade, ... ), welǝ gēǝr (Wijlre), welǝ gīǝr (Houthem, ... ), #NAME?  wille gieèr (Houthem), -  wilje geer (Geleen, ... ), wille geeêr (Wijlre), aanhangsel N92 voor Sittard  wilje geer (Sittard), eigen spellingsysteem additie bij vraag 157 e.v. = zevenblad  wilj gaer (Geleen), Veldeke zevenblad (voor opgave, zie vragenlijst N92 voor Q 111)  wille gieër (Merkelbeek), wilde huilteter: spelling naar Paque  wïlle húytëtêr (Tongeren), wilde moren: weltj mūrǝ (Boshoven, ... ), wildmere: -  wildtj mae:re (Hushoven, ... ), zevenblad: ziǝvǝblāt (Weert), ziǝvǝblǭi̯t (Gronsveld), zø̄vǝblat (Tienray), zēvǝblāt (Echt, ... ), -  zeuvenblad (Tienray), zeveblaad (Echt/Gebroek, ... ), zevenblaad (Valkenburg), zevenblad (Tungelroy), zieveblaoïd (Gronsveld), zieëveblaad (Weert) Aegopodium podagraria L. Zeer algemeen voorkomend lastig onkruid op beschaduwde plaatsen en op vochtige of bemeste grond met voortwoekerende wortelstokken. De onderste bladeren aan de kantig gegroefde stengel zijn veervormig samengesteld met 3 drietallen of 7 blaadjes, de hogere bladeren zijn drietallig. De schermvormige kroon is wit. De plant bloei van juni tot september. De hoogte varieert van 60 tot 90 cm. [A 17, 11; monogr.] || zevenblad [DC 17 (1949)], [DC 60a (1985)], [N 82 (1981)], [N 92 (1982)], [N 92 (1982)] I-5, III-4-3
zevenboom sebenbaum (d.): (hgd. Sebenbaum; fr. savinier), tropisch  zeeveboum (Valkenburg) savelboom III-2-1
zeventiendersteen zeventiender: zeventiender (Maxet), zēvǝtindǝr (Thorn), zēvǝtēndǝr (Einighausen), zeventiender steen: [zeventiender] stęjn (Weert) Molensteen met een omtrek van zeventien voet of een diameter van ongeveer 1,5 m. [N O, 17a; N O 17f] II-3
zeveren kwijlen: kweile (Venlo), neuswateren: naaswatere (Montfort), oudememmen: ? Eerder in WNT, bet. 2) : onzin vertellen, kletsen, leuteren.  auwmemme (Houthem), slabberen: i.e. morsen.  sjlabbere (Sittard), sloeveren: sjloevere (Brunssum), sjlōēvere (Klimmen), sneuren: ? Eerder in WNT, bet. 2) : onzin vertellen, kletsen, leuteren.  sneure (Berg-aan-de-Maas), zaniken: ? Eerder in WNT, bet. 2) : onzin vertellen, kletsen, leuteren.  zanikke (Herten (bij Roermond)), zauwelen: WNT, bet. 4) : beuzelachtige, onbeduidende praat houden; bazelen, kletsen, wauwelen, zaniken, zeuren.  zawwele (Ulestraten), zemelen: i.e. langdradig zijn.  zemele (Roermond), zeuren: ? Eerder in WNT, bet. 2) WNT: onzin vertellen, kletsen, leuteren.  zeure (Ulestraten), zeveren: sēvərt (Martenslinde), sijvere (Valkenburg), sévère (Wolder/Oud-Vroenhoven), sɛjvərt (Rekem), ze:jvərt (Hoepertingen), zeevere (Brunssum, ... ), zeevert (Heers, ... ), zeevərə (Heerlerheide), zei.vere (Boukoul), zeivere (Afferden, ... ), zeiveren (Hoensbroek, ... ), zeivert (Amby, ... ), zeivertj (Geistingen), zeuvert (Hoeselt, ... ), zevere (Bleijerheide, ... ), zevert (Eksel), zeïvere (Nuth/Aalbeek), zēvere (Montzen, ... ), zēvert (Bilzen), zēͅvərt (Opglabbeek), zĕŭvert (Wijchmaal), zeͅjvərt (Maastricht), zeͅjvərə (Opgrimbie), ziebərt (Kuringen), zievere (Meijel), zievert (Beringen, ... ), zievərt (Kuringen), ziēvərt (Kaulille), zijvere (Nederweert), zijvert (Rotem), zijvërt (Lanklaar), zivvere (Eksel), ziévere (Kerkrade), ziəvərt (Hamont), zīvert (Peer), zīvərt (Gelinden, ... ), zīvərə (Halen), zīəvərt (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), zuivert (Kanne), zuvere (Mechelen), zäīvərt (Molenbeersel), zèivere (Mesch), zèjvere (Ottersum, ... ), zèvere (Ten-Esschen/Weustenrade, ... ), zèvert (As), zèèvere (Gronsveld, ... ), zé-vert (Wellen), zéèvere (Voerendaal), zéévere (Hoensbroek), zövert (Val-Meer), zøəveͅrt (Koninksem), zɛjvərt (Mechelen-aan-de-Maas), Vgl. zeiverier.  zeivere (Neer), WNT, bet. 1) Speeksel, kwijl uit de mond laten lopen.  ziəvərt (Tessenderlo) Het kind zevert (als het tanden krijgt). [ZND 08 (1925)] || zeveren [zeivere, sabbere] [N 10a (1961)] III-1-1
zeverij kolenzeverij: kolenzeverij (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Domaniale]), separation: sepǝratsiuǝn (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Eisden]), zēparatsiuǝn (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Domaniale]), zępǝratiuǝn (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), sieb: sīp (Klimmen [Wilhelmina]), triage: triage (Eisden  [(Eisden)]  , ... [Zwartberg]  [Eisden]), trijāš (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Zolder]), trij˙āš (Zolder  [(Zolder)]  ), triāš (Zonhoven  [(Zwartberg)]   [Zwartberg, Waterschei]), zeverij: zevǝręj (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Zwartberg, Waterschei]  [Julia]), zēvǝri (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Emma]  [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Maurits]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Maurits]  [Maurits]), zēvǝrij (Heerlen  [(Emma)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Emma]), zēvǝrēj (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]   [Laura, Julia]), zēvǝrę̄j (Meijel  [(Emma / Maurits)]   [Winterslag, Waterschei]), zę̄vǝrej (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Emma, Maurits]), z˙ēvǝręj (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Willem-Sophia]  [Domaniale]  [Domaniale, Wilhelmina]), z˙ēvǝr˙ęj (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Domaniale]) Plaats waar de kolen gezeefd worden. [N 95, 14; monogr.] II-5
zich aankleden aandoen: (zich) aondoen (Eksel), .ndouën (Hasselt), aadoeë (Kerkrade), aadoon (Sittard), aandoon (Bree, ... ), ao.ëndōē.ë(n) (Zonhoven), aondoen (Maastricht), ā.ndūn (Meeswijk), oandoehn (Genk), oondoen (Beverlo, ... ), zich [a.nduən} (Meeuwen), zich aandoeë (s-Gravenvoeren), zich aandoon (Tungelroy), zich aondoe.n (Veldwezelt), zich oandoen (Eigenbilzen), `s Morgens.  zich oaëndōēn (Eksel), B.v. Doet uw jas maar aan.  oənduən (Niel-bij-St.-Truiden), B.v. kleid.  aandoon (Venlo), BNO: aandoon.  aandoon (Weert), NB ô`ngëkled: aangekleed.  ô`ndün (Tongeren), NB: klejje (p. 220), 1. kleden, van kleding voorzien. B.v. Gelökkig, r verdeent, ich hôf m neet mie te klejje [...]  aondóen (Gronsveld), NB: oanwùrrege, p.178: zich snel kleden.  oandoen (Sint-Truiden), p. 10: oogedön gekleed zijn.  oondoen (Beverlo), Sub kleden.  ōͅəndūn (Hamont), Zie ook aakleie; p. 270: aagedoa (bn).  aadoeë (Heerlen), aankleden: .nklīēn (Hasselt), aakleie (Kerkrade), aankleije (Tungelroy), aankleijen (Ophoven), zich aonklēje (Veldwezelt), ánklieëje (Meerlo, ... ), Gebruikelijker is aandoon.  aankleije (Roermond), NB ô`ngëkled: aangekleed.  ô`nklèië (Tongeren), z. aandoen.  aonkleije (Maastricht), Zie ook aadoeë; p. 270: aagekleid (bn).  aakleie (Heerlen), aanschieren: Zie ook aadoeë, aasjtreupe, aasjtieëvele, aatrekke.  aasjiëre (Heerlen), aanstevelen: b.v. frak.  aasjtieëvele, aasjtivvele (Kerkrade), aanstropen: Zie ook aadoeë, aasjiere, aasjtieëvele, aatrekke.  aasjtreupe (Heerlen), aantrekken: aantrekke (Venlo), aantrêkke (Tegelen), ā:ntrekə (Meeswijk), oontrèkke (Beverlo, ... ), èntreekə (Loksbergen), B.v. Een nieuw kostuum aantrekken.  oəntreͅkə (Niel-bij-St.-Truiden), b.v. Trèkt ólliejen bö.js ân as ge buute gôt speule.  ântrèkke (Gennep), Zie ook aadoeë, aasjtreupe, aasjtieëvele, aasjiere.  aatrekke (Heerlen), kleden: kleeje (Gennep), kleie (Venlo), kleije (Maastricht, ... ), kleͅjə (Meeswijk), klie"n (Beverlo), kliə (Niel-bij-St.-Truiden), zich klieën (Zolder), ziech klei-je (Boorsem), Afb. p. 161: Zoeë waore ze gekled um 1900.  klieëje (Meerlo, ... ) (van kledingstukken) aandoen || aan het lichaam doen, aantrekken || aandoen || aandoen (om het lijf doen) || aandoen, aankleden || aandoen: 2. aankleden || aandoen: aankleden || aandoen: aankleden, aantrekken || aandoen; zich kleden || aankleden || aankleden (kledingstukken) || aankleden, aantrekken || aantrekken || aantrekken (van kleding) || kleden || kleden: kledingstukken aantrekken || kleden: zich kleren aantrekken || klederen aandoen || zich aankleden || zich aankleden (aan het lichaam doen, aantrekken) || zich kleden || Zich verkleden [verkleden, omkleden, omtrekken, iets anders aandoen] [N 114 (2002)] III-1-3
zich aanstellen aanstellerij (zn.): ôonstèllërij (Hoeselt), blagueren (<fr.): vgl. Bree Wb. (pag. 86): blagère, pochten, opscheppen (AN brageren = pronken).  blagère (Bree), complimenten hebben: komplemente hebbe (Bocholt), de perjan uithangen: de perjaan ōēthangen (Eksel), een kemel schieten: doa-ha-er ne kemel geschote (Stal), ne kemel schiejte (Stal), gemaakt doen: gemaakt doen (Lommel), genre (fr.) uithangen: vgl. Lommel Wl. (pag. 96): genre [?aar], 1. aard, trant; -2. overdreven nette manieren, pose, aanstellerigheid; -3. verwaand persoon.  zār øͅthaŋən (Lommel), groen doen: groen  doet ni gruun (Jeuk), het hoog in de bol hebben: de het et hoeg in de bol (Genk), hoeg in de bol hebben (Genk), het menen: hij meent het (Lauw), ’t menen (Lommel), langs zijn schoenen lopen: langs z’n sjoon loupe (Maaseik), onnozel (bn.): onneuzel (Schimmert), stom doen: sjtôm doeë (Waubach), van zijn jan maken: get van ziene "Jan"make (Ell), van ziene Jân maake (Weert), van zijn kloten maken: get van ziene kloeëte make (Ell), vanvoor bont en vanachter stront zijn: den (of die) is van veur boont en van aachter stroont (Venray), willen opvallen: willen opvalle (Wellen), zich aanstellen: a sjtelle (Wijlre), aansjtelle (Ten-Esschen/Weustenrade), aanstelle (Boekend), aanstjelle (Melick), aanstélle (Maasbracht), aonstellen (Eijsden), stèl dich neet aan aanstèller (Kinrooi), zex ɛnsteͅlə (Meijel), zich aa-sjtelle (Hoensbroek), zich aa.stelle (Nieuwenhagen), zich aansjtelle (Boukoul, ... ), zich aansjtèlle (Heel, ... ), zich aansjtélle (Heel), zich aanstelle (Ell, ... ), zich aanstellen (Hoepertingen, ... ), zich aanstèlle (Obbicht, ... ), zich aasjtelle (Schaesberg, ... ), zich get aansjtèlle (Doenrade), zich oinstèllë (Tongeren), zich sjtom aasjtelle (Gulpen), ziech aonstēllə (Maastricht), ziech aonstélle (Maastricht), áá-sjtillə (Epen), nb : stoottoon  zich aa: nstè:lle (Montfort), zich belachelijk maken: belechelijk make (Noorbeek, ... ), he mok zich belachelek (Eigenbilzen), heum belachelijk moake (Wellen), zich belaachlek mōāke (Hoeselt), zich bëlaachlëk môokë (Tongeren), zich beschijten: vgl. Venlo Wb. (pag. 100): beschiète, 1. beschijten; -2. opwinden; kind, beschiet dich kind, wind je niet zo op; -3. bang zijn.  beschiët dich neet (Boekend), zich dik maken: dich neet diek make (Boekend), zich doen opmerken: zich doon opmörke (Bree), zich doen opvallen: deeje du heͅm opvalle (Jeuk), zich get menen: (zich) get meine (Maasbracht), zich get verbeelden: zich get verbeelde (Maasbree) zich aanstellen [N 102 (1998)] || zich luidruchtig gedragen met veel gebaren en bewegingen; joelen [kwaken, jouwen, joelen, herriën, stachelen] [N 87 (1981)] III-3-1
zich bedenken (zich) over-legen (< du.): euver leeje (Vaals), anders besluiten: anges besjloe:te (Herten (bij Roermond)), āāngəsj-bəsjlēēëtə (Nieuwenhagen), bedenken: bedenken (Haler), bedinke (Maastricht, ... ), bedènken (Stein), bədinkə (Reuver), bepeinzen: bəpèèsə (Loksbergen), derop terugkomen: d⁄r op trökkómme (Maastricht), d⁄r òp terugkòmme (Venray), erop terugkomen: örges op truuk kome (Haelen), ndern (du.): ändere (Kerkrade), niet vast in de schoenen staan: neet vas inne sjoon sjtaon (Herten (bij Roermond)), omdraaien: òmdrejen (Ittervoort), terugkrabbelen: truukkrabbele (Horst), toegeven: toegeive (Vlodrop), van besluit veranderen: vaan besluut verandere (Maastricht), van gedacht veranderen: van gedacht verandere (Jeuk), van gedacht veràndere (As), van gedachte veranderen: van gedachte verandere (Venlo), van mening veranderen: vaan meining verandere (Maastricht), van mèjning veràndere (As), veranderen: veraandere (Maastricht), zich bedenken: bedag zich (Stein), iech höb mèch bedag (Maastricht), ze.x ˂bəde.ŋkə (Eys), zex bədiŋkə (Meeuwen), zich bedaenke (Oirlo, ... ), zich bedeenke (Amby, ... ), zich bedeenkə (Gennep), zich bedenke (Beek, ... ), zich bedenken (Heythuysen, ... ), zich bedenkə (Oirsbeek, ... ), zich bedēnke (Venray), zich bedēnken (Born), zich bedĕnke (Geleen), zich bedinke (Ell, ... ), zich bedinken (Eigenbilzen, ... ), zich bedinkūn (Brunssum), zich bedĭnke (Schimmert), zich bedi‧nke (Weert), zich bedänke (Schinnen), zich bedènke (Bree, ... ), zich bedènkə (Oirsbeek), zich bedénke (As, ... ), zich bedénkə (Doenrade), zich bədeenkə (Epen), zich bədinkə (Beesel, ... ), zich bədink⁄ə (Brunssum), zich bədīnkə (Heerlen), zich bədénkə (Amstenrade, ... ), zich bədénkən (Urmond), zich nog ins bedinke (Schimmert), ziech bedinke (Caberg, ... ), ziech bədēēnkə (Maastricht), zieg bədingkə (Maastricht), zieg bədinkə (Maastricht), zig bedenken (Meijel), zig bedinke (Thorn, ... ), zig bədinkə (Hulsberg, ... ), zig bədīnkə (Maastricht), zīēch bədeengkə (Maastricht), zəch bedeenke (Vlijtingen), zich nog eens over-legen (< du.): ət˃ ze.x n‧oͅx ˂eͅ.ns øͅ.vərl‧ɛqə (Eys), zijn keutel intrekken: hai trocht ziene keutel in! (Ell) van besluit veranderen, van zijn mening terugkomen [zich bedenken, fineren] [N 85 (1981)] III-1-4
zich bemoeien met aangaan: aangaon (Sint-Lambrechts-Herk), aongaon (Landen), git mich nie aen (Kuringen), aantrekken: aantrekke (Attenhoven, ... ), aantrekken (Borlo, ... ), aontrekke (Gingelom, ... ), āontrekke (Herk-de-Stad), eun trekke (Riksingen), hontrekke (Sint-Truiden), ich trek mich do niks van aan (Meeuwen), ig trek me door niks van aan (Heppen), oen trekken (Heks), ointrekken (Koninksem), ontrekken (Sint-Truiden), van entrekken (Halen), zich oantrekken (Waasmont), fr. ai  aantraiken (Eisden), Ook: da mudde oech ne aoëntrekke / onderwènge (onderwinden?).  ø.əntrèkə (Aalst-bij-St.-Truiden), affaire hebben bet: [affer?, rk]  gien affen bij hebben (Kuringen), affaire hebben met: heb ik geen affaire mit (Genk), bekommeren: bəkømərə (Hasselt), zix bəkymərə (Hoepertingen, ... ), bemoeien: (be)meuje (Rotem), bei bemoeien (Sint-Truiden), bemaoje (Zichen-Zussen-Bolder), bemeu (Gulpen), bemeu-e (Valkenburg), bemeue (Amby, ... ), bemeuhen (Geleen), bemeuie (Eijsden), bemeuien (Maaseik, ... ), bemeuje (Asenray/Maalbroek, ... ), bemeujen (Boorsem, ... ), bemeujə (Swalmen), bemeune (Epen, ... ), bemeunen (Teuven), bemeuë (Helden/Everlo), bemēūje (Neeritter, ... ), bemoeie (Afferden, ... ), bemoeien (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), bemoeije (Beverst, ... ), bemoeijen (Kleine-Spouwen), bemoeje (Gennep, ... ), bemoejen (Lommel), bemoejje (Wellerlooi), bemoien (Houthalen), bemoje (Sint-Genesius-Rode), bemooie (Grubbenvorst, ... ), bemooien (Neeroeteren, ... ), bemooje (Arcen, ... ), bemoë (Panningen), bemōiən (Hechtel), bemuen (Rekem), bemuien (Einighausen), bemuije (Bingelrade, ... ), bemuje (Brunssum, ... ), bemujje (Simpelveld), bemuën (Loksbergen), bemuïj (Sittard), bemūən (Kanne), bemŭje (Eys, ... ), bemŭjje (Heek, ... ), bemŭŭje (Venray), beméuje (Mheer), bemöje (Oirsbeek, ... ), bemø:jə (Rekem), bəm"ə (Lanaken), bəmoijə (Lummen), bəmuiən (Diepenbeek), bəmujə (Sint-Truiden), bəmūjə (Zepperen), bəmyə (Guigoven), bəmøjə (Hasselt, ... ), bəmə:jən me: (Tessenderlo), hum bemoeie be (Neerhespen), ox bəmujə beͅ (Sint-Truiden), zeͅx bəmø:jə maet (Maastricht), zich bemeuge met (Amby), zich bemeuie met (Rosmeer), zich bemeúje met (Maaseik), zich bemēje mĕt (Neeroeteren), zich bemoeien bij iets (Halen), zich bemooie(n) met (As), zich beméujen met (Elen), zig bemeuje mèt (Lanklaar), zix bəmui̯ə met (Martenslinde), zəg bəm"jə mɛt (Rekem), Afl.: ne moojal.  zich bəmoojə bə (Kermt), Ook: da mudde oech ne aoëntrekke / onderwènge (onderwinden?).  həm} bəmujə (Aalst-bij-St.-Truiden), bezig houden: beizig hagen (Bilzen), bezig hogen (Beverst), bezig houden (Sint-Huibrechts-Lille), bezighaje (Hasselt), bizix hāgə (Martenslinde), inlaten: ienlaote (Lanaken), zich iloate(n) (Schinveld), zich inloate(n) (Schinveld), moe maken: mee maken (Sint-Huibrechts-Hern), meuj maoke (Vroenhoven), mu maoke (Sint-Lambrechts-Herk), mu maoken (Hoepertingen), mui maken (s-Herenelderen), muə make (Wellen), my makən (Hoeselt), my māokə (Herk-de-Stad), myj mōͅkə (Kortessem), mɛ møj makən (Sint-Huibrechts-Lille), zig mu moake mèt (s-Herenelderen), moeg maken: meug maoken (Veldwezelt), mieg maaken (Bilzen), mieg make (Kuringen), much mee maken (Hechtel), mych maoken (Diepenbeek), zich mieg moake met (Vreren), moeien: m"jə (Maaseik, ... ), m"jən (Boorsem), meeije (Veldwezelt), meuje (Kessenich, ... ), meujen (Eisden), meuën (Elen), mēūje (Ophoven), moeie (Blitterswijck, ... ), moeien (Gelieren/Bret, ... ), moeijen (Lommel), moeje (Well), moije (Niel-bij-As), moiə (Schulen), mojen (Gruitrode), mojən (Oostham), mooi (Bocholt), mooie (Peer, ... ), mooien (Helchteren, ... ), mooje (Kuringen), moojen (Grote-Brogel), moəiən (Kleine-Brogel), mōiə (Neerglabbeek), moͅjən (Beringen), mujə (Kortessem, ... ), mujən (Hamont), muə (Herk-de-Stad), mūiə (Gutshoven), mø͂ͅə (Lanaken), zex mujən meͅ īts (Sint-Huibrechts-Lille), zeͅx mujə bèt (Zonhoven), zix moijə me: (Beringen), zəx xaet m":jə (Opgrimbie), onderwinden: Ook: da mudde oech ne aoëntrekke / onderwènge (onderwinden?).  oͅndərwèŋə (Aalst-bij-St.-Truiden), WNT: onderwinden, 1. zich met iets bemoeien, met iets inlaten.  zich dat onderwennen (Bilzen), zich onderwène (Wellen), ophouden: opautə (Maaseik), ophaaje (Kessenich), ophagen (Hoeselt, ... ), ophaje (Kortessem), ophāte (Grote-Spouwen), ophoaje (Ophoven), ophoue (Eupen), oͅphōə (Molenbeersel), tussensteken: mich dao tussesteeke (Stevoort), tussen stèke (Vroenhoven), uitstaan: do hem ig niks mee uit te stan (Heppen), zich geven aan: ich kann mich niet doran geve (Lontzen), zijn hoofd breken met: ich kan domet me huèt nie brèken (Genoelselderen) bemoeien [SGV (1914)] || ik kan me daarmee niet bemoeien [ZND 21 (1936)], [ZND m], [ZND m] || zich bemoeien met [ZND 01 (1922)] III-3-1