e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
braamsluiper blauwkeets: blawkèets (Rosmeer), blawkéets (Rosmeer), BtS 200, blauwkets  blawkeets (Heusden), braambijter: breembieter (Overpelt), brīəmbītər (Kinrooi), braambijtertje: braambijtertje (Molenbeersel), braamkaats: braemkaatsj (Urmond), brèmkötsch (Pey), braamkeets: breemkè:ts (Eigenbilzen), braamschijter: breͅmsxeͅi̯tər (Lommel), Frings, omgesp.  breͅmsxeͅi̯tər (Lommel), braamsluiper: bramsløͅi̯pər (Maaseik), brāmsløͅi̯pər (Meijel), breemsloper (Lummen), bremsluuper (Gulpen), briemsloeper (Tungelroy), braamsluipertje: broamsloeperke (Neerpelt), braamzeikertje: breemzekerke (Zonhoven), brameldiefje: bromeldeefke (Amby), bramelenkruiper: braomelekroeper (Tegelen), bramelenvink: bròmmelevink (Maastricht), bramenbijtertje: brē:məbietərkə (Makset), brēməbitərkə (Leveroy), brummebieterke (Haelen), Lat: Ilvia curruca curruca  bremenbieterke (Molenbeersel), bramenkaats: briēmekaatš (Urmond), bramenkruiper: breemekroeper (Linne), bramenlopertje: braomeluiperke (Echt/Gebroek, ... ), bramensluiper: Frings; half lang als lang omgespeld  briəməslypər (Lanklaar), bramenspelder: bremenspelder (Hamont), brīəməspeͅldər (Hamont), bramenstaart: Jongeneel 59 sjtatz; of missch. contam. --staart/taats?  briemesjtats (Heerlen), bramentaats: breemetaatsjch (Nuth/Aalbeek), breeèmetaatsj (Geleen), bremetaatsch (Geulle), bremetaatsj (Brunssum), briemetetsj (Nieuwenhagen), brieèmetaatsch (Meerssen), brieëm’taatsj (Bleijerheide, ... ), brieënmetaatsj (Klimmen), brièmetaatsj (Neerbeek), briëmetaatsj (Welten), brīēmetaatsj (Brunssum), brèèmetaatsj (Valkenburg), brîêmetaatsch (Puth), brîêmetaatsj (Klimmen), sylvia curruca  breemetaatsj (Sittard), bramentaatsje: briemetêsjke (Rimburg), brèmetéésjke (Schimmert), bramenteut: brieëmetäöt (Altweert, ... ), bramenvogeltje: briəməvø̄əgəlkə (Meeswijk), dikke zwarte: di.kə zwatə (Borgloon), doornkneuter: doornkneuter (Schaesberg), enkele teut: inkele täöt (Houthem), ènkele töt (Meijel), garendief: gaarendief (Roermond), garendeef (Lottum), garendiefje: gaarendeefke (Weert), garenmus: garemösj (Nieuwstadt), gewone teut: gewoene tööt (Weert), grasmus: graasmös (Swalmen), zie vr. 45woltäöt= vr. = vr. 45:  graesmès (Bilzen), grasteut: graastûût (Meijel), grijsje: gri‧s.kə (Moresnet), haagteut: (haag)tuit (Molenbeersel), heggenlopertje: hêgkeluiperke (Echt/Gebroek, ... ), heggenmus: heiguemösch (Limbricht), heggenschijter: heͅgəsxitər (Kaulille), heͅgəšitər (Opglabbeek), heggenstotertje: haiggestueuterke (?) (Grathem), hikgestöterke (Vlodrop), heggentaats: heggetaatsj (Schinnen), heggetetsj (Nieuwenhagen, ... ), hegketaatsj (Oirsbeek), hekketaats (Stein), IPA, omgesp.  hɛgətāətš (Rekem), hegteut: hegtöt (Venray), hekteut (Molenbeersel), hektäöt (Altweert, ... ), jules: vdBerg; omgesp.  djy(3)̄l (Sint-Truiden), kaats: kaatsj (Berg-aan-de-Maas, ... ), kāātš (Einighausen), kèutsj (Montfort), kötsj (Pey), kaatsje: kiētskə (Munstergeleen), kêtske (Hees), kakkedoet: kakkeduut (Oostrum), keit: algemene naam voor insecteneter, vgl vr. 29; Frings  kēͅət (Diepenbeek), zie vr. 45woltäöt= vr. = vr. 45:  kaet (Bilzen), klappermannetje: klappermenneke (Vijlen), krets: doorgaans Frings, soms eigen spelling  krets (Kwaadmechelen), molenaartje: meulənèrkə (Berg-en-Terblijt), muələnerkə (Sint-Geertruid), molenmannetje: meulemènneke (Tungelroy), mulder: mölder (Nederweert, ... ), ovenmakertje: ovemäkerke (Hunsel), overlopertje: ōvərlūpərkə (Overpelt), rietmus: reitmösch (Sittard), strts: sjtrèù.ts (Boukoul, ... ), ströts (Montfort), taats: taatsj (Gronsveld, ... ), kleine zangvogel  taatsj (Gronsveld), naam voor de braamsluiper of grasmus  taatsch (Valkenburg), taatsje: taatsjke (Oirsbeek), teut: (haag)tuit (Molenbeersel), (wol)töt (Weert), täöt (Altweert, ... ), tö.t (Stramproy), töt (Gennep, ... ), töät (Tungelroy), tööt (Horst, ... ), tjieletjaf: tjieletjaf (Amby), tuinmus: toeïnmusj (Gronsveld), wijntapper: wientepper (Urmond), wolteut: (wol)töt (Weert), wioltäöt (Altweert, ... ) braamsluiper || braamsluiper (13 grauwbruin; graag in doornheggen; maakt doorzichtig sprietjesnest; zang begint met heel zacht muizegepiep en eindigt luider [juul-juul-juul-juul] [N 09 (1961)] || Hoe heet de braamsluiper? [DC 06 (1938)] III-4-1
braamstengel braamberentak: brombeǝrtak (Stramproy), brumbę̄rǝtak (Loksbergen), braamtak: (mv)  brǫwmtakǝn (Diepenbeek), bramelentak: (mv)  brǫmǝlǝntakǝn (Diepenbeek), breem: brēm (Stramproy), (mv)  brēmǝn (Tessenderlo), brementak: briǝmǝntak (Stramproy) Stengel van de wilde braam, hechtmateriaal bij het vlechten. Men snijdt een stengel van ongeveer 2 m lengte zonder zijtakjes uit de braamstruik. De stengel moet groen zijn en een beetje verhout (Brekelmans, pag. 16). Afhankelijk van de dikte van de stengenl, ongeveer 4 tot 10 mm, kan men er smalle of brede vlechtbanden uit splijten, drie of vier in getal. Maar eerst moet men de dorens verwijderd hebben. Na het splijten moet men het merg van de gespleten takken met een mes wegkrabben en ze vervolgens soepel maken door ze om een ronde paal te trekken. De gespleten braamtwijg kan dan meteen gebruikt worden. [N 40, 121a] II-6
braamstruik aardbellenstruik: orbelestroek (Lutterade), bekelaar: beͅkeleͅr (Hechtel), bezinbos: bezieënbosch (Lommel), braambeerstruik: brombérsstruk (Hamont), brŏŏmbêrstroek (Gennep), brömbêrstroek (Oirlo), zie ook ZND32  brombérstruk (Aalst-bij-St.-Truiden), braambeien: eigen spellingsysteem  brombeeje (Meijel), braamberen: braombier (Weert), broambiere (Opglabbeek), broembeeren (Mielen-boven-Aalst, ... ), broemberen (Sint-Truiden), brombeeren (Eksel, ... ), broombĕre (Jeuk), broëmbeere (Sint-Lambrechts-Herk), brōēmbijrə (Loksbergen), bròmbaer (Castenray, ... ), brómberen (Houthalen), brômbaere (Oirlo), bes  brömbeer (Beverlo), Bree Wb.  brómbiêr (Bree), eigen fon. aanduidingen  braombieëre (Ell), eigen spellingsysteem broembère stroek  broembère (Meerlo), ideosyncr.  braombéére (Thorn), Veldeke 1979, nr. 1  de bròmbaer (Venray), Veldeke aangepast  brómbèèr (Tienray), WBD/WLD  braombeiren (Ophoven), braombīēre (As), WLD  braombîêrə (Grathem, ... ), broamberen (Zonhoven, ... ), brómbèr (Venray), ± WLD  braombīere (Weert), braamberenbos: brāāmbieërebos (Opitter), brombeerenbosch (Hechtel), brombeerəbos (Kaulille), bromberenbos (Peer), broͅmbērəboͅs (Hamont), braamberenbuist: breumberenbeust (Paal), bromberenbuist (Linkhout), brəmbeerebəst (Beverlo), braamberenheg: brombeerenheq (Sint-Huibrechts-Lille), braamberenstruik: braambèrenstruek (Horst), brambèrestroek (Grubbenvorst), brambêrestroek (Grubbenvorst, ... ), brambêrestrōēk (Horst), brandbierestroek (Opglabbeek), braombierenstraōk (Neeroeteren), braombierenstroek (Kinrooi, ... ), braombierestrok (Niel-bij-As), braombíeërenstroek (Ittervoort), brāmbèrestroek (Arcen), brāmbêrestroek (Arcen, ... ), broambierestreuk (Maaseik), broambîêrestrōēk (Neeritter), broembeerestruek (Hasselt), broembeerəstruik (Meldert), broembeijrenstroek (Sint-Truiden), broembeirestróok (Wellen), broemberestrûik (Hasselt), broembèrestroek (Broekhuizen), brombeerenstrouk (Peer, ... ), brombeezestruik (Heppen), brombeirenstruŭk (Achel), bromberenstruuk (Neerpelt), brombärenstroek (Wanssum), brombärestroek (Venray), brombärestrŏĕk (Meerlo), brombèrestroek (Heijen, ... ), brombèèrestruuk (Ottersum), brombêre stroek (Blitterswijck), brombêrestroek (Merselo, ... ), brombêrestrŭŭk (Afferden), brombêrestrük (Heijen), brōmberestroek (Stramproy), brŏŏmbèrestroek (Leunen), brŏŏmbêrestroek (Swolgen), bruinberenstruik (Koersel), brumbērəstrø͂ͅk (Kortessem), bròmbaerestroek (Castenray, ... ), brómbèrestroek (Blitterswijck, ... ), brømbīrəstrū.ək (Borgloon), ert kort uitgesproken  brombärestroek (Wellerlooi), WLD  brōmbeerestrōēk (Tungelroy), brómbéérə-strŏĕk (Gennep), zie ook ZND32  braombierestroek (Neeroeteren), broĕmbeerestreuk (Hasselt), brombēi̯rəstroͅk (Sint-Truiden), braambesje: eigen spellingsysteem  brambeesje (Meijel), braambezenbuist: brambezenbrest (Tessenderlo), braambezin: brombiez (Mook), braambos: brembosch (Tessenderlo), braambuist: brambeûəst (Kwaadmechelen), breͅmbeəst (Leopoldsburg), IPA, omgesp.  brambøst (Kwaadmechelen), zie ook ZND32  breͅmbəst (Tessenderlo), braambut: breͅmbøt (Lommel), zie ook ZND01 a-m (geen verzamelfiches)  brembutten (Lommel), braambuttenbos: brombuttenbosch (Lommel), braambuttenstruik: brombuttenstraok (Lommel), verzamelfiches, waarin opgenomen ZND 1 a-m; 7, 64; 23, 27b; 26, 25b en 32, 89.  brembuttenstruik (Lommel), braamdoorn: braomdjuën (Groot-Gelmen), broeiëndjoeën (Zepperen), brooiendion (Engelmanshoven), brooəndjoan (Wellen), broͅndøͅən (mv.) (Niel-bij-St.-Truiden), bruimdjoon (Voort), zie ook ZND32  braomdjoan (Wellen), bruwndjuwn (Hoepertingen), braamdoornstruik: brondeunstroek (Borlo), brondeuəstroekn (Jeuk), braampelen: WLD  bràmpele (Sevenum, ... ), braamsberen: bronsberen (Sint-Truiden), braamsberenstruik: bromsbeerenstruik (Gorsem), bronsbeerestrouk (Stevoort), bronsberenstrook (Kuringen), bronsberestruik (Spalbeek), brônsbeeərestruiək (Zepperen), zie ook ZND32  bronsbeerəstrouk (Kermt), braamstruik: braamstroek (Neerpelt), braamstruek (Hasselt), braamstruuk (Neerpelt), brāmströk (Oostham), bremstruik (Griendtsveen, ... ), briemstroek (Rotem, ... ), brieëmstrouwk (Waltwilder), brieëmstroêk (Tungelroy), brĭĕ’əmstjrōēk (Sittard), broamstroek (Kaulille), broemstrōōk (Houthalen), broomstroek (Gingelom), broëmstroeək (Rijkel), brêmschtroek (Mheer), zie ook ZND32  braomstrəuk (Maaseik), bre.əmstroͅ.k (Zonhoven), breëmstroek (As), briemstroōēk (Elen), briəmstrūk (Rekem), broemstru:k (Voort), bramelen: braomel (Geleen, ... ), braomele (Montfort, ... ), broamel (Doenrade, ... ), broamele (Steyl), broamelen (Stein), brom-me-len (Neerharen), bromele (Ubachsberg), brommel (Maastricht), brommele (Gulpen), brommələ (Maastricht), broomele (Amby), broomelen (Rekem), broomələ (Maastricht), broumel (Heerlerbaan/Kaumer), brōmələ (Lanaken), brŏŏmel (Geleen), brwommele (Mopertingen), bráomel (Swalmen), bròmmele (Maastricht), bròmməl (Epen), brómmel (Maastricht), brómmelen (Ospel), brômele (Schimmert), brəmmələn (Eigenbilzen), #NAME?  braomele (Klimmen), brummel (Eigenbilzen), (bes en struik)  broâmel (Tungelroy), -  brómmele (Maastricht), eigen spellingsysteem  braomele (Merkelbeek), broaml (Maastricht), brooëmele (Schinnen), Endepols  broumelle (Maastricht), bròmmele (Maastricht, ... ), brómmel (Maastricht), ideosyncr.  braomele (Hoensbroek, ... ), broamele (Kerkrade), broémele (Gronsveld), brömmelen (Sittard), ideosyncr. vrucht  braomel (Eijsden, ... ), Veldeke  bròhmel (Waubach), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  brommel (Gulpen), WBD/WLD  braoməl (Heerlen), broamele (Lutterade), brooməl (Maastricht), brōōməl (Maastricht), WLD  brao-mèle (Guttecoven), braomel (Geleen, ... ), braoməl (Oirsbeek, ... ), braomələ (Venlo), braumel (Born), braòmele (Ubachsberg), broamele (Geverik/Kelmond), broamelu (Brunssum), broaməl (Hulsberg), brommele (Gulpen, ... ), brōōmele (Schimmert), brómulu (Itteren), brômele (Kesseleik), bərooməl (Maastricht), WLD = braam  braomel (Posterholt, ... ), zowel de bes* als de struik  broâmel (Tungelroy), bramelenhegstruik: brumələhɛgstreuik (Genk), bramelenstruik: braomele-sjtruek mv. (Wijlre), braomelestroek (Broeksittard, ... ), braomelestroêk (Boekend), braomelestruuk (mv. (Echt/Gebroek), braomelestrôêk (Blerick), braomelsjtroek (Roermond), broamele sjtrōēk (Sittard), broamele stroek (Bingelrade), broamelesjtroech (Simpelveld), broamelesjtroek (Beesel, ... ), broamelestroek (Baarlo, ... ), broamelestrōēk (Maasbree, ... ), broameleštrūk (Brunssum, ... ), broamelle stroek (Dieteren), broamələštrōēk (Linne), broa’melesjtroech (Bleijerheide, ... ), bromelesjtroek (Meerssen), bromelestroek (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), brommelenschtroek (Sint-Martens-Voeren), brommelestrōēk (Sint-Pieter), brommelestruch (Eupen), brommellenstrouk (Opgrimbie), brommellestrook (Grote-Spouwen), brommellestrūk (Vroenhoven), broomelestroek (Genoelselderen, ... ), broomellesjtroek (Geulle), broowommelenstroek (Val-Meer), brōmelesjtrōēk (Valkenburg, ... ), brōmmelestroek (Beesel), brōmələstrōͅk (Diepenbeek), brōəmeleštrūk (Baarlo), broͅ.amələštrū.k m. (Eys), broͅ.mələštrū.k m. (Ingber), bròmmelesjtruuk (mv.) (Vijlen), bròmmelestroek (Maastricht), bròmələstroek (Belfeld), brómelestroek (Venlo), brôomeleštrūk (Meerssen), heel kort uitgesproken  broamelestroek (Sint-Odiliënberg), ij is i+j idem voor rest pagina  braamelestroek (Echt/Gebroek), Nijmeegs (WBD)  braomələstrŭŭk (Meijel), oe heel lang vlak waterrijk land  braomelestroek (Reuver), schoenpoetsen  broamelesjtroek (Brunssum), schoensmeer  broamelestroek (Oirsbeek), struik  brómëlëstroek (Tongeren), Veldeke  braomelesjtroek (Haelen), ’ne braomelesjtroek (Klimmen), Veldens dialekt  braomelestroek (Velden), WBD / WLD  braomele-sjtroek (Beesel), WBD-WLD  braomələ sjtroek (Roermond), WBD/WLD  braomələ-strōēk (Maastricht), braomələstroek (Maastricht, ... ), brāōməlsjtrūūëk (Nieuwenhagen), brommelestroek (Caberg), WLD  braomelesjtroek (Schinnen), broamələ-struuk (Maastricht), broamələsjtrōēk (Wijnandsrade), brommelleschtroek (Vijlen), brómulusjtrōēk (Itteren), raomellestroek (Maasbree), zaaknaam  broamelestrōēk (Venlo), zelden  broamelestroek (Stevensweert), zie ook ZND32  bro:mələstru:k (Maastricht), bruoͅmələstrōk (Martenslinde), ± WLD = zelden  braomele-sjtroek (Klimmen), brameler: brwömeler (Zichen-Zussen-Bolder), bramelstruik: bramelstroek (Beegden), broamelsjtrōēk (Steyl), brommelstruch (Lontzen), broomelstroek (Amstenrade), brwomelstroek (Zichen-Zussen-Bolder), bròmelsjtroek (Roermond), bramelten: broamelte (Baexem, ... ), brōmelt (Stevensweert), brôômelte (Pey), Venlo e.o.  braomelte (Maasbree), WLD  braomelte (Swalmen), braoməltə (Grathem, ... ), brameltenstruik: braomeltesjrōēk (Haelen), braomeltestroek (Genooi/Ohé, ... ), braomeltestruk (Roggel), braomeltestruuk (Helden/Everlo, ... ), braomeltestrŭk (Grathem), broameltesjtroek (Beegden, ... ), broameltestroek (Buggenum, ... ), broameltestrōēk (Panningen), broaməltəštroek (Swalmen), brōāmeltesjtrōēk (Susteren), eigen spellingsysteem  braomeltesjtroek (Geleen), ideosyncr.  braomelte-sjtroek (Sittard), in de betekenis van wit  broameltesjtroek (Munstergeleen), In deze file is de ij steeds een i en een j (geldt ook voor restpagina 2)  broameltesjtroek (Helden/Everlo), NCDN  broamöltöstrōēk (Stevensweert), WBD/WLD  braoməltəsjtrōēk (Kapel-in-t-Zand, ... ), bramen: braam (Lottum, ... ), bram (Neer), bre:me (Tongeren, ... ), bree.ëm (Zonhoven), bree:m (Sittard, ... ), breem (Doenrade, ... ), breijm (Herten (bij Roermond)), breim (Born), brejəmə (Berg-aan-de-Maas), breme (Vlodrop), bremen (Riksingen), brējəmə (Nuth/Aalbeek), brēm (Herk-de-Stad), brēmə (Zichen-Zussen-Bolder), briaim (Echt/Gebroek), brieem (Heerlen, ... ), brieĕm (Noorbeek, ... ), briejəm (Schinnen), briem (Borgharen, ... ), briem (fr. mien) (Houthem), briemen (Loksbergen), brieêm (Tungelroy), brieëm (Altweert, ... ), brieëme (Elsloo, ... ), brieəm (Oirsbeek), briēm (Geulle), brieͅ.m (Hasselt), brijɛm (Schimmert, ... ), brim (Reppel), brièm (Maasbracht, ... ), brième (mv.) (Echt/Gebroek), brièèm (Valkenburg), briëm (Sint-Martens-Voeren), briəmə (Klimmen, ... ), briəmən (Hamont), brīēm (Montzen), brīəm (Nederweert, ... ), brjeèmen (mv.) (Uikhoven), brjìe-men (Neerharen), broom (Hasselt), bräme (Stein), brèēm (Genooi/Ohé, ... ), brémen (Mechelen-aan-de-Maas), bréèm (Buchten, ... ), brêéme (Neeritter), brøəm (Gutshoven, ... ), brùm (Stevensweert), (?)  brèm (Stein), (angelsaksisch preón, naald)  brièèm (Valkenburg), de tak  briem (Gronsveld), brème (mv.) (Maaseik), de tak additie bij vraag 101: de takken van de braamstruik  brieme (Gronsveld), doornige twijg van de braamstruik  brieëm (Tungelroy), mv. = meest gebruikt  bremen (Eigenbilzen), naam van de struik  brièm (Houthem, ... ), nav de zaaikorf  briə.mən (Achel), WBD/WLD  brāōm (Nieuwenhagen), brīēëm (Nieuwenhagen), WBD/WLD = struik die niet draagt  (briem) (Caberg), WBD\\WLD  brîêm (Amstenrade), WLD  braome (Thorn), brie͂me (Tungelroy), brîêm (Doenrade), zie ook ZND32  breem (Rosmeer), brieme (Amby), ± WLD  breem (Vlijtingen), bramenblader: briëmeblaar (mv.) (Valkenburg), bramendoorn: eigen spellingsysteem sjrtoek - hêk - hek  braeme-döre (Neer), eigen spellingsysteem sjtroek - hëk - hek  braeme-deure (Neer), bramenstruik: braomesjtroek (Roermond), braomestrūk (Thorn), breamestroek (Hunsel), breejmesjtroek (Heek), breemesjtroek (Asenray/Maalbroek), breiemesjtroek (Klimmen), brejmesjtroek (Puth), bremestroek (Einighausen, ... ), bremestrook (Rijkhoven), bremmestrok (Gruitrode), breämesjtroek (Obbicht), brēməstruk (s-Herenelderen), brieemesjtroek (Schinveld), briemesjtroek (Limmel), briemestroek (Borgharen), briemestroèk (Weert), briemestroëk (Mheer), brieməstroek (Ophoven), brieèmestroek (Moresnet), brieëmestroêk (Tungelroy), brieëmmesjtroek (Ulestraten), briĕmestroek (Schimmert, ... ), briêêmesjtroek (Berg-en-Terblijt), briëmestroek (Amby), briəməstrûk (Rekem), broumeštroek (Broeksittard), broâmestroêk (Tungelroy, ... ), brêmesjtroek (Beegden), brîêmestrōēk (Neeritter), brömmesjtroek (Posterholt), ideosyncr. struik  brieme-schtroek (Eijsden, ... ), nogal lang uitgesproken  eine breemesjtroek (Guttecoven), oud  briemeschtroek (Heerlen), oude spellingsysteem b.v. grote en kleine doris Rijkers  bremmesturk (Meijel), rubus fruticosus  breemesjtroek (Sittard), van vruchten  brièmesjtroek (Valkenburg), WBD/WLD  brāōməsjtrūūëk (Nieuwenhagen), zie ook ZND32  breemestroek (s-Herenelderen), breemestruek (Rosmeer), breimestrauk (Bilzen), bramerenstruik: breimerestrauk (Bilzen), bramers: briëmers (Sevenum), bramerstenstruik: braomerstestroek (Wessem), bramerten: braomerte (Herten (bij Roermond)), broamert (Sint-Odiliënberg), brommertə (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), WBD/WLD  braommərtə (Grevenbicht/Papenhoven), WLD  braomərt (Heel), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  braomərtə (Haelen), bramertenstruik: braomertestroek (Echt/Gebroek, ... ), broamertestroek (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms o met nasaleringsteken)  braomərtə(sjtrōék) (Haelen), zie ook ZND32  brooëmërtëstroek (Lanklaar), brommel: brómmel (Maastricht), broodjesplant: idiosyncr. Additie: Ik mis b.v. Herderstasje waar wij - tegen zeiden en de hartvormige deeltjes opaten  brūūdjesplant (Blerick), doorn: darun (Beringen), dören (Kaulille), WBD/WLD = braamstruik  déérə (As, ... ), WBD/WLD é leunt aan bij ö (hier ook?)  déére (As), doornen: duiren (Bocholt), dyn (Beringen), doornenbos: dare bos (Eksel), doornenbraak: diumebraak (Beringen), doornenbuist: doore böst (Beverlo), douerənbəst (Kwaadmechelen), doornenstruik: dorestroek (Thorn), dorrinestrôk (Helchteren), dèreströk (Opoeteren), doornkersenbuist: doornekiezebəst (Kwaadmechelen), doorns: daores (Tessenderlo), dø͂ͅrs (Sevenum), heulenteer: heulenteer (Jeuk), kjuller: qjēler (Mal), messenbraam: messenbroam (Sint-Odiliënberg), pikkenstruik: pekəstrēk (Zonhoven), reefdoorn: rēvdžōn (Herk-de-Stad), reveldoorn: rēə.vəldjō.n (Schulen), rijzendoorn: risødjōn (Hasselt), steenstruik tongwb: stoênstroëk (Wellen), struik: struuk (Bree) braam [Goossens 1b (1960)], [N 92 (1982)] || braam (struik) [Goossens 1b (1960)], [Roukens 03 (1937)], [ZND 32 (1939)] || braam (vrucht) || braambes [SGV (1914)], [ZND 01u (1924)] || braambes, -struik || braambessenstruik || braamstekel || braamstruik [DC 13 (1945)], [Heem 02.5 (1958)], [N 92 (1982)], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || braamstruik (blad) || braamstruik, verwant met priem || braamtak || braamtwijg || De doornige struik die vooral op de heide en in de duinen en langs bosranden voorkomt; de vruchten zijn eerst groen, dan rood en als ze rijp zijn zwart (braamstruik, benrik, breemhorst, breemhocht, breemdoren, breembes, braam, breem, doren). [N 82 (1981)] || takken van de braamstruik [N 82 (1981)] III-4-3
braden bakken: spek bakke (Tongeren), späk bakkə (Lummen), vlees bakke (Genk), vlies bakke (Hasselt), vlijɛs bakkə (Neerpelt), vermoedelijk  bakə (Opgrimbie), vlais slecht leesbaar  vlaïs bakke (Mettekoven), braden: bi‧oͅ:jə (Rekem), boraë (Helden/Everlo), braaien (Sint Huibrechts Lille, ... ), braaiën (Peer), braaje (Kanne), braajə (Opitter), braden (Diepenbeek, ... ), braien (Hoeselt, ... ), brajen (Amby, ... ), braoe (Sittard), braoen (Geleen), braoj (Rekem), braoje (Broeksittard, ... ), braojen (Kaulille), braōë (Herk-de-Stad), brāāe (Moelingen), brāājen (Neerpelt), brāājə (Kanne), brāān (Sint-Truiden), brāoje (Kanne), brāojen (Overpelt), brāōen (Helchteren), brāōjen (Hamont), brāōë (Borgloon), bra͂eͅn (Oostham), bro-ajë (Lanklaar), bro:jə (Maastricht), bro:nə (Raeren), broa (Berg-en-Terblijt, ... ), broa.je (Hasselt), broae (Bingelrade, ... ), broae(n) (Schinveld, ... ), broaene (Rimburg), broaē (Schimmert), broaĕ (Ulestraten), broahe (Posterholt), broaien (Stokkem), broaje (Afferden, ... ), broajen (As), broaje∂ (Sint-Pieter), broane (Eys, ... ), broaë (Einighausen, ... ), broaə (Brunssum), broeien (Gelieren Bret), broeja (Maasbree), broeje (Bree, ... ), broeëjen (Genk), broeï (Wellen), broië (Hoeselt), broje (Borgharen, ... ), brojië (Bilzen), brojjən (Diepenbeek), brooië (Genk), brooiën (Bilzen), brooje (Amby, ... ), brooje∂ (Sint-Pieter), broon (Sint-Truiden), broowə (Kermt), brooë (Wellen), brooë’n (Diepenbeek), browəjə (Zonhoven), broë (Beverst), broəjen (Sint Huibrechts Lille), broəjə (Meldert), broən (Sint-Truiden), brōāië (Heppen), brōāje (Susteren), brōe (Herk-de-Stad), brōēājen (Elen), brōēīē (Halen), brōīən (Hoeselt), brōi̯ə (Maastricht), brōje ('S-Herenelderen, ... ), brōn (Sint-Truiden), brōə (Lanaken), brōəjə (Meeswijk, ... ), brōͅ (Eupen), brōͅ.jə (Opgrimbie), brōͅ:nə (Montzen), brōͅi̯ə (Gennep, ... ), brōͅi̯ən (Opglabbeek), brōͅjə (Genk, ... ), brō’jə (Lanaken), brō‧jə (Maastricht), broͅ.i̯jə (Meeuwen), broͅ.jə (Hasselt), broͅ:jə (Beringen, ... ), broͅi̯ə (Martenslinde), broͅjə (Berg, ... ), broͅjən (Sint Huibrechts Lille), broͅuəjən (Lommel), broͅuəə (Koersel), broͅəjə (Mielen-boven-Aalst), broͅən (Sint-Truiden, ... ), bro‧ə (Eupen), bruwə (Hoepertingen), bruə (Hoepertingen, ... ), brūə (Linkhout), brwòje (Val-Meer), bràoien (As), bròië (Tongeren), brôie (Rosmeer), brôje (Veldwezelt), brôwen (Ulbeek), brôâne (Heerlen), brôïen (Diepenbeek), brö.ə (Aalst), vlees braojen (Veldwezelt), vlees braojĕ (Vroenhoven), vlees braōe (Sint-Lambrechts-Herk), vlees braujen (Lommel), vlees broeien (Genk), vlees broeijen (Neerrepen), vlees broejen (Grote-Brogel), vlees broeë (Heers), vlees broje (Zichen-Zussen-Bolder), vlees brooie (Riksingen), vlees browje (Millen), vlees bruien (Beverst), vlees bruiën (Bilzen), vlees brö-jen (Sint-Huibrechts-Hern), vleesch bra:ien (Neerglabbeek), vleesch braaien (Hechtel, ... ), vleesch braden (Bilzen, ... ), vleesch braojen (Lommel), vleesch broien (Mopertingen), vleesch brooien (Bilzen), vleesch brouin (Bilzen), vleesch broy(3)en (Vliermaalroot), vleesch bro͂ie (Welkenraedt), vleies braien (Werm), vleis braaien (Helchteren), vleis braoje (Geistingen), vleis braojen (Eisden), vleis broajə (Geistingen), vleis broawe (Kortessem), vleis brojen (Niel-bij-As), vleis brooien (Elen), vleis brooje (Lanaken), vleis broën (Opglabbeek), vleis broͅjen (Meeuwen), vleisch braaien (Maaseik), vleisch braajen (Bocholt), vleisch braijen (Opoeteren), vleisch brao-je (Weert), vleisch braojen (Opoeteren), vleisch braoëen (Neeroeteren), vleisch broaje (Geistingen, ... ), vleisch broeien (Rotem), vleisch broia (Koninksem), vleisch broie (Tongeren), vleisch broijen (Boorsem), vleisch broojen (Vucht), vleisch brōjə (Lanaken), vleisj broïen (Rekem), vleisj brôje (Mheer), vleèsch broâje (Riemst), vleəs [broͅjə (Beringen), vlēīs brao͂je (Vreren), vlējš brōͅnə (Welkenraedt), vlēs brojen (Genoelselderen), vlēs bro͂jən (Eigenbilzen), vleͅis brūə (Borgloon), vleͅjs broͅu̯ə (Kortessem), vleͅjs brûjə (Maaseik), vlies broa (Nieuwerkerken), vlies broaje (Hasselt), vlies brouiën (Houthalen), vlies broä (Kuringen), vlies brōə (Stevoort), vliesch braje (Stevoort), vliesch brooien (Borlo), vliež brojen (Peer), vliež brouiēn (Peer), vlieës broaien (Paal), vlieësch brooien (Beverlo), vliēͅsch brôjen (Wijchmaal), vlijs broja (Koninksem), vlijsch brioojen (Rotem), vlijɛs [broͅjə (Neerpelt), vlis brāoə (Herk-de-Stad), vlis brōi̯je (Lummen), vliës brooie (Mielen-boven-Aalst), vliəs braojen (Kleine-Brogel), vliəs brōjə (Hasselt), vliəs broͅ.iə (Neerpelt), vliəs broͅaiə (Neerpelt), vlīeësch broiën (Beringen), vlīs brōjen (Diepenbeek), vlīs brōə (Schulen), vlīsch brôîn (Sint-Truiden), vlīz bruoͅjə (Zonhoven), vlys brō’ə (Lanaken), vläis brōjə (Molenbeersel), vläs [broͅəjə (Hamont), vlès broje (Mal), vlê.š brōͅ:nə (Montzen), vlɛs brua (Guigoven), vlɛ‧ix bro:jə (Boorsem), (o klinkt als het Fransche woord: mon).  brone (Epen), braden  broaë (Kuringen), broeiwe (Sint-Lambrechts-Herk), broien ('S-Herenelderen), brone (Lontzen), vlās broͅi̯ə (Genoelselderen), braten  vle͂i.š bro‧ə (Eupen), de € heeft een hoedje zoals ô  brōͅwə (Mettekoven), e van vles lang  vlès broien (Mal), Fr. n van dans  vleis bràjen (Elen), gerekt y  vleès broy(3)en (Vliermaalroot), ie is lang gevolgd van e klank (ui heeft meer de e klank)  vlies bruie (Peer), meest gebruikt  vleesch braden (Beverlo), met een v-tje op de \\ zoals bij ø  vleies bruəə (Gutschoven), vles bruəə (Gutschoven), met hoedje ô op de o  vleesch brōne (Kelmis), met óó op de oo  brōōje (Maaseik), niet goed te lezen  braaje (Meterik), o tussen o en ou  vleesch broë (Eupen), Spék bròò.ëje  bròò.ëje (Zonhoven), vlais slecht leesbaar  vlaïs broo.jen (Mettekoven), vlees zachtjes laten aanbranden in de oven van een cuisinière  breuje (Bunde), vleesch braden  vleis broajen (Kessenich), vleis braoje E gebraoje haenke Ich höb ei vuur dao kan me nen ós op braoje Appele, kersjaanjele braoje Zien rooj wengskes blónke wie gebraoje eppelkes  braoje (Roermond), Vleis broje gebroje eereppelkes Ze braojt en kook d¯n hielen daag  broje (Maastricht), zwak  brūə (Borgloon), ¯nen Herst, ¯ne eike en aerpel braoje gebraoje aerpel  braoje (Altweert, ... ), ¯t vleesj broane  broane (Bleijerheide, ... ), garen: gare (Castenray, ... ), in de pan bakken: eͅn de pan bakken (Diepenbeek), stoven: vlis stoouvə (Herk-de-Stad) braden [SGV (1914)] || braden in vet of olie || gaar braden || op het vuur met vet gaar maken || vlees braden en vlees bakken [Willems (1885)], [ZND 01 (1922)], [ZND 22 (1936)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] III-2-3
brak, vals dak bovenhayerij: bōvǝhájǝrę̄j (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), brak: br ̇ak (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Domaniale]), brak (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Willem-Sophia]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Emma, Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Julia]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Laura, Julia]  [Maurits]  [Domaniale]  [Maurits]  [Domaniale, Wilhelmina] [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), faux toit: faux toit (Zie mijnen  [(Winterslag)]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), navalbank: nǭvalbaŋk (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Maurits]), rotte toit: rǫtǝ tø̄ (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Zolder, Zwartberg, Waterschei, Eisden]), slechte toit: slɛxtǝ tø (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), vals dak: vals dak (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Winterslag]), valse toit: valsǝ tø̄ (Zie mijnen  [(Zolder / Zwartberg / Waterschei / Eisden)]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), vuile: vulǝ (Stein  [(Maurits)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]) Slappe leisteenbank in het dak die dreigt in te storten. [N 95, 576; N 95, 898; N 95, 899; monogr. Vwo 188; Vwo 194; Vwo 670; Vwo 711; Vwo 810; div.] II-5
braken bekotsen: [plat]  bekotsen (Sint-Martens-Voeren), boertjes maken: burkəs makə (Hasselt), braken: (het deeg wordt) gǝbrāktj (Herten), bra-en (Lommel), bra:kə (Maastricht, ... ), braake (Heerlen, ... ), brake (Berbroek, ... ), braken (As, ... ), brakə (Hasselt, ... ), brakən (Lommel), braoke (Rosmeer, ... ), braokən (Kuttekoven), brāāke (Schimmert), brākə (Herk-de-Stad, ... ), breake (Nieuwenhagen), breeke (Heerlerheide), brekke (Rimburg), breüken (Oostham), brēēëke (Hoensbroek), broake (Hoepertingen), broaken (Rijkhoven, ... ), broueke (Voort), brōkə (Zepperen), brōͅkə (Borgloon), bruken (Paal), bry(3)̄jəkə (Tervant), bry(3)̄ə`ən (Tessenderlo), bry(3)̄əkə (Linkhout, ... ), brèjke (Mechelen), brèàke (Montzen), brèè.ke (Boukoul), brèèjke (Kelmis), brèèke (Hoensbroek), brêêke (Eygelshoven), brā.kǝ (Panningen), brākǝ (Altweert, ... ), brǭkǝn (Oost-Maarland), (wordt ook wel eens gebruikt)  braken (Eisden), [alg. gebruikt]  braoke (Sint-Truiden), [fatsoenlijk]  brājke (Stevoort), [geneigd zijn om over te geven en niet kunnen]  bra:kə (Rekem), [Gewoon beschaafd]  braa(k)en (Lommel), [gewoon plat]  brèken (Neeroeteren), [gewoon]  bra.ke (Gelinden), brake (Hasselt, ... ), braken (Elen, ... ), braoke (Rosmeer), braoken (Genk), braəkə (Hoepertingen), brāke (Maastricht), brākə (Gerdingen), breieke (Lontzen), breken (Melveren), brijken (Sint-Martens-Voeren), broake (Genoelselderen), broaken (Lauw, ... ), broke (Martenslinde), brōkən (Diepenbeek), brâôke (Wellen), brèëke (Remersdaal), [nogal deftig]  brâke (Wellen), [plat]  braoke (Nieuwerkerken), braoken (Borlo, ... ), [poging tot overgeven]  brākə (Herk-de-Stad), [schertsend, ook anders]  broken (Sint-Truiden), [schertsend; ook plat]  braken (Ulbeek), brechen (du.): 1) breken; 2) braken ... [Van Dale DN ]  breache (Bocholtz), breche (Kerkrade), bräche (Kerkrade), brééche (Bocholtz), kotsen wordt niet gebruikt  braken (As), breken: brēkǝ (Koersel), brē̜jkǝ (Stokrooie), brē̜kǝ (Hout-Blerick, ... ), bręǝkǝ (Gronsveld), brɛ̄kǝ (Amstenrade), brɛ̄kǝn (Arcen), brutselen: brøšǝlǝ (Rekem), de musjes voeren: i.e. de vogeltjes voeren [sic].  de möskes vooëre (Weert), doorwerken: dørxwerkǝn (Kerkrade), een kalfje binden: [schertsend]  ə kĕiefkə bènjə (Opoeteren), erom komen: [finger] -&gt; sem. toel. !!  et is mich alles eröem kchome (Lontzen), gekak: (schertsend [zn]  chəkak (Mettekoven), gevelen: [plat]  gjevele (Genoelselderen), gobbelen: (gebelen) (Linkhout), gibələ (Hasselt), giebele (Maastricht, ... ), gjøbələ (Tongeren), gubbele (Oost-Maarland), gweubela (Tongeren), gèùbele (Nieuwenhagen), göbbele (Berg-aan-de-Maas, ... ), göbele (Montzen, ... ), gøblə (Lanklaar), gøbələ (Ulestraten), gøͅbələ (Gingelom), jöbbele (Kerkrade), jøb.ələ (Moresnet), [plat]  gjeubele (Tongeren), göbbele (Maastricht), [schertsend]  geubele (Borgloon), geubelen (Jeuk), gibbelen (Maaseik), gibbelə (Geistingen), guəbelə (Koninksem), göbbele (Eupen), Uitdr.: hae sjprik mit göbbels.  göbbele (Sittard), Vgl. uitdr. nao d\\ göbb\\lstrawt gon` = moeten overgeven.  göbbələ (Maastricht), golven: golve (Roermond), het kalf achter de deur zetten: [spreekwoordelijk]  t kaləf achtər də d"ər zeͅtən (Hamont), inslagen: inslagen (Kwaadmechelen), invallen: invallen (Kwaadmechelen), kaatsen: kaatsje (Schinveld), kalfje maken: e kèvke make (Obbicht), kɛɛfkə maokə (Tongeren), kalfjes maken: kaifkes make (Maasniel), kelfkes make (Venlo, ... ), keëfkës maakë (Lanklaar), keͅfkəs mōͅkə (Tongeren), keͅləfkəs makə (Hasselt), kèèfkes gemaak (Puth), kalven: kaawve (Klimmen), kalve (Roermond), kauve (Holtum, ... ), kauven (Mechelen-aan-de-Maas), kawve (Meeswijk, ... ), kōuvə (Kinrooi), [overgeven bij drankmisbruik]  kave (Martenslinde), [plat]  kawvə (Opgrimbie), [schertsend voor overgeven]  kave (Rosmeer), [schertsend, plat]  kalvvə (Mechelen-aan-de-Maas), [schertsend]  gekaaft (Riemst), kaauwen (Rotem), kaave (Mheer), kalve (Ulbeek), kave (Genoelselderen), kaven (Bilzen, ... ), kāvə (Alt-Hoeselt, ... ), øhè is an t kalven (Duras), [van zatlappen]  kaləvən (Hamont), [voor een dronkaard die moet overgeven; gezegd door mensen van de lagere klasse]  hee mot kalve (Berbroek), Alleen gebruikt voor overgeven nadat men te veel heeft gedronken.  kave (Eigenbilzen), kalveren: kalvere (Reuver, ... ), kalvərə (Gingelom), kalveren maken: [plat]  kalvers maoke (Stevoort), [schertsend, b.v. van iemand die overgeeft na te veel gedronken te hebben]  kauve maken (Grote-Brogel), [schertsend]  kauver maken (Rotem), kalvertjes bouwen: [schertsend]  həi hət mòtə keͅivərkəs bewə (Gerdingen), kalvertjes maken: keuverkes máke (Thorn), kanjelen: (plat [&lt; Lat. canalis], vgl. b.v. Maastricht Wb.  ka͂øžələ (s-Herenelderen), keukelen: kókkele (Geleen), keuken: k"kə (Amstenrade, ... ), kaöke (Venlo), kaöken (Belfeld), keuke (Heel, ... ), keuken (Heythuysen, ... ), keukə (Weert), kēūken (Maasbracht), koeke (Herten (bij Roermond)), kuùken (Velden), käöke (Belfeld, ... ), kèùke (Haelen), kêüken (Neer), kóke (Thorn), kö:ken (Linne), köke (Sevenum, ... ), köken (Melderslo), kökke (Hushoven), i.e. boeren  köke (Beesel), i.e. neiging tot overgeven.  k"kə (Hout-Blerick), Neiging hebben tot overgeven.  koeuke (Limbricht), kouwkə (Vaals), Ook bij 4 e.v. keuke.  köke (Roermond), Proberen om over te geven, doch er niet in slagen.  keuke (Sittard), kitsen: WNT: kitsen (IX), Klanknabootsende benaming voor: (Vocht) straalsgewijze tusschen de tanden door uitspuwen.  kitse (Oirlo, ... ), knauwen: [Schertsend]  hij hi tweeje keejeren kunnen knaauwen (Lommel), koek breken: kōkbrē̜kǝ (Tegelen), kokhalzen: kokhalze (Wellerlooi), kortwieken: kotwi:kə (Aalst-bij-St.-Truiden), kotsen: höb motte kotse (Sittard), ich heb moote kotse (Oost-Maarland), k-tse (Blerick), ko.tse (Amby), ko.tsə (Moresnet), ko`tsen (Bree), koetse (Baexem, ... ), koetsë (Lanklaar), koeͅtsen (Bevingen), kootse (Boekend, ... ), kootsen (Sint-Odiliënberg), kotse (Afferden, ... ), kotsen (Beverlo, ... ), kotsse (Mheer, ... ), kotsə (Beringen, ... ), kotsən (Eigenbilzen, ... ), kotše (s-Herenelderen), koutsə (Kinrooi, ... ), koëtse (Panningen), kōōētsen (Elen), kōtse (Belfeld, ... ), kōtsen (Sevenum), kŏŏtse (Grubbenvorst, ... ), kŏtse (Eys, ... ), kŏtsen (Swolgen), koͅtse (Tongeren), koͅtsə (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), koͅtsən (Achel, ... ), kutse (Sittard, ... ), kutsen (Dieteren), kutsə (Maaseik), kŭtse (Herten (bij Roermond)), kòtse (Baarlo, ... ), kòtsen (Asenray/Maalbroek), kótse (Bree, ... ), kótsen (Bree), kótsə (Bree), kôtse (Belfeld, ... ), kôtsen (Mechelen), kötsen (Maaseik), (banaal)  kotse (Wanssum), (grof)  kotse (Klimmen), [brutaal gezegd]  kotsen (Sint-Truiden), [brutaal plat]  kotse (Hees), [erg plat]  kotze (Weert), [gemeen vooral voor dieren]  kotse (Wellen), [gemeen, plat]  kōͅtsə (Alken), [gemeen]  kootsen (Bree), kotse (Stevoort), kotsen (Duras, ... ), [gewonde volk]  kotsen (Beringen), [gewoon plat]  kotsen (Kaulille), [gewoon]  kotse (Genoelselderen), kotsen (Hamont), kōͅtsə (Alt-Hoeselt), kŏtse (Opitter), [heel plat]  koͅtseͅ (Genk), [meer gemeen]  kotse (Heppen), [meest voor dieren]  kotse (Martenslinde), [Paragraaf: leven/gezondheid/ziekte/vermoeidheid].  kòtse (Boorsem), [Paragraaf: regelmatige werkwoorden].  kotse (Boorsem), [plat (voor de dronkaard)]  kotsen (Houthalen), [plat, gemeen]  kotsen (Linde), køtsə (Beringen), [plat; ook schertsend]  kotse (Spalbeek), [plat]  keͅtsə (Neerglabbeek), koetsen (Maaseik, ... ), kotse (Beverst, ... ), kotsen (Bilzen, ... ), kotsĕ (Vroenhoven), kotsə (Eisden, ... ), kotsən (Diepenbeek, ... ), [Plat]  kotsɛn (Lommel), [plat]  kōtse (Maastricht), kŏŏtse (Niel-bij-As), kŏtsen (Opoeteren), koͅtse (Genk), koͅtseͅn (Diepenbeek), koͅtsə (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), koͅtsən (Kwaadmechelen, ... ), kôtsen (Bree), kôêutsə (Geistingen), kətsə (Stokkem), [plat], [schertsend]  kotse (Rosmeer), kotsen (Eisden, ... ), koͅtsən (Genk), [ruw]  kotsĕn (Neerpelt), [schertsend (dronkaard)]  kotse (Wilderen), [schertsend of ruw plat]  kotsĕ (Kuttekoven), [schertsend, b.v. voor iemand die te veel gedronken heeft]  koͅtsə (Lanaken), [schertsend; ook plat]  kotsen (Ulbeek), [schertsend]  kotse (Piringen, ... ), kotsen (Elen, ... ), koətse (Nieuwerkerken), kŏtse (Opglabbeek), [spot]  kotsen (Borlo), [van een hond - ook van een dronken persoon, dus in afkeurende zin]  koͅtsə (Herk-de-Stad), [voor de dieren]  kotsen (Berbroek), [vooral van dieren gebruikt]  kotsə (Leopoldsburg), [wordt schertsend gebruikt]  kotsen (Neeroeteren), [zeer plat]  kŏtsə (Opoeteren), B.v. koetse wie ene reiger.  koetse (Haelen), Minder net.  kôtse (Venlo), Onbeschaafd.  kotse (Ell), Ordinair.  kotse (Geleen), Pejoratief.  koetse (Horn), kutsə (Neeroeteren), Plat.  kotsə (Achel), Platter woord.  kotse (Stevensweert), ruw  kòtse (Kerkrade), Spottend.  kotsen (Neerbeek), vulg.  kotsen (Schaesberg), Vulgair.  koetse (Beegden), kotse (Grevenbicht/Papenhoven), kotsen (Wolder/Oud-Vroenhoven), kó.tsje (Boukoul), kótse (Boeket/Heisterstraat), Zeer plat.  kotsen (Hasselt), Zgn. onbeleefde uitdr.  kotse (Eigenbilzen), kwalijk: [bn.]  koolk (Koninksem), met een ijzer bewerken: met ǝn īzǝr bǝwɛrkǝn (Ottersum), met permissie overgeven: met permisje euvergeve (Ulestraten), muttentjes maken: muttekes (Halen), [van een dronkaard, dus schertsend]  məttəkəs mākə (Herk-de-Stad), naar kortessem gaan: [schertsend]  er ès noa Kotshoven gewès (Lanaken), nameten: (dronken) noameete (Leopoldsburg), (noëmeten) (Linkhout), naomaete (Brunssum, ... ), naomééte (Urmond), naomête (Roosteren), nōumēͅtə (Kinrooi), (nameten).  nōͅmiətə (Hasselt), [schertsend]  naŏmēte (Maastricht), noametē (Kuttekoven), noumèten (Lauw), nōͅmētə (Mettekoven), nuoͅmietn (Zonhoven), [van zatlappen]  nōmēͅtən (Hamont), dit zegt men van een dronken iemand  noamêête (Heerlerheide), ometen: um-aete (Klimmen), ontmeten zijn: [schertsend]  he es ontmèten (Rijkhoven), over de tong doen: [schertsend]  ōvər də tuŋ dun (Oostham), over de tong kakken: euver de tong kakke (Tegelen), [schertsend]  oever de tong kakke (Weert), over de tong kakke (Hechtel), ø.əvər sən toŋ kakə (Stokkem), over de tong rijden: [Schertsend]  hij hi over z`n tóng gereejen (Lommel), over tongeren gaan: euver Tongeren goon (Eksel), euver tùngere gön (Beverlo), evər tuŋərə gōͅn (Hasselt), ŏver tongərĕn gaon (Neerpelt), [schertsend]  euver Toangere gaon (Rekem), euver Tongere gaon (Stevoort), ever Toengere gōͅën (Hasselt), iever Toôngere guun (Niel-bij-As), iever Tōngere (Bree), iever Tôngere (goan) (Bree), iever Tôngeren (Bree), over Tongeren gaan (Beringen, ... ), over Tongeren gēͅven (Overpelt), over Tōngeren (Neerpelt), oͅ:vər Toŋərə goͅ:n (Rekem), [spreekwoordelijk]  ovər toŋərən gāən (Hamont), over tongeren rijden: [schertsend]  euver tongere raien (Tervant), [spotsgewijs]  over Tongeren rijen (Paal), overgeven: aovergaeve (Wanssum), eevergieve (Hasselt, ... ), eu.vergèè.ve (Boukoul), euuvergaeve (Oirsbeek), euver gaive (Neeritter), euver gäeve (Blerick), euver-gieven (Ulbeek), euvergaeve (Baarlo, ... ), euvergaive (Maasniel, ... ), euverge (Heugem), euvergeeve (Belfeld, ... ), euvergeuve (Velden), euvergeve (Buchten, ... ), euvergeven (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), euvergēve (Echt/Gebroek), euvergieve (Meeswijk), euvergiève (Mesch), euvergève (Geleen, ... ), euvergèève (Mheer), euvergééve (Thorn, ... ), euvergê"ve (Beverlo), euvergêve (Asenray/Maalbroek, ... ), euëvërgeeëve (Lanklaar), evergieven (Hasselt), ēūvergève (Heel), i:vərgeͅvə (Genk), ich heb uuvergegééve (Oost-Maarland), ivərgēͅvə (Bree), īevərgēͅvən (Opglabbeek), īvərgeͅvə (Opglabbeek), j"vergēͅve (Tongeren), jeuvergève (Rosmeer), jêvərgêvən (Eigenbilzen), jøvərgɛ:və (Tongeren), jøvərgɛɛvə (Tongeren), oevergééve (Weert), ooevergaeve (Weert), overgeve (Berbroek, ... ), overgeven (Beringen, ... ), overgève (Afferden, ... ), overgééve (Panningen), overrgävən (Neerpelt), ovərgeͅvə (Neerpelt), ovərgävən (Lommel, ... ), ōōvergaive (Weert), ōvərgevə (Achel), ōvərgeͅvən (Sint-Huibrechts-Lille), ōvərjeͅvən (Overpelt), ueuvergêve (Klimmen), uevergève (Klimmen), uevergêve (Schinveld), uivergeve (Kerkom), uuvergaeve (Brunssum), uuvergeave (Rimburg), uuvergève (Ubachsberg), uuvergéve (Nieuwenhagen), uvergieven (Maaseik, ... ), uvvergeeve (Heerlen), uvər-gève (Koninksem), ūĕvergêve (Stevensweert), vergiəven (Hoepertingen), vərgevə (Zelem), vərgēvə (Lanklaar), vərgēͅvə (Kanne), vərgəvə (Lanklaar), wəvergeva (Tongeren), Y.vərgi.və (Borgloon), yvərgivə (Maaseik), èùvergaeve (Nunhem), èùvergééve (Neer), éévergève (Gruitrode), îêvergève (Bree), över jève (Kelmis), övergaeve (Limbricht), övergaive (Horn), övergè:ve (Montzen), övergève (Roosteren, ... ), övərgēͅvə (Kinrooi), øvergeͅvē (Kuttekoven), øvərge:və (Maastricht, ... ), øvərgevə (Paal), øvərgeəvə (Gingelom), øvərgeͅvə (Tongeren), øvərgiəvə (Heers), øͅivərgiēvə (Zepperen), øͅvərgevə (Sint-Truiden), ùùvergeave (Nieuwenhagen), üvergeve (Schaesberg), əvərgēvə (Meeswijk), [beleefd]  oͅ:vərgeͅ:və (Rekem), [beleefde personen]  overgeven (Lommel), [deftig]  vərgēvə (Mechelen-aan-de-Maas), øͅvergēēven (Diepenbeek), [ernstig]  euvergeejve (Borgloon), uəver gèven (Kleine-Brogel), [fatsoenlijk]  euvergeeve (Stevoort), oevergève (Weert), [geven}  euvergēven (Paal), [gewoon beschaafd]  overgèven (Linde), [Gewoon beschaafd]  overgéven (Lommel), [gewoon plat]  euvergeven (Sint-Truiden), [gewoon, deftige taal]  euvergeven (Ulbeek), [gewoon]  euver gève (Remersdaal), euvergeeve (Wellen), euvergeive (Riksingen), euvergeve (Eisden, ... ), euvergeven (Elen, ... ), euvergieve (Halen, ... ), euvergièven (Houthalen), euvergèven (Lanaken, ... ), euvergévə (Sint-Truiden), euvərgèvə (Geistingen), evergeve (Spalbeek), eüvergeven (Borlo), ēūvergēve (Maastricht), ēvergieëven (Hasselt), ēveͅrgeͅve (Genk), ievergēͅven (Bree, ... ), ievergèven (Neeroeteren, ... ), ivergəve (Genk), iëvergeve (Genk), iëvergève (Martenslinde), iëvergêve (Beverst), iəvər gɛvən (Genk), īē-ə-vərgè:və (Opoeteren), jeuver gèven (Rijkhoven), jeuvergève (Tongeren), jevergêve (Genoelselderen), jĕŭvĕrgèèvĕ (Vroenhoven), jiävergēͅve (Hees), jōͅvərgēͅvə (Alt-Hoeselt), jêûvergève (Riemst), jëuver gève (Millen), jəv`rgēͅvə (s-Herenelderen), jəvərgēͅvə (Vroenhoven), overgeven (Jeuk, ... ), overgēͅven (Overpelt), overgèven (Neerpelt), overgêven (Neerpelt), ōvərgēvə (Oostham), uevergèven (Bree), uivergeve (Grote-Brogel, ... ), uivergeəve (Hoepertingen), uuevergieëven (Rotem), vərchivə (Mettekoven), vərgiēvən (Diepenbeek), vərgiɛvə (Zonhoven), vərgäjəvə (Zonhoven), ø"vərgēͅvə (Lanaken), øvergeͅven (Rotem), øveͅrgēͅve (Rutten), øvərgeijvən (Zolder), øvərgevə (Eisden), øvərgēͅvə (Lanaken), [iets fatsoenlijker]  ø.əvər giɛvə (Stokkem), [met permissie]  vərgēvə (Opgrimbie), [nogal deftig]  euvergève (Wellen), [omschreven]  uoverjeäve (Lontzen), [plat]  uəvergaivə (Koninksem), [van iemand die onpasselijk is - dus met medelijden]  øvərgēvə (Herk-de-Stad), [wat beschaafder]  euvergijəvə (Alken), Deftig  övergêve (Buggenum), Deftig.  ievərgeͅvə (Martenslinde), Deftiger  ievərgeͅvə (Martenslinde), kotsen wordt niet gebruikt  evergève (As), kotsen wordt volgens de informant niet gebruikt.  evergève (As), Netter woord.  euvergève (Stevensweert), pieren: pīrə (Tongeren), rendez-vous (fr.) doen: Opm. RK: rendez-vous ???  randevoe doon (Heel), rochelen: roekelen (Lommel), schellen: sxęlǝ (Loksbergen), schuren: schø̄jǝrǝ (Kwaadmechelen), spijen: ich heb moote spééje (Oost-Maarland), schpeije (Mesch), schpieje (Bunde, ... ), schpīē-e (Schimmert), sjpeeje (Belfeld, ... ), sjpeije (Gronsveld), sjpejje (Panningen), sjpĕĕje (Panningen), sjpie-e (Neerbeek, ... ), sjpieje (Asenray/Maalbroek, ... ), sjpieë (Geleen, ... ), sjpieə (Holtum), sjpijje (Tegelen), sjpiéje (Herten (bij Roermond)), sjpīēe (Brunssum), sjpīēje (Roermond), sjpuje (Hoensbroek), sjpujje (Bocholtz), sjpuuje (Mheer, ... ), sp"jə (Rekem), spaije (Tongeren), spāijə (Tongeren), speeje (Blerick, ... ), speie (Sint-Pieter, ... ), speien (Oost-Maarland), speije (Heerlerheide, ... ), speijen (Maastricht), speijə (Bree), speiə (Genk), spei̯jə (Kanne), speje (Broekhuizen, ... ), spejə (Lanklaar, ... ), spēējen (Tegelen), spējə (Bree), spĕĕje (Afferden), speͅiə (Val-Meer), speͅjə (Opgrimbie), spi-j-je (Gennep), spi-je (Afferden, ... ), spi-jen (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), spi-jje (Boeket/Heisterstraat), spi:jə (Neeroeteren), spieēn (Berg-aan-de-Maas), spieje (Baexem, ... ), spiejen (Kaulille, ... ), spieë (Echt/Gebroek, ... ), spieën (Stein), spij-je (Nederweert), spije (Ottersum), spijen (Hamont, ... ), spijje (Broekhuizen, ... ), spijjə (Maastricht), spijə (Meeswijk, ... ), spiə (Bocholt), spījə (Lozen), spīə (Kinrooi, ... ), spuje (Heerlen, ... ), spujje (Waubach), spuujje (Mheer), spéjə (Maaseik), spøyə (Smeermaas), spɛjə (Maastricht, ... ), [algemeen}  spējən (Hamont), [gewoon plat]  spieën (Neeroeteren), [gewoon]  spaaien (Bilzen), spe`ə (Mechelen-aan-de-Maas), speejen (Rekem), speijje (Rosmeer), speiën (Genk), speyen (Bree), spēien (Opglabbeek), spi-jə (Opoeteren), spieje (Gruitrode), spiejen (Opoeteren, ... ), spieën (Bree, ... ), spijen (Lanaken), spijje (Eisden), spijə (Zichen-Zussen-Bolder), spiə (Gerdingen), spīə (Neerglabbeek), spyjĕ (Genk), spèjen (Rosmeer), spïjë (Alt-Hoeselt), spɛi-ə (Genk), spɛiən (Genk), špijə (Ulestraten), [meest gebruikt]  spije (Martenslinde), [minder fatsoenlijk]  spi-je (Weert), [neutraal, gewoon]  spejə (Rekem), [Paragraaf: leven/gezondheid/ziekte/vermoeidheid].  spi-jje (Boorsem), [plat]  speijə (Lanaken), spiiën (Rotem), spijn (Rijkhoven), Zgn. beleefde uitdr.  spije (Eigenbilzen), spugen: spōͅgə (Halen), spuge (Roermond), [plat]  spoage (Halen), spuwen: spao-wen (Lommel), spauwe (Gennep, ... ), spauwen (Paal), spauwə (Gingelom), spauwən (Eksel), spauə (Borgloon), spave (Beverlo), spawe (Linkhout), spawə (Paal), spān (Sint-Truiden, ... ), spāə (Gingelom), spejeven (Kwaadmechelen), speuen (Hasselt), spēͅjəvə (Tessenderlo), spouwe (Beverlo), spouwen (Beverlo, ... ), spouwə (Heers), spouwən (Zonhoven, ... ), spowe (Bokrijk), spowə (Beringen, ... ), spōə (Zepperen), spoͅuwə (Beverlo, ... ), spoͅuwən (Houthalen, ... ), spoͅwen (Neerpelt), spoͅwvə (Houthalen), spoͅwə (Kortessem, ... ), spoͅwən (Neerpelt, ... ), spèùwe (Kerensheide), spö.ə (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), spöə (Hasselt), spøͅn (Hasselt), spøͅən (Hasselt), [[gewoon]  spaowe (Borlo), [Dit woord wordt het meest gebruikt door de gewone mensen]  speuwe (Berbroek), [fatsoenlijk]  spouwe (Stevoort), [gewoon beschaafd]  spouwen (Linde), [gewoon plat]  spouwen (Kleine-Brogel), [gewoon, volks]  spouwen (Neerpelt), [gewoon]  spaa (Wilderen, ... ), spaowe (Gelinden), spauwe (Vechmaal), spauwen (Hechtel, ... ), spauəw (Hoepertingen), speiəven (Tessenderlo), speuwen (Spalbeek), spēͅuwən (Oostham), spēͅəvən (Kwaadmechelen), spiewen (Neeroeteren), spoaən (Wellen), spouwe (Ulbeek), spouwen (Beringen, ... ), spouwən (Zonhoven), spouën (Sint-Lambrechts-Herk), spōən (Diepenbeek), spōͅĕn (Diepenbeek), spōͅuwə (Alken), spoͅuwə (Zonhoven), spuwwen (Maaseik), spän (Hasselt), spø͂ͅën (Hasselt), [nogal deftig]  spouwe (Wellen), [plat]  spaan (Sint-Truiden), spauwe (Spalbeek), spauəwə (Hoepertingen), spawen (Leopoldsburg), speawen (Jeuk), [veel gebruikt]  spawe (Leopoldsburg), [voor zieken]  spaave (Sint-Truiden), strenen: [schertsend]  streenə (Geistingen), teruggeven: trükgève (Klimmen), terugkomen: [gewoon]  ət kømp əm trəg (Stokkem), terugmeten: [gewoon]  trèkmètə (Opoeteren), uitspijen: oetsjpieje (Klimmen), [schertsend]  zənə mōg āwtspeiə (Alt-Hoeselt), vomeren (<fr.): Bij dronkenschap.  vomeren (Holtum), zeiltjes halen: Nog m.b.t. iemand die moet overgeven: moet ich gijn zeilkes hoelen.  moet ich gijn zeilkes hoelen (Rotem), zich braken: ze.x br(tm)ə.kə (Moresnet), zich braeke (Klimmen, ... ), zich brèke (Brunssum), zich brééke (Panningen), zich brêke (Schinveld), ziech breache (Kerkrade), zix brexə (Vaals), zich kotsen: [plat]  zech kotse (Eupen), zich overgeven: zich oovergééve (Panningen), B.v. ich mot mich euvergaeve.  (zich) euvergaeve (Reuver) braken || braken (overgeven, kotsen) [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Braken of breken van taai-taai- en peperkoekdeeg. Volgens de informant van L 292 worden, als het deeg klaar is na een maand liggen, werkende stoffen o.a. honing, potas en ammoniak met koolzuur in het deeg gebracht. Het deeg wordt dan met de braak gekneed en omgegooid. De ligperiode van het deeg vooraf kan variëren van een paar dagen (Q 112) tot een halfjaar (Q 198b) of zelfs een jaar (L 271). Het deeg moet eigenlijk verstorven zijn. [N 29, 89a; monogr.] || braken, overgeven || De houtachtige stengels van het vlas met behulp van een braak kneuzen en breken, zodat ze eraf vliegen. [N 48, 16a; monogr.] || geef de gemeenzame woorden en uitdrukkingen voor overgeven, braken; geef aan tussen twee haakjes of ze gewoon , plat, schertsend, enz. gebruikt worden. [ZND 28 (1938)] || Indigestie: storing van de spijsvertering als gevolg van overlading van de maag, te snel eten (muik, overetendheid). [N 84 (1981)] || keelkuchen (b.v. bij braken) || kotsen [SGV (1914)] || kotsen (braken) [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || kotsen [overgeven] || overgeven [ZND m] || overgeven (spuwen, braken) [ZND B2 (1940sq)] || Overgeven - Kent men het woord kokken, koken i.b.v. overgeven, neiging hebben tot overgeven? Zo ja, uitspraak. [DC 32 (1960)] || overgeven, vomeren [speuwe, spaven, kitse, kotse, kalve, kalvere] [N 10 (1961)], [N 10 (1961)], [N 10 (1961)] II-1, II-7, III-1-2
bramenvlaai berenvlaai: Syst. Frings  bīrəvlāi̯ (Bocholt), braamberenvlaai: braombieereflaai (Thorn), braombièreflaai (Ittervoort), braômbieëreflaai (Neeritter), brāmbirə vlāj (Rotem), broamberevloaj (Eksel), broambieëreflaai (Ell), broambíérevlaai (Neeroeteren), brōͅmbīərəvlāj (Opglabbeek), bro͂ͅmbērəvla͂j (Helchteren), Syst. Eijkman  brombēͅrəflāi̯ (Gennep), Syst. Eykman  brāmbɛ̝̄rəflai̯ (America), Syst. Frings  brambīerəvlāi̯ (Gruitrode), broəmbiərəflāi̯ (Kessenich), brōͅmərtəvlāi̯ (Mechelen-aan-de-Maas), Syst. Veldeke  braombiërevlaaj (Kinrooi), Syst. WBD  broombaereflaaj (Broekhuizen), bròmbaere-vlaaj (Oirlo), brómbaereflaaj (Wanssum), braambessenvlaai: Syst. Frings  bra͂mbeͅsəvloͅi̯ (Sint-Truiden), bramelenvla: braomele vla (Heerlen, ... ), braomelevla (Sittard, ... ), braommeleflaa (Posterholt), brāōmellevla (Munstergeleen), broamelevla (Heerlen, ... ), brommelevla (Valkenburg), brâômelevla (Oirsbeek), bròmmelevlaa (Sittard), brômelevla (Nuth/Aalbeek), brôômelevla (Puth), Eigen phonetische  broomələvlaa (Valkenburg), Eigen syst.  brōāmelevla (Heerlen), Syst. WBD  braomelevla (Holtum, ... ), braomelevlaa (Neerbeek), bramelenvlaai: braomele vlaai (Grevenbicht/Papenhoven), braomeleflaaj (Belfeld, ... ), braomelevlaaij (Baarlo, ... ), braomelevlaaj (Roermond, ... ), broameleflaai (Maasbracht), broameleflaaj (Roermond), broemelevlaoj (Gronsveld, ... ), broemelle vlaoj (Oost-Maarland), bromelevlaaj (Ulestraten), brōmələvlōͅj (Smeermaas), brumələvlōͅi̯ (Tongeren), niet te verwarren met briëmelevloj, want dit is met pudding of abrikoos bedekt met gesuikerde meelklonters  broëmelevloj (Bilzen), Nieuwe [spelling]  braomeleflaaj (Reuver), Syst. Frings  brōmələvlōͅi̯ (Gelieren/Bret), brø͂ͅmələvloͅ(ə) (Opheers), Syst. Veldeke  braomeleflaai (Tegelen), Syst. WBD  brao.meleflaaj (Boukoul), braomele-flaaj (Venlo), braomeleflaai (Maasniel, ... ), braomeleflaaj (Baarlo, ... ), braomelevlaaj (Blerick, ... ), braomelteflaai (Melick), broamelevlaai (Boekend), broamelevlaaj (Nederweert), bròòmeleflaj (Velden), bròòmelteflaaj (Neer), brömmeleflaaj (Tegelen), bramelenvladem: broamelevlaam (Nieuwenhagen), brommelevlaam (Mechelen), broëmele-vlaam (Bleijerheide), brômelevlaam (Eygelshoven), Eet men hier niet.  broamelevlaam (Kerkrade), Syst. Veldeke  broamelevlaam (Bocholtz), Syst. WBD  braomele-vlaam (Kerkrade), brómmelevlaam (Mechelen), brameltenvla: broameltevlaa (Guttecoven), brameltenvlaai: braomelteflaaj (Grathem, ... ), broamelteflaaj (Grathem, ... ), broameltevlaai (Roermond), broməltəvlā.j (Stokkem), Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6  braomeltevlaaj (Berg-aan-de-Maas), Syst. WBD  brao.melteflaa.j (Maasniel), brŏmelte[flaai} (Meijel), bramelvlaai: Syst. WBD  braomelflaaj (Venlo), braomelvlaai (Venlo), bramenvla: bròàmevlaa (Waubach), brəmpvloͅə (Borgloon), bramenvlaai: braomeflaai (Castenray, ... ), braomeflaaj (Roosteren), Syst. WBD  braomeflaa (Neer), bramertenvlaai: braomerteflaaj (Nunhem), bromərtəvlā.j (Stokkem), broͅmərtə vlāj (Lanklaar), Syst. WBD  braomerteflaaj (Baexem), brembuttenvlaai: Syst. Grootaers  brɛmbøtəvloͅu̯i̯ (Lommel), brombeervlaai: Syst. Frings  brombɛ̄rvlāi̯ (Peer), bromberenvlaai: broͅmbirəvlāj (Maaseik), bròmbaereflaaj (Castenray, ... ), Syst. Frings  brombē(ə)rəvlōͅi̯ (Hamont), brombɛ̄rəvlāi̯ (Peer), brōͅmbīrəvlāi̯ (Maaseik), broͅmbērənvlōͅi̯ (Hamont), broͅmbērəvlāi̯ə (Beringen), broͅmbērəvlōͅi̯ (Neerpelt), brumbērəvlai̯ (Hasselt), brumbērəvla͂i̯ (Hasselt, ... ), brømbērəvloͅi̯ (Heppen), brø͂ͅnbērəvlōͅi̯ (Koersel), brøͅmbɛ̄rəvlāii̯ (Linde), Syst. Frings (?)  brōͅmbīərəvlāi̯ (Kinrooi), Syst. Frings vrl.  brōmbīrəvlāi̯ (Bree), Syst. IPA  brømbēͅrəvla͂i̯ (Paal), Syst. WBD  braombeerevlaaj (Tungelroy), bronsberenvla: bronsbeerevlao (Berbroek), kriepeltjesvlaai: kripelkesvlaai (Mechelen-aan-de-Maas), kroeselvlaai: Syst. Frings  krūsəlvla͂ə (Gingelom), kronselenvlaai: Syst. WBD kroonseleflaaj = kruisbessenvlaai  kroonseleflaaj (Neer), miemertenvlaai: Syst. WBD mȉmerteflaaj = aalbessenvlaai  mīēmerteflaaj (Neer) Bramenvla [N 16 (1962)] || bramenvlaai III-2-3
brand brand: brant (Meijel), randen: rɛŋ (Maasbree), sprokkel: sprǫkǝl (Lommel), vuur: vȳr (Belfeld, ... ), vø̄̄r (Nunhem, ... ) De gloeiïng van de oven - Coopman, pag 8. [monogr.] || Harde rondjes die aan het uiteinde van stukken zoolleer voorkomen, als gevolg van een rotte plek in de huid, meestal ontstaan bij het drogen ter conservering. [N 60, 8] II-10, II-8
brandblaar blaar van gebrand te zijn: bloor van gebijnd te zijn (Gingelom), brandblaar: bjanbloir (Mal), bjanbloor (Ulbeek), bjantblôâr (Grote-Spouwen), bjeənblôər (Alken), bjândbloeer (Zepperen), bra.nbloər (Kortessem), braabdblaor (Banholt), braandblaor (Amby, ... ), braandbloar (Gennep), braandbloor (Kleine-Brogel, ... ), brand-blaor (Wijlre), brandblaar (Arcen, ... ), brandblaor (Amby, ... ), brandblar (Neerpelt), brandblāōr (Siebengewald), brandbljoir (Rijkhoven), brandblo.r (Zutendaal), brandblo.ər (Genk), brandbloar (Arcen, ... ), brandbloaər (Eys), brandbloeor (Bilzen), brandbloeər (Zolder), brandbloor (Berbroek, ... ), brandblor (Beringen, ... ), brandblowejer (Lommel), brandblowr (Martenslinde), brandbloär (Heerlerheide), brandbloër (Zolder), brandblōār (Venray), brandblōr (Herk-de-Stad, ... ), brandblwo:rə (s-Herenelderen), brandblör (Hechtel, ... ), brandblø͂ͅr (Peer), branddjblaor (Echt/Gebroek), brandjblaor (Buchten, ... ), brandjbloar (Dieteren, ... ), brandjbloor (Kessenich), brandjblour (Ospel), brangtblaer (Lottum), branjdblaor (Maasbracht), branjdjbloar (Einighausen, ... ), branjtbloar (Maasbracht), brankblaor (Panningen, ... ), brankblo-ër (Schaesberg), brankbloar (Kerkrade, ... ), brankbloaër (Eygelshoven), brantblaor (Heerlen), brantbloar (Mopertingen, ... ), brantbloər (Koersel), brantblōr (Rekem), brantjblaor (Putbroek, ... ), brantjbloar (Beegden, ... ), braŋtblor (Thorn), brā-ndbloar (Wellen), brāndblaor (Leunen, ... ), brāndbloar (Lottum), brāndblōr (Diepenbeek), brāndbluoͅr (Zonhoven), brāntbloar (Beverst), bra͂:ndblo:r (Stokkem), brenbloar (Valkenburg), brendjbloar (Born, ... ), brendjblōār (Einighausen), brenjdbloar (Born), brandblaar van de kachel  brandbloar (Blerick), brandblaas: brandblaas (Tessenderlo), brandbloos (Nuth/Aalbeek), brandblein: bianblōən (Wellen), brandsblaar: brandsbloar (Grote-Brogel), brandwonde: brandwon (Linkhout), gebrande blaar: gebrande blaer (Spekholzerheide), hitsblaar: hits bloar (Amby), hitzbloar (Houthem), hitsbult: brandblar van de brandnetel  hetsbult (Blerick), hitseblaar: hitsehbloar (Heerlen) een blaar (wanneer men zich heeft verbrandt) [ZND 32 (1939)] || een brandblaar [ZND 45 (1946)] || Een brandblaar. [DC 14 (1946)] III-1-2
branddam branddam: bra.ŋkdam (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Maurits]) Dam die in een galerij wordt gemaakt om de doorstroming van lucht bij een eventuele brand af te sluiten. Branddammen worden door de reddingsploeg aangelegd. [monogr.] II-5