e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
bultbroed bultbroed: bultbroed (Born, ... ), bøljtjbrut (Roermond), bøljtjbrōt (Asenray / Maalbroek, ... ), bøltbro.t (Dilsen), bøltbroǝt (Hasselt), bøltbrut (Heerlen, ... ), bøltbruǝt (Ysselsteyn), bøltbrōt (Beek, ... ), bøltbrūt (Venray), bø̜ltbrōt (Venlo), darrenbroed: darǝbrut (Kerkhoven), pochelbroed: poxǝlbrut (Genk), pokkelbroed: pukǝlbrūt (Montzen), vals broed: vāls brōt (Noorbeek, ... ), waardeloos broed: waardeloos broed (Zepperen), werksterbroed: węrkstǝrbruǝ.t (Diepenbeek) Darrenbroed ontstaan uit eitjes van een leggende werkbij. De cellen worden door de werksters in dit geval voorzien van een zeer hoog gewelfd deksel, vandaar de benaming bultbroed. Bultbroed kan echter ook ontstaan, wanneer een gewone moer onbevrucht is gebleven of door ouderdom of letsel niet langer in staat is bevruchte eieren af te zetten. Deze moer wordt dan ook darrenbroedig. [N 63, 62b; N 63, 27; N 63, 24b] II-6
bulten in bulten zetten: en bøltǝ zetǝ (Meijel), en bø̜ljtjǝ zetǝ (Ospel), in hopen zetten: en hyǝp zetǝ (Meijel) Turf in bulten opstapelen. [II, 85a] II-4
bulten in de veenkuil bulten: bøltǝ (Meijel), (enk.)  bøljtj (Ospel) Bulten in de veenkuil veroorzaakt door het opkomende grondwater. [I, 48] II-4
bundel dekriet bos: bos (Meijel), bussel riet: bø̜sǝl rēt (Klimmen, ... ), schoof: šø̜jf (Ell), schoof riet: šōf rit (Diepenbeek), schoofje: šȳfkǝ (Borgharen, ... ) [N F, 3; div.] II-9
bundel groenten armvol: Venlo e.o.  hervil (Maasbree), wat op een arm gedragen kan worden  elber (Hoeselt), bos: boes (Oirlo, ... ), bos (Haler, ... ), boês (Boekend), bŏĕs (Horst, ... ), (prei)  boes (Blerick), eigen spellingsysteem  boes (Meerlo), ideosyncr.  boes (Hoensbroek), bosj (Vlodrop), bôs (Hoensbroek), ne bos unne of önne (uien)  bos (Maastricht), Nijmeegs (WBD)  bós (Meijel), oude spellingsysteem prei  bos (Meijel), Veldeke 1979, nr. 1  bos (Venray), Veldeke aangepast  boes (Tienray), Veldens dialekt  boes (Velden), WBD/WLD  bŭsj (Nieuwenhagen), WLD  boes (Sevenum, ... ), bos (Tungelroy), bōēs (Venlo), bŏĕs (Maasbree), bós (Gennep, ... ), WLD bØes grùntes  bōes (Sevenum), bosje: buuske (Venlo), bossel: Venlo e.o.  boessel (Maasbree), WBD / WLD  bôêsəl (Reuver), WBD/WLD  boesjəl (Kapel in t Zand), bot: bot (Hasselt, ... ), büet (Eys), ideosyncr.  büed (Kerkrade), botje: bötjə (Epen), (? - onduidelijk)  buətjə (Simpelveld), bussel: bessel (Bree, ... ), bessol (Opitter), bessəls (Vroenhoven), beussel (Hoeselt, ... ), bēssel (Genoelselderen), bēūssel (Doenrade), bissel (Peer), buisel (Kortessem), buissel (Lanaken), buschel (Heerlerbaan / Kaumer / Bauts / Rukker), bussel (Beverlo, ... ), bussəl (Sittard), bysəl (Beringen, ... ), bèssel (Eigenbilzen, ... ), béssel (Eigenbilzen), bösel (Noorbeek, ... ), bössel (Amby, ... ), bössəl (Maastricht, ... ), bösəl (Welkenraedt), bø.səl (Eupen), bøsəl (Gutshoven, ... ), bø̄i̯.səl (Borgloon), bø͂ͅsəl (Zonhoven), bøͅsəl (Hamont, ... ), bùssel (Roermond), bûssel (Rekem, ... ), büssel (Houthalen, ... ), bɛnəl (Neerglabbeek), #NAME?  bössel (Klimmen), Bree Wb.  bössel (Bree), eigen fon. aanduidingen ö van löss  bössel (Ell), eigen spellingsysteem  bussel (Meijel, ... ), bössel (Geleen, ... ), Endepols  bussel (Maastricht, ... ), bössel (Maastricht, ... ), ideosyncr.  bussel (Eijsden, ... ), bóssel (Susteren), bössel (Sittard, ... ), IPA, omgesp.  bøsəl (Kwaadmechelen), LDB  bussel (Roermond), n bössel poor (prei)  bössel (Maastricht), oude spellingsysteem asperge  bussel (Meijel), Veldeke  bussel (Waubach), bössel (Echt / Gebroek, ... ), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  bussel (Gulpen), WBD / WLD  bəssəl (Beesel), WBD-WLD  bössəl (Roermond), WBD/WLD  bussel (Lutterade), bŭsjəl (Nieuwenhagen), bössel (Caberg, ... ), bössəl (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), bəssəl (Opglabbeek), WBD\\WLD  bössəl (Amstenrade), WLD  bussel (Born, ... ), bussəl (Hulsberg, ... ), bŭssel (Schimmert), bèùssəl (Montfort), bössel (Doenrade, ... ), bössəl (Heel, ... ), büssel (Tungelroy), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  bəssəl (Haelen), ± WLD  bössel (Weert), busseltje: besselke (Gruitrode, ... ), beusselke (Boorsem), bisselke (Genk, ... ), busselke (Bocholt, ... ), busselken (Helchteren), bèsselke (Neeroeteren, ... ), bösselke (Mheer, ... ), bø.səlkə (Ingber), bøi̯səlkən (Diepenbeek), bøsəlkə (Kozen, ... ), bəsselke (Jeuk, ... ), e bösselke redijze  bösselke (Maastricht), eigen spellingsysteem  bösselke (Maastricht, ... ), ideosyncr.  bósselke (Susteren), bösselke (Gronsveld), NCDN  bössölkö (Stevensweert), Veldeke dim.  bösselke (Klimmen), WBD/WLD  bössəlkə (Kapel in t Zand), WBD/WLD é leunt aan bij ö  bésselke (As), WLD  busselke (Zonhoven, ... ), bösselke (Itteren, ... ), bösselku (Itteren), bösselkə (Oirsbeek), bössəlkə (Grathem, ... ), ± WLD  bösselke (L 289), handvol: ha.fəl (Guigoven), pak: pak (Boorsem, ... ), pakje: pekske (Beverst), riem: rēm (Lanaken), wis: wes (Bilzen), wösj (Schinnen), wø.š (Eys, ... ), evt  wusj (Hoensbroek) Een bundel samengebonden groenten zoals asperges, prei, etc. (bussel, bos). [N 82 (1981)], [N 82 (1981)] || samengebonden groente [ZND 22 (1936)] III-2-3
bundel zangen armvol: ɛrvǝl (Baarlo, ... ), beerwis: bērwęs (Weert), bos: bos (Gennep, ... ), bus (Blerick, ... ), pus (Boukoul, ... ), bussel: bø.sǝl (Beringen, ... ), bøsǝl (Boshoven, ... ), bøšǝl (Valkenburg), bø̜i̯sǝl (Bommershoven, ... ), bø̜sǝl (Alken, ... ), bęsǝl (Beverst, ... ), būšǝl (Maasniel), bussel gezomers: bøsǝl gǝzȳmǝrs (Oost-Maarland), busseltje: bøsǝlkǝ (Noorbeek), bęsǝlkǝ (Opglabbeek), bürde (du.): bȳt (Bocholtz), bø̄ud (Gulpen), cartouche: kǝtɛš (Maasmechelen), garve: gɛrǝf (Sittard), grote zang: gruǝtǝ zaŋ (Hasselt), grūtǝ zaŋ (Mechelen), hoop: hǫu̯p (Weert), kattezang: kattezang (Maasniel), knuts: knøts (Batsheers, ... ), knø̜ts (Aalst, ... ), knǫts (Koersel, ... ), schob: schob (Nederweert), šǫp (Geistingen), tros: trǫs (Kortijs, ... ), zang: zaŋ (Berg, ... ), zaŋk (Kwaadmechelen), zangenbussel: zangenbussel (Ten Esschen), zomerbos: zø̄mǝrbus (Grathem) Samengebonden bundeltjes geraapte halmen. [N 15, 37; JG 2c; monogr.] I-4
bundel, bussel berm: berm (Bleijerheide, ... ), beurel: beurel (Velden), beutel (du.): beiutl (Bree), bèuttel (Elen), bøͅijntəl (Eupen), bindsel: binsel (Wellerlooi, ... ), boel: buul (Klimmen), boet: beuëd (Epen), buede (Rimburg), buët (Simpelveld), bø͂ͅjt (Mechelen), bonk: bónk (Bleijerheide, ... ), bos: boes (Blitterswijck, ... ), bos (Merselo, ... ), bōēsj (Schinveld), bŏŏs (Leunen), bòs (Oirlo, ... ), bundel: bundel (Afferden, ... ), bungel (Herten (bij Roermond)), bunjel (Heel, ... ), bŭndel (Gennep, ... ), bŭnjel (Stevensweert), bèndel (As), bəunjĕl (Maaseik), bunder: boender (Blitterswijck, ... ), boënder (Panningen), bunsel: bunsel (Heijen, ... ), bunzel (Maasbracht), bussel: bessĕl (Bilzen), besəl (Martenslinde), beusel (Helden/Everlo), boesəl (Aalst-bij-St.-Truiden), boŭsel (Hasselt), bōssel (Weert), bŏĕsel (Horst), bussel (Amby, ... ), bŭssel (Eys), by:zəl (Maastricht), bysəl (Beringen), bèssel (Neeroeteren), bössel (As, ... ), bøsəl (Voort, ... ), ən bêsəl (hoŏj) (Kermt), ⁄n bössel (Maastricht), (Bössel streu).  bössel (Lutterade), (Een bössel papier). (Een bössel sjtreu).  bössel (Einighausen), (Een dikke vrouw is:bössel).  bössel (Beegden), (stro).  busjel strue (Heerlen), Bijv. \\n boes\\l (h)owt; stry\\, hoej : ein bundel hout, stroo hooi.  ən boesel (Rekem), Note: onder de Ø staat nog een punt; deze combinatieletter is niet te maken.  bōssel (Eupen), Opm. de ö netals in Duitse woord Götter.  bössël (Lanklaar), bustel: böstel (Horn), gebund: (kleine bundel).  gebunj (Schinveld), heuvel: heuevel (Urmond), pak: pak (Bingelrade, ... ), pakje: pekeke (Puth), pongel: pangel (Baarlo, ... ), pongel (v) (Mheer), pung-ngel (Vijlen), pungel (Amby, ... ), pun⁄gel (Bleijerheide, ... ), pòngel (As, ... ), (Smalend).  pungel (Guttecoven), Opm. betekent eerder een pak in een zak, bijv. \\n\\ pon\\l bru\\t (zakje brood).  poŋəl (Rekem), poves: JK: ?  poveš (Elen), pungel: pŭngel (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), schans: schans (Meerlo, ... ), schop: ( Bos graan).  sjop (Beegden), zware bundel: Opm. of: dicher holz stück.  schwere bündel (Eupen) bundel [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || bundel, zak || een aantal bij elkaar staande voorwerpen [trobbel] [N 91 (1982)] || een bepaalde hoeveelheid koren [gier] [N 91 (1982)] || pak, bundel III-4-4
bunder, maat van 10.000 m2 (hectare) 5 zil: 5 zil (Wijlre), bunder: boender (Afferden, ... ), boender (o) (Mheer), boendər (Kapel-in-t-Zand, ... ), boenmder (Genooi/Ohé, ... ), bonder (Bingelrade, ... ), bonner (Diepenbeek), boonder (Asenray/Maalbroek, ... ), boondər (Heel, ... ), bounder (Maastricht), boänder (Panningen), boënder (Panningen), bōēnder (Eys, ... ), bŏĕn-der (Vijlen), bŏĕndər (Meijel, ... ), bŏŏnder (Arcen), bunder (Gennep, ... ), bundər (Hulsberg, ... ), bunjer (Geleen, ... ), bunjur (Brunssum), buundər (Swalmen), būndər (Heerlen), bŭndər (Nieuwenhagen), bwonner (Eigenbilzen), bónder (Maastricht), bóndër (Tongeren), böndər (Maastricht), (= 10.000 vierkante meter).  boender (Venray), (beunderke-boonders).  boonder (Tungelroy), (boendesj).  boender (Sittard), (bûnderke-boonders).  boonder (Tungelroy), (ei boender).  boender (Einighausen), 1 boender is 4 zille, 400 roue, 5219,96m2 1 kleine rou is 20,5499 m2 1 zil is 100 kleine roue, 2054,99 m2  boender (Sittard), 4 morgens  boender (Klimmen), o.; (minder dan hectare).  bu.ndər (Eys), ongeveer 1 ha., 3 m‰rge.  boender (Blitterswijck, ... ), bussel: bussel (Weert), drie en een half man: morgen 28 are  drie en half mên (Gennep), h.a.: H A (Melick), hectare: 1 hectare (Meerlo), ein hektaar (Thorn), eine hectaar (Schimmert), hactaar (Maastricht), hectaar (Beesel, ... ), hectare (Gulpen, ... ), hectāār (Beesel), hekta.r (Meeuwen), hektaar (Blerick, ... ), hektaare (Velden), hektààr (Guttecoven), heͅktār (Houthalen), hàktaar (Roermond), hèktaar (Heerlen, ... ), hèktāār (Maastricht), hèktààr (Susteren), héktaar (As, ... ), héktāār (Nieuwenhagen), héktáár (Epen), ⁄n hektaar (Klimmen), (Oude boeren boender).  hectare (Venlo), = 4 murge.  hektaar (Doenrade), v.  heͅ.kt‧ār (Eys), hectare grond: 100 hectare grônd (Hoensbroek), hectare land: en hectaar land (Susteren) bunder [SGV (1914)] || bunder, landmaat || de maat die een oppervlakte aangeeft van 10.000 vierkante meter [bunder, hond, hectare] [N 91 (1982)] || de maat die een oppervlakte aangeeft van 100 aren (3 merge) [N 91 (1982)] III-4-4
bunder, maat van 8.280 m2 (400 kleine roeden) bunder: boender (Sittard), bunder (Gulpen, ... ) de maat die een oppervlakte aangeeft van 400 roeden (8220 ca) [N 91 (1982)] || de maat die een oppervlakte aangeeft van 8000 m2 [N 91 (1982)] || de maat die een oppervlakte aangeeft van 8280 m2 (400 kleine roeden [N 91 (1982)] III-4-4
bunkerruimte bassin: bǝzęŋ (Klimmen  [(Oranje-Nassau I)]   [Domaniale]), bunker: buŋkǝr (Kerkrade  [(Domaniale / Wilhelmina)]   [Winterslag, Waterschei]), bøŋkǝr (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ... [Eisden]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale, Wilhelmina]  [Zwartberg, Waterschei]), bunkerhuis: bøŋkǝrǝs (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Winterslag, Waterschei]), bunkerkelder: bunkerkelder (Stein  [(Maurits)]   [Julia]), bøŋkǝrkɛldǝr (Chevremont  [(Julia)]   [Domaniale]), bunkerraum: buŋkǝrrawm (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Maurits]), bunkerruimte: bunkerruimte (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Maurits]), bøŋkǝrrȳmtǝ (Lutterade  [(Maurits)]  , ... [Domaniale]  [Maurits]), bøŋkǝrrø̜jmtǝ (Geleen  [(Maurits)]   [Maurits]), cokesopslag: kǫksopšlāx (Buchten  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I]), kolenbunker: koǝlǝbuŋkǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Laura, Julia]  [Domaniale]), siloruimte: siloruimte (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Maurits]), speicher: špajxǝr (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), špajšǝr (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Maurits]) Bunker waarin bijvoorbeeld kolen (Q 121, Q 121c) of cokes (L 426) kunnen worden opgeslagen. [N 95, 108; monogr.] II-5