e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
briquet briquet: brakē (Herten  [(raamscharnier)]  ), brekęj (Bilzen), brikęt (Mechelen) Soort van scharnier, waarbij men voor het uitnemen van de deur de scharnierpen niet hoeft te verwijderen. Door het omdraaien van een schroef, waarmee de ene helft aan de andere is bevestigd, kan het scharnier uit elkaar worden genomen waardoor men de deur kan uitlichten. [N 54, 92c] II-9
brits brits: brets (Eupen) brits, Schlafstelle aus Latten III-2-1
broche broche: brǫš (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen /Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Emma]) Stuk ijzer van ongeveer 60 cm lengte dat men door het betonblok steekt om dit op de houten of ijzeren mal te trekken. [Vwo 200] II-5
broden kleistompen: kleistompen (Tegelen), stuiken: štūkǝ (Tegelen) Broodvormige bewerkte of onbewerkte stukken klei van ongeveer 20 kilo. [N 49, 15b] II-8
broed bijenbroed: bi-jǝbrōt (Asenray / Maalbroek), broed: bro.t (Dilsen), broed (Genk, ... ), bru.ǝt (Diepenbeek), brut (Asenray / Maalbroek, ... ), bruwǝt (Diepenbeek, ... ), bryt (Houthalen), brōt (Beek, ... ), brūt (Montzen, ... ), jong broed: joŋ brōt (Asenray / Maalbroek), legsel: legsel (Lommel) Het geheel van eieren en larven in het broednest, onderverdeeld in open broed (eitjes en larven) en gesloten broed (het popstadium). [N 63, 20a; N 63, 18; Ge 37, 64] II-6
broed aanzetten broed aanzetten: bro.t a.nze.tǝn (Dilsen), broed aanzetten (Born, ... ), bru.ǝt ǭnzɛtǝ (Diepenbeek), brut ānzetǝ (Asenray / Maalbroek, ... ), brut ānzętǝ (Thorn), brut āzętǝ (Heerlen), brut ǭnzętǝ (Sint-Truiden), brut ɛnzetǝ (Meijel), bruwǝt ǭnzętǝ (Zepperen), brōt ānzetǝ (Asenray / Maalbroek, ... ), brōt ānzętǝ (Beek, ... ), brōt ānzɛtǝ (Venlo, ... ), brōt ǭnzętǝn (Genk), brōt ɛnzętǝ (Horst), brūt ānzętǝ (Venray), broed maken: brūt mākǝ (Montzen), broed zetten: brut zɛtǝ (Tessenderlo), brōt zɛtǝ (Maaseik), broedaanzet: brutānzɛt (Kerkhoven), broeien: broeien (Maasmechelen), brujǝ (Wellerlooi), bryǝn (Houthalen), brøjǝ (Stein), brø̄jǝ (Geistingen, ... ) Begin van vorming van het broednest. De koningin legt bevruchte en onbevruchte eieren in de cellen. Uit de bevruchte eieren komen de werkbij en de koningin of moer, uit de onbevruchte de dar. [N 63, 18] II-6
broed trekken broed trekken: bro.t trɛkǝn (Dilsen), broed trekken (Beek, ... ), bru.ǝt trękǝ (Diepenbeek), brut trękǝ (Kerkhoven, ... ), brut trɛkǝ (Asenray / Maalbroek), brut trɛkǝn (Tessenderlo), brōt trękǝ (Asenray / Maalbroek, ... ), brōt trɛkǝ (Maaseik), brūt trękǝ (Venray), broed uittrekken: brut āttrękǝ (Sint-Truiden), broei trekken: brø̄j trękǝ (Noorbeek, ... ), jong broed trekken: joŋ brōt trękǝ (Asenray / Maalbroek), larven trekken: larvǝ trękǝ (Houthalen), maden trekken: mǭjǝ trękǝ (Houthalen) Verwijderen van het broed door de bijen als er te weinig voedsel is. De bijen verwijderen het onverzegelde broed, eventueel bij grote armoede ook het verzegelde, omdat de materie waarin de larven liggen hen nog als voedsel kan dienen. [N 63, 20b] II-6
broedcel broedcel: broedcel (Millen) Cel bestemd voor een larve. [Ge 37,58] II-6
broeden bedenken: bedeenke (Gronsveld), bedinke (Herten (bij Roermond), ... ), bedènke (Geulle, ... ), bədingkə (Maastricht), bədinkə (Hulsberg, ... ), bədách (Reuver), beraden: braaien (Venray), beramen: berame (As, ... ), beramen (Leopoldsburg), beraome (Maastricht, ... ), berāāme (Schimmert), bəraomə (Nieuwenhagen), broeden: breejə (As), breue (Sint-Pieter), breuen (Jesseren, ... ), breuje (Buchten, ... ), breujen (Eisden), breujə (Beesel, ... ), broeien (Tongeren), broeije (Sevenum), broeje (Venray), bruen (Kortessem), bruie (Doenrade, ... ), bruije (Vlijtingen), bruje (Doenrade, ... ), brujje (Klimmen), bruuje (Meijel), bruun (Rijkhoven), bruën (Mielen-boven-Aalst), bry(3)̄jə (Meijel), bréje (As), brüen (Houthalen), br‧øͅi̯ə (Eys), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  briēë (Bilzen), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  bruuje (Zolder), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  breujə (Grathem, ... ), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  broeie (Wanssum), Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!  breeen (Gruitrode), Algemene opmerkingen bij deze vragenlijst:  breuje (Thorn), broeden ovr: breeje (As), breu:je (Roermond), breuje (Horst, ... ), breujen (Ophoven, ... ), breujə (Schinnen), breuën (Eys), broeje (Meerlo), bruje (Melick), brujje (Waubach), brŭŭjə (Loksbergen), bröjjə (Heerlen), ps. Algemene note: Het omspellen van het Eksels dialect is misschien niet helemaal correct (geen spellingslijst daarvoor ik heb het bij benadering omgespeld!  brøjə. (Eksel), in hun kraam hebben: in hun kroom hèmə (Loksbergen), ontwerpen: oentwerpe (Merkelbeek), planen (du.): plaone (Noorbeek, ... ), plàànə (Epen, ... ), ramen: rame (Tungelroy), speculeren over: spiekelie.r nów mar nie langer, gôt gewoon mit  spiekelie.re (Gennep, ... ), zie spiekelie.re  spikkelie.re (Gennep, ... ), uit-hecken (du.): oes’hikke (Bleijerheide, ... ), oes"klankmatig in Kerkerade  oes’hikke (Spekholzerheide), uitbroeden: aatbroeije (Jeuk), aatbruuën (Sint-Truiden), awtbrûen (Hoeselt), ei plan oet breuje (Montfort), en plan uûtbroeie (Oirlo), get oetbreuje (Thorn), getoetbreuje (Maastricht), oet breuien (Born), oet breuje (Beek), oet brüje (Wijlre), oetbreu (Gulpen, ... ), oetbreu-jə (Kapel-in-t-Zand), oetbreue (Lutterade), oetbreuien (Kesseleik), oetbreuije (Venlo), oetbreuje (Caberg, ... ), oetbreuje (get) (Ell), oetbreujen (Heythuysen), oetbreujə (Beesel, ... ), oetbreujən (Urmond), oetbruije (Nieuwstadt, ... ), oetbruiə (Oirsbeek), oetbrujje (Klimmen, ... ), oetbröjə (Maastricht), oeëtbreuje (Herten (bij Roermond)), oētbreuje (Tungelroy), out brujjə (Wijnandsrade), oêtbreuje (Venlo), oët-broeije (Sevenum), ōētbreijə (Heel), ōētbreu-je (Amby), ōētbreuien (Hoensbroek), ōētbreujə (Maastricht, ... ), ōētbruijə (Oirsbeek), ōētbruiə (Doenrade), ōētbrŭjjə (Nieuwenhagen), ŏĕtbraujə (Venlo), ŏĕtbroeie (Sevenum), utbroeje (Meijel), utj bruuje (Meijel), utjbrūūjə (Meijel), ŭŭtbroeiə (Gennep), ówtbreeje (As), ôetbreuje (Swalmen), ôêtbruijə (Amstenrade), ütbroeie (Tienray), (= uitbroeden).  aotbrieë (Eigenbilzen), (van een plan).  oetbreuje (Haelen), uitdenken: gèt oetdinkə (Maastricht), oas dinke (Vaals), oehtdinke (Waubach), oesdinke (Kerkrade), oesdinkə (Simpelveld), oetdenke (Merkelbeek), oetdĕnke (Geleen), oetdinke (Maasniel, ... ), oetdinkə (Montfort), oetdi‧nke (Weert), ōētdeenke (Mheer), ōētdenkə (Doenrade), ōētdinke (Maasbree), ōētdinkə (Nieuwenhagen), uutdênke (Venray), uûtdaenke (Oirlo), ū.t˃de.ŋkə (Eys), ydiŋkə (Meeuwen), uitfiggelen: oetfizeele (Weert), uitkienen: oetkiene (Heerlerbaan/Kaumer), uitkienen (Meeuwen), uitprakkiseren: oesprakkəzeerə (Simpelveld), oetprakkezieere (Weert), oētprakkezēre (Voerendaal), oétprakkezere (Gronsveld), uitspeculeren: ootspikkelerə (Vlijtingen), uitvinden: get ûtvinne (Bree), uitvogelen: oetfoegele (Weert), vastzitten: vàst zittə (As) broeden || Hoe heet verder: broeden? [N 93 (1983)] || Hoe heet verder: eieren leggen? [N 93 (1983)] || ontwerpen, uitdenken, gezegd van bijv. een plan, een aanslag [beramen, braaien, broeden] [N 85 (1981)] || peinzen, uitdokteren || uitbroeden || uitbroeden, bekokstoven III-1-4, III-3-2
broeden, op eieren zitten broeden: brei̯ǝ (Bree, ... ), breǝn (Stein), brii̯ǝ (Beverst, ... ), briǝ (Bilzen, ... ), briǝn (Bilzen, ... ), broeden (Peer, ... ), broi̯ǝ (Kerkhoven, ... ), brou̯ǝn (Mettekoven), brui̯ǝ (Afferden, ... ), brui̯ǝn (Lommel), bry (Millen), bry.i̯ǝn (Sint Huibrechts Lille), bry.u̯ǝ (Eupen, ... ), bryi̯ǝ (Beringen, ... ), bryi̯ǝn (Achel, ... ), bryn (Eksel), bryu̯ǝ (Koninksem), bryu̯ǝn (Werm), bryø̜nǝ (Kelmis), bryǝ (Aalst, ... ), bryǝn (Beringen, ... ), brȳ (Kerkom, ... ), brȳ.n (Sint-Truiden), brȳ.ǝn (Zonhoven), brȳi̯ǝ (Beringen, ... ), brȳi̯ǝn (Achel, ... ), brȳn (Hoeselt, ... ), brȳnǝ (Montzen), brȳǝ (Aalst, ... ), brȳǝn (Diepenbeek, ... ), brøi̯ǝ (Berverlo, ... ), brøi̯ǝn (Bocholt, ... ), brøn (Millen), brøu̯ǝ (Bommershoven, ... ), brøǝ (Geleen, ... ), brø̄ (Berg / Terblijt), brø̄i̯ǝ (Aldeneik, ... ), brø̄i̯ǝn (Amby, ... ), brø̄n (Zolder), brø̄nǝ (Epen, ... ), brø̄u̯ǝ (Bocholt, ... ), brø̄ǝ (Beek, ... ), brø̄ǝn (Geleen, ... ), brø̜̄ (Gulpen), brø̜̄u̯ǝ (Mechelen), brø̜i̯ǝ (Bingelrade, ... ), brø̜i̯ǝn (Berverlo, ... ), brø̜nǝ (Lontzen), brø̜ǝ (Eupen, ... ), brēi̯n (Neerglabbeek), brēi̯ǝ (As, ... ), brēi̯ǝn (As, ... ), brēu̯ǝ (Val-Meer), brēǝ (Gellik, ... ), brēǝn (Gelieren Bret, ... ), bręi̯ǝ (Heers, ... ), bręi̯ǝn (Grote-Brogel), brī.n (Peer), brīi̯ǝ (Martenslinde), brīn (Bilzen, ... ), brīǝ (Berbroek, ... ), brīǝn (Beverst, ... ), brūi̯ǝ (Berverlo, ... ), brūǝn (Hoeselt), brǫi̯ǝn (Sint Huibrechts Lille), hekken: hɛkǝ (Eupen), kloeken: klokǝ (Maastricht), kloʔǝn (Lommel), klukǝ (Eygelshoven, ... ), klukǝn (Teuven, ... ), uitbroeden: utbrø̄nǝ (Teuven), ytbrui̯ǝ (Castenray, ... ), øtbrui̯ǝ (Berverlo), ūtbrø̄i̯ǝ (Gronsveld, ... ), ǫǝdbrȳi̯ǝ (Zonhoven) [N 19, 45; N 19, 44d; Vld.; S 5; L 1a-m; L 22, 22; JG 1a, 1b; monogr.] I-12