e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
dikker worden (ze is) aan het bijkomen: ān t˱ bē̜kōmǝ (Zolder), ze trekt aan: zǝ trękt ǝn (Achel) [N 8, 51] I-9
dille dille: dille (Vijlen), fenneke: finneke (Venlo), venneke: finneke (Venlo), vinneke (Castenray, ... ), vin’neke (Tegelen), éénjarige schermbloemkruid gebruikt bij het inmaken van augurken en komkommers  vinneke (Castenray, ... ) dille || dille (gebruikt bij inmaak) I-7, III-2-3
dinsdag dinsdag: daensdich (Sittard), daensdig (Sittard, ... ), daesdig (Schinveld), daezig (Sevenum, ... ), dāēnsdig (Sittard), dee.sdaa.g (Hasselt), dee.sdig (Boukoul, ... ), dee:nsdig (Mheer), deens dig (Schimmert), deensdaag (Horst, ... ), deensdag (Maastricht, ... ), deensdech (Bunde), deensdeg (Broekhuizen, ... ), deensdich (Urmond), deensdig (Berg-aan-de-Maas, ... ), deenstig (Oirsbeek), deesdag (Diepenbeek), deesdaog (Diepenbeek), deesdech (Henri-Chapelle, ... ), deesdeg (Bocholtz, ... ), deesdich (Panningen), deesdieg (Kerkrade), deesdig (Egchel, ... ), Deesdig (Melick), deesdig (Nederweert, ... ), deesig (Eksel, ... ), deestech (Gemmenich), deestich (Kerkrade), dees⁄dieg (Bleijerheide, ... ), deezdeg (Spekholzerheide), deezdig (Tungelroy), deezech (Hoeselt), deezig (Maasbree), deeënsdig (Mheer), deĕsdig (Brunssum), dee‧zig (Boeket/Heisterstraat), deinsdig (Klimmen), deistag (Sint-Truiden), densdig (Echt/Gebroek, ... ), dezig (Eksel), dēnsdig (Echt/Gebroek), dēsdag (Houthalen), di.nsdig (Boukoul, ... ), di.ns⁄dich (Linne), di.sdeg (Epen), di:nsdag (Maastricht), die.nsdug (Weert), diensdag (Gulpen), diensdeg (Heugem, ... ), diensdich (Heerlerheide), diensdig (Baexem, ... ), diensdəg (Benzenrade), diesdāāg (Houthalen), diesdig (Heerlen, ... ), dieënsdig (Heerlen, ... ), dieënstig (Waubach), diēënsdig (Nieuwenhagen), din(g)sdag (Gennep, ... ), dinsdaag (Beesel, ... ), Dinsdaag (Venlo), dinsdaag (Wessem), dinsdaāg (Roermond), dinsdag (Afferden, ... ), dinsdeg (Maastricht, ... ), dinsdich (Amby, ... ), dinsdig (Baexem, ... ), dinsdáág (Venlo), dinsdəch (Maastricht), dinsdəg (Maastricht), dinsich (Grathem, ... ), dinstig (Mechelen), dinzdaag (Broekhuizen), dinzdag (Gennep), dinzich (Meijel, ... ), dinzig (Helden/Everlo, ... ), diéénsdeg (Moelingen), diênsdig (Bree, ... ), diënsdig (Hoensbroek, ... ), dīē.nstig (Waubach), dīējensdig (Hoensbroek), dīēnsdeg (Weert), dīēnsdig (Heerlen, ... ), dīēnzjdeg (Eijsden), dīēsdeg (Makset), dīēsdig (As), dīnsdag (Maastricht), dīnsdich (Panningen), dīnsdəg (Maastricht), dĭensdig (Oirsbeek), djusdig (Eigenbilzen), djèsdig (Eigenbilzen), Dènsdig (Echt/Gebroek), dènsdig (Nieuwstadt, ... ), dèsdig (Heythuysen), dèzig (Sevenum), dèènsdig (Pey, ... ), déesdôg (Tongeren), déjsdig (Mechelen), dénsdig (Maastricht, ... ), déénsdich (Susteren), déénsdig (Guttecoven, ... ), déésdech (Kelmis), déésdig (Brunssum, ... ), dínsdig (Susteren), dîênsdig (Heerlen, ... ), dîênzdəg (Heerlerheide), dîêsdich (Heerlen), dîêsdig (Heerlerheide), dîêsdəch (Epen), dɛisdəx (Meeuwen), i.kom dinsdag (Well), ich kan deensdag (Dieteren), ich koam deesdig (Guttecoven), ich koam ⁄n diensdig (Gulpen), ich koem deensdig (Genooi/Ohé, ... ), ich kom d--dag (Baarlo), ich kom deensdag (Schimmert), ich kom deensdig (Berg-en-Terblijt, ... ), ich kom deesdig (Asenray/Maalbroek, ... ), ich kom dēēnsda (Eijsden), ich kom diensdig (Weert), ich kom dinsdaag (Heel, ... ), ich kom Dinsdaag (Stevensweert), ich kom djeesdig (Epen), ich kom dêsdaag (Echt/Gebroek), ich kom dêsdig (Bingelrade, ... ), ich kom e deesdig (Mechelen), ich kom e diejestig (Rimburg), ich kom e ⁄diesdig (Simpelveld), ich kom en deensdig (Heek), ich kom en deesd?g (Schinnen), ich kom en dieensdig (Doenrade), ich kom tēge deesdig (Montfort), ich kom têge dee (Beesel), ich kom ë deensdig (Ulestraten), ich kom ⁄n deensdag (Sint-Pieter), ich kom ⁄n die?end? (Eys), ich koom deesdig (Helden/Everlo, ... ), ich koom dinsdig (Reuver, ... ), ich koom e deiensdig (Klimmen), ich koom têgen dinsdig? (Obbicht), ich koom têrge densdeg? (Kessel), ich kooɛ̄m e deiensdig (Klimmen), ich koëm Deesdig (Panningen), ich koëm deesdig (Panningen), ich kōēm deensdig (Einighausen), ich kōm deensdag (Schaesberg), ich kōōm dēēnsdig (Grevenbicht/Papenhoven), ich kŏĕm deesdig (Posterholt), ich kŏm dēēsdig (Buggenum), ich kŏm dinsdag (Steyl), ich kŏm dinsdig (Thorn), ich kŭm deesdaag (Herten (bij Roermond)), ich kŭm dinsdaag (Herten (bij Roermond)), ich kŭm e deensdig (Urmond), ich kòm (tênge) dinsdig (Beegden), ich kòm deensdeg (Heer), ich kôm deensdig (Neeritter), ich kôm en deensdig (Meerssen), ich kôâm e dee- (Mheer), ich kùm ⁄n dênsdig (Sittard), ig kom deensda? (Broeksittard), ig kom deesdig (Horn), ig kom ⁄n deensdig (Amby, ... ), ig kŏm tēge dênsdaag (Susteren), ig kòm dinsdig (Hunsel), igg kom tèənə deesdig (Swalmen), ik kom Deensdaag (Blitterswijck), ik kom Deensdag (Wellerlooi), ik kom Deensdig (Weert), ik kom Dĕĕnsdaag (Arcen), ik kom dinsdaag (Venlo), ik kom dinsdāāg (Velden), ik kom dīnsdag (Heijen), ik kom teggen den Dinsdag (Meerlo), ik kom tĕn Dinsdag (Merselo), ik kom tigge dĕn Dinsdag (Merselo), ik koom Deesdag (Horst), ik koom densdig (Blerick), ik koom Dêstag (Griendtsveen), ik koom en Dinsdag (Venray), ik koom tegen deesdeg (Maasbree), ik kŏŏm deensdag (Swolgen), ik kŏŏm Dinsdaag (Lottum), ik kŏŏm Dinsdag (Afferden), ik kŏŏm dinsdag (Gennep), ik kŏŏm Dinsdig (Grubbenvorst), ik kòm Dinsdag (Oirlo), ioch kom dè-nsdig (Buchten), īch kòm deensdig (Valkenburg), ok koom Dinsdag (Leunen), ⁄t dinsdach (Maastricht), (dullediensdig = vastenavonddinsdag).  ich kòm die͂nsdig (Heerlen), (gerekte i).  dîîsdig (Haelen), (ich kom n desdig: verouderd g??).  ich kom dÚɛ̄sdig (Schinveld), (Leuven).  deijstag (Jeuk), (meervoud: dieënsdige).  dieënsdig (Altweert, ... ), (meervoud: dieënzige).  dieënzig (Altweert, ... ), (oud)  dae.sdig (Heythuysen), (toonloos).  ich kŏŏm diensdig (Vijlen), BNO.  deenzig (Altweert, ... ), deênsdig (Altweert, ... ), De invuller heeft voor alle dagen , behalve de woensdag, niets genoteerd! (ik weet niet of hij dan het gewone A.B.N. bedoelt?).  dinsdag ? (Wijk), Dit zegt/gebruikt men meer!  deensdig (Meers, ... ), m.  di.əns˂dex (Eys), NO.  deêsdig (Nederweert), Note v.d. invuller: Dhr. Gerrits vindt de ie-klank in "miert"het meest gerekt, vergeleken met diensdig en vriedig (dit laatste t minst gerekt).  diensdig (Hoensbroek), Note v.d. invuller: i.p.v. ~dig, ook ~daag!  dinsdig (Tegelen), ps. invuller heeft voor dinsdag niets genoteerd!  deensdeg ? (of dinsdag) (Valkenburg), ps. invuller heeft voor vraag 2 helemaal niets ingevuld; misschien bedoelt hij dezelfde opmerking als bij vraag 1?!  dinsdag ? (Bunde), ps. voor andere dagen (behalve de woensdag) heeft de invuller niets genoteerd; ik neem aan volgens A.B.N.?!  dinsdag (Maastricht), Vb. as Pósse op nen deesdòog vúult (het antwoord is negatief, want Pasen kan nooit op n dinsdag vallen). Opm. in Hoeselt zegt men dézeg, in Kortrijk dissendag en in het A.B.N. van de 19de eeuw werd dingsdag geschreven.  deesdòog (Kortessem) dag; dinsdag [N 07 (1961)] || de derde dag van de week, dinsdag [destag, dijsdag, dijnsdag, diessendag] [N 91 (1982)] || dinsdag || Dinsdag [ik kom ~] [SGV (1914)] || Dinsdag [ik kom~] [SGV (1914)] || Dinsdag [ik kon ~] [SGV (1914)] III-4-4
dinsdag voor aswoensdag carnavaldinsdag: carnaval dinsdag (Schimmert), carnavaldeesdaag (Genk), karnavaldiënsdig (Bilzen), carnavalsdinsdag: carnavalsdienstig (Waubach), carnavalsdinsdag (Limbricht, ... ), Carnavalsdinsdag (Schinnen, ... ), carnevals dinsdag (Neer), carnevalsdinsdag (Gulpen, ... ), Carnevalsdinsdag (Voerendaal), carnevalsdinsdig (Geulle), karnavalsdeesdig (Merkelbeek), karnavalsdensdāx (Venlo), karnavalsdensdig (Echt/Gebroek), karnavalsdinsdaag (Montfort), karnavalsdinsdag (Stein), karnavalsdinsdex (Nieuwenhagen), karnavalsdinsdig (Hulsberg), Karnevalsdiensdig (Waubach), karnevalsdisndaag (Thorn), karnəvalsdensdex (Maastricht), dinsdag van carnaval: diënsdig van karnaval (Bilzen), dolle dinsdag: Dolle dinsdag (Gulpen), Dolle Dinsdag (Margraten), doͅlə dinsdex (Nieuwenhagen), Sub daensdig.  dölle daensdig (Brunssum), dulle dinsdag: dulle deesdig (Vijlen), Dulle dinsdag (Beek), dulle disdeg (Mechelen), Dullediëënsdig (Klimmen), dullendeensdeg (Valkenburg), dölle dinsdig (Meerssen), Sub dulle.  Dulle-Diensdig (Heerlen), fooidinsdag: Omstreeks 1600 werd op die dag in Overhoven "papbrie gaete"uit een grote houten kom. Als de schotel leeg was, gooide men de lepel over zijn hoofd weg.  voedaensdich (Sittard), gekke dinsdag: gekke dinsdag (Ulestraten), hoeraetje: oêreeke (Bilzen), jankredieten: (dan zong men: "jan kerdiet loêt ne sjiet èn t midde van de mêrt zoe dik as n êrt")  jankerdiete (Bilzen), laatste avond van vastenavond: De laatste avond van vastenavond (Baarlo), slotavond: Slotavond (Gulpen), vastavond: vast`oavend (s-Gravenvoeren), vastavondsdinsdag: Vastaovendsdeensdig (Mheer), vastaovesdeensdig (Mheer), vastelavond: vastelaovend (Nieuwstadt, ... ), vastənōͅvənt (Gennep), vêsseloëved (Bilzen), vastelavonddinsdag: vaestelaovenddeesdig (Brunssum), Vastelaevenddinsdaag (Blerick), vastelaovenddinsdaag (Reuver), vastelaovenddjeinsdig (Veldwezelt), vastelaovendjdinsdig (Tungelroy), vastelaoventdeensdig (Doenrade), vastelaovonddensdig (Ophoven), vasteloavenddeesdieg (Kerkrade), vastelavonddinsdagavond: vastelaovendjdinsdigaovendj (Tungelroy), vastelavondsdinsdag: fasteloavesdeensdig (Guttecoven), fastelovvendsdingstəž (Vaals), vasselaovesdeesdig (Ell), Vastelaavesdeizig (Sevenum), Vastelaavesdinsdaag (Blerick), vastelaofensdiensdig (Eys), vastelaovendsdeensdig (Itteren, ... ), Vastelaovendsdiensdig (Gronsveld, ... ), vastelaovendsdisndig (Stein), Vastelaovendəəsdig (Schinveld), vastelaovensdeensdig (Ittervoort), vastelaovensdieensdig (Gronsveld), vastelaovensdinsdig (Sittard), Vastelaoventsdeêsdig (Haelen), Vastelaoves dinsdig (Leuken), Vastelaoves-Dinsdaag (Venlo, ... ), vastelaovesdaezig (Sevenum), vastelaovesdeensdig (Geleen), vastelaovesdeesdig (Swalmen), Vastelaovesdeesdig (Swalmen), vastelaovesdeesdig (Vlodrop), vastelaovesdeezig (Maasbree, ... ), vastelaovesdezig (Maasbree), vastelaovesdieensdig (Klimmen), vastelaovesdiensdig (Oirsbeek, ... ), vastelaovesdinsdaag (Blerick, ... ), vastelaovesdinsdag (Geistingen, ... ), vastelaovesdinsdig (Heel, ... ), vastelaovesdinzich (Meijel), vastelaovesdisndig (Herten (bij Roermond)), vastelaovusdinsdig (Tungelroy), vastelavendsjdiensdeg (Weert), Vasteloavendsdeesdieg (Kerkrade), vasteloavendsdinsdig (Kesseleik), vasteəlōͅvəsdēnsdex (Urmond), vastəlōͅvəntsdenzex (Meijel), vastəlōͅvəs densdax (Venray), vastəlōͅvəsdēnsdex (Susteren), vastəlōͅvəsdīəsdex (Amstenrade), vastəloͅavəntsdiənsdex (Eys), vastəloͅəvəsdīəsdex (Heerlen), vestelouvesdinsdaag (Hout-Blerick), vastelavondsdinsdagavond: Vatelaavesdeizigauvent (Sevenum), vastenavonddinsdag: vastenaovenddeensdig (Oirsbeek), vastenaovenddinsdaag (Blerick), Vastenaovenddinsdaag (Blerick), vastenaovenddinsdag (Maastricht), Vastenavond Dinsdag (Baarlo), vastenavond-deesdig (Maasbree), Vastenavonddinsdaag (Arcen), vastenavonddinsdag (Amby), Vastenavonddinsdag (Bergen, ... ), vastenavonddinsdag (Haler), Vastenavonddinsdag (Linne), vastenavonddinsdag (Meerlo), Vastenavonddinsdag (Meerssen), vastenavonddinsdag (Ospel), Vastenavonddinsdag (Sevenum), vastenoavenddinsdag (Sint-Geertruid), vatenavonddinsdag (Heythuysen), vastenavondsdinsdag: fastenaovindjsdisndig (Swalmen), fastənōͅvəsdensdex (Reuver), vasteaovensdeesdig (Melick), Vastenaovendsdeensdig (Stein), vastenaovendsdiensdag (Gulpen), vastenaovendsdinsdag (Maastricht), Vastenaovendsdinsdag (Noorbeek), vastenaovesdinsdag (Maasbracht, ... ), vastenaovesdinsdig (Kapel-in-t-Zand), vastenoavendsdinsdig (Ell), vastenovvesdieesdech (Epen), vastənaovesdeensdig (Berg-en-Terblijt), vette dinsdag: vette deistag (Jeuk), vette dezig (Eksel), vette dijsdog (Wellen), vette dinsdag (Eigenbilzen, ... ), vette disndag (Paal), vette(n) deistag (Sint-Truiden), vetten deensdig (Rekem), vetten deestag (Loksbergen), vetten deisdag (Hoepertingen), vetten dinsdag (Eksel, ... ), vetten dèstag (Lommel), vetten déesdág (Alken), vettendestag (Stal), vettendiensdig (As), vèten déestag (Vorsen), vètt`n deinsd`g (Bocholt), vètte dieënsdig (As), vètte diënsdig (Bilzen), vètte djènsd`g (Eigenbilzen), vètten dee.sdaa.g (Hasselt), vètten dee.sdóach (Gors-Opleeuw), vètten dee.staa.ch (Zolder), vètten deensdig (Kanne), vètten dieënsdig (Maaseik), vètten diënsdig (Bilzen, ... ), vèttë deesdog (Tongeren), vèttën dézëg (Hoeselt), vøͅtən dīənsdex (Bree), vɛtən dɛ.zig (Eksel), in potlood  vette densdag (Jeuk), Sub dinsdag. Cfr. Fr. Mardi Gras.  vètten dee.sdaa.g (Hasselt), Sub vet, (2): in namen van de dagen die aan de vasten voorafgaan.  vètten dee.ësdao.ch (Zonhoven), Sub vet.  vètten deènsdig (Uikhoven), Vette Dinsdag  vitən de:zdəch (Stevoort), Vetten deesdoòs is stos vör asgoensdoòg: Vette dinsdag is de dag voor aswoensdag.  vetten deesdoòg (Kortessem) Carnavalsdinsdag. || De dinsdag vóór Aswoensdag. || de naam voor de dinsdag vóór aswoensdag [carnavalsdinsdag] [N 112 (2006)] || De naam voor de dinsdag vóór aswoensdag [carnavalsdinsdag]. [N 88 (1982)] || Dinsdag na vastenavond. || Dinsdag vóór Aswoensdag. || Dollen Dinsdag, derde vastenavondsdag. || naam voor de dinsdag voor Aswoensdag [VC 26 (1961)] || Vastelavondsdinsdag: dinsdag vóór Aswoensdag. || vastenavond [RND], [VC 26 (1961)] || Vastenavond-Dinsdag. || Vastenavonddinsdag. || Vette dinsdag. III-3-2
diolen diolen: diolen (Jeuk), diolǝ (Loksbergen) Weefsel waarvan de grondstof van de vezel polyester is. Volgens de informant van P 219 is diolen pure nylon. [N 62, 75c; N 62, 98] II-7
diploma, houwersdiploma diploma: diploma (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Wilhelmina]  [Domaniale]  [Winterslag, Waterschei]), dipl˙ōma (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Zolder]), diplôme: dǝplǫm (Zolder  [(Zolder)]   [Eisden]), diplôme van elektrieker: diplom van elɛktrikǝr (Lanklaar  [(Eisden)]   [Laura, Julia]), houwerdiploma: houwerdiploma (Stein  [(Maurits)]   [Maurits]), hø̜jǝrdeplōma (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]  , ... [Domaniale]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]), hø̜jǝrdiplōma (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Maurits]), houwerpapier: hø̜jǝrpapiǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Zwartberg, Waterschei]), houwersdiploma: houwersdiploma (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Emma]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]), hø̜jǝrsdiplōma (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Willem-Sophia]  [Emma]), hø̜jǝšdiplōma (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]  [Domaniale]), hǫwǝšdeplōma (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Julia]), houwerspapieren: hø̄ǝrspapīǝrǝ (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Maurits]), hǫwǝšpǝpīrǝ (Lutterade  [(Maurits)]   [Domaniale]) Na het volgen van de cursus voor houwer of elektricien krijgt men het bijbehorende diploma. [N 95, 995] II-5
directeur direktor: diręktǝr (Kelmis) De directeur van de mijn. [monogr.] II-4
directeur-generaal generaldirektor: jenǝrāldiręktǝr (Kelmis) De man die belast was met de algehele leiding over de maatschappij. [monogr.] II-4
directoire boks: boeksj (Schinveld), boks (Neeroeteren, ... ), bŏks (Nunhem), bòks (Roermond), bóks (Baarlo, ... ), broek: brok (Beringen, ... ), brook (Maastricht, ... ), brōk (Boorsem), bruk (Borgloon, ... ), een (geweun) brook (Hoensbroek), broek bet elastiek: broek bə eləstik (Rummen (WBD)), broek met elastiek: brōk met elastikejən pīpə (Teuven), diemitboks: Van Dale: diemit, sterke katoenen stof in keperverbinding waarin een patroon is geweven; ook diemet.  déjmetbóks (Bree), directoire (fr.): directoir (Maastricht, ... ), directoire (Amstenrade, ... ), direktoire (Roermond), direktwar (Lommel), dirrectoire (Borgharen), dirrektoire (Roermond), dirrektwaar (Boeket/Heisterstraat, ... ), drektwaar (Ell), dèretoire (Venray), (nu)  directoire (Tegelen), Directoire.  derektwar (Leopoldsburg), vroeger  directoire (Venlo), directoirebroek (<fr.): directoir-brook (Schimmert), modern vrouwluibroek: medérn vrouwlŭŭj-brook (Klimmen), onderboks: ongerboks (Bleijerheide), oonderbooks (Boekend), oͅndərboͅks (Lommel), òngerbòks (Waubach), onderboksje: ongerbókske (Tungelroy), onderbroek: ŏĕngerbroek (Oirsbeek), unərbruk (Romershoven), open boks: ōpə boͅks (Hamont), pijpenbroek: pe͂pəbruk (Riksingen), pofboks: po͂ͅfbo͂ͅks (Lanklaar), polderbroek: poͅldərbruk (Borlo, ... ), polkaboks: polkabóks (Susteren), sjansboks: [Vgl. WBD III, 1.3: directoire, sjansboks]  sjansboks (Blerick, ... ), sjansbōks (Schimmert, ... ), sjansbŏks (Stevensweert), sjansbóks (Boeket/Heisterstraat, ... ), sjansbôks (Oirlo), sjânsbóks (Weert), sjansbroek: [Vgl. WBD III, 1.3: directoire, sjansbroek]  schansbrook (Nuth/Aalbeek), sjemieboks: [Vgl. WBD III, 1.3: directoire, sjemieboks]  sjemiebóks (Egchel), sjimmiebóks (Grathem), sjimmiebôks (Meijel), sjemiebroek: [Vgl. WBD III, 1.3: directoire, sjemieboks]  sjemiebrook (Valkenburg), šəmibruk (Hasselt), slobberboks: slobberboks (Eksel), smeek: sjmeek (Waubach), smokkelbroek: smoͅkəlbruk (Halen), springboks: springbôks (Hout-Blerick), stropbroek: stropbrŭk (Zelem), stroͅbruk (Kwaadmechelen), toeboks: Van Dale: toebroek, ouderwetse vrouwenonderbroek die van voren en van achteren gesloten was.  tauwboks (Neerpelt), tuboͅks (Bree), toebroek: Van Dale: toebroek, ouderwetse vrouwenonderbroek die van voren en van achteren gesloten was.  taubruk (Vliermaal), toͅu brōͅk (Lummen), vrouwenboks: (vroeger)  vrouwe-bôks (Tegelen), vrouwluiboks: vrolujboks (Mechelen), vrəlībòks (Bocholt), vrouwluibroek: vrauluujbrook (Puth), vreleibrøk (Eigenbilzen), vreͅlibruk (Beverlo), vroləbruk (Opheers), vrouwluibroek met elastiek: vrouwlŭŭj-brook met illestiĕk (Klimmen), vrouwluibroekje: vroləbrykskə (Opheers), vrouwluisboksje: vrouwluujtsbuksje (Bocholtz), vrouwluisbroek: vrouwlüjts-brook (Klimmen) directoir, damesbroek met elastiek in de pijpen || directoire, damesbroek met elastiek in de pijpenzoom || directoire, damesbroek met elastiek in de pijpezoom [sjans-, sjemieboks] [N 25 (1964)] || meisjespantalon (vero) met kanten pijpen die tot onder de knieën reiken [N 25 (1964)] || Onderbroek voor vrouwen. [DC 62 (1987)] III-1-3
dirigent directeur: dereͅkt"r (Ell), dereͅktø͂ͅr (Hoeselt), derəkt"r (Eys), derəktyr (Heerlen), directeur (Herten (bij Roermond), ... ), direkteur (Doenrade, ... ), direktäör, direkteur (Kanne), direͅkt"r (Urmond), direͅkty(3)̄r (Nieuwenhagen), dirikteur (Montfort), dirrekteur (Bunde, ... ), dirəkt"r (Heel, ... ), dërikteur (Herten (bij Roermond)), *: verouderd.  dirrekteur (Posterholt), dirigent: (den) dirrezjent (Lommel), den dirizjênt (Bilzen), deregent (Venray), derizjēnt (Maastricht), derə`jɛ.nt (Gemmenich), derəgeͅnt (Epen, ... ), di(e)rriezjent (Roermond), dieregent (As, ... ), dierezjent (As), dieriejent (Kerkrade), diregent (Eigenbilzen, ... ), dirigent (Achel, ... ), dirigeͅnt (Blerick, ... ), dirigént (Veldwezelt), dirijent (Jeuk), dirisjent (Lutterade), dirizjent (Haelen, ... ), dirizjeͅnt (Maastricht, ... ), dirizjênt (Bilzen, ... ), dirizjɛnt (As), dirr`zje:nt (Kaulille), dirr`zjent (Bocholt), dirregent (Eygelshoven), dirregé.nt (Zolder), dirrezjent (Kinrooi), dirrezjie.nt (Gors-Opleeuw), dirrezjént (Gronsveld), dirrigent (Brunssum, ... ), dirrizjent (Maastricht), dirrëzjent (Hoeselt), dirə`jɛ.nt (Gemmenich), dirəgeͅnt (Gennep, ... ), dirəzjeͅnt (Houthalen), dë dirrëzjênt (Tongeren), [Alg. opmerking: de invuller is een nieuwe medewerker en heeft enkel vernederlandste woorden genoteerd die reeds tussen haakjes in de vraagstelling gesuggereerd werden]  dirigent (Heers), Antwoord onderlijnd bij de suggesties.  dirigent (Diepenbeek), De dirigent van de fanfare.  dirəgaent (Meeuwen), De fanfare zit zonder dirigent.  derəžänt (Lommel), moderne benaming  dirigent (Herten (bij Roermond)), NB dirrezjeiere, dirigeren.  dirrezjent (Sittard), kapelmeester: kapeͅlmēstər (Heerlen), De - kwaom te laat veur de rippetiesie.  kapelmeister, kəpelmeister (Maastricht), muziekmeester: mezieëkmeister (As), məzikmēstər (Diepenbeek), orkestmeester: orkestmiejster (Jeuk) 2. Dirigent van een muziekvereniging. || de leider van een orkest of koor [dirigent, muziekmeester] [N 112 (2006)] || De leider van een orkest of koor [dirigent, muziekmeester]. [N 90 (1982)] || Derejänt: Dirigent. || Direjänt: = derejänt [Dirigent]. || Dirigent (van orkest). || Dirigent. || Dirigent: dirigent. || Kapelmeester: dirigent van een muziekkorps. III-3-2