e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
zinnia (zinnia elegans jacq.) boerinnetje: boerineke (Schimmert), idiosyncr.  boerinneke (Thorn), zinnia: sienea (Oirlo), sinia (Schimmert), sinnia (Swalmen, ... ), zienia (Rothem), zinia (Tungelroy), zinnia (Jeuk, ... ), zĭĕniejə (Meijel), zïnjà (Tongeren), -  sieniaas (Montfort), zienia (Tungelroy), zinnea (Maasbree), zinnia (Berg-en-Terblijt), Bree Wb.  zinnia (Bree), eigen spelling  senia (Vlodrop), sinnia (Montfort), eigen spellinsysteem  zinnias (Meijel), idiosyncr.  zinnia (Sittard), Spelling: \"fonetisch\  zinnəjaa (Maastricht), Veldeke  zinnía (Klimmen), WBD/WLD  sinnia (Urmond), ± Veldeke  sinnia (Tienray), zinnia elegans: zelfde benaming  zinnia elegans (Echt/Gebroek) Zinnia (zinnia elegans). Gave, ongesteelde bladeren met kromme nerven. De bloemstelen zijn aan hun top opgezwollen. De bloemkorfjes zijn gevuld of enkel, met zeer brede lintbloemen van allerlei kleur (zinnia, zonneke, boerinnek, trapdeslevens). [DC 60a (1985)], [N 73 (1975)], [N 92 (1982)] III-2-1
zitbank bank: ba.ŋk (Altweert, ... ), baank (Castenray, ... ), bank (Roermond, ... ), baŋb (Lozen), baŋk (\'s-Herenelderen, ... ), baəŋk (Overpelt, ... ), bāŋk (Blitterswijck, ... ), ba͂ŋk (Hoepertingen, ... ), báŋk (As), (zit)bank verkl.w.: bênkskë  bànk (Tongeren), door de bank = doorgaans Euver de bènk vleige = het afroepen der huwelijksaankondiging in de R.K kerk  bank (Sittard), van de vurste baank ziede \'t uurst bij \'t bord: wie dicht bij een voordeel zit, profiteert het meest  baank (Castenray, ... ), Verklw. be.nkske  ba.nk (Hasselt), Verklw. benksjke  bank (Heerlen), Verklw. benkske= zetel Zich op (of in) ¯n baank zètte Die baank is pas geverref  benk (Maastricht), Verklw. bé.nkske óp ¯n bá.nk zitte: op een bank zitten  bá.nk (Zonhoven), Ze zote veur \'t hoes op de bank Die op de echterste benk köste good aafkieke In de Hoogmès zit-er altied in de eerste bank  bank (Roermond), bankstel: banksjtèl (Roermond), Verklw. banksjtelke  banksjtel (Heerlen), keukenbank: kø&#x0304kəbaŋk (Posterholt) bank [N 56 (1973)], [N 56 (1973)], [ZND A1 (1940sq)], [ZND A2 (1940sq)] || bankstel || meubelstuk || op het eind van de bank [ZND 34 (1940)] || zitbank || zitmeubel III-2-1
zitbeenderen banden: bɛnj (Bree), batsbenen: batsbɛi̯n (Sittard), batsenbenen: batsǝbɛi̯n (Swalmen), batsenknoken: batsǝknø̜̄k (Klimmen), bekken: bɛkǝ (Melick), billen: belǝ (Lummen, ... ), dikke kont: dekǝ kǫnt (Maastricht), heupen: hoǝpǝ (Beverst), hupǝ (Bocholt), hø̄pǝ (Neeritter), hø̜̄pǝn (Hamont), hø̜u̯pǝ (Sint-Truiden), hūpǝ (Gelieren Bret), u̯ǫpǝ (Hoeselt), knobbels: (enk)  knǫbǝl (Heerlerheide), knoken: knø̜̄k (Borgloon), knōkǝ (Paal), kopknobbels: køpknubǝls (Hasselt), kruisplaten: krytsplātǝ (Herten), rustknoken: rø̄sknø̄k (Eisden), staartbenen: startbɛi̯n (Maasmechelen), stuit: štȳt (Maasniel), stuitbenen: štȳtbɛi̯n (Maasniel), vlak: vlak (Rosmeer), votsknoken: (enk)  vǫtsknōk (Ulestraten), zitbeenderen: setbɛi̯ndǝrǝn (Roosteren), zetbīndǝrǝ (Overpelt), zitbeentjes: zetbɛi̯nkǝs (Velden), zitbenen: zetbēn (Epen), zetbē̜i̯n (Maasmechelen), zetbęi̯n (Haelen, ... ), zetbīi̯ǝnǝ (Meldert), zetbīn (Kermt), zetbīǝn (Neerpelt), zetbɛi̯n (Boekend, ... ), zet˱bin (Beringen, ... ), zet˱bɛi̯n (Meeswijk), zitknoken: zetknø̜̄k (Blerick, ... ), zetknø̜k (Baarlo), zitschink: zetšeŋk (Bree) Onderdeel van het beenderenstelsel aan het achtereinde van de rug. [N 3A, 110c] I-11
zitplaats van de duif bak: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  zène bák (Zolder), bakje: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  békske (Wanssum), cage (fr.): Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’n kaasj (Bilzen), huis: haos (Kortessem), klamsol: klamsol (Tongeren), loge (fr.): Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’n lòsj (Bilzen), logetje (<fr.): lochke (Rijkhoven), plankje: het plenkske (Eisden), plankske (Tongeren), plengsche (Mielen-boven-Aalst), plengske (Wijlre), plenkske (Jesseren), plènkskə (Guttecoven), ’t plenksjke (Klimmen), (jonge duif).  e plé.nkske (Zolder), schapje: schaepke (Weert), schapke (Houthalen), schèpke (Geleen), sjaepke (Swalmen), sjaepkə (Beesel), ’t schèp-ke (Sevenum), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  sjéépkə (Grathem, ... ), Algemene opmerking: deze vragenlijst is heel slecht ingevuld!  ’t schepke (Maasbree), stek: sjtek (Vlodrop), sjtèk (Guttecoven), stèk (Meijel), Algemene opmerkingen bij deze vragenlijst:  stek (Thorn), stekje: stɛkskə (Meijel), zitje: zitje (Mielen-boven-Aalst), zitplaatsje: zitplaòtske (Sint-Pieter), zitpleitske (Doenrade), z’n zitplaotsjke (Doenrade), zitplankje: (o.).  ze.tpleͅ.ŋkškə (Eys), zitrek: zitrek (Eys), zitschapje: zitschepke (Venray), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  (zit)schêpke (Wanssum) de zitplaats van de duif? [N 93 (1983)] III-3-2
zitplank hangplank: haŋplaŋk (Stramproy), zitplank: zetplaŋk (Stramproy) De zitplank v√≥√≥r in het getouw die de wever als zitbank dient. [N 39, 13a] II-7
zitten sitzen: sitsən (Kerkrade), zitten: ze`ən (Kwaadmechelen), zette (Sint-Martens-Voeren), zetten (Linkhout), zettə (Beverlo), zetə (Gerdingen), zetən (Houthalen), zēttə (Lozen), zĕĕtte (Moresnet), zĕtə (Opoeteren), zĕtən (Koersel), zeͅtə (Genk), zita (Tongeren), zitse (Simpelveld), zitte (Afferden, ... ), zitten (Beek (bij Bree), ... ), zittə (Alken, ... ), zitə (Berg, ... ), zitən (Eksel, ... ), zi̯də (Maaseik), zètte (Lutterade), zɛtte (Borgloon), zɛtə (Neerglabbeek) zitten [SGV (1914)], [ZND 46 (1946)], [ZND A1 (1940sq)] III-1-2
zitting mat: De mat van de stool moot nudig gerippereerd weurde  mat (Maastricht), polster: polstər (Bleijerheide, ... ), zit: zet (As, ... ), zets (Bleijerheide, ... ), zit (Gronsveld, ... ), zitsel: zitsel (Zonhoven), Dòòë,s e koo.ët èn ¯t zitsel: er zit een gat in de zitting  zitsel (Zonhoven), zitting: zeteŋ (Posterholt), zitting (Maastricht), De zitting is verslete ¯n rete zitting  zitting (Maastricht), Verklw. zittingske  zitting (Maastricht) deel van de stoel waarop men zit || deel van een stoel enz., waarop men zit || het bekleedsel van de zitplaats || matten zitting || opgevulde zitting || stoelzitting [N 56 (1973)] || zitting [N 56 (1973)] || zitting (van stoel) || zitting van een stoel [N 56 (1973)] || zitting, deel van de stoel waarop men zit III-2-1
zitvlak van een broek bodem: baom (Baarlo, ... ), baom van de boks (Thorn), baom van de brook (Schimmert), boajem (s-Gravenvoeren), boam (Bleijerheide, ... ), bodem (Genk), boeijem (Oost-Maarland), boejem (Bocholt), boeëjem (Eijsden), boijum (Mesch), bojem (Bemelen, ... ), bojjem (ien de bóks) (Meerlo, ... ), bojəm (Eisden, ... ), booen (Kerkrade), boojem (Maastricht, ... ), boom (Boeket/Heisterstraat, ... ), boëjem (Gronsveld), bōējəm (As), bōjəm (Lanklaar, ... ), bōm (Ophoven), bōm(van də boks) (Teuven), bōͅjəm (Boorsem), bŏjen (Meijel), boͅjəm (Herk-de-Stad, ... ), bujəm (Maaseik), bwøəm (Rosmeer), by`əm (Opglabbeek), byjəm (Bree), byjəm, -s, -kə (Neeroeteren), bòjəm (Bilzen), bòòm (Noorbeek), bóiəm (Lommel), doe löps ouch ummer met de baom op dien veersje (Ulestraten), mv: baoem  baom (Klimmen), NB p. 292: bóksjeboam, dreumes.  boam (Heerlen), van met een v-tje op de a zoals ø  bōm van də boks (Montzen), Vero.  baojem (Roermond), bodemstuk: syn. kónt.  bòimstùk (Tongeren), boksenbodem: (boksə)bōjəm (Kaulille), (bókse)boam (Haelen), beoksebaom (Nunhem), boeksebaom (Maasbracht), boeksjebaom (Schinveld), bokse baom (Maasniel), bokse bòòm (Echt/Gebroek), boksebaom (Bocholtz, ... ), bokseboam (Bleijerheide, ... ), bokseboejem (Rotem), bokseboém (Weert), boksjebaom (Hoensbroek, ... ), boksəbūjəm -by(3)̄jəmkə (Rotem), bookseboam (Boekend), bōkscheboam (Heerlen), bòkse baom (Echt/Gebroek), bòksebaom (Tegelen), bóksebaom (Belfeld, ... ), bókseboom (Egchel), bóksebujem (Bree), bóksebòòm (Roermond), bóksemboom (Panningen), bóksenbaom (Venlo), bôksebaom (Blerick, ... ), bôksenbaom (Venlo), bôksenbójem (Oirlo), böksenbaom (Hout-Blerick), (ook gebruikt voor: kwajongen, schavuit)062c  boksebaom (Chèvremont), BNO: boôm/bókseboôm. boeëterbóks: afhangende broekbodem, een te ruim zitvlak in de broek; N: boôterbóks.  (bókse)boeëm (Weert), BNO: bókseboôm.  bókseboeëm (Weert), ook gebruikt als doe bés `ne bókseaom : je bent nog een broekie  bóksebaom (Lutterade), ss. sub boks.  bóksebójem (Uikhoven), Zie bojjem.  bóksenbojjem (Meerlo, ... ), boksenwan: boeksewanne (Maasbracht), boksewanne (Stevensweert), boksenzolder: boksezolder (Eksel, ... ), boͅksəzoͅldər (Achel, ... ), bóksezölder (Kerkrade), onderste deel  boksezolder (Eksel), bokszolder: bookszulder (Bocholtz), broekenbodem: (bròòke)bojem (Boorsem), broke-bojem (Meerssen), brokebojem (Kerensheide, ... ), brokeboëjem (Gronsveld), brooke-bòjem (Mheer), brookebaom (Puth), brookebojem (Wijk), brookebôôm (Mechelen), brōkebōͅm (Remersdaal), brōkəbōͅjəm (Mechelen-aan-de-Maas), oo"dof  brookebojem (Borgharen), broekesbodem: brokesbaom (Ulestraten), brookesbaom (Brunssum, ... ), broeksbodem: broksbojəm (Stokkem), brooksbojem (Urmond), broͅgzbōͅm (Teuven), broeksgat: bruksxat (Kwaadmechelen), gat: ga.t (Halen), gat (Leopoldsburg, ... ), gat van de broek (Beverlo), gōͅət (Opheers), xat (Paal), gerei: schrey grey (Opglabbeek), kruisnaad  grèèj (Meeuwen, ... ), kolf: vgl. WNT: kolf (I), 3) breed uitlopende achtereinde van een geweer e.d., 4) dikke uiteinde van een biljartkeu; 11) eikel van het mannelijke lid.  kolf (Broekhuizen), vgl. WNT: kolf (I), 3) breed uitlopende achtreinde van een geweer e.d., 4) dikke uiteinde van een biljartkeu; 11) eikel van het mannelijke lid.  kollef (Venray), kont: ko.nt (Borlo, ... ), kont (Borgloon, ... ), kont, -ə, -tjə (Neeroeteren), kontj (Nieuwstadt), koont (Neerpelt, ... ), ko͂nt (Lanaken), koͅnt (Beringen, ... ), koͅnt vḁn də bruk (Borgloon), kónt (As, ... ), kóntj (Tungelroy), kontennaad: kruisnaad  kóntenaot (Meeuwen), kontje: kuntje (Neerpelt), kontstuk: koont-stuk (Bergen), kruis: krais (Ketsingen, ... ), krējs (Bree), krēs (Hasselt), kries (Meeuwen, ... ), kruis (Genk, ... ), kruits van de bôks (Reuver), kruts (Doenrade, ... ), kruus (Eijsden, ... ), kruus v.d. brook (Stein), kruuts (Amstenrade, ... ), kruutz (Roermond), krűts (Klimmen), krys (As, ... ), krøš (Meijel), krøys (Hoeselt), krø͂ͅs (Romershoven), krøͅs (Beringen), krütz (Hoensbroek), tøsəbins da wàr ət krø͂ͅs (Zolder), lok: lok (Gennep), polder: polder (Borgloon, ... ), poldər (Beringen), polər (Schulen), pōͅldər (Wintershoven), pŏlər (Boekt/Heikant), poͅldər (Halen, ... ), poͅlər (Diepenbeek), poͅlər, -s, -kə (Eigenbilzen), pòlder (Bilzen, ... ), schrede: schrey grey (Opglabbeek), sjréég (As), de eerste 10 cm vanaf het kruis [vgl. Van Dale (DN): Schritt, 2. kruis (v.e. broek)]  schreej (Bleijerheide), vot: vôt (Nuth/Aalbeek, ... ), bodem  vot (Neeroeteren), votbodem: votboom (Panningen), wabbel: wabbel (Herten (bij Roermond)), wambuis: Roukens, Wort- und Sachgeographie, p. 198: waumes &lt; Ofr. wambais &lt; Mlat. wambasium &lt; Germ. *wamba buik. J.Schrijnen: Uit Nederlandsch Zuidoostelijk dialectgebied. In: Zeitschrift für Deutsche Mundarten (1923), p. 232-236. P.DHaene, Bijdrage tot het historisch en geografisch onderzoek van Latijnse en Romaanse leenwoorden in de Zuidnederlandse dialecten. Vest. Onuitgegeven manuscript van een licentiaatsverhandeling. KU Leuven, 1946.  wāuməs (Meeswijk), wan: vgl. WNT wan (III), 2) d) [Kemp.]: Zitvlak in een broek; -f) [Limb.]: Groot achterwerk.  wan (Herten (bij Roermond), ... ), wān (Lanklaar), zitvlak: zotvlak (Bergen), zolder: zo.lder, zö.lder (Gennep), zolder (Diepenbeek, ... ), zoller (Houthalen, ... ), zolər (Zolder), zōlder (Middelaar), zoͅldər (Hamont), zoͅlər (Donk (bij Herk-de-Stad)), zulder (Weert), zölder (Venlo), zøldər (Lommel), zølər (Beringen), B.v. Enne zolder ien de bóks, zei men als het achterpand van de broek te wijd was.  zōlder (Meerlo, ... ) 1. broeksbodem; 2. achterkant van kinderbroek, die kan naar beneden klappen || 2. gedeelte van herenbroek tussen de benen || 4) deel van kledingstuk dat om het achterste zit || [4.] zitvlak || [bodem v. broek] || [bodemstuk] || [brokebojem*]: kruis van de broek || achterste gedeelte van de broek || achterste gedeelte van de broek tussen taille en kruis || bodem [in de broek], d.w.z. laaghangend achterdeel || bodem, zitvlak (ook van broek), kont || bodem: d) broek met afhangend kruis || bodem; zitvlak van de broek || Broek. (Moeder zei tegen kleine Kees:) Jij loopt ook altijd met een afgezakte broek! [DC 39 (1965)] || Broek. Hoe is de juiste uitspraak van het woord broek (kledingstuk) ? [ZND 47 (1950)] || broekbodem || broekzolder || het kruis van de broek || het kruis van de broek (zolder, kont, kruis, schreej enz.) [N 59 (1973)] || Klepbroek. Kent uw dialect een bijzondere naam voor de broek met afvallende klep, zoals nog door kleine jongens wordt gedragen ? [ZND 47 (1950)] || kruis in de broek || kruis van een broek || kruis van een broek (gat, achterwerk) || zitvlak van broek || zitvlak van de broek || zitvlak, kruis, bodem van de broek [boksebaom, zolder, zuur schrej, kont, wan] [N 23 (1964)] || zolder III-1-3
zo arm als ... zo arm als ...: hej is zoo erm as (Lommel), hè is zoe erm es (Neeroeteren), zo arm als de straat: als de straat (Tessenderlo), as te straut (Helchteren), er es zoe èrem es de straot (Lanaken), h iè is zoe erm es de straat (Rotem), he is zoo erm es de straot (Riemst), hei es zoo erm es de straat (Opgrimbie), hei is zoo erm as de stroït (Riksingen), heij zoo erm als de straat (Kaulille), hē is zoe erm es de straot (Neeroeteren), hieje es zoe erm as de straot (Houthalen), hieə es zoe erm as de straot (Hasselt), hij is zoeë erem as de straat (Heppen), hij is zoeë ɛrm as de stroət (Neerpelt), hij əs zəu ɛrm as də stroat (Zolder), hij ɛs zoe ɛrəm as de strouət (Engelmanshoven), hijj es zoe erm als de straot (Houthalen), hiə əs zuə ɛrəm as də struət (Gutshoven), hĭē es zu ärm ḁs tə strōat (Diepenbeek), hè es zuu erm es de straot (Niel-bij-As), hè is zoe erm as de straat (Heppen), hè is zoe erm as de streut (Peer), hè is zoe erm es de straot (Mopertingen), hèr es zoe èrm as de straot (Vroenhoven), hɛ əs zu ɛrm as də strot (Genk), h’is zoeë erm as de straot (Beverlo), te straot (Veldwezelt), zoe erm as de stroat (Neerpelt), zoe èrm as de stroat (Lanaken), zoe èrm as te stroeèt (Heers), zoo erm es te straot (Opglabbeek), zu ɛrəm as tə struoͅt (Zonhoven), zo arm als een duivel: heei is zoo herm as den duivel (Rekem), her es zo erem es enne duvel (Zichen-Zussen-Bolder), nən dyvəl (Rijkhoven), zo arm als een luis: er es zo erm es en loos (Zichen-Zussen-Bolder), h is zoe erm as n luis (Kwaadmechelen), haoi is zoa ɛrm as aon lus (Kaulille), hieje ès zoe errem as en lueës (Hasselt), hieë is zoe errem as ën looës (Groot-Gelmen), hië is zoe erm as in loues (Zepperen), hè es zoe erm as n laus (Stokrooie), hè es zoo arm as n loos (Rijkhoven), hè is zoë erm as n laais (Paal), hè is zuu erm es ein luis (Bree), hè ès zoe erem as ’n loes (Weert), luis (Hechtel), zoe erm as en loowəs (Heers), zoeë arm as n lous (Lommel), zo arm als job: als job (Diepenbeek, ... ), as djop (Landen), as jóp (Hamont), e es zo èrm es joeb (Waltwilder), e es zoi erm es jop (Mechelen-aan-de-Maas), e is zəu erm es joep (Moresnet), ei is zoe erm as job (Maaseik), er es woo erm es jup (Rosmeer), er es zoo airm as job (Riemst), es job (Opitter, ... ), es jop (Opgrimbie), he es zo erm als d’jop (Jeuk), he es zu arm es job (Eupen), he is zoe erm as job (Kaulille), he is zou erm as djob (Borlo), hee es zoe erm as job (Kuringen), hee is zoe erəm as job (Sint-Truiden), hei is zoe erm as djop (Gingelom), heij is zoe erm als job (Sint-Huibrechts-Lille), hej is zoe erm as job (Hamont), hē ɛs zu ɛ̄rm as d’ob (Herk-de-Stad), hēe is zoe erm as job (Diepenbeek), hēj zəu (tm)rəm ḁs joͅp (Hamont), hi is zoe erm as job (Wellen), hi is zu ɛrəm az dzob (Borgloon), hie is zoe erm as job (Sint-Truiden), hie is zoë erm es jop (Neeroeteren), hiej es zoe erm as jop (Hasselt), hieje ès zoe erm as job (Hasselt), hieje əs zoe erm als job (Mielen-boven-Aalst), hij es zoe erm als job (Paal), hij es zoe erm as job (Beringen), hij es zoo erm as jop (Mal), hij es zoo eurm es joeb (Sint-Martens-Voeren), hij is zoe erm as job (Achel), hij is zoe erm as joeb (Sint-Lambrechts-Herk), hij is zoo arm als job (Gruitrode, ... ), hij is zoo erm als job (Jeuk), hij is zoo erm as djob (Voort), hij is zoo erm as job (Gorsem, ... ), hij is zoo errem als job (Lommel), hij is zooe erm as job (Lommel), hije es zoe erm as djob (Spalbeek), hije ez zoe erm as job (Stevoort), hije is zoe erm als job (Sint-Lambrechts-Herk), hije is zoe erm as job (Rijkel), hië is zoe erm as djop (Zepperen), hië is zoe erm as job (Wellen), hiə is zoo erren als job (Ulbeek), hè es zo erm es sjob (Rekem), hè es zoe erm as job (Koersel, ... ), hè es zoe erm as joep (Bilzen), hè es zoo erm es job (Genoelselderen), hè is zo erm als job (Bocholt), hè is zoe erm as job (Sint-Truiden), hè is zoe erm es job (Opoeteren, ... ), hè is zoe errem as djob (Wellen), hè is zoe èrm as job (Kaulille), hè is zoeə erm as job (Beverlo), hè is zoo erm es joep (Neeroeteren), hè is zoo erm es jop (Kinrooi), hè is zu ermes job (Maaseik), hè ès zoo erm als job (Grote-Spouwen), hɛ es zoe ɛrm as job (Beringen), hɛ̄ is zy(3)̄ ɛrm ɛs jop (Opglabbeek), hɛ̄r es zū ärm es jop (Lanaken), h’es zoe erm as job (Linkhout), h’is zoo erm as job (Sint-Truiden), h’r ’s zoo erm as job (Val-Meer), h’ɛs zoe ɛrm as job (Meldert), is zoo erm as job (Jeuk), is zū erm as djop (Borgloon), job (Dilsen, ... ), Job (Landen), job (Paal), jop (Hasselt), joͅp (Kortessem), zoe erm as jop (Bree), zoe errem as job (Hechtel), zoo arm als job (Oostham), zō ɛ͂rm as jup (Zichen-Zussen-Bolder), è es zoe erm es job (Vucht), è es zoe-ë erm es job (Mechelen-aan-de-Maas), ər is zu ɛ̄rəm ès jup (Vroenhoven), ər ɛs suə erəm es jaop (Rekem), zo arm als wat: hie is zoe erm as wuit (Achel), zo arm wie job: hee es zoe êrm wie joep (Mheer), zo arm wie lazarus: heär sö ärm wi lazarus (Lontzen) Hij is zo arm als... (uitdrukkingen). [ZND 32 (1939)] III-3-1
zo eenvoudig als ... eenvoudig als de dood: ... es de dūət (Maaseik), eenvoudig als een huis: Kindertaal.  ... es n ŭjs (Maaseik), einfach (du.) wie klaar water: dat is ze einfach wie klōr water (Welkenraedt), gemakkelijk als get: gemakkelijk als get (Kessenich), te onnozel om van te kallen: t is te onneuzel om van te kallen (Sint-Lambrechts-Herk), zo eenvoudig als brood: zoè invoudig es broad (Geistingen), zo eenvoudig als de zon: zoe eenvoudig es de zōn (Rotem), zo eenvoudig als een kind: zoo eenvoudig als n kind (Genk), zoo eenvoudig es ein kind (Grote-Brogel), zō ēnvouedeg ás ən kēnd (Rosmeer), zo eenvoudig als een kindje: ... as e kinneke (Beverlo), zo eenvoudig als een lammetje: zoe ienvoudig as een lemmeke (Peer), zo eenvoudig als een schaap: ... as e schoop (Beverlo), zo eenvoudig als get: zoo eenvoudig es get (Sittard), zo eenvoudig als het ei van columbus: Uitzonderlijk.  zoe eenvoudig as het ei van Colombus (Overpelt), zo eenvoudig als het groot is: ... es t grūət is (Maaseik), ... t groot eͅs (s-Herenelderen), das zoo eenvoudig as t groot es (Mal), zo envoudeg es het groot es (Zichen-Zussen-Bolder), zoe eenvoudig es het groet is (Rotem), zoe ienvoudig as t groet es (Spalbeek), zoe invoudig as t groeët is (Overpelt), zou envoudig als het grout is (Munsterbilzen), zoue nvoudig es t groët is (Neeroeteren), zoë einvuidig es het groeet is (Opoeteren), zō envoudig at groot es (Beverst), zō ēnvōͅdəx as het grōt es (Genoelselderen), zu envowdəx ast grūwət es (Hamont), zu invoudəg eͅs ət grut ēͅs (Lanaken), zua invoudəx ɛs t xruat is (Molenbeersel), Meest gebruikt.  t es zoo eenvoudig as t groet is (Overpelt), zo eenvoudig als het kan: zoe ēnvoudig as hət kan (Bilzen), zo eenvoudig als het maar kan: zoe invoudig as t mer kan (Overpelt), zoè invoudig es t mer kan (Geistingen), zo eenvoudig als het maar kan zijn: t is zoe ənvoudig es et mer kan zeen (Rotem), zo eenvoudig als het maar zijn kan: das zoo eenvoudig as t mer zin kan (Mal), zo eenvoudig als iet: zoe ienvoudig as iet (Nieuwerkerken), cf. VD en WNT s.v. "iet"(verouderd)  zoo iənvoudig as iet (Kleine-Brogel), zo eenvoudig als iets: zo envoudeg es iets (Zichen-Zussen-Bolder), zo eenvoudig als ik weet niet wat: zoo eenvoudig als ik weet niet wat (Genk), zu invoudəg eͅs ig weit nit wat (Lanaken), zo eenvoudig als klaar water: zo eenvoudig as klor woter (Rijkhoven), zo eenvoudig als niks: zuw éənvoədəx as niks (Gutshoven), zo eenvoudig als pap eten: ... pap ĕten (s-Herenelderen), zoo eenvoudig als pap eten (Tessenderlo), zo eenvoudig als twee en twee vier is: ... twee èn twee vier eͅs (s-Herenelderen), zo envoudeg es twee en twee vier (Zichen-Zussen-Bolder), zoe einvoudig es twie en twie veer is (Neeroeteren), zoe invoudig es twie en twie veer is (Bree), zuo een voudig as twie en twie vier es (Rijkhoven), Uitzonderlijk.  zoe eenvoudig as twīē en twīē is vier (Overpelt), zo eenvoudig als twee maal twee vier is: zoea einvoudig es twiejə moul twiejə veer (Geistingen), zu ənvoͅdəg as twī mōͅl twī vēr (Lanaken), zo eenvoudig mogelijk: zu invoudəg mø͂ͅgələk (Lanaken), zo flauw als het groot is: zoo flaa as t groot es (Hees), zo gemakkelijk als dat twee en twee vier is: zoea gemekelek es det twie en twie veer is (Kessenich), zo gemakkelijk als eten: zoe gemekkelək as e.iten (Alken), zo gemakkelijk als get: zoea gemekelek es get (Kessenich), zo gemakkelijk als het groot is: da es zoe gemekkelek as t groet es (Borlo), t es zoo gemèklek as t groot es (Koninksem), zoë gemekkelik, gemèkelik es het groeet is (Opoeteren), zo gemakkelijk als het maar kan zijn: t is zoe gemekkelik es et mer kan zeen (Rotem), zo gemakkelijk als ik weet niet wat: zoea gemekelek es ich weit neet waat (Kessenich), zo gewoon als het groot is: zoë gewoeen es het groeet is (Opoeteren), zo klaar als de zon: tes zoe kleir as de zon (Paal), zo klaar als pompwater: zoe klaor as poompwaoter (Vroenhoven), zoe klaor es pompwater (Rotem), zoe kloar as pompwater (Gelieren/Bret), zoe klö-er as pompwater (Linde), zoea kloar es pôêmpwaatər (Geistingen), zoeə kloar es pompwater (Opitter), zoo klaor as pompwater (Riksingen), zu klēr as pompwettər (Herk-de-Stad), zo klaar als twee en twee vier is: zoe kleer as twie en twie vier es (Stevoort), zo klaar als water: zu klo(a)r as wo(a)tər (Neerpelt), zo klaar wie water: zoë klaor wie water (Mheer), zo onnozel als een schaap: zoe unnoezel as en schoop (Beverlo), zo onnozel als get: zoe ennuzel as get (Lanaken), zo onnozel als het groot is: zoe unnoezel as t groet es (Beverlo), zū ennīzəl ās t grūt es (Linde), zo onnozel als het maar kan zijn: t is zoe oennuzel es et mer kan zeen (Rotem), zo onnozel als ik weet niet wat: zoe onnūzel es ich weit neet waat (Elen), zo simpel als goedendag: zoo simpel als goedendag (Nieuwerkerken), zo simpel als ajuindag: zoe sumpel as ajoeundag (Linkhout), zo simpel als bonjour (fr.): zoe simpel as bonjour (Jeuk), zoo simpel als bonjour (Nieuwerkerken), zūə sømpəl eͅs bōžūr (Mechelen-aan-de-Maas), zo simpel als bronwater: zy(3)̄ sempəl es poͅmpwa:tər (Neerglabbeek), zo simpel als de zon: t es zoe simpel as de zon (Koersel), zo simpel als een bak koffie drinken: zoe sempel as ene bak koff` drenken (Kanne), zo simpel als een begijn: zoo simpel es een begijn (Hoeselt), zo simpel als een boterham: zoe sempel as n boterham (Kanne), zo simpel als een duif: zoe simpel als een dauf (Kozen), zoe simpel as en doof (Groot-Gelmen), zoo simpel es een dauf (Hoeselt, ... ), zu sempəl as en douf (Herk-de-Stad), zo simpel als een duifje: zoe simpel as een dijfke (Peer), zo simpel als een goedendag: zoe sempel as nən goejen daag (Kanne), zoe simpel as goeien dag (Diepenbeek, ... ), zu sempəl as gujən da͂x (Diepenbeek), zo simpel als een kalf: zoo simpel als e kalf (Lommel), zo simpel als een klein kindje: D.w.z. menschen die alles goed is, waar men mee kan doen wat men wil.  zoe sumpel as ei klei kindj (Maaseik), zo simpel als een paddenstoel: zoo sumpel as ne paddestoel (Beverlo), zo simpel als get: zu søͅmpəl as gōͅt (Sint-Truiden), zuə sømpəl als gaet (Mechelen-aan-de-Maas), zo simpel als goedendag: t es zoo simpel as goeien daag (Tongeren), zu simpəl as guiən dōx (Kortessem), zo simpel als goedendag zeggen: zoe simpel as gooien daag zegge (Kuringen), zo simpel als het groot is: da is zoeï simpel as t groeit is (Oostham), da`s zoe simpel as t groet is (Stevoort), das su.ə sömpəl ɛs ət xru.əd is (Stokkem), das zoo simpel at het groot es (Riksingen), des zoe sumpel as et grōēt is (Rotem), soe simpel at growt is (Borgloon), t es zoo simpel at t groot es (Tongeren), t is zoo simpel as t groot is (Sint-Lambrechts-Herk), t ès zo simpel as t groot es (Vreren), tes zoe simpel as t groet es (Kuringen), tès zuue simpel ès t greut ès (Niel-bij-As), zo sempel ast grut es (Hasselt), zo simpel at groot ès (Beverst), zoe simpel as het graut es (Groot-Gelmen), zoe simpel as t groet es (Stevoort), zoe simpel as t groet is (Achel), zoe simpel as t groeët is (Overpelt), zoe simpel es het groeət es (Meeswijk), zoe simpel es t groet is (Linde), zoe simpel es t grōet is (Elen), zoe sumpel als t groet is (Kaulille), zoe sumpel as t groet es (Beverlo), zoe sumpel as t groewt is (Sint-Truiden), zoe sumpel es t groet is (Rekem), zoe sumël ast groeët is (Kwaadmechelen), zoeə simpəl es t groeət is (Opitter), zoo seempel as t groət es (Hees), zoo simpel als t groot is (Gruitrode), zoo simpel as het groot es (Millen), zoo simpel as t groit is (Sint-Lambrechts-Herk), zoo simpel as t groot ees (Beverst), zoo simpel as t groot es (Mopertingen), zoo simpel as t grout is (Sint-Huibrechts-Hern, ... ), zoo simpel es et groot es (Hoeselt), zoo simpel es et groot is (Hoeselt), zoo simpel es t groot ès (Eigenbilzen), zu sempəl as t grut es (Diepenbeek), zu sempəl ast grut eəs (Herk-de-Stad), zu simpəl as t growt is (Kortessem), zu simpəl as t grūet eͅs (Herk-de-Stad), zu sympəl as t gruət is (Neerpelt), zu sympəl ɛst grut is (Neerpelt), zu sømpəl as t gryt ēͅs (Lummen), zu sømpəl as t xrut es (Zonhoven), zuə sømpəl aes ət gruət es (Mechelen-aan-de-Maas), zū sëmpel ās t grūt es (Linde), zūə sømpəl eͅs ət grūət ēͅs (Mechelen-aan-de-Maas), zo simpel als het kan: zoe sumpel as t kan (Sint-Truiden), zo simpel als het kan zijn: zoo simpel as het kan zin (Millen), zoo simpel es t kan zien (Eigenbilzen), zu simpəl as t kan zäən (Kortessem), zu sømpəl əs t kin zīn (Vroenhoven), zo simpel als het maar kan: zuə sømpəl aes ət mɛ̄r kan (Rekem), zo simpel als het maar kan zijn: t es zoo simpel as te mar kan zen (Koninksem), t is zoe sumpel es et mer kan zeen (Rotem), zo simpel als het maar zijn kan: zoe simpel est maar zeen kan (Bree), zoo simpel es t maar zeen kan (Opglabbeek), zo simpel als het twee en twee vier is: zuə sømpəl aes ət twiə aen twiə vēr ɛs (Rekem), zo simpel als het zijn kan: zoe zimpel as t zen kan (Kuringen), zo simpel als iet: da [is} zoeï simpel as iet (Oostham), t es zoo simpel as iet (Millen), zoe simpel as iet (Halen, ... ), zoo simpel as iet (Wellen), zoo simpel es eet (Opglabbeek), zu simpəl as eit (Kortessem), zu simpəl az i:t (Martenslinde), zo simpel als iets: zoo simpel als iets (Lommel), zo simpel als ik weet niet wat: simpel as "ig wiët nie woa (Bilzen), zoe sumpel es ich weit neet waat (Elen), Wo = wat.  zoo simpel as ich weet nie wo (Sint-Huibrechts-Hern), zo simpel als klaar water: t es zoe simpel as klèur waoter (Koersel), zo simpel als n en n is twee: zoe simpel as 1 + 1 = 2 (Alken), zo simpel als n en n twee is: zoe simpel as een en een twie is (Diepenbeek), zo simpel als n en twee drie is: zoe(w) simpel as een en twie drie es (Kortessem), zo simpel als niks: zu simpəl as niks (Gutshoven), zūj simpeͅl as niks (Oostham), zo simpel als peperkoek: zoo simpel as pijpenkok (Sint-Huibrechts-Hern), zo simpel als petwater: zoo simpel as pêtwoter (Mopertingen), zo simpel als pompwater: t es zoe simpel as pompwaoter (Koersel), zo simpel als poppenstront: zoeë simpel as poppestront (Herk-de-Stad), zo simpel als twee en twee vier is: soe simpel as twiej en twiej viejr ìs (Borgloon), zoe simpel as twee en twee vier es (Heers), zoe simpel as twei en twei vier es (Bilzen), zoe simpel as twie en twie vier ès (Gelieren/Bret), zoe simpel es twee en twee vier es (Martenslinde), zoe simpel es twie en twie veer is (Bree), zoe sumpel as twie en twie es vier (Linkhout), zoe sumpel as twie en twie vier ēs (Paal), zoe sumpel as twiee en twiee vier is (Hechtel), zoe sumpel es twie en twie vier (Rekem), zoo simpel als twee en twee vier is (Lommel), zoo simpel as 2 en 2 vier es (Mopertingen), zoo simpel as twei en twei vier is (Vliermaal), zoo simpel es twee en twee vier és (Hoeselt), zu simpel es twie en twie veer is (Meeuwen), zo simpel als twee maal twee vier is: zoo simpel es twiē maol twiē veer is (Opglabbeek), zo simpel als weet niet wat: zu simpəl as wéət ni wa (Gutshoven) Zo eenvoudig als - (zeg in het dialect en vul aan; geef de verschillende uitdrukkingen die hiervoor bestaan) [ZND 23 (1937)] III-1-4