e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
deurwaarder aanzegger: aonzègker (Maastricht), deurbewaker: deurbewaoker (Tessenderlo), deurwaarder: d"[ə}wā[ə}dər (Leopoldsburg), d"rwēͅrdər (Hamont), deerwaerder (Hasselt), deurwaarder (Amby, ... ), deurwaarders (Maasbree), deurwaardr (Heel), deurwaardər (Blerick, ... ), deurwaerder (Oirsbeek), deurwairder (Schimmert), deurwaorder (Weert), deurwaordər (Susteren), deurwarder (Sevenum), deurwearder (Lutterade), deurweerder (Rekem), deurwēērder (Schimmert), deurwo[e}der (Sint-Huibrechts-Lille), deurwáárdər (Maastricht, ... ), deurwèrder (Eksel), deurwèèrder (Geulle), deurwéérder (Meijel), deurwéérdər (Schinnen), dēūrwaardər (Maastricht), dierwaarder (Neeroeteren), dīērwaarder (As), dōͅrwārdər (Rekem), duerwaerder (Klimmen), duerwèrder (Wijlre), durwaarder (Oirlo, ... ), duurweerdur (Brunssum), duurwĕĕrder (Hoensbroek), duurwéérder (Oirsbeek), duërwaarder (Merkelbeek, ... ), duërwaerder (Klimmen), dèrwèèrder (Noorbeek), dèùərwaadər (Epen), dørwiardər (Zonhoven), dørwoͅ[ə}rdər (Sint-Huibrechts-Lille), dûûrwààrdər (Heerlen), (m.).  d".ərw‧ārdər (Eys), Algemene opmerking v.d. invuller: in het Meerlos dialect bestaat geen uitgangs "n"!  deurwaarder (Meerlo), Algemene opmerking: heb deze vragenlijst letterlijk overgenomen, dus zoals invuller het genoteerd heeft!  dūūrwāādər (Nieuwenhagen), ps. omgespeld volgens RND!  dīrwa͂rdər (Meeuwen), deurwachter?: deurwaachter (Heers), deurwachter (Kaulille), fiscus: fiscus (Lommel), griffier: griffier (Bilzen), huisbewaarder: [allicht ontstaan o.i.v. volksetymologische verbastering huisheer < huissier, RK]  hoesbewaarder (Kaulille), huisheer: [volksetymologische verbastering huissier > huisheer, vgl. huisbewaarder, RK]  hoesheer (Kaulille), huissier (fr.): dossier (Tessenderlo), essier (Hoepertingen), eussier (Sint-Truiden), hessieër (Groot-Gelmen), heusier (Hasselt), heussieər (Hasselt), hiesché (Gruitrode), hiezjé (Neeroeteren), hissi (Mopertingen), hissier (Grote-Spouwen), hissir (Eigenbilzen), hissíe (Martenslinde), hoessier (Bocholt, ... ), hohsier (Genk), hooseer (Maaseik), hoͅwəsīr (Zonhoven), hueuessijer (Hasselt), huiesseïer (Hasselt), huigé (Dilsen), huisier (Houthalen, ... ), huisseiër (Hasselt), huissier (Houthalen, ... ), huissiër (Hasselt), hujzjé (Maaseik), husher (Kaulille), husier (Gutshoven, ... ), hussi (Riksingen), hussie (Val-Meer), hussier (Hechtel, ... ), hussiĕr (Diepenbeek), huujé (Mechelen-aan-de-Maas), huusseer (Kinrooi), hūissier (Lommel), hy(3)̄šē (Opgrimbie), hy(3)̄žē (Bocholt), høsīr (Oostham), høussier (Beverlo, ... ), høͅssīr (Vroenhoven), hüssi (Lontzen), hüssier (Wellen), həssie[ə}r (Stevoort), həssier (Diepenbeek, ... ), i[ə}žē (Bree), iesgé (Reppel), iesjé (Gruitrode), igée (Opoeteren), jssīr (Herk-de-Stad), n[ə}s[ə}i[ə}r (Lummen), nisɛi (Rijkhoven), nīšē (Beek (bij Bree)), nossier (Jeuk, ... ), ossier (Gingelom, ... ), oͅwsi (Zonhoven), resier (Beringen), ressier (Beringen, ... ), rezier (Zonhoven), røsir (Houthalen), røͅsiər (Hasselt), rəsir (Houthalen), rəssier (Beringen), rɛsir (Beringen), uissier (Genk), usier (Heers), ussier (Jeuk, ... ), y(3)̄sjē (Mechelen-aan-de-Maas), doffe ui tussen eu en ui  huissier (Paal), portier: portier (Mielen-boven-Aalst, ... ) de ambtenaar bij de rechtbank die belast is met de dienst op de terechtzittingen, het doen van aanzeggingen [bijv. van belastingschuld enz. [vorster, deurwaarder] [N 90 (1982)] || deurwaarder [ZND 33 (1940)], [ZND m] III-3-1
devotiecommunie communie (<lat.): de kemune (Klimmen), kemuunie (Swalmen), devotiecommunie (<lat.): de devosie kemiene (Eigenbilzen), de devotie communie (Eys), devosie-kemunie (Maastricht), devotie kemuunie (Ophoven), devotie-communie (Maastricht), devotiekemune (Gulpen), devotiekemunie (Baarlo), devotiekommunie (Klimmen, ... ), devotiemis: devotiemes (Peer), geestelijke communie (<lat.): geisteleke kemune (Guttecoven), werkelijke kommunion (du.): de werəkələgə komyniuən (Montzen) De devotie-communie. [N 96B (1989)] III-3-3
diabolo bolo: bōlō (Swalmen), diabeltje: /  diabelke (Bilzen), diabolo: diabola (Montfort, ... ), diabole (Sittard), diaboli (Zonhoven), diabollo (Posterholt), diabolo (As, ... ), diabool (Brunssum, ... ), diabōla (Susteren), diabōlō (Gennep), diajaabooloo (Sittard), diavolo (Ingber), diejabool (Heel), dījābōl (Heerlen), dījābōlō (Maastricht, ... ), /  Diablo (Hasselt), Diabolo (Hasselt), Diabolo spelen.  dijābəlo (Zonhoven), It. diabolo.  djaabeloo (Zonhoven), djá.beleu (Hasselt), Sub keingerspeile.  diaabòlou (Sint-Truiden), Vgl. jòjoo.  djaa.beloo (Zolder), kledderkokkerel: vgl. pag. 65: diabolo, z. kledderkókkerel.  kledderkókkerel (Maastricht) / [SND (2006)] || Diablo [SND (2006)] || Diabolo [SND (2006)] || Diabolo (kinderspeeltuig). || Diabolo. || Diabolo: Jojo. || Het speelgoed, bestaande uit een dubbele blikken kegel die men al draaiende op een koordje in evenwicht houdt, in de hoogte werpt en weer opvangt met dit koord of elkaar toewerpt en weer op een koordje opvangt [diabolo, diavolo]. [N 88 (1982)] || Lievelingsspel 4. [SND (2006)] || Volkst. voor jo-jo en diabolo. III-3-2
diagonale pijler diagonaalpijler: diagonaalpijler (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Eisden]) Pijler die niet in de hellingsrichting noch in de strijkrichting van de koollaag ligt maar in een schuine stand tussen deze richtingen in. Een diagonale pijler wordt meestal toegepast in steile lagen om de helling te verminderen en daardoor ook de snelheid van de te vervoeren steenkolen. In halfsteile en vlakke lagen wordt de diagonale pijler soms gekozen om een betere stand ten opzichte van de splijtvlakken te krijgen. [N 95, 285] II-5
diaken diaak: diaak (Schimmert), diaken: diake (Eisden), diaken (Echt/Gebroek, ... ), geestelijke diaken (Eys), diocaan: eine dioceaan (Klimmen), rector (lat.): inne rektor (Nieuwenhagen), rector (Haler, ... ), reetĕr (Opoeteren), rekteer (Ell), rektor (Epen, ... ) Een geestelijke die een gebied heeft, maar niet mag dopen, begraven of trouwen. [N 96D (1989)] || Een priester die geen pater is [heer, geesteling]. [N 96D (1989)] III-3-3
diamantkop diamantkop: diamantkop (Kelmis) Boorkop van diamant in gebruik bij zeer hard gesteente. De diamantkop werd geplaatst op de waterboor. [monogr.] II-4
diarree (de/het) schijt hebben: dǝ skeǝt høbǝ (Hoepertingen), dǝ sxē̜t hęmǝ (Leopoldsburg), dǝ šai̯t hø̜bǝ (Ketsingen), dǝ šęi̯t hɛmǝ (Genk), hǝt sxē̜i̯t hęmǝ (Lommel), sxē̜i̯t øbǝ (Velm), sxē̜i̯ǝt hębǝ (Spalbeek), sxęi̯t ø̄bǝ (Niel-Bij-Sint-Truiden), xē̜t ęmǝ (Halen), ǝt sxēǝt hɛmǝ (Meldert), ǝt sxē̜t hɛmǝ (Boekt Heikant), ǝt sxęi̯t høbǝ (Herk-de-Stad), ǝt sxęi̯t hɛbǝn (Stevoort), ǝt sxęi̯t hɛmǝ (Tessenderlo), ǝt sxęi̯ǝt hęmǝ (Linkhout), ǝt sxęǝt hęmǝ (Lummen), ǝt sxɛt hęmǝ (Donk), aan de afgang zijn: ān dǝn āfgaŋk zen (Schimmert), ǭn dǝn ǭfgāŋk sīn (Smeermaas), aan de doorgang: ān dǝr dørx˲gāŋk (Mechelen), aan de doorgang zijn: ān dǝn dōrgaŋk zen (Schimmert), aan de drijt: an dǝr drit (Helden), aan de dunne: an dǝr dønǝ (Eygelshoven), ān dǝ dønǝ (Baarlo, ... ), ān dǝn dønǝ (Blerick, ... ), ān dǝr dønǝ (Klimmen), aan de dunne zijn: ān dǝn dønǝ zen (Oirsbeek, ... ), ān dǝn dønǝ zēn (Haelen), aan de fledder: an dǝ flɛdǝr (Helden), aan de lochte: ān dǝ loxtǝ (Einighausen), aan de pratel: ānǝ prātǝl (Ell), aan de scheut zijn: ān dǝ šøu̯t se.ǝn (Rotem), aan de scheuter: ān dǝ šø̜i̯tǝr (Rothem), aan de schijt zijn: aan de schijt zijn (Meeuwen, ... ), an dǝr šīt sii̯ǝ (Teuven), anǝ šīt zīn (Heythuysen), ã dǝ šē̜i̯t sē̜i̯n (Gelieren Bret), ān dǝ sxē̜i̯t zē̜i̯n (Peer), ān dǝ šit zen (Ulestraten), ān dǝ šīt zen (Oirsbeek, ... ), ān dǝ šīt zin (Tegelen), ān dǝ šīt zēn (Linne), ān dǝ šīt zīn (Melick), ān dǝr šiǝt ziǝ (Ransdaal), ānǝ šīt zēn (Baexem, ... ), aan de spat: ān dǝ spɛt (Maasbracht), aan de spel zijn: an dǝ spɛl zen (Meijel), aan de/het schijt: an dǝ sxit (Broekhuizenvorst, ... ), an dǝ sxę.i̯t (Herk-de-Stad), an dǝ sxīt (Blerick, ... ), an dǝ šei̯t (Maaseik), an dǝ šit (Bocholt, ... ), an dǝ šīt (Lanklaar), an dǝr sxiǝt (Mechelen), an dǝr sxīt (Epen), an dǝr šiǝt (Noorbeek, ... ), an dǝr šīs (Bocholtz), an dǝr šīt (Eygelshoven, ... ), anǝ sxē̜t (Hasselt), anǝ šiǝt (Neeritter), aŋ dǝ sxęi̯ǝt (Kermt), ãn dǝ sxēt (Rapertingen), un dǝ šęi̯t (Oud-Waterschei), øn dǝ šii̯t (Boorsem), ān dǝ sxet (Kaulille), ān dǝ sxit (Blerick), ān dǝ sxīt (Echt, ... ), ān dǝ sxīǝt (Boekend, ... ), ān dǝ šit (Nunhem, ... ), ān dǝ šiǝt (Rekem, ... ), ān dǝ šīt (Brunssum, ... ), ān dǝ šīǝt (Baarlo, ... ), ān dǝr šīt (Heerlerheide, ... ), ān nǝ šīt (Panningen), ān šiǝt (Gruitrode), ānǝ šit (Bree, ... ), ānǝ šīt (Swalmen), ęn ǝt sxē̜t (Halen), ęnt sxęi̯t (Lommel), ōn dǝ sxīt (Neerpelt), ōn dǝ šit (Neerharen), ōnǝ šēi̯t (Bree), ǫn dǝ šēt (Zichen-Zussen-Bolder), ǫn dǝ šęi̯t (Hoeselt), ǭn dǝ šēt (Val-Meer), ǭn dǝ šīt (Gronsveld, ... ), ɛn dǝ sxit (Gennep, ... ), achteruit: annen achteroēt (Eksel), afgang: `ch hùb zoe fel den oòfgank (Kortessem), aa.fgank (Hasselt), aafgaank (Eksel), aafgang (Eigenbilzen), aafgank (Doenrade, ... ), aafgank hebbe (Panningen), aafgank hubbe (Gulpen), aafgàng (As), aan d`r aafgank zieë (Klimmen), aan den aafgank (Maaseik, ... ), aan den aafgank zin (Oirsbeek, ... ), afgang (Zolder), afgank (Loksbergen), afgaŋk (Lummen), an d`r aafgaank (s-Gravenvoeren), aofgaank (Gronsveld, ... ), aofgank (Bilzen), aâfgânk (Eksel), āāfgaṇk (Opglabbeek), āfgāŋk (Montzen), oa.fgà.nk (Borgloon), oafgang (Genk), oafgank (Vliermaal), oafgà.nk (Gors-Opleeuw), oafgânk (Eksel), oan d’n oafga.nk (Zutendaal), on den aofgaank (Kanne), ōāfgank (Hoeselt), àfgànk (Loksbergen), ôofgang (Hoeselt), ôofgánk (Tongeren), āfgaŋk (Maasmechelen, ... ), āfgāŋk (Boorsem), ǫfgaŋ (Mal), ǫǝfgāŋk (Borgloon), ǭfxaŋk (Hoeselt), deftiger  aan de aafgank (Geistingen), Diarree hebben.  aan d`r aafgank zieë (Klimmen), fatsoenlijk  o:fgank (Wellen), fatsoenlijker  afgang (Lommel), i.e. diarree.  aafgank (Geleen), mensen  afgank (Jeuk), beriberi-diarree: WNT: beriberi, Naam van eene ziekte die in Oost-Indië en ook in Japan zeer gewoon is, en waarvan de voornaamste kenteekenen zijn: stoornis in de beweging vooral van de beenen, opzwelling, soms ook met verschijnselen van waterzucht, deze ziekte wordt gehouden voor eene neuritis peripherica multipex.  beri beri diare (Maastricht), braddel: brędǝl (Beverst), breddel: de breddel (Hasselt), buikkrampen: boekkrampe (Kortessem), buikloop: boeklaop (Montfort), boeklaup (Montfort), boekloap (Stevensweert), boekloop (Oirsbeek), boekluip (Ittervoort), bowkluip (Maaseik, ... ), bōēkloup (Heythuysen, ... ), bōēklōōp (Nieuwenhagen), bukloejp (Meijel), de afgang hebben: dǝn afgaŋk hęmǝ (Linkhout), diarree: diaree (Nunhem, ... ), diarree (Amby, ... ), diarrhee (Maastricht), diàree (Stevensweert), diáree (Tongeren), Diarree.  diejarree (Maastricht), drijt: drī.t (s-Gravenvoeren), dun schijten: døn šītǝ (Maasniel, ... ), dunne mest: dønǝ mɛst (Obbicht), dunne schijt: án de dunne schiet (Tienray), dunne, de -: aan d`n dunne (Venlo), aan d`n dunne zien (Maasbree), aan d`r dunne zieë (Klimmen), aan de dunne (Beek, ... ), aan de dunne zíén (Blerick), aan den dinne zeen (As), aan den dunne (Baarlo, ... ), aan den dunne zeen (Bree, ... ), aan den dunne zin (Oirsbeek), aan der dunne (Schin-op-Geul), aanen dunne (Ell), aann`n dunne (Herten (bij Roermond)), aanne dunne (Bocholt), aanne dunne zeen (Bree), an d`n dunne (Heythuysen, ... ), an den dunne zien (Oirlo), an der dunne (Chèvremont), an der dunne zie (Kerkrade), annen dunne (Eksel), ann’n dunne zeeën (Kaulille), aonen dunne zien (Eksel), d`n dunne (Sint-Pieter, ... ), den dunne (Lutterade, ... ), dinə (Meeuwen), dunne (Amby, ... ), dunnə (Amstenrade, ... ), dur dunnu (Brunssum), dŭnne (Schimmert), dönne (Gronsveld, ... ), dønə (Ingber), døͅnə (Eys), də dunnə (Kapel-in-t-Zand), dən dunnə (Kelpen), à d`r dunne zieë (Gulpen), áán də dunnə (Venlo), B.v. he is an der dunne.  dunne (Kunrade), Diarree hebben.  aan d`r dunne zieë (Klimmen), Diarree.  aan de dunne (Thorn), aan dən dinnə zeen (As), an d`r dunne zieje (Waubach), aon d`n dunne zien (Maastricht), hae is aanne dunne (Baexem), Diarree. aan d`n dunne zien.  aan d`n dunne zien (Maasbree), i.e. dysenterie.  aan den dunne zin (Puth), dunne-kom-maar-gauw, de -: den dinne-kom-(mêr)-gauw ! (Bilzen), dunne-maak-vooraan, de -: Diarree.  d`n dunne maak väöraon (Maastricht), een goede om over de beek te schijten: ne gooje óm īēver de bīēk te sji-jte (As), fledder: aan de fledder (Venlo), Diarree; aan d`n dunne zien.  fleddere (Maasbree), gauwe, de -: aan de gauwe (Beek), de gawe (Geleen), gawwe (Gronsveld), gezwinde, de -: gezjwenne (Gronsveld), gezwinde-maak-vooraan, de -: Diarree.  der gezjwiende-maak-vueran (Klimmen), kakkerij: kàkkərééjə (Loksbergen), kom-gauw: aan de kóm gaw (Thorn), aan də kōm chauw (Grevenbicht/Papenhoven), aane kom-gauw (Neer), aane kômgauw (Ell), aanne komgauw höbbe (Bree), de kom-gaauw (Weert), kómgauw (Kapel-in-t-Zand), Diarree.  aan de kómgauw (Thorn), loop, de -: aan də laup (Grevenbicht/Papenhoven), an d`r leup (s-Gravenvoeren), lopen, het -: aan `t laupe (Boorsem), loperij: a/d lōëperie ziën (Sevenum), an de loeeperei (Venray), an de loëperij zien (Oirlo), an de lōēperie (Sevenum), loupərīē (Reuver), loupərīēj (Beesel), luchten: lóchte (Susteren), misererie: Humoristisch.  mizzëreere (Tongeren), moeten lopen: moeten lopen (Gruitrode), op een meter in de fles: Diarree.  op nə méétər innə fles (As), plat schijten: (de koe) sxęt plat (Beringen), platschijt: platschijt (Lommel), platte schijt: plat sxit (Overpelt), platte, de -: aan de plat (Melick), de platte (Hasselt), om de platte (Achel), platte (Alken, ... ), plattë (Tongeren), Diarree hebben.  ich bin an ne platte (Eksel), pratelen: i.e. diarree hebben.  pratele (Mechelen-aan-de-Maas), pratsen: pratsje (Tungelroy), Diarree.  pratsje (Echt/Gebroek), preutel: ânne praetel zèèn (Hechtel), priets: priets (Kerkrade), prots: aan de prots zeen (As), proetsj (Nieuwenhagen, ... ), protsje (Neeroeteren), rap-kom-gauw: syn. zie: aofgang.  rap-kom-gauw (Diepenbeek), rappe platte, de -: de rappe platte (Gors-Opleeuw), rappe, de -: de rappe (Borgloon, ... ), den rappe (Jeuk), dë rappë (Hoeselt), rappe (Hoepertingen, ... ), rappë (Hoeselt), ràppə (Loksbergen), reddeletet: [Klanknabootsing, vgl. retteketet, rettepetet en rettettet]  reddeleted (Houthalen), retteketet: WNT: retteketet, [Klanknabootsing, rk].  retteketet (Maaseik), rettepetet: Humoristisch.  rettëpëtet (Tongeren), rettettet: WNT: rettettet, [Klanknabootsing, rk].  de rêttetêê.t (Borgloon), rijs: ~ WNT: rijs (III), [papiermakerij] geen water houdende, het water latende vallen, gezegd van een breiachtige massa [waarvan het papier gemaakt wordt].  reejsch (Geulle), scheut: šui̯t (Rotem), šyt (Dilsen), scheuter: šø̄tǝr (Oost-Maarland), šø̜̄.tǝr (Sint-Martens-Voeren, ... ), scheuteren: (de koe) šø̄tǝrt (Oost-Maarland), (de koe) šø̜i̯tǝrt (Herten, ... ), (de koe) šø̜i̯tǝrtj (Horn), šø̜i̯tǝrǝ (Eisden), schijt: aan de schiet (Blerick, ... ), aan de schiêt (Boekend), aan de schiët (Venlo), aan de schiët zien (Maasbree), aan de schiët zíén (Blerick), aan de sjeet zien (Eigenbilzen), aan de sji-jt (Maaseik), aan de sjiet (Baarlo, ... ), aan de sjiet (zin) (Boorsem), aan de sjiet zin (Kesseleik, ... ), aan de sjīēt (Posterholt), aan də sjīēt (Grevenbicht/Papenhoven), aan è sjiiet zeen (Tungelroy), aand e shiet (Lanklaar), aane sjēēt (Swalmen), aane sjie:t (Herten (bij Roermond)), aane sjiet (Nunhem, ... ), aanesjiet (Kinrooi), aanne sji-jt zeen (Bree), aanne sjieët (Bocholt), an dər sjīēt (Epen), ane chiet (Reppel), anne schie:t (Kaulille), aon de schiet (Wolder/Oud-Vroenhoven), de scheit (Venray), de sjiet (höbbe) (Boorsem), de sjèè.t (Gors-Opleeuw), hè is an der sjièt (Noorbeek, ... ), oaen ’t schiêt (Eksel), oan de sjeet (Eigenbilzen), oan t schiet zien (Eksel), on de sjiet (Kanne), scheit (Sint-Truiden), schieet (Weert), schiet (Eksel, ... ), schiĕt (Gennep), schijt (Alken, ... ), schèet (Hechtel), schèè.t (Borgloon, ... ), schééjət (Loksbergen), schìèt (Vijlen), sjeet (Eigenbilzen), sji-jt (As, ... ), sjies (Vaals), sjiet (Geleen, ... ), sjijt (Hoeselt, ... ), sjiét (Gronsveld), sjīēt (Heerlen, ... ), skeit (Jeuk), skē̜i̯t (Opheers), skęi̯t (Heiselt, ... ), sxei̯ǝt (Zolder), sxẽ.t (Wellen), sxit (Achel), sxēt (Hasselt), sxēǝt (Zepperen), sxē̜i̯ǝt (Rummen), sxē̜t (Beringen, ... ), sxęi̯t (Sint-Truiden, ... ), sxęt (Zelem), sxę̃.t (Borgloon), šī.t (Eys), ṣi.t (Meeuwen), èndə sjitj (Meijel), ša.i̯t (Tongeren), šēt (Romershoven, ... ), šē̜i̯ǝt (Diepenbeek), šęi̯t (Beverst, ... ), šęǝt (Vliermaal), šī.t (s-Gravenvoeren), šīt (Echt, ... ), ’t schiet (Eksel), ’t schijt (Lommel), Diarree hebben.  aan d`r sjiet zieë (Klimmen), Diarree.  aan də sjyt zeen (As), Diarree. Ordinair.  hae is aanne sjīēt (Baexem), Eerder vulgair.  sjeit (Bilzen), minder fatsoenlijk  scheejet (Wellen), Opm.: diarree hebben: aan de schi:et zien.  aan de schi:et zien (Sint-Huibrechts-Lille), plat gezwgd  scheit (Hoepertingen), Plat.  aan d`r sjiet zieë (Klimmen), de sjiet (Caberg), vulgair  skijt (Jeuk), Vulgair.  de sjèt (Vliermaal), sjājt (Tongeren), à d`r sjiet zieë (Gulpen), schijten: sxętǝ (Borgloon), šitǝ (Smeermaas), schijterij: schēīterie (Maasbree), schiejterij (Achel), schijterij (Kerkhoven, ... ), schèèterij (Hechtel), sjietere (Susteren), sjieterie (Doenrade, ... ), sjijterij (Kortessem), sjīētərie.j (Hulsberg), sjīētərijj (Nieuwenhagen), sxiǝtǝrii̯ (Altweert), sxē̜tǝrē̜ (Hasselt), schijvel: [sic]  sjievel (Eijsden), slijter: sliǝtǝr (Maastricht), slinger: de slinger (Wolder/Oud-Vroenhoven), sjlingər (Heerlen), Diarree.  an d`r sjlinger zieje (Waubach), slingerschijt: sleengərsjīēt (Maastricht), Diarree hebben.  sjlingersjiet (Klimmen), spel: spē̜l (Hamont), va vite (fr.): và viet (Leopoldsburg), veel lopen: veul loeëpen (Achel), vieve, de -: Diarree.  heer is aon de vieve (Maastricht), vlotte, de -: de flotte (Geleen), flotte (Wijlre), flottə (Kapel-in-t-Zand), flŏttə (Nieuwenhagen), floͅ.tə (Eys), flòtte (Swalmen), vlotte-kom-gauw, de -: Diarree.  d`r flotte kóm gauw han (Waubach), vlotte-maak-voorwaarts, de -: dər floͅ.tə ma.k vø͂ͅrwats (Eys), Diarree.  der flotte-maak-vurwats (Klimmen), Pop.  d`r flotte-maak-vurwats (Klimmen), weke, de -: weike (Wijlre), zich de boord van de vot afschijten: Diarree hebben.  zich t baord van de vot aafsjiete (Klimmen), zich het hart afschijten: Diarree hebben.  zich t hart aafsjiete (Klimmen) [N 10 (1961)]Buikloop. Te dunne ontlasting, meestal veroorzaakt door een min of meer ernstige ontsteking van de darmen. Zie ook het lemma ''diarree'' in wbd I.3, blz. 472-474. [N 3A, 91, 99; A 48A, 52; monogr.] || diarree || diarree hebben || Diarree, buikloop (dunne, pruts). [N 84 (1981)] || Diarree, buikloop (prutsj, loperij, aan de schiet, dunne, weke). [N 107 (2001)] || ontlasting hebben [afgon, leutere, driete, zijn gevoeg doen] [N 10c (1961)], [N 10c (1995)] || Te dunne ontlasting, buikloop. [N 76, 51a; N 76, 51b] || wind laten [N 10c (1995)] I-11, I-12, III-1-2
diarree hebben aan de afgang (zijn): ān dǝn āfgaŋk (Opoeteren), aan de dunne (zijn): ān dǝn dønǝ (Maasbree), ānǝn dønǝ (Ell), ɛn dǝ dønǝ (Meijel), aan de schijt (zijn): an dǝr šīs (Kerkrade), an dǝr šīt (Epen), an dǝr šīt ziǝ (Noorbeek, ... ), ān dǝ sxīt (Maasbree, ... ), ān dǝ sxīǝt (Altweert), ān dǝ sxīǝt zin (Sevenum), ān dǝ šīt (Baarlo, ... ), ān dǝ šīt zin (Baarlo), ānǝ sxiǝt (Ospel), ānǝ sxiǝt zēn (Ospel), ānǝ šīt zēn (Opglabbeek, ... ), ānǝ šīǝt (Ell), aan de spel (zijn): ɛn dǝ spel (Meijel), de schijt hebben: dǝ šīt hɛbǝ (Boorsem), dǝr šīt han (Vijlen), schijt hebben: sxęi̯t hɛmǝ (Hoepertingen, ... ), spellen: spelǝ (Meijel), spɛlǝ (Heiselt, ... ) Te dunne ontlasting hebben, buikloop. [N 76, 51b; N 76, 51a] I-12
dichtbinden de schoen rijen: dǝr šōn rejǝ (Montzen), inbinden: embindǝ (Milsbeek), ęjnbęjnǝn (Zonhoven), inrijen: eręjǝ (Bleijerheide), inrijgen: enrīgǝ (Meijel), enrīgǝn (Dilsen), inrijgen (Lommel), toebinden: tawbęnǝ (Bilzen), toesnoeren: tusnōrǝ (Maasbree), tressen: trɛsǝ (Meijel), vastzetten: vaszetǝ (Roggel) Het met touw dichtbinden van de veteropening, voordat men begint met overhalen. Zie ook het lemma overhalen. [N 60, 82] II-10
dichtgedreven baggerslijk aaneengekrepte baggerd: anīǝngǝkręptǝ bagǝrt (Sevenum), dichtgedreven baggerd: dēxtgǝdrevǝ bagǝrt (Meijel) Wanneer de brij is gesneden en wanneer ze enige dagen gedroogd heeft, kan het spul door een flinke regen- of onweersbui dichtdrijven. [I, 108] II-4