e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
doornaaien doornaaien: doornaaien (Lommel), dørxniǝnǝ (Bleijerheide), dø̜rnę̄ǝ (Bilzen), dø̜rnɛ̄jǝ (Meijel, ... ), dōrnęjǝ (Maasbree), dūrnɛjǝ (Posterholt) Met behulp van een machine of met de hand zool, tussenzool, binnenzool en overleer met één steek aan elkaar naaien. Vooral voor werkschoenen is dit het ge√´igende procédé. Evenwel wordt het bij handwerk zo veel mogelijk vermeden, omdat het een zwaar karwei is. [N 60, 161a] II-10
doornappel doornappel: [Datura stramonium]  duò’nappël (Tongeren), duivelskoren: di-jvelskure (As, ... ), gifappel: -  gifappel (Susteren), moerpekruid: ook wel: doornappel [JK: mol  moerpekroud (Genk), steekappel: Veldeke doornappel  sjtaekappel (Klimmen, ... ) doornappel [N 92 (1982)] || mollekruid III-4-3
doornatte turf natte turf: natǝn tø̜rǝf (Griendtsveen), nātǝ tø̜rǝf (Ospel, ... ), strontnatte turf: strontnātǝ tø̜rǝf (Meterik) [II, 16e] II-4
doornenkroon doornen: dø͂ͅrə (Holtum), doornenkroon: daonekroeèn (Terlinden), daorekroin (Geulle), daornekroen (Baarlo), de daörekroeën (Klimmen), deuarekroan (Lutterade), deurekroan (Holtum), deurekroeen (Roggel), deurekroen (Maastricht), deurekroeën (Hoensbroek), deurekroon (Klimmen), deurekrōēën (Nieuwenhagen), deurnekroen (Eys), djoanekraun (Heers), djoonenkroen (Diepenbeek), doarekroeèn (Schinnen), doarekroeën (Ubachsberg), doaëne kroeën (Sint-Martens-Voeren), doeernekroeen (Heel, ... ), doernekroeen (Weert), doernekroen (Bocholt), doorekroeen (Eksel, ... ), doorenekroen (Maastricht), doorenkroeen (Venlo), doorenkroen (Houthalen), doornekroan (Neerbeek), doornekroeen (Beesel, ... ), doornekroejn (Meijel), doornekroen (Baarlo, ... ), doornekroin (Uikhoven), doornekroon (Montfort, ... ), doornekroëen (Schimmert), doornekruon (Boorsem), doornenkroeen (Achel), doornenkroon (Meijel), doornəkroen (Maastricht), dooëne kroeën (Epen), dorekroeen (Ell), dorekroen (Maastricht), dournekroeen (Weert), douwerekroewen (Tessenderlo), downekroen (Vijlen), dueerekroeen (Heel), dueërekroen (Bocholtz), durze kroeen (Venray), duunəkrōēwən (Loksbergen), duurnekruun (Opglabbeek), duërekroean (Schinnen), däörekroën (Klimmen), dòrekroeën (Nuth/Aalbeek), döarekroeën (Mechelen-aan-de-Maas), dörekroon (Nieuwstadt), dörekroën (Kunrade), dörenkroan (Guttecoven), döäre-kroeën (Waubach), döörekroeën (Doenrade), dø͂ͅrnəkrōn (Siebengewald), dø͂ͅrəkrōn (Posterholt, ... ), dø͂ͅrəkrōͅən (Grevenbicht/Papenhoven), dø͂ͅrəkruən (Echt/Gebroek), dø͂ͅrəkrūan (Montfort), dø͂ͅrəkrūən (Baarlo), døͅrəkroͅun (Horn), də doəne kruən (Montzen), dɛ̄rəkry(3)̄n (Opglabbeek), e daoënekroeën (Gulpen), een deune kroewn (Jeuk), sjonnekroon (Hoepertingen), doornkroon: doornkroon (Hechtel), kroon: de kroon (Tongeren), kroeen (Eksel, ... ), kroen (Sevenum, ... ), kroewn (Neerpelt), kroeën (Sint-Truiden), krooen (Reuver), kroon (Hoeselt, ... ), kroën (Koningsbosch), kroon met doorns: kroan mit däöres (Geleen), kroon van doornen: de kroeën va döër (Nieuwenhagen), kroan van deun (Valkenburg), kroeën va döar (Kerkrade), kroon van djòn (Eigenbilzen), krūən van dø͂ͅr (Tienray), unne krwan van deurnen (Meerssen), kroon van doorns: de kroeen van durs (Merselo) De doornenkroon, een kroon van doornen. [N 96B (1989)] || Een kruisbeeld, het geheel van kruis en de eraan gehechte Christusfiguur. [N 96B (1989)] III-3-3
doornhaag doornenhaag: dø̜̄nǝhāx (Vijlen), doornenheg: daörehek (Tegelen), diehnehèg (Genk), duuërhek (Altweert, ... ), däörehe(g)k (Venlo), döa’rehek (Bleijerheide, ... ), dörreheg (Blitterswijck, ... ), dø̄nǝhęk (Valkenburg), dø̄nǝhɛk (Rothem), dø̄rǝhęk (Maastricht), dø̄rǝhęq (Tungelroy), dø̜̄nhęk (Gulpen), dø̜̄rǝhęk (Roermond, ... ), dø̜̄rǝhęq (Klimmen, ... ), dērǝnhęx (Bree), dǭrǝhęk (Klimmen), heg: hêk (Tegelen), pikkenhaag: pikkehaoch (Zonhoven) doornenhaag || doornhaag || doornhaag, o.m. meidoornhaag || doornheg || Haag van haagdoorns of andere doornstruiken. [A 25, 4a; R I, 46; Vld.; monogr.] I-8, III-2-1
doornrasp breemhoorn: brēmhǫwǝrǝn (Tessenderlo), koehoorn: kojhǫwrǝ (Loksbergen), kǫwhōrn (Zonhoven), krets: krɛts (Neer) Gereedschap om de dorens van de afgesneden braamstengel te verwijderen. Vroeger gebruikte men hiervoor een koehoorn waarin tegenover elkaar een aantal gaten was geboord van verschillende grootte, waar de stengel doorheen werd getrokken. Tegenwoordig heeft men hiervoor een buisje. Men schuift dat om de stengel. Vervolgens trekt men de stengel door het buisje, zodat de dorens er afgeschraapt worden. [N 40, 124] II-6
doornstruik braam: brië.m (Zonhoven), bramenstruik: brie-emestroek (Nederweert), brêmesjtroek (Beegden), doornen: doare (Brunssum, ... ), doon (Meerssen), dōōn = dēūneschtŏk (Heer), doornenstok: döreschtok (Heerlen), dööresjtok (Brunssum), döörestŏk (Grevenbicht/Papenhoven), doornenstruik: daoesjtroek (Sittard), daorestroek (Genooi/Ohé, ... ), deunesjtroek (Mechelen), deunstrōēk (Sint-Pieter), deure(ne)stroek (Maastricht), deurenstroek (Horn, ... ), deuresjtroek (Helden/Everlo, ... ), deurestroek (Dieteren, ... ), deurzestrŏĕk (Venray), deuwneschtroek (Eijsden), deùrestroek (Beegden, ... ), doanschtroek (Epen), doare sjtroek (Asenray/Maalbroek), doaresjtroek (Guttecoven, ... ), doaresjtrōēk (Schinveld), doarestroek (Grubbenvorst, ... ), doarestroëk (Kessel), doarestrōēk (Buggenum, ... ), doarestrŏĕk (Arcen), doaëne-sjtroek (Gulpen), doearestroek (Heel), doeuresjtroek (Doenrade), doeurestroek (Obbicht), doorestroek (Borgharen), doovestroek (Amby), dorenstroek (Geleen), dorestroek (Hunsel, ... ), doôrestroek (Thorn), dōnesjtroek (Berg-en-Terblijt), dōōrestrōēk (Neeritter), dōrrestroek (Baarlo), duirestroek (Munstergeleen), dursestroek (Leunen), dŭrzestroek (Merselo), dêûre stroek (Echt/Gebroek), dö-re stroek (Blitterswijck), döa’resjtroech (Bleijerheide, ... ), döenesjtrōēk (Eys), dönesjtroek (Limmel), dönestroek (Well), dönneschtroek (Mheer), dönnestroek (Wellerlooi), dönstrŭŭk (Afferden), dörenstjroek (Posterholt), döreschtroek (Heerlen), döresjtrōēk (Panningen), dörestroek (Montfort), dörestrōēk (Velden), dörre stroek (Swolgen), dörresjtroek (Buchten), dörrestroe-u-k (Meterik), dörrestroek (Horst, ... ), dörrestrŏĕk (Meerlo), dörze stroek (Oirlo), dörəštroek (Swalmen), döänstroek (Heijen), döörensjtroek (Einighausen), dööreschtroek (Oirsbeek), dööresjtroek (Heek), dööresjtrōēk (Steyl), döörestroek (Beesel, ... ), döörestrōēk (Maasbree), döörre sjtroek (Sittard), döörse stroeək (Sevenum), een döre stroek (Lottum), ∂∂döeresjtrōēk (Schinveld), of doan  döönestroek (Gennep), heggenstok: hèggesjtok (Schinnen), heggenstruik: hĕkkestroek (Urmond), hèggesjtroek (Meerssen), g ..... Duitsche g in ..... [deels onleesbaar]  eggestroek (Lutterade), pikkenstruik: pikkestróó.k (Zonhoven) doornige plant || doornstruik [SGV (1914)] III-4-3
doorntak braam: br‧iəm (Eupen) doorntwijg III-4-3
doorputten doorpakken: dōrpakǝ (Tegelen), doorputten: duǝrpø̜tǝ (Ransdaal), dø̜rpøtǝ (Meijel), dōrpotǝ (Meerssen), dōrpøtǝ (Born, ... ), dōrpø̜tǝ (Echt), dōǝrpøtǝ (Voerendaal), putten: pøtǝ (Eijsden, ... ) Naaien met de putsteek. Zo goed als onzichtbaar doornaaien. De putsteek wordt gebruikt om kanten meerdere vastheid te geven en twee of meer stoflagen op elkaar te verbinden. Het is een zeer klein gestoken achtersteekje (Gerritse, pag. 41). [N 59, 61; N 59, 58; N 59, 55] II-7
doorregen doorregen: doorraege (Venlo), doorreeje (Venlo), durre.ge spek (Hasselt), døͅrxrēgə špɛk (Eupen), dùrrégë (Hoeselt), doorree.ge spék:  doorree.ge (Zonhoven), durchreë¯je sjpek  durchreë’je (Bleijerheide, ... ), doorwassen: E sjun sjtuk durchwa¯se sjpek  durchwa’se (Bleijerheide, ... ) doorregen || doorregen (spek) || doorregen spek III-2-3