e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
boterhammenbuidel botterhammenpungel: botǝramǝpøŋǝl (Kelmis) Bijeengebonden bundel waarin de boterhammen mee naar het werk werden genomen. [monogr.] II-4
boterhammendoos botterhamsdoos: botǝramsduǝs (Kelmis) Doos voor het meenemen van boterhammen. [monogr.] II-4
boterhammenzak botterhammenbuil: botǝramǝbyl (Kelmis) Zak waarin de boterhammen meegenomen werden naar het werk. [monogr.] II-4
boterhamworst boterhammenworst: boo.terhammewoorst (Nederweert), booterammeweurs (Maastricht), booterhammewoorsj (Itteren, ... ), bootrammeweurs (Maastricht), boterammewörs (Maastricht), boterhammewo.rst (Oostrum), boterhammewoorst (Nederweert), botrammeweurs (Maastricht), botrammewors (Well), botterhammewors (Maasniel), botterhammeworst (Roermond), bottrammewórs (Roermond), bōterhammeweurs (Caberg), bōttrammeworst (Neer), bòtterammewoosj (Guttecoven), bòtterhammewoosj (Sittard), bòttrámmewaorst (Castenray, ... ), bòòterhammenwòòrsj (Posterholt), bóteramewoos (Obbicht), bótterammewors (Venlo), bótterammewórs (Roermond), bótterhammewórs (Roermond), bót’trammewós (Linne), bôêterhammeworst (Weert), bôôterammeworst (Weert), hamworst  boterhammmewors (Herten (bij Roermond)), bótterhammewòòrs (Horst), ontbijtworst  bòterammewors (Swalmen), vlees  botterhammewors (Herten (bij Roermond)), boterhamsworst: droogworst  botterhamswoorst (Panningen), boterhamworst: bootramweurs (Maastricht), boteramwost (Leuken), boterhamwoorsj (Ulestraten), boterhamwoosj (Sittard), boterhamworst (Roermond), botramwaors (Broekhuizen), bóterhamworst (Baexem), bótterhamwoosj (Geleen), hamworst  botterhamworst (Roggel), hamworst: ham-worst (Amstenrade), hamworst (Horst), hamwôrs (Sevenum), mager + vet vlees van varken  hamwoesj (Oirsbeek), ziet rozig  hamwors (Blerick), ontbijtworst: ontbijtwors (Maastricht), schink: schènk (Horst), ham  schink (Blerick), schinkenworst: schinkewoasj (Kerkrade, ... ), schinkewoersj (Voerendaal), schinkewojsch (Welkenraedt), schinkewors (Baarlo, ... ), schinkeworsj (Heerlerheide), schinkewosj (Voerendaal), schinkewōēsj (Welten), schinkewòrs (Horst, ... ), schènkewo:rs (Sevenum), schènkewors (Horst), schènkewòòrs (Horst), sjeenkewaosj (Henri-Chapelle), sjeenkeweurs (Wolder/Oud-Vroenhoven), sjenkewoorsj (Klimmen), sjinkewaosj (Gemmenich), sjinkewoesj (Bocholtz, ... ), sjinkewoeës (Schaesberg), sjinkewoorsj (Valkenburg, ... ), sjinkewoorst (Helden/Everlo, ... ), sjinkewoosj (Vaals), sjinkewors (Belfeld, ... ), sjinkewoësj (Voerendaal), sjinkewōēsch (Amstenrade), sjinkewōēsj (Brunssum, ... ), sjinkewòòsj (Montzen), sjinkewóésj (Nieuwenhagen), sjinkewôêsj (Eygelshoven, ... ), sjinkewörs (Maastricht), sjèngkewoos (Obbicht), sjénkewoosj (Sittard, ... ), sjénkewôôsj (Kelmis), šeŋkəwø͂ͅrs (Lanaken), še͂.ŋkəwo͂ͅə.s (Moresnet), šɛŋkəwōš (Neu-Moresnet), ,  schinkewors (Venlo), boterhammenworst produkt van mager vlees, zeker niet altijd "sjink  sjinkewors (Tegelen), boterhamworst  schinkewoos (Grevenbicht/Papenhoven), sjènkewoosj (Urmond), gemaakt van ongelijke stukken of afval bij een varken  schinkewors (Venlo), hamspek  schinkenwôêsj (Kerkrade), hamworst met stukjes ham erin  schinkeworst (Venray), i = ei-achtig  sjinkewōēsj (Bleijerheide), met vlees en vet verwerkt  schinkewors (Venlo), oae = #\\ (eng)  sjinkewoaesj (Gulpen), ontbijtworst  sjinkəwoesj (Heerlerheide), saucissen  sjeenkewâô.sj (Sint-Martens-Voeren), soort botehamworst  sjinkewōē.sj (Waubach), varkensvlee en meel en gerookt  sjinkewôêsj (Schinveld), varkensvlees, rundvlees  sjèènkewoosj (Puth), vettiger als bròtwâôsj en druugwâôsj  sjeenkewâôsj (Reijmerstok), wors vroeger: wôôrs  sjinkewors (Panningen), worst gemaakt van ham  schêênkewaorst (Wanssum), schinkworst: schinkwó.rs (Horst), schonkenworst: sjonkeworsj (Posterholt), sjoonkeworsj (Vlodrop), boterhammenworst  sjónkewòrs (Swalmen), boterhamworst  sjón’kewós (Linne), schonkerworst: gesneden bij het brood gegeten  sjoonkerwoors (Roermond) boterhamworst [N 06 (1960)] || hamworst [Heem 05.5-6 (1961)] || hamworst /schinken- [N 06 (1960)], [ZND 21 (1936)] III-2-3
boterkorf boterkorf: bō.tǝrkø̜rǝf (Sittard), bōtǝrkø̜̄rǝf (Maastricht), bōtǝrkø̜rf (Paal, ... ), bǫwtǝrkø̜rǝf (Sint-Truiden), botermand: boǝtǝrmaŋ (Weert), buǝtǝrmaŋ (Altweert, ... ), bȳtǝrman (Bree), botermandje: bōtǝrmɛntjǝ (Tungelroy), botterkorf: botǝrkø̜rf (Castenray, ... ), botǝrkø̜rǝf (Jesseren, ... ) Rechthoekige mand met hengsel en aan de bovenzijde soms twee kleppen. Zie ook afb. 289. De boterkorf werd volgens het Venrays woordenboek (pag. 105) vroeger gebruikt door boeren om daarmee hun zelfgemaakte boter naar de markt te brengen. [N 20, 50; N 40, 97; N 40, 111; N 40, 112; N 40, 113; monogr.] II-12
boterkuip boterkom: bō.tǝrko.mp (Zonhoven), boterkuip: boi̯tǝrkau̯.p (Tongeren), boi̯tǝrkǭ.p (Henis, ... ), boi̯tǝrkǭp (Neerrepen), boterkuip (Berbroek, ... ), botǝrkau̯p (Mal), botǝrkø̜̄p (Beringen), botǝrkāp (Herk-de-Stad), botǝrkō.p (Godschei), botǝrkǫp (Zolder), botǝrkǭp (Stokrooie), bōtǝrkūp (Lanklaar, ... ), bōtǝrkǭ.p (Zonhoven), bōtǝrkǭp (Lummen), boterkuipje: boi̯.tǝrky.pkǝ (Vreren), boi̯tǝrkypkǝ (Nerem), boterkuipje (Dilsen, ... ), boterlamp: boterlamp (Rekem), boterloop: boterloop (Kleine-Spouwen), botǝrlau̯p (Bilzen), botǝrlou̯p (Munsterbilzen), bø.tǝrlōp (Waltwilder), boterschotel: boterschotel (Berverlo, ... ), bō.tǝrsxō.tǝl (Houthalen), bō.tǝrsxōtǝl (Zonhoven), bōʔǝrsxōʔǝl (Kwaadmechelen), būi̯ǝ.tǝršūi̯ǝtǝl (Opglabbeek), būǝ.tǝršūǝ.tǝl (Genk), boterteil: boterteil (Beek, ... ), botǝrtęi̯l (Eksel), butǝrtęi̯l (Maaseik), buǝtǝrtęi̯l (Kleine-Brogel), bȳtǝrtęi̯l (Meeuwen), bø̄tǝrtęi̯l (Ellikom, ... ), bō.tǝrtɛl (Hamont), bōtǝrtē̜l (Peer), bōtǝrtęi̯l (Grote-Brogel, ... ), bōtǝrtęi̯lj (Kinrooi), bōtǝrtɛi̯l (Achel, ... ), bōǝtǝrtē̜l (Lommel), būi̯ǝ.tǝrtęi̯l (As, ... ), botervat: boǝtǝrvāt (Grote-Spouwen), loop: lup (Veldwezelt), lōp (Membruggen), lūp (Beverst), loopje: lø̄pkǝ (Herderen, ... ), lūpkǝ (Vucht), stand: stānǝ (Linkhout), teil: gāi̯l (Tessenderlo), teil (Bree, ... ), tęi̯l (Opglabbeek), tɛi̯l (Kaulille), tijn: tęi̯n (Eisden), vat: vāt (Montenaken) Houten kuipje waarin de boeren de boter wassen. [JG 1c, 2c] I-11
boterkussentje babbelaar: babbeleer (Heerlen, ... ), babbeltje: babbeltsje (Vlodrop), babbelut: v. boter met koffiesmaak  babbelut (Bilzen), boterbabbel: boterbabbel (Hamont), bòtterbábbel (Venray), bòòterbabbel (Meijel), bótterbàbbəl (Heerlen), met boter  botterbabbel (Oirlo), boterbabbelaar: boatərbabbeléér (Horst), booterbabbeléér (Beek, ... ), booterbàbbəléér (Geleen), bootəbabbəléér (Hulsberg), bootərbabbəléér (Urmond), bootərbàbbəlèèr (Nieuwstadt), bootərbàbbəléér (Schimmert), boter babbeleer (Oirsbeek), boter babbəléér (Urmond), boterbabbelaar (Ittervoort), boterbabbelaer (Guttecoven, ... ), boterbabbelàer (Buchten), boterbabbeléér (Geulle, ... ), botter bàbbəlaer (Tegelen), botter-babbəlaer (Klimmen), botterbabbellèr (Kesseleik), bottərbabbəléér (Nuth/Aalbeek), botərbabbəléér (Meers), bot⁄tərbàb⁄bəléér (Brunssum), bōēterbabbeleer (Doenrade), bōēətərbabbəléér (Nuth/Aalbeek), bótterbabbeleir (Wijnandsrade), bóttərbabbəléér (Venlo), bôterbabbelèèr (Reuver), bôtterbabbelaer (Hoensbroek, ... ), bôtterbabbeléér (Steyl), bôttərbabbəlaer (Venlo), bôttərbabbəléér (Venlo), bôôtərbàbbəléér (Rekem), bötterbabbelaèr (Doenrade), oo kort  booterbabbelèr (Velden), boterbabbeltje: boaterbabböltjö (Stevensweert), boeterbabbeltje (Weert), boeəterbabbeltje (Weert), boterbabbeltje (Echt/Gebroek, ... ), boterbebbelke (Sittard), boterbébbəlkə (Schinnen), botterbabbeltje (Maasniel, ... ), botterbebbelke (Vlodrop), botərbabbeltjə (Beesel), botərbàbbəltjə (Grevenbicht/Papenhoven), bōēterbebbelkə (Oirsbeek), bŏtterbabbeltje (Meerlo), bòatərbabbəltjə (Susteren), bòterbabbeltje (Roermond), bòtterbabbeltje (Sevenum, ... ), bòtterbebbelke (Castenray, ... ), bòttərbabbeltjə (Hunsel), bòttərbábbəltjə (Roermond), bòəttərbabbəltjə (Kelpen), bóterbabbəltjə (Kapel-in-t-Zand), bótter-bàbbeltjə (Gennep), bótterbabbeltje (Roermond), bóttərbabbəltjə (Pey), bôottərbabbəltjə (Swalmen), bôterbabbeltje (Wessem), bôtterbabbeltje (Maasbree), bôtərbabbəltjə (Horn), bôêtərbebbəlkə (Doenrade), böterbabbeltje (Thorn), boterbal: boaterballe (Thorn), boterbol: bòtterból (Simpelveld), boterbolletje: botterbülke (Wijlre), boterboontje: booterbŭŭnəkə (Heugem), boterbuneke (Maastricht), boterkaramel: bottercarmel (Gulpen), botterkaramel (Gulpen), boêterkermel (Neeroeteren), bôtterkermèl (Herten (bij Roermond)), b‧ūətərkərm‧ɛl (Neeroeteren), ’n botterkermêl (Bilzen), boterklompje: bo.tərklø.mpkə (Eys), booterklumpke (Vijlen), botter klumsjə (Kerkrade), botterklumken (Brunssum), botterklumpke (Eys, ... ), bōētərklömpkə (Jabeek), bòterklumpchə (Simpelveld), bótterklumpchə (Simpelveld), bótterklumpsje (Kerkrade), bóttərklumkə (Heerlen, ... ), bót⁄tər⁄klump⁄kə (Brunssum), b‧ōtərklūmpkə (Simpelveld), boterklontje: booterkleuntje (Montfort), boterknap: booterknap (Itteren), bootərknàp (Maastricht), boterknab (Maastricht), boterknabbe (Maastricht), boëterknap (Gronsveld), boterknapje: booterknepkə (Maastricht), bootərknepkə (Maastricht), bootərknēpkə (Maastricht, ... ), boter knepkes (Maastricht), boterknepke (Maastricht, ... ), boterknèpke (Amby), boterkoekje: botterkoekske (Eys), boterkussentje: boterkösseke (Geulle, ... ), boterlekker: boterlekker (Montfort), bóter lekker (Montfort), boterlekkertje: boterlekkerke (Stramproy), bòttərlekkərkə (Montfort), bôtterlekkerke (Ell), boterwafeltje: bòtərwèùfəlkə (Heythuysen), broodbabbel: met brood  broëdbabbel (Oirlo), bruin babbeltje: brōēnbebbəlkə (Grevenbicht/Papenhoven), karamel: caramel (Born), carmel (Sittard), karamèl (Leopoldsburg), karmel (Eksel), karmèl (Meijel), karmél (Horn), karrəmèl (Caberg), kārmel (Venray), kááráámèl (Horn), kərmèl (Heel), ’n kermêl (Bilzen), kieneknap: maastrichts dialekt  keenəknap (Valkenburg), lollie: met stokje?  lollie (Oirlo), mals klompje: mals klumpku (Rimburg), snoepje: snuupke  snŭŭpkə (Meijel), spek: schpèk (Schimmert), spek (Blerick, ... ), indien een rekbare reep bedoeld wordt  spèk (Gruitrode), spekje: spékske (Venlo), suikerbolletje: sookərbébölkə (Sittard), suikerspek: sŏŏkerspek (Pey), sŭkkerschpêk (Schimmert), sôkkersjpek (Nunhem), indien een rekbare reep bedoeld wordt  sókkerspèk (Opglabbeek), zeepcaramel: zeipkermmelle (Opglabbeek), zeipkərməllə (Opglabbeek) boterbabbelaar || boterkussentje; Hoe noemt U: Een met boter bereid snoepje (boterkussentje, kokkien, suikerspek) [N 80 (1980)] || een balletje van suiker of stroop (babbelaar) [N 80 (1980)] || een met boter bereid snoepje (suikerspek) [N 80 (1980)] III-2-3
boterlepel boterkletser: bwoͅi̯tərplɛtsər (Val-Meer), bwøͅtərklɛtsər (Zichen-Zussen-Bolder), boterkneedlepel: bo͂terknaejlaepel (Melick), boterlepel: boterlepəl (Heer), botterlaepel (Swalmen), botterleepel (Panningen), botterlieëpel (Thorn), botterlëïpel (Velden), bōtərlēpəl (Hamont, ... ), bōu̯ətərlēpəl (Lommel), boͅtərlēͅpəl (Mechelen-aan-de-Maas), butərlipəl (Bree, ... ), by(3)̄tərlīpəl (Opglabbeek), bytərlīpəl (Bree), bòterlèèpel (Echt/Gebroek), bòtterlaepel (Nunhem), bótterlaepel (Baarlo), bötterleèpel (Stevensweert), m.  būtərli(ə)pəl (Bocholt), by(3)̄ətərlīəpəl (Opglabbeek), o, zweemt naar oe  boterlepel (Leuken), om figuren in de boter te maken  butərliəpəl (Genk), boterlepeltje: voor de boter  bôtter-laepelke (Tegelen), boterpin: boͅtərpēn (Teuven), boterplets: boterpletsj (Obbicht), būətərpleͅtš (Rotem), vr.  bōtərplɛtš (Lanklaar), boterslager: om de boter te bewerken (zuiveren, wassen, in vormen kloppen enz.)  bōͅtərslēͅgər (Halen), boterspaan: boiterspoa⁄n (Eksel), boōterspaon (Weert), boterspaon (Stramproy, ... ), bottersjpaan (Heerlen), bottersjpaanj (Maasniel), bottersjpieen (Herten (bij Roermond)), botterspaan (Brunssum), botterspaen (Maasbracht), botterspaon (Thorn, ... ), botərspuu̯ən (Gelinden, ... ), botərspuən (Hoepertingen), bōtərspān (Beringen, ... ), bōtərspoͅən (Achel, ... ), bōtərspøͅn (Peer), bōʔərspoͅn (Kwaadmechelen), bŏterspaon (Meijel), butərspān (Bocholt), butərspōͅn (Maaseik), būtərspān (Waterloos), bótterspaon (Milsbeek, ... ), bóttesjpaan (Roermond), bôterspaan (Roosteren), bötterspaan (Stevensweert), bötterspaon (Baarlo), bø&#x0304tərspa͂n (Hasselt), (vroeger) om boter te zouten.  botterspaon (Sevenum), m.  boͅtərspōən (Borgloon), mv.~s  boͅtərspoͅn (Wellen), om de eigengekarnde boter, te roeren en te zouten in de roumpot, ongeveer 20 cm lang en lepel 5 cm. tot 10 cm. breed.  bôterspaan (Neeritter), oorspronkelijk nasalererinteken is niet omgespeld  butərspa͂n (Gelieren/Bret), plankjes v.  by(3)̄ətərspōͅn (Opglabbeek), v.  bø&#x0304tərspōͅn (Hasselt), vr.  bōtərspu̯ōn (Boekt/Heikant), £ niet omgespeld  boͅtərspo͂ͅən (Kermt), boterspaantje: boterspaantje (Schimmert), botersteek: boterspaan  bòttersjtieëk (Klimmen), botersteekje: boterschtēēkske (Schimmert), botersjteekske (Puth), boterstekje (Buchten), bōēterstīēkske (Oost-Maarland), butərstikskə (Rotem), boterstekel: bòttersjtīēëkel (Hoensbroek), boterstekeltje: bottersticheltsje (Kerkrade), boterspaan  bótterstichelsje (Spekholzerheide), boterstekertje: bottersjtiekerke (Heerlen), botterkneedlepel: botǝrknęi̯lē̜pǝl (Gennep, ... ), botterlepel: botǝrlāǝpǝl (Nunhem), botǝrlē̜pǝl (Haelen, ... ), botterscheplepel: botǝrsxøplē̜pǝl (Gennep, ... ), botterspaan: botǝrspǭn (Gennep, ... ), botǝršpān (Swalmen), bottersteek: botǝrstēk (Maastricht), holteren lepel: høltǝrǝ lepǝl (Meijel), kneedlepel: knēlēpǝl (Tegelen), papleper: m.  papløͅpər (Opheers), papləpər (Borgloon), plets: pleͅtš (Rotem), plɛtš (Houthem, ... ), pletsje: pletsen lepel in de vorm van plankje met groeven om in de boter een siervorm te geven  pleͅtšə (Rotem), pletslepel: om boterfiguren te maken  plètsjlèèpel (Mechelen), spaan: spōn (Sint-Truiden), špān (Swalmen), steekje: boterlepel  sjtieëkske (Eijsden), steker: boterspaan  sjtaeker (Klimmen) Lepel om de boter mee te kneden. Er bestaan platte lepels en lepels met ribbels. Deze laatste worden spaan genoemd. De lepels zijn van hout gemaakt. Zie voor de fonetische documentatie van (boter) en (botter) het lemma ''boter'' (12.14) in deze aflevering. [A 7, 20; N 12, 61; N 12, 61 add.; Ge 22, 4; monogr.] || lepel, houten ~; inventarisatie benamingen (boterspaan); betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] I-11, III-2-1
boterpot boterbaar: botterbaar (Kerkrade), botərbār (Bleijerheide, ... ), bŏtterbaar (Nuth/Aalbeek), boͅtərbār (Teuven), voor het bewaren van boter  bòtterbaar (Klimmen), boterbaartje: bōēëterbēēërke (Hoensbroek), botergrèle: boͅtərjryl (Bleijerheide, ... ), boterkroeg: boi̯tərkrux (Tongeren), bōtərkrōx (Boekt/Heikant), boͅi̯tərkrux (Tongeren), boͅtərkrūx (Opheers), boͅu̯tərkrux (Sint-Truiden, ... ), grote pot om boter te stampen  boͅtərkrux (Wellen), mv. ~krËg\\  bø&#x0304tərkrūx (Hasselt), £ is niet omgespeld  boͅtərkro͂ͅx (Kermt), boterkroegje: bōtərkruxskə (Paal), m.  boͅtərkryxskə (Borgloon), o.  bøͅtərkruxskə (Hasselt), boterpot: boatterpot (Baarlo), boeëterpot (Eijsden), booterpot (Sittard), boter-pot (Ulestraten), boterpot (Beverlo, ... ), botterpöt (Tegelen), botərpoͅt (Peer), boèterpot (Gronsveld), bōōterpot (Weert), bōtərpot (Kinrooi, ... ), bōtərpoͅt (Hamont, ... ), bōͅtərpoͅt (Mechelen-aan-de-Maas), bo͂terpot (Melick), boͅtərpoͅt (Hoeselt, ... ), butərpoͅt (Bocholt, ... ), būtərpoͅt (Bocholt), by(3)̄tərpoͅt (Opglabbeek), bòterpot (Tegelen), bótterpot (Milsbeek, ... ), boterpot grijs met blauw  by(3)̄ətərpoͅt (Opglabbeek), m. mv. p#t\\  boͅu̯tərpoͅt (Halen), om boter te bewaren  bōtərpoͅt (Lanklaar), om eieren te bewaren  bôtterpot (Oirlo), um bôtter te zâlte.  bôtterpot (Oirlo), Voor boter gebruikte men de z.g. \"Keulse potten\": hardgebakken grijze potten met blauwe siermotieven.  bôtterpot (Tegelen), boterpotje: booterpötsje (Rothem), butərpətšə (Bree), bòtterpötje (Castenray, ... ), (doffe o)  botterputje (Sevenum), boterspot: boeterspot (Oost-Maarland), boëterspot (Gronsveld), boterteil: buterteil (Bree), botervat: botervaat (Maastricht), duppen: døͅpə (Blitterswijck, ... ), grèle: gryl (\'s-Gravenvoeren), kroeg: voor boter grote blauwe pot  krux (Tongeren), kruikje: voor boter  kroͅəkskə (Lummen), roompot: pot voor boter e.d.  raumpot (Urmond), roomboter  røͅi̯jmpoͅt (Bree) aarden boterpot || aardewerk (eerdegoed, gleiwerk) [N 20 (zj)] || boterpot || boterpotje || botervat || pot, stenen ~; inventarisatie benamingen voor grote ~~ voor bijv. zuurkool e.d., kleinere ~~ voor boter, eieren e.d. (pijppot, timperpot); betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || stenen boterpot III-2-1
botersoorten boerenbotter: būrǝbotǝr (Sint-Truiden), eifelbotter: vɛnbotǝr (Eupen), grasbotter: grāsbotǝr (Maastricht), melkerijbotter: męlǝkǝrē̜botǝr (Sint-Truiden), nagrasbotter: nōgrǭsbotǝr (Sint-Truiden  [(boter van koeien die in het nagras (na het hooien) grazen)]  ), rapenbotter: rǭpǝbotǝr (Sint-Truiden  [(boter van koeien die veel rapen eten)]  ), roombotter: rǫu̯mbotǝr (Maastricht), weibotter: węi̯botǝr (Maastricht), winterbotter: wentǝrbotǝr (Sint-Truiden  [(boter van koeien terwijl ze in de winter op stal staan)]  ) [Ge 22, 104; Ge 22, 106; Ge 22, 109; Ge 22, 112; Ge 22, 113; monogr.] I-11