e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
breien boren: bore (Waubach), bòre (Heerlen), breien: braien (Griendtsveen), breie (Afferden, ... ), breien (Arcen, ... ), breien (strèkke) (Blerick), breije (Leunen, ... ), breijin (Reuver), brē̯īje (Swolgen), brēͅjən (Neerpelt), brĕĕ-je (Vijlen), breͅiən (Overpelt), brèje (Horst, ... ), hoase breije (Sittard), kaasen brèjen (Lommel), kasen brèjjen (Lommel), kousen breien (Beringen, ... ), kousen breiën (Sint-Huibrechts-Lille), koussen brè:jĕ (Vroenhoven), kouzen breien (Sint-Huibrechts-Lille), kouəse brèije (Weert), kowsə brä:jən (Hamont), kowsə brɛ:jən (Neerpelt), kowsən brɛ:jən (Sint-Huibrechts-Lille), o:zə brɛ‧ijə (Boorsem), whoosen breijen (Veldwezelt), (Fijn maken).  brieje (Buchten), strikken: dôsə strikkə (Herk-de-Stad), gwouze strikke (Val-Meer), gwoze strikke (Millen), hoe-oze strikke (Rotem), hoese schtrikke (Lontzen), hoewe-zen strikken (Beverst), hoewese strikken (Bilzen), hoize strikke (Beverst), hose stricke (Lontzen), hossen strikken (Elen), hō.zə strekə (Opgrimbie), hōase strikke (Kanne), hōse strékke (Welkenraedt), hōͅzə štrikə (Welkenraedt), hōͅ‧zə štre.kə (Montzen), ho‧əzə štrikə (Eupen), hyəzə strekə (Opglabbeek), hôze streekke (Mheer), kaōse strikke (Sint-Lambrechts-Herk), kaŏsen strikken (Wijchmaal), kase strikke (Heppen), kasen strikken (Beverlo, ... ), kāse strieke (Wellen), kāsö strikkö (Oostham), keusen strikken (Peer), ko.stə strikkə (Gutshoven), ko.sə strikə (Guigoven), ko:wsə streͅkə (Maastricht), koasse strikke (Hasselt), koeeze strikken (Opoeteren), koeise strikke (Sint-Lambrechts-Herk), koeusen strikken (Kozen), koose strikke (Genk, ... ), koosen strikken (Beringen, ... ), koosse strikke (Heers, ... ), kooze schtrikk (Kessenich), Kooze strikke (Ophoven), Koozen strikke (Kessenich), koozə strikkə (Ophoven), kooəsən strikkən (Diepenbeek), kose strekke (Sint-Truiden), kose strike (Vreren), kosen strikken (Rekem), kossen strikken (Borlo), kousa strikka (Koninksem), kouse strikka (Koninksem), kouse strikke (Lanaken, ... ), kouse strikken (Grote-Brogel), kousen striikken (Helchteren), kousen strikken (Bocholt, ... ), kousse strikke (Eisden), kousə strekkə (Lanaken), kousə strĕkkə (Lanaken), kousə strikkə (Opitter), kouəse strikke (Weert), kozen strikke (Ophoven), koêsse strikke (Hechtel), koəsə strikə (Beringen), kō.sə strikə (Borgloon), kōāusen strikken (Hechtel), kōse strikken (Diepenbeek), kōse strikə (Hasselt), kōsen strikken (Genoelselderen), kōsə strekkə (Herk-de-Stad, ... ), kōsə strikke (Schulen), kōsə strikkə (Schulen), kōsə strikə (Genoelselderen), kōzə strĭkə (Molenbeersel), kōͅsse strikkə (Kortessem), kōͅsə strekə (Zonhoven), kōͅsə strikkə (Lanaken), kōͅsə strikə (Kortessem), kő-sen strikken (Ulbeek), kősə strikkə (Mettekoven), kuisen strikken (Meeuwen), kuzen strikken (Opglabbeek), kuëse strikke (Zutendaal), kòsen strikke (Kortessem), kôse strikke (Mal), kö:səstrekke (Neerglabbeek), oesen strikken (Maaseik), oezen strikke (Rotem), ousen strikke (Bilzen), schtrikke (Bingelrade, ... ), shtrikke (Mheer), sjrikke (Schinnen), sjtrikke (Asenray/Maalbroek, ... ), sjtrikke(n) (Schinveld), sokken strikken (Opoeteren), strekkə (Lozen), strekə (Beringen, ... ), strĕkə (Opgrimbie, ... ), streͅkə (Maastricht), streͅkən (Zonhoven), stri?ən (Tessenderlo), strikke (Baarlo, ... ), strikke??? (Lutterade), strikken (Amby, ... ), strikkə (Heers, ... ), strikkən (Hoeselt), strikə (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), strikən (Eksel), strīkə (Hasselt), stréke (Montzen), štrekə (Bleijerheide, ... ), štrikə (Vaals), wezze strikke (Veldwezelt), wissen strikken (Mopertingen), woze strike (Zichen-Zussen-Bolder), wêze strikke (Riemst), wəzə strikkən (Eigenbilzen), Zokke strikke (Ophoven), zokke strikke (Veldwezelt), zokke strikken (Bilzen), zokken strikke (Rotem), ûzə strĭkə (Maaseik), ( k scherp)  strikke (Neeritter), (Fijn maken).  sjtrikke (Buchten), B.v. hooze strikken.  strikken (Mechelen-aan-de-Maas), bijna zuivere i  strikkë (Lanklaar), breien nooit gebruikt  koase strikke (Nieuwerkerken), eerste e tussen é en i  söck strekke (Eupen), i als in ik  kaase strikke (Peer), kose : o klank  kōse strikke (Stevoort), kousen  strikke (Rosmeer), lange o  kosse strikke (Mal), o als Frans nos  woze strikken (Hoeselt), o tussen a en o  hosen strikken (Teuven), oe : opm. nog  hoeze strikke (Elen), oo wordt achter gevormd  koosse strikke (Neerrepen), ou tussen ou en oo  kouse strikke (Kuringen), ö=u Fr. bv. un  kö-essen strèkken (Peer) breien [SGV (1914)], [ZND m] || breien (kousen breiden) [ZND B1 (1940sq)] || Breien. [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m] || Kousen breien. [ZND 22 (1936)] III-1-3
breinaald breiijzer: breiezers (Neerpelt), breiiezers (Sint-Huibrechts-Lille), breiijzers (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), breiīzers (Overpelt), brijizərs (Neerpelt), brä:jīzørs (Hamont), brèjijzers (Lommel, ... ), breinaald: breijnoale (Sittard), breinaold (Meerlo, ... ), breinaoldje (Weert), breinaoljen (Veldwezelt), breineulden (Neerpelt), breinold (Heerlen, ... ), brejnoͅiltš (Bree), brēͅjnə:l (Neerpelt), breͅinoel (Overpelt), brījnoelden (Neerpelt), brèjnaoldĕ (Vroenhoven), crocheernaald: n⁄korsjeernaaj (Eisden), crochet (fr.): crochet (Sint-Truiden), crocheterhaak (<fr.): Vertaald: crocheteer-.  krəstēͅrhāk (Lozen), houtbeitel?: hotbeetel (Kelmis), ijzer: də i‧zərs (Boorsem), eizers (Schulen), ēzərs (Borgloon), i.zərs (Sint-Huibrechts-Lille), ijzers (Sint-Huibrechts-Lille), naainaald: ss. sub noaldsj.  nejnoaldsj (Bree), naald: de naalden (Kessenich), de neulj (Kessenich), noͅil (Beverlo), nölde (Lontzen), naaldje: de nêljes (Bilzen), priem: də primə (Boorsem), stalen pin waarmee gestrikt wordt: wee haait de stoele painne moe bij gestrikt jont (Mettekoven), stopnaald: (stopnøͅl) (Paal), strikdraad: strekdroot [štri̯.kdrō:t} (Gemmenich), strikdrēūd (Teuven), štrektrōt (Montzen), strikijzer: strek-ijzers (Peer), strekezər (Beringen), strekēzər (Paal), strekēəzərs (Zonhoven), strekēͅzərs (Diepenbeek, ... ), strekijezərs (Herk-de-Stad), strekijzers (Sint-Truiden), strekizərs (Lanaken), strekīzərs (Lanaken, ... ), strek˂ɛ̄z(d)ər (Sint-Truiden), streͅkēͅzər (Houthalen), striga.izər (Tongeren), striGēͅzər (Hasselt), strik ezərs (Mettekoven), strik-eezers (Val-Meer), strik-ijzers (Ulbeek), strikaaizers (Mal, ... ), strikaizers (Genoelselderen, ... ), strikajdərs (Genoelselderen), strikeezer (Zichen-Zussen-Bolder), strikeiezers (Paal), strikejəzər (Veulen), strikezers (Koninksem, ... ), strikeəzers (Schulen), strikeəzərs (Gutshoven), strikēͅzers (Diepenbeek), strikēͅzərs (Herk-de-Stad, ... ), strikĕzərs (Kortessem), strikeͅzər (Heers), strike⁄zers (Kuringen), strikiezer (Eisden, ... ), strikiezeren (Vucht), strikiezers (Bocholt, ... ), strikiezərs (Opitter), strikijzer (Bilzen, ... ), strikijzers (Beringen, ... ), strikijzes (Kerkom), strikijzər (Hoeselt), strikijzərs (Maaseik), strikijézers (Sint-Lambrechts-Herk), strikizər (Eksel, ... ), strikīzər (Maastricht), strikīzərs (Lanaken), strikĭjzers (Heppen), striki‧zərs (Neerpelt), strikkēͅzers (Oostham), striky(3)̄zers (Sint-Lambrechts-Herk), strikä:zərs (Kortessem), strikèizers (Kortessem), strikèzers (Heers, ... ), strikéjzərs (Eigenbilzen), strikɛzərs (Beringen), strīkēͅisers (Hasselt), strégīzər (Rekem), strék eizers (Vliermaalroot), strəkīzərs (Neerglabbeek), ai als in aimer Fr.  strikaizers (Hechtel), ai van Fr. baiser  strikaizers (Vliermaalroot), i zoals in ik  strikijzers (Peer), Opm.: strikiezer is naast striknaoje ook gebruikelijk.  strikiezer (Maastricht), è van gèle  strikèzer (Neerrepen), striknaald: schtriknoaldjt (Kessenich), sjtrikjaolj (Herten (bij Roermond)), sjtriknald (Tegelen, ... ), sjtriknaoj (Sittard), sjtriknaolj (Roermond, ... ), sjtriknold (Heerlen, ... ), streeknaolde (Mheer), streknōͅltš (Lozen), streknŏlde (Eupen), streknöld [štri̯.knölt} (Gemmenich), striknaalden (Kessenich), striknaaldje (Weert), striknaalje (Kessenich, ... ), striknaoljen (Maaseik), striknaòlje (Ophoven), striknoald (Hasselt), striknoalen (Boorsem), striknoaljə (Ophoven), striknoâlie (Tungelroy, ... ), striknōjl (Lanklaar), striknoͅjl (Kortessem), striknoͅld (Sint-Truiden), strĭknōljə (Molenbeersel), stréknĕulde (Welkenraedt), štreknoͅlt (Bleijerheide, ... ), štriknölt (Vaals), štriknøͅldə (Welkenraedt), Opm.: strikiezer is naast striknaoje ook gebruikelijk.  striknao(l)je (Maastricht), plural  štri.knoͅ‧l.də (Eupen), Ss. sub strikken. NB: Bijlage Nederlands-Weertlands ook breinaald: *breinaald [betekenis van * wordt nergens verduidelijkt]  striknaoltj (Weert) #NAME? || = strekdroot [Stricknadel] || breinaald [ZND B1 (1940sq)] || breipen || Hoe heten de stalen pennen waarmee gebreid wordt? [ZND 22 (1936)], [ZND m], [ZND m] || Stricknadel III-1-3
breken breken: braeken (Overpelt), braexən (Kerkrade), bre:ɛkə (Hoensbroek), breəkə (Mielen-boven-Aalst), breəkən (Helchteren), brē`ən (Kwaadmechelen), brēkə (Lanklaar, ... ), bRēkən (Eksel), brēəkə (Herk-de-Stad), bRēəkə (Koersel), brēͅ:ka (Tongeren), brēͅkə (Berg, ... ), bRēͅkə (Opglabbeek), brēͅkə (Opoeteren, ... ), brēͅəkə (Lozen), bRi:kə (Maaseik), briəkə (Hees, ... ), briəkən (Houthalen), bryəkə (Hoepertingen), brîəkə (Heers) breken [ZND A1 (1940sq)] III-1-2
breken van leem- of koffiebanken (de) grond breken: dǝ gront brēkǝ (Sint-Truiden), gront brē̜kǝ (Mal), grǭnt brē̜kǝ (Neerpelt), (de) korst breken: dǝ køst brēkǝ (Linkhout, ... ), kors bręi̯kǝ (Zolder), kuš brē̜kǝ (Brunssum), kōs brē̜i̯kǝ (Mechelen), kōš brē̜kǝ (Munstergeleen), kǫrst brēkǝn (Beringen), kǫrst brē̜kǝ (Genk, ... ), kǫs brē̜kǝ (Beverst), kǫz briǝkǝ (Kiewit), (de) onderlaag breken: dǝ oŋǝrlǭx brē̜kǝ (Egchel), oŋǝrlǭx brēǝkǝ (Hoensbroek), beulen: bølǝn (Rummen), breken: breken (Rotem), brekǝ (Boorsem), breʔǝ (Tessenderlo), briǝkǝ (Diepenbeek), brēkǝ (Gingelom, ... ), brē̜kǝ (Boekend, ... ), brīkǝ (Maaseik), de bank breken: dǝ baŋk brē̜kǝ (Susteren), de speilaag breken: dǝ špęi̯lǭx brē̜kǝ (Maasniel), diep omzetten: dēp omzɛtǝ (Ulestraten), diepspaden: dēpspājǝ (Blerick, ... ), diepspitten: dīpspetǝ (Maaseik), doorbreken: dūrbrēkǝ (Rotem), fijnbreken: fē̜ǝnbrēǝkǝ (Lummen), frezen: frē̜zǝ (Beringen), graven: grǫu̯vǝ (Riksingen), grǭvǝ (Vliermaal), klotten: klotǝ (Zelem), kweerten breken: kwērtǝ brē̜kǝ (Swalmen), leem schieten: lēm šitǝ (Hoeselt), losbreken: losbrē̜kǝ (Milsbeek, ... ), losmaken: lǫsmǭǝkǝ (Rijckholt), omgooien: emgujǝ (Genk), omwerken: ømwęrkǝ (Blerick), ondergrond losmaken: ōndǝrgrōnt losmākǝ (Rothem), ondergronden: ondǝrgrondǝ (Venlo), oŋǝrgrondǝ (Blerick, ... ), oŋǝrgronjǝ (Montfort, ... ), oŋǝrgrønjǝ (Einighausen), oŋǝrgrø̄njǝ (Neeritter), uŋǝrgrundǝ (Maaseik), onderholen: oŋǝrhø̄ǝlǝ (Hoensbroek), onderste voor breken: ǫndǝrstǝ vōr brēkǝ (Berverlo), ontbreken: ontbręi̯kǝ (Opheers), ploegen: plugǝ (Leopoldsburg), rijbalken: rāǝbalǝkǝ (Brustem), riolen: riōlǝ (Melick, ... ), trijōlǝ (Boukoul, ... ), russen: røsǝ (Beringen), uitkappen: øtkapǝ (Berverlo), wroelen: vrylǝ (Kermt) Het breken van leembanken of de donkerbruine, harde laag in zandige grond, de koffiebank genaamd. Dit deed men met een schop, een hak of een bepaald soort ploeg. [N 27, 13a; N 27, 13b] I-8
breken, doorbreken breken: breken (Lanklaar  [(Eisden)]   [Maurits]), brēǝkǝ (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Domaniale, Wilhelmina]), brē̜kǝ (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), brē̜xǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Willem-Sophia]  [Julia]  [Domaniale]), brę.akǝ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Laura, Julia]), bręǝkǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), doorbreken: dø.rxbrē̜xǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), dōrbrę̄kǝ (Thorn  [(Maurits)]   [Domaniale]), in de knieën gaan: en dǝ knęjǝ joǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Domaniale]  [Domaniale]), kapotbreken: ka.p˙ǫt˱brę.akǝ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]), knappen: knapǝ (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]   [Domaniale]), knicksen: kniksǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]), verrekken: vrɛkǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Domaniale]), vǝrrɛkǝ (Geleen  [(Maurits)]   [Domaniale]) Gezegd van ondersteuningen en met name de kap ervan. Ondersteuningen kunnen breken als gevolg van de druk in het gesteente. [N 95, 355; monogr.] II-5
breken, pletten breken: brę̄.kǝ (Aldeneik, ... ), brɛ̄kǝ (Bilzen), brɛ̄ǝkǝ (Diepenbeek), kraken: krǭ.kǝ (Tongeren), pletten: plɛtǝ (Aldeneik, ... ), pletteren: plɛtǝrǝ (Alken, ... ) Haver met behulp van de haverpletter bewerken. In dit lemma is geen onderscheid gemaakt tussen enerzijds haver breken en haver pletten. Coenen (pag. 163) merkt over beide begrippen op: ø̄Als de boer de haver grof wenste, dan brak de molenaar ze, haver die gepletterd werd, was fijn.ø̄ [Vds 238; Jan 246; Jan 247; Coe 222; Grof 251] II-3
breken, snijden breken: breken (Gennep, ... ), brēkǝ (Tessenderlo), brēǝkǝ (Kuringen, ... ), brę̄kǝ (Herten, ... ), brɛkǝ (Alt-Hoeselt, ... ), brokkelen: brǫkǝlǝ (Lummen), grof malen: gruǝf mǭlǝ (Eijsden), grōf mālǝ (Kaulille, ... ), grǭf mālǝ (Einighausen), hakkelen: hakǝlǝ (Alt-Hoeselt), kapot houwen: kǝpǫt hōǝn (Bilzen), kapot zagen: kǝpǫt ˲zēǝgǝ (Kortessem), kappen: kapǝ (Herk-de-Stad, ... ), kroken: krōkǝ (Alt-Hoeselt, ... ), openpellen: ōpǝpɛlǝ (Kuringen), pletten: plɛtǝ (Weert), scherp malen: scherp malen (Lummen, ... ), schroten: schroten (Leunen), šrǫtǝ (Mechelen, ... ), snijden: snęǝ (Kuringen, ... ) De bewerking die de graankorrel ondergaat op het snijvlak van de molensteen. Zie ook het lemma ɛbreken, plettenɛ. Het betreft daar het grof malen van haver met behulp van de haverpletter.' [N O, 36c; Vds 189] II-3
brem bezemenkruid: bessemekroed (Lanaken, ... ), bessemekroet (Meerssen), bezemhout: -  bessemhout (Voort), brem: bre.m (Genk), bream (Meijel), breeëm (Diepenbeek), breeəm (Beverlo), brem (Arcen, ... ), breme (Broeksittard), bremen (Grote-Spouwen, ... ), bremmen (Mechelen-aan-de-Maas), bremn (Opgrimbie, ... ), bremp (Rijkhoven), breum (Herten (bij Roermond), ... ), breump (Mal), brĕm (Mook), breͅm (Lommel), brie:m (Diepenbeek), briem (Kerkrade), brieme (Eupen), brim (Genk, ... ), brimp (Eigenbilzen), brième (Schinveld), brië.m (Hasselt), briëm (Brunssum, ... ), briëmen (Venray), briəm (Hasselt), bro:mə (Vroenhoven), broem (Rekem), brŏ.mp (Borgloon), brŏm (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), brum (Amstenrade, ... ), brumm (Neeritter), brumme (Blerick, ... ), brumme (mv.) (Reuver), brummen (Horst), brummə (Steyl), brym (Melick), bräöm (Altweert, ... ), brèm (Gennep, ... ), brème (Vroenhoven), bröm (As, ... ), brömme (mv.) (Echt/Gebroek), brùm (Maasbracht), brùmme (Laak), brûm (Tungelroy), brüm (Grathem, ... ), brəm (Mechelen-aan-de-Maas), brɛm (Meeswijk), -  br6m (Beek (bij Bree)), braim (Neerpelt), bre:jəm (Zonhoven), bre:m (Houthalen), breem (Beringen, ... ), breeəm (Beverlo), brei:im (Nieuwerkerken), breime (Kinrooi), brem (Achel, ... ), bremme (Opglabbeek), breum (Vechmaal), bri-jem (Nieuwerkerken), brie:əm (Sint-Truiden), briejem (Hasselt), briem (Hechtel), brim (Arcen, ... ), briëm (Vliermaalroot), bru:m (Stramproy), bruim (Opgrimbie), brum (Baexem, ... ), brum(me) (Brunssum), brumme (Blerick, ... ), brummen (Helden/Everlo), bräem (Geleen), brèm (Dilsen, ... ), brêumms (Ophoven), brùm (Geistingen), brəm (Rotem, ... ), ?  brùm (Opgrimbie), [Sarothamus scoparius]  brêm (Tongeren), de e is dof en toonloos gelijk de e uit het woord de  brem (Bree), e toonloos  brem (Dilsen), komt in die vorm zelden voor:meer in de samenstellingen, zo bv. brijemdjoeou (bremdoornen)  brem (Heers), meest gebruikt men dit mv.  bremen (Kaulille), sarothamnus scoparius  bröm (Sittard), WLD = brem  brum (Posterholt, ... ), WLD brem  bröm (Doenrade, ... ), brembos: -  brimbos (Peer), brembuist: -  brembŏst (Oostham), bremmenbezem: -  eine brumme bèsem (Maasbracht), bremmenbos: -  bremmebos (Opitter), bremmenkruid: -  bremmekruud (Bree), bremmenstruik: -  bremmenstroek (Neeroeteren), bremstruik: brem(stroek) (Venray), -  bre:møstrokŋ (Helchteren), bremstruik (Achel), eendstruik: eestro.oek (Waltwilder), geelster: geelst6r (Mheer), geelster (Sint-Geertruid), gilster (Heer, ... ), -  gilster (Margraten), gele eendjes: -  gael aendjes (Stein), ginster: geeuster (Sint-Martens-Voeren), ginst6r (Amby), ginster (Berg-en-Terblijt, ... ), jin’ster (Bleijerheide, ... ), -  geênster (Cadier), jenst6r (Eupen), jinster (Vaals), gele pinksterbloemen dragend kruid  ginster (Heerlen), ginster is in het vlaams: vonk; de talrijke gele vlinderachtige bloempjes lijken vuurvonken  ginster (Valkenburg), sarothamus vulg.  geenster (Gronsveld), Veldeke gele brem  ginster (Klimmen), haantjes: Veldeke gele brem  haentjes (Klimmen), hei: -  hai (Tessenderlo), hiei (Sint-Truiden), hennetjes: als de brem bloeit wordt deze vaak zo genoemd vooral door kinderen  hènnekes (Berg-en-Terblijt), huttentut: huttentut (Oirsbeek), morelboeren: moerlboere (Moresnet), struik pinksterbloemen: -  sjtroek Pinksterblome (Beesel), weikruid: weikro:ət (Borgloon), wildeling: wildeling (Riksingen) bezemkruid || brem [DC 47 (1972)], [N 92 (1982)], [Roukens 03 (1937)], [SGV (1914)] || brem (bekende plant) || brem: lage heester met gele zijstandige bloemen, die in de heide of ok langs spoorbanen groeit; fr. genêt; lat. genista [ZND 32 (1939)] || bremstruik || gele brem [N 92 (1982)] III-4-3
bremraap brem: brum (Lutterade), WLD  brèm (Guttecoven), bremappel: brimappel (Genk), bremraap: bremraap (Oirlo, ... ), -  bremraap (Tungelroy), bremtol: brem tol (Schimmert), idiosyncr.  bremtol (Thorn), WLD  bremtol (Beesel, ... ), grote bremraap: zelfde  grote bremraap (Echt/Gebroek), kanker: orobanchium  kanker (Valkenburg), smeerwortel: smeerweuttel (Jeuk) Bremraap (orobanche rapum-genistae). De meeldraden beginnen helemaal onderaan op de binnenzijde der kroonbuis. Ze zijn aan hun voet onbehaard. De bloemen zijn 2 tot 2, 5 cm lang, licht roodbruin of vleeskleurig. Woekert bijna uitsluitend op de brem. De fo [N 92 (1982)] || bremraap, woekerplant op brm || grote bremraap [DC 60a (1985)] || kanjer, woekerplant op klaver III-4-3
brengen brengen: braengen (As), braeŋə (Veulen), braĕnge (Beringen, ... ), braĕngen (Genk), breenge (Eijsden), breingen (Oirlo), breiŋə (Borgloon, ... ), brenge (Dieteren, ... ), brengen (Heijen, ... ), brenken (Neerpelt), brenŋən (Houthalen), breŋa (Tongeren), breŋə (Berg, ... ), bReŋə (Maaseik), breŋə (Mielen-boven-Aalst), bReŋə (Opglabbeek), breŋə (Opoeteren, ... ), breŋən (Bocholt, ... ), brēnge (Herk-de-Stad, ... ), brēngen (Oostham), brĕĕnge (Schinveld), brĕinghen (Lommel), brĕnge (Bingelrade), brĕngen (Bilzen), bRĕŋə (Koersel), bRĕŋən (Eksel), breͅngə (Beverlo, ... ), breͅŋə (Bilzen, ... ), bri.ngə (Maastricht), bringe (Afferden, ... ), bringen (Amby, ... ), bringŋə (Meldert), bringə (Swalmen), briŋə (Beverst, ... ), briŋən (Kerkrade), brīnge (Val-Meer), bri̯.ŋə (Montzen), brènge (Blitterswijck, ... ), brênge (Sint-Truiden, ... ), brêngen (Wellerlooi), brìnge (Epen, ... ), brìŋə (Loksbergen), brîngen (Tessenderlo) brengen [SGV (1914)], [ZND A1 (1940sq)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] III-1-2