e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
buffwis buff: bøf (Altweert, ... ), buffhout: bøfhǫwt (Altweert, ... ), buffwis: bøfwes (Altweert, ... ), gekookte: gǝkōktǝ (Stramproy), gǝkōk˱djǝ (Stramproy), gǝkōk˱dǝ (Stokkem), gǝkōk˱dǝ wøšǝ (Uikhoven), gǝkǫktǝ (Loksbergen), roede: ruj (Tessenderlo) De gekookte en daarna ontschorste wis. [N 40, 3; monogr.] II-12
bugel bugel: buugel (Weert), klein  bugel (Oirlo) Het blaasinstrument zonder ventielen, met een zachte toon [hoorn, waldhoorn]. [N 90 (1982)] || Het koperen blaasinstrument met een schetterende, doordringende toon [trompet, toet]. [N 90 (1982)] III-3-2
bui, regenbui bijs: baais (Paal), bais (Paal), bas (Jeuk), beis (Hechtel, ... ), bejs (Kermt, ... ), bēis (Zonhoven), bēs (Hasselt), bēͅs (Kwaadmechelen, ... ), bi-js (As, ... ), bies (As, ... ), bieës (Beesel), biēs (Tungelroy), bijs (Beverlo, ... ), biès (Sevenum), bīēs (Asenray/Maalbroek, ... ), bīəs (Neerglabbeek), buis (Kuringen, ... ), bys (Oostham), bèès (Hasselt), bés (Kuringen), béés (Loksbergen), bês (Tessenderlo, ... ), bíés (Swalmen), bø̄s (Sint-Truiden), bùis (Sint-Truiden), bɛ:s (Beringen), bɛjs (Helchteren), bɛzə (Beringen), ein bi-js (As, ... ), ein bies (Nederweert), un bīēs (Heel), ( ín glappe biesis: een flinke bui).  bīēs (Buggenum), (biêzke-bieze). Vb. zie loktj ein biês (lett. zij lokt een bui (trekt een bui aan), wordt gezegd als de zon doorbreekt bij buiîg weer).  biês (Tungelroy), (de ie is lang).  bies (Reuver), (meervoud: beeze; verkleinwoord: beeske).  bees (Altweert, ... ), (Soms word ook wel het woord buuj gehanteerd).  bies (Beegden), (Waarin de ie kort wordt uitgesproken).  bies (Steyl), (Weert).  bīēs (Roermond), (winter + algemeen).  buis (Herk-de-Stad), NO.  bies (Nederweert), Opm. bijv. "in Aprilsche b”es.  bø̄s (Sint-Truiden), ps. letterlijk overgenomen.  bieez (Opoeteren), ps. omgespeld volgens Frings!  bø͂ͅi̯s (Lummen), bø͂ͅs (Sint-Truiden), ps. omgespeld volgens Frings.  bēͅis (Zonhoven), bēͅs (Hasselt), bijs regen: bijs regen (Tessenderlo, ... ), bijsje: bieske (Ell), bîeskə (Haelen), ein bîêskə (Haelen), ö bĭĕskö (Stevensweert), boes: bous (Hasselt), ps. blz. 69 van deel 2 (N-W).  boes (Altweert, ... ), bries: check  bries (Meeuwen), bui: baai (Bilzen), bāj (Tongeren), beui (Amby), beuj (Eisden, ... ), beŭj (Vijlen), bijj (Boorsem), bo:j (Opgrimbie), boej (Maastricht), boj (Rekem), bōͅi (Diepenbeek), bu (Afferden, ... ), bu-j (Neerharen), bui (Amby, ... ), bui-j (Kelpen), bui? (Eijsden), buij (Borgharen, ... ), buj (Einighausen, ... ), buu (Amby, ... ), buui (Venray), buuj (Blitterswijck, ... ), buŭ (Gulpen), buüj (Steyl), bū (Puth), būū (Doenrade, ... ), būūj (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), bŭj (Eys), bŭŭ (Baarlo, ... ), bŭŭ-j (Klimmen), bŭŭi (Venray), bŭŭj (Arcen, ... ), bŭïj (Meerlo), byj (Hoensbroek, ... ), bèuij (Stokkem), béuuj (Elen), bòi (Lanaken), bø.j (Sint-Huibrechts-Lille), bø:j (Eisden, ... ), bø̄ə (Gutshoven), bø͂ͅ (Mielen-boven-Aalst), bøͅi̯ (Overpelt), büj (Heek, ... ), de bui (Heerlen), een buuj (Hoensbroek), ein buu (Geleen), ein buuj (Geulle, ... ), en buui (Oirlo), en bûuj (Venray), get buuje (Schimmert), ən bui (Heythuysen), ən buij (Horn), ən buj (Wijnandsrade), ən buuj (Geleen), ən būūj (Schimmert), ən böj (Maastricht), ⁄n buuj (Sittard), ⁄n búúh (Schimmert), (bui).  boͅj (Sint-Huibrechts-Lille), (de u, lang aanhouden).  buj (Schimmert), (Kort).  buuj (Venlo), check  bŭij (Meterik), ps. omgespeld volgens IPA!  byej (Neerpelt), bui regen: buu rênger (Stein), buiig: bujich (Merkelbeek), buitje: buuke (Beek), böjkə (Meijel), donderbui: donderbui (Lanaken), donderschoer: donderschoer (Peer), douche: check  du‧š (Montzen), dras: draš (Niel-bij-St.-Truiden), dreutsch (Heerlen, ... ), dràsj (Tongeren), flinke bui: ein flinke buuj (Blerick), gads: gads (Genk), gats (Diepenbeek, ... ), gatš (Niel-bij-St.-Truiden), (meervoud: gatse; verkleinwoord: getske). Vb. n goej gats zeu ni slêch zijn (een goede regenbui zou welkom zijn (bij droogte).  gats (Kortessem), gezonde schuil: ein gezonj schoel (Thorn), gieten: ut gŭŭt (Kapel-in-t-Zand), goede bijs: gooi beis (Peer), goede wolk: (goei) wolk (Kerkom), gūj wolək (Hoepertingen), ps. omgespeld volgens Frings.  gūjwoͅlək (Hoepertingen), gors: goers (Opglabbeek, ... ), goersh (Vlodrop), gus (Montzen), guss (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), (korte).  gors (Meeuwen), (verkleinwoord: gursjke). Een f´rm górsj (= een fikse regenbui).  górsj (Uikhoven), gorsel: gössel (Uikhoven), guts: geutsch (Heerlen), geutsen (Heerlen), goets (Paal), helle regen: helle rege (Eys, ... ), het regent maar eventjes: ⁄t rēēnde mer effekes (Ingber), het regent oude wijven: ət reegənt àw wīēvər (Maastricht), het regent popjes: ət reegənt pupkəs (Maastricht), hommelsbui: hommelsbuuj (Nieuwstadt), houwmouw: (wind).  eng höw môw (Mheer), klein schuiltje: klein sjuulke (Stein), kleine schuil: èn kleng schoeèl (Ingber), klets water: klɛts wɛtər (Guigoven), plas: plos (Riksingen), plō.s (Borgloon), plōͅs (Kortessem), ploͅs (Hasselt), plôs (Ulbeek), plôôs (Wellen), Vb. da wes nòl ne fèlle plòs (dat was n zware regenbui).  plò⁄s (Kortessem), plas regen: plosrengel (Koninksem), ploͅsriëggel (Heers), plensbui: plénsbūū (Venlo), regenbijs: rēgebuis (Eksel, ... ), rēgelbies (Neeroeteren, ... ), rēͅxəbeis (Linde, ... ), rijringbijs (Kuringen, ... ), rägenbies (Horn), räŋərbijz (Peer), règenbies (Belfeld), rêgelbies (Buggenum, ... ), rêgenbīēs (Maasbree, ... ), rêngelbies (Beegden, ... ), ⁄n rénge bies (Montfort), ps. letterlijk overgenomen.  reongelbieez (Opoeteren), räŋərbijz (Peer), regenbui: (rēͅŋə)bøj (Rekem), (rêêgə)buj (Heerlen), ein raegenbuu (Venlo), raegebuij (Posterholt), raegebŭŭ-j (Klimmen), raegenbu (Dieteren), raegenbuu (Venlo), raegenbuuj (Castenray, ... ), raigenbuuj (Maasbracht), reegnebeù (Amby, ... ), reengebuu (Berg-en-Terblijt, ... ), regebu (Geleen), regebui (Borgharen), regebuuj (Meerssen, ... ), regelbui (Mielen-boven-Aalst, ... ), regenbu (Genooi/Ohé, ... ), regenbui (Sint-Truiden, ... ), regenbuij (Meijel), rengerbaai (Bilzen), rengerbaoi (Bilzen), reèëgebuu (Gulpen), rēͅgənbij (Genk, ... ), rēͅgənbui (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), rēͅŋərboi (Bilzen), rĕgenbuu (Broeksittard), rĕigelbui (Lanaken, ... ), rĕng è buuj (Einighausen), rĕïgerbuj (Montfort), reͅgəbøͅi (Hamont), reͅgəbøͅï (Hamont), reͅgənbøͅj (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), reͅŋərboi (Bilzen), riegeͅlbai (Mettekoven), riegnerbuie (Rotem), riègerbui (Rotem), rīgənbij (Rotem), rīgənby (Rotem), rägebuij (Heerlen), règebu (Mheer), règen buuj (Meerlo), règenbie (Neeroeteren), règenbui (Griendtsveen), règenbuu (Swolgen), règenbuuj (Arcen), règnebuuj (Guttecoven), rèngebie (As), rèngelbuj (Weert), régenbuj (Sint-Odiliënberg), réëngërbüj (Lanklaar), rê ngel buu (Asenray/Maalbroek), rêge buij (Limmel), rêge buuj (Oirsbeek), rêgebuu (Blerick), rêgebuuj (Baarlo, ... ), rêgebūū (Susteren), rêgenbu (Afferden, ... ), rêgenbui (Grubbenvorst), rêgenbuij (Wellerlooi), rêgenbuu (Reuver, ... ), rêgenbuuij (Merselo), rêgenbuuj (Horst, ... ), rêgenbŭŭi (Venray), rêgenbŭŭj (Gennep), rêgenbüj (Heijen, ... ), rêgəlbieə (Swalmen), rênelbij (Veldwezelt), rêngebui (Buchten, ... ), rêngebuu (Bingelrade, ... ), rêngelbui (Hunsel), rêngelbuuj (Herten (bij Roermond), ... ), (zn).  de reëgebui (Heerlen), met een lengteteken op de a  rägenbuuj (Leunen), Opm. klank gue.  rèngebie (As), ps. boven de ng staat nog een soort dakje; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  rēëngërbüj (Lanklaar), ps. omgespeld volgens Frings.  rēͅŋəbøj (Rekem), regenschoer: raegenschoor (Venlo), regesjoor (Maastricht, ... ), reinger schoer (Zichen-Zussen-Bolder), reingerschoer (Zichen-Zussen-Bolder), rengelsjoor (Kanne, ... ), rĕgeschoor (Eijsden), règeschor (Grote-Brogel), regenschuil: raegesjōēl (Klimmen), raengesjoel (Echt/Gebroek), raigenschoel (Echt/Gebroek), regeschjoel (Dieteren), regesjoel (Puth), riēͅgənšoe (Vliermaal), rägeschoel (Heerlen), rèngersjoel (Grevenbicht/Papenhoven), rènschŏĕl (Epen), rê-ge-sjŏĕl (Vijlen), rêjensjoel (Eys), rêngesjoel (Buchten), rêngesjsjoel (Schinveld), rêênsjŏĕl (Mechelen), rënsjoel (Simpelveld), rɛ̄geschoel (Schaesberg), (raengesjoele).  raengesjoel (Sittard), ps. letterlijk overgenomen.  riēͅgənšoe (Wellen), regenvlaag: rengervlog (Hoeselt), rië.gevlaoch (Zonhoven), ps. letterlijk overgenomen.  reagenvlaog (Overpelt), schoer: choar (Vucht), choer (Beverst, ... ), choor (Itteren), ein schoor (Venlo), ein sjoor (Bree, ... ), reegesjoōr (Maastricht), schoar (Boorsem), schoe-er (Wellen, ... ), schoe-w-er (Hamont), schoer (Beverst, ... ), schoeër (Vliermaalroot, ... ), schoor (Itteren, ... ), schōēr (Genk), schōr (Opglabbeek), shoor (Mheer), shoor (v) (Mheer), shuer (Rosmeer), shôûr (Borgloon), sjaor (Meeuwen), sjoer (Bilzen, ... ), sjoor (Borgharen, ... ), sjōār (Maastricht), sjōēr (Gelieren/Bret, ... ), sjōōr (Maastricht), sjūūr (Vlijtingen), sjôôr (Veldwezelt), so:r (Maastricht), sōr (Bree), sxoər (Hasselt), sxuər (Gutshoven), sxūr (Herk-de-Stad, ... ), šō:r (Eisden, ... ), šōr (Lanaken, ... ), šur (Genoelselderen), šūr (Bommershoven, ... ), šu‧ər (Eupen), ən schôôr (Venlo), ən sjōōr (Maastricht), ⁄n schoor (Boekend), ⁄n schoër (Maasbree), #NAME?  schōer (Tienray), (bij zwaar onweer).  schōēr (Meijel), (hevige, lange).  šoͅr (Meeuwen), (houdt verband met onweer).  ⁄n schoor (Velden), (ook in deze betekenis).  sjoor (Tegelen), (ook zo genoemd).  sjoor (As), (sjeûrke-sjoôre).  sjoôr (Tungelroy), check  sjoer (Vreren), ps. boven de Ø staat nog een `; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  sōr (Bree), ps. onder de ôû staat nog een "krulletje"(is niet duidelijk1 deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  sxôûr (Borgloon), ränschur  schur (Eupen), schoer regen: sjoer rengel (Sint-Huibrechts-Hern), sjoorrege (Sint-Pieter), schuil: choèl (Ophoven), de sjoel (Heerlen, ... ), een sjoel (Hoensbroek), en sjoel (Susteren), ing sjoel (Simpelveld), ing sjōēël (Waubach), schjoel (Kessenich), schoel (Epen, ... ), schoell (Montzen), schoul (Maaseik), schōēl (Heerlen), schull (Kelmis), schòèl (Simpelveld), schówl (Amby), schûl (Montzen, ... ), sjoel (Bleijerheide, ... ), sjoeël (Schinnen), sjōēl (Amstenrade, ... ), sjŏĕl (Brunssum, ... ), šul (Welkenraedt), šū:l (Montzen, ... ), šūl (Molenbeersel, ... ), šø͂ͅl (Roermond), ṣūl (Montzen), éng sjŏel (Simpelveld), ⁄n schoel (Gulpen), ⁄n sjoel (Klimmen, ... ), (sjoele, sjuulke)  sjoel (Sittard), (sjoele-sjuulke).  sjoel (Sittard), (v.).  sjoe.l (Montfort), v.  šul (Eys, ... ), schuil regen: ein sjoel raegen (Nunhem), ein sjoēl raengel (Herten (bij Roermond)), schoelrên (Welkenraedt), sjoel rège (Wijlre), sjoel règen (Beesel), sjoel rênge (Sittard), sjoel rênger (Stein), ⁄n sjoel rênge (Klimmen), schuiltje: schultje (Vijlen), sjuulke (Waubach), o.  šylkə (Ingber), sint-jansplas: səntjansplos (Hasselt), slag: Vb. nog zoen slèg en t heil grêën stik inne grond (nog zon regenbui en het wassend graan ligt plat tegen de grond).  slèg (Kortessem), slagbui: schlaagbuu (Sittard), slagregen: slaagrègen (Rekem), slagregel (Schulen), storm: sterm (Zutendaal), störm (Kanne), stormregen: stermregel (Borlo), sturmrège (Hechtel), stort: stərt (Beringen), ps. omgespeld volgens IPA!  stoͅrt (Neerpelt), stortregen: stortrèger (Peer), strats: strats (Genk), stroef: stroof (Paal), stroop: check (s.f.)  sjträöp (Mheer), stroopje: check  sjtröpke (Banholt), vlaag: vla:x (Beringen), vlaag (Elen), vlag (Sint-Lambrechts-Herk), vleg (Wellen), vlog (Hoeselt), vloëk (Velm), vlōͅx (Tessenderlo), ps. letterlijk overgenomen.  vlo⁄ëk (Velm), vloe: check  floə (Beverlo, ... ), check (zomer).  floə (Herk-de-Stad), wolk: wolk (Mielen-boven-Aalst, ... ), ps. omgespeld volgens Frings.  ⁄n [woͅlk (Sint-Truiden), wolkbreuk: wolkbreuk (Kozen), wòlkbreuk (Roermond), zwaar: zwoͅr (Meeuwen) bui [SGV (1914)], [ZND m] || bui, regen [ZND 01 (1922)], [ZND A2 (1940sq)] || bui, regenbui || buitje || buitje regen || korte, felle bui || regenbui [SGV (1914)], [ZND 06 (1924)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || regenbui, korte periode van regen [frontbui, gurze, schoer] [N 81 (1980)] III-4-4
buigijzer aanvilttoren: āvɛltjtōrǝ (Montfort), blokje: bløkskǝ (Loksbergen), buigijzer: bȳǝx˱īzǝr (Meerlo, ... ), bø̜jx˱īzǝr (Ophoven), bø̜x˱īzǝr (Spekholzerheide), bǫwx˱ęjzǝr (Bevingen), center: sɛntǝr (Swalmen), hoorn: (h)uǝn (Bilzen), hõrn (Heijen, ... ), hø̜̄rǝ (Klimmen), hø̜rǝ (Ten Esschen), hōrǝ (Rothem), hōǝrǝ (Venlo), hǭrn (Siebengewald), hǭrǝ (Swalmen), hoorntje: hø̜rǝkǝ (Heerlen), hø̜rǝntšǝ (Maastricht), mal: mal (Wijnandsrade), plooiijzer: plū-ē̜jǝzǝr (Loksbergen), toren: tōrǝ (Neeritter), tōrǝn (Ophoven), tǭrǝ (Well), torentje: tø̜rkǝ (Susteren), tranche: trãnš (Jeuk) Een driehoekig blok ijzer met aan de onderzijde een pin, dat in het aambeeldgat wordt geplaatst en wordt gebruikt om er met behulp van een hamer stukken ijzer op te buigen. Zie ook afb. 26. [N 33, 45-46; N 33, 55] II-11
buik balg: balǝk (Heel), buik: b".ək (Paal), b"iək (Tessenderlo), b"k (Leopoldsburg), baek (Piringen), baĕk (Wellen), baok (Paal), baoək (Tessenderlo), bauik (Maaseik), bauk (Beverst, ... ), bau̯.k (Membruggen), bawk (Tongeren), bāk (Paal), boak (Maaseik), boe-ek (Weert), boe-ək (Wijlre, ... ), boe:k (Mheer), boeak (Klimmen), boech (Bleijerheide, ... ), boeck (Vaals), boeek (Kerkrade, ... ), boeg (Bleijerheide, ... ), boehk (Heerlen), boeik (Gronsveld, ... ), boek (Amby, ... ), boeoek (Geulle), boeuk (Borgloon, ... ), boex (Kerkrade), boeék (Nuth/Aalbeek), boeək (Koningsbosch, ... ), boik (Lommel, ... ), bok (Berbroek, ... ), book (Eigenbilzen, ... ), bouk (Beverlo, ... ), boêk (Tungelroy), boëk (Boekend, ... ), boöek (Rekem), boək (Sint-Truiden), bō.k (Tervant), bōē-k (Schimmert), bōē.k (Neeroeteren), bōēek (Weert), bōēk (Beek, ... ), bōk (Houthalen, ... ), bōōk (Spalbeek), bōuk (Merkelbeek), bōͅk (Beverlo), bŏĕg (Bocholtz, ... ), bŏĕk (Arcen, ... ), bŏĕx (Terwinselen), bŏk (Houthalen), boͅuk (Beverst, ... ), boͅuək (Tessenderlo), boͅək (Bokrijk), bu.k (Moresnet), bu:k (Sibbe/IJzeren), bu:ək (Neeroeteren), buik (Beringen, ... ), buk (Bergen, ... ), buok (Bree), buuch (Vaals), buuk (Niel-bij-As), buwk (Achel, ... ), buǝk (Horst, ... ), buək (Achel, ... ), būīk (Lommel, ... ), būk (Bocholt, ... ), bŭk (Heijen, ... ), by(3)̄k (Opglabbeek, ... ), byk (Opglabbeek), bȳk (Afferden, ... ), bòek (Vijlen, ... ), bòè:k (Pey), bòək (Meerssen), bóek (Herten (bij Roermond)), bóèk (Schinnen), bóék (Stein, ... ), bôêk (Baexem, ... ), böek (Bunde), bök (Oostham), bøik (Lommel), bø̜̄.k (Koersel), bø̜̄k (Leopoldsburg), bø̜i̯k (Kerkhoven, ... ), bø͂ͅ.k (Lummen), bø͂ͅk (Halen, ... ), bø͂ͅək (Linkhout, ... ), bøͅik (Kwaadmechelen), bøͅyk (Lommel, ... ), bùk (Geysteren, ... ), bûk (Bree, ... ), bûîk (Beverlo), bük (Middelaar), bōk (Val-Meer), bū.k (Boorsem, ... ), būk (Baarlo, ... ), būx (Kerkrade), būǝk (Blerick, ... ), bű̄.k (Bree, ... ), bǫu̯.k (Berverlo), bǫu̯k (Bilzen), bǭk (Koersel), bǭǝk (Bokrijk), [Paragraaf: lichaam]  boek (Boorsem), Zie voort N 10, 024 (spotnamen voor buik).  buək (Gingelom), buikje: by:kskə (Rekem), buikleer: buklę̄r (Montzen), būklę̄r (Roggel), buikstrook: buǝkstrōk (Maasbree), buikstukker: būxštøkǝr (Bleijerheide), graspens: grāspɛ.ns (Zolder  [(doorgezakt)]  ), hooipens: hōi̯pɛ.ns (Zolder  [(doorgezakt)]  ), hooizak: hūi̯zak (Leopoldsburg), kast: kās (Neerpelt  [(grote buik)]  ), lijf: lif (Meeuwen, ... ), lēf (Gingelom), lī.f (Bocholt), līf (Heerlen, ... ), līǝf (Meeswijk, ... ), onderbuik: oŋǝrbuǝk (Nederweert), pens: pans (Hulsberg, ... ), panš (Gemmenich, ... ), pens (Baarlo, ... ), pā.ns (Kanne), pāns (Gronsveld, ... ), pānš (Hombourg, ... ), pē̜ns (America, ... ), pę.ns (Nerem, ... ), pęns (Heppen, ... ), pšns (Panningen), pɛ.njs (Koninksem, ... ), pɛ.ns (Achel, ... ), pɛns (Aalst, ... ), pɛ̄.ns (Alken, ... ), pɛ̄ns (Broekom, ... ), penszak: pɛnszak (Tegelen), snokpens: snokpɛ.ns (Zolder  [(rechtaf)]  ), vak: vak (Lommel), zak: zak (Diepenbeek, ... ) buik [N 10b (1961)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || buik (lijf) [DC 01 (1931)] || buikje [ZND m] || de buik [ZND 29 (1938)] || Het gedeelte van de huid dat de buik bedekt. Zie afb. 1. [N 60, 3e; N 36, 5] || lijf (lichaam, buik) || Zie afbeelding 2.33. [JG 1a, 1b; N 8, 14 en 41] I-9, II-10, III-1-1
buik (spotnamen) aardappelsbuik: erpelsboek (Heerlen), achter zijn buik aanlopen: löp achter ziene boek aan (Tegelen), afgod: aafgod (Leveroy), bacchus: bachus (Kerkrade), balg: balch (Kelmis), balg (Rimburg), balk (Heel, ... ), bierbuik: be:rbu:ək (Neeroeteren), beerboëk (Venlo), beerbōēk (Valkenburg), i.e. bierbuik bij drinkebroers.  beerboek (Ell), bierbuikje: beerbuukske (Heerlen, ... ), beirbuukske (Sittard), bierpens: bierpens (Jeuk), Voor iem. die dit heeft door drinken.  beerpens (Nunhem), bierton: beerton (Hoensbroek, ... ), béérton (Schinveld), boer: bōēr (Kerkrade), buik wie een burgemeester: hae haet inne boek wiej eine börgemeister (Nunhem), buik wie een pastoor: boawk wij ne pestoor (Hoeselt), buik wie een pater: boawk wij ne poater (Hoeselt), buik wie een ton: bu.k wi.ən ton (Moresnet), būk wij ən ton (Smeermaas), buikje: bi-jkske (Bree), buuksjke (Klimmen, ... ), buukske (Guttecoven, ... ), būkske (Echt/Gebroek), būūkske (Oost-Maarland), bŭŭkske (Urmond), by(3)̄kskə (Kinrooi), bykskə (Gingelom), byəkskə (Gingelom), bükske (Maasbracht), B.v. e buukske wie enne burgemeister.  bŭŭkske (Puth), buikpens: boekpens (Hasselt), bōēkpens (Roermond), burgemeester: borgemeister (Maasniel), burgemeestersbuikje: burgemeistersbuukske (Leveroy), darmen: derm (Waubach), dèrrem (Klimmen), dikbuik: diek-boek (Maasniel), dikke buik: dikke bouk (Peer), dikke meuk: Eigenlijk maag.  dikke moeëk (Hechtel), dikke pens: dieke pens (Roermond), dikke pens (Sint-Truiden), dikke pêns (Hechtel), dikke trom: dieke trom (Roermond), fak: fak (Eksel, ... ), gebuiks: gebuuks (Mechelen), gibbes: gibbĕs (Nieuwenhagen), giebel: kiebel (Rimburg), gielis: gi:ləs (Tongeren), gieles (Maastricht, ... ), géles (Montzen), gortje: Mnl. gord.  gortsje (Maastricht), gut: göt (Maastricht), hangbuik: hangboëk (Venlo), hangbuil: [sic]  hangbuil (Tegelen), huid: hōē.d (Boukoul), knots: knutsj (Eygelshoven), lijf: leͅif (Gingelom), mangel: mangel (Klimmen), melis: melis (Heel), mīēlus (Nieuwenhagen), B.v. hae haet ziene melis vol.  melis (Venlo), meuk: moeëk (Beverlo), muk (Koersel, ... ), muək (Beverlo), moeston: mooston (Holtum), onderlijf: ōngərlief (Roermond), pappens: pappens (Thorn, ... ), papzak: papzak (Thorn), pens: (peansj) (Kelmis), de pans (Voerendaal), de peͅns (Tongeren), der pantsj (Bocholtz), dr pànsj (Eygelshoven), n pansch (Schaesberg), paans (Eijsden, ... ), paansch (Kerkrade, ... ), paens (Ottersum, ... ), pans (Bunde, ... ), pansch (Gemmenich, ... ), pansj (Heerlerheide, ... ), panš (Eupen), pāēns (Hamont, ... ), pāns (Heugem, ... ), pānṣ (Montzen), pe.ns (Boukoul), pe:ns (Kaulille, ... ), pens (Alken, ... ), peəns (Gingelom), pēns (Kerensheide), pēͅns (Achel, ... ), peͅ.ns (Lanklaar), peͅns (Achel, ... ), peͅəns (Maaseik, ... ), pijns (Kwaadmechelen), pàns (Bunde), pànsch (Nieuwenhagen), pànš (Bocholtz, ... ), pâ.nš (Moresnet), pâns (Maastricht), pä:ns (Hamont, ... ), päns (Kanne, ... ), pè:ns (Susteren), pèns (Broekhuizen, ... ), pèèns (Wanssum, ... ), pé.ns (Veldwezelt), péns (Buchten, ... ), pê.ns (Gors-Opleeuw), pɛ:ns (Gennep, ... ), pɛns (Hasselt, ... ), waat ein pens (Roermond), #NAME?  pāns (Montzen), 3x  pans (Maastricht), B.v. diekpens / vetpens.  pens (Baexem), dikke pens  pens (Mechelen-aan-de-Maas), Gemeen.  pens (Wellen), Heel platte uitdr.  pànš (Simpelveld), Plat, ordinair.  pens (Reuver), Plat.  pens (Amstenrade, ... ), pàns (Gulpen), pànš (Wijlre), pèns (Heel, ... ), Platter.  pens (Heppen), Ruw.  pens (Puth), Zeer plat.  pens (Brunssum), pàns (Mechelen), penserij: (penserij) (Nederweert), pensje: penske (Bree, ... ), peͅnskə (Houthalen), penspijn: panspien (Valkenburg), prij: prei (Maastricht, ... ), preͅi (Val-Meer, ... ), prie (Klimmen, ... ), prīē (Brunssum), príj (Mechelen), prul: prul (Ottersum, ... ), prut (Middelaar), prül (Gennep), puntbuik: puntboëk (Venlo), raap: raab (Ottersum), raap (Oirlo), smalle darm: smalederm (Stein), ton: ton (Bokrijk, ... ), tón (Meerssen), tön (Boekend), Dikke buik.  ton (Montzen), tonnetje: tonneke (Leopoldsburg), tunke (Roosteren, ... ), tunneke (Broekhuizen, ... ), tönke (Echt/Gebroek), tönneke (Wolder/Oud-Vroenhoven), tønəkə (Gingelom, ... ), trom: trom (Wijk), tròm (Sittard), trommel: truməl (Tongeren), trommeltje: trömmelke (Valkenburg), voorhang: veurhang (Limbricht), vooruit: vooruit (Alken), vreetzak: vreͅətsa.k (Moresnet), waterbuik: waterbōēk (Wijk), worstfabriek: worstfabriek (Afferden), zak: zak (Brunssum, ... ), zàk (Bunde, ... ), Plat.  zak (Amstenrade, ... ), zàk (Mechelen), Zeer plat.  zak (Brunssum) buik [N 10b (1961)], [ZND m], [ZND m] || buik (lijf) [DC 01 (1931)] || buik, maag || buik: spotbenamingen [N 10 (1961)] || de buik [ZND 29 (1938)] || Spotbenamingen voor de buik [N 109 (2001)] III-1-1
buikband buikband: byk˱bānt (Gennep), bū.k˱ba.ŋk(t) (Panningen), bū.k˱baŋk (Blerick, ... ), būk˱banjt (Heel), būk˱bant (Eisden  [(meervoud: būk˱bān)]  , ... ), būk˱bantj (Ell), (mv)  b ̇ūk˱bɛnj (Roermond), pensband: pensband (Borgloon, ... ), pęns˱bant (Hasselt) De band die het dichtst bij het dikste gedeelte van het vat, de buik, wordt aangebracht. Een vat heeft ten minste twee buikbanden; één aan elke kant van het vat. De in dit lemma opgenomen benamingen duiden zowel de voorlopige als de definitieve banden op die plaats aan. Zie ook het lemma ɛsluitbandenɛ.' [N E, 22c; N E, 42] II-12
buikbroek boks voor dikbuik: boks vięr dekbȳk (Meeuwen), brede boks: bręj boks (As), broek voor een dikbuik: bruk vø̜r nǝn dekbǫwk (Bilzen), buikboks: būkboks (Echt, ... ), buikbroek: būkbrōk (Ransdaal), buikmaat: būkmǭt (Stein), dikbuikbroek: dekbūkbrōk (Lanaken), dikbuikbroek (Opglabbeek), pensbroek: pansbrōk (Meerssen), pānsbrōk (Eijsden), vollige boks: vø̜lǝgǝ buks (Born), wan: wan (Lutterade), wijde boks: wetjǝ boks (Meijel), wyj boks (Neeroeteren) Broek voor een gezet figuur. [N 59, 162] II-7
buikkrampen buikkramp: bōkramp (Eigenbilzen), buikpijn: bukpin (Valkenburg), koliek: klek (Rummen), klik (America, ... ), kliǝk (Helden, ... ), kolik (Achel, ... ), kolīk (Heythuysen, ... ), kōlik (Mechelen), kōlīk (Panningen), kǝlei̯k (Bree), kǝlik (Afferden, ... ), kǝliǝk (Maaseik), kǝlīk (Herten, ... ), kǝlīǝk (Neeroeteren), kǫlek (Niel-Bij-Sint-Truiden), kǫlik (Beverst, ... ), kǫlīk (Bilzen, ... ), kolieken: kǝli.kǝ (Genk), kǝlikǝ (Tongeren), kǝlīkǝ (Oirsbeek), kǫlekǝ (Sint-Truiden), kǫlē̜i̯kǝ (Hasselt), kǫlīkǝ (Kanne), krampen: krampǝn (Lommel), penspijn: pānspęi̯ŋ (Gronsveld), pānšpiŋ (Moresnet), pęnspin (Sittard), pɛ.nspin (Gruitrode, ... ), pɛ.nspē̜n (Hasselt), pɛ.nspęi̯n (Koersel, ... ), pɛ.nspīn (Dilsen), pɛnspenj (Meijel), pɛnspin (Heel, ... ), pɛnspiŋ (Heerlen), pɛnspē̜n (Tessenderlo, ... ), pɛnspęi̯n (Hees, ... ), pɛnspīn (Panningen, ... ), pɛ̄.nspāi̯n (Bilzen), pɛ̄nspeŋ (Overpelt), pɛ̄nspin (Hamont), wind: wīnt (Ottersum) Met krampen gepaard gaande darmstoornis die hevige pijn veroorzaakt bij dieren, in het bijzonder bij paarden. [A 48A, 5; N 8, 9Oo; monogr.] I-9
buikpijn buikpijn: b"əkpiən (Bree), baokpijn (Hechtel), baukpaain (Bilzen), baukpain (Mal), baukpien (Neeroeteren), baukpijn (Beverlo, ... ), bauəkpijn (Genk), beeukpɛjn (Leopoldsburg), beukpijn (Beringen), bēkpēͅn (Meldert), boakpijn (Hechtel), boe-əkpieng (Wijlre), boechpieng (Bleijerheide, ... ), boechping (Kerkrade), boechpīēng (Vaals), boechpīng (Spekholzerheide), boeekpien (Opoeteren, ... ), boegpíng (Bocholtz), boeikpien (Ubachsberg), boekpain (Sint-Truiden), boekpe(jə)n (Gutshoven), boekpeen (Heers), boekpeijn (Maastricht, ... ), boekpein (Hasselt, ... ), boekpeyn (Hasselt), boekpien (America, ... ), boekpien(t) (Swolgen), boekpiene (Ulbeek), boekpieng (Eygelshoven, ... ), boekpieŋ (Berg-en-Terblijt), boekpiiin (Linne), boekpijn (Alken, ... ), boekpijn(g) (Overpelt), boekpin (Amby), boekping (Gulpen, ... ), boekpīēn (Helden/Everlo, ... ), boekpīn (Pey), boekpèn (Hasselt), boekpèng (Gronsveld), boekpên (Hasselt), boekpín (Oostrum), boekpɛ (Sint-Lambrechts-Herk), boepien (Sevenum), boewkpeinn (Berg-en-Terblijt), boeèkpieng (Heerlen), boeëkpieng (Waubach), boeəkpijn (Oostham), boeəpijn (Nieuwerkerken), bokpen (Zonhoven), bokpeͅin (Diepenbeek), bokpeͅjn (Houthalen), bokpijin (Zonhoven), bokpijn (Diepenbeek, ... ), bokpäin (Zonhoven), booekpīn (Maaseik), bookpaain (Martenslinde), bookpien (Maaseik), bookpijn (Eigenbilzen, ... ), booəkpiijn (Rotem), boukpajn (Rijkhoven), boukpijn (Genk, ... ), boukpê"n (Beverlo), boëkpiën (Tegelen), boəkpyən (Schulen), bōē`pien (Meterik), bōēk-pien (Beegden), bōēkpien (Beesel, ... ), bōēkpieŋ (Eys, ... ), bōēkpīēn (Hout-Blerick, ... ), bōēpien (Holtum), bōēpieng (Gulpen), bōkpijn (Koersel, ... ), bōkpījn (Zichen-Zussen-Bolder), bōōkpijn (Kuringen), bōͅkpain (Paal), bŏĕchpieng (Chèvremont), bŏĕgping (Simpelveld), bŏĕkpien (Geysteren, ... ), bŏĕkpiĕn (Lottum, ... ), bŏŏkpijn (Diepenbeek), boͅukpijn (Hechtel), buekpijn (Kwaadmechelen), buikpajn (Paal), buikpijn (Beringen, ... ), bukpain (Groot-Loon), bukpien (Grote-Brogel), bukpijn (Hasselt, ... ), bukpin (Hamont, ... ), bukpīn (Opgrimbie), bukpɛən (Heers), buoͅpin (Opoeteren), buuchping (Vaals), buukpien (Bree, ... ), būkpeign (Neerpelt), būkpein (Overpelt), būkpēͅn (Mettekoven), būkpeͅn (Hasselt), būkpien (Beek (bij Bree)), būkpijn (Lanaken), būkpiŋ (Sint-Geertruid), būkpīn (Echt/Gebroek, ... ), by(3)̄kpin (Opoeteren), bêûkpij (Heppen), bôêkpein (Reppel), bôêkpien (Bocholt, ... ), bôêkpieng (Heerlen, ... ), bôêkpijn (Stramproy), bôêkpîên (Oirsbeek), böekpijn (Duras), bø͂ͅkpēͅn (Herk-de-Stad), bø͂ͅkpijn (Lommel), bøͅikpēͅin (Beverlo), bükpien (Heijen), bə`pijn (Lommel), bəkpijn (Lommel, ... ), bɛkpijn (Lommel), pukpin (Neerglabbeek), de buik doet me pijn: boek deet mig pieng (Waubach), boek deit mich pien (Elsloo, ... ), boek det mi pin (Borgharen), boek deut mich pien (Roermond), boek dèt mich pien (Gulpen), boək deit mich pín (Meerssen), bōēk deed mich pièn (Heerlerheide), bōēk deet mich ping (Eygelshoven), bŏĕk düt me pien (Wellerlooi), mich de:d dər bôêk pieng (Welten), miene boehk det mich peng (Heerlen), de buik doet me wee: boek deet mich wee (Oirsbeek), boek deut mich wie (Arcen), boek duit mich wiè (Dieteren), bŏĕk düt me wee (Wellerlooi), de buik doet pijn: boek deut pien (Ospel), bōēk duit pien (Heel), de buik doet wee: bŏĕk dút wé: (Venray), de pens doet me pijn: pans deit mich pijn (Itteren), koliek: kelieëk (Puth), kooliek (Holtum), mij brandt de zooi: i.e. maagzuur.  mich brandj de zoaij (Linne), penspijn: (penspien) (Geleen, ... ), panspien (Klimmen), panspieng (Heerlen), pens-pien (Ulestraten), penspein (Reppel), penspien (Baexem, ... ), penspijn (Kortessem, ... ), penspīēn (Roermond, ... ), pĕnspīn (Pey), peͅnspein (Sint-Truiden), pènspê"n (Beverlo), Enigszins ruw.  penspien (Beek), Gemeen.  penspien (Grote-Brogel), M.b.t. dieren.  penspien (Ophoven), Minder net.  penspien (Maasbracht), Ordinair.  pansping (Gulpen), Plat  peͅnspen (Zonhoven), Plat, ruw.  pênspein (Overpelt), Plat.  penspien (Nieuwstadt, ... ), penspīēn (Steyl), pēͅnspijn (Neerpelt), peͅnspēͅn (Herk-de-Stad), pänspeͅin (Diepenbeek), Ruw.  panspien (Berg-en-Terblijt), penspien (Berg-en-Terblijt, ... ), Vooral m.b.t. dieren.  peͅnspɛjn (Leopoldsburg), Vulgair  penspien (Montfort), Zeer onbeschaafd (voor mensen).  penspien (Heel), Zeer plat en ruw.  penspeijn (Maastricht), Zeer plat.  penspien (Wanssum), pijn aan de buik: pien aan den bōēk (Venlo), pijn aan het lijf: pien aan t leef (Venlo), pijn aan zijn buik: ik hep pien an mienen bôêk (Merselo), pijn aan menne boek (Borlo), pɛən an mɛnə buk (Heers), pijn in de buik: pi:n in də bu:k (Sibbe/IJzeren), pien en de boek (Valkenburg), pien i der bôêk (Brunssum), pien i genne boek (Nuth/Aalbeek), pien i gunə bōēk (Mheer), pien ien de boek (Well), pien ien de bŭŭk (Heijen), pien ien den boek (Merselo), pien ien də bōēk (Munstergeleen), pien igene bōēk (Brunssum), pien in de boek (Geleen, ... ), pien in de bōēk (Berg-en-Terblijt, ... ), pien in de buuk (Bergen), pien in den boek (Horst, ... ), pien in də boek (Melick, ... ), pien in ge boek (Brunssum), pien ine bōēk (Heel), pien inge boek (Schin-op-Geul), pien inne boek (Kelpen), pien inne bōēk (Linne, ... ), pien innə boek (Roermond, ... ), pieng i gunne boek (Vijlen), pieng i gənə bôêk (Nieuwenhagen), pieng igene boek (Mechelen), pieng iggene boek (Gulpen), pieng in d`r bōēk (Vijlen), pieng in der boek (Gulpen), pieng in dĕr bòek (Nieuwenhagen), pieng in dr boe-ək (Wijlre), pieng in dər bôêk (Welten), piĕng i-ge-ne bòek (Vijlen), piĕng in der bōēk (Vrusschemig), ping eggənə boek (Schaesberg), ping in der boech (Kerkrade), ping éjene boeck (Vaals), pīn in də būk (Echt/Gebroek), pīn inə buk (Reuver), pīng in dər boech (Spekholzerheide), pīng ìn dər bōēk (Schaesberg), pīrn ien dən bŏĕk (Wellerlooi), pīŋ igənə būk (Eys), péin in der bôêk (Cadier), pín in də bōēk (Puth), píng i gənə bōēk (Mechelen), píng in dər boeg (Bleijerheide), píng ìn dər boeg (Spekholzerheide), píŋ i gənə bōēk (Noorbeek), píŋ in dər boex (Kerkrade), píŋ í:n dər bōēk (Sint-Geertruid), pîên inne bôêk (Heel), pijn in de darmen: pien in de derm (Ulestraten), pijn in de pens: pien in de pens (Einighausen, ... ), pīēng i jənə paanž (Vaals), Heel plat.  ping in der pantsch (Kerkrade), Plat.  pien i genne pens (Nuth/Aalbeek), pieng igene pantš (Mechelen), pijn in de prij: pien in de prie (Ulestraten), pijn in de zak: pien in der zak (Geleen), pien in dr zak (Schinnen), pieng in der zak (Heerlen), Heel plat.  ping in der zak (Kerkrade), Plat.  pieng igene zak (Mechelen), pijn in gelijf: pieen in gelieef (Schinveld), pien in gelief (Klimmen, ... ), pieng i gelief (Waubach), pieng ì gəli-əf (Wijlre), pient in gəlíəf (Wijlre), pijn in het lijf: ix ha pieŋ i xə līēf (Eys), peen in t lief (Roermond), peͅin eͅnnə lēͅf (Diepenbeek), pien i ge lîêf (Heerlen), pien ien t liĕf (Heijen), pien ige lief (Brunssum), pien in `t lief (Tungelroy), pien in het lief (Heel), pien in t lief (Beegden, ... ), pien in t līēf (Stramproy), pien in ut lieëf (Puth), pien int līēf (Baexem), pieng i jə lief (Vaals), pieng ijjə līēf (Bleijerheide), pieŋ i xə līēf (Eys), ping eggənə līf (Schaesberg), ping i gə līēf (Eygelshoven), piën in t liëf (Baarlo, ... ), pīēn i gə līēf (Voerendaal), pīēn in t līēf (Hout-Blerick, ... ), pīēng i jə līēf (Vaals), NB: ijje < iggen < ingen < in den.  piĕng ijje lîêf (Terwinselen), Recenter.  pien in t līēf (Beesel), Recenter. Volgens de informant vertaald uit het Nederlands.  pien in ut lief (Blerick), pijn in lijf: Ouder.  pien in lief (Venray), pijn in zijn buik: pain in mijne buuək (Meldert), pejen in menne boek (Alken), peng in meine boehk (Heerlen), pēin ēn meine boek (Hasselt), pien i mienə boeak (Klimmen), pien i mínnə boek (Hoensbroek), pien ien mienen boek (Venray), pien in m`ne boek (Elsloo, ... ), pien in m`ne bòèk (Pey), pien in meine boëk (Hunsel), pien in mene boek (Guttecoven), pien in miene boek (Guttecoven, ... ), pien in miene bōēk (Buchten, ... ), pien in miene bòek (Bunde), pien in mienen boek (Arcen, ... ), pien in mienne boek (Lottum), pien in mienë bōēk (Valkenburg), pien in mienə boek (Borgharen), pien in mienə bōēk (Elsloo, ... ), pien in mne boek (Geulle), pieng in mienne bōēk (Heerlen, ... ), pijin ien miene boeïk (Gronsveld), pijn en menne boek (Hoepertingen), pijn ĕn menne boek (Stevoort), pijn in m`ne bōēk (Maastricht, ... ), pijn in meme boek (Ulbeek), pijn in mene boek (Itteren), pijn in mene bōēk (Heugem), pijn in menne boek (Kortessem), pijn in mijn buik (Heugem), pijn in mijne boek (Wellen), pijn in məne boek (Borgloon), pijn in mənə bûk (Heer), pijən in menne boek (Hoepertingen), piən in miene boək (Kessel), pīēn in miĕne bōēk (Horst), pīn in mīnə bôêk (Neeritter), pīŋ i mənə būk (Sint-Geertruid), pè:n èn mènne bŏek (Wellen), pín i mine bōēk (Bemelen), pín in minə boek (Haelen), pín in mímmem bŏĕk (Arcen), pín in mínə bùk (Geysteren), pín in mínən boek (Oostrum), pín ì minə bóék (Stein), pijn in zijn lijf: peͅjn e mə lēͅf (Houthalen), pien in me lief (Dieteren), pien in mien lief (Roermond), pieng in ze lief (Ubachsberg), pin en mə līf (Opgrimbie), pijn in zijn pens: pien in m`n pans (Meerssen), pien in mien pens (Geleen, ... ), pijn in m`n pans (Maastricht), pijn in mien pans (Maastricht), pijn in mən pens (Heer), Plat.  pen e men peͅns (Zonhoven), pien in mien pens (Venlo), pieng in mienne pansj (Heerlen), pijn in zijn prij: pien in mien prie (Geleen), pijn in zijn zak: pien in genne zak (Klimmen), Plat.  pieng in mienne zak (Heerlen), pieng in zene zak (Ubachsberg), pijn voor te barsten: Ruw.  pieng veur tsə bažtə (Vaals), pijn zijn buik: peen mənə buk (Gelinden), pijmənə boek (Mielen-boven-Aalst), pijn m`ne boek (Jeuk, ... ), pijn mene boek (Montenaken), pijn mijne boek (Hoepertingen), pijn mène boek (Gingelom), pijn məne boek (Gorsem, ... ), pijn mənnə boek (Montenaken), pijən menne boeək (Nieuwerkerken), pijn zijn lijf: peen me leeəf (Heers), zakpijn: zak-pien (Ulestraten) buikpijn [DC 27 (1955)], [N 10c (1961)] || ik heb buikpijn [ZND 34 (1940)] || ik heb pijn in mijn buik of de buik doet mij zeer [DC 01 (1931)] III-1-2