e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
broedende kip op eieren broed: bru.i̯t (Vechmaal), brut (Kuringen), bruǝt (Hasselt), brø̄i̯ (Nederweert), brōu̯t (Sint-Lambrechts-Herk), broedende hen: brø̄i̯ǝndǝ hen (Boshoven, ... ), broedhen: brihen (Gelieren Bret), bruhin (Koninksem, ... ), brui̯hęn (Merselo), bruthen (Wellen), bruǝthēn (Heers), bryi̯hen (Beringen), brȳhen (Zonhoven), brȳhin (Hoeselt, ... ), brē.hen (Zutendaal), brē̜i̯hen (Bree), brū.thin (Widooie), brūu̯thin (Opheers), brūǝthin (Gutschoven), broedhoen: brø̄thōn (Horn), broedse hen: brutsǝ hɛn (Oostrum), brø̄sǝ hen (Maastricht), broedse kip: brui̯sǝ kip (Gennep), brutsǝ kip (Venlo), brø̄i̯sǝ kip (Venlo), broek: bruk (Aldeneik, ... ), bruǝk (Molenbeersel), bryk (Maasmechelen), brū.k (Maaseik), brūk (Boorsem, ... ), brok: brok (Berg, ... ), brou̯k (Kinrooi, ... ), broǝk (As, ... ), brōk (Bocholt, ... ), brōǝk (Neeritter), brǫi̯k (Gerdingen, ... ), brǫk (Achel, ... ), brǫǝk (Bree, ... ), brǭk (Peer), brokhen: brokhen (Genk, ... ), brokhin (Oud-Waterschei), broǝkhen (Hechtel), brǫi̯khęn (Peer), kloek: kluk (Afferden, ... ), klyk (Rosmeer), klūk (Tegelen, ... ), kloeker: klukǝr (Haelen), kloekhen: kluken (Niel-Bij-Sint-Truiden), klukhen (Beverst, ... ), klukhin (Gelinden, ... ), klukhęn (Borlo, ... ), klukin (Bilzen), klūkhin (Veulen), kloekkip: klukep (Maasbree), klukkep (Boeket), klok: klok (Diepenbeek, ... ), kloǝk (Sint-Truiden), klø̜ǝk (Eben-Emael), klōk (Bree, ... ), klǫk (Amby, ... ), klǭk (Lanklaar, ... ), klǭǝk (Kermt), klokhen: klokhen (Boekt Heikant, ... ), klokhęn (Lanaken), kloǝken (Sint-Truiden), klǫkhen (Bree, ... ), proek: pruk (Beringen, ... ), prūk (Beringen), prok: prok (Beek, ... ), prōk (Guttecoven), prǫk (Sittard), prokhen: prokhen (Boekt Heikant, ... ), zittende kloek: zetǝndǝ kluk (Heerlen) [N 19, 43a; JG 1a, 1b, 2c; L 14, 21; A 6, 1c; S 5; L B2, 320; monogr.] I-12
broeder broeder: `ne broeder (Klimmen), beͅ də bry(3)̄rs (Hamont), bij de brīrs (Genk), breijr (Hasselt), breurch (s-Gravenvoeren), breər (Hasselt), brīer (Kermt), brīr (Beverst), bro:dər (Hasselt), bro:r (Rekem), broaer (Schinveld), broder (Rekem), broedder (Waubach), broeder (Baarlo, ... ), broeders (Bilzen, ... ), broedër (Hoeselt), broedər (Opglabbeek), broer (Bilzen, ... ), broewder (Achel), broor (Amby, ... ), brooər (Mheer), bror (Opoeteren, ... ), brou?r (Doenrade), brouer (Schinnen, ... ), brour (Bingelrade), brouwer (Einighausen), brower (Oirsbeek), broêder (Waubach), broër (Panningen), brōdər (Bree), brōēder (Nieuwenhagen), brōōr (Arcen), brōr (Amby, ... ), brŏwer (Brunssum), bro‧r (Maastricht), bruders (Sint-Huibrechts-Lille), brudər (Lommel, ... ), brudərs (Sint-Truiden), bruer (Rosmeer), brujjer (Montfort), brur (Bilzen), bruudər (Sint-Truiden), bruur (Afferden, ... ), bruwdər (Lommel), bruër (Wellen), bruər (Heers), bru˃dərs (Zonhoven), brū,ər (Veulen), brū:r (Montzen), brūdər (Kwaadmechelen, ... ), brūdərs (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), brūr (Bilzen, ... ), brūūr (Merselo, ... ), bru‧dərs (Mielen-boven-Aalst), bru‧ər (Eupen), bry(3)̄.r (Tongeren), bry(3)̄[ə}r (Herk-de-Stad), bry(3)̄r (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), bry(3)̄rə (Hamont), bry(3)̄ə (Wellen), bry(3)̄ər (Neerwinden (WBD), ... ), bry(j)ər (Hoepertingen, ... ), bry:r (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), bryjəs (Tessenderlo), bryr (Hamont, ... ), bryər (Hoepertingen, ... ), bry‧ər (Eupen), bróédər (Loksbergen), brø.ər (Meldert), bè də brūdərs (Zonhoven), de broeders (Weert), e gi no de schoul be de broeders (Sint-Truiden), e gie no de school be de broeders (Buvingen), e gêt nŏ gen schūël bêj de brö:r (Montzen), eine broeder (Klimmen), en geit nao schoal bei de broedersch (Amby), enne broeder (Klimmen), er geit nao chaol bij de broeders (Lanaken), er get nwo de sjwol bij de brjëus (Val-Meer), eͅ gid bədəbruədərs noͅ schuəl (Gelinden), heeë gijt noa dë sjoeël bie dë bréurs (Lanklaar), hēͅə gīət naoə də schōl by də brīərs (Peer), hij gaot nao school bij de broeders (Oostham), hij get nao de school bij de bruurs (Eksel), hij gēt ne de broedersschool (Hamont), hij geͅt no šō[ə}l beͅ də brūdərs (Bommershoven), hij giet nō school bij de broeders (Houthalen), hij hiet noa de school bij de broeders (Heusden), hije gie op scheul bè de brouders (Hasselt), hè geit noa de schòòl bie de broeders (As), hè get nŏŭ de scho-ël bè de broeders (Wellen), hè git bij de bruurs nao de school (Wijchmaal), hèjə geet iegən sjoewəl biedə brödər (Montzen), hê geit nao de schoal bie de breurs (Ophoven), hê geit op chaōl bīē de breers (Neeroeteren), hê géët noë sjoeël bij de broeders (Bilzen), hə geͅīt nao šul bī də br"rs (Molenbeersel), inne broor (Nieuwenhagen), ne broeder (Eigenbilzen), ne brōēder (Tongeren), nə bry(3)̄r (Leopoldsburg), unne broeder (Meerssen), ə bry(3)̄r (Tongeren), ə gie scholə be də broedərs (Sint-Truiden), ə gɛjt nao də šaol bej də brōdərs (Rekem), ə gɛjt nao šaol bij də brørs (Mechelen-aan-de-Maas), ənə brōdər (Montzen), ər gɛjt nao šaol bɛj də bru‧dərs (Maastricht), ⁄r gëet bei de brüders nô de shôl (Rosmeer), #NAME?  brō:r (Opgrimbie), broder: kloosterbroeder  brōr (Rekem), broeder  brōr (Welkenraedt), broeders  brørs (Maastricht), broer  bryər (Houthalen), een lekebroeder  broeder (Sint-Truiden), geestelijke  brudər (Houthalen), geestelijke broeder  brūdər (Maastricht), kloosterbroeder  broədər (Hasselt), broedertje: be de broederkes (Kuringen), breurkes (Molenbeersel), brurkəs (Sint-Huibrechts-Lille), bry(3)̄rkəs (Sint-Huibrechts-Lille), bryrkə (Paal), bryrəkə (Tessenderlo), bê de brūrkes (Zolder), hai git nao school bai de bruurkeus (Hechtel), heejə git op school bè də brirkəs (Kermt), hij gao naot school bij de brurkes (Tessenderlo), hè geit noa de schòòl bie de breerkes (As), broer: breer (Meeuwen), broor (Echt/Gebroek), brûûr (Lommel), monnebroeder: monnebruur (Heers), pater (lat.): hēͅjə geͅt na[uŋw šoul meͅt tə pâtərs (Riksingen) broeder [SGV (1914)] || Broeder. [ZND 01 (1922)], [ZND 11 (1925)] || Broeder: hij gaat naar school bij de broeders. [ZND 05 (1924)] || Een broeder. [ZND A2 (1940sq)] || Een lager lid van een kloosterorde die geen kerkelijke wijding bezit, broeder [bruur, broeder]. [N 96D (1989)] || Kent u nog andere kloosterordes? Zo ja, welke en hoe noemt u de leden ervan in uw dialect?. [N 96D (1989)] III-2-2, III-3-3
broeder-onderwijzer broeder: broader (Opoeteren), broedder (Waubach), broeder (Baarlo, ... ), broedër (Hoeselt), unne broeder (Meerssen), frater (lat.): `ne frater (Klimmen), eine frater (Klimmen), fraater (Geleen), fraoter (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), frater (Baarlo, ... ), frááter (Nieuwenhagen), fróótər (Loksbergen), heeë gijt noa dë sjoeël bie dë fraatërs (Lanklaar), inne frater (Nieuwenhagen), ne fraater (Tongeren), ne frater (Eigenbilzen), Nederlandse orde  froater (Houthalen), student in de filosofie  frater (Opgrimbie), frre (fr.): frair (Epen), schoolbroeder: ənə sjuəlbrōdər (Montzen) Broeder. [ZND 11 (1925)] || Broeder: hij gaat naar school bij de broeders. [ZND 05 (1924)] || Een broeder onderwijzer, frater [fra, sjefra]. [N 96D (1989)] III-3-3
broedermeester broedermeester: broedermeester (Bocholtz, ... ), broedermeister (Guttecoven, ... ), broedermēēster (Terlinden), broederméíster (Schimmert), broodemeister (Montfort), brooder-meester (Epen), broodermeister (Neerbeek), d`r broedermeester (Nieuwenhagen), d`r broedermeister (Klimmen), de broeder-meister (Maastricht), dər brōdərmēstər (Montzen), odremeester: ordemeister (Meijel), processiemeester: percessiemiejèster (Peer), suisse (fr.): ?  suisse (Ophoven), zwiesj (Meijel), voorbeder: veurbaejer (Baarlo, ... ), veurbaejers (Maasbree), veurbaeër (Schinnen), veurbeier (Linne), veurbèjer (Beesel), vierbèjer (Opglabbeek), vuurbeëner (Voerendaal), väörbeijer (Grevenbicht/Papenhoven), väörbèèher (Gulpen), vörbèjer (Tienray), vöärbaejer (Echt/Gebroek), vüërbaejer (Thorn), voorbidder: v"rbedər (Meijel), veurbidder (Jeuk), veurbèder (Schinnen) De persoon die tijdens de bidprocessies (op St. Marcus en de kruisdagen) met een staf beurtelings de voorbiddende en de nabiddende rij aanwees (broedermeester). [N 96C (1989)] III-3-3
broederschap broederschaft: brodersjaf (Eys), broederschaf (Heerlen, ... ), broedersjaf (Mechelen), brooderschaff (Rimburg), brooderschaft (Epen), broederschap: broderschap (Bingelrade, ... ), broderschjap (Hunsel), brodersjap (Buchten, ... ), broederschap (Afferden, ... ), broederschöp (Einighausen), broedersjap (Asenray/Maalbroek, ... ), broedersjöp (Susteren), broederšjop (Swalmen), broidersjap (Klimmen), brooderschap (Amby, ... ), brooderschjap (Dieteren), broodersjap (Geleen, ... ), brooedersjap (Doenrade, ... ), brōdersjub (Schinveld), brōōderschap (Arcen), (als godsdienstelijk vereeniging).  broedersjap (Helden/Everlo), (der h. fam.).  brooderschap (Venlo), Opm. hoogst zelden gebruikt.  broederschap (Obbicht), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.  broederschap (Heer), brōōdersjap (Grevenbicht/Papenhoven), ps. deels omgespeld volgens Frings.  broder[sjø͂ͅp (Sittard), broerschap: broorschap (Maasbree), gebroeders: gebreursj (Berg-en-Terblijt), kameraadschaft: kameraadschaf (Simpelveld) broederschap [SGV (1914)] III-3-3
broederschap van de heilige kindsheid broederschap van de heilige kindsheid: broedersjap vaan de heilige kindsheid (Maastricht), heilige kindsheid: de eilige Kindsheid (Stokkem), de h. kinsheit (Meerssen), de heilige kinsheid (Eigenbilzen), de hellige kindshèèd (Gulpen), de hillige Kindsheet (Hoensbroek), de hèllige kindsjheid (Klimmen, ... ), də heləgə kenshēt (Montzen), h kindsheid (Venlo), Heilig Kiendsjheid (Schinnen), heilige kindjsheid (Lutterade), heilige Kindshed (Hoensbroek), heilige kindsheid (Bocholt, ... ), Heilige Kinseit (Opoeteren), heilige kinsheid (Baarlo, ... ), hellege kinsed (Eksel), hellig kintshed (Heers), hillige kindsheet (Waubach), hillige kinsheid (Vlodrop), hèllige kindsheid (Achel, ... ), hèllige kindsjheid (Geleen), Hèllige Kindsjheid (Schinnen), Hèllige Kinsheid (Koningsbosch), hèllige kinsheid (Meijel, ... ), hèllige kinsjheid (Klimmen, ... ), hèllëgë kindsheid (Hoeselt), hêllige kiendheid (Siebengewald), kindsheid: de kiensheid (Voerendaal), de Kiensjheid (Schinnen), de kindsheid (Eigenbilzen, ... ), de kinsheed (Nieuwenhagen), kiendsheid (Oirlo, ... ), kindsheed (Epen), kindsheid (Baarlo, ... ), kinschheid (Schimmert), kinsheid (Bree, ... ), kinshéed (Loksbergen), kindsheidoptocht: kensheͅjtoptoͅx (Meijel) De broederschap van kinderen die als doel had de heidense kinderen, vooral die in China, op te voeden, Broederschap der H. Kindsheid [Hèllige Kinsheid]. [N 96D (1989)] III-3-3
broedhen broed: bryi̯ (Neerpelt), brø̄i̯ (Leut, ... ), brø̄u̯ (Bocholt), brū.t (Overrepen, ... ), broedbeest: brø̄i̯biǝs (Eisden), brø̄i̯biɛs (Maasmechelen), brø̄i̯bīǝst (Dilsen, ... ), brø̄i̯bīɛs (Boorsem), broeder: bryi̯ǝr (Achel), bryǝr (Beringen, ... ), brȳǝr (Eksel), brøu̯ǝr (Herderen), brø̄u̯ǝr (Neerharen), brēi̯ǝr (Gellik, ... ), brīǝr (Waltwilder), broedheks: bryhɛks (Hechtel), bryi̯hɛks (Sint Huibrechts Lille), bryɛks (Hechtel), brȳ.hɛks (Zonhoven), brȳhęks (Nerem), brȳhɛks (Zonhoven), brȳi̯hɛks (Kaulille), brȳǝtɛks (Kinrooi), brø̄.hɛks (Kessenich), brø̄i̯hɛks (Echt, ... ), brø̄i̯ɛks (Elen), brø̄u̯hɛks (Molenbeersel), brø̄u̯ɛks (Rotem), brēi̯hɛks (Beek, ... ), bręi̯hɛks (Grote-Brogel, ... ), brīhɛks (Peer), broedhen: brihen (Genk), brui̯hen (Hees, ... ), bryhen (Heusden, ... ), bryi̯hin (Berg, ... ), brȳ.hen (Zonhoven), brȳhen (Henis, ... ), brȳhin (Hoeselt, ... ), brøu̯hen (Hamont), brø̄i̯en (Uikhoven), brø̄u̯hen (Lanaken), brēi̯hen (Opglabbeek), brī.hen (Beverst, ... ), brū.then (Ulbeek), brū.thin (Heks, ... ), brūthen (Godschei, ... ), brūǝthen (Gutschoven), broedkaardige: brukǭdegǝ (Halen), broedkarige: brū.tkǭregǝ (Gors-Opleeuw, ... ), brū.tkǭrǝgǝ (Tongeren), brūtkǭregǝ (Heers), broedkarige hen: brutkorǝgǝ hen (Herk-de-Stad), bryi̯kǭregǝ hen (Lummen, ... ), brū.tkōlegǝ hen (Kortessem), brū.tkǭlegǝ hęn (Diepenbeek), brū.tkǭregǝ hen (Boekhout, ... ), brū.tkǭrǝgǝ hin (Broekom), brūi̯tkǭrǝgǝ hen (Buvingen), broedklots: brøu̯klǫts (Boekt Heikant), brūklots (Boekt Heikant), broedkont: bri.kont (Beverst), bryko.nt (Heusden), brȳko.nt (Piringen), brø̄i̯ko.nt (Rekem), brø̄uko.nt (Maaseik), broedprij: briprái̯ (Grote-Spouwen), bripręi̯ (Mopertingen), brø̄i̯prii̯ (Uikhoven), broedvot: brø̄u̯vot (Meeswijk), hen die broedt: hin dę bryt (Rijkhoven), hen wat broedt: hin a bryt (Diets-Heur), hin wa bryt (s-Herenelderen), klots: klots (Kwaadmechelen, ... ), klotshen: klǫtshen (Paal) Kip die voortdurend neigingen vertoont om te broeden. [N 19, 59; JG 1a, 1b, 1c, 2c; monogr.] I-12
broedhokje bak: bak (As, ... ), zijne bak (Koersel), Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!  bak (Gruitrode), broedbak: breubak (Sint-Pieter), breujbak (Swalmen, ... ), breutbak (Beesel), brubak (Rijkhoven), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  breujbak (Grathem, ... ), broedhok: breu-hok (Guttecoven), breudhok (Geleen), breuhok (Sint-Pieter), breuj hok (Wijlre), breuj-hok (Herten (bij Roermond)), breujhok (Buchten, ... ), broei-j hok (Sevenum), bruihok (Eys), bruijhok (Doenrade), brujhok (Doenrade), n’ breujhok (Doenrade), (o.).  br‧øͅi̯hoͅ.k (Eys), Algemene opmerkingen bij deze vragenlijst:  breud hok (Thorn), breuj hok (Thorn), broedhokje: broej hûkske (Venray), bry(3)̄j høͅkskə (Meijel), broedkooi: broej kui (Venray), de brujkow (Klimmen), broedkot: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  e briēkot (Bilzen), cage (fr.): Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’n kaasj (Bilzen), hok: hòk (As), hokje: hekskə (As), hukske (Vlodrop), kot: kot (Tongeren), kotje: kôêtje (Eisden), loge (fr.): Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’n lòsj (Bilzen), Z. gewoner syn. nèsbák. Fr. loge.`  lósj (Zolder), lok: loch (Mielen-boven-Aalst), loek (Tongeren), nest: nes (Vlijtingen), nesj (Kortessem), nest (Jeuk), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  nêst (Wanssum), nestbak: nestbak (Houthalen), (toegift).  nestbak (Tongeren), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  ne nèzbák (Zolder) 2. Broedhokje voor duiven. || een hok speciaal om er te paren en te broeden? [N 93 (1983)], [N 93 (1983)] || Hoe heet de woonplaats van de duif? [N 93 (1983)] || Hoe heet verder: broedhokje, broedvak? [N 93 (1983)] || hok waarin gebroed wordt [N 93 (1983)] III-3-2
broedkamer, broedbak broedbak: broedbak (Achel, ... ), broǝt˱bak (Hasselt), bru.ǝt˱bak (Diepenbeek), brut˱bak (Kerkhoven), bryt˱bak (Houthalen), brø̄t˱bak (Geistingen), brōt˱bak (Beek, ... ), brūt˱bak (Venray), broedkamer: broedkamer (Asenray / Maalbroek, ... ), brutkǫmǝr (Millen), brōtkāmǝr (Beek, ... ), broeibak: brȳjbak (Meijel), brø̄bak (Geulle), brø̄jbak (Asenray / Maalbroek, ... ), brø̜jbak (Maasmechelen, ... ), brējbak (Opglabbeek), broeikamer: broeikamer (Wellerlooi), brø̄jkāmǝr (Asenray / Maalbroek, ... ), moederbak: mōjǝrbak (Zepperen) Broedruimte van de bijen. Een broedkamer (in België ook hoogsel genoemd) is een bak zonder deksel en zonder bodem met in twee van de vier wanden een sponning, waar de toplatten der raampjes in komen te hangen. Het aantal broedkamers of broedbakken is afhankelijk van de sterkte van het bijenvolk. Globaal kan men een onderscheid maken in drie systemen: het werken met één broedkamer, het systeem waarbij het hele jaar door twee broedkamers bovenop elkaar staan en het systeem waarbij twee broedkamers voortdurend gebruikt worden met uitzondering van de hoofddrachtperioden. In Nederland is de bedrijfsmethode met één broedkamer gedurende het hele jaar nog steeds de meest gebruikelijke (De Roever, pag. 505). Per broedkamer of broedruimte kan het aantal ramen variëren. Het kunnen 12 of minder ramen zijn maar ook 20 of meer. [N 63, 10d; Ge 37, 19] II-6
broedkamerraam broedkamerraam: broedkamerraam (Dilsen, ... ), bru.ǝtko.ǝmǝrrǭm (Diepenbeek), brutkāmǝrrām (Meijel), brø̄tkāmǝrrām (Geistingen), brōtkāmǝrrām (Peij, ... ), broedraam: broedraam (Born, ... ), brutrǭm (Alken, ... ), brytroǝm (Houthalen), brōtrām (Beek, ... ), broedraampje: brūtręmkǝ (Venray), broedraat: brutrāt (Kerkhoven), broeibakraam: brø̄jbakrām (Herten), broeikamerraam: broeikamerraam (Wellerlooi), brø̄jkāmǝrrām (Asenray / Maalbroek), broeiraam: brø̄jrām (Asenray / Maalbroek, ... ), brø̄rām (Geulle), broeiraampje: (mv)  brøjrę̄mkǝs (Weert), kweekraam: kwikrām (Zepperen), raam: raam (Zonhoven), raampje: rę̄mpkǝ (Stein), (mv)  rēmpkǝns (Noorbeek, ... ) Uitneembaar raam in de broedkamer waarin de bijen hun raten kunnen bouwen. Het moderne raam hangt of ligt zodanig in de kast dat het rondom bijenruimte heeft d.w.z. een ruimte van 5-8 mm tussen de verschillende ramen of tussen twee voorwerpen. Door deze ruimte blijft het raam uitneembaar en wordt voorkomen dat de bijen met propolis alles aan elkaar kitten. Met de maten van het raam is zeer veel geëxperimenteerd. Globaal vallen de ramen uiteen in drie groepen: een groep die meer hoog dan lang is, een wat grotere waarbij beide afmetingen gelijk zijn en de grootste groep die een kleinere hoogte- dan lengtemaat vertoont. Men spreekt respectievelijk ook van de diepe of staande, de vierkante en de liggende ramen. Bekende raamsoorten zijn o.a. het Simplexraam, M(odified) D(adant)-raam en het Langstrothraam. Zie ook de lemmata Simplexkast, Dadantkast en Langstrothkast. [N 63, 10e; Ge 37, 20; monogr.] II-6