e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
bovenkant van het brood bovenkant: buvǝkant (Genk), bōvǝkanjt (Neeritter), bōvǝkantj (Tungelroy), būvǝnkānt (Oost-Maarland), bǭvǝkant (Brunssum, ... ), bovenkorst: bowǝkors (Blerick), bø̜̄vǝkǭs (Stein), bōvǝkōrs (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), bōvǝkǫs (Munsterbilzen), bǭvǝkors (Hout-Blerick, ... ), bǭvǝkǭrst (Ottersum), bovenkorstje: bōvǝkušǝ (Rumpen), bovenste korst: bø̄vǝštǝ kōš (Beek), bǫvǝstǝ kǫst (Melveren), deksel: dęksǝl (Rekem), korst: kors (Herten, ... ), korst (Heythuysen, ... ), kos (Bilzen, ... ), kost (Bevingen), kurs (Maaseik), kuš (Bleijerheide, ... ), kuǝš (Eys, ... ), kō.rs (Panningen), kō.rst (Panningen), kōrs (Arcen, ... ), kōrst (Helden, ... ), kōrš (Rothem, ... ), kōš (Geleen, ... ), kōǝrš (Wittem), kūš (Waubach), kǫrš (Melick), kǫs (Beverst), kǫst (Sint-Truiden), kǫwǝš (Gulpen), kǫǝs (Nuth), kǭrš (Posterholt), kǭst (Lommel), krom korst: krom kors (Reuver), kruin: kruin (Neerpelt), kryŋ (Noorbeek), krȳn (Amstenrade, ... ), krø̄n (Brunssum), krø̜̄n (Bocholt, ... ), krūn (Gronsveld, ... ), oven: oavǝ (Kerkrade), rug: røk (Jabeek), schone kant: sxǫnɛ kãnt (Zepperen) [N 29, 54a; monogr.] II-1
bovenkepers bovenkepers: bovenkepers (Paal), bōvǝkēpǝrs (Lummen), bōvǝkę̄pǝrs (Neeritter, ... ), bǭvǝkę̄pǝrs (Herten), bǭvǝkę̄pǝš (Einighausen), gordingen: gǫrdeŋǝ (Weert), kepers: kēpǝrs (Tessenderlo) De verticale balken die op de wolf zijn bevestigd. Zie ook afb. 18. [N O, 44m] II-3
bovenkomen, naar boven gaan bovenkomen: bovǝkomǝ (Klimmen  [(Oranje-Nassau I)]   [Zwartberg]), bǭǝvǝkomǝ (Heerlen  [(Emma)]   [Oranje-Nassau I]), bovenop komen: bōvǝnǫp kōmǝ (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Emma]), de dag op: dǝn dāx op (Eisden  [(Eisden)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), herop gaan: ǝrop gǭǝ (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]   [Domaniale]), herop komen: ǝrop koma (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Laura, Julia]), naar boven gaan: nǭ bǭvǝ gǭn (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), n˙ǫ bǫ.avǝ gǫ.a (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), naar de dag gaan: nǭ dǝn dāx gūn (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Zwartberg, Waterschei]), naar moeder gaan: nǭ mōjǝr gūn (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]), opgaan: opjoǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), opkomen: opkomen (Zonhoven  [(Zwartberg)]   [Eisden]), opkomǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Zwartberg, Eisden]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]  [Domaniale]  [Eisden]), opkømǝ (Buchten  [(Maurits)]   [Julia]), opkø̜mǝn (Rekem  [(Zwartberg / Eisden)]   [Maurits]), opvaren: op˲vārǝ (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]  , ... [Maurits]  [Willem-Sophia]), ovenop gaan: ovǝn˙op joǝ (Chevremont  [(Julia)]   [Maurits]), uitvaren: ūs˲vārǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Eisden]  [Domaniale]), ūt˲vārǝ (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Domaniale, Wilhelmina]  [Emma, Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]), van ondenin komen: va oŋǝne komǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Domaniale]) De ondergrondse werken verlaten, naar boven gaan. Het woordtype "uitvaren" werd volgens de invuller uit Q 121 op de Domaniale mijn ook gebruikt wanneer men tijdens de dienst naar boven ging, bijvoorbeeld door ziekte of ongeval. Men moest daarvoor een bon hebben, die door de opzichter werd uitgereikt. Zie ook het lemma Iemand Naar Boven Brengen. [N 95, 83; monogr.] II-5
bovenkraag bovenkol: buǝvǝkǫl (Bilzen), bovenkraag: bovenkraag (Eisden, ... ), buǝvǝkrø̜̄ǝx (Eijsden), buǝvǝkrǭx (Bilzen), bȳvǝkrāx (Meeuwen), bø̄vǝkrāx (Schulen), bōvǝkrāx (Maastricht, ... ), bōvǝkrǭx (Lanaken), būvǝkrāx (As, ... ), bǭvǝkrāx (Doenrade, ... ), buitenkraag: bøtjǝkrax (Meijel), būsǝkrāx (Bleijerheide), būtǝkrāx (Born), kol: kǫl (Houthalen, ... ), kraag: krā.x (Zolder), krǭx (Diepenbeek), overkraag: øvǝrkrāx (Montzen), revers: rǝvē̜r (Houthalen) Het buitenste of bovenste gedeelte van de kraag dat in het zicht komt. [N 59, 121a] II-7
bovenkruier bovenkruier: buǝvǝkrø̜jǝr (Weert), bwǭvǝkrøjǝr (Stevensweert), bōvǝkryjǝr (Beegden, ... ), bōvǝkrøjǝr (Weert), bōvǝkrø̜jǝr (Beringe, ... ), bū ̞ǝvǝkrøjǝr (Rotem, ... ), būovǝkrøjǝr (Gronsveld), bǭvǝkryjǝr (Herten, ... ), bǭvǝkrøjǝr (Maxet), bǭvǝkrø̜jǝr (Beesel), draaimolen: dręǝmø̜̄ǝlǝ (Lummen), hollandse molen: holansǝ mø̄lǝ (Leunen), hǫlǝnšǝ mø̄lǝ (Herten), koffiemolen: kǫfimø̄lǝ (Paal), koffiepot: kafǝpǫt (Lummen), torenmolen: tōrǝmø̜̄ǝlǝ (Horn, ... ) Algemene benaming voor een molen met een draaibare kap. Zie ook afb. 7, 8 en 9. [N O, 32f; Sche 4; A 42A, 53add.; N O, 32c] II-3
bovenlast bovenlast: bōvǝlast (Meijel), bōvǝlāst (Meterik, ... ) Ruimte boven op het turfschip waar men de turf stapelt. [II, 90e] II-4
bovenlast laden bovenlast laden: bōvǝlast lājǝ (Griendtsveen, ... ), bōvǝlāst lājǝ (Meijel, ... ) De ruimte boven op het schip vol laden. [II, 90f] II-4
bovenlicht bovenlicht: bovenlicht (Hechtel, ... ), boǝvǝlex (Vliermaalroot), buwǝvǝlix (Hoepertingen), buǝvǝlex (Bilzen), buǝvǝlēx (Gronsveld), buǝvǝlēxt (Altweert, ... ), bwøvǝlext (Eigenbilzen), bwø̄vǝlex (Rosmeer), bwōvǝlex (ɛS-Herenelderen), bwōvǝlext (Mopertingen, ... ), bwǫvǝlex (Hoeselt), bwǫvǝlix (Martenslinde), bwǫwvǝlēx (Vroenhoven), bwǭvǝlex (Mal), bȳvǝlēxt (Bree, ... ), bø̄vǝlēx (Broekhuizenvorst), bø̜̄vǝlext (Afferden, ... ), bø̜̄vǝlēx (Lottum), bø̜vǝlex (Oirlo), bø̜vǝlext (Heijen, ... ), bø̜vǝlēxt (Blitterswijck, ... ), bōvǝlex (Kanne), bōvǝlext (Beringen, ... ), bōvǝlēx (Amby, ... ), bōvǝlixt (Hamont, ... ), bōvǝlējt (Mheer), bōvǝlēxt (As, ... ), bōvǝlīx (Voort), bōvǝlīxt (Eksel), bōvǝnlixt (Lommel), bōwvǝlęjxt (Sint-Truiden), bū.vǝlext (Genk), būavǝlēxt (Heel), būvǝlēxt (Opoeteren, ... ), būǝ.vǝl ̇ēxt (s-Gravenvoeren), bǫvǝlext (Gennep, ... ), bǫvǝlēx (Arcen), bǫwvǝlex (Bilzen), bǫwvǝlīx (Veulen), bǫ̃vǝlīx (Mettekoven), bǭvǝlex (Grubbenvorst), bǭvǝlext (Sint Odilienberg, ... ), bǭvǝlēx (Baarlo, ... ), bǭvǝlēxt (Baexem, ... ), bǭvǝlęjxt (Bingelrade, ... ), bǭǝvǝlext (Gulpen), bovenraam: bǭvǝrām (Reuver), deurlicht: dø̄ǝrlex (Sint-Lambrechts-Herk), deurvenster: dyǝrvenstǝr (Elen), duivelskot: dyvǝlskut (Guigoven), kopraam: kǫprām (Altweert, ... ), licht van het venstertje: lext ˲van ǝt ˲venstǝrkǝ (Kerkom), overlicht: djø̜̄wǝrlext (Zichen-Zussen-Bolder), iǝvǝrlex (Bilzen), iǝvǝrlēx (Lanaken, ... ), jøvǝrlex (s-Herenelderen), jø̄vǝrlex (Beverst, ... ), jø̄vǝrlēxt (Rotem, ... ), jø̜vǝrlix (Genoelselderen), jēvǝrlex (Beverst, ... ), jēvǝrlēxt (Neeroeteren), jē̜vǝrlex (Eigenbilzen), nø̄vǝrlēxt (Elen), overlicht (Diepenbeek, ... ), yvǝrlēxt (Lozen, ... ), yǝvǝrlex (Koninksem), yǝvǝrlēx (Leut), ȳvǝrlex (ɛS-Herenelderen), ȳvǝrlēx (Maaseik), ȳvǝrlēxt (Bocholt), ȳǝ.vǝrl ̇ēxt (s-Gravenvoeren), øvǝrlet (Bleijerheide  [(idem)]  , ... ), øvǝrlex (Epen, ... ), øvǝrlext (Beringen, ... ), øvǝrlicht (Herk-de-Stad), øvǝrlix (Hasselt), øvǝrlījǝt (Vijlen), øvǝrlīx (Heers), ø̜̃ǝvǝrlix (Gutschoven), ø̄.vǝrlī.x (Q078p  [Kortessem]  ), ø̄.̄vǝrlēx (Q010p  [Opgrimbie]  ), ø̄vǝrlext (L387p  [Posterholt]  ), ø̄vǝrlēx (Q011p  [Boorsem]  , ... ), ø̄vǝrlēxt (L319p  [Molenbeersel]  , ... ), ø̄wvǝrlext (Herk-de-Stad), ø̄ǝvǝrlēxt (L422p  [Lanklaar]  ), ø̜̄a.vǝrl ̇ext (Sint-Martens-Voeren, ... ), ø̜̄jvǝrlixt (Hoeselt), ø̜̄vǝrlex (Riksingen), ø̜̄vǝrlext (Lummen), ø̜̄vǝrle̜jx (Sittard  [(meervoud: ø̜̄vǝrlęjxtǝr)]  ), ø̜̄vǝrlēx (Brunssum, ... ), ø̜jvǝrlix (Borlo), ø̜vǝrlext (Beringen), ø̜vǝrlix (Kortessem), ø̜vǝrlēx (Heerlen, ... ), ēvǝrlex (Hasselt), ēvǝrlex(t) (Kuringen), ēvǝrlext (Genk, ... ), ēvǝrlēxt (Rotem), ēǝvǝrlext (Schulen), ī.vǝrlext (Genk), īvǝrlext (Gelieren Bret), īvǝrlēxt (Beek, ... ), īǝvǝrlēxt (Neerglabbeek, ... ), ōvǝrlex (Hasselt), ōvǝrlējt (Mheer), ōvǝrlēt (Eupen, ... ), ōvǝrlēx (Amby, ... ), ǭvǝrlet (Simpelveld), ǭvǝrli ̞xt (Welkenraedt), ǭvǝrlēx (Rekem), ̇oǝ.vǝrl ̇i ̞j.t (Eupen), overvenster: øvǝrvenstǝr (Gulpen), raampje: rø̜mkǝ (Berverlo), spinnekop: spenǝkǫp (Altweert, ... ), špenǝkǫp (Beegden, ... ), vast bovenlicht: vast˱ bōvǝlext (Tessenderlo), vas˱ bǭvǝlex (Posterholt), vast overlicht: vast˱ ø̄vǝrlex (Sint Odilienberg), vast˱ ø̄vǝrlēx (Stein), vas˱ øvǝrlet (Bleijerheide), vensterlicht: venstǝrlēx (Maaseik), vēnstǝrlējt (Mheer), waai: wãj (Oostham), wǫ.ǝt (Tessenderlo), waaier: wajǝr (Kwaadmechelen), wājǝr (Berverlo, ... ), wǫwǝjǝr (Tessenderlo), wǭjǝr (Heppen) Zie kaart. Met de term 'bovenlicht' kan zowel een vast raam boven een (voor)deur als het al dan niet naar binnen openklappend bovenste deel van een raam worden bedoeld. De woordtypen 'waaier', 'waai', 'spinnekop', 'deurlicht' en 'deurvenster' duiden specifiek een vast raam boven een deur aan. [S 4; L 1 a-m; L 22, 10; L B1, 170; N 55, 54a; A 46, 10a, add.; A 46, 10c; A 49, 10; monogr.] II-9
bovenlip bovenlip: b"vəlep (Hasselt), baove-lip (Oirlo), baovelip (Steyl), baovelub (Posterholt), baovelup (Dieteren, ... ), baovëlup (Valkenburg), baovəlip (Roermond), baovəlup (Roermond), baovəlyp (Sibbe/IJzeren), baovəlùp (Roggel), bauvelup (Amstenrade), bāōve-lip (Schimmert), beͅuvəlep (Gingelom), bo:vəlup (Echt/Gebroek), bo:vəlìp (Mechelen), boave lip (Heerlen), boavelip (Arcen, ... ), boavelup (Bingelrade, ... ), boavelú:p (Cadier), boavenlup (Guttecoven, ... ), boavĕlùp (Oirsbeek), boavulip (Waubach), boavə lip (Opheers), boavə-lup (Munstergeleen), boavəlip (Nieuwenhagen, ... ), boavəlup (Lottum, ... ), boavəlŭp (Haelen), boavəlùp (Klimmen), boe-evelup (Weert), boeive lup (Gronsveld), boeove lup (Grathem), boevelup (Maaseik), boevenlip (Neeroeteren), boeëv`lup (Bocholt), boeëvelup (Maaseik, ... ), boeəvelup (Heel), boivelup (Margraten), boo.velup (Zolder), boo:v`lup (Kaulille), boove lup (Boekend, ... ), boovelip (Kanne, ... ), boovelup (Meerssen), bovelip (Achel, ... ), bovelup (Dieteren, ... ), boveluup (Puth, ... ), bovenlip (Zolder, ... ), bovenlup (Eksel, ... ), bovenlüp (Mechelen-aan-de-Maas), bovəlep (Bokrijk, ... ), bovəlup (Heer), bovəløp (Koersel, ... ), bovənlep (Achel), bovərlip (Bleijerheide), bowevenlip (Gulpen), boəvelup (Guttecoven), boəvəlup (Borgharen), bōavelùp (Buchten), bōāvəlìp (Mechelen), bōvelip (Gennep), bōvelup (Itteren, ... ), bōvelŭp (Maasbracht), bōvelìp (Maastricht), bōvəlep (Achel, ... ), bōvəlip (Arcen), bōvəlyp (Kinrooi), bōvəløp (Houthalen, ... ), bōwəvəlip (Mheer), bōəvəlip (Schaesberg), bōəvəløp (Beverst, ... ), bōͅ:vəle.p (Moresnet), bŏŏve lip (Gulpen), bŏvenlup (Beek), bŏvenlŭp (Steyl), boͅuvəlep (Halen), bu:əvəlip (Neeroeteren), buavelŭp (Brunssum), buuvenlip (Opglabbeek), buvelip (Bree, ... ), buvvelip (Merselo), buvəlep (Genk, ... ), buwovəlip (Tongeren, ... ), buëvelip (Zutendaal), būəvəlip (Sint-Geertruid), bweuve lip (Eigenbilzen), bwoevelüp (Eijsden), bwoivəlep (Tongeren), bwovvelip (Hees), bwovvëlip (Hoeselt), bwŏve lip (Hoeselt), bwuvelip (Eigenbilzen), bwòvelip (Eigenbilzen), bwövelup (Riemst), byəvəlep (Opglabbeek), bâôvelip (Merselo), bò:velup (Berg-en-Terblijt), bò:velùp (Urmond), bò:əvəlìp (Kerkrade), bòvelup (Geleen, ... ), bòvelùp (Geulle), bòvenlup (Baexem), bòvenlùp (Rekem), bòvəlyp (Reuver), bòàvəlìp (Welten), bòəvelúp (Puth), bòəvəlìp (Spekholzerheide), bòəvəlùp (Koningsbosch), bó:vəlip (Venray), bó:vəlép (Sint-Geertruid), bó:vəlíp (Heugem), bó:vəlùp (Neeritter), bóvelùp (Hunsel, ... ), bóvenlup (Hoensbroek, ... ), bóvə lip (Eygelshoven), bóvəlùp (Amby, ... ), bôvelip (Lottum), bôvelup (Horst), bôvenlup (Schinnen), bövelip (Wellerlooi), bövenlip (Geysteren), böverlip (Arcen), bövvəlip (Oostrum), bø.vəlip (Hasselt), bøvəlep (Hasselt), bøvəlEp (Leunen), bùvelip (Heijen), bûvəšjtə lìp (Wijlre), Bovenste lip ook onderlijnd, maar niet in R-kolom neergeschreven.  bovelip (Jeuk), Gezocht woord.  bovelup (Boorsem), PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.  bovenlup (Eksel), bovenste lip: bawvəstə lip (Loksbergen), beuvelste lup (Heel, ... ), beuvesjte lup (Waubach), beuveste lup (Geistingen), beuəvešte lup (Brunssum), bĕŭvenste lip (Well), bĕŭvenste lup (Horst), boeuvelste lup (Buggenum), boevenste lip (Genk), bovenste lip (Achel, ... ), boveste lup (Boorsem), bovəstə lep (Lommel, ... ), boëveste lip (Bilzen), bōvəstə lep (Beverlo, ... ), bōvəstə løp (Paal), bōvəstə ləp (Smeermaas), boͅuvəstə lep (Sint-Truiden), buivenste lup (Stein), buveste lip (Bree, ... ), bwoveste lup (Val-Meer), bwòvvëstë lip (Tongeren), bòveste lùp (Brunssum), bövenste lip (Geysteren, ... ), böveste lup (Elsloo), bövešte lip (Vrusschemig), bövöštə lŭp (Merkelbeek), bövəste lup (Horst), böëvesjte lip (Heerlen), bøəvəstə li̯p (Gingelom), bùvəstə lip (Geysteren), bû-vəštə lip (Wijlre), Maar niet onderste lip, cfr. 024b.  boevenste lip (Neeroeteren), overlip: euueverlip (Terwinselen), euərvərlip (Spekholzerheide), oavərlìp (Simpelveld), ooverlép (Kelmis), ouverlip (Vaals, ... ), oáverlip (Kerkrade), uvverlip (Vijlen), òəvərlìp (Bleijerheide), overste lip: der eveschte lép (Gemmenich), dər øvəṣtə lep (Montzen), ĕŭvešte lip (Mechelen), ūvešte lìp (Vijlen), øəvəštəlip (Eys), Meest gebruikt.  euvəschte lip (Bleijerheide), slalip: slaai lip (Lommel) bovenlip [DC 01 (1931)], [N 10b (1961)] || Bovenlip (bovenlip, bovenste lip) [N 106 (2001)] III-1-1
bovenmate, hevig, zeer alaaf: alaaf⁄ (Bleijerheide, ... ), alijk: ōͅlək (Borgloon), Bijv.: n alike botterham.  alik (Heythuysen), alijwig: t ês alliewig wiéd. Dè vinger dèit mich alliewig pyng.  al⁄liewig (Gronsveld), bar: bar (Blitterswijck, ... ), bár (Castenray, ... ), beestig: biestig (Diepenbeek), biëstig (Wanssum), bijzonder: bezônder (Venlo), braa: braa (Beverlo), bràa (Tongeren), opm.: de betekenis ligt tussen "zeer, erg"en "tamelijk"en kan gunstig of ongunstig zijn.  braa (Hasselt), braaf: braa (Diepenbeek), Voorbeelden: braaf ziek = erg ziek; braaf veul geld = erg veel geld.  braaf (Afferden), buitengewoon: boetegewoen (Maastricht), (bw).  boetegeweun (Heerlen), buitenmate: bautëmuò⁄të (Tongeren), danig: daonig (Grathem), dapper: Vb. het heeft dapper geregend te nacht.  dabər (Niel-bij-St.-Truiden), dom: dom (Blitterswijck), duivels: Vb. dËvels niks zien (totaal niets zijn).  dūvels (Castenray, ... ), een heel deel: en héil deil (Grathem), erg: erg (Venlo), erg veel: erg vüel (Venlo), evengoed: aevegoēd (Castenray, ... ), evetig: évëtïg (Tongeren), falikant: faliejkant (Meerlo), faliekaant (Gennep, ... ), faliekant (Arcen, ... ), faliekant (verkiejert) (Maasbree), faliekānt (Lottum), falikant (Weert), falliekant (Leunen), fallikant (Merselo), foalikaant (Griendtsveen), fel: föl (Diepenbeek), (bijwoord).  fè.l (Hasselt), Vb. - icb bè fö.l verkaat (ik ben zeer/erg verkouden). - te fö.l gezaa.te spék (te zeer/erg gezouten spek).  fö.l (Zonhoven), ferm: ferrem (Diepenbeek), (bijwoord).  ferrem (Hasselt), (bw.). Vb. férrem gekloet (duchtig bedrogen).  férrem (Zonhoven), fester: fêstër (Tongeren), gans goed: gans good (Venlo), gestampt vol: gesjtampt vol (Heerlen), gloeiendig: gleujentig (Stokkem), grillig: jrel⁄lieg (Bleijerheide, ... ), (bijwoord).  grellig (Hasselt), (bw.). Vb. t ès gröllech kaa.t vandaoch (het is zeer koud vandaag).  gröllech (Zonhoven), Vb. t ès gröllich kaa.t vandaoch (het is zeer koud vandaag).  gröllich (Zonhoven), haargenau: hoar⁄jenauw (Bleijerheide, ... ), haide: hai⁄de (Bleijerheide, ... ), hard: hèd (Beverlo), heel: (h)īēl (Hasselt), heͅil (Borgloon, ... ), hiel (Bree, ... ), hieël (Beverlo), hiəl (Loksbergen), hīl (Hasselt), héel (Tongeren), hê.l (Montzen), iəl (Sint-Truiden), heftig: hef⁄tieg (Bleijerheide, ... ), hevig: haevig (Venlo), hē⁄vig (Bree), hèivig (Diepenbeek), ps. boven de ‰ moet nog een ` staan!  hēvig (Bree), ijvetig: iəvətəx (Rekem), klapzuur: Vb. zien aege ien t klapzo‰r waerke.  klapzoēr (Castenray, ... ), knats: knats (Tongeren), labendig: Zïj hèt labéndig veul geluk gehad.  labéndig (Gennep, ... ), na: opm.: altijd na zoe (zo) en vaak gevolgd door een gevolgzin met dat.  naa (Hasselt), nijg: nijg (Beverlo), nêg (Beverlo), ongemeen: ónjemeng⁄ (Bleijerheide, ... ), ongenadig: ongenāōdig (Blitterswijck, ... ), ongeraakt: óngerakt (Blitterswijck, ... ), ontaard: óntaartj (Altweert, ... ), ontiegelijk: óntieglik (Altweert, ... ), (dit is een variant van tiegelek; is jongere Venrays!).  òntiegelek (Castenray, ... ), overendover: ø̄i̯vərəndø̄i̯vər (Niel-bij-St.-Truiden), schaftig: (sup.) (Brg.)  sjaftig (Tongeren), Bijv. ènne schaftige grote hoop.  schaftig (Blitterswijck), schandig: ps. boven de n moet nog een ~ staan!, zie WNT  sjchentig (Maasniel), schijf: scheef  schief (Blitterswijck), schouw: sjoa (Diepenbeek), schuw: sjau (Tongeren), tegen de knuppel: tegen den knuppel van de hel op (Sint-Huibrechts-Lille), tiegelijk: Vb. dat òpschri‰ve en uutzËke van weurd is n tiegelek waerk gewist.  tiegelek (Castenray, ... ), uiterlijk: ps. boven de ü moet nog een lengteteken staan!  ütərlək (Maastricht), uitermate: autërmuò⁄të (Tongeren), utermaote (Maastricht), veel: veul (Beverlo), vergaand: (dit is een synoniem voor wiedgónd; is jonger Venrays!).  vérgónd (Castenray, ... ), verkeerd: verkeird (Oirlo), verreketig: verèkketig (Diepenbeek), verèktig (Diepenbeek), verrekkens: verrèkes (Beverlo), wijdgaand: wiedgónd (Castenray, ... ), wreed: (zowel wreed(aardig) als versterkend bijwoord bij veel: Doa waas vriêd vèèl vuik oppe merret).  vriêd (As, ... ), zeer: zier (Bleijerheide, ... ), ziër (Venlo), opm.: alleen in a.l te ziër, bijv.: "da vejel iech mar a.l te ziër": dat voel ik maar al te zeer.  ziër (Hasselt) boven alles || buitengewoon || buitengewoon groot [SGV (1914)] || buitengewoon, in hoge mate || erg [SGV (1914)] || erg, hevig || faliekant [SGV (1914)] || fel, zeer || heel (graadwoord) [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || hevig [ZND m], [ZND m] || overdreven, zeer veel || schrikkelijk, zeer, fel || uitermate [ZND m], [ZND m] || vrij, zeer || zeer || zeer goed || zeer juist || zeer precies || zeer veel III-4-4