25494 |
broodslot |
hart:
hɛrt (L292p Heythuysen),
in de midden:
en dǝ medǝ (Q021p Geleen),
kant:
kant (L414p Houthalen),
%%meervoud%%
kantjǝ (Q191p Cadier),
korst:
%%meervoud%%
kǭrstǝ (Q197p Noorbeek),
korstje:
kø̄škǝ (Q028p Jabeek),
krul:
krø̜l (Q095p Maastricht),
lamme kant:
lǭmǝkānt (P176p Sint-Truiden),
midden:
medǝ (L269a Hout-Blerick),
muiltje:
%%meervoud%%
mylkǝs (Q197p Noorbeek),
mø̜lkǝs (Q035p Brunssum),
naad:
noat (Q112p Voerendaal),
nǭ.t (Q117a Waubach),
nǭt (L291p Helden, ...
L383p Melick,
L290p Panningen,
L270p Tegelen),
overslag:
ø̄vǝršlāx (L292p Heythuysen),
plaatrand:
plǭtraŋk (Q003p Genk),
punt:
%%meervoud%%
punten (Q095p Maastricht),
rand:
rānt (K314p Kwaadmechelen),
riem:
rēm (L331p Swalmen),
slag:
šlāx (Q202p Eys),
slot:
slojt (Q180p Mal),
slot (Q095p Maastricht),
slut (L372p Maaseik),
slōt (Q187a Heugem, ...
L265p Meijel),
slūt (L317p Bocholt),
šlot (Q204p Wittem),
šlus (Q121p Kerkrade),
šluǝt (Q193p Gronsveld),
šlōt (Q097p Ulestraten),
šlōǝt (Q203p Gulpen),
šlūǝt (Q198b Oost-Maarland),
sluiting:
slutǝŋ (L377p Maasbracht),
slūteŋ (L312p Neerpelt),
slǭwteŋ (Q083p Bilzen),
šlēteŋ (Q019p Beek, ...
Q099q Rothem),
šlętǝŋ (Q036p Nuth),
šlūteŋ (L330p Herten),
sluitstuk:
slūtstøk (L432a Koningsbosch),
toeslag:
towšlāx (Q117a Waubach),
tsǫwšlax (Q121e Kaalheide),
tušlāx (Q038p Amstenrade),
vouw:
vaw (Q012p Rekem, ...
Q099q Rothem),
vāj (L299p Reuver, ...
L271p Venlo)
|
De plaats waarde uiteinden van de opgerolde deegplak over elkaar vallen. [N 29, 56; monogr.]
II-1
|
30852 |
bros |
broche:
broš (Q083p Bilzen, ...
Q018p Geulle,
Q253p Montzen),
brø̜š (Q015p Stein),
brǫš (Q032p Schinnen),
bros:
bros (K278p Lommel, ...
L267p Maasbree,
L387p Posterholt),
penbros:
pɛnbrǫs (L163a Milsbeek),
pennebros:
pɛnǝbrǫs (L265p Meijel),
pinbroche:
penbroaš (Q121c Bleijerheide),
pinbros:
penbros (L293p Roggel),
priem:
prem (Q001p Zonhoven),
rechte els:
rechte els (K278p Lommel),
steekels:
stę̄kɛls (L163a Milsbeek),
stikbros:
stekbros (Q001p Zonhoven)
|
De grove, rechte els die men hanteert bij het doornaaien of die men gebruikt om gaatjes te slaan voor de houten pennen. Aras (II, pag. 186) zegt hierover: "De pennenbros moet dunner zijn dan de houten pennen, omdat deze in de voorgestoken gaatjes goed zouden geprangd zitten, want hiervan hangt geheel de sterkte van het met hout gepende werk af. Ook moet de pennenbros iets korter zijn dan de houten pennen." Zie afb. 6. [N 60, 180]
II-10
|
24983 |
bros, breekbaar |
brok:
brok (L385p Sint-Odiliënberg),
brokkelachtig:
(van gebak).
brökkelechtig (L430p Einighausen),
brokkelig:
brökkelich (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
brökkelig (Q203p Gulpen),
broos:
broees (L289p Weert),
brois (L300p Beesel, ...
L289p Weert,
L289p Weert),
brooos (Q032p Schinnen),
broos (L381p Echt/Gebroek, ...
Q021p Geleen,
L164p Gennep,
L164p Gennep,
Q018p Geulle,
Q203p Gulpen,
L246p Horst,
Q203b Ingber,
L298p Kessel,
Q016p Lutterade,
L332p Maasniel,
Q095p Maastricht,
L265p Meijel,
Q034p Merkelbeek,
L382p Montfort,
L382p Montfort,
L382p Montfort,
Q033p Oirsbeek,
L329p Roermond,
Q098p Schimmert,
Q015p Stein,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
L331p Swalmen,
Q112z Ten-Esschen/Weustenrade,
L374p Thorn,
L271p Venlo),
broéès (L210p Venray),
broös (L267p Maasbree),
brōēs (L417p As),
brŏŏs (L323p Buggenum),
(O wordt kort uitgesproken).
broas (L299p Reuver),
bros:
bros (L191p Afferden, ...
Q102p Amby,
L250p Arcen,
L295p Baarlo,
L300p Beesel,
L300p Beesel,
L297p Belfeld,
L269p Blerick,
L269p Blerick,
L215p Blitterswijck,
L381p Echt/Gebroek,
Q086p Eigenbilzen,
L320a Ell,
Q202p Eys,
L164p Gennep,
L326p Grathem,
L249p Grubbenvorst,
Q203p Gulpen,
L322p Haelen,
L328p Heel,
L165p Heijen,
L330p Herten (bij Roermond),
Q039p Hoensbroek,
L246p Horst,
L246p Horst,
Q109p Hulsberg,
L320p Hunsel,
Q203b Ingber,
L321a Ittervoort,
L320b Kelpen,
Q111p Klimmen,
L211p Leunen,
L248p Lottum,
Q016p Lutterade,
L377p Maasbracht,
L267p Maasbree,
L267p Maasbree,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L217p Meerlo,
L209p Merselo,
L294p Neer,
L321p Neeritter,
L216p Oirlo,
L371p Ophoven,
L381b Pey,
L387p Posterholt,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L329p Roermond,
L266p Sevenum,
Q187p Sint-Pieter,
Q015p Stein,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy,
Q014p Urmond,
L268p Velden,
L268p Velden,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L210p Venray,
Q208p Vijlen,
L213p Well,
L215a Wellerlooi),
brosse (L386p Vlodrop),
brōs (L217p Meerlo, ...
Q196p Mheer,
L299p Reuver),
brŏs (L246a Swolgen),
broͅs (L364p Meeuwen),
bròs (L429p Guttecoven, ...
Q113p Heerlen,
Q095p Maastricht,
Q117p Nieuwenhagen,
L266p Sevenum,
Q117a Waubach),
brós (Q121p Kerkrade, ...
L265p Meijel),
bəròs (Q095p Maastricht),
(kort).
bros (L325p Horn),
(later zo genoemd).
bros (L245b Tienray),
gebreeklig:
gebree͂klig (Q113p Heerlen),
gebrekelijk:
gebreekelik (Q027p Doenrade),
knoesperig:
knŏĕspərig (Q117p Nieuwenhagen),
kort:
kórt (L329a Kapel-in-t-Zand),
sprok:
schprok (Q029p Bingelrade, ...
Q198p Eijsden,
Q113p Heerlen,
Q033p Oirsbeek,
Q098p Schimmert),
schprŏk (Q105p Heer),
shprok (Q035p Brunssum),
shproôk (Q196p Mheer),
sjprok (Q035p Brunssum, ...
Q027p Doenrade,
Q110p Heek,
L291p Helden/Everlo,
L330p Herten (bij Roermond),
Q111p Klimmen,
Q111p Klimmen,
Q104a Limmel,
Q095p Maastricht,
Q099p Meerssen,
Q196p Mheer,
Q197p Noorbeek,
Q033p Oirsbeek,
L290p Panningen,
L290p Panningen,
Q032a Puth,
Q117b Rimburg,
Q032p Schinnen,
Q030p Schinveld,
Q116p Simpelveld,
Q116p Simpelveld,
Q020p Sittard,
Q197a Terlinden,
Q101p Valkenburg,
Q208p Vijlen,
Q201p Wijlre),
sjprŏk (Q204a Mechelen),
sjpròk (Q027p Doenrade, ...
Q207p Epen,
Q021p Geleen,
L328p Heel,
Q112c Kunrade,
Q098p Schimmert),
sjprók (Q027p Doenrade, ...
Q113p Heerlen,
Q020p Sittard,
L432p Susteren),
spjrok (L383p Melick),
spok (L360p Bree),
sprok (Q102p Amby, ...
L428p Born,
Q096p Bunde,
Q071p Diepenbeek,
L353p Eksel,
L320a Ell,
Q202p Eys,
Q203p Gulpen,
Q203p Gulpen,
Q120p Heerlerbaan/Kaumer,
Q039p Hoensbroek,
Q077p Hoeselt,
L414p Houthalen,
Q203b Ingber,
P219p Jeuk,
Q016p Lutterade,
Q016p Lutterade,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L424p Meeswijk,
L216p Oirlo,
L288a Ospel,
L381b Pey,
Q098p Schimmert,
Q098p Schimmert,
L374p Thorn,
L374p Thorn,
L245b Tienray,
Q014p Urmond,
Q001p Zonhoven),
sproͅk (L414p Houthalen),
spròk (Q095p Maastricht, ...
L382p Montfort),
sprók (L417p As),
spòk (P047p Loksbergen),
šproͅ.k (Q202p Eys),
(b.v. hout).
sprok (L318b Tungelroy),
(voor glas).
sjprok (Q118p Schaesberg),
subtiel:
(niet gebruikt, meestal het Fransche woord: subtil).
subtil (Q103p Berg-en-Terblijt),
zoel:
zuul (Q021p Geleen)
|
bros [SGV (1914)] || hard aanvoelend en toch gemakkelijk breekbaar [bros, sprok, ras, broos] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
30904 |
brospin |
brospen:
brospɛn (L267p Maasbree),
brospin:
brospin (K278p Lommel, ...
L163a Milsbeek),
brǫspen (L265p Meijel),
nagel ohne kop:
nāgǝl ōnǝ kop (Q253p Montzen)
|
De pin zonder kop die niet geheel in een onderstuk ingeslagen wordt, zodat het volgende onderstuk, bij de opbouw van de hak, daarop kan worden geslagen. [N 60, 200d]
II-10
|
31043 |
brossen |
beslaan:
bǝšloa (Q121c Bleijerheide),
brossen:
brošǝ (L417p As),
hak spijkeren:
hak spikǝrǝ (L163a Milsbeek),
nagelen:
nagelen (K278p Lommel),
vastnagelen:
vasnę̄gǝlǝ (L267p Maasbree)
|
Het met brospinnen beslaan van de achterlap. [N 60, 200f]
II-10
|
25657 |
brouwen |
bier maken:
[bier] mākǝ (P183p Mielen-boven-Aalst, ...
Q155a Neerrepen,
P176p Sint-Truiden),
[bier] mǭkǝ (Q175p Riemst),
bier maken (P118p Kozen),
bēr mākǝn (L317p Bocholt),
brouwen:
bravęn (K315p Oostham),
bravǝ (Q156p Borgloon),
brawn (P044p Zelem),
brawǝ (Q156p Borgloon, ...
P058p Stevoort,
Q001p Zonhoven),
brawǝn (Q102p Amby, ...
P046p Linkhout,
K278p Lommel,
Q005p Zutendaal),
bro.ǝ (P051p Lummen),
brouwen (L417p As, ...
Q083p Bilzen,
L269p Blerick,
L317p Bocholt,
Q011p Boorsem,
L323p Buggenum,
Q071p Diepenbeek,
Q086p Eigenbilzen,
L419p Elen,
L363p Ellikom,
Q004p Gelieren Bret,
Q003p Genk,
L366p Gruitrode,
L286p Hamont,
L352p Hechtel,
L413p Helchteren,
P050p Herk-de-Stad,
L316p Kaulille,
P180p Kerkom,
L315p Kleine-Brogel,
L422p Lanklaar,
L372p Maaseik,
L364p Meeuwen,
Q090p Mopertingen,
L368p Neeroeteren,
L312p Neerpelt,
L418p Niel-bij-As,
L415p Opoeteren,
L314p Overpelt,
L355p Peer,
L420p Rotem,
Q168p s-Herenelderen,
L266p Sevenum,
L313p Sint Huibrechts Lille,
P121p Ulbeek,
Q155p Werm,
L354p Wijchmaal,
L365p Wijshagen),
browǝ (Q163p Berg, ...
Q079p Guigoven,
P055p Kermt,
Q012p Rekem,
Q118p Schaesberg,
Q208p Vijlen,
Q278p Welkenraedt),
browǝn (Q083p Bilzen),
broǝ (Q074p Kortessem, ...
P057p Kuringen),
broǝn (Q071p Diepenbeek),
bruwǝ (L333p Asenray / Maalbroek, ...
L295p Baarlo,
L300p Beesel,
Q103p Berg / Terblijt,
Q029p Bingelrade,
Q035p Brunssum,
L426p Buchten,
L431p Dieteren,
L381p Echt,
L430p Einighausen,
Q207p Epen,
Q284p Eupen,
L429p Guttecoven,
Q110p Heek,
L330p Herten,
L298p Kessel,
Q111p Klimmen,
L379p Laak,
L422p Lanklaar,
L377p Maasbracht,
Q099p Meerssen,
Q196p Mheer,
L382p Montfort,
Q253p Montzen,
Q022p Munstergeleen,
L427p Obbicht,
L380p Ohé,
Q033p Oirsbeek,
Q032a Puth,
L299p Reuver,
Q030p Schinveld,
L385p Sint Odilienberg,
L378p Stevensweert,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
Q014p Urmond,
Q101p Valkenburg),
bruwǝn (Q102p Amby, ...
Q021p Geleen,
L387p Posterholt,
Q030p Schinveld,
Q209p Teuven,
Q097p Ulestraten),
bruǝ (L425p Grevenbicht / Papenhoven, ...
Q016p Lutterade,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
Q020p Sittard),
brø̄jǝn (L419p Elen),
brø̄ǝ (Q002p Hasselt, ...
P052p Schulen),
brø̄ǝn (Q002p Hasselt, ...
L355p Peer),
brø̜jwǝ (L416p Opglabbeek),
brø̜jwǝn (L416p Opglabbeek),
brø̜jǝ (Q284p Eupen, ...
Q253p Montzen,
Q278p Welkenraedt),
brø̜wǝ (L364p Meeuwen, ...
L367p Neerglabbeek),
brø̜ǝ (P179p Aalst, ...
Q284p Eupen),
brø̜̄n (Q002p Hasselt),
brø̜̄ǝn (Q002p Hasselt, ...
L416p Opglabbeek,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern),
brān (K318p Berverlo, ...
P176p Sint-Truiden),
brāwǝ (K316p Heppen, ...
P211p Waasmont),
brāwǝn (K278p Lommel),
brāǝn (P176p Sint-Truiden),
brāǝwǝ (P045p Meldert),
bręjǝ (P117p Nieuwerkerken),
bręǝvǝn (K353p Tessenderlo),
brō (Q177p Millen),
brōn (K358p Beringen, ...
Q075p Vliermaalroot),
brōwǝ (Q113p Heerlen, ...
Q259p Lontzen,
Q204a Mechelen,
P045p Meldert,
Q253p Montzen,
Q010p Opgrimbie),
brōwǝn (Q077p Hoeselt),
brōǝ (Q089p Martenslinde, ...
Q158p Riksingen),
brōǝn (K358p Beringen, ...
Q077p Hoeselt,
L414p Houthalen,
P051p Lummen,
K357p Paal,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern,
K358b Tervant,
Q075p Vliermaalroot),
brōǝwǝ (Q116p Simpelveld),
brōǝwǝn (Q007p Eisden, ...
Q091p Veldwezelt,
Q008p Vucht),
brō̜wǝ (Q093p Rosmeer),
brūwǝ (L417p As, ...
Q011p Boorsem,
L421p Dilsen,
L418p Niel-bij-As,
L420p Rotem,
Q020p Sittard),
brūǝ (Q203p Gulpen, ...
Q183p Vreren),
brǫjǝn (P193p Mettekoven),
brǫwa (Q167p Koninksem),
brǫwǝ (L191p Afferden, ...
L250p Arcen,
L417p As,
L327p Beegden,
L359p Beek,
L297p Belfeld,
Q072p Beverst,
Q083p Bilzen,
L215p Blitterswijck,
Q096a Borgharen,
P218p Borlo,
L360p Bree,
L434a Broeksittard,
Q027p Doenrade,
Q198p Eijsden,
L419p Elen,
Q202p Eys,
L164p Gennep,
L360a Gerdingen,
Q193p Gronsveld,
L356p Grote-Brogel,
L249p Grubbenvorst,
L366p Gruitrode,
Q002p Hasselt,
L328p Heel,
Q105p Heer,
Q113p Heerlen,
P197p Heers,
L165p Heijen,
L291p Helden,
L330p Herten,
P188p Hoepertingen,
L325p Horn,
L246p Horst,
L320p Hunsel,
Q188p Kanne,
Q255p Kelmis,
L370p Kessenich,
L369p Kinrooi,
Q074p Kortessem,
P057p Kuringen,
Q088p Lanaken,
L211p Leunen,
Q104a Limmel,
L248p Lottum,
L267p Maasbree,
L372p Maaseik,
Q095p Maastricht,
Q180p Mal,
L217p Meerlo,
L209p Merselo,
L245p Meterik,
L319p Molenbeersel,
L288p Nederweert,
L367p Neerglabbeek,
L321p Neeritter,
L368p Neeroeteren,
Q155a Neerrepen,
L418p Niel-bij-As,
P117p Nieuwerkerken
[(soms)]
,
L216p Oirlo,
L416p Opglabbeek,
L371p Ophoven,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
L290p Panningen,
L355p Peer,
Q012p Rekem,
L358p Reppel,
Q117b Rimburg,
Q168p s-Herenelderen,
L266p Sevenum,
L313p Sint Huibrechts Lille,
Q187p Sint Pieter,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
Q020p Sittard,
P058p Stevoort,
L296p Steyl,
L423p Stokkem,
L246a Swolgen,
L374p Thorn,
Q162p Tongeren,
L361p Tongerlo,
L318b Tungelroy,
Q178p Val-Meer,
L268p Velden,
Q091p Veldwezelt,
L210p Venray,
P192p Voort,
Q172p Vroenhoven,
L289p Weert,
L213p Well,
Q078p Wellen,
L215a Wellerlooi,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder,
Q001p Zonhoven),
brǫwǝ(n) (L372p Maaseik, ...
L368p Neeroeteren,
L355p Peer,
Q168p s-Herenelderen,
L313p Sint Huibrechts Lille),
brǫǝ (P188p Hoepertingen),
brǫǝn (K358p Beringen, ...
Q173p Genoelselderen,
K359p Koersel),
brǫǝwǝ (P195p Gutschoven, ...
P183p Mielen-boven-Aalst,
Q012p Rekem),
brǭn (K357p Paal),
brǭwǝ (Q095p Maastricht, ...
P193p Mettekoven),
brǭǝ (Q173p Genoelselderen, ...
P050p Herk-de-Stad,
P046p Linkhout),
brǭǝn (Q071p Diepenbeek),
brɛǝvǝn (K353p Tessenderlo),
br˙uwǝ (Q263p Raeren, ...
L329p Roermond)
|
Bier bereiden. Quicke (pag. 72) geeft de volgende omschrijving: "Van bier, het mout beslaan, het wort klaren, hoppen en koken; bier vervaardigen. [S 5; L 1a-m; L 22, 27a; monogr.]
II-2
|
25658 |
brouwer |
bierbrouwer:
bērbrowǝr (Q279p Baelen),
bērbruwǝr (Q192p Margraten),
bērbrǫwǝr (Q095p Maastricht, ...
Q278p Welkenraedt),
bērbrǭwǝr (Q203p Gulpen),
brouwer:
br ̇uwǝr (L329p Roermond),
brajwǝr (Q001p Zonhoven),
brawǝr (Q102p Amby, ...
Q083p Bilzen,
Q156p Borgloon,
P211p Waasmont),
browǝr (K358p Beringen, ...
L215p Blitterswijck,
L247p Broekhuizen,
L246c Hegelsom,
Q188p Kanne,
Q255p Kelmis,
P055p Kermt,
Q088p Lanaken,
L372p Maaseik,
L246b Melderslo,
L209p Merselo,
L245p Meterik,
L115p Mook,
Q263p Raeren,
Q172p Vroenhoven,
Q278p Welkenraedt,
L213p Well),
broǝjǝr (Q253p Montzen),
bro̝̞̞wǝr (L417p As, ...
L265c Beringe,
Q251p Gemmenich,
Q259p Lontzen,
Q260p Walhorn),
bruwr (L333p Asenray / Maalbroek),
bruwǝr (Q249p Aubel, ...
L295p Baarlo,
L300p Beesel,
L431p Dieteren,
L381p Echt,
Q021p Geleen,
L330p Herten,
L325p Horn,
L298p Kessel,
L379p Laak,
L422p Lanklaar,
L377p Maasbracht,
Q099p Meerssen,
Q196p Mheer,
L382p Montfort,
Q253p Montzen,
L427p Obbicht,
L380p Ohé,
L387p Posterholt,
Q032a Puth,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L385p Sint Odilienberg,
Q247a Sint-Pieters-Voeren,
L378p Stevensweert,
L331p Swalmen,
Q101p Valkenburg,
Q278p Welkenraedt),
bru̝̞̞wǝr (Q284p Eupen, ...
Q003p Genk,
L376p Linne,
Q009p Maasmechelen),
bryjǝr (Q038p Amstenrade, ...
Q019p Beek,
Q103p Berg / Terblijt,
L428p Born,
Q035p Brunssum,
L426p Buchten,
L430p Einighausen,
Q021p Geleen,
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
L429p Guttecoven,
Q039p Hoensbroek,
Q111p Klimmen,
L434p Limbricht,
Q099p Meerssen,
Q036p Nuth,
Q030p Schinveld,
Q020p Sittard,
Q206p Slenaken,
Q015p Stein,
Q014p Urmond,
Q112p Voerendaal,
Q201p Wijlre),
brywǝr (Q249p Aubel, ...
Q284p Eupen,
Q253p Montzen,
Q200p s-Gravenvoeren),
bryǝr (Q097p Ulestraten),
brȳjǝr (Q102p Amby, ...
Q029p Bingelrade,
Q027p Doenrade,
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
Q110p Heek,
Q111p Klimmen,
Q022p Munstergeleen,
Q033p Oirsbeek,
Q032p Schinnen,
Q020p Sittard,
L432p Susteren),
brȳwǝr (Q098p Schimmert),
brȳǝr (Q103p Berg / Terblijt, ...
Q203p Gulpen,
Q101p Valkenburg),
bry̝̞̞jǝr (Q254p Henri-Chapelle),
bröǝr (Q195p Sint Geertruid),
brö̝̞̞wǝr (Q166p Vechmaal),
brøjǝr (Q202p Eys, ...
L325p Horn,
Q196p Mheer,
L319p Molenbeersel,
L293p Roggel,
Q118p Schaesberg,
Q014p Urmond,
Q208p Vijlen),
brøwǝr (Q199p Moelingen),
brø̄jǝr (L327p Beegden, ...
L419p Elen,
Q207p Epen,
Q113p Heerlen,
Q253p Montzen),
brø̄r (Q177p Millen),
brø̄wǝr (Q163p Berg, ...
Q176a Ketsingen,
L416p Opglabbeek),
brø̄ǝr (Q002p Hasselt, ...
Q180p Mal,
Q158p Riksingen,
Q241p Rutten,
Q181p Sluizen,
Q183p Vreren),
brø̝̞̞̄r (Q154p Sint-Huibrechts-Hern),
brø̝̞̞̄ǝr (Q240p Lauw),
brø̜jǝr (L324p Baexem, ...
L434a Broeksittard,
L323p Buggenum,
L330p Herten,
Q016p Lutterade,
L321p Neeritter,
L371p Ophoven,
Q117b Rimburg,
Q116p Simpelveld,
L374p Thorn),
brø̜wǝr (Q198p Eijsden, ...
Q171p Vlijtingen),
brø̜ǝr (P179p Aalst),
brø̜̄jǝr (Q211p Bocholtz, ...
Q119p Eygelshoven,
Q113p Heerlen,
L320p Hunsel,
Q121p Kerkrade,
Q204a Mechelen,
L294p Neer,
Q118p Schaesberg,
Q116p Simpelveld,
L374p Thorn,
Q162p Tongeren,
Q222p Vaals,
Q205p Wahlwiller,
Q117a Waubach,
L375p Wessem,
Q204p Wittem),
brø̜̄wǝr (Q198p Eijsden, ...
L416p Opglabbeek,
Q005p Zutendaal),
brø̜̄ǝr (Q002p Hasselt, ...
Q161p Piringen),
brø̝̞̞jǝr (L423p Stokkem),
brār (P176p Sint-Truiden),
brāwǝr (L291p Helden, ...
Q082p Munsterbilzen,
K315p Oostham),
brāǝr (P171p Landen),
brāǝwǝr (Q083p Bilzen),
brę̄wǝr (Q093p Rosmeer),
brō.ǝr (K358p Beringen),
brōr (Q071p Diepenbeek),
brōwǝr (Q072p Beverst, ...
Q074p Kortessem,
P222p Opheers),
brōǝr (P178p Brustem, ...
Q077p Hoeselt,
P051p Lummen,
Q075p Vliermaalroot,
Q078p Wellen),
brōǝwǝr (Q278p Welkenraedt),
brō̜wǝr (L356p Grote-Brogel),
brō̝̞̞r (Q168a Rijkhoven, ...
Q154p Sint-Huibrechts-Hern),
brō̝̞̞wǝr (L360p Bree, ...
Q007p Eisden,
P184p Groot-Gelmen),
brō̝̞̞ǝr (K360p Heusden, ...
K359p Koersel,
K357p Paal),
brūr (Q080p Vliermaal),
brūǝr (Q098p Schimmert, ...
Q032p Schinnen),
brǫar (K360p Heusden),
brǫwr (P171p Landen),
brǫwǝr (L191p Afferden, ...
P120p Alken,
L244c America,
L250p Arcen,
L417p As,
L297p Belfeld,
L192p Bergen,
Q083p Bilzen,
L269p Blerick,
L215p Blitterswijck,
L317p Bocholt,
Q096a Borgharen,
Q086p Eigenbilzen,
L353p Eksel,
Q003p Genk,
L164p Gennep,
L214a Geysteren,
Q193p Gronsveld,
L249p Grubbenvorst,
Q002p Hasselt,
L328p Heel,
Q105p Heer,
P197p Heers,
L165p Heijen,
L291p Helden,
P188p Hoepertingen,
L246p Horst,
L320p Hunsel,
L316p Kaulille,
P057p Kuringen,
L211p Leunen,
Q104a Limmel,
L248p Lottum,
L267p Maasbree,
L372p Maaseik,
Q009p Maasmechelen,
Q095p Maastricht,
L217p Meerlo,
L265p Meijel,
L209p Merselo,
L245p Meterik,
L159a Middelaar,
Q253p Montzen,
L288p Nederweert,
P164p Neerhespen,
L368p Neeroeteren,
L216p Oirlo,
L163p Ottersum,
L314p Overpelt,
L290p Panningen,
L355p Peer,
Q012p Rekem,
L420p Rotem,
P223p Rukkelingen-Loon,
Q168p s-Herenelderen,
L266p Sevenum,
L192a Siebengewald,
L313p Sint Huibrechts Lille,
Q187p Sint Pieter,
L296p Steyl,
L246a Swolgen,
L270p Tegelen,
L318b Tungelroy,
L268p Velden,
Q091p Veldwezelt,
L271p Venlo,
L210p Venray,
P192p Voort,
L214p Wanssum,
L289p Weert,
L213p Well,
Q078p Wellen,
L215a Wellerlooi,
L354p Wijchmaal,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder,
Q001p Zonhoven),
brǫǝr (P188p Hoepertingen, ...
P188p Hoepertingen,
P047p Loksbergen,
P052p Schulen),
brǫ̝̞̞wǝr (Q083p Bilzen, ...
Q003p Genk,
L368p Neeroeteren,
P227p Vorsen),
brǭ (P047p Loksbergen),
brǭwǝr (L282p Achel, ...
Q102p Amby,
L297p Belfeld,
Q160p Bommershoven,
P218p Borlo,
L353p Eksel,
Q193p Gronsveld,
L286p Hamont,
L352p Hechtel,
Q105p Heer,
L292p Heythuysen,
P219p Jeuk,
L369p Kinrooi,
L288p Nederweert,
L312p Neerpelt,
Q117p Nieuwenhagen,
L371p Ophoven,
L415p Opoeteren,
L288a Ospel,
L355p Peer,
L318p Stramproy,
L289p Weert,
P177p Zepperen,
Q001p Zonhoven),
brǭǝr (P182p Buvingen, ...
P048p Halen,
L413p Helchteren,
L414p Houthalen,
P055p Kermt,
P181p Muizen,
P117p Nieuwerkerken,
P058p Stevoort),
brǭǝwǝr (P186p Gelinden),
brǭ̝̞̞.r (Q002p Hasselt),
brǭ̝̞̞.wǝr (L421p Dilsen),
brǭ̝̞̞wǝr (L300p Beesel, ...
L364p Meeuwen,
Q082p Munsterbilzen,
L420p Rotem,
P119p Sint-Lambrechts-Herk),
brǭ̝̞̞ǝr (K361p Zolder)
|
De persoon die bier brouwt. In dit lemma is alle materiaal opgenomen dat betrekking heeft op brouwer in de algemene betekenis van "de persoon die bier brouwt." In het lemma ''brouwmeester'' daarentegen zijn alle opgaven bijeen geplaatst die als antwoord werden gegeven op de vragen N 57, 58a/b/c/d: "Hoe noemt u de persoon of personen, belast met a. beslag maken, b. filteren, c. koken, d. afkoelen." [S 5; RND 112; L 1a-m; L 1u, 26; monogr.]
II-2
|
25659 |
brouwerij |
bierbrouwerij:
bērbrǫwǝri (Q278p Welkenraedt),
bērbrǫwǝręj (Q095p Maastricht),
brouwerij:
brarę̄ (P176p Sint-Truiden),
brawraj (Q156p Borgloon),
brawǝręj (P171p Landen, ...
P046p Linkhout,
K315p Oostham,
P058p Stevoort,
L354p Wijchmaal,
Q001p Zonhoven),
brawǝrę̄ (Q253p Montzen),
bro.wǝrej (Q253p Montzen),
broraj (K357p Paal),
brouwerij (Q072p Beverst, ...
Q011p Boorsem,
P218p Borlo,
Q071p Diepenbeek,
Q086p Eigenbilzen,
Q007p Eisden,
L353p Eksel,
Q004p Gelieren Bret,
Q003p Genk,
Q193p Gronsveld,
Q079p Guigoven,
L286p Hamont,
L352p Hechtel,
L413p Helchteren,
P050p Herk-de-Stad,
P180p Kerkom,
L315p Kleine-Brogel,
Q167p Koninksem,
Q074p Kortessem,
P118p Kozen,
P057p Kuringen,
Q088p Lanaken,
K278p Lommel,
L372p Maaseik,
Q095p Maastricht,
Q090p Mopertingen,
Q155a Neerrepen,
L314p Overpelt,
L355p Peer,
Q012p Rekem,
Q175p Riemst,
L420p Rotem,
L313p Sint Huibrechts Lille,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P058p Stevoort,
P121p Ulbeek,
Q178p Val-Meer,
Q172p Vroenhoven,
Q078p Wellen,
Q155p Werm,
L354p Wijchmaal,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder,
Q001p Zonhoven,
Q005p Zutendaal),
browǝrij (Q278p Welkenraedt),
browǝrjǝ (?) (Q158p Riksingen),
broǝręj (Q095p Maastricht),
bruwǝri (Q284p Eupen, ...
Q200p s-Gravenvoeren,
Q020p Sittard),
bruwǝriǝ (Q284p Eupen),
brywǝrij (Q196p Mheer),
brø.ǝrej (Q253p Montzen),
brøjǝrę (Q284p Eupen),
brøǝręj (P052p Schulen),
brø̜jǝręj (Q278p Welkenraedt),
brø̜̄wǝri (L364p Meeuwen, ...
L367p Neerglabbeek,
L416p Opglabbeek),
brø̜̄ǝręj (L355p Peer, ...
Q158p Riksingen,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern),
brø̜̄ǝrę̄ (Q002p Hasselt),
brø̜̄ǝrī (L416p Opglabbeek),
brāręj (K318p Berverlo, ...
P180p Kerkom,
P176p Sint-Truiden),
brāvø̜rę̄ (K315p Oostham),
brāwǝręj (K278p Lommel),
brāwǝręjǝ (K316p Heppen),
brāǝręj (K318p Berverlo, ...
K360p Heusden,
P171p Landen,
P176p Sint-Truiden),
brāǝwǝrāj (Q083p Bilzen),
brōwǝrij (Q259p Lontzen, ...
Q091p Veldwezelt),
brōwǝręj (Q077p Hoeselt),
brōǝrāj (P051p Lummen),
brōǝręj (Q077p Hoeselt, ...
L414p Houthalen,
Q177p Millen,
Q075p Vliermaalroot),
brōǝrɛ̄ (K351p Zichem),
brōǝwǝri (Q278p Welkenraedt),
brōǝwǝrij (Q007p Eisden, ...
Q008p Vucht),
brūwǝrij (Q011p Boorsem),
brūwǝrīǝ (L419p Elen),
brūǝri (Q020p Sittard),
brūǝręj (Q080p Vliermaal),
brǫwręj (P171p Landen),
brǫwǝraj (Q083p Bilzen, ...
Q180p Mal),
brǫwǝri (L317p Bocholt, ...
L356p Grote-Brogel,
L366p Gruitrode,
L316p Kaulille,
Q255p Kelmis,
L370p Kessenich,
L372p Maaseik,
L368p Neeroeteren,
L371p Ophoven,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
L420p Rotem,
Q209p Teuven,
L318b Tungelroy),
brǫwǝrij (L370p Kessenich, ...
Q009p Maasmechelen,
L418p Niel-bij-As,
L371p Ophoven,
L313p Sint Huibrechts Lille,
L289p Weert),
brǫwǝrāj (Q083p Bilzen, ...
Q168p s-Herenelderen,
Q162p Tongeren),
brǫwǝrē (P193p Mettekoven),
brǫwǝrę (Q284p Eupen, ...
P197p Heers,
P193p Mettekoven),
brǫwǝręjǝ (P117p Nieuwerkerken),
brǫwǝrę̄j (Q010p Opgrimbie),
brǫwǝrī (L319p Molenbeersel),
brǫwǝrɛ̄j (L286p Hamont, ...
L312p Neerpelt),
brǫǝręj (Q071p Diepenbeek, ...
Q173p Genoelselderen),
brǫǝwǝręj (P195p Gutschoven),
brǭręj (P047p Loksbergen),
brǭwǝrēj (Q160p Bommershoven),
brǭwǝręj (P186p Gelinden, ...
Q074p Kortessem,
P183p Mielen-boven-Aalst),
brǭǝrāj (Q173p Genoelselderen),
brǭǝrē (P048p Halen),
brǭǝrę̄ (Q071p Diepenbeek, ...
P050p Herk-de-Stad),
panhuis:
panhuis (Q188p Kanne),
panǝs (Q284p Eupen, ...
Q196p Mheer,
Q101p Valkenburg),
pāǝnhęs (Q078p Wellen),
pāǝnǝs (Q078p Wellen),
pǫnǝs (Q074p Kortessem),
pǭnes (Q072p Beverst)
|
De plaats of het bedrijf waar men bier brouwt. In dit lemma zijn niet opgenomen de woorden die verwijzen naar een specifiek bedrijfsgebouw binnen de brouwerij. Zie daarvoor de lemmata ''mouterij, brouwhuis'', etc. Volgens de zegslieden uit Q 78 en Q 196 werd de term "panhuis" vroeger gebruikt, maar werd hij inmiddels vervangen door "brouwerij". Ook de invuller uit Q 188 vermeldt dat hij de term "panhuis" slechts uit oude archieven kent. [L 22, 27b; L 1u, 26;monogr.]
II-2
|
25710 |
brouwersknecht |
brouwersjongen:
brouwersjongen (Q095p Maastricht),
brouwersknecht:
bruwǝrsknęx (L325p Horn),
brouwersmof:
brouwersmof (L270p Tegelen),
brouwjongen:
brouwjongen (Q095p Maastricht),
helper:
hɛlǝpǝr (P120p Alken),
hulpbrouwer:
hulpbrouwer (L250p Arcen),
knecht:
knęxt (L318p Stramproy),
(mv.)
knęxs (Q032p Schinnen),
knęxts (L210p Venray)
|
De persoon die de brouwmeester assisteert bij de voornaamste werkzaamheden in het brouwhuis zoals beslaan, aftrekken en klaren, koken en wort koelen. Alleen in L 325 houdt de brouwersknecht zich uitsluitend bezig met het aftrekken en klaren, terwijl in P 120 de helper alleen assisteert bij de drie eerstgenoemde werkzaamheden. Volgens de invuller uit L 250 is de taak van de hulpbrouwer, naast de bovengenoemde werkzaamheden, het schoonmaken en pletten van het brouwgraan. Zie ook de semantische toelichting bij het lemma ''brouwer''. [N 35, 58a; N 35, 58b; N 35, 58c; N 38, 58d; monogr.]
II-2
|
25656 |
brouwersvoorschoot |
brouwersscholk:
brǫwǝsšǫlǝk (Q095p Maastricht)
|
Schort uit grof linnen, grijs of bruin, die door brouwersknechten wordt gebruikt. [monogr.]
II-2
|