e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
branden achternabranden: axtǝrnōbranǝ (Lommel), afborren: āfbǫrǝ (Heythuysen), afbranden: afbranden (Maasbracht), afbranǝ (Herk-de-Stad, ... ), afbranǝn (Waasmont), āfbranjǝ (Heythuysen), ǭfbē̜nǝ (Tongeren), afrussen: ǭfrøsǝ (Wellen), afschroeien: (de haren worden) afgǝsxrø̄jt (Horst), berren: be͂.rə (Eupen), beͅi̯nən (Borlo), beͅi̯ənə (Mielen-boven-Aalst), beͅə.nə (Montzen), binə (Tongeren), bīənə (Bilzen), bɛi̯nə (Welkenraedt), bɛrə (Eupen), bɛə.nə (Kelmis, ... ), bɛənə (Welkenraedt), bɛ̄rə (Eupen), bɛ̄ənə (Aalst), de stoof bertj (Nederweert), borren: borre (Echt/Gebroek, ... ), borə (Stokkem), boͅrə (Kessenich, ... ), boͅrən (Bocholt), börre (Venlo, ... ), bøͅrə (Altweert, ... ), de kache bort (Dieteren), de kachel bort (Buchten, ... ), de kachel bort??? (Schinnen), de kachel bört (Schinveld), de sjtoof bort (Panningen, ... ), de sjtōōf bort (Susteren), de stoaf bortj (Thorn), de stoof bord (Helden/Everlo), de stoof bort (Obbicht), de stoof bortj (Horn), de stoof bōrt (Lutterade), de stoof bördj (Weert), de stouf bort (Einighausen, ... ), de stouf bort?? (Schinnen), de stōōf bŏrt (Grevenbicht/Papenhoven), (Gewoon ronde in de keuken heet stouf, de mooiere heet kachel).  de kachel bort (Einighausen), branden: (het varken wordt) gǝbrānt (Eijsden), b ̇janǝ (Vliermaal), b ̇janǝn (Diepenbeek), bejanən (Sint-Huibrechts-Hern), beja͂nən (Ulbeek), bj(i)ā.nə (Gutschoven), bjan (Vliermaalroot, ... ), bjana (Koninksem), bjanǝ (Alken, ... ), bjanə (Genoelselderen, ... ), bjanə(n) ('S-Herenelderen), bjanən (Beverst, ... ), bjā.nə (Borgloon), bjānə (Guigoven, ... ), bjānən (Diepenbeek, ... ), bja͂nə (Kozen, ... ), bjeͅn (Hoeselt), bjiənə (Beverst), bjo͂ͅnə (Rosmeer), bjānǝ (Kortessem), bjęnǝ (Tongeren), bj‧anə (Rijkel, ... ), brande (Arcen, ... ), branden (Berverlo, ... ), brandt (Baarlo, ... ), brandən (Sint Huibrechts Lille), brangde (Sevenum), branje (Asenray/Maalbroek, ... ), branjǝ (Heythuysen, ... ), branne (Maastricht, ... ), brantj (Beesel), branǝ (Geulle, ... ), branǝn (Beringen, ... ), branə (Amby, ... ), branən (Beverlo, ... ), bran̂ (Tessenderlo), brāndt (Heijen), brānə (Beringen, ... ), brānən (Houthalen), brān̂ (Zonhoven), bra͂.n̂ (Zonhoven), brānǝ (Helchteren, ... ), bręnǝ (Mechelen), brɛnǝ (Beek, ... ), brɛnǝn (Hoensbroek, ... ), bēnǝ (Beverst), bɛjnǝ (Beverst), de kachel (Borgharen), de kachel bount (Blerick), de kachel braant (Gennep, ... ), de kachel brand (Meerlo, ... ), de kachel brandt (Afferden, ... ), de kachel branjt (Posterholt), de kachel brant (Valkenburg, ... ), de kachel brantj (Genooi/Ohé, ... ), de kachel brāndt (Wellerlooi), de kachel brânt (Limmel), de ka͂chel bra͂nt (Heer), de schtoof bra͂nt (Heer), de sjfoof brantj (Asenray/Maalbroek), de sjtoof brand (Ulestraten), de sjtoof brandj (Swalmen), de sjtoof brâant (Steyl), de sjtouf brantj (Beegden), de stoaf brand (Swolgen), de stoaf brandt (Lottum), de stoaf brantj (Buggenum, ... ), de stoof brandj (Herten (bij Roermond), ... ), de stoof brandt (Belfeld, ... ), de stoof brandtj (Echt/Gebroek, ... ), de stoof brangt (Kessel), de stoof branjt (Reuver), de stoof brant (Mheer), de stoof brantj (Heel, ... ), de stoof brantjt (Sint-Odiliënberg), de stouf brandj (Broeksittard), pjanə (Rosmeer), vónke (Tongeren), gewoonlijk kachel  de stoof brandt (Meterik), Ki-jk maar good ût deste doa di-jn vinger neet aan (ver)bran(d)s: let op dat je daarmee niet bedrogen uit komt Gèè köntsj doaviêr waal èè kèèrske loate branne: voor het verloop daarvan kun je wel erg dankbaar zijn  branne (As, ... ), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  branne (Beverlo), vero.  braŋə (Ospel), verouderd  brange (Nederweert), ¯t hoes brant al ¯t naat hout wèlt neet branne De kachel brant neet good In de hèl mote branne: door vuur gepijnigd worden  branne (Maastricht), brennen: (men roept) ǝt bręnt (Kelmis), brenne (Sittard), breͅanən (Teuven), brɛnə (Bleijerheide, ... ), brɛənə (Welkenraedt), de kachel brene (Bingelrade), de kachel brent (Doenrade, ... ), de kachel brĕnt (Eys), de kachel brènt (Epen), de stoaf brent (Sittard), de vonk brent (Mheer), der kachel brennt (Rimburg), der kachel brent (Heerlen, ... ), (Oud borst).  de kachel brent (stoof) (Brunssum), fakkelen: fakǝlǝ (Neerharen), fakələ (Simpelveld), fonksen: bargoens  fonkse (Heerlen), hingerblijveren afbranden: heŋǝrblivǝrǝ āfbrɛnǝ (Terwinselen), in stro leggen en aansteken: en strūj lɛgǝ ɛn ānstē̜kǝ (Blerick), kolen: ¯t Käölde nog in de kachel Die kole käöle good  käöle (Maastricht), losbranden: lǫsbjanǝ (Riksingen), lǫsbranǝ (Heesveld-Eik, ... ), lǫsbrɛnǝ (Waubach), met stro behandelen: met stro behandelen (Diepenbeek), nabranden: nǫbranǝ (Opglabbeek, ... ), nǭbrandǝ (Horst), orren: bǫrǝ (Ell, ... ), overbranden: ovǝrbranǝ (Lommel), schrillen: šrølǝ (Maaseik), šręlǝ (Opitter), schroeien: srø̄ǝ (Panningen), sxrø̜jǝ (Weert), sxrǭjǝn (Leunen), šrȳjǝ (Neeritter), šrȳǝ (Helden), šrøjǝ (Meijel), snelbranden: šnęlbranǝn (Berg / Terblijt), snerken: šnerkǝ (Sittard), stro aansteken: štrȳǝ ānštē̜kǝ (Tegelen), verbranden: vǝrbranǝ (Gruitrode), vlammen: bargoens  vlemme (Heerlen), wegbranden: węxbjaǝnǝ (Borgloon) branden [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || brandt [de kachel ~ ] [SGV (1914)] || door vuur verteerd worden || in vuur en vlammen staan || Na het krabben worden nog achtergebleven haren met brandend stro of een kaars of, moderner, met een (gas)brander verwijderd. [N 28, 25; N 28, 32] || Waarschuwingsroep bij het branden van de lont als teken dat de explosie spoedig zou komen. [monogr.] II-1, II-4, III-2-1
branden zonder vlam smoken: smōkǝ (Griendtsveen), zulten: zulten (Ospel), zøltǝ (Griendtsveen) Het branden van de turf is vaak een soort smeulen zonder dat hij vlam vat. [I, Ha] II-4
brander bek: bɛk (Niel-bij-St.-Truiden) lamp/ luchter; inventarisatie soorten en gebruiksmogelijkheden; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] III-2-1
brander van een lamp bek: bek (As, ... ), bĕk (Heer), bɛk (Amby, ... ), brander: braander (Gennep), brander (Baarlo, ... ), branjer (Kessel, ... ), branər (Sint-Truiden), brāānder (Griendtsveen), brānder (Heijen, ... ), brEnder (Afferden), brender (Amby, ... ), brendər (Maastricht), brenjer (Beesel, ... ), brenjər (Swalmen), brĕnder (Berg-en-Terblijt, ... ), brĕnjer (Beegden, ... ), bränder (Gulpen), bränjer (Asenray/Maalbroek), brènjer (Sint-Odiliënberg), brɛ̄ndər (Limmel), (bek).  brenjer (Thorn), (Bränder).  brender (Schimmert), (Kin kee) (v).  brenjer (Obbicht), brenner: brenner (Bingelrade, ... ), brĕnner (Eys, ... ), (Is ook jeneverstoken).  brenner (Sint-Pieter), (Zo wordt het ook genoemd).  brenner (Einighausen), kopje: köpke (\'s-Herenelderen), machientje: masjienke (Schinveld), machine: (Het mesjien van de kinkee).  mesjien (Einighausen) brander (v. e. lamp) [SGV (1914)] || brander (van een lamp) [ZND 01 (1922)] || De lampepit (ook wiek geheeten; Fr. mèche) [ZND 17 (1935)] || lampepit [ZND 01 (1922)] III-2-1
brandewijn brandewijn: brai̯ndəwīn (Eupen), brandawīn (Meeswijk), brandewien (Beek, ... ), brandewieən (Schinnen), brandewijn (Gennep, ... ), brandewièn (Schimmert), brandewiên (Neeroeteren), brandewīeen (Weert), brandewīen (Schimmert), brandewīēn (Amby, ... ), brandewĭĕn (Venlo), brandewíén (Sevenum), brandjewīēn (Kapel-in-t-Zand), brandwien (Rimburg), brandəwien (Klimmen, ... ), brandəwīēn (Simpelveld), brandəwīn (Blitterswijck, ... ), branjəwīēn (Horn, ... ), branjəwĭĕn (Reuver), brannewijn (Genk, ... ), brannewèè.n (Hasselt), brannewèè.ën (Zonhoven), bran’dewien (Bleijerheide, ... ), brāāndewĭĕn (Gennep), bràndewièn (Sevenum), bràndewīēn (Heerlen, ... ), bràndəwīēn (Maastricht), brándewiēn (Roermond), brándewīēn (Simpelveld), brândewien (Castenray, ... ), brandewinj  brandəwinj (Meijel), Franse brandewien veur de kop te wasse Brandewien mèt sókker  brandewien (Maastricht), morelle op brandewien  brandewīēn (Roermond), Zich de kop wsje mit franse brandewien: pimpelen om het reinigende en desinfecterende element, alkohol, ook wel voor hoofdwassing in vroegere tijden gebruikt  brandewien (Sittard), brandwijn: bra.ntwīən (Neeroeteren), cognac: cognac (Blerick), conjac (Velden), conjak (Maasbracht), konjak (Caberg, ... ), konjàk (Horn), koͅnjak (Kwaadmechelen), kònjak (Bree), kónjàk (Sittard), kônjak (Venlo), franse  coonjac (Maastricht), uit wijn  konjak (Posterholt), cognacje: konjekskə (Horn), drupje: drupke (Gulpen), dröpke (Maastricht), foezel: foezel (Maasbree), fozzel (Sittard), fūzəl (Gennep, ... ), franse: fraanse (Gronsveld, ... ), franse (Beek, ... ), fransə (Geleen, ... ), frànse (Klimmen), frànsə (Nieuwstadt), fràànsə (Schimmert), fránse (Amby), fránsə (Amstenrade, ... ), ənə fransə (Urmond), cognac  fraanse (Itteren), De kop wasse met get frans  franse (Maastricht), franse cognac: frans côgnac (Blerick), graanjenever: grenjenever (Eksel), hasselder: hasəldər (Eupen), jenever: gənɛ̄.vər (Neeroeteren), sjeneever (Venlo), sjenever (Bunde), sjenéévər (Heel), sjever (Roermond), sjneever (Herten (bij Roermond)), zjəneevər (Heugem), zjənéevər (Meijel), oude klare  sjeneever (Itteren), sterke drank  snèver (Meijel), jonge klare: jònge klaore (Venray), klare: klaorö (Stevensweert), klaorə (Swalmen), kloëre (Bilzen), oude klare: aojə klaorə (Hunsel), auwe klaore (Vlodrop), ālde klaore (Venray), ouwe klaore (Kerkrade), reiss-mich-nieder: slechte kwaliteit  reismignieder (Sittard), schnaps (du.): s-jnaps (Schinveld), schnaps (Vijlen, ... ), schnàps (Heerlen), sjaps (Tegelen), sjnaps (Haelen, ... ), sjnàps (Jabeek, ... ), snàps (Pey), uit graan  sjnaps (Posterholt), Verklw. sjnepske  sjnaps (Heerlen), schnaps-je: sjnèpskə (Heerlerbaan/Kaumer), snik: sjnïk (Tongeren), sprits: špri.ts (Eys), vieux: vjeu (Horn) (aardappel)brandewijn, jenever || brandewijn || brandewijn (franse) || brandewijn uit Hasselt || brandewijn; Hoe noemt U: Sterk alcoholische drank, gestookt uit wijn of graan (brandewijn, snevel, franse) [N 80 (1980)] || Franse brandewijn || sterk alcoholische drank, gestookt uit wijn of graan (brandewijn, franse) [N 80 (1980)] || sterke drank III-2-3
brandgist afraapsel: afrāwpsǝl (Kerkom), bittere stoffen: bittere stoffen (Neer), brandgist: bra.ŋkgē.s (Panningen), brandgist (Arcen), brantjges (Schinnen), brāntges (Valkenburg), brandheef: brantø̜̄f (Sittard), drab: drab (Horn), rommel: rǫmǝl (Horn) De aan de randen van gistkuipen aangezette gist en hophars die een zeer donkere kleur hebben. [N 35, 71] II-2
brandhout aanmaakhout: aanmaakholt (Blerick), aanmaakhout (Echt/Gebroek, ... ), amaakhoot (Schaesberg), aonmaakhout (Maastricht), ánmākhōlt (Gennep, ... ), (klein: voor de aanmaak).  ànmaakhoalt (Venray), schânse huuëre bij \'t ánmaakhaolt  ánmaakhaolt (Castenray, ... ), aanmaakhoutjes: aanmaakhöltjes (Kessel), ánmākhø͂ͅltjəs (Gennep, ... ), bernhout: bɛ̄rhōt (Eupen, ... ), bernhoutjes: bɛ̄rhøͅltjəs (Eupen, ... ), blokjeren: bløͅksjərə (Vaals), blokken: bløͅk (Lanaken, ... ), brand: brand (Sint-Huibrechts-Lille), brandj (Horn, ... ), brant (Maastricht, ... ), brantj (Asenray/Maalbroek, ... ), brandhout: bēͅənhōͅ.t (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), biəŋhout (Tongeren), bi̯anhōt (Kortessem, ... ), bi̯anhoͅu̯t (\'s-Herenelderen), bi̯ānhōt (Diepenbeek, ... ), bi̯āənhoət (Gutshoven, ... ), bi̯a͂.nhoͅu̯ət (Wellen, ... ), bja.nhouət (Wellen), bjanhout (Millen, ... ), bjanhoͅu̯t (\'s-Herenelderen), bra:ntho.t (Lanaken), braand-haot (Noorbeek, ... ), braandhaalt (Gennep), braandhoit (Werm), braandhoot (Veldwezelt), braandhout (Beverst, ... ), braanthoot (Vroenhoven), braanthout (Lanaken), braindjhout (Ospel), brandhād (Oostham), brandholt (Afferden, ... ), brandhoot (Bilzen, ... ), brandhout (Amby, ... ), brandhoät (Eijsden), brandjhoot (Doenrade), brandjhoou̯t (Swalmen), brandjhout (Beesel, ... ), brandout (Eisden, ... ), branduit (Opglabbeek), brangdhout (Sevenum), brangkhoot (Vijlen), brangkhout (Baarlo), brangthout (Helden/Everlo), branjdhout (Sint-Odiliënberg), branjdjhout (Schinveld), branjthout (Sint-Odiliënberg, ... ), branjthoͅu̯t (Obbicht, ... ), branjtjhoͅu̯t (Schinveld), brankholt (Steyl), brankhoot (Heerlen, ... ), brankhoots (Haanrade, ... ), brankhout (Baarlo, ... ), branktholt (Velden), brankthout (Maasbree), branōͅt (Sint-Truiden, ... ), brant(h)ōͅt (Sint-Truiden, ... ), brant(h)ø.yt (Opglabbeek), brantaut (Maaseik), branthaat (Peer), branthāt (Oostham, ... ), brantheut (Linde), branthoit (Beringen), brantholt (Afferden, ... ), branthowt (Hamont), branthōt (Beringen, ... ), branthōͅt (Eigenbilzen, ... ), branthoͅlt (Arcen, ... ), branthoͅu̯t (Amby, ... ), branthuiet (Opoeteren), branthuit (Opglabbeek), branthø&#x0304t (Peer, ... ), branthøͅi̯t (Opglabbeek, ... ), branthøͅi̯ət (Opoeteren, ... ), brantjhoot (Brunssum, ... ), brantjhout (Beegden, ... ), brantjhōt (Brunssum, ... ), brantjhōət (Swalmen), brantjhoͅu̯t (Beegden, ... ), brantjout (Puth), brantjoͅu̯t (Puth), brantout (Maaseik), brantōͅt (Sint-Truiden), brantōͅu̯t (Boorsem, ... ), brantoͅu̯t (Eisden, ... ), braŋkhōt (Rimburg, ... ), braŋkhōts (Simpelveld), braŋkhoͅlt (Steyl, ... ), braŋkhoͅu̯t (Baarlo, ... ), braŋkthoͅu̯t (Maasbree), braŋthoͅu̯t (Helden/Everlo, ... ), brāndhāld (Lottum), brāndholt (Heijen, ... ), brāndhout (Horst, ... ), brāntholt (Heijen, ... ), brānthōlt (Blitterswijck, ... ), brānthōt (Vroenhoven, ... ), brānthōͅt (Werm, ... ), brānthoͅlt (Meerlo, ... ), brānthoͅu̯.t (Gronsveld), brānthoͅu̯t (Beverst, ... ), brāntout (Geistingen), brāntoͅu̯t (Maaseik, ... ), brejnhōt (Welkenraedt), brenjthout (Obbicht), broanhoot (Paal), brōͅnhōt (Paal, ... ), brààndhout (Maastricht), brândhout (Weert), brênhoot (Mechelen), brɛnhōͅts (Eynatten), bɛ̄rhoot (Eupen), braandhout kappe Ze verkochte aon de deur braandhout Braandhout veur de hèl  brandhout (Maastricht), brandhoutjes: bɛ̄rhøͅltjə (Eupen), brenhout: brenhoot (Heerlen), brenhout (Puth), breͅnhōt (Welkenraedt, ... ), brɛnhōt (Mechelen), dunhout: dinhoot (Bilzen), dun hout (Bocholt, ... ), faseel: fasēl (Gennep, ... ), fəsēl (Gennep, ... ), fijn hout: fien hout (Boorsem, ... ), fin hout (Maaseik), finkelhout: (smal).  vinkəlhòut (As), gekapt hout: gekaptj hout (Kessenich), gekellerd: gəkɛlərt (Guigoven, ... ), gekliefd hout: gekleefd hout (Elen), gelachter: glātər (Eupen), gelachterhout: glātərhōt (Welkenraedt, ... ), glātərhoͅu̯t (Eupen), gla͂.tərho͂u̯.t (Eupen, ... ), gəlātərhoət (Mheer, ... ), jəlātərhōt (Kelmis, ... ), haardvuurhout: (40-50 cm.).  haartveerhòut (As), hakhout: hakhoot (Heerlen), hout: hoat (Overrepen), hoot (Koningsbosch, ... ), hōt (Welkenraedt, ... ), hōət (Gutshoven), hout voor de stoof: hout veur de sjtoef (Posterholt), hout voor te branden: haut vur te branne (Sint-Truiden), houtblokken: houtblŭk (Schimmert), kachelhout: kachelhaolt (Castenray), kachelhout (Weert), kaggel-hoots (Vijlen), kachelhoutjes: kachelhuitsjes (Maastricht), kaxəlhø͂ͅltjə (Gennep, ... ), káchelhäöltje (Castenray, ... ), kapsel: kepsel (Bilzen, ... ), keͅpsəl (Bilzen, ... ), kɛpsəl (Grote-Brogel, ... ), klampen: klampə (Houthalen, ... ), klampən (Eksel, ... ), klampjes: klɛmkəs (Houthalen, ... ), klɛmpkəs (Overpelt, ... ), klein hout: klāən hāt (Oostham, ... ), klee-hoot (Schaesberg), klē hōt (Kelmis, ... ), kleͅi̯n hāt (Beverlo, ... ), kleͅi̯nhōt (Mal, ... ), kleͅn hōt (Beringen, ... ), klein vinkelhout: klein finkelhout (Sint-Truiden), kleine stekjes: klein stekskes (Helchteren), kleinhout: klain hoot (Mopertingen), klaənhaat (Oostham), klee hoot (Kelmis, ... ), kleen hoot (Lummen), kleen hout (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), kleenhoot (Bilzen), kleeënhóó.t (Zonhoven, ... ), klein hoot (Mal, ... ), klein hout (Kerkom, ... ), klein out (Vucht), kleinhaat (Beverlo), kleinhoot (Eigenbilzen, ... ), kleinhout (Lanaken), klen hoot (Beringen), klen hout (Hamont), klomp: klomp (Houthalen), klompen: klompe (Hechtel), kloumpə (Lummen), klou̯mpə (Lummen, ... ), klumpən (Beverlo, ... ), Blokken \'staofhout\' voor de kachel.  kloimpe (Hechtel), klompjes: klemkəs (Houthalen), klumkes (Heppen, ... ), klumpkes (Koersel, ... ), klymkəs (Beverlo), klømkəs (Beringen, ... ), klømpkəns (Beverlo, ... ), klɛmpkəs (Houthalen), klompen  klømpkəs (Beverlo, ... ), klotjes: klutkes (Baarlo), klotsjes: klutskes (Baarlo), klötskes (Maasbree, ... ), klötskus (Boekend), kløͅtskəs (Tegelen), kluppeltjes: kluppelkes (Peer), knab: knab (Bree), klein gezaagd brandhout  knab (Bree), knabben: knab (Genk), knabbe (Bree, ... ), knabben (Bocholt, ... ), knabə (Bree, ... ), knabən (Eksel), knap (As, ... ), knep (Nederweert), Dik.  knabben (Maasmechelen), knabhout: knephout (Nederweert), knabjes: knepke (Neerglabbeek), knephout: kneͅphoͅu̯t (Nederweert), knoes: zware houtblok, in de winter als brandstof gebruikt  kn‧us (s-Gravenvoeren), knoesthout: knushōt (Sint-Huibrechts-Hern, ... ), knotsen: knoͅtsə (Bilzen, ... ), knotshout: knoͅtshōt (Sint-Huibrechts-Hern, ... ), knuul: knuul (Banholt), dik stuk brandhout  knuul (Mheer), zware houtblok, in de winter als brandstof gebruikt  kn‧yl (s-Gravenvoeren, ... ), kort hout: kort hout (Geistingen), krik: krik (Molenbeersel), krophout: kroͅphōt (Bilzen, ... ), meterhout: mātərhōͅt (Kortessem, ... ), meterhout (Beverst, ... ), metershout (Kanne, ... ), mēi̯tərhōt (Diepenbeek, ... ), mēi̯tərōt (Hasselt, ... ), mēi̯ətərhōt (Herk-de-Stad, ... ), mētərhoat (Nieuwerkerken, ... ), mētərhōt (Genk, ... ), mētərhōͅt (Genoelselderen, ... ), mētərhoͅu̯t (Lanaken, ... ), mēͅtərhāt (Lommel, ... ), mēͅtərhōt (Wellen, ... ), meͅi̯tərhōͅt (Kortessem, ... ), meͅi̯ətərhōt (Vliermaalroot, ... ), meͅtərhōt (Gelieren/Bret, ... ), meͅtərhōͅt (Genk, ... ), meͅtərhoͅu̯t (Diepenbeek, ... ), Zo wordt het weleens genoemd.  méétərhout (As), metershout: mētərshōt (Riksingen, ... ), mijnhout: mienhout (Dilsen), ovenhout: u̯ōvəhōt (Zichen-Zussen-Bolder, ... ), poestjes: puusjes (Castenray, ... ), prengelen: prɛŋkələn (Neeroeteren, ... ), rijshout: reishout (Lanaken), reͅi̯shoͅu̯t (Lanaken, ... ), schijnklotsjes: sjien-klökskes (Tegelen), sleunsel: sleunsel (Hechtel), spaantjes: spenkəs (Vliermaalroot), speͅnkəs (Vliermaalroot, ... ), spaken: spau̯kə (Maaseik, ... ), spōͅkə (Lanaken, ... ), spōͅkən (Eigenbilzen, ... ), spalken: spalken (Gelieren/Bret, ... ), spalkə (Lanaken, ... ), spaləkə (Weert, ... ), spōͅkə (Lanaken), (1 m. lang).  spalkə (As), spanen: spenen (\'s-Herenelderen, ... ), spēnə (Hoeselt, ... ), spillen: spelə (Kortessem, ... ), sprokkelhout: sproͅkəlhoͅu̯t (Bree), stekjes: stɛkskəs (Helchteren, ... ), stekken: stekker (Kleine-Brogel), stekker: stɛkər (Kleine-Brogel, ... ), stompen: stø&#x0304mp (Koninksem, ... ), stoofbrand: stoͅəvbrant (Opglabbeek), stoofhoot: sto:fha:t (Lommel, ... ), stofhāt (Oostham), stofhot (Beringen, ... ), stofhout (Sint-Lambrechts-Herk), stoofhoot (Beringen, ... ), stoofhout (Hamont, ... ), stoofhuit (Tessenderlo), stoufhoot (Sint-Truiden), stoufhout (Stevoort), [sic]  stok.kha:t (Lommel), stookheut (Tessenderlo), \"o\"is kort.  stoofhôìt (Hechtel), \'hout\' uitgesproken zoals het Eng. \'horse\'.  stoofhout (Houthalen), Om te stoken.  staofhaot (Hechtel), stoofhout: staofhout (Dilsen), stoafhout (s-Herenelderen), stoafhuit (As, ... ), stofhōͅu̯t (Overpelt), stoifhoit (Werm), stoofhaat (Beverlo, ... ), stoofhoat (Mechelen-Bovelingen), stoofhoot (Beringen, ... ), stoofhooət (Kuringen), stoofhote (Hechtel), stoofhout (Berg, ... ), stoofhowt (Hamont), stoofhuit (Schoot), stoofhóó.t (Zonhoven, ... ), stoufhoot (Sint-Truiden), stoufhout (Stevoort), stou̯əfhōt (Herk-de-Stad, ... ), stoəfhoot (Loksbergen), stōfhāt (Beverlo, ... ), stōfhōt (Beringen, ... ), stōfhōət (Herk-de-Stad, ... ), stōfhōͅtə (Hechtel, ... ), stōfhoͅu̯t (Hamont, ... ), stōfhoͅət (Neerpelt, ... ), stōͅfhōͅt (Werm, ... ), stoͅəvhøͅi̯t (Opglabbeek), stu̯oͅfhōu̯t (Kinrooi), støfhōt (Schulen, ... ), støくhōt (Schulen), stoofklampen: stoofklaampen (Overpelt), stoofknabben: stoofknabe (Genk), stovknabə (Bree), stōfknabə (Gelieren/Bret, ... ), stoofknabbetjes: stōͅfknɛpkəs (Opitter, ... ), stoofknabjes: stoafknepkes (Opitter), stookhout: sjtŏəkhōōt (Nieuwenhagen), steu.khoa.t (Hasselt), stookhaolt (Castenray), stookheut (Tessenderlo), stookhoet (Tessenderlo), stookhoot (Zonhoven), stookhout (Genk, ... ), stōkhāt (Heppen, ... ), stōkhōͅt (Zonhoven, ... ), stōkhoͅət (Neerpelt, ... ), stōkhø͂ͅt (Tessenderlo, ... ), stōͅk˂hoͅu̯t (\'s-Herenelderen, ... ), stuəkoͅu̯t (Maaseik), stu̯økhoͅt (Riemst), stwøkho.t (Riemst), styəkhøͅət (Opglabbeek, ... ), (groot).  stookhoalt (Venray), stookknabben: stouknabə (Bree), stooksel: sjtoeëksel (Heel), stoeksel (Bocholt), stoksəl (Lommel), stooksel (Eksel, ... ), stuksəl (Overpelt), stūksəl (Bocholt, ... ), støksəl (Overpelt), Dun hout, dennennaalden enz. om de kachel aan te maken.  staoksel (Hechtel), vinkelhout: fainkelhoot (Mettekoven), feenkelhooət (Gelinden, ... ), feenkelhout (Koninksem), feenkelhoət (Heers), feinkelhoot (Borgloon), feinkelhout (Wellen, ... ), feinkelhoət (Gutshoven), feinkəlhoet (Aalst-bij-St.-Truiden), fenkelho(o)t (Montenaken), fenkelho:ət (Boekhout), fenkelhoat (Heers, ... ), fenkelhoot (Boekhout, ... ), fenkelhout (Hoepertingen, ... ), fenkelhōt (Gelinden), fenkəlhōͅ.t (Hasselt, ... ), fenkəlhōͅt (Aalst-bij-St.-Truiden), feuinkelhoit (Banholt), feunkelhout (Tongeren), feŋkəlhou̯ət (Ulbeek, ... ), feŋkəlhoət (Ulbeek, ... ), feŋkəlhōt (Diepenbeek, ... ), feŋkəlhōət (Kuringen, ... ), feŋkəlhōͅt (Heers, ... ), feŋkəlhoͅu̯t (Beverst, ... ), fēŋkəlhoət (Heers), fēŋkəlhoͅu̯t (Koninksem, ... ), fēəkəlhōͅt (Engelmanshoven), fēͅi̯ŋkəlu(u̯)ət (Hoepertingen, ... ), fēͅŋkəlhōt (Mettekoven, ... ), feͅi̯.ŋkəlhōͅ.t (Borgloon, ... ), feͅi̯nkəlhoͅu̯t (Veulen), feͅi̯ŋkəlhoͅu̯t (Wellen, ... ), feͅi̯əŋkəlhoət (Gutshoven, ... ), feͅŋkəlhōt (Wellen, ... ), feͅŋkəlhōͅ.t (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), fi.nkelhóó.t (Zonhoven), fienkelhoat (Wellen), fijnkelhoat (Heers), finkelhaut (Kortessem), finkelhoat (Hasselt), finkelhoot (Beverst, ... ), finkelhooət (Borgloon, ... ), finkelhout (Berlingen, ... ), finkelhoət (Kuringen, ... ), finkelhuit (Sint-Lambrechts-Herk), finkelhôt (Hasselt), finkeloot (Hasselt, ... ), finkelōōt (Sint-Truiden), finkelōͅt (Sint-Truiden), fiŋkəlhoat (Nieuwerkerken, ... ), fiŋkəlhōt (Hasselt, ... ), fiŋkəlhōət (Stevoort, ... ), fiŋkəlhōͅt (Kortessem, ... ), fiŋkəlōət (Diepenbeek, ... ), fiŋkəlōͅt (Hasselt, ... ), fonkelhoot (Genoelselderen, ... ), fonkelhout (Berg, ... ), foonkelhoot (Genoelselderen), funkelhout (Heer, ... ), fè.nkelhóó.t (Zonhoven), fønkelhoot (Sint-Pieters-Voeren), fønkelhout (Koninksem), fønkelhōt (Sint-Huibrechts-Hern), fɛi(j)nkəlho(ə)t (Gelinden), veinkelhoot (Rekem), veunkelhaat (Zichen-Zussen-Bolder), veunkelhoot (Kanne, ... ), veunkelhout (Rekem), veŋkəlhōt (Gelieren/Bret, ... ), veŋkəlhoͅu̯t (Borlo, ... ), veŋkəlhøt (Neerglabbeek, ... ), veŋkəlhøͅi̯t (Meeuwen, ... ), veŋkəlhøͅi̯ət (Opoeteren, ... ), veͅi̯ŋkəlhoͅu̯t (Rekem, ... ), vi.ŋkəlhø.yt (Opitter), vinkelhoot (Gelieren/Bret, ... ), vinkelhout (Bocholt, ... ), vinkelhuit (Meeuwen, ... ), vinkelhut (Neerglabbeek), vinkeluit (Bree), vinkenhoot (Genk), vinkəlho:t (Genk), viŋkəlhōt (Schulen, ... ), viŋkəlhuit (Opglabbeek), viŋkəlhø.yit (Bree), viŋkəluit (Dorne), voenkelhoət (Beverst), voenkelhuit (Opglabbeek), vonkelhoot (Eigenbilzen, ... ), vonkelhout (Vlijtingen), voonkelhoot (Vroenhoven), voonkelhout (Val-Meer, ... ), vunkelhaot (Banholt, ... ), vunkelhoot (Amby, ... ), vunkelhout (Berg-en-Terblijt, ... ), vunkeloot (Bilzen), vunkelout (Dilsen, ... ), vuunkelhout (Elen), vynkelout (Maaseik), vynkəloͅ.ut (Boorsem), vöŋkəlhôt (Montzen), vøŋkehout (Eisden), vøŋkelhout (Lanaken, ... ), vø̄.ŋkəlhōͅ.t (s-Gravenvoeren, ... ), vøͅ.ŋkəlhou.t (Eupen), Este neet oppast, dan maak ich vinkelhuit van dich: kijk maar uit, of ik zal je eens duchtig de les spellen  vinkelhuit (As, ... ), Finkelhout Fi.nkelhóó.t mao.ke  fè.nkelhóó.t (Zonhoven), i.e. vinkelhout.  vinkeluit (Bree), sprokkelhout  vunkelhout (Maastricht), vinkenhout: veŋkənhōͅt (Genk, ... ), vonkelhout: feunkelhout (Tongeren), foͅŋkəlhōt (Genoelselderen, ... ), foͅŋkəlhoͅu̯t (\'s-Herenelderen, ... ), funkelhoot (Doenrade), funkelhout (Nieuwstadt, ... ), fönkelhout (Guttecoven), fø&#x0304kəlhōt (Mielen-boven-Aalst, ... ), fø&#x0304ŋkəlhoət (Mheer, ... ), fø&#x0304ŋkəlhoͅu̯t (Tongeren, ... ), føŋkəlhout (Tongeren, ... ), føŋkəlhōt (Sint-Huibrechts-Hern, ... ), føŋkəlhoͅu̯t (Heer, ... ), føŋkəloͅu̯t (Rekem), føͅŋkəlhoͅu̯t (Eupen), veunkelhoüt (Gronsveld), vōŋkəlhōͅu̯t (Amby, ... ), vōŋkəlhoͅu̯t (Val-Meer, ... ), voͅŋkəlhōt (Veldwezelt, ... ), voͅŋkəlhōͅt (Eigenbilzen, ... ), vunkelhoot (Heerlen), vunkelhoots (Kerkrade), vunkelhout (Dilsen, ... ), vuŋkəlhōͅt (Martenslinde, ... ), vuŋkəlhøͅi̯t (Opglabbeek, ... ), vy(3)̄ŋkəlhoͅu̯t (Kanne, ... ), vyŋkəlōͅu̯t (Boorsem, ... ), vyŋkəloͅu̯t (Maaseik, ... ), vø&#x0304.ŋkəlhōͅ.t (\'s-Gravenvoeren, ... ), vø&#x0304ŋkəlhōt (Mal, ... ), vø&#x0304ŋkəlhōət (Riemst, ... ), vø&#x0304ŋkəlhoͅu̯t (Rekem, ... ), vø.ŋkəlhau̯t (Molenbeersel, ... ), vø.ŋkəlho.u̯t (Opgrimbie, ... ), vønkəlhout (Kinrooi), vøŋkəlau̯t (Stokkem), vøŋkəlhōt (Heerlen), vøŋkəlhōts (Bleijerheide, ... ), vøŋkəlhoͅu̯t (Amby, ... ), vøŋkəlo.ut (Maaseik), vøŋkəloͅu̯t (Meeswijk), vø͂ͅŋkəlhōət (Beverst, ... ), vøͅŋkəlhōͅt (Rosmeer, ... ), vøͅŋkəlhoͅu̯t (Veldwezelt, ... ), v‧øͅŋkəlho͂u̯.t (Eupen, ... ), Dun.  vunkelhout (Maasmechelen), Het is gekloofd (dikker) hout  vøŋkəlhoͅu̯t (Herten (bij Roermond)), Klemtoon op \'voon\'.  voonkelhoot (Vroenhoven), vonkelhout  fúnkëlhòut (Tongeren), voor de kachel; schansen voor de bakoven  vøŋkəlhoͅu̯t (Guttecoven), vonkelstek: vunkelsjtek (Geleen), vonkenhout: vøŋkəhoͅu̯t (Eisden, ... ), wishout: weshāt (Beverlo, ... ), weshōt (Paal, ... ), weshoͅu̯t (Halen, ... ), wishout (Halen) [Lk 02 (1953] [Lk 02 (1953)] [SGV (1914)] [ZND 01 (1922)] [ZND 22 (1936)] [ZND 48 (1954)] [ZND m] [ZND m](bos) kort dik stookhout || aanmaakhout || aanmaakhout voor fornuis of kachel || aanmaakhout, kleine stukjes hout om een vuur aan te steken || aanmaakhoutje || aanmaakhoutje, kachelhoutje || brandhout [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || brandhout (in brokjes) [ZND B1 (1940sq)] || Brandhout voor de kachel [ZND 48 (1954)] || brandhout, aanmaakhout || brandhout, kachelhout || brandhout; klein hout voor de kachel [ZND 22 (1936)] || fijn hout waarmee men de stoof aansteekt || fijngehakt brandhout || gekloofd hout || hakhout || Hoe noemt u het brandhout voor de kachel? (brandhout, stoofhout, kapittelhout) [N 104 (2000)] || Hoe noemt u: de houtsortering die ongeschikt is voor andere doeleinden dan brandstof [N 75 (1975)] || Hoe noemt u: gekloofd brandhout, meestal 1 oude el lang (verceelhout?) [N 75 (1975)] || Hoe noemt u: gekloven, geschild akkermaalshout, bestemd voor brandhout (talhout, blokkeel, stek?) [N 75 (1975)] || Hoe noemt u: houtsortering, 1/3 van de lengte van honderdhout bij dezelfde dikte (kachelhout: 1000 stuks = 0,888 m3, 1125 stuks = 1 m3?) [N 75 (1975)] || hout om op te stoken || hout van begrensde dikte, van één meter lang en per stère verkocht || kachelhout || kachelhoutjes || kachelklaar brandhout || Klafterholz || klein hout om de kachel aan te maken || klein stuk brandhout || kleingehakt brandhout || kleinhout || kort stukjes stam dienend als brandhout in de kachel of het fornuis || op maat gezaagd kachelhout || snipperhout (brandhout) || sprokkelhout om er de kachel mee aan te maken || stoofhout || stookhout || stooksel, wat gestookt kan worden, inz. brandhout || stuk (meestal gezaagd) hout als brandstof || stuk brandhout || stuk stoofhout || stukken brandhout || tot brandhout gekapt hout || verzamelnaam voor kachelhoutjes I-7, III-2-1
brandijzer vuurijzer: vyrizǝr (Sevenum), vȳrīzǝr (Venray), vø̄rīzǝr (Nederweert) Een ijzer bij de open haard waartegen de turven op hun zijde worden gelegd. [I, 10d] II-4
brandkast in de sacristie allerheiligste: allerhelligste (Maastricht), brandkast: b[r}andjkast (Tungelroy), braandkaas (Sint-Martens-Voeren), braandkas (Eksel, ... ), braandkoast (Diepenbeek), bran-kas (Hoeselt), brandjkas (Linne, ... ), brandjkas, -kes (Geleen), brandjkast (Haler, ... ), brandkas (Baarlo, ... ), brandkast (Eksel, ... ), brangdkast (Sevenum), branjdkas (Lutterade), brankkas (Chèvremont, ... ), brantjkast (Doenrade), brāndkas (Boorsem, ... ), brāntkas (Tessenderlo), brendjkas (Guttecoven), brenjdkas (Urmond), bràntjkàs (Amstenrade), de brandkas (Klimmen, ... ), de brank-kas (Nieuwenhagen), brandkluis: de brandkluus (Meerssen), coffre-fort (fr.): coffrefort (Eigenbilzen, ... ), de còffre faor (Tongeren), de kofferfôr (Mechelen-aan-de-Maas), der kòfrefaort (Montzen), koferefaur (Loksbergen), koferefoà (Hasselt), koffrefort (Zonhoven), geldschrank: jeldsjrank (Kerkrade), kluis: de kloehs (Nieuwenhagen), de kloes (Eisden, ... ), de kloeës (Hoensbroek), de kluis (Eys, ... ), kl"sj (Meijel), kloees (Ell, ... ), kloes (Baarlo, ... ), klōēs (Klimmen), klōēës (Nieuwenhagen), kluis (Heugem, ... ), kluus (As, ... ), sacramentstoren: sakrementstoere (Bocholt), sacristiekluis: sakristi-jkloes (Eisden), safe (eng.): de seef (Maastricht), seef (Maastricht) De brandkast, kluis of safe, waarin de heilige vaten bewaard worden. [N 96A (1989)] III-3-3
brandlamp benzinelamp: bɛnzīnlamp (Buchten), brander: bjanǝr (Diepenbeek), branǝr (Houthalen), brandlamp: branjtjlamp (Schinnen), brantjlamp (Heel, ... ), brantlamp (Meijel), braŋklamp (Heerlen), brāntlāmp (Ottersum), bęjǝnlamp (Jeuk), brenlamp: brɛnlamp (Kerkrade, ... ), brenner: bręnǝr (Gulpen), brɛnǝr (Klimmen), gasoline-brandlamp: gāsǝlinǝ braŋklamp (Maasbree), naphtelamp: nafla.mp (Hasselt), naftlāmp (Tessenderlo), prent-brenner: prɛnt˱brɛnǝr (Klimmen) Toestel om verf af te branden. Men onderscheidt spiritus- en benzinelampen al naar gelang de brandstof. Zie ook afb. 100. [N 67, 61b; monogr.] II-9