e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
broodkar bakkerskar: bakkerskar (Koersel), bɛkǝrskar (Noorbeek, ... ), bɛkǝrskɛjǝr (Melveren), bɛkǝrskɛr (Sint-Truiden, ... ), bɛkǝrškar (Rothem, ... ), bɛkǝškar (Geleen, ... ), bakkerswagel: bɛkǝrswāgǝl (Melick), bɛkǝršwāgǝl (Rothem), bakkerswagen: bɛkǝrswāgǝ (Heugem, ... ), bɛkǝšwāgǝ (Jabeek, ... ), bɛkǝšwān (Waubach), bakkerwagen: bɛkǝrwān (Kerkrade), broodkar: broodkar (Cadier, ... ), brutkar (Eijsden, ... ), brutkār (Maastricht), brutkē̜r (Stokrooie), brutkęr (Gronsveld), brutkɛ̄r (Houthalen), bruwǝtkār (Kwaadmechelen), bruǝtkār (Meijel), bruǝtkɛr (Heythuysen, ... ), brōtkār (Mal), brōtkē̜r (Zepperen), brūtkē̜r (Bevingen), brūtkɛr (Tungelroy, ... ), brūǝtkār (Hasselt), brūǝtkɛr (Arcen, ... ), brǫatkar (Beek), brǭtkar (Geulle), brǭwtkar (Susteren), brǭwǝtkār (Munsterbilzen), broodmandel: brutmāndǝl (Oost-Maarland), broodskar: bruǝtskar (Brunssum, ... ), brūtskar (Bocholt, ... ), broodswagen: bruǝtswān (Bleijerheide, ... ), brūǝtswān (Eys), broodwagel: brutwāgǝl (Maastricht), broodwagen: brutwāgǝ (Brunssum, ... ), bruǝtwāgǝ (Tegelen), brūtwāgǝ (Blerick), brūtwǝtwāgǝ (Neerpelt), flets met een korf: fits mɛt ǝn kɛrf (Genk), hondskar: hunškɛr (Maasbracht), kar: kār (Reuver), kǫwǝr (Lommel), stootkar: stootkar (Nuth), ventwagen: vɛntwāgǝ (Voerendaal), wegkar: wękkar (Ottersum) Kar waarmee de bakker of bakkersknecht het brood bezorgt. Vroeger gebeurde dat rondbrengen met de hondekar, aldus de informanten van L 292 en L 377. [N 29, 99b; monogr.] II-1
broodkorst ecken: ɛkǝ (Kerkrade), kant: kanjt (Geleen), kānt (Bevingen, ... ), %%meervoud%%  kānʔǝ (Kwaadmechelen), kɛnj (Maaseik), kapje: kępkǝ (Rothem), kɛpkǝ (Beek, ... ), %%meervoud%%  kɛpkǝs (Helden), keep: kēp (Rumpen), knoebel: knubǝl (Swalmen), kop: kop (Herten, ... ), kø̜p (Arcen, ... ), %%meervoud%%  køp (Meijel), kopjes: kø̜pkǝs (Maastricht), korst: koastǝ (Cadier), korst (Leuken), korsten (Genk), koštǝ (Oirsbeek), kuš (Kerkrade), kø̄šǝr (Stein), kō.rs (Panningen), kō.rst (Panningen), kūjš (Ubachsberg), kūštǝ (Kaalheide), kǫst (Sint-Truiden), kǭrstǝ (Noorbeek), %%meervoud%%  korstǝ (Tungelroy), korstje: koęskǝ (Nuth), kuǝškǝs (Koningsbosch), kyškǝs (Oost-Maarland), kȳškǝs (Brunssum), kȳǝškǝs (Eys), kørškǝ (Melick), kørškǝs (Posterholt), køršǝ (Swalmen), køskǝs (Mal), kø̄rskǝ (Wittem), kø̄rskǝs (Maastricht), kø̄rškǝs (Rothem), kø̄ršǝ (Meijel), kø̄stjǝ (Obbicht), kø̄stjǝs (Neeritter), kø̄škǝ (Sittard), kø̄škǝs (Geulle), kø̄ǝškǝs (Gulpen, ... ), kø̜rstjǝs (Tungelroy), kø̜rsǝs (Hout-Blerick, ... ), kø̜ršǝ (Venlo), kōǝškǝs (Amstenrade), %%meervoud%%  kø̄rstjǝs (Helden, ... ), snuitjes: šnytskǝs (Noorbeek), stuitjes: štytjǝs (Reuver), uiteinde: ūtęjndǝ (Ulestraten), wang: wáŋ (Munsterbilzen), zijde: %%meervoud%%  zē̜dǝ (Melveren), zijkant: ziǝkant (Blerick), zijkorst: zikǫrst (Bocholt), %%meervoud%%  zēkōrstǝn (Neerpelt) De broodkorst aan de beide uiteinden van het brood. [N 29, 55; monogr.] II-1
broodmand bakkersben: bɛkǝrs˱bɛn (Ottersum), bakkersmand: bɛkǝrsmãnt (Castenray, ... ), broodbanst: bruǝt˱bãst (Sint-Truiden), broodkorf: brutkø̜rǝf (Maastricht), brōtkǫrǝf (Roermond), broodkorfje: brutkø̜̄rǝfkǝ: (Stein), broodmand: bruǝtmãnt (Castenray, ... ), bruǝtmānt (Meijel), vierkantige banst: virkɛ̄ntegǝ bãst (Sint-Truiden) Mand, vaak rechthoekig van vorm, waarin de bakker brood naar de markt of naar de klant bracht. De bakkersmand was volgens het Venrays woordenboek (pag. 78) een grote vierkante gevlochten mand, die meestal voor op een transportfiets stond en waarmee het brood bezorgd werd. [N 40, 96; N 40, 115; monogr.] II-12
broodmes broodmes: braodmes (Buchten), braodmets (Roosteren, ... ), brawtmets (Susteren), broadmets (Echt/Gebroek, ... ), broatmets (Guttecoven), brodmes (Middelaar), broe:dmes (Eksel), broeadmets (Urmond), broed-mets (Oirsbeek), broedmes (Tungelroy, ... ), broedmets (Eijsden, ... ), broedmèts (Maastricht), broeedmets (Herten (bij Roermond)), broeidmes (Meijel), broeodmets (Neeritter), broetmets (Heer, ... ), broeàdmets (Stevensweert), broeâtmets (Kerkrade), broeèdmets (Ell), broeëd-mets (Bleijerheide), broeëdmes (Castenray, ... ), broeëdmets (Boekend, ... ), broe‧edmets (Baarlo), broid-mets (Ulestraten), broidmes (Weert), broidmets (Valkenburg), broi̯tmɛs (Rosmeer), broodmets (Grathem, ... ), broodmetz (Roermond), broodméts (Rothem), brootmes (Brunssum), brootmets (Heerlerheide), brootméts (Melick), brou̯tmēͅs (Hoepertingen), brou̯tmeͅi̯əs (Gelinden, ... ), brou̯ətmēͅs (Lommel), broédsmets (Mechelen), broëd-mets (Tegelen), broëdmes (Kinrooi, ... ), broëdmets (Baarlo, ... ), broödmets (Maasbracht), broətmɛts (Ophoven), brōedmes (Ospel), brōē.tmèts (Mechelen), brōēdmes (Sevenum), brōēdmets (Heerlen, ... ), brōēdmetz (Tegelen), brōēdmèts (Schimmert), brōētmets (Waubach), brōēëdmets (Hoensbroek), brōōadmes (Weert), brōōdmétz (Neer), brōtmes (Tongeren), brōtmeͅs (Tongeren), brōtmɛ.s (Tongeren), brōtmɛs (Ketsingen, ... ), brōu̯tmēͅs (Wellen), brōͅtmeͅs (Zussen), brōͅtmɛ̄s (Hoeselt), brōͅu̯tmēͅi̯s (Wintershoven), brōͅətmɛs (Lommel), brŏŏdmets (Nunhem), broͅutmɛ̄s (Wellen), broͅu̯tmɛ̄s (Opheers), brutmēͅəs (Diepenbeek), brutmeͅs (Beringen), brutmɛs (Gelieren/Bret, ... ), bruudmes (Bree), bruu̯ətmeͅs (Beringen), bruwətmeͅs (Paal), bruətmē̞ͅs (Overpelt), bruətmeͅs (Achel, ... ), bruətmɛs (Blitterswijck, ... ), brū(w)ətmɛts (Teuven), brū(ə)tsmɛs (Bocholt), brūtmēͅs (Hamont), brūtmeͅs (Neerharen), brūtmɛ(t)s (Stokkem), brūtmɛs (Lanklaar, ... ), brūtmɛts (Stokkem), brūətmeͅs (Kinrooi, ... ), brūətmɛs (Beverlo, ... ), brūətmɛts (Bleijerheide, ... ), bru̞tmēͅs (Spalbeek), bru̯oͅtmeͅs (Mechelen-aan-de-Maas), bry(3)̄tmɛs (Meeuwen), bryətmeͅs (Lummen), bròodmèts (Amstenrade), bródmes (Castenray, ... ), brôêdmets (Haelen), brôêdmèts (Klimmen), brôêdméts (Echt/Gebroek), brôêtméts (Panningen), brôôdmets (Buchten, ... ), brôôtmèts (Urmond), brötmes (Milsbeek, ... ), brøtmeͅs (Zolder), brùətsmɛs (Lanklaar), ⁄bry(3)̄t⁄mēͅs(ə) (Boekt/Heikant), boven de a hoort nog een ?.  brŏĕadmèts (Heythuysen), geen frings  brōtmɛ̄s (Hoeselt), letterlijk overgenomen  broo:tméts (Maasniel), meervoud metser  broeëdmets (Klimmen), o  brūtmeͅs (Sint-Truiden), o.  broͅu̯tmɛ̄s (Borgloon), bruwətmɛs (Hasselt), bruətmeͅs (Hasselt), brūətmeͅs (Zelem), bry(3)̄tmɛs (Opglabbeek), o. mv. m@s\\  bruətmeͅs (Halen), oa, iets gescheiden uitspreken.  broadmes (Leuken), onz.  broͅutme͂ͅs (Borgloon), tweeklank  broutmes (Obbicht), ™ niet omgespeld  brutme͂ͅəs (Kermt), broodmets: broodmets (Roermond), brootmɛts (Sittard), brūətmɛs (Vijlen), brūətmɛts (Kerkrade), Dat broedmets is te bot Wee sjèlt noe ¯nen eerappel mèt e broedmets  broedmets (Maastricht), broodsmes: brudsmɛs (Bocholt), brutsmɛs (Bree, ... ), brūdzmɛs (Peer), brūtsmɛs (Waterloos), bry(3)̄tsmeͅs (Opglabbeek), bry(3)̄tsmɛs (Bree), broodzeeg: brôêdzéég (Echt/Gebroek), trekker: een hulpijzer om brood te snijden  trèkker (Klimmen) broodmes || mes waarmee brood wordt gesneden [N 20 (zj)] III-2-1
broodoven bakhuis: bakhūs (Maaseik), bakǝs (Klimmen), bakkersoven: bɛkǝrsōvǝ (Maastricht), bɛkǝrsǭvǝ (Tegelen), bakoven: bakoavǝ (Heerlen, ... ), bakoavǝnt (Kerkrade), bakojvǝ (Beek), bakōvǝ (Leopoldsburg, ... ), bakōvǝnt (Bleijerheide), bakōǝvǝnt (Eupen), bakǫwvǝ (Wijlre), bakǭvǝ (Beek, ... ), bakǭvǝn (Ottersum), bakǭvǝnt (Kerkrade), bakǭǝvǝ (Schinveld), baqǫavǝnt (Montzen), bǫkovn (Lommel), bǫkovǝn (Lommel), broodoven: browtōvǝ (Rothem), brutuvę (Genk), brutōvǝ (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), brutūvǝ (Oost-Maarland), brutǫwvǝ (Rumpen), bruwǝthōvǝ (Neerpelt), bruǝtōvǝ (Koningsbosch), bruǝtǭvǝ (Hout-Blerick, ... ), bruǝtǭvǝn (Blerick), bruǝtǭǝvǝ (Brunssum, ... ), brwǭtōvǝ (Ulestraten), brāwtuavǝ (Munsterbilzen), brōtojvǝ (Mal), brōtuvǝ (Zepperen), brūtōvǝ (Cadier, ... ), brūtūvǝ (Bocholt, ... ), brūtūvǝnt (Kaalheide), brūǝdøvǝ (Hasselt), brūǝtō.vǝ (Panningen), brūǝtōvǝ (Helden), brǫwtǭvǝ (Susteren), brǭtǭvǝn (Geleen), houtoven: hǫwtǭvǝ (Herten, ... ), königswinteroven: kø̜neŋswentǝroavǝ (Gulpen), oven: awvǝ (Wilderen), awvǝn (Lanklaar), gwovǝ (Vroenhoven), gwōvǝ (Millen), gwǫvǝ (Val-Meer), gūǝvǝ (Berg, ... ), hawvǝ (Bilzen), ho.vǝ (Lummen), ho.wǝ (Groot-Gelmen), ho.wǝvǝ (Veulen), hoavǝ (Heerlen, ... ), hovǝn (Helchteren), howvǝ (Jeuk, ... ), hoęvǝ (Tongeren), hoǝvǝ (Hoepertingen), hu.ovǝ (Heers), huovǝ (Hoeselt), huvǝ (Sint-Huibrechts-Hern), huwvǝ (Kortessem), huǝvǝ (As, ... ), huɛvǝ (Tongeren), hwevǝ (Veldwezelt), hwovǝn (Hoeselt), hyǝvǝ (Zutendaal), hȳvǝ (Opglabbeek), hȳvǝn (Meeuwen), hȳǝvǝ (Zutendaal), hø̄.vǝ (Hasselt), hō.vǝ (Beegden, ... ), hō.vǝn (Diepenbeek, ... ), hōvǝ (Alken, ... ), hōvǝn (Achel, ... ), hōwvǝ (Rukkelingen-Loon, ... ), hōǝvǝ (Beringen, ... ), hōǝvǝn (Tessenderlo), hū.vǝ (Borgloon, ... ), hū.vǝn (As, ... ), hūovǝ (Hoepertingen, ... ), hūovǝn (Beverst), hūvǝn (Genk), hūǝvǝ (Bocholt, ... ), hǫvǝ (Melveren), hǫwvǝ (Schinnen), hǫǝvǝ (Sint-Lambrechts-Herk), hǭvǝ (Alken, ... ), nȳvǝ (Opoeteren), nōvǝn (Tessenderlo), o.awǝ (Groot-Gelmen), o.vǝn (Overpelt), oavǝ (Afferden, ... ), oavǝn (Baarlo, ... ), oavǝnt (Montzen), oven (Nederweert, ... ), ovǝ (Meerlo), ovǝn (Gennep, ... ), owvǝ (Genk, ... ), oø̜vǝ (Mheer), oǝ.vǝnt (Montzen), oǝvǝ (Gronsveld), oǝvǝn (Neeroeteren), uavǝ (Heel), uovǝ (Gutschoven, ... ), uōvǝn (Dilsen), uǝvǝ (Eijsden, ... ), wovǝ (Vlijtingen, ... ), wovǝnt (Aubel), wuǝvǝ (Tongeren), wø̄vǝ (Eigenbilzen), wōvǝ (Bilzen, ... ), wǫvǝ (Eigenbilzen, ... ), ȳvǝ (Bree, ... ), ȳvǝn (Opglabbeek), øvǝn (Overpelt), øwovǝ (Gutschoven), ø̄vǝ (Hasselt), āwvǝn (Oirsbeek), ē̜vǝ (Nuth), ęɛ̄vǝn (Moelingen), ō.vǝ (Maaseik, ... ), ōavǝ (Mheer, ... ), ōavǝnt (Kelmis, ... ), ōvṇ (Kwaadmechelen), ōvǝ (America, ... ), ōvǝn (Achel, ... ), ōvǝnt (Kerkrade), ōwvǝ (Buvingen, ... ), ōǝvǝ (Beegden, ... ), ōǝvǝnt (Aubel, ... ), ū.vǝ (Maaseik), ūfǝn (Kerkrade), ūvǝ (Bree, ... ), ūvǝn (Genk, ... ), ūvǝnt (Kaalheide), ūwvǝ (Opheers), ūǝ.vǝ (s-Gravenvoeren), ūǝvǝ (Belfeld, ... ), ǫvǝ (Beringe, ... ), ǫvǝn (Amby), ǫvǝnt (Vaals), ǫwovǝ (Waltwilder), ǫwvǝ (Bree, ... ), ǫwvǝn (Velm), ǫwǝvǝ (Gulpen), ǫǝvǝ (Beverst, ... ), ǭavǝ (Sint-Martens-Voeren, ... ), ǭvǝ (Arcen, ... ), ǭvǝnt (Bocholtz, ... ), ǭvǝt (Simpelveld), ǭwvǝ (Sevenum, ... ), ǭwvǝnt (Wittem), ǭwǝ (Melderslo), ǭǝvǝ (Amstenrade, ... ), ǭǝvǝnt (Bocholtz, ... ), ǭǝvǝt (Simpelveld), schansenoven: šansǝnō.vǝ (Panningen) De diverse vragen vroegen in het algemeen naar "de oven" en niet specifiek naar "de broodoven" afgezien van N 29, 1a. Het merendeel van de antwoorden slaat op de oven aan huis of op de boerderij. Meer specifieke ovens zullen in de bakkerij gebouwd zijn. De königswinteroven is een oven gemaakt van grote blokken steen afkomstig uit königswinter. De vloer bestaat uit twee grote blokken. Deze oven is voorzien van drie kanalen (pijpen) die boven het gewelf zijn aangebracht. Kanalen voeren de rook van achter de oven boven over het gewelf naar voren waardoor de trek van het vuur veel beter regelbaar wordt gemaakt (z. wbd ii afl. 1 blz. 62). [N 29, 1a; N 5, 135; RND, 57; S 27; Wi4; L 12, 8; L 40, 13b; L 40, 14; L A 2, 277; monogr.] II-1
broodpap bedelaarspap: baedelierspap (Grathem), baîdelieërspap (Neeritter), Syst. WBD  bé‧delaerspap (Tegelen), botermelk met brood: Syst. WBD  botermelk mèt broad (Leuken), botermelkspap: Syst. Frings  butərmeͅlkspap (Maaseik), brokjespap: brökskespap (Zonhoven, ... ), brökskespáp (Castenray, ... ), Syst. IPA  bro̞ͅkskəspap (Paal), brokkelenpap: brokkelepap (Tungelroy, ... ), Syst. Frings  broͅkələpap (Kessenich, ... ), brokkelpap: Verklw. brokkelpepke  brokkelpap (Altweert, ... ), brokkenmelk: Syst. Frings  broͅkəmeͅlk (Heppen), Syst. Frings vrl.  broͅkəmələk (Gruitrode), brokkenpap: brokkepap (Maasbracht, ... ), brōkəpap (Rotem), broͅkəpap (Helchteren), Syst. Frings  broͅkəpap (Beringen, ... ), Syst. Frings (?)  broͅkəpap (Kinrooi), Syst. WBD  brokkepap (Meijel, ... ), Syst. Wbk. van Bree  brokkepap (Bree), Van karnemelk  brokkepap (Neeritter), brood en botermelk: Syst. Veldeke  brootebóttermelk (Roermond), brood(s)brokkenpap: Syst. Frings  bryt(s)˂broͅkəpap (Bree), broodjespap: brēūëdjespap (Munstergeleen), broodpap: broadpap (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), broedpap (Nuth/Aalbeek), broewetpap (Mechelen), broeëd-pap (Bleijerheide), broeëdpap (Ell), broeëdpáp (Castenray, ... ), broe’dpap (Belfeld), broodpap (Roermond, ... ), brōē.tpap (Waubach), brōēdpap (Oost-Maarland), brutpap (Smeermaas), brūtpap (Maaseik), bróódpap (Nunhem), brôêdpap (Haelen), brôôdpap (Puth), #NAME?  broawtpap (Susteren), Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6 -oo- en -a- wordt verbonden door w; zeer lelijke klanken.  brooadpap (Berg-aan-de-Maas), Syst. Eijkman  brōtpap (Gennep), Syst. Eykman  brū.tpáp (America), Syst. Frings  bruətpap (Hasselt, ... ), brūtpap (Bocholt, ... ), brū̞ətpap (Gingelom), Syst. Veldeke  broëdpap (Kinrooi, ... ), Syst. WBD  broedpap (Velden), broidpap (Neerbeek), broo:tpap (Maasniel), broodpap’ (Boukoul), broëdpap (Blerick, ... ), brôêdpap (Tegelen), broodsoep: broadtsoep (Kerkrade), broeëdsoep (Heerlen), broëdsoep (Heerlen), broodspap: Eigen syst.  brōēëdspap (Heerlen), Syst. Frings  brutspap (Gelieren/Bret), Syst. WBD  brōêts-pap (Kerkrade), brôôdspàp (Klimmen), greumelenpap: Syst. Frings  grēmələpap (Hasselt), kiertjessap: kierkespáp (Merselo), knoddelenpap: knuddelepap (Urmond), knødələpap (Meeswijk), Syst. Frings (?)  knudələpap (Kinrooi), korenbroodpap: Syst. Frings  ku(ə)nbrōͅu̯tpap (Opheers), kū(ə)nbrōͅu̯tpap (Opheers), krapjessoep: krɛbkəssoͅp (Tongeren), kruimelpap: kryməlpap (Gennep, ... ), kuifjespap: kuufkespap (Sittard), lammetjespap: Syst. WBD  lem’kespap (Boukoul), melk mee brokken: Syst. Frings  meͅlək mē broͅkə (Beringen), melkpap: (met roggebrood).  mèllikpap (Ulestraten), mikkenpapje: miggepepke (Roermond), muttetjespap: Syst. Frings  møtəkəspap (Zelem), pap bet brokjes: Syst. Frings  pap bə brøkskəs (Sint-Truiden), pap mee brokjes: Syst. Frings  pap meͅ brøͅkskəs (Hamont, ... ), Syst. Grootaers  pap me brøͅkskəs (Lommel), pap mee brokkels: Syst. Frings  pap mɛ broͅkəls (Achel), pap mee broodbrokken: Syst. WBD  pap mi brôêdbrokke (Meijel), pap mi brôêdbrök (Meijel), pap met brokkelen: pap mit brokkelen (Eksel), pap met brokken: pap mét brokke (Neeroeteren), Syst. WBD  pap mit brokke (Venlo), pap mit bròkke (Neer), pap mit brök (Wanssum), pap met brood: pap mèt broed (Gronsveld), pap met broodbrokken: pap met broodbrokke (Mechelen-aan-de-Maas), Nieuwe [spelling]  pap met brōēdbrök (Reuver), Syst. WBD  pap met broeëdbrök (Sevenum), pap met broodstompen: pap mit bróódstjump (Nunhem), pap mêt broëdstump (Ittervoort), Syst. WBD  pap mit broodsjtump (Maasniel), pap met knoddelen: pap meͅt knudələ (Val-Meer), pap met knuisten: Syst. WBD  pap mit knuus (Buchten), pap met stompen: pap met stump (Grathem), Roggebrood.  pap mèt stump (Thorn), Syst. WBD  pap met sjtump (Baexem), pap mit sjtump (Melick), pap met stukjes brood: pap mit stukskes braod (Roosteren), pap met vuurstenen: Syst. WBD  pap mit vuursjtein (Limbricht), pap van oud brood: pap vaan aad broed (Oost-Maarland), roggebroodspap: roͅgəbrytspáp (Houthalen), roggepap: Syst. IPA  ro̞gəpáp (Kwaadmechelen), Syst. WBD  roGGepap (Roermond), röggepap (Boekend), slabberans: Syst. WBD Misschien  slabberans (Meijel), stompelenpap: Syst. WBD  sjtu.mpelepap (Boukoul), weggenbrij: ¯t rent nit al daag weg¯kebrij: het is niet alle dagen kermis  weg’kebrij (Bleijerheide, ... ), weggenpap: weͅgəpap (Opglabbeek), wègkepap (Echt/Gebroek), G uitspreken als met franse garçon  weGGepap (Sittard) brokjespap || broodpap || kruimelpap, pap van gekruimeld brood en krenten || melk met broodrestjes || melk met stukjes brood || melk met wittebrood || pap met brokken brood erin || pap met stukjes brood || Pap met stukjes roggebrood (pap met vuurstenen?) [N 16 (1962)] || pap van melk met brokken brood || wittebroodpap || zwartbrood, gebrokkeld in botermelk III-2-3
broodplank broodplank: broo:tplank (Roermond), Verklw. broeëdplenksjke  broeëdplank (Heerlen) broodplank III-2-1
broodpop buikkerel: bukkeͅl (Castenray, ... ), buikman: boekman (Belfeld, ... ), boe‧kman (Baarlo), bōēkman (Swalmen), bukman (Blitterswijck, ... ), Als geschenk met Sinterklaas  boèkman (Venlo), met krenten en rozijnen gebakken in de (ruwe) vorm van een mannetje  boek’mán (Tegelen), Met St. Nikoloos  boekman (Neeritter), Nieuwe [spelling]  bōēkman (Reuver), Syst. Veldeke  boekman (Tegelen, ... ), Syst. WBD  boekman (Blerick, ... ), bōēkman (Baarlo), Syst. WBD Een ~ is in L 270 ook een zeer populair Sinterklaasgebak. Het heeft een zeer primitieve vorm van een mannetje, en varieert in afmetingen van 20 tot 100 cm lengte. De kleinse (boekmènkes) worden met krenten gebakken; de grotere (boven 40 cm) met krenten en rozijnen. Deze grotere zijn daarenboven nog voorzien van een witte aarden pijp. Ook dit gebak is stilaan aan het verdwijnen; alleen de zuiver Limburgse families handhaven het nog.  boekman (Tegelen), buikmannetje: Syst. WBD  boekmenke (Tegelen), bōē.kmenke (Boukoul), klaasman: Syst. WBD  klāōsmaan (Mechelen), klaasmannetje: klaosmentje (Mechelen), koekenman: Syst. WBD  koekeman (Maasniel), kramikman: kermik man (Berbroek), mandersmikkestuk: Met sintnicolaas.  mandersmikkestök (Thorn), mannenbrood: Syst. Frings  mánəbruu̯ət (Melveren), mikkenman: mekəmān (Borgloon), miekkema.n (Hasselt), mikkeman (Grathem, ... ), mikəma͂n (Val-Meer), Eertijds vooral gebakken rond sinterklaastijd en de eindejaarsfeesten  mikkema.n (Zonhoven), enkel rond Sinterklaas gebakken  mikkeman (Bilzen), Sint Niklaas  mïkkëman (Tongeren), Syst. Frings  mekəman (Hasselt), mikəman (Hasselt, ... ), Syst. WBD  mikkema.n (Boukoul), mikkeman (Boekend, ... ), mikkemanne (Herten (bij Roermond), ... ), Syst. WBD Ene mikkeman wordt meestal figuurlijk gebruikt, en is dan synoniem met hampeleman, dus een onhandig, sufferig iemand. In de betekenis van mik in de vorm van een man heb ik ook wel de uitspraak miGGeman gehoord.  mikkemanne (Maasniel), Verklw.migkemeneke  migkeman (Venlo), Werd met Sinterklaas gebakken.  mikkeman (Haelen), mikman: mi.kman (Borgloon), mikman (Diepenbeek, ... ), Sint Niklaas  mïkman (Tongeren), Syst. Frings  mekmān (Opheers), nieuwejaarsmannetje: Syst. IPA  ne̝ͅi̯vəjārsme̝ͅnəkə (Paal), nieuwjaar, een -: #NAME?  ene nuujoar (Susteren), Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6  enne nuujaor (Berg-aan-de-Maas), Syst. Grootaers  juwjoͅu̯r (Lommel), nieuwjaarskoek: (m.).  nø͂ͅi̯joͅərskok (Helchteren), Syst. Frings  nēͅi̯jōͅ(ə)rskuk (Hamont), nifjōrskuk (Sint-Truiden), Syst. Frings (?)  nūjōͅrskōu̯k (Kinrooi), Syst. Frings In vorm van ineengedrongen man.  nēͅi̯jōͅrskuk (Hamont), nieuwjaarsman: noujaorsman (Mechelen-aan-de-Maas), nuujaorsman (Urmond), (m.). mv.: {~m@n}.  nōu̯jōͅrsman (Lanklaar), Syst. Frings  nifjōərsman (Gingelom), nī̞əfjōərsman (Gingelom), Syst. WBD  nujaorsman (Holtum), nieuwjaartje, een -: nøi̯jo.rkə (Maaseik), Syst. WBD  nuujörke (Limbricht), rozijnenmik: Syst. WBD  rezinjemik (Meijel), sinterklaas: Syst. Frings mnl.  sentrklo͂ͅs (Bree), sinterklaaskoek: Syst. Frings  sentərklōskōk (Gelieren/Bret), sinterklaasman: Syst. Eijkman  sentər`klōͅsman (Gennep), sinterklazenman: Syst. WBD  sinterklaozeman (Melick), stevelman: Syst. WBD  sjtevelman (Buchten), steven: sjtaeve (Sittard), sjteeve (Ulestraten), sjtèeve (Gronsveld), steeve (Heugem), steive (Oost-Maarland), stèève (Oost-Maarland, ... ), (= met krenten).  stēͅvə (Smeermaas), omstreeks nieuwjaar, ter nagedachtenis aan St. Stephanus, 26 december  schtèève (Valkenburg), Syst. Veldeke  sjtaeve (Roermond), Syst. WBD  sjtaeve (Neerbeek), steven-mannetje: sjteeve mènneke (Valkenburg), stijve man: Syst. WBD  sjtieveman (Herten (bij Roermond)), stoeten-ties: Syst. WBD Altijd krentenbrood  sjtōē.ten tiesj (Panningen), stoetenman: Syst. WBD  stōēteman (Meijel), stōētemen (Meijel), Syst. WBD Altijd krentenbrood  sjtōē.tema.n (Panningen), tuitenman: Syst. Frings  toͅu̯təman (Gingelom), venstermiek: vi.nstermiek (Hasselt), venstermieke: vi.nstermīēke (Hasselt), vensterpieke: vi.nsterpīēke (Hasselt), vis: vis (Eksel), vrijer: vriejer (Roermond), weg: wèk (Tongeren), weggenkerel: weͅgəkeͅl (Gennep, ... ), wɛgəkeͅl (Blitterswijck, ... ), Syst. Eykman  wɛ̝gəkɛl (America), Syst. WBD  weggekèl (Broekhuizen, ... ), wéggekél (Ottersum), Syst. WBD Met sinterklaas, figuurtje van wittebrood met krenten  weggekel (Oirlo), weggenman: wecke maan (Nieuwenhagen), weggemaa.n (Waubach), weggemaan (Eygelshoven), weggeman (Bleijerheide, ... ), wegkemaan (Heerlen, ... ), weikkemanne (Posterholt), wekkeman (Mechelen, ... ), wekkemān (Vlodrop), wiggeman (Roermond), wèGGeman (Puth), wègkeman (Echt/Gebroek), wêkgeman (Baarlo), #NAME?  wijgeman (Maasbracht), -gk- stemhebbend De -e- is een korte -ei-, dus niet als de -e- in A.B. weg.  wegkeman (Oirsbeek), -kk-: zacht  wekke-man (Kerkrade), Eigen syst.  wegkeman (Heerlen), G van garçon  weggeman (Belfeld), Syst. Veldeke  wekkemaan (Bocholtz), Syst. WBD  weggeman (Meijel, ... ), weGGemàn (Velden), wekgeman (Venlo), wekkeman (Urmond), wèggeman (Limbricht), wégge-man (Kerkrade), Syst. WBD -ei- kort.  weGGeman (Roermond), Verklw. wegkemesje Mit nui-joar kroge vier inne weg¯keman  weg’keman (Bleijerheide, ... ), verklw. wèggëmênnëkë  wèggëman (Tongeren), Verkwl. wegkementje  wegkeman (Heerlen), weggenmannetje: wègkemenke (Echt/Gebroek), Syst. WBD  wekkemenke (Velden), weggentuit: wēͅkəntyt (Rotem), wegkerel: weͅkkeͅl (Gennep, ... ), Syst. Eijkman  `weͅk`keͅl (Gennep), witbrood: Syst. Frings  weͅt˂ bru̯oͅt (Mechelen-aan-de-Maas), zijpenspringer: ziepeschprenger (Sittard), ziepesjprènger (Sittard), ziepesjprênger (Sittard), ziepespringer (Grathem) brood met krenten in de vorm van een man gebakken (sint Nicolaas) || broodman, wittebrood in de vorm van een man || broodpop || Gebak van witbrood in mannetjesvorm || gebak van wittebrood in de vorm van een mannetje || gesuikerd wittebrood in de vorm van een man || krentebrood in de vorm van een pop, speciaal gebakken ter gelegenheid van St. Nicolaas || krentenbrood in de vorm van een pop || mannetje uit suikerbrood, beeldbrood van 15 à 20 cm lang, zonder uitgesproken geslachtskenmerken || mannetje van deeg met krenten gebakken || mikkebeeldbrood || mikkebeeldbrood, het mannetje || mikkebeeldbrood, het vrouwtje || pop van brooddeeg met krenten || pop van wittebrood || popje van wittebrood || sinterklaasgebak || steven, witbrood gebakken in de vorm van een man || suikerbrood || suikerbrood (rond Sinterklaas) || suikerbrood in de vorm van een man(neke) || uit tarwe gebakken en met stukjes suiker verwerkte koek, in de vorm van een mannetje || wigvormig gesuikerd wittebrood, soms ook in de vorm van een man || wittebrood in de vorm van een man [N 16 (1962)] || Wittebrood in de vorm van een man (steeve, steeveman, weggeman, nieuwjaarsman, ziepesprengert, boekeman?) [N 16 (1962)], [N 16 (1962)] || wittebroodman III-2-3
broodprikker nagelplankje: nē̜gǝlplɛŋkskǝ (Heugem), piqueur: piqueur (Bevingen), plankje met lange nagels: plankje met lange nagels (Neeritter), stippelaar: štepǝlē̜r (Brunssum), vork: vork (Cadier, ... ) Een plankje met ijzeren tanden om gaatjes in het deegbrood aan te brengen. Soms gebruikt men hiervoor ook wel een vorm. Zie afb. 20. [N 29, 41; N 29, 42] II-1
broodrek bred: bręǝt (Bilzen), broodhort: brōthǫrt (Ottersum), broodkar: brǭtkar (Stein), broodplank: broodplank (Geulle, ... ), brutplaŋk (Genk), %%meervoud%%  brūtplaŋkǝn (Cadier), broodrek: broodrek (Mal), browǝtrɛk (Lommel), brutrekǝ (Eijsden), brutręk (Gronsveld, ... ), brutrɛ̄k (Houthalen), bruǝtręk (Brunssum, ... ), bruǝtrękǝr (Hout-Blerick), brwodrɛk (Rothem), brōtręk (Ottersum), brōtrɛk (Swalmen), brōwtręk (Beverst), brōǝtręk (Maasbracht), brū.tręk (Waubach), brūtrē̜ǝk (Blerick), brūtręk (Heugem, ... ), brūtrɛkǝ (Schinveld), brūǝtrękǝ (Tungelroy), brūǝtrɛk (Arcen), brǫatrɛk (Beek), brǭtrękǝ (Rekem), brǭwtręk (Susteren), %%meervoud%%  brōtrękǝ (Melick), broodschap: brūǝtšāp (Helden), broodsrek: brūtsręk (Kaalheide), brūtsrɛk (Bocholt), %%meervoud%%  brūtsrękǝ (Wittem), broodstelling: brutštęleŋ (Rumpen), broodwagen: brōtwāgǝ (Sittard), hort: hō.rtǝ (Panningen), %%meervoud%%  hōrtǝ (Heythuysen), hortje: hø̜rtšǝs (Ulestraten), hǫrtjǝz (Neerpelt), hǫrtšǝs (Maastricht), %%meervoud%%  hø̄rtjǝs (Tegelen), moeldedek: mōljǝdɛk (Tungelroy), raam: %%meervoud%%  romǝ (Melveren), rayon): rajǫn (Sint-Truiden), ręjõn (Mal), rek: rek (Bevingen, ... ), ręk (Eys, ... ), rɛk (Nuth, ... ), %%meervoud%%  rękǝ (Helden, ... ), stabel: štābǝl (Bleijerheide), vlajan: vlājan (Jabeek) De houten stellage waarop het brood wordt weggezet. De woordtypen "broodkar", "broodwagen", "moeldedek", wijzen op het gebruik van iets anders dan een houten stellage of plank om het brood op neer te leggen. [N 29, 53] II-1