e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
douche bad: bad (Rekem  [(Eisden / Zwartberg)]   [Zwartberg]), brause: braws (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Domaniale]  [Domaniale]), brǫws (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Maurits]  [Laura, Julia]  [Julia]), broes/bruis: brus (Klimmen  [(Oranje-Nassau I)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau I]), bruš (Stein  [(Maurits)]   [Willem-Sophia]), bruǝs (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]), brūs (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), brūš (Geleen  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), br˙ūs (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), (mv)  brūzǝ (Heerlen  [(Emma)]  , ... [Laura, Julia]  [Emma]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), douche: douche (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Winterslag, Waterschei]  [Eisden, Zwartberg]  [Zolder]  [Wilhelmina]  [Emma]  [Maurits]), duš (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ... [Maurits]  [Willem-Sophia]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Eisden]  [Zwartberg, Waterschei]), dūšǝ (Hamont  [(Eisden)]   [Zwartberg, Waterschei]), loche: loš (Zonhoven  [(Zwartberg)]   [Emma, Maurits]), sproeier: sprujǝr (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Winterslag, Waterschei]), stortbad: stortbad (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Zwartberg, Waterschei]), stǫrtbat (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Eisden, Zwartberg]) Gelegenheid waar de mijnwerkers zich na gedane arbeid kunnen wassen. Zie ook het lemma Onder De Douche Staan. [N 95,71; monogr.] II-5
douchen bad: bad (Kerkhoven), de bassin (fr.) ingaan: de basseng ingoan (Hechtel), de kuip in gaan: de koap ingoan (Hechtel), douchen: (zich) doesje (Kanne, ... ), doechen (Peer), doeschen (Venlo), doese (Maasbree, ... ), doesje (Beesel, ... ), doesjen (Eksel), doesjë (Tongeren), doessje (Waubach), doĕsje (Montfort), douche (Bilzen, ... ), douchen (Achel, ... ), douchə (Opglabbeek), dousjen (Sint-Truiden), dousse (Oirlo), duesje (Stevensweert), dušən (Lommel), duxə (Diepenbeek), effe doesje (Brunssum), effekes doesje (Mechelen-aan-de-Maas), ich gaon effe doesje (Maastricht), zeech doesje (s-Gravenvoeren), zich douche (Maaseik, ... ), zich douchen (Geistingen), zéx dúšə (Kinrooi), Modernisme. Men zei wel eens zich èn t stoëkes gon wasse, t.w. onder een geperforeerde emmer, niet in ne bassing.  zich doesje (Bilzen), Spelling: <`> = sjwa.  doesje (Bocholt), een bad nemen: ik ga een bad nemen  ich goan e bad niemen (Zonhoven), een douche nemen: èn douche néjème (Alken), een douche pakken: enen doesj pakken (Maaseik), n doesj pakke (Kanne), nən duš pa?ən (Lommel), Bestond vroeger niet.  nen doesj pakken (Hechtel), een stortbad pakken: e stortbad pakke (Bilzen), Spelling: <`> = sjwa.  stortbad pakke (Kaulille), in bad gaan: in bad gooën (Eksel), in het bad gaan: in het bad gwèn (Eigenbilzen), naar het stortbad gaan: ich gaan effekes noa ’t stortbad (Eigenbilzen), onder de douche gaan: effen onger de doesj (Uikhoven), onder den douche gaon (Eksel), onder den douche goan (Genk), onger de doesj (Klimmen), onner de doesj (Tongeren), onner de douche guën (Zutendaal), ônger de(n) doesj (Tungelroy), poedelen: poedele (Kinrooi), wassen: ich gö mich wassche (Beek), waasse (Hoeselt), wasen (Diepenbeek), wasse (Eksel, ... ), wassen (Jeuk, ... ), woase (Eijsden), zich gōn wasse (Hechtel), zich waasen (Zonhoven), zich wasse (Rekem), zich wassen (Achel, ... ), óech wââ.se (Gors-Opleeuw), zich onder de douche wassen: zich onner de douche wase (Zutendaal) Ik heb hard gewerkt, ik ga even douchen. [DC 64 (1989)] || Zich douchen [douchen, wassen] [N 114 (2002)] III-1-3
dovenetel (alg.) brandnetel: -  braànnetel (Geysteren), idiosyncr.  brennissel (Kerkrade), broensel die niet brandt: bruušəl de neͅt brēͅənt (Kettenis), dampnetel: damnetel (Oostham), damneʔəl (Lommel), dampnētəl (Opglabbeek), dennietel (Helchteren), dâmpneetel (Altweert, ... ), -  dampnetel (Heel, ... ), dan-netel (Stramproy), dannetel (Tungelroy), eigen spellinsysteem met stekelige zaadhulzen  dampnetel (Meijel), lamium  dampneetel (Sittard), ± Veldeke  danneetel (Weert), dauwnetel: tōē(w)distel (Roermond), doedissel: do:wdisəl (Voort), doͅwdisəl (Hoepertingen), doenetel: dauwneetel (Tungelroy), -  dauwnetel (Oostrum, ... ), dauwnêtel (Maasbree, ... ), doof broedsel: dōfbrūtšəl (Herbesthal, ... ), doof-etel: dau̯v-itəl (Bommershoven), -  douf ie:tel (Heugem), doofbrandnetel: -  doufbrannettelen (Geulle), doofnetel: daof nietel (Leut), dauf netel (Schimmert), dauf nietel (Amby, ... ), dauf nétel (Wijlre), daufneetel (Altweert, ... ), daufnetel (Dilsen), daufnietel (Mechelen-aan-de-Maas), dauv netel (Ophoven), doef nittəl (Vliermaal), doefnetels (Bocholt), doewf nietel (Rosmeer), doifnītel (Diepenbeek), doof nie-jtel (Kunrade), doofnetels (Lanaken), doofnieëtel (Bilzen), dou:fnetel (Roermond), douefnittel (Beverst), douf nietëlë (Lanklaar), doufnitel (Piringen), doūfnētəl (Molenbeersel), dov-nitel (Hombourg), dōfnitəl (Martenslinde), dōfnjetel (Grote-Spouwen), dōͅf nitəl (Kortessem), doͅu̯fnītəl (Moelingen), duiefneetel (Opoeteren), duifnetel (Bree, ... ), dūəfnētəl (Hamont), dòòfni(e)tel (Hoensbroek), dôf nittəl (Martenslinde), (...) wwt niet of dit juist is  doufnietele (Maastricht), -  daof nietəl (Amby), dauf neetel (Houthem), dauf netel (Geulle, ... ), daufnetel (Born, ... ), daufnietel (Stokkem), daufnietele (Stokkem), doaf netel wit (Beegden), doafnetel (Nuth/Aalbeek), doi:f netel (Stein), doifnetel (Hulsberg), dooef netele (Wanssum), doof nietel (Kerkrade), doof-nietel (Mheer), doof-nieətəl (Eys), doofneetel (Brunssum), doofnieëtel (Oirsbeek), douf ne:təl (Pey), douf neetel (Heythuysen), douf netel (Beek, ... ), douf netəl (Berg-en-Terblijt, ... ), douf nietel (Amby, ... ), douf nietele (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), douf-nie-ətəl (Wijlre), doufneeətel (Klimmen), doufnetel (Amstenrade, ... ), doufnetele (Stevensweert, ... ), doufnieëtel (Heerlerheide), douvnetel (Welten), [Lamium album]  dòuf(n)ïttël (Tongeren), attributief van doüf, "doof"; homofoon van doûf, "duif  doûf niétel (Gronsveld), eigen spelling  daufnetel (Vlodrop), idiosyncr.  doufnetel (Thorn), Veldeke dove netel  douf nieëtel (Klimmen, ... ), vermoedelijk  dauf netel (Panningen), WBD/WLD  dauf neetəl (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), WBD/WLD Additie bij vraag 75: gele dovenetel  dàwf neetəl (As, ... ), WBD/WLD Additie bij vraag 75:: witte dovenetel  dàwf neetəl (As, ... ), WBD/WLD ook witte + gele  dàwf neetəl (As), WLD  dauf-nêtel (Schimmert), doof nîêtəl (Epen), doof-nietel (Mheer), doofneetel (Doenrade), douf nēētel (Thorn), WLD = witte dovenetel  doufnetel (Posterholt, ... ), doofneteltje: doofnĭĕtəlkə (Diepenbeek), -  ɛdofɛnitəlkə (Diepenbeek, ... ), dooi-etel: dooi ittel (Vliermaal), dooi ittels (Mielen-boven-Aalst), dooienetel: dooienittel (Alken), dooinetel: doinittel (Kortessem), dooi nittel (Zepperen), dooi nittels (Hoeselt), dooinittel (Wellen), dove brandnetel: doof brandnetel (Eys), dove-etel: dōvə etəl (Riksingen), dovenetel: dauve netel (Maaseik), dauve nittel (Koninksem), dauvenétel (Maaseik), doavenetel (Elen), doeve neitel (Hasselt), doeve netel (Achel, ... ), doeve nietel (Beringen, ... ), doeve nittel (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), doevenetel (Halen, ... ), doevenettel (Gingelom), doevene⁄el (Tessenderlo), doevenietel (Zolder), doevenéttel (Paal), doove neetel (Leopoldsburg), doove niejetiel (Heerlen), doovenetel (Overpelt, ... ), doovenietel (Waltwilder), doovenittel (Sint-Lambrechts-Herk), doovennetel (Borlo), douve netel (Uikhoven), douve nietel (Eisden, ... ), douvenetel (As, ... ), douvenietel (Maastricht), douvenètel (s-Herenelderen), douvə nētl (Rekem), dovenetel (Oirlo), dovenittel (Mettekoven), dowvənitəl (Maastricht), doëvenittel (Eksel), dōēvenetel (Kleine-Brogel), dōvə nētəl (Hamont, ... ), dōvə nītəl (Genk), dōͅvən itəl (Gelinden), du:vənitəl (Aalst-bij-St.-Truiden), duvənĕtel (Veulen), dūvənetəl (Peer), dūvənētəl (Sint-Huibrechts-Lille), dûvə nētəl (Loksbergen), (-)  douve (ne:təl) (Geistingen, ... ), (...)in maastricht onbekend  dovenetel (Maastricht), -  daovenetel (Putbroek, ... ), doevenetel (Melderslo), doivenetel (Linne), doo:venetel (Venray), doovenetel (Meerlo), douve netel (Heythuysen), douvenetel (Buchten, ... ), dovenetel (Lottum, ... ), eigen spellingsysteem  daovenetel (Maasbree), WLD  douvəneetəl (Reuver), ± Veldeke uit Nederl.?  doeëve netel (Tienray), hommelekruid: hoem’melekroed (Bleijerheide, ... ), hondsnetel: hoendsnietel (Meeswijk), hondsneitel (Hasselt, ... ), hondsnetel (Bree, ... ), hondsnietel (Lummen, ... ), hondsnittel (Sint-Lambrechts-Herk), hondsnittels (Hoeselt), hondsnītel (Schulen), honsnetel (Molenbeersel), hoonsnietel (Neerharen), hoͅnsnītələ (Vlijtingen), ook: ZND 15, vr. 3 en 1u, vr. 39  hondsnetel (Lommel), honingnetel: -  honingnétel (Herten (bij Roermond)), kiesnetel: bij oudere menschen  kiesnietelen (Stokkem), netel: neitel (Hasselt), netel (Boorsem, ... ), neu.tel (Zonhoven), nētel (Peer), ni.təl (Genk), nietel (Opgrimbie), nieëtel (Venray), nøtəl (Zonhoven), ⁄n nietel (Heusden), -  netel (Haelen, ... ), netele (Lottum), netels (Helden/Everlo), nietel (Borgharen), Bree Wb.  netel (Bree), WLD  netel (Montfort), netelbrandnetel: nétebränietele (Montzen), suikernetel: sokkernetels (Overpelt), tam broedsel: tām brutšəl (Hergenrath), toam brutšəl (Raeren), tamme netel: taam netele (Tegelen), tamme netel (Zonhoven), tamme nietel (Wijer), -  tàmme netel (Venray), lamium  tamen netel (Castenray, ... ), tengel: WLD  tengel (Montfort), theenetel: -  theenetel (Schinnen), tuinbroedsel: toen brutšəl (Hauset), wilde netel: vilnitəl (Martenslinde), wil nietels (Kuringen), wilde nētəl (Loksbergen), wildə nētələ (Halen), zoete broensel: zø̄təbruušəl (Eupen, ... ) dauwnetel || dove netel [N 92 (1982)] || dovenetel [ZND 01 (1922)], [ZND 15 (1930)] || gele dovenetel [N 92 (1982)] || netel || netel (dove) || Paarse dovenetel (lamium purpureum 10 tot 30 cm groot. De bladeren zijn eivormig met een hartvormige voet, gesteeld, stomp, de bladrand is gekarteld; de bloemen met een kortere kroonbuis en van binnen met haarkrans, de kleur is purperrood. De bloeitijd [N 92 (1982)] || paarse dovenetel (Lamium purpureum L.) [DC 60a (1985)] || witte dovenetel [N 92 (1982)] || witte dovenetel (Lamium album L.) [DC 13 (1945)] III-4-3
dovenetel (algemeen) brandnetel die niet steekt: bręnęsǝl di nit štekt (Bleijerheide), broensel die niet brandt: brunšǝl dę nęt brē̜ǝnt (Kettenis), dampnetel: damnētǝl (Lommel, ... ), dampnētǝl (Beegden, ... ), dampnīǝtǝl (Schinveld), danētǝl (Nederweert, ... ), dānø̜̄tǝl (Zonhoven), doe-etel: dau̯-itǝl (Bommershoven), doedistel: dǭdisǝl (Hoepertingen, ... ), doenetel: dau̯nētǝl (Maasbree, ... ), dūnētǝl (Rekem), dǫu̯nitǝl (Hombourg), doof-etel: dǫu̯fītǝl (Heugem), doofbrandnetel: dōfbręnii̯tǝl (Mechelen, ... ), dōfbręnęsǝl (Vaals), dǫu̯fbranētǝl (Geulle), dǫu̯fbręnētǝl (Ransdaal), doofbroedsel: dōfbrūtšǝl (Herbesthal, ... ), doofnetel: dufnētǝl (Bocholt), dufnęi̯tǝl (Hasselt), dufnīǝtǝl (Zonhoven), duǝfnētǝl (Hamont, ... ), dø̜i̯fnētǝl (Bree, ... ), dø̜i̯ǝfnētǝl (Opoeteren), dōfnitǝl (Kerkrade, ... ), dōfni̯ętǝl (Eys, ... ), dōfnētǝl (Afferden, ... ), dōfnęsǝl (Simpelveld), dōfnītǝl (Heerlen, ... ), dōfnīǝtǝl (Bilzen, ... ), dōi̯fnētǝl (Hulsberg, ... ), dōǝfnētǝl (Lottum, ... ), dōǝfnītǝl (Diepenbeek, ... ), dǫu̯fnitǝl (Amby, ... ), dǫu̯fniǝtǝl (Eys, ... ), dǫu̯fnētǝl (Amby, ... ), dǫu̯fnēǝtǝl (Klimmen), dǫu̯fnīǝtǝl (Rotem), dǫu̯ǝfnetǝl (Beverst, ... ), dǫu̯ǝfnęi̯ǝtǝl (Klimmen), dǭfnetǝl (Martenslinde), dǭfnitǝl (Amby, ... ), dǭfni̯ętǝl (Gulpen), dǭfnētǝl (Blitterswijck, ... ), dǭfnītǝl (Kortessem, ... ), doofneteltje: dofnitǝlkǝ (Diepenbeek), dooi-etel: dōi̯-etǝl (Mielen-boven-Aalst, ... ), dooinetel: dui̯nētǝl (Zepperen), dōi̯nētǝl (Alken, ... ), dove trut: dove trut (Klimmen), dove-etel: dōvǝ-etǝl (Riksingen), dǭvǝn-etǝl (Gelinden, ... ), dovenetel: dou̯ǝvǝnētǝl (Leopoldsburg), duvǝnetǝl (Borlo, ... ), duvǝnitǝl (Peer, ... ), duvǝnø̄tǝl (Zonhoven), duvǝnētǝl (Achel, ... ), duvǝnęi̯tǝl (Hasselt, ... ), duvǝnętǝl (Wijchmaal), duǝvǝnitǝl (Walshoutem), duǝvǝniǝtǝl (Overpelt), duǝvǝnētǝl (Neerpelt, ... ), duǝvǝnēʔǝl (Tessenderlo), duǝvǝnętǝl (Waasmont), dōvǝnetǝl (Alken, ... ), dōvǝniǝtǝl (Heerlen, ... ), dōvǝnētǝl (Hamont, ... ), dōvǝnītǝl (Genk, ... ), dōǝvǝnetǝl (Eksel), dōǝvǝnētǝl (Leunen, ... ), dūvǝnitǝl (Aalst, ... ), dūǝvǝnitǝl (Beringen), dǫi̯vǝnētǝl (Linne), dǫu̯vǝnetǝl (Koninksem), dǫu̯vǝnētǝl (As, ... ), dǫu̯vǝnętǝl ('S-Herenelderen), dǫu̯vǝnītǝl (Eisden, ... ), dǭvǝnētǝl (Asenray / Maalbroek, ... ), etel: itǝl (Heers), gele broedselen: i̯ē̜l brutšǝlǝ (Welkenraedt), hondsnetel: hondsnitǝl (Bree, ... ), honsnētǝl (Molenbeersel, ... ), honsnīǝtǝl (Kwaadmechelen), hōnsnītǝl (Neerharen, ... ), hǫndsnetǝl (Hoeselt, ... ), hǫndsnētǝl (Bree, ... ), hǫndsnęi̯tǝl (Hasselt), hǫntjšnīǝtǝl (Schinveld), memmezuiger: mɛmǝzykǝr (Panningen), netel: netǝl (Meijel, ... ), nitǝl (Borgharen, ... ), niǝtǝl (Heerlerheide), nø̄tǝl (Zonhoven), nētǝl (Berverlo, ... ), nęi̯tǝl (Hasselt), nītǝl (Beringen, ... ), nīǝtǝl (Venray), nette brandnetel: nętǝ brɛ̄nītǝlǝ (Montzen), snotterbel: snotǝrbęl (Reuver), suikernetel: sǫkǝrnētǝl (Overpelt), tam broedsel: tsam brutšǝl (Hauset, ... ), tām brutšǝl (Hergenrath, ... ), tamme netel: tamǝ netǝl (Herk-de-Stad), tamǝ nitǝl (Wijer), tamǝ nētǝl (Venray), wilde netel: wel nitǝl (Kuringen), wil nitǝl (Martenslinde), wilde netel (Halen, ... ), witte broedselen: wetǝ brutšǝlǝ (Welkenraedt), zoete broensel: zø̄tǝ brunšǝl (Eupen, ... ), zoete netel: zø̄tǝ niǝtǝl (Heerlen) Lamium L. Dit plantengeslacht, dat van 10 to 60 cm hoog kan worden, lijkt nogal op de brandnetel met dezelfde soort grofgezaagde bladeren, die overigens géén brandend gevoel veroorzaken, en ook met in bosjes tegen de stengel groeiende bloemen. Deze bloemen zijn evenwel veel groter, gekleurd en lipvormig. Verschillende soorten van dit onkruid komen vrij algemeen voor en worden in de praktijk amper van elkaar onderscheiden. De bekendste zijn wel de witte en de paarse dovenetel die hieronder in een apart lemma worden behandeld. In dit lemma staan de algemene benamingen bijeen. [N 37, 16a; A 60A, 75; L 1, a-m; L 1u, 39; L B2, 334a; L 15, 3; S 7; monogr.] I-5
draad afsnijder: āfšnī̄jǝr (Tegelen), bast: mv. ertebaest  bāst (Blitterswijck, ... ), bles: blējəs (Lommel), blējəzə (Lommel), bonenrank: boanerank (Geulle), bonenvaam: buənəvēͅm (Castenray, ... ), draad: draod (Baarlo, ... ), drawt (Bocholt), draöd (Blerick), drāōt (Dilsen), dreud (Kerkrade), dreuj (Baarlo), dreͅi̯. (Veldwezelt), droad (Boekend, ... ), drojt (Kortessem), drot (Genk), drowt (Borgloon, ... ), droǝt (Bilzen, ... ), drōd (Herk-de-Stad), droͅ:t (Veldwezelt), druij (Wolder/Oud-Vroenhoven), drujt (Bilzen), druwt (Hoepertingen), druwǝt (Wellen), druǝt (Beverst, ... ), druǫǝt (Houthalen), druət (Hoepertingen), drwǫjt (Tongeren), drwǫt (Val-Meer), drwǭjt (Tongeren), dryjə (Hoepertingen), dròa.t (Waubach), drööj (Milsbeek, ... ), drøǝt (Eupen), drøər (Herk-de-Stad), drø̜̄t (Peer), drø̜t (ɛ'S-Herenelderen), drø̜ǝt (Aalst), drā.t (s-Gravenvoeren), drāt (Bocholt, ... ), drāǝt (Sint Huibrechts Lille), drōjt (Eigenbilzen), drōt (Aalst, ... ), drōwt (Lummen, ... ), drōǝt (Borlo, ... ), drū.t (Borgloon, ... ), drūt (Lummen, ... ), drūǝt (Halen, ... ), drǫ (Meijel), drǫjt (Beverst, ... ), drǫt (Beringen, ... ), drǫwt (Jeuk), drǫwǝt (Loksbergen, ... ), drǫǝt (Beringen, ... ), drǭt (Achel, ... ), drǭǝt (Beringen, ... ), draad met knevels: drǭt met knēvǝls (Tegelen), draad met twee knevels: drǭt męt ø2] knēvǝls (Ottersum), draadje: draôosje (Sint-Pieter), drø̄jkǝ (Hechtel), drø̜jkǝ (Sint Huibrechts Lille), garendraad: gõ̜rǝndrōjt (Kuringen), gārǝdrōt (Kermt), gārǝndrot (Meeuwen), gārǝndrujt (Zolder), gārǝndrǭt (Berbroek, ... ), gǭndrojt (Beverst), gǭndruǝt (Kozen), gǭrǝndrǭt (Gelieren Bret, ... ), kant: kank (Alken), koord: kawt (Loksbergen), lies: de leeze (Tungelroy), le:z (Rotem), le:zü (Rotem), lees (Ell, ... ), leez (Neeritter, ... ), leeze (Leuken, ... ), leze (Ittervoort, ... ), lezen (Ospel), lēēs (Stramproy), lézen (Stramproy), zelfstandig naamwoord  leze (Ell), pees: paes (Reuver, ... ), paeze (Reuver, ... ), paës (Blerick), pee-ze (Nunhem), pees (Haelen, ... ), peeze (Haelen), peis (Swalmen), peize (Swalmen), pereze (Blerick), peze (Neer), peäs (Hout-Blerick), peäze (Hout-Blerick), peës (Sevenum), pijs (Neer), pès (Boekend), pèès (Boekend, ... ), pèèze (Boekend, ... ), péés (Panningen), pééze (Panningen), enkelv. paes  paeze (Tegelen), het draadje van de buitenkant eraf halen  péeezə (Meijel), rand: raɛn (Kaulille), rank: raang (Ubachsberg), raank (Margraten, ... ), rang (Oost-Maarland, ... ), rank (Borgloon, ... ), raŋ (Gennep, ... ), raŋd (Kaulille), raŋk (Lummen, ... ), raŋkə (Neerharen), reeng (Maasniel), reng (Alken, ... ), renge (Gennep, ... ), rengen (Sittard), renj (Brunssum), reͅŋ (Riksingen, ... ), ring (Beringen), ránk (Beverlo), räng (Kerkrade, ... ), räŋ (Borgloon), rèng (Eijsden, ... ), rènge (Jabeek), rènj (Lutterade), réng (Susteren), rɛng (Uikhoven), rɛngə (Uikhoven), rɛnü (Sint-Truiden), rɛŋ (Lummen, ... ), rɛŋk (Sint-Truiden), a zingend uitgesproken  rānk (Einighausen), enkelv. rang  reng (Sittard), enkelvoud  reng (Borgharen), meervoud  reng (Borgharen, ... ), meervoud van rank  reng (Obbicht), mv.  reng (Urmond), rank  rank (Vliermaal), reng  rɛŋ (Stokrooie), zowel enkel als meervoud  rehnd (Meijel), rankje: reͅŋskə (Paal), rengske  reͅŋskə (Paal), rijf: ra.və (Nieuwerkerken), re.f (Bevingen), reef (Sint-Truiden, ... ), reͅi̯f (Nieuwerkerken), rjoef  rjuv (Zepperen), rjoeve  rjuvü (Zepperen), slirp: slirp (Diepenbeek), slirpe (Diepenbeek), snaai: snöj (Meijel, ... ), snijddraad: snejdrǭt (Gennep), snējdrǭt (Ottersum), vaam: vaam (Bleijerheide, ... ), vaim (Roermond, ... ), vam (Rekem), veem (Beverst, ... ), veēm (Brunssum), veiëm (Mesch), vējm (Mechelen), vēm (Venray), vēme (Mechelen, ... ), voam (Diepenbeek), vojǝm (Koninksem), voͅ:m (Mal), väëme (Bleijerheide), vè:m (Gulpen), vèm (Heesveld-Eik, ... ), vème (Beverst, ... ), vèèm (Bilzen, ... ), vêêm (Leunen), vøͅm (Riemst), vām (Altweert, ... ), vōǝm (Rosmeer), vǭm (Eigenbilzen, ... ), vǭǝm (Kleine-Spouwen, ... ), Alle vaeme zien van de boeëne áf  vaem (Castenray, ... ), meervoud  véém (Lutterade), meervoud vääm  vaam (Horn), meervoud véém  vāām (Lutterade), met een vtje op de a  veam (Kerkrade), veem  vɛ:m (Beverst), veme  vɛ:mə (Beverst), ä lang uitspreken  väam (Gulpen), vaampje: vē̜mkǝ (Neeritter), vęmkǝ (Eupen), vees: vēͅs (As, ... ), vɛ.s (Meeuwen), vɛ:zü (Gruitrode), vɛIs (Opglabbeek), vɛIsə (Opglabbeek), vijm: vim (Weert), vīm (Bocholt) bonendraad || de draden of randen van peulvruchten [N Q (1966)] || de draden van sperzie- en snijbonen || De enkele gesponnen draad die de touwslager spint. [N 48, 85a] || draad aan peul van erwt of boon || draad van bonen, ook vlies, lies, vel || draad van een boon || draad van snijbonen || draad van sperziebonen, vlies, vel in kleine stukjes snijden || draden van snijbonen || Dunne koperdraad of ijzerdraad met aan ieder uiteinde een handvat, waarmee gereedgekomen produkten van het werkvlak van de bovenste schijf worden losgesneden. Zie ook afb. 7. Het werken met de draad werd in L 163 afsnijden (afsnēj\) genoemd. [N 49, 42; N 49, 135; monogr.] || hoe noemt men één zon draad (van peulvrucht) [N Q (1966)] || Hoe noemt u: draad of vezel aan de peul van erwten en bonen (vlies) [N 71 (1975)] || Samenhangend geheel van ineengedraaide vezels (van vlas, hennep, katoen, zijde of andere stof) tot een aanmerkelijke lengte dun uitgesponnen. Bij de antwoorden op de vraag naar draad of draad garen in de enquête van Schrijnen - Van Ginneken - Verbeeten (S) leest men nogal eens de opmerking dat ø̄draadø̄ ook van ijzer kan zijn, terwijl een ø̄draad garenø̄ vaam wordt genoemd. Daarom kunnen draad en vaam in eenzelfde plaats genoemd worden voor het begrip ø̄draadø̄. Het is ook duidelijk dat het algemeen Nederlandse draad het oudere vadem gaat verdringen. [N 62, 55b; N 62, 55a; L 1a-m; L 1u, 40; L 8, 29; L 17, 4; L A2, 304; L B1, 69; L B1, 76; Gi 1.IV, 26; Wi 5; S 27; monogr.] || vees: draad aan de peul van een erwt || vezeldraad van een peulvrucht || vliezen van de erwt, die loslaten bij het koken || zijdraad van een bast van een erwt- of bonepeul II-7, II-8, III-2-3
draad garen draad garen: drot xārə (Paal), drowət gōn (Veulen), droət gōn (Kortessem), droət xarə (Beringen), drōd garən (Lozen), drōd goarən (Eksel), drōt gōͅrə (Beverlo), drōͅd gārə (Lozen), droͅd gārə (Hasselt), droͅit goan (Sint-Truiden), droͅt garə (Bree), droͅt garən (Neerpelt), droͅət gōͅrən (Overpelt), druoͅət gārə (Houthalen), druət gon (Heers), drwoit go:n (Tongeren), garendraad: garən drōͅt (Lozen), gārəndruoͅt (Houthalen), vaam garen: vaam garen (Mechelen-aan-de-Maas), vam garə (Rekem), vam gārə (Lanklaar), vām jār (Vaals) draad garen [ZND B1 (1940sq)] III-1-3
draad snijden draad maken: druǝt mǭkǝ (Bilzen), draad snijden: drǭt snɛjǝ (Stokkem), drǭǝt šnijǝ (Bleijerheide, ... ) Uitwendige schroefdraad aanbrengen met behulp van het snijijzer of andere werktuigen. Zie ook de toelichting bij het lemma "snijijzer". [N 64, 65e] II-11
draad tappen draad tappen: druǝt tapǝ (Bilzen), drǫat tapǝ (Houthalen), drǭǝt tapǝ (Nieuwenhagen, ... ), drǭǝt tsapǝ (Bleijerheide) Met de hand met behulp van een tap inwendig schroefdraad aanbrengen. Zie ook de toelichting bij het lemma "tap". [N 64, 65e] II-11
draadafrastering afpaalsel: āfpǭlsǝl (Geleen), afrastering: afrastering (Eygelshoven, ... ), āfrastǝreŋ (Boshoven, ... ), āfrāstǝreŋ (Blerick), balie: baj (Bemelen, ... ), draad: drǫ (Meijel), drǫǝt (Achel), drǭt (Baexem, ... ), drǭǝt (Eys), draadheg: drǭǝthęk (Vaals), draadrastering: draadrastering (Groesbeek), draadspalier: drǭtšpalēr (Vijlen), gelint: gǝlent (Arcen, ... ), gǝlint (Wanssum), gǝlēnt (America), heg: hęk (Valkenburg, ... ), palen met draad: pø̜̄l met drǭt (Einighausen), rek: ręk (Hoeselt, ... ), rɛk (Ulestraten), spaliering: špǝlēreŋ (Rothem), spanjard: španjǝrt (Ulestraten), stegeling: stexǝleŋ (Meldert), stikǝleŋ (Zelem), stixǝleŋ (Paal), tuin: tūn (Baarlo, ... ), tūnǝ (Herten), tūu̯n (Beegden), weidraad: węi̯drǭt (Tungelroy), weipalen met draad: wē̜i̯pø̜̄l męt drǭǝt (Hamont, ... ) Omheining of afrastering van palen verbonden door ijzerdraad, prikkeldraad of andere draad. [N M, 67; N 14, 62; A 25, 4f; L 19B, 6; JG 2c; monogr.] I-8
draadglas draadglas: droglas (Meijel), drōǝt˲glǭs (Diepenbeek), drǫatglās (Waubach), drǫatjlās (Kerkrade), drǫat˲glas (Heerlen), drǭt˲glas (Ottersum), drǭt˲glās (Buchten, ... ), gewapend glas: gǝwǭpǝnt ˲glas (Tessenderlo), gǝwǭpǝnt ˲glās (Gulpen, ... ) Uitgewalste glazen plaat met een inlage van ijzergaas. Draadglas wordt gebruikt voor lichtdoorlatende vloeren, maar ook in ramen als beveiliging tegen brand en inbraak. [N 67, 89o] II-9