e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
deftig deftich: dèftəch (Lommel), deftig: deftich (Sittard), deftig (Kortessem, ... ), dèftich (Meeuwen), dèftig (Sint-Truiden), déftich (Zonhoven), déftəch (Meeswijk), dééftəch (Hamont), dêftig (Tongeren), ordentelijk: erdentelik (Maaseik), potentaat: potentaot (Geleen), statig: stäötig (Maastricht), voornaam: veurnaam (Sittard) deftig || deftig, van aanzienlijke stand, met de manuieren van deze stand || deftig, welgemanierd || deftig, zedig, fatsoenlijk || deftig; deftig gekleed zijn || statig, voornaam, fier, indrukwekkend, deftig || tot de aanzienlijke stand behorend; een zekere waardigheid en statigheid van manieren vertonend zoals iemand uit die stand;statig, deftig, fier en trots [deftig, parmantig, parmant, wreed] [N 85 (1981)] || voornaam, deftig || voornaam, fatsoenlijk || voornaam,.vb.deftige manieren III-1-4
degelijk betrouwbaar: betrouwbaar (Maastricht), daar kunt ge op aan: dor kund op an (Venray), degelijk: deechəlik (Kapel-in-t-Zand), deegelek (Caberg), deegelik (Posterholt, ... ), deegluk (Meijel), deegəlik (Venlo), deegələk (Epen), degelijk (Gulpen, ... ), degelijk wèrreke (Maastricht), degelijke (Sevenum), degelik (Blitterswijck, ... ), degĕlék (Eksel), dēgelik (Schimmert), dêêgelek (Swalmen), degelijke, ene -: ⁄nne degelijke (Sevenum), deugdelijk: dögdəlik (Maastricht), duchtig: duchtig (Meerssen), een ganse zijn: ‧eͅŋə ga.nsə zi.ə (Eys), en rgle (fr.): Akens wb. arëjjel, regelrecht, geordnet  areègel (Gulpen), flink: flink (Meerssen), goed: goeie (Meijel), goēd (Venray), good (Caberg, ... ), gōēd (Meerlo), grndlich: grundlich (Schaesberg), gröndlig (Heerlen), grndlich (du.): gruntlich (Heerlen), grŭndlich (Eys, ... ), jerundlisj (Vaals), jrundlieg (Kerkrade), grondelijk: grunjtjelik (Schinveld), gruntelich (Brunssum), gruntjelik (Doenrade), grondig: groēndig (Blerick), grondich (Amby), grondig (Belfeld, ... ), grondig te werk gaon (Hoensbroek), grondug (Horn), gronjich (Kelpen), gronjig (Bingelrade, ... ), gronnig (Montfort), groondich (Maastricht), groondig (Gennep, ... ), groondjig (Tungelroy), grōndig (Heijen, ... ), grōnjig (Roermond), grōōndig (Horst, ... ), grŏĕnjig (Posterholt), grŏndig (Nieuwenhagen, ... ), grŏŏndig (Afferden, ... ), grŏŏnjig (Reuver), gru:njig (Roermond), grundich (Heerlen), grundig (Baarlo, ... ), grundjig (Merkelbeek), grunjich (Doenrade, ... ), grunjig (Asenray/Maalbroek, ... ), grunnig (Sittard), grŭndig (Limmel, ... ), grŭnjig (Herten (bij Roermond), ... ), gròndig (Amby, ... ), gròndjig (Echt/Gebroek), gròndəch (Maastricht), gróndich (Venlo, ... ), gróndig (Heer, ... ), gröndig (Heerlen), gröndjig (Nederweert), grönjig (Oirsbeek), gründig (Gulpen), (o, bijna oo).  grondig (Venlo), de grondige waarheid  grondig (Merselo), in de grond: in de grongt (Helden/Everlo), in der gronk (Simpelveld), juste (fr.): just (Loksbergen), kan men op stokken: kan men op stokke (Wijlre), krek zijn: krek zijn (Jeuk), op aan kunnen: op aan konne (Neer), op áán kènnə (Reuver), ordentelijk: örntlig (Nieuwenhagen), örtlig (Nieuwenhagen), patent: patent (Heythuysen), preciese, een -: prəsīēsə (Loksbergen), puntelijk: punjtelik (Nunhem), secuur: secuur (Weert), sekuur (Urmond), sekûr (Hoeselt), stabiel: schtabiel (Heerlerbaan/Kaumer), terdege: ter dege (Maastricht, ... ), terdaege (Beek), terdeeg (Meeuwen, ... ), terdeege (Thorn, ... ), terdege (Ittervoort, ... ), terdeig (Maasbree), terdēēge (Schimmert), terdèg (Gronsveld), terdége (Susteren, ... ), tèrdeegə (Montfort), tərdeegə (Schinnen), tərdèègə (Heel), uit de ef: vgl Duitse uitdrukking etwas aus dem Eff eff beherrschen, iets volkomen beheersen Kerkr. Wb. 81: Heë kank dat oes de ef, hij kende dat op zijn duimpje  oet de ef (Valkenburg), uit de grond: oet de grond (Eijsden), oet de grondj (Geleen, ... ), oet-ter grŏŏnd (Klimmen), oete grōndj (Grevenbicht/Papenhoven), oettegrondj (Buggenum), ut te groond (Oirlo), uit de kunst: oet de kunst (Maasbracht), oet te kuns (Heek), van grond op: va grôndôp (Mechelen), van op aan kunnen: van op áá kinne (Schaesberg), vandig: Gronsveld wbk 506: vandèg: terdege, flink, zoals het behoort  vandig (Gronsveld), voorgoed: vĕŭrgood (Arcen), zuiver: zuver (noagoan): Opm. meer in de betekenis van: grondig nagaan.  zuver (Neeritter) degelijk te werk gaand zodat men erop kan vertrouwen [tedeeg, grondig] [N 85 (1981)] || grondig [SGV (1914)] III-1-4
dek dek: dèk (Zonhoven) buitenste blad van een sigaar III-2-3
dek van de brug brugdek: brøxdɛk (Griendtsveen), dek: dęk (Meijel), hout: hǫwt (Meterik) Het houtwerk van de brug waarover men loopt. [II, 95d] II-4
dekbare vaars aankomende vaars: ānkōmǝndǝ vɛ̄rs (Peer), dekbare vaars: dɛkbār vɛi̯s (Eisden), groot rund: gruǝt rønt (Leopoldsburg), jaarling: jørleŋ (Tongeren), jāǝrleŋ (Meldert), jōrleŋ (Herk-de-Stad), jǫrleŋ (Opglabbeek), kalf: kalf (Baarlo, ... ), leidbare vaars: lēi̯ǝbãǝrǝ vi̯ãǝs (Kermt), leidrund: lai̯rø̜nt (Tessenderlo), leidvaars: lēvei̯ǝrs (Zolder), lɛi̯vɛǝrs (Achel), maal: mǭl (Baarlo, ... ), muk: mø̜k (Milsbeek), pink: peŋk (Bree), pēŋk (Rothem), rind: rent (Klimmen), rentj (Horn, ... ), reŋk (Blerick, ... ), rēntj (Panningen), rēŋt (Oost-Maarland), ręnt (Maaseik), ręntj (Kinrooi), ręnš (Maaseik), rɛi̯nt (Holtum), rɛi̯ntj (Einighausen), rɛnjtj (Meeswijk), rɛntj (Limbricht), rindje: rɛnšǝ (Teuven), spelig rind: spēlex rentj (Obbicht), stiervaars: stivi̯ē̜i̯s (Lummen), stīrvɛǝrs (Achel), tochtige vaars: tøxtegǝ vē̜s (Rotem), vaars: viǝs (Romershoven), vi̯as (Wellen), vi̯ās (Zepperen), vi̯ǫs (Hoeselt), vus (Rummen), vēs (Ophoven, ... ), vē̜i̯rs (Bocholt, ... ), vē̜rs (Kaulille, ... ), vē̜s (Maaseik, ... ), vē̜ǝs (Lanklaar, ... ), vęi̯s (Velm), vęi̯ǝrs (Lommel), vaars die goed is voor te leiden: vē̜s dii̯ gōt es vø̄r tǝ lē̜i̯ǝ (Maasmechelen), vaarsje: vjaskǝ (Borgloon), vē̜i̯ǝskǝ (Paal), vē̜skǝ (Maasbracht), vaarzenkalf: vē̜ǝrzǝkau̯f (Rekem), willige vaars: welegǝ vɛrs (Overpelt), welǝgǝ vi̯aǝs (Borgloon), wø̜legǝ vęi̯ǝs (Beverst) Vrouwelijk kalf dat de eerste tochtigheidsverschijnselen vertoont. [N 3A, 21] I-11
dekbed dekbed: dèkbèd (Roermond), duvet (fr.): dyvɛ (Sint-Truiden), overtog: øvərtsoͅx (Simpelveld), overtrek: øvərtrɛk (Simpelveld), peluw: poele (Heerlen), poole (Heerlen), poule (Heerlen), plumeau: plymo (Bleijerheide, ... ), plymoͅ (Eupen), pulf: pulf (Castenray, ... ), pulft (Castenray, ... ), dik gevuld met kippeveren  pulf (Oirlo), vlokkenbed: vloͅkəbɛt (Bleijerheide, ... ), vlokkenbuil: vloͅkəbyl (Bleijerheide, ... ) deckbett || dekbed || dekbed met kapokvulling || dekbedovertrek || Rechthoekig vaak wollen kleed boven het laken op het bed dat dient als beschutting tegen de kou (sargie, deken) [N 79 (1979)] || veren bovenbed || veren dekbed III-2-1
deken deken: `ne dèke (Klimmen), daeke (Baarlo, ... ), daeke(n) (Velden), daeken (Baarlo), daekə (Roermond), daike (Melick), deake (Lutterade, ... ), deeke (Eisden, ... ), deekə (Meijel), deeëke (Hoensbroek), deeëker (Epen), deike (Kessel, ... ), deke (Maasbree, ... ), deken (Achel, ... ), dekke (Heerlen, ... ), dekə (Eksel, ... ), dekən (Helchteren, ... ), den déke (Eigenbilzen), den dêke (Tongeren), deëke (Heerlen, ... ), dē.kə (Kinrooi), dēē-ke (Schimmert), dēkə (Lanklaar, ... ), dēəkə (Meeswijk), dēʔən (Lommel), dēͅ.kə (Hoensbroek), dēͅkə (Blitterswijck, ... ), dēͅkən (Eksel), deͅekə (Koersel), deͅkə (Berg, ... ), diche (Bocholtz), dieeke (Heel, ... ), dieèke (Schinnen), diēke (Houthalen), dikke (Noorbeek), dikə (Opglabbeek), dièèke (Schinnen), diêke (Bree), diêken (Neeroeteren), diëke (Schinnen), diəkə (Altweert, ... ), dīēke (As, ... ), dīkə (Gerdingen, ... ), dīəkə (Lanklaar), däke (Siebengewald), däken (Eys, ... ), dèGke (Klimmen), dèike (Bocholt), dèke (As, ... ), dèken (Neerbeek, ... ), dèkke (Sint-Martens-Voeren, ... ), dèkken (Guttecoven), dèèke (Venlo), dèèkə (Arcen), dèèëke (Nuth/Aalbeek), déke (Helden/Everlo, ... ), dékke (Lutterade, ... ), dééke (Geistingen), dêkke (Buchten, ... ), dêkë (Hoeselt), dêêkə (Rekem), dëkke (Guttecoven), dîêjkə (Opglabbeek), dɛka (Tongeren), dɛkə (Kerkrade, ... ), dɛəkə (Lozen), dɛ̄?ən (Lommel), eine deke (Klimmen), enne daeke (Klimmen), enne dèeke (Schimmert), inne deëke (Nieuwenhagen, ... ), inne dīēëke (Nieuwenhagen), ne dêeken (Tongeren), nne daeke (Valkenburg), nne deëke (Gulpen), unnen deeke (Meerssen), ənə dɛəkə (Montzen), (plumeau)  dekke (Schaesberg), \'n Wölle daeke Doe mós ónger de daekes blieve De pesjoor en de burgemeister ligke ónger ein daeke, zegt Knoups  daeke (Roermond), Allemól die slaope ònder de endere deke, kri‰ge aensláng ok de endere streke: wie met pek omgaat, wordt er mee besmet Onder de dekes kroepe: naar bed gaan  deke (Castenray, ... ), beslist zonder n  deke (Ell), meervoud dekkes  dèkke (Klimmen), mv d\'k\\/d\'k\\ns/d\'k\\ts  dɛkə (Bleijerheide, ... ), om te dekken  dèkkë (Tongeren), tussen `en´ in  déeke (Tienray), Verklw. deëkentje  dekke (Heerlen), Viêr hère verjoaerdaag hauwe ze hèèr ein ölletrikse diêke gekocht  diêke (As, ... ), ¯n wolle deke ónder de dekes kroepe ónder ein deke ligke Verklw. dekensje  deke (Maastricht), deker: deeker (Jeuk), deker (Sint-Truiden), déékər (Loksbergen), deksel: deͅksəl (Kwaadmechelen, ... ), deͅəksəl (Meldert), dɛksəl (Beverlo, ... ), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  dèksel (Beverlo), sarge: sa.re (Hasselt), sasəx (Kwaadmechelen), saudie (Jeuk), sazii̯ (Lommel), sāzi (Paal), sāzə (Herk-de-Stad), sjô’zjë (Tongeren), soaze (Sint-Truiden, ... ), sodde (Hoeselt), souze (Nieuwerkerken, ... ), sōͅdə (Hees, ... ), sōͅri (Houthalen), sōͅzə (Sint-Truiden), soͅdy (Veulen), soͅdə (Heers), soͅədə (Hoepertingen), sázī (Kwaadmechelen), səzə (Leopoldsburg), tsars (Eupen, ... ), a, klinkt meer als ou.  sadie (Jeuk), auch hd. Sarsche (\'serge\', stof)  sars (Eupen), Fr. serge  sô’zjë (Tongeren), minder gebr. dan deken  šoͅdə (Berg), sarge  sao.ëre (Zonhoven), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  sörie (Beverlo, ... ), sözie (Beverlo, ... ), {uitspraak zie nr. 26]  sòòde (Eigenbilzen), wollen deken: wullə deekə (Meijel), de daekes (mv)  wolle daeke (Herten (bij Roermond)) beddedeken || deken [ZND A1 (1940sq)], [ZND A2 (1940sq)] || deken (beddegoed) || deken, bedbedekking || een deken (op een bed) [ZND A1 (1940sq)] || Een deken, een geestelijke die belast is met het toezicht over enige parochies [däken]. [N 96D (1989)] || Rechthoekig vaak wollen kleed boven het laken op het bed dat dient als beschutting tegen de kou (sargie, deken) [N 79 (1979)] || wollen deken III-2-1, III-3-3
dekenaat dekenaat (<fr.): `ne dekenaat (Klimmen), daekenaat (Baarlo, ... ), daekeneaat (Haler), daikenaat (Melick), deakenaat (Lutterade, ... ), decenaat (Achel), deikenaat (Kessel), dekenaat (Baarlo, ... ), dekenoat (Eksel, ... ), dekkenaowt (Jeuk), dēkənāt (Meijel), diekenaat (Schinnen), dieëkenaat (Heel), diēkenaot (Houthalen), dikenaat (Heel, ... ), dikkenaat (Epen, ... ), däkenaat (Koningsbosch), dèikenaat (Bocholt), dèkenaat (Eigenbilzen, ... ), dèkkënôot (Hoeselt), dèèkenaat (Nuth/Aalbeek, ... ), dékenaat (Maastricht), dékənoot (Loksbergen), dɛ̄?ənoͅuət (Lommel), e deekenaat (Meerssen), e deëkenaat (Gulpen), e dèekenaat (Schimmert), e dékkenaot (Tongeren), ee deëkenaat (Nieuwenhagen), ei dekenaat (Klimmen), het dékenoat (Eigenbilzen), n daekenaat (Klimmen), t daekennaat (Valkenburg), t deëkenaat (Waubach), éé dīēëkənāāt (Nieuwenhagen), ə dekanāt (Montzen), ə dīēëkənaat (Nieuwenhagen), dekenij: de dêkenaai (Tongeren) Een dekenaat. [N 96D (1989)] III-3-3
dekgarde bandroede: bantruj (Meijel), bindgaard: beŋgē̜rt (Klimmen), dekgaard: dęk˲gērt (Borgharen, ... ), dęk˲gē̜rt (Klimmen, ... ), dekgaardjes: dęk˲gē̜rtjǝs (Tungelroy), dekroede: dɛkruj (Meijel), gaard: gē̜rt (Ell), latstek: latstɛk (Borgharen, ... ), wits: witš (Schimmert) Twijg of lat die over een deklaag heen wordt gebonden. [N F, 4; monogr.] II-9
dekgeld voor de geit dekgeld: dekgɛlt (Epen), dękgɛljtj (Thorn), dękgɛlt (Meijel), dɛkgɛljtj (Lutterade) [N 77, 108] I-12