e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
deugd deugd: dat deit mich deug (Klimmen), deug (Geleen, ... ), deugd (Achel, ... ), deugt (Schinnen), dieusj (Tongeren), djèch (Eigenbilzen), ducht (Lommel), dueg (Waubach), duigd (Sint-Truiden), duigt (Loksbergen), duugd (Weert), duuëg (Waubach), däog (Maastricht), däög (Maastricht), dèègd (Bree), déég (Eigenbilzen), dêûgd (Hoensbroek), döag (Mechelen-aan-de-Maas), döagd (Eisden), döäg (Gulpen), dùgd (Epen), er staat bij: (dögd?)  dáógd (Terlinden), nu: deugd  djùg (Tongeren), get wat deugt: get waat doug (Grevenbicht/Papenhoven), heilzaam: heilzaam (Meijel), tugend (du.): də tūgənt (Montzen), tōēgant (Nieuwenhagen) Deugd. [N 96D (1989)] || geloof [SGV (1914)] III-3-3
deugd add. goede deugd: goj daogd (Terlinden) Deugdzaam. [N 96D (1989)] III-3-3
deugdzaam braaf: braaf (Baarlo, ... ), braaw (Lommel), brāf (Meijel), deugdelijk: deugdelijk (Heers), deugdelik (Schinnen), duigdelek (Grevenbicht/Papenhoven), däogdelek (Maastricht), dêûgdelijk (Hoensbroek), deugdzaam: deugdzaam (Achel, ... ), deugdzaam laève (Oirlo), deugsaam (Maastricht, ... ), deugzaam (Bocholt, ... ), deugzāām (Nieuwenhagen), djèchzem (Eigenbilzen), duigdzaom (Sint-Truiden), duigsaam (Meerssen), duigtzaam (Loksbergen), duuëgzaam (Waubach), däögzaam (Gulpen, ... ), dèègdzaam (Bree), déégzoam (Eigenbilzen), döagzaam (Mechelen-aan-de-Maas), döagzaom (Eisden), dùgdzaam (Epen), `ne vrome  deigzaam (Opoeteren), nu: deugdzaom  djùgzaom (Tongeren), eerzaam: eerzaam (Baarlo), goed: good zêên (Posterholt, ... ), heilzaam: heilzaam (Meijel), vroom: vroom (Houthalen) Deugd. [N 96D (1989)] || Deugdzaam. [N 96D (1989)] III-3-3
deugen deugen: deuge (Castenray, ... ), doge (Heerlen), doo.ge (Zonhoven), dooge (Heerlen), douge (Kortessem, ... ), dou‧ge (Tegelen), doüge (Gronsveld), déégə (Hamont), déújgə (Niel-bij-St.-Truiden), dòwgə (Meeswijk), dógë (Tongeren), dóógə (Zonhoven), altijd ontkennend gebruikt: niet ....  dujəgən (Lommel), had klankwettig dee.ge moeten zijn Vgl. deegenejt  deu.ge (Hasselt), Hunnen aldste dugt van gèn ka.nte  deuge (Gennep, ... ), mar. of: taugen?  douge (Maastricht), deugen?: of uit du.?  dauge (Tungelroy) deugen || deugen, braaf zijn || deugen, geschikt zijn, goed zijn best doen III-1-4
deugniet aap: āp (Stokkem), aas: verkl. öas-je  oas (Bleijerheide, ... ), Zoeë aas van inne jong Verklw. öas-je  aas (Bleijerheide, ... ), astrant jong: astrant jink (Hasselt), gestrant jeunk (Groot-Gelmen), strant jienk (Hasselt), strantjoonk (Maastricht), strānt jūng (Wellen), astrant kind: astrant kint (Hasselt), gestreut kiend (Sint-Truiden), strand kènd (Kuringen, ... ), strant keend (Maastricht, ... ), strant kènd (Hasselt, ... ), strḁnt kēnt (Alken), in deze betekenis wordt gewoonlijk niet kind maar jienk (jong) gebezigd: e strant jienk  astrant kènd (Hasselt), astrante bok: meer pejoratieve beteekenis  strante bok (Ulbeek), astranterik: (a)strāntəreͅk (Diepenbeek), astranterik (Stokrooie), estrānterik (Diepenbeek), gestranterik (Hoepertingen), nastranteriek (Hasselt), stranterik (Kortessem, ... ), strānterik (Wintershoven), strḁntəreͅk (Alken, ... ), äkstrāntəreͅk (Diepenbeek), bakkenelis: bàkkenelles (Noorbeek, ... ), balenger: bellenger (Maaseik), cf. VD s.v. "belhamel"3. baldadige jongen, deugniet  bellenger (As, ... ), een verbasterd woord voor belhamel det dèè belhenger nûw ins alti-jd ri-jzing en ònvrèè moot stuke  belhenger (As, ... ), balorige, een -: balloorige (Geulle), bandiet: bandiet (Bocholt, ... ), bandit (Kaulille), banduut (Bocholt), ne bandiet (Hechtel), une bandīet (Bree), ənə bandìt (Stokkem), ook materiaal znd 23,4  bandiet (Beverlo), banduivel: Gôt ö.rnd a.nders speule, stèlleke banduu.vels Die banduu.vels zien zö vrék as boonestroj (erg brutaal) Iets te maken met begrippen als "losbandig", "bandeloos", "bandiet"etc.?  banduu.vel (Gennep, ... ), batjak: m.  ba.tja.k (Eys), batjakker: batjakker (Maastricht), cf. VD s.v. "patjakker"= liederlijke vent, gemene kerel, smeerlap, deugniet, fielt  batjakker (Uikhoven), Dao kòmme diej batjakkers weer  batjakker (Echt/Gebroek), batje: e batje (Geleen), batraaf: batraaf (Nunhem), batraof (Maastricht), batteraaf (Beek, ... ), batteraof (Gronsveld, ... ), batterraaf (Geulle), battraaf (Waubach), battəraaf (Hulsberg, ... ), battəraof (Maastricht, ... ), bat’raaf (Bleijerheide, ... ), bāttəraof (Maastricht), bāttəraov (Maastricht), bàtrááf (Brunssum), bàttərááf (Schinnen), bátrààf (Heerlen), ene batteraaf (Geleen), ⁄ne batraaf (Klimmen), (Eijsden!).  batteraof (Noorbeek), cf. Weijnen p. 10 s.v. "batraof"= straatvlegel ; tweede deel v.h. woord is onverklaard; eerste deel van limb. batte (fr. battre?)  batraaf (Heel), batteraaf (Heel, ... ), Ein deil batrave höbbe mich den toen kepot gemaaktj batravestreek: deugnietenstreek  batraaf (Echt/Gebroek), m.  ba.tər‧āf (Eys, ... ), batraafje: e batteräöfke (Caberg), bedorverik: bədö͂rfdəreͅk (Velm), beest: ook materiaal znd 23,4  beest (Sint-Huibrechts-Lille), bengel: bengel (Kaulille, ... ), bengəl (Grathem), bèŋəl (Neerpelt), blaag: blaag (Roermond), bliksem: Die bliksemskènjer zeen mich aan de paere gewaes  bliksem (Echt/Gebroek), bliksem van een jong: bliksem van e jò.nk (Zonhoven), boos kind: beus keend (Millen), brak: brak (Gronsveld, ... ), cadet (fr.): kadèt (Sint-Truiden), crapule (fr.): crapul (Peer), krabbieja (Gronsveld), ook materiaal znd 23,4  krappul (Beverlo), verzamelwoorden voor een vereeniging deugnieten  krapul (Helchteren), deugender, een -: ‘M’  dèùgender (Banholt), deugeniet: daegeneet (Neeroeteren), daugeneet (Maasbree), daögeneet (Maastricht), deegeniet (Genk, ... ), degeniet (Kermt), deucheneet (Meerssen), deucheniet (Nieuwerkerken), deugenech (Buchten), deugenee:t (Roermond), deugeneet (Amby, ... ), deugeneit (Einighausen, ... ), deugenet (Nederweert), deugenēēt (Grevenbicht/Papenhoven), deugeniejt (Achel), deugeniet (Achel, ... ), deugəneet (Geleen, ... ), deugənieft (Achel), deugəniet (Gennep, ... ), deūgeniet (Herk-de-Stad), dēegneet (Neeroeteren), dēgəniet (Eigenbilzen), dēùgəneet (Maastricht), diugeniet (Stokrooie), dogeneet (Tungelroy), dougeneet (Borgharen, ... ), duegeneet (Schinveld), duegeniet (Arcen), dueugeneet (Klimmen), dugeneet (Schaesberg, ... ), dugeniet (Hechtel, ... ), duggeniet (Houthalen), duigeneet (Amby, ... ), duigeniet (Wimmertingen), duigəneet (Amby, ... ), duigənĭĕt (Loksbergen), duugeneet (Echt/Gebroek, ... ), duuëgeneet (Altweert, ... ), duëgeneet (Voerendaal, ... ), dūūgəneet (Amstenrade), dūūëgənēēt (Nieuwenhagen), däögeneet (Gulpen, ... ), dègeneet (As, ... ), dègeniet (Eigenbilzen), dègenut (Bree), dèjgeneet (As), Dèoĕneet (Zutendaal), dèùgəneet (Epen), déégəniet (Vlijtingen), déúgəneet (Meeswijk), déúgənĭĕt (Hamont, ... ), déújchnĭĕt (Niel-bij-St.-Truiden), dêgenēt (Neerglabbeek), dëugeneet (Gronsveld, ... ), dögəneet (Maastricht), dögənet (Dilsen, ... ), dögənēt (Opglabbeek), döögeneet (Sint-Pieter), døggnīt (Herk-de-Stad), døgənit (Alken, ... ), døjejənēt (Maaseik), dø͂ͅgənēt (Stokkem), dùggeniet (Kortessem), dûûgəneet (Heerlen), dügeneet (Heerlen), dügəneet (Koningsbosch), einen dēgənēt (Opglabbeek), ⁄n däögeneet (Caberg), ⁄nen däögeneet (Caberg), (bij de uitspraak van n‰‰t hoort men twee keer ee en de tweede ee iets harder; dus nee-èet; bij deugeneet is het maar één ee).  deugeneet (Stevensweert), Det menneke zitsj vol dègenetestriêke(deugenieterijen) Dû, klein dègeneetsje desde bös (schertsend)  dègeneet (As, ... ), eu = deur  deugeneet (Eisden), eu = Fr. heure  deugəneet (Eisden), ook materiaal znd 23,4  daigeneet (Niel-bij-As), deegeniet (Genk), deegəniet (Kermt), degeniet (Hees, ... ), deucheniet (Nieuwerkerken), deugenee (Zichen-Zussen-Bolder), deugeneet (Amby, ... ), deugeneit (Sittard), deugenie (Millen), deugeniet (Achel, ... ), deugenijt (Koersel), deugenit (Vroenhoven), deugəniet (Hoeselt, ... ), deuuiggənīt (Herk-de-Stad), deègeneet (Opoeteren), dēgeneet (As), dēgenēͅt (Bree), dēgəneet (Meeuwen), dēyəneĭt (Hasselt), dēͅgənēt (Opglabbeek), dĕgeneet (Opglabbeek), diegənīt (Bilzen, ... ), diggeniet (Spalbeek), dihegeniet (Beverst), dogənet (Neerpelt), dōwgenéts (Welkenraedt), dōͅgənēt (Opgrimbie), dugeniet (Hechtel), dugənēt (Stokkem), dugənīt (Hoepertingen), duigeneet (Meeswijk), duugeniet (Hoeselt, ... ), dūgənēt (Rekem, ... ), dygənit (Neerpelt), däögənēt (Maastricht), dè-geneet (Zutendaal), dègeneet (Bree, ... ), dèugëneet (Lanklaar), dèugəneet (Maaseik), dêgeniet (Mopertingen), dêgĕneet (Neeroeteren), dêgəniet (Eigenbilzen), dëegeniet (Rosmeer), dögənīt (Tessenderlo), døgənēt (Molenbeersel), døgəni (Genoelselderen), døgənit (Beringen, ... ), døgənīt (Herk-de-Stad), døxənit (Borgloon), dø̄gənet (Lanaken), dø̄gənijt (Kortessem), dø̄gənit (Diepenbeek, ... ), dø̄gənīt (Hamont), dø͂ͅgönit (Oostham), dø͂ͅgənēt (Maaseik, ... ), dø͂ͅgənēͅt (Lanaken), døͅyəneͅt (Sint-Huibrechts-Lille), dûgənēt (Maastricht), dügəniet (Wellen), düigeniet (Beverst), də-uigənit (Kanne), potverdoemmesen deegenejt  deegenejt (Hasselt), ps. alleen het tekentje wat niet te maken is omgespeld volgens Frings.  d[ø͂ͅ}geneet (Sevenum), ps. deels omgespeld volgens Frings.  dø͂ͅge}neet (Meerssen), dø͂ͅ}geneet (Eijsden), ps. heb alleen het tekentje wat ik niet kan maken omgespeld volgens Frings.  d[ø͂ͅ}geneet (Heer), stoute jongen  deugeniet (Neerpelt), uu van vuur  duuegeneet (Brunssum), Wiltj ger mich èns stil zeen, geer deugenete  deugeneet (Echt/Gebroek), x  dèùgeniet (Gennep), è: franse e  dègəniet (Bilzen), öu = öu vqn oeuf (ei)  döugenet (Bocholt), deugenietje: däögenitsje (Gulpen), deugeniks: daugenieks (Vijlen, ... ), daugeniks (Amstenrade, ... ), daugəniks (Venlo), deugeniks (Castenray, ... ), doogeniks (Rimburg), dougenieks (Asenray/Maalbroek, ... ), dougeniks (Bingelrade, ... ), dougerniks (Blerick), dou’geniks (Tegelen), (en).  dougeniks (Steyl), (ook).  daugeniks (Venlo), daugenieks (steenbakkers) [ = mogelijk ingevoerd door Rijnlandse steenbakkers]  daugenieks (Brunssum), mar.: cf. du. "Taugenichts  dougenieks (Roermond), mar.: Taugenichts = deugniet  daugeniks (Venlo), deugniet: deegniet (Beverst), deigneet (Opitter), deug`niet (Wilderen), deugdniet (Nieuwerkerken, ... ), deugneet (Beegden, ... ), deugneit (Genooi/Ohé, ... ), deugniejt (Achel), deugniet (Geysteren, ... ), deugnīēt (Gennep, ... ), deuxnit (Sint-Truiden), deègneet (Gruitrode), deùgneet (Mechelen-aan-de-Maas), dēūgniet (Meerlo), doageneet (Heerlerbaan/Kaumer), doagtneet (Neer), dogeneet (Tungelroy), dougneet (Puth, ... ), dueuchneet (Grathem), duggeniet (Zolder), dugniet (Venray), duigeneet (Maaseik, ... ), duigneet (Lanklaar), duigniet (Sint-Lambrechts-Herk, ... ), duignut (Maaseik), duuegneet (Lottum), duugneet (Meterik, ... ), duuəgneet (Horst), duxnit (Overpelt, ... ), däögneet (Noorbeek), dèèchnéét (Meeuwen), dèègneet (Bree), dèùgneet (Thorn), déúchnĭĕt (Zonhoven), dêugniet (Hoepertingen), dögeniet (Hoeselt), dögneët (Panningen), döögneet (Mheer), døggnit (Overpelt), døgni.t (Tessenderlo), dø͂ͅiXnīt (Sint-Lambrechts-Herk), dúgnīēt (Tongeren), (d.i. meer in de betekenis van lief).  deugniet (Jeuk), (Eijsden!).  däögneet (Noorbeek), ook materiaal znd 23,4  deechniet (Munsterbilzen), deegniet (Peer), deegsneit (Hasselt), degnit (Peer), deuchniet (Wellen), deugneet (Grote-Brogel, ... ), deugniet (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), deuəxnit (Gutshoven), deégniet (Gelieren/Bret), dēēgnēēt (Gruitrode), dieëgniet (Bilzen), diègniet (Bilzen), dugniet (Hechtel, ... ), dugnīt (Voort), duigniet (Borlo, ... ), dègneet (Neeroeteren), dèugneet (Elen), dêgneet (Opitter), døgnit (Kortessem), døxnet (Rotem), dø̄gnēͅĭi̯t (Lummen), dø̄xniīt (Aalst-bij-St.-Truiden), dø̄ynit (Sint-Truiden), dø̄yxnit (Sint-Truiden), dø͂ͅchnĭt (Vroenhoven), dø͂ͅgniet (Zichen-Zussen-Bolder), dügnit (Koninksem), dəxnit (Gutshoven), dɛgnit (Rosmeer), Opm. lang.  dögneet (Berg-en-Terblijt), deugniet van een kind: deugniet van een keent (Muizen), deugniet van een kind (Koersel), dêgniet van e kijnd (Hoepertingen), deugnietje: dèègneetsje (Bree), deugniks: deugniks (Blitterswijck, ... ), dougniks (Velden), dief: dief (Peer), dievenkerskruid: dievenkerskroud (Genk), domgraaf: doemgròf (Bocholtz), doeëmjroaf (Bleijerheide, ... ), domgroaf (Simpelveld), ‘?’  doeəmgroaf (Simpelveld), duivelbender: Daen duvelsbénder is de sjelderme te gaw aaf gewaes  duvelbénder (Echt/Gebroek), duivelskind: duvelskeend (Gronsveld), duûvelskîntj (Altweert, ... ), duivelsmoeder: duvelsmoor (Gronsveld), duivelszout: (soda?)  dūū.ëvelszaa.t (Zonhoven), duppen: döppe (Geleen, ... ), een die voor geen kanten deugt: eine deə voer geins kantən douxt (Rotem), ɛinə deə vər gɛinə kəutən douxt (Dilsen), filou (fr.): filoe (Beverlo), frech-lap: ene vreglap (Geleen, ... ), gaillard (fr.): gajaar (Maastricht), gàljáár (Loksbergen), Fr. gaillard  galjaar (Genk), gauner (du.): jauner (Kerkrade), jau’ner (Bleijerheide, ... ), geen goede: ook materiaal znd 23,4  ginne goeë (Beverlo), gemene bocht: gemeine boucht (Neeroeteren), get ondeugends: dat is get ondeugens (Rekem), hoerenjong: haore-jaok (Sittard), hoerzak: haorzàk (As), hozenbengel: hoozebîngel (Altweert, ... ), jakker: jakker (Neeroeteren), jakkerd: ch = Fr. ook in cacher  jakkert (Opoeteren), jong: jeunk (Millen), jøͅnk (Stokkem), kapoen: Kapoen (Genk), kapoen (Jeuk, ... ), kastaar: kastaar (Zonhoven), kestaar (Zonhoven), klier: klier (Heerlerbaan/Kaumer), kluiver: kluiver (Maastricht), kluivər (Maastricht), knook: Wilde wél ¯s luustere knaok  knaok (Gennep, ... ), koeter: koetər (Loksbergen), krauwel: krōūwəl (Nieuwenhagen), krekelaar: eine krèkelèr (Bree), krent: Hal óp mit krèsse, lèlleke kri.nt  kri.nt (Gennep, ... ), kreupel: krŭppəl (Nieuwenhagen), kruis: krues (Wellen), kwaad jong: kaodjónk (As), kaot jonk (Koersel), kwaad kind: kaoi kind (Genk), kwajong: kaojóng (Amstenrade), kaojüng (Nieuwstadt), koa jong (Heerlerbaan/Kaumer), koadjóng (Bree), koejong (Maastricht, ... ), kojòng (Koersel), kwaojong (Montfort), kwaojóng (Susteren, ... ), kwaojông (Herten (bij Roermond), ... ), kwoajong (Vlodrop), kwŏjang (Meerlo), kwakzalver: kwàkzàlver (As), labberd: labərt (Eupen), labbes: labəs (Eupen), lapje: lepke (Eksel), leegloper: laegluiper (Nuth/Aalbeek), lelijk jong: leèlijk jonk (Dilsen), lielijk jónk (Maaseik), loebas: loebas (Beverlo), lorejas: lóórəjas (Meeuwen), ook materiaal znd 23,4  lorjas (Zonhoven), lucifer: lusəfééər (Niel-bij-St.-Truiden), lui-man: m.  l‧øan (Eys), lummel: lumel (Meijel), lummel (Meijel, ... ), lumməl (Eys), lūmməl (Heerlen), m.  lø.məl (Eys), meester jan: meisterjan (As, ... ), meester lap: meisterlap (As, ... ), nelbek: nelbek (Kerkrade), nest: nèst (Meeuwen), nietsnut: nietsneug (Heusden), nikkel: niekel (Venlo), Gôt nor huus, aakelege nikkel  nikkel (Gennep, ... ), niks-nutziger: niksnutziger (Haelen), nixnutziger (Epen), niksnut: niksnud (Hoeselt), niksnuts: niksnets (As, ... ), niksnots (Kerkrade), niksnuks (Belfeld), niksnuts (As), niksnutter: niksnətər (Gutshoven), ook materiaal znd 23,4  niksnuter (Amby), nīksnətər (Hoepertingen), nummero: nummerou (Sint-Truiden), nutterd: nötterd (Heel), nöttert (Sittard), nut"is verouderd woord voor "vuil"(de hebstich nut gemaak)  nöttert (Maaseik), ondeugd: ondeeg (Hasselt), ondeegd (Genk), ondejg (Bilzen), ondeug (Doenrade, ... ), ondeugd (Beringen, ... ), ondeugt (Genendijk), ondeùgd (Kwaadmechelen), ondēegd (Neeroeteren), ondèig (Zutendaal), ondèèg (Eigenbilzen), ondöugd (Bocholt), ondø͂ͅg (Lanaken, ... ), oonduigd (Maastricht), oondéúg (Maastricht), oondëug (Gronsveld, ... ), ŏndöx (Lanaken), oͅndoͅət (Eupen), oͅnduegd (Diepenbeek), oͅndøͅxt (Diepenbeek), undeugd (Eisden, ... ), undöX (Vroenhoven), ònduigt (Sint-Truiden), óndeuch (Heerlen), óndeugd (Maasbree), óndéécht (Meeuwen), óndéúch (Meeswijk), ôndeuch (Reuver), öndöög (Maaseik), ùndeugd (Beverlo), Doe òndeug, diej vader väör de gek haoje  òndeug (Echt/Gebroek), fig Pak dich weg, stèk òndèèg deste bös  òndèègd (As, ... ), Wat ziede gïj ennen óndeugd  óndeugd (Gennep, ... ), ¯n ondeug: iemand die niet deugt  ondeug (Kortessem), ondeugend jong: ein ondeugend jonk (Hoensbroek), ondeugdid jinek (Beringen), ondeugend jonk (Koersel, ... ), ondiètəg jonk (Bilzen), ondjeutig jeunk (Zichen-Zussen-Bolder), ōndēͅgənt jōnk (Bree), (oo = kort)  ondeugend joonk (Zolder), ondeugend kind: ĕndiënich kènt (Zutendaal), ondeegend kent (Genk), ondeentig kènd (Beverst), ondegend kint (Peer, ... ), ondeigend kendj (Bree), ondeigent kèntj (Opitter), ondejntig kent (Bilzen), ondeugend keint (Borgharen), ondeugend ki:nd (Neerpelt), ondeugend kind (Achel, ... ), ondeuget kent (Genendijk), ondeugət keent (Ulbeek), ondeuneg keind (Hoeselt), ondeunend kent (Wimmertingen), ondeunig keend (Sint-Lambrechts-Herk), ondeutig keend (Millen), ondeutig kènd (Tongeren), ondeutəx keint (Gutshoven), ondeūgend keind (Rekem), ondēgendj kiendj (Reppel), ondeͅgənt keͅnt (Opglabbeek), ondiegend kendj (Neeroeteren), ondiegend kènd (As), ondiegend këntj (Opoeteren), ondiegendj kijndj (Neeroeteren), ondiegent kind (Genk), ondjeuteg keend (Zichen-Zussen-Bolder), onduigend keind (Maaseik), ondūgend kind (Maaseik), ondygend kēnt (Hamont), ondègend kind (Meeuwen), ondègend kèind (Bree), ondø̄gend kēnt (Hamont), ondø͂ͅ-gənd keͅnš (Opgrimbie), onøgənd kei(j)nt (Kerniel), oondeugent keintj (Eisden), ŏndøgənt kēnt (Eigenbilzen), undeugent keintj (Eisden), undjøtəx kent (Vroenhoven), (Fr. long)  ondə:gənd kEnd (Genk), eu -> zuiver  ondeugend keent (Nieuwerkerken), men zegt hier ei stout kent  ondiegend kent (Bree), moeilijk leesbaar  ondjentig kind (Eigenbilzen), ondeugend kindje: onduigend keinke (Maaseik), ondeugend wicht: ondienig wicht (Genk), ondeugende, een -: ondjettəgə (Vlijtingen), ondüjende (Vaals), ondeugender, een -: ondeugender (Nuth/Aalbeek, ... ), ondeungender (Doenrade), ondugender (Merkelbeek), ondūūgender (Eys), ondäögender (Gulpen), ŭndĕŭgender (Schimmert), ôndägender (Mechelen), ⁄nen ònduegender (Klimmen), mar.: = zn!  oĕndèùgəndər (Merkelbeek), ondeugenderik: niet veel gebruikt  ondeunerik (Sint-Lambrechts-Herk), ondeugendig kind: ondøgəntex keint (Zonhoven), ondø͂ͅgətəg kēnt (Lanaken), ònduggəntich kènt (Zonhoven), óndeu.gentich/óndeu.gentech kè.n’t (Zonhoven), ondeugeniet: ondeugeneet (Heek, ... ), əndø͂ͅ-gənēt (Opgrimbie), onkruid: onkraud (Hoeselt), onkroad (Kuringen), onkroed (Sint-Huibrechts-Lille), onkroet (Opitter), onkruid (Kwaadmechelen), onkruwd (Bree), ó.nkróóët (Zonhoven), (onkruid)  onkroad (Kuringen), onnut: oneͅt (Genk), onnēt (Genk), onnut (Dilsen, ... ), onnöt (Maaseik), ònnut (Castenray, ... ), ònnöt (As, ... ), ónnut (Blitterswijck, ... ), ónnöt (Heel), doe ònnöt, alla pak èns aan  ònnöt (Echt/Gebroek), onnutte, een -: ónut’ə (Meeswijk), onnutterd: onnutterd (Maaseik), ônnöttert (Stokkem), onnutterik: onnetterik (Opoeteren), onnieterik (Peer, ... ), onnètterik (Genk), onətərEk (Genk), ōnnättərik (Bree), oͅnetəreͅk (Opglabbeek), eerste "e"als in fr. est  onnetterik (Opoeteren), Waat hèèt mich dèèn ònnötterik weer gedoan  ònnötterik (As, ... ), onnuttig jong: onuttig junk (Genk), pagadder: pagadder (Jeuk), pàgàdder (As), patroon: Ich zal die petrwäöns waal kriege  petrwaon (Echt/Gebroek), pensje: penske (Weert), pettie: pettie (Jeuk), plaag: plooek (Wellen), ploͅg (Kerniel), plevuuter: plevuuter (Altweert, ... ), poet: pōēt (Oirsbeek), prengel: prengel (As, ... ), prèngel (Tungelroy), cf. VD s.v. "prengel"1. vlegel, lomperd  prengel (Nuth/Aalbeek), diej prengele verrennewere mich alles  prengel (Echt/Gebroek), ¯ne jònge prengel  prengel (Genk), prij: priej (Mheer), rabbi: rabbie (Gronsveld), radja: Det zeen mich toch radjaas, die jònge van dich (woord opgekomen in de tijd van de Atje-oorlog, ca. 1900)  radja (Echt/Gebroek), rakker: rakker (Hoeselt), rakər (Eupen), rḁkər (Neerglabbeek), rákker(t) (Zonhoven), ook materiaal znd 23,4  rakker (Achel), rakkerskind: ràkkerskénd (As), rapaille: rapalie (Neeroeteren), verzamelwoorden voor een vereeniging deugnieten  raboelie (Helchteren), reddelstaart: reddelstert (Koersel), rekel: raekel (Geleen, ... ), raikel (Maasniel, ... ), rèkel (Gronsveld, ... ), réékəl (Epen, ... ), rêkel (Stein), rêêkəl (Heerlen), remmel: remmel (Gronsveld), ros: ròs (Niel-bij-St.-Truiden), rotjong: rotjoonk (Maastricht), rotzak: rotsak (Stokkem), rotzak (Amby, ... ), ròtzàk (Heerlen), rôotsak (Swalmen), ⁄ne rotzak (Klimmen), sakker: sakker (Sittard), salamander: sallemander (Gronsveld), sara: cf. Schuermans p. 566 s.v. "sara"= kwade, dulle vrouw  sa:ra: (Roermond), saras: Hum kiekt de lèllekeghè.jd uut de ooge, de saaras  saaras (Gennep, ... ), saro: saaroo (Altweert, ... ), mar.: salaud (fr.) ??  saaroo (Sittard), schalenveger: sjalevaeger (Heel), schansenrekel: sjanseraekel (Stokkem), schauter: RhWb VII 981 s.v. Schauten, Schauter (< jüd. schoteh): 1. ein kein Vertrauen verdienender Mensch; weniger verächtl. einer der nicht ganz bei Sinnen ist, munterer, witziger, zu harmlosen Streichen neigender Witzbold, Halbnarr, Dumkopf  sjoutert (Nunhem), schavuit: sjàvūūt (Meeswijk), ənə shavy:t (Stokkem), schelm: eine sjelm (Opglabbeek), schelm (Peer), sjelm (As, ... ), e dof  `ne schelm (Helchteren), Samenst. sjelechtig, sjemeri-j  sjelm (As, ... ), schind-aas: schināōs (Blitterswijck, ... ), sjin-aos (Tegelen), sjinnaos (Klimmen, ... ), sjĭnāōs (Nieuwenhagen), sjnināōs (Nieuwenhagen), sjènous (Stein), sjênnaos (Gronsveld), schobbejak: sjóbbejak (Maastricht), šobəjak (Bree), schobberd: schobbert (Venlo), schoelie: schoolie (Kaulille), schoft: schoeft (Blitterswijck, ... ), schooi: schooi (Hoepertingen), ook materiaal znd 23,4  sxoi (Hoepertingen), schooier: choejer (Opoeteren), schooier (Houthalen, ... ), sjorer(d) (Maastricht), ook materiaal znd 23,4  schooier (Beverlo), schooierd: sjôjjert (Gronsveld), schurk: chork (Opoeteren), schurk (Hechtel), sjork (Schinveld), ook materiaal znd 23,4  schork (Martenslinde), seldervuur: seldervuur (Schinnen), sjamfoeter: fr. Jean foutre  sjamfoeter (Maastricht), sjiefel: chiefel (Opoeteren), slattevogel?: mar.: van "slat"= vod?  sjlatevoeëgel (Nuth/Aalbeek), slechtriem: sjlechree:m (Roermond), sjlechtreem (Schinveld), sloeber: eine sloeber (Bree), Enne slōbber (Helchteren), sloeber (Kuringen, ... ), ook materiaal znd 23,4  sloebber (Beverlo), smeerkaan: mar.: "smeerkanis"?  smeerkaan (Uikhoven), smeerlap: smeèrlap(è) (Lanklaar), smierlap (Bocholt, ... ), smīrlap (Maaseik), smèrlab (Stokkem), smèrlap (Heythuysen), smêêrlap (Stein), ook materiaal znd 23,4  smeerlap (Kessenich), smous: smous (Neeroeteren), smoûs (Heel), snaak: snaak (As), snotaap: snot-aap (Lommel), ook materiaal znd 23,4  snotaap (Sint-Huibrechts-Lille), snotjong: snotjonk (Neerpelt), snotjoonk (Overpelt), snòtjóngk (Zonhoven), ook materiaal znd 23,4  snotjonk (Sint-Huibrechts-Lille), snotkuiken: Gïj meugt nie bélleke trèkke, snotkuuke  snotkuuke (Gennep, ... ), snotmaal: snotmoal (Kuringen), snotneus: snotneus (Achel, ... ), snotter: snatter (Millen), snòttər (Zonhoven), spitsboef: sjpietsboof (Valkenburg), stinkerd: sjtinkerd (Schinnen), sjtinkert (Schinnen), sjtīnkərt (Heerlen), stinkerd (As, ... ), stinkert (Sevenum, ... ), stinkgat: stinkgaat (Montfort), stout jong: stoa.t jie.nk (Hasselt), stout jonk (Reppel), stout junk (Sint-Truiden), stout jūnk (Herk-de-Stad), stuit joenk (Tessenderlo), (heel kleine kinderen)  stuit joenk (Tessenderlo), stout kind: ee sjtoots kink (Kerkrade), sjtout kink (Wijlre), stait kēnt (Lanaken), staot keend (Noorbeek, ... ), stoot keent (Jeuk), stoot kent (Sint-Truiden), stoots kink (Eys), stot kiend (Houthalen), stot kint (Zolder), stout keend (Hamont, ... ), stout kend (Neerpelt, ... ), stout kenjd (Mechelen-aan-de-Maas), stout kent (Neerpelt), stout kEənt (Dilsen), stout kēnjt (Neeroeteren), stout kind (Achel, ... ), stoət kɛnd (Hoepertingen), stōt kēnt (Herk-de-Stad), stōt kēͅint (Mettekoven), stōt keͅnt (Sint-Truiden), stōͅət kēnt (Alken), sto͂ͅət kènt (Velm), stuit këntj (Opoeteren), (heel kleine kinderen)  stuit kinnet (Tessenderlo), stout schepsel: stout schepsel (Kaulille), stoute jong: stoate jong (Koersel), stoute kwajong: stoute koejoeng (Sint-Truiden), stouterd: sjòòtert (Doenrade), stouterik: schtouterik (Amby), sjtooterik (Oirsbeek), sjtouterik (Herten (bij Roermond)), sjtoutərik (Heel, ... ), sjtōōtərik (Nieuwenhagen), staiterik (Lanaken), stoa.teriek (Hasselt), stoaterik (Jeuk, ... ), stooterik (Jeuk), stotterik (Hoepertingen, ... ), stotərik (Zolder), stouterek (Borgharen), stouterik (Bocholt, ... ), stouterrik (Kaulille), stouterək (Achel), stoutərEk (Dilsen), stoutərek (Neerpelt, ... ), stōterik (Diepenbeek), stōͅtərik (Mettekoven), sto͂ͅətəreͅk (Velm), stuiterik (As, ... ), stöjtərik (Meeuwen), ook materiaal znd 23,4  stauterik (Maaseik, ... ), straatjong: sjtroatjóng (Wijnandsrade), straatvarken: sjtrao:tverke (Roermond), strabander: straabèndər (Maastricht), cf. Weijnen Etymologisch Dialectwoordenboek, p. 197, s.v. "strabender"(bengel, vlegel). Afl. "strabant  strabanter (Castenray, ... ), strabant: sjtröbbant (Tegelen), strabant (Venlo), cf. Weijnen Etymologisch Dialectwoordenboek, p. 196 s.v. "strabant"(mar.: is echter bijv.)  sjtra:bant (Roermond), stèlleke straba.nte, hierkómme; cf. Weijnen Etymologisch Dialectwoordenboek, p. 196 s.v. "strabant  straba.nt (Gennep, ... ), strang: Diej streng zeen mich weer aan de paere gewaes  strank (Echt/Gebroek), strekel: strekel (Tungelroy), strontnikkel: stróntniekel (Venlo), strop: eine stjrup (Neer), sjtröp (Kapel-in-t-Zand), strop (Hechtel, ... ), strup (Meijel), ströb (Heel), ströp (Sevenum, ... ), strùp (Sevenum), štroͅp (Eupen), (Engelshe NOT)  strop (Reppel), hier hoort men ook de uitspr. strop  stròp (As, ... ), ook materiaal znd 23,4  strop (Jeuk, ... ), Verklw. sjtröpje  sjtrop (Bleijerheide, ... ), stropper: strubber (Montfort), stuk vreten: stök vrieëte (Altweert, ... ), vagebond: vageboent (Neeroeteren), vagebond (Bocholt, ... ), vagebont (Neeroeteren), vagebônt (Neeroeteren), va͂gəbont (Zonhoven), váágəbont (Loksbergen), (goedig).  voagebont (Eigenbilzen), o dof  `ne vagebond (Helchteren), ook materiaal znd 23,4  vagebond (Achel, ... ), vagebont (Beverlo), vōͅgəbond (Bilzen), varken: vèrəkə (Loksbergen), ook materiaal znd 23,4  verreke (Beverlo), ps. Algemene note: Het omspellen van het Eksels dialect is misschien niet helemaal correct (geen spellingslijst daarvoor ik heb het bij benadering omgespeld!  veͅrəkən (Eksel), vaurien (fr.): vaaring (Tongeren), vaoring (Kortessem), vareng (Montenaken), vàngaan (As), cf. fr. s.v. "vaurien"1. (vooral volwassenen) deugniet > nietsnut; 2. (vooral kinderen) bengel > boefje, schoffie; Wa. "vàrin  vàréng (Tongeren), cf. VD fr. s.v. "vaurien, -enne"0.1 (vooral voor volwassenen) deugniet = nietsnut  vaaréng (Niel-bij-St.-Truiden), ook materiaal znd 23,4  vareng (Borgloon), varing (Wellen), ook materiaal znd 23,4; cf. fr. s.v. "vaurien"1. (vooral volwassenen) deugniet > nietsnut; 2. (vooral kinderen) bengel > boefje, schoffie  várĕĕng (s-Herenelderen), vechthaan: eine vechthaan (Bree), verratseling: verratseling (Gronsveld), verrekkeling: verrêkeling (Gronsveld), vrékkəling (Heerlen), vervelerik: verveelerik (Maastricht), vlegel: vlaegel (Herten (bij Roermond), ... ), vlaegəl (Echt/Gebroek, ... ), vleagel (Eys), vlegel (Achel, ... ), vleger (Maasbree), vleigel (Lanklaar), vlie-eegel (Grathem), vlieegel (Weert, ... ), vliegel (Bree, ... ), vliehgel (Genk), vlīgəl (Maaseik), vlègel (Blitterswijck, ... ), vlègəl (Heerlen, ... ), vléchəl (Kapel-in-t-Zand), vléégel (Oirsbeek), vléégəl (Gennep, ... ), vlëgel (Gronsveld), vlîegel (Thorn), ênne vleègel (Schimmert), En nów nor baove, vlèègel  vlèègel (Gennep, ... ), ook materiaal znd 23,4  vleegel (Mheer), vlegel (Overpelt, ... ), vlīgəl (Neerglabbeek), Opm. ‰ = ee/ê.  vlēgel (Sevenum), ps. boven de éé staan nog lengtetekens; deze combinatieletters kan ik niet maken/omspellen!  vléégəl (Roermond), vlegeltje: vliêgelke (As, ... ), voddenman: voddeman (Lanklaar), voyou (fr.): vajoe (Meeuwen), vajoew (Neeroeteren), voiyou (Kaulille), vwajoe (Houthalen), cf. fr. "voyou"2. = schooier, deugniet, gannef, schoft; zie id. lemma "slecht mens, slechte kerel  vájoe (Zonhoven), vuilik: voelik (Heel), warslap: wèèrsjlap (Posterholt), wéérslàp (Swalmen), wildvang: wildzang  wildvaank (Millen), zouwaas: o.  zoͅ.u̯‧oͅas (Eys), zwikzwak: zwikzwak (Kortessem) bandiet, deugniet || belhamel || belhamel, deugniet || bengel, deugniet || bengel, kwajongen || deugeniet || deugniet [DC 11 (1942)], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || deugniet (van kinderen) || deugniet gebruikt voor een jongen || deugniet, bengel || deugniet, dief || deugniet, kwajongen || deugniet, leegloper || deugniet, nietswaardig persoon || deugniet, oneerlijk persoon || deugniet, rakker || deugniet, rakker, slecht mens || deugniet, rotzak || deugniet, schurk, onbetrouwbaar persoon || deugniet, stout persoon || deugniet, veelbesproken sujet || deugniet, vlegel || een kwajongen || een ondeugend kind [ZND 40 (1942)] || een ondeugend kind [stinkgat, deugniet] [N 85 (1981)] || een ondeugende jongen die allerlei streken uithaalt [pagadder, horzak, luifer] [N 85 (1981)] || gezegd van niet brave kinderen || grote deugniet || iemand die niet deugt || iemand waar niets te beginnen is || jongen vol streken || kent ge ook een woord of uitdrukking met dezelfde betekenis zonder het woord kind, b.v. een ondeugd, of iets dergelijks ? [ZND 40 (1942)] || kind vol ondeugende streken || kreng, deugniet || kwajongen || kwajongen, deugniet || kwajongen, deugnietje || lomperd, vlegel || ondeugd || ondeugd (kind) || ondeugd (schalkse bengel) || ondeugend jongetje, kleine vlegel || ondeugend kind || ondeugend kind )scheldw.) || ondeugend kind, inz. jongen, kwelgeest || ondeugende jongen || ondeugende persoon || rakker, deugniet || rakker, vlegel || rekel, deugniet || schobbejak, deugniet, schurk || schooier, haveloze vent, deugniet || schurk || schurk, deugniet || stout joch || stout kind || stout, niet gehoorzamend aan bevelen, vooral gezegd van kinderen [ondeugend, ondeugendig, deugnietachtig] [N 85 (1981)] || stout, ongehoorzaam kind || stouterik || stouterik, deugniet || straatjongen, deugniet || tot niets nuttig, vlegel || vlegel || vlegel, deugniet || vlegel, deugniet, kwajongen || vlegel, deugniet, mispunt || welke woorden gebruik je om een boef, een deugniet, aan te duiden (op sommige plaatsen gebruikt men rabauw, respeel, raspalie, enz.) ? [ZND 41 (1943)] || §deugniet III-1-4
deuk in een hoed bluts: blets (Mopertingen), bleͅts (Grote-Spouwen, ... ), blōsj (Hoensbroek), bluts (Sint-Truiden), blutsch (Bocholtz, ... ), blutsj (Mechelen, ... ), bléts (Val-Meer), blöts (Oost-Maarland, ... ), blötsch (Brunssum, ... ), blötsj (Boorsem, ... ), bløts (Leopoldsburg, ... ), bløtš (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), bløͅ.ts (Tongeren), bløͅts (Tongeren, ... ), bləts (Borgloon, ... ), blətš (Eisden, ... ), een blets (Bilzen, ... ), een bleuts (Jeuk), een bluts (Gorsem, ... ), een bléts (Riemst), ein bleutch (Opgrimbie), en blets (Hoepertingen, ... ), en blutch (Mechelen-aan-de-Maas), en bluts (Kaulille), en blɛts (Lanaken), in bləts (Wellen), n blötsj (Bunde), èn bluts (Wellen), één bleuts (Riksingen), əm blyəts (Leopoldsburg), ən bloetš (Rekem), ən bloͅtš (Opgrimbie), ən bləts (Engelmanshoven, ... ), ’n blets (Eigenbilzen, ... ), ’n bleust (Jeuk), ’n bleuts (Rijkhoven), ’n bleəts (Sint-Truiden), ’n blutch (Dilsen), ’n bluts (Heers), ’n blèts (Hasselt), als Frans boeuf  ’n bloeutsj (Mechelen-aan-de-Maas), de u niet zuiver  bluts (Voort), e als in het  een blets (Ulbeek), e n weinig naar eu  ĕn blĕtsch (Moelingen), u = Engels buttons  een bluts (Heers), builtje?: [sic]  ein blsje (Rekem), buts: buts (Hechtel, ... ), bu̯ts (Hechtel), bøts (Achel, ... ), een bitz (Peer), een buts (Achel, ... ), en buts (Sint-Huibrechts-Lille), n’ buts (Hamont), ən bøts (Hamont), ’n bits (Peer), ’n buts (Heppen, ... ), deuk: deuik (Sint-Truiden), deuk (Amstenrade, ... ), deu‧k (Maastricht), dueuk (Weert), duik (Bree), døk (Beringen, ... ), dø̄k (Beringen), døͅk (Velm), een deuk (Hasselt, ... ), einen diĕk (Neeroeteren), enne deuk (Maaseik), nen deuk (Hasselt, ... ), nen doeëk (Genk), nən deuk (Lummen, ... ), nən døk (Zonhoven), nən døək (Leopoldsburg), n’en deuk (Houthalen), ənən dø̄k (Hamont), ’n dook (Rosmeer), B.v. däök in dienen hood.  däök (Roermond), B.v. Hoed met een deuk.  dø̄ək (Meeswijk), dumpel: deumpel (Oirlo), do͂ͅmpəl (Lanklaar), dumpel (Aldeneik, ... ), dūmpel (Peer), dö:mpel (Horst), dömpel (Egchel, ... ), dømpəl (Boorsem, ... ), dømpəl(kə) (Bocholt), [klankwettige ontronding]  dempel (Beek (bij Bree)), dempəl (Bree, ... ), dimpel (Bree, ... ), [WNT: dompel (II), ineengewrongen bundeltje vlas, hennep, werk enz.?]  dømpəl(kə) (Rotem), B.v. Een dimpel in den hoed. [klankwettige ontronding]  dimpəl (Meeuwen), B.v. in een hoed.  dømpəl (Meeswijk), betekenis: een deuk  dümpel (Maaseik), duw: dōw (Hasselt), nen dui (Hasselt), als in peur (Frans)  nen deu (Hasselt), Duw.  doͅw (Beverlo), fuik: foek (Limbricht, ... ), foêk (Weert), gleuf: gleuf (Hoensbroek, ... ), glyɛf (Opheers), gløf (Tessenderlo), kloof: een kleef (Vucht), kleub (Chèvremont), klēf (Mechelen-aan-de-Maas), kluif (Neeritter), klø:f (Paal), Kleuf.  kløf (Beverlo), kløəf (Riksingen), kneep: kneep (Nuth/Aalbeek), kot: koet (Wellen), kreuk: krauk (Jeuk), kroͅk (Oostham), meet: [sic]; niet in Lommel Wl.  meet (Lommel), nuts: een nets (Genk), een nu(n)ts (Genk), een nuts (Beringen, ... ), en nuts (Linkhout), ĕn neͅts (Diepenbeek), n mĕŭts (Stevoort), nets (Alken, ... ), neuts (Rummen (WBD)), neͅts (Kermt), nuts (Beverlo, ... ), nyts (Zelem), nøts (Boekt/Heikant, ... ), nə:əts (Wintershoven), nəts (Diepenbeek, ... ), èn nuts (Wellen), ən nøts (Houthalen), ən nəts (Herk-de-Stad, ... ), ’n nuts (Beverlo, ... ), e als in het  een nets (Ulbeek), oeuf (fr.): oeuf (Stevoort), plooi: een plooi (Gingelom, ... ), plo:i (Tongeren), pluj (Opheers), ’n plooi (Heers), sleuf: [sic]  sjleuf (Borgharen), slip: slep (Brustem, ... ), slip (Borgloon, ... ), voor: voer (Hoensbroek), ’n voor (Stokrooie), ’n vōͅr (Vroenhoven), vouw: een voo (Gingelom), va (Diepenbeek), vau (Lommel), vauw (Oirsbeek, ... ), vaw (Eijsden, ... ), vā (Genk, ... ), ’n va (Mopertingen), Vouw.  vāf (Beverlo), vuist: vuust (Maaseik) deuk || deuk in een hoed [dömpel] [N 25 (1964)] || deuk in gleufhoed || deuk in hoed || deuk: onregelmatige indrukking || een deuk [ZND 33 (1940)], [ZND m], [ZND m] III-1-3
deunstok spankluppel: spankløpǝl (Stramproy), spanstek op het spanpinnetje: spanstɛk op ǝt spanpenǝkǝ (Stramproy) De stok die in de kettingboomgaten past en dient om het kettinggaren meer te doen spannen of losser te maken. [N 39, 30] II-7
deur deur: d ̇ør (Aalst, ... ), d ̇ø̜̄r (Montzen, ... ), d ̇ø̜r (Rekem), d ̇īr (Martenslinde), deur (Afferden, ... ), die.r (Munsterbilzen), diǝr (As, ... ), dje.r (Veldwezelt), djø.r (Vroenhoven), djēǝr (Bilzen), duujr (Well), dy(3)̄r (Heerlen), dy(3)̄ər (Schaesberg), dyø.r (Rijkhoven), dȳjr (Well), dȳr (Bergen, ... ), dȳø. ̞r (Beverst), dȳǝr (Altweert, ... ), dör (Meerlo, ... ), dø&#x0304.r (Herk-de-Stad, ... ), dø&#x0304r (Gennep, ... ), dø&#x0304ər (Hamont, ... ), døj.r (Borgloon), døjr (Borlo, ... ), dør (Blerick, ... ), døǝ.r (Eupen), døǝr (Eupen, ... ), dø̄ ̝r (Rutten), dø̄ ̞j.r (Sint-Lambrechts-Herk), dø̄ ̞r (Berverlo, ... ), dø̄ ̞ǝr (Paal), dø̄.jr (Alken), dø̄.jǝr (Gutschoven, ... ), dø̄.r (Boshoven, ... ), dø̄j.r (Wellen), dø̄jr (Buvingen, ... ), dø̄r (Achel, ... ), dø̄rǝ (Ophoven, ... ), dø̄ǝ (Waasmont), dø̄ǝr (Duras, ... ), dø̜̄jr (Zepperen), dø̜̄jǝr (Groot-Gelmen), dø̜̄r (Aubel, ... ), dø̜̄ǝr (Elen, ... ), dø̜r (Epen, ... ), dø͂ͅr (Eupen, ... ), døͅi̯r (Sint-Truiden), dē ̝ǝr (Hasselt), dē.r (Hasselt, ... ), dējr (Kermt), dēr (Eigenbilzen, ... ), dēǝr (Peer), dī.r (Kermt), dīe. ̞r (Beverst), dīr (Opglabbeek, ... ), dīǝr (As, ... ), De köns hèèr gemekkelik ònder ein diêr duurtrèkke: zo mager is ze  diêr (As, ... ), Dië kö.mt aonne deu.r of: dië giet (d)e deu.rˆ ao.f: hij leurt  deu.r (Zonhoven), Verklw. duurke  duur (Heerlen), klings: klings (Waubach), bargoens  klings (Heerlen), pies: pie’s (Waubach), plank: plat Dë plànk én t k`؉t: de deur dicht  plànk (Tongeren), Smiet die plaank ien \'t gat:maak de deur dicht plank. Daor is de waereld mit plaenk toewgenaegeld: Dat is een armzalig gehucht  plaank (Castenray, ... ), val: bargoens  val (Klimmen) [rnd 109; S 6; L 1 a-m; L 12, 5; L A2, 265; monogr.; Vld.; div.]deur [SGV (1914)], [ZND m], [ZND m] || grijze deur [ZND A2 (1940sq)] II-9, III-2-1
deur-, vensterfits deurfits: dȳrfitš (Bleijerheide), duitse fits: dø̜jtsǝ fets (Ottersum), duitse scharnier: dø̜jtsǝ šǝrnēr (Herten), fits: fets (Bilzen, ... ), fetš (Gronsveld, ... ), fits (Venlo), fitsscharnier: fetsšǝrnīr (Bilzen), flachfits: flaxfets (Posterholt), vensterfits: venstǝrfitš (Bleijerheide) Soort scharnier waarmee een deur of raam draaibaar met het kozijn verbonden wordt. De fits wordt ingelaten in de stijl en in het kozijn en met houtschroeven of spijkers vastgezet. Volgens de invuller uit Q 193 bezat de 'fits' een uitneembare as. Zie ook afb. 63. [N 54, 86; monogr.] II-9
deurhengsel deurgeheng: dȳrjǝhɛŋ (Bleijerheide), geheng: gǝheŋ (Ottersum, ... ), haakgeheng: hǭk˲gǝhęŋ (Posterholt), hoekscharnier: hōksxarnēr (Venlo), poortentordel: pǫatǝtȳǝldǝr (Mechelen), spoor: spuǝr (Bilzen), verkropte staart: vǝrkrøp˱djǝ štɛrt (Herten) Hengsel dat bij het afhangen van opgeklampte deuren wordt gebruikt. Het deurhengsel wordt in de regel van een contraplaat voorzien die aan de binnenzijde van de deur wordt aangebracht. De verbinding van hengsel met contraplaat geschiedt door slotschroeven die in het midden van elk van de planken van de deur worden bevestigd. De duim van het hengsel komt midden in het voorvlak van de kozijnstijl. [N 54, 81a] II-9