e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
dopen boterham soppen: boterham soppen (Kerkrade), brood soppen: bruwət soͅpə (Tessenderlo), dopen: d"pə (Montzen, ... ), d^ö.pə (Mechelen-aan-de-Maas), d^ö.ypə (Meerssen, ... ), d^ö:pə (Eisden), d^ø.pə (Gronsveld, ... ), d^ø:pə (Gennep, ... ), daope (Terlinden), daupe (Kessenich, ... ), de.ipə (Bree, ... ), de.ipən (Neeroeteren), de.əpə (Bree), de:pə (Munsterbilzen, ... ), deipe (Bree, ... ), deipe/n (As), deipen (Opoeteren), depe (Eigenbilzen), deu ëpe (Epen), deu-epe (Blitterswijck), deufe (Bocholtz), deujpen (Heijen), deupe (Baarlo, ... ), deupen (Eys, ... ), deuëpe (Hoensbroek), deûpen (Echt/Gebroek), dēpə (Martenslinde), dēūpe (Nieuwenhagen), dĕŭipe (Meerlo), di:pə (Eigenbilzen, ... ), dijəpə (Aalst-bij-St.-Truiden), dīpə (Hasselt), do.pə (As, ... ), do.pən (Lommel, ... ), do.pəpə (Heppen), do.upə (Maaseik, ... ), do.əpə (Beringen, ... ), do.əpən (Heppen, ... ), do:pn (Hoeselt), do:pə (Diepenbeek, ... ), do:pən (Hoeselt, ... ), doape (Mheer), doapen (Elen), doejpə (Hoepertingen, ... ), doepe (Houthalen), doepen (Hasselt, ... ), doeppe (Meijel), doepə (Kermt, ... ), doewepen (Neerpelt), doeëpe (Panningen, ... ), doeëpen (Achel), doope (Bilzen), dooəpen (Griendtsveen), dopen (Hoensbroek, ... ), doppe (Vliermaal), doppen (Eksel), dopë (Hoeselt), doupe (Einighausen, ... ), doupë (Lanklaar), dōēpə (Loksbergen), dōpe (Eijsden), dōpə (Martenslinde), doͅ.upə (Sittard), doͅpə (Eksel), doͅpən (Hechtel), du.pə (Linkhout, ... ), du.upə (Beverst, ... ), du.upən (Sint-Huibrechts-Lille), du.əpn (Tessenderlo), du.əpə (As, ... ), du.əpən (Neerpelt, ... ), du:pə (Muizen, ... ), du:pən (Rijkhoven), du:əpə (Beringe, ... ), du:əpən (Tessenderlo), duipe (Asenray/Maalbroek, ... ), duipe(n) (Obbicht), duipen (Amby, ... ), duipə (Opglabbeek), dupe (Jeuk), dupen (Zonhoven), dupə (Eksel, ... ), dupən (Hechtel, ... ), duuepen (Swolgen), duujpe (Jeuk, ... ), duupe (Helden/Everlo, ... ), duupen (Buggenum), duupə (Alken, ... ), duuëpe (Afferden, ... ), duuəpe (Arcen), duəpe (Horst), duəpə (Loksbergen, ... ), dūipe (Nederweert), dūīpe (Heer, ... ), dūīpe(n) (Ulestraten), dūpə (Sint-Truiden, ... ), dūəpən (Sint-Huibrechts-Lille), dy(3)̄əpə (Castenray, ... ), dy.^əpə (Merselo), dy.pə (Broekhuizen), dy.əpə (Arcen, ... ), dy:pə (Borlo, ... ), dy:əpə (America, ... ), dypṇ (Helchteren), dypə (Berg, ... ), dywəpə (Oirlo), dyəpə (Arcen, ... ), dy‧pən (Zonhoven), däöpe (Gulpen), dèpe (Eigenbilzen), dèèpe (Schinnen), dëepe (Rosmeer), dî:pə (Hasselt, ... ), dô.pə (Bilzen), dô.əpə (Maaseik), dô:pə (Tongeren), dôpe (Montzen, ... ), dö.ipə (Roermond), dö.j.pə (Baexem), dö.jpə (Bocholt, ... ), dö.pə (Kessel, ... ), dö.ypə (Amby, ... ), dö.ypən (Meeuwen, ... ), dö.əpə (Eisden, ... ), dö.əpən (Eisden), dö:pə (Borgloon, ... ), dö:ypə (Beringe), döipə (Maastricht), döpe (Montzen, ... ), döpə (Berg, ... ), döypə (Blerick, ... ), dööpe (Maastricht, ... ), dö’pə (ə kēͅ’nd) (Mechelen-aan-de-Maas), dø,fə (Simpelveld), dø,pə (Eygelshoven), dø.fə (Bocholtz, ... ), dø.jpə (Baexem, ... ), dø.jpən (Susteren), dø.pə (Amstenrade, ... ), dø.ypə (Berg, ... ), dø.əpə (Rukkelingen-Loon, ... ), dø:fə (Raeren), dø:pə (Aubel, ... ), døpə (Berg, ... ), døwpə (Opgrimbie), døypə (Borgloon, ... ), døəpə (Bergen, ... ), dø͂ͅ.upe (Merselo), døͅwpə (Opgrimbie), dùipe (Tongeren), dùpən (Houthalen), dû.pə (Grote-Brogel, ... ), dû.pən (Grote-Brogel, ... ), dû:pə (Sint-Truiden), də.pə (Brunssum, ... ), dɛ.ipə (Opoeteren, ... ), dɛ.ipən (Neeroeteren), e jonk doeëpen (Beverlo), e kanjt daupen (Neeroeteren), e keejnd deujpe (Borgloon), e keen doopen (Ulbeek), e keend deupe (Heers, ... ), e keend doope (Sint-Lambrechts-Herk), e keend doupen (Beverst), e keend duipe (Groot-Gelmen), e keent doepe (Stevoort, ... ), e keind duupen (Borlo), e kend deupen (Millen), e kend doope (Martenslinde), e kend doopen (Bilzen), e kend dupe (Sint-Truiden), e kent doope (Hoeselt), e kentj doupen (Rotem), e kĕnd doepen (Gelieren/Bret), e keͅin’d’ døͅipə (Mechelen-aan-de-Maas), e kijndj duipen (Meeswijk), e kind deepe (Munsterbilzen), e kind doepe (Neerpelt, ... ), e kind doepen (Halen, ... ), e kind doeppen (Paal), e kind doepə (Kuringen), e kind doeëpen (Beverlo), e kind doope (Hoeselt), e kind doopen (Diepenbeek), e kind doëpen (Peer), e kineke doeëpen (Sint-Huibrechts-Lille), e kinjd duipen (Mechelen-aan-de-Maas), e kink döpe (Lontzen), e kinneke doepe (Koersel), e kinneke doeëpen (Beverlo, ... ), e kint doewepe (Beringen), e kint dooipen (Beverlo), e kint doope (Sint-Huibrechts-Hern), e kènd duipen (Opglabbeek), e kéint deèpe (Hees), e ként duipe (Tongeren), ee keind doppen (Vliermaal), ee kend deŭpe (Vreren), ee kind doŭpe (Sint-Lambrechts-Herk), een jonk doeëpen (Tessenderlo), een kend deupen (Riksingen), een kind doepen (Koersel), een kind doopen (Beringen, ... ), een kindeke doopen (Neerpelt), een kînd doeëpen (Neerpelt), ei keend duipen (Mheer), ei keijnt daupe (Elen), ei kendj duipe (Ophoven), ei kind deipe (Gruitrode), ei kind duipə (Meeuwen), ei kindje duipen (Kessenich), ei kèntj duipə (Ophoven), ein kijntsj deipen (Bree), ein kind doopen (Neeroeteren), ein kind duipe (Lanaken), ein kindj duipen (Grote-Brogel), ein kénjt duipe (Sittard), eine keindj daupe (Rotem), en joenk doeipen (Oostham), en kint deppa (Koninksem), en kénk doope (Welkenraedt), et kind doepen (Peer), eén kindje doupen (Bocholt), ē keen doope (Kozen), eͅ keͅjnt dowpə (Kortessem), e’ kent dêpen (Mopertingen), het keind doupe (Kortessem), hət kēnt dūpə (Herk-de-Stad), ie kènt doeppe (Spalbeek), ieje keind doepen (Spalbeek), ieə keent doeəpe (Nieuwerkerken), ij kijənd döəpə (Neerglabbeek), kent doopen (Beverst), n kind doopen (Rijkhoven), è keend duipe (Lanaken), è keent deupe (Vroenhoven), è keind deupe (Wellen), ê keend dø͂ͅpə (Zichen-Zussen-Bolder), ë keent doeëpen (Overpelt), ö kind dūəpən (Oostham), ə k(ei)ənt dəppə (Gutshoven), ə kaindj duipen (Rotem), ə ke.nt døypə (Borgloon), ə keeint dupə (Herk-de-Stad), ə keend dooipen (Alken), ə kend dupə (Lummen), ə kent d"pə (Genoelselderen), ə kent doepe (Sint-Truiden), ə kent duipə (Hasselt), ə kent dūpɛn (Peer), ə kent døpə (Vroenhoven), ə kent dø͂ͅepə (Opglabbeek), ə kent tūpə (Sint-Truiden), ə kēēnd dəpen (s-Herenelderen), ə kēnt duəpən (Hamont), ə kēnt typə (Zonhoven), ə kēͅnt dø͂ͅpə (Lanaken), ə kĕnd dopə (Bilzen), ə keͅind dopən (Diepenbeek), ə keͅnt duəpe (Genk), ə kind doəpen (Kleine-Brogel), ə kind dôpen (Eigenbilzen), ə kindj deipə (Opitter), ə kint doepə (Neerpelt), ə kinəkə duəpə (Neerpelt), ə kond doope (Hoeselt), ə ként dÚɛ̄pə (Rosmeer), ə kɛjnd doejpə (Rekem), ə kɛ̝insj döypə (Stokkem), ə w(tm)cht tøipə (Molenbeersel), əkende:pə (Martenslinde), ’n keend doepen (Kaulille), ’n keindj duipen (Elen), ’n kind doeepen (Paal), ’n kind dōepen (Overpelt), ’n kind dōupen (Hechtel), ’n kint duipen (Niel-bij-As), ’t keindje doepen (Achel), ’t kind is gedupt (Hechtel), ’t kint duoͅpə (Beringen), (oo tusschen: oo en oa).  deupe (Brunssum), accent op eerstvolgende klinker  d^ö.pə (Maastricht, ... ), doffe lange e  e keent depe (Mal), e dof  e keindj doupen (Maaseik), e kènd duipen (Niel-bij-As), e van bed  e kĕnd de-ĭpe (Zutendaal), e van de  e kint doeëpe (Kwaadmechelen), ee: scherplang  e keent doe-pe (Herk-de-Stad), enkel de doffe e  e keind duipe (Rekem), i als in het vlaamse kind maar lang uitsproken  ə kind duipə (Lanaken), k ingeslikt  e kènne-e doopen (Lommel), kort  e keend deupe (Kanne), pagina ontbreekt  dö.jpə (Bocholt), ui van het AB  ēͅ keͅnž duipə (Maaseik), uitspraak van franse est  ei kêntj dijepen (Opoeteren), uitz.  doope (Rosmeer), ~ op de n  dup†n (Zonhoven), ¯t kind is gedoopt; ¯t kiend is gedöpt.  duu e pe (Lottum), gedoopt worden: chədo.əpt (Beringen), chədo:p wes (Diepenbeek), chədoəpt wərə (Leopoldsburg), chədoͅpt woͅrṇ (Oostham), chədu.əpt was (Gingelom), chədupt war (Paal), chəduupt wais (Sint-Lambrechts-Herk), chədöp (Hoepertingen), chədöpt (Groot-Gelmen), chədöpt was (Kerkhoven), chədə.pt woͅ.r (Brunssum), inf wordt niet gebr  chədøpt woͅ:r (Welkenraedt), chədəp (Gulpen), jədøpt woͅ:r (Lontzen), inf wordt niet gebr in omschr.  jədø:pt wi.ədə (Raeren), inf wordt niet gebr in omschrijv.  chədøpt woͅ:r (Baelen), gədöp (Venray), inf wordt niet gebr in omschrijving  gədöpt (Swolgen), jədø.ft (Bocholtz), inf. wordt niet gebruikt  chədöpt (Piringen), indopen: endoͅpən (Gingelom), indyəpə (Castenray, ... ), insoppen: ensoͅpə (Achel), eͅnso˂pə (Lommel), insoppen  ēͅnsoͅpən (Achel), kerst doen: e keejnd kjost dün (Borgloon), e keͅint krjøsə dūn (Kortessem), e ként kjëste dun (Tongeren), kiosse don (Vliermaal), kostədun (Sint-Truiden), [sic]  kji.stə dyn (Tongeren), loten: luətə (Hoepertingen), onder de doop houden: ieənər dən deip houwê (Opitter), soppen: sope (Gemmenich), sopn (Kwaadmechelen), soppe (Afferden, ... ), soppen (Bergen, ... ), soppë (Hoeselt), soppə (Heerlerheide, ... ), sopə (Paal, ... ), sopən (Diepenbeek), sōppe (Sittard), soͅpə (America, ... ), soͅpən (Gingelom, ... ), sòppe (Klimmen, ... ), sóppe (Mechelen), tso.pə (Moresnet), tsoppe (Bleijerheide, ... ), tsoͅpə (Bleijerheide, ... ), ’soͅpə (Neeroeteren), indopen  soͅpə (Opglabbeek), ook voor brood in spekvet  soppe (Neeritter), soppe  soͅpə (Beverlo, ... ), weken: waeken (Remersdaal), weeke (Hoensbroek), weike (Sevenum), weiken (Mechelen-aan-de-Maas), wei̯kə (Hoepertingen), weͅ’kə (Gingelom), wèj.ke (Panningen), wɛ̄ikə (Herk-de-Stad), weke  wēkə (Opheers), weken  wēͅi̯kə (Meeuwen), weͅ’kə (Gingelom), weken van brood in de koffie  wēͅiəkə (Tongeren) (in)dopen, (in)soppen || doopen [SGV (1914)] || doopen (dopen) [RND] || dopen [RND], [RND] || dopen, soppen || Dopen. [N 96D (1989)], [ZND 01 (1922)] || een boterham dopen in het vet van de pan || Een kind dopen. [ZND 23 (1937)] || het indopen van brood etc. in vocht als koffie, melk, etc || indompelen, soppen || indopen van brood in koffie || indopen van het brood b.v. in de koffie: soppen [N 08 (1961)] || opnemen van vloeistof door middel van brood || soppen || soppen, met stukjes brood in een pan met uitgebakken spek soppen || stukjes brood in vet(uit spek gebraden) dopen III-2-3, III-3-3
doperwt doperwt: doperte (Dilsen, ... ), dòpèrt (Meijel), dopper: duppers (Sevenum), erwt: erte (Boekend), groene erwt: gréún èèrt (Lanaken), paalerwt: pōͅlɛrtə (Sint-Pieter), rijserwt: rīēsèèrtə (Nederweert), suikererwt: sykərɛ̄rt (Gennep, ... ) doperwt || Hoe noemt u de volgende peulgewassen: doperwten (alleen de onrijpe zaden worden gebruikt) [N 71 (1975)] III-2-3
doperwten doperwten: dop ert (Valkenburg, ... ), dop erten (Schimmert), dop-erte (Herten (bij Roermond)), dopeats (Eys), dopert (Boekend, ... ), doperte (Dilsen, ... ), doperten (Reuver), doperwt (Ospel), doperwten (Heythuysen, ... ), dopèrte (Hoeselt), dopért (Horst), doͅbēͅrt* (Hamont), duperte (Blerick), dòpèrt (Meijel), döperte (Pey), d‧oͅp‧ɛrt v. (Ingber), + WLD  dopèèrte (Klimmen), Bree Wb.  doperte (Bree), eigen fon. aanduidingen  dop-érte (Ell), eigen spellingsysteem  doperrte (Schinnen), doperwt (Merkelbeek), dopērt (Meerlo), ideosyncr.  doperte (Susteren, ... ), doperwt (Eijsden, ... ), doperwten (Hoensbroek), NCDN  dòpèrwt (Stevensweert), Veldeke  dopetse (Waubach), Veldens dialekt  doperte (Velden), WBD / WLD  dopertə (Reuver), WBD/WLD  dobert (Kapel-in-t-Zand), dopert (Ophoven), doperwt (Stein), dopèrtən (Urmond), dòp-èrtə (Nieuwenhagen), dòpert (Opglabbeek), dòpèrtə (Grevenbicht/Papenhoven), dópèèrt (Heerlen), WBD/WLD ó even gesloten als oo  dópērt (As), WLD  dop erwtə (Guttecoven), dop ért (Sevenum), dop-èrt (Sevenum), doperrete (Venlo), dopert (Schinnen), doperte (Geverik/Kelmond), dopertə (Wijnandsrade), doperwt (Born, ... ), dopèrt (Swalmen), dopèrtə (Montfort), dòpèèrtə (Gennep), doperwtjes: doperretsjes (Maastricht), doppers: doppers (Meijel), duppers (Sevenum), döpper (Castenray, ... ), eigen spellingsysteem  doppers (Meijel), erte döppe  döppers (Oirlo), Nijmeegs (WBD)  dóppər (Meijel), oude spellingsysteem  doppers (Meijel), WLD  dopper (Tungelroy), dupper (Venray), doppertjes: dupperkəs (Maastricht), WLD  dòpèrtjəs (Venlo), erwten: er-ten (Neerharen), erret (Maastricht), errete (Venlo), ert (Heerlen, ... ), erte (Boekend, ... ), erten (Stein), erét (Zonhoven), eͅ.ats v. (Eys), eͅrtə (Donk (bij Herk-de-Stad)), èrrete (Maastricht), èrtə (Epen), é.rret (Zonhoven), érte (Noorbeek, ... ), eigen spellingsysteem  ert (Maastricht), erte (Neer), erwte (Geleen), ideosyncr.  eëtse (Kerkrade), érte (Gronsveld), lange scherpe e van "met  èrt (Eigenbilzen), Veldeke  êrte (Klimmen), Veldeke aangepast  ert (Tienray), Venlo e.o.  erte (Maasbree), WBD/WLD  ert (Caberg), èrtə (Maastricht), értə (Susteren), WBD\\WLD  èrt (Amstenrade), WLD  ert (Gulpen, ... ), erte (Thorn), erwt (Schaesberg, ... ), erwten (Zonhoven, ... ), érte (Itteren), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  èrt (Haelen), erwtjes: ertjes (Roermond), èrretsjes (Maastricht), Endepols  ertjes (Maastricht, ... ), LDB  ertjes (Roermond), Veldeke 1979, nr. 1  ’t erretje (Venray), WBD-WLD  èrtjəs (Roermond), WBD/WLD  ertsjəs (Maastricht), WLD  ertjəs (Grathem, ... ), èrrətsjəs (Maastricht), gepeulde erwten: gəpoldə eͅ.rtən (Neerpelt), groen erwt: gréún èèrt (Lanaken), groene erwt: greun ert (Tungelroy), greune ert (Boekend), gréún èèrt (Lanaken), grûn erwt (Sevenum), groene erwten: greun ert (Maastricht), jonge erwten: jong ertə (Maastricht), jông erte (Swalmen), jonge erwtjes: WLD  jong èrtsjəs (Maastricht), kevererwten: kieēverert (Doenrade), kielvererwt (Wijlre), kieëvererte (Heerlen), eigen spellingsysteem  kevererrte (Schinnen), ideosyncr.  kevererwt (Vlodrop), kevererwte (Sittard), WLD  kevererte (Geverik/Kelmond), kèèverert (Oirsbeek), kìeverertu (Brunssum), kîêverert (Doenrade), kikkererwten: kieͅ.kərēͅ.tə (Wellen), krombekken: krumbeͅkə (Halen), = erwtensoort / geen snijboon  krombekke (Maastricht), leuten: WLD  lèùte (Schimmert), leutenerwten: leuteatsjere (Vaals), oudewijven: aaldewieve (Gennep), peulen: Endepols  pelle (Maastricht), WLD  peule (Maasbree, ... ), peulerwten: paolèrtē (Sint-Pieter), pelerwt (Geulle, ... ), peulerte (Jeuk, ... ), peulerwt (Geulle), peͅlərtə (Niel-bij-As), poalerte (Amby), poi̯uleͅtə (Loksbergen), poleͅrtə (Mechelen-aan-de-Maas), poolert (Eksel), poowlèt (Loksbergen, ... ), pou̯eͅleͅ.rtə (Membruggen), poəlēͅ.rtə (Kozen), poəleͅ.rtə (Boekhout, ... ), pō.lēͅ.rt (Genk, ... ), pō.leͅrtə (Niel-bij-As, ... ), pōi̯lēͅ.tə (Kermt), pōi̯leͅrtə (Henis, ... ), pōlēͅ.rtə (Bree, ... ), pōlēͅ.rtən (Achel, ... ), pōlēͅrt (Hechtel), pōlēͅrtə (Grote-Brogel), pōleͅrtə (Beringen, ... ), pōleͅrətə (Helchteren, ... ), pōleͅtə (Beverlo, ... ), pōleͅtən (Kwaadmechelen, ... ), pōoͅlēͅ.rtə (Val-Meer), pōəlēͅ.rtə (Kuringen, ... ), pōəlēͅ.rtən (Kleine-Brogel), pōəlēͅ.t (Diepenbeek, ... ), pōəlēͅtə (Berbroek), pōəlēͅətə (Wimmertingen), pōəleͅ.tə (Schulen), pōəleͅrt (Beverst, ... ), pōəleͅrtə (Bilzen, ... ), pōəleͅrətə (Houthalen), pōͅlēͅ.rtə (Gellik, ... ), pōͅleͅrtə (Boorsem, ... ), pōͅlɛrtən (Houthalen), pōͅu̯lēͅ.rtə (Ordingen), poͅuleͅrt (Gingelom, ... ), poͅu̯i̯leͅrtə (Binderveld, ... ), poͅu̯lēͅrtə (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), poͅu̯leͅrtə (Brustem, ... ), puoͅlēͅ.ərtə (Guigoven), puoͅleͅ.rtə (Berg), puøͅlēͅ.rtə (Broekom), puəlā.rtə (Koninksem), puəlē.rtə (Berlingen), puəlēͅ.rtə (Diets-Heur, ... ), puəlēͅ.tə (Ulbeek), puəlēͅrtə (Kortessem), puəlēͅə.tə (Alken), puəleͅ.rtə (Bommershoven, ... ), pūleͅrtə (Montenaken, ... ), pu̯oleͅ.rtə (Grote-Spouwen, ... ), pu̯oleͅrtə (Nerem), pweͅla.rtə (Martenslinde), pø̄leͅ.rtə (Opitter), pø͂ͅleͅrtə (Eisden, ... ), pø͂ͅəlēͅ.rtə (Godschei), pøͅyleͅrtə (Melveren), Endepols  paolerrete (Maastricht), IPA, omgesp.  pølɛt* (Kwaadmechelen), WBD/WLD  pelerwt (Stein), WLD  paol érte (Itteren), peulerwten (Ubachsberg), peulerwtjes: paolerretsjes (Maastricht), -  poalertsjes (Maastricht), peultjes: ideosyncr.  peulkes (Oirsbeek), rijserwten: rīēsèèrtə (Nederweert), schaalerwten: schaolé.rt (Gennep, ... ), sxōͅəlēͅ.rtən (Achel, ... ), sxoͅəlēͅ.rt (Overpelt, ... ), sxoͅəlēͅ.rtən (Hamont), sloostererwten: sluw.stərēͅ.rtə (Kortessem), sluimererwten: VD: sluimerwt, cf ww. sluimen, slap afhangen  slø͂ͅ.mərēͅ.rtə (Hoepertingen), soeperwten: soͅbēͅ.rtə (Heers, ... ), soͅbēͅ.rtən (Romershoven), soͅbēͅ.ərtə (Guigoven), soͅbeͅrtə (Millen), sokkererwten: suukeré.rt (Gennep, ... ), sôkkerert (Houthalen), tietjes: ± WLD (tutjes ? - moeilijk leesbaar)  teetjes (Weert), velderwten: veͅ.i̯ld ēͅ.rtə (Beek (bij Bree)), veͅ.i̯ldeͅ.rtə (Kinrooi), veͅ.ld ēͅ.rtə (Wijchmaal), veͅ.ld eͅ.rt (Bocholt), veͅ.ldeͅ.rtə (Neerglabbeek), veͅi̯ldeͅ.rtə (Opoeteren), voor soep te koken: vərsoͅptəkoͅu.kə (Rukkelingen-Loon), voor te peulen: vərtəpuələ (Werm), zoete erwten: zyteͅtə (Kerkhoven), zonder de schaal: zoͅ.ndərdəsxoəl (Borgloon), zonder dolsen: zoͅnər doͅlzə (Stevoort), zonder schaal: zo.ndər šāl (Neeroeteren), zo.ndərsxuəl (Voort), zo.nər šāl (Tongerlo, ... ), zo.nəršōͅl (Rijkhoven, ... ), zo.ŋər šāl (Elen, ... ), zonərsxuəl (Horpmaal), zoŋər šāl (Kessenich, ... ), zoͅ.nərsxuəl (Kerniel) [Goossens 1b (1960)] [N P (1966)]De jonge erwten die uit de dop gehaald moeten worden; doperwt (poolerwt, dopper, doperwt, pelerwt). [N 82 (1981)] || doperwt || doperwtjes || erwt || Hoe noemt u de volgende peulgewassen: doperwten (alleen de onrijpe zaden worden gebruikt) [N 71 (1975)] || Kent u de volgende benamingen van erwten? Hoe spreekt u deze uit? Wat betekenen ze? groene erwt [N 71 (1975)] I-7
dophei belletjeshei: eigen spellingsysteem  bĕlkesheij (Ell), WLD  bêlkesheì (Schimmert), bezemhei: WBD ook wel  bessemhei (Sevenum), WLD soms ook -  besəmhēͅj (Meijel), bolletjeshei: WBD/WLD  bòlləkəshéj (As), dikke hei: dùùkə héj (Diepenbeek), dophei: dophei (Oirlo, ... ), dòp hij (Vijlen), -  dophei (Venlo, ... ), Bree Wb.  dophei (Bree), eigen spelling  dophei (Montfort, ... ), eigen spellinsysteem  doophije (Meijel), idiosyncr.  dophei (Blerick), WBD  dophei (Sevenum), WBD/WLD  dòphéj (As), dóphéj (Heerlen), WLD  dophei (Ophoven, ... ), dophēͅj (Meijel), dòp-hei (Sevenum), WLD = dophei  dophei (Posterholt, ... ), ± Veldeke uit Ned?  dophei (Tienray), erica: erika (Swalmen), gewone dophei: zelfde  gewone dophei (Echt/Gebroek, ... ), hei: heej (Jeuk), heij (Kunrade, ... ), -  hei (Blerick, ... ), Spelling: "fonetiek-dialect"= Frings  he: (hee) (Eksel), Spelling: "fonetisch", alles omgespeld  hɛj (Maastricht), voor alle soorten  heij (Maastricht), WBD/WLD  hei (Urmond), WLD  hei (Heythuysen, ... ), heij (Brunssum, ... ), hej (Mheer), hēͅj (Meijel), hi-j (Epen), hij (Maastricht), hommelehei: -  ɛhomələɛkei (Diepenbeek, ... ), hommelhei: hoemelheij (Wijlre), hommelhei (Oirlo), hommelheij (Lutterade), eigen spelling  hommelhei (Montfort), eigen spellingsysteem  hômmelhei (Maasbree), idiosyncr.  hommelhei (Sittard), WBD/WLD grauwe of rode dophei  hómməlhéj (As), WLD  homel hei (Montfort), hommelhei (Stein), hümmelhei (Beesel), natte hei: hate hei (Melick), WLD  naate hei (Posterholt), WLD = dophei  naate hei (Posterholt, ... ), toethei: erica  toothej (Altweert, ... ), tonnetjeshei: tunkes heí (Schimmert), idiosyncr.  tunkeshei (Thorn) dophei [N 92 (1982)] || Dophei (erica tetralix een 10 tot 50 cm lage plant. De stengels zijn stijf behaard; de bladeren bevinden zich in 4-tallige kransen, ze zijn smal, ongesteeld en niet afvallend; aan de rand zijn de bladeren klierachtig behaard; de bloemen bevinden zich in [N 92 (1982)] || gewone dophei (Erica tetralix L.) [DC 60a (1985)] III-4-3
dopheide dophei: dophei (Ospel), dopheide: dopheide (Griendtsveen), tamme hei: tām hē̜j (Meterik, ... ), toothei: tōthē̜j (Ospel) [I, 123b] II-4
dopje dopje: dǫpjǝ (Sevenum), poppenklonkje: pupǝkløŋkskǝ (Loksbergen), sierklompje: sīrklø̄mpkǝ (Hamont) Klomp met een binnenlengte van minder dan 15 centimeter. [N 97, 140] II-12
doppen doppen: dopǝ (Meijel), dø̜pǝ (Schinnen), dǫpǝ (Heel, ... ), rollen: rǫlǝ (Klimmen), soppen: sǫpǝ (Diepenbeek, ... ), tsǫpǝ (Kerkrade), sponsen: spǫnsǝ (Houthalen, ... ), toppen: tupǝ (Kerkrade, ... ) Het aanbrengen van kleine vlekjes verf met behulp van een spons. [N 67, 80a] II-9
dopper bouterolle: bǝdrǫl (Houthalen), boutkopper: bǫwtkø̜pǝr (Herten), domper: dømpǝr (Wijnandsrade), doorslag: dø̜rslǭx (Bilzen), dōršlāx (Montfort), dǫwrslax (Jeuk), dop: dǫp (Stokkem), dophamer: dø̜phamǝr (Bleijerheide), dǫphāmǝr (Nieuwenhagen, ... ), dǫp˱āmǝr (Stokkem), dopijzer: dǫp˱īzǝr (Reuver), dopper: døpǝr (Heijen, ... ), dø̜pǝr (Heerlen, ... ), dǫpǝr (Lanaken, ... ), holle doorslag: hǫlǝ dø̜jrslax (Loksbergen), knoper: knø̜jpǝr (Herten), kopper: kø̜pǝr (Helden, ... ), kǫpǝr (Roermond), nagelkopper: nǭgǝlkǫpǝr (Bevingen), nietendopper: nītǝdø̜pǝr (Bleijerheide), opklopper: ǫpklǫpǝr (Stokkem), opkopper: ǫpkø̜pǝr (Maastricht, ... ), platte dopper: platǝ dø̜pǝr (Neeritter  [(voor platte klinknagel)]  , ... ), rivettenkapper: revętǝkapǝr (Niel-Bij-Sint-Truiden), ronde dopper: rondǝ dø̜pǝr (Neeritter  [(voor ronde klinknagel)]  ), rǫŋǝ dø̜pǝr (Simpelveld), snapper: šnapǝr (Reuver), stamper: stampǝr (Bilzen), štampǝr (Helden, ... ), stomper: stumpǝr (Jeuk) Soort stempel met aan één uiteinde een ronde uitholling die wordt gebruikt om de kop van klinknagels af te ronden. Diverse zegslieden kennen doppers van verschillende afmetingen, afhankelijk van de grootte van de klinknagel. Soms zijn de functies van ophaler en dopper in één werktuig gecombineerd. Zie ook afb. 181 en de lemmata "ophaler" en "ophalen" en, in de paragraaf over de nagelsmid, het lemma "nagelijzer". Het woordtype dophamer (L 423, Q 117, Q118, Q 121c) is de benaming voor een bankhamer met een ronde baan en een pen waarin een ronde uitholling is aangebracht. Het werktuig wordt ook gebruikt voor het afronden van klinknagels. [N 33, 291a-b; N 33, 302; N 64, 39f; N 64, 74a; N 66, 6f; N 66, 20a; monogr.] II-11
dopsleutel dopsleutel: dǫpsliǝtǝl (Bilzen, ... ), dǫpslø̜tǝl (Heijen, ... ), dǫpšløsǝl (Simpelveld), dǫpšlø̜tǝl (Helden, ... ) Niet verstelbare, stalen schroefsleutel die boven op de moer of de kop van een bout wordt geplaatst. De dopsleutel heeft aan één uiteinde een vierkant gat waarin allerlei handvatten passen. De andere kant van de dop wordt als sleutel gebruikt. Zie ook afb. 200a-b. [N 33, 300h] II-11
dorp dorp: d"rp (Aalst-bij-St.-Truiden), de baoere hanne vijf osse en nêge koej en twelf schoaap veur ⁄t deŭrp gebrocht, daei wilde ze verkoe-epe (Waasmont), de baure haaē vijf osse en nege koei en twelf schoope vər het deurp gebrocht, dei wau ze verkoepen (Linkhout), de boe-ëre hane vêf osse en nege kui en twelf schoop vor ⁄t dèurp gebrouch, dè woone ze verkoupe (Wellen), de boere aan vijf osse en negen kuin en twelf schöp vur ⁄t teurp gebroch dij wōūn ze verkoepe (Sint-Truiden), de boere hane vief ŏs en neuge keu en twöllef schaop veur het dörep gebrach die ze verkoupe wilde (Valkenburg), de boere hanne vijf osse en nege kui en twelf scheup ver et durp gebracht dy se woune verkoepen (Buvingen), de boere hao veef ös en njöge köi en twelf schwop dwör ⁄t dörp braat, dei wale ze verköpe (Val-Meer), de boere hauwe vief us en neuge keui en twēlf schēūp veur h⁄t durp gebrach, dei ze wòlje verkaupe (Stokkem), de boere hoaë vijf osse en nieége kie en twelf sjièëp v⁄r ⁄t derp gebraach, daai woele ze verkoope (Bilzen), de boere hou veef ös en njöge keuj en twelef schoop vjör et törep braat, dijj walle ze verkoope (Zichen-Zussen-Bolder), de boere hōͅn veef osse en niége kie en twelf sjwop ver ⁄t terp gebroach, daai wolle ze verkôpe (Martenslinde), de boere hâoën véyf osse en niége ki en twelf schiép ver het derp gebrach, daai wolle ze verkoopen (Bilzen), de boere kawwe vief ŭs neuge keuj en twalf schaop na ⁄t dŭrp gebracht die woalen ze verkoupen (Sint-Pieters-Voeren), de boeren auwe vief osse en neuge kèuj en twelf chèup veur het dùrp gebrach, die wolle ze verkaupe (Stokkem), de boeren auwwen vief əs en neuge kuj en twelf chaap vieur ⁄t dərp gebracht, die woele ze verkoupen (Rotem), de boeren haa-en vijf ossen en zegen koei en twalf schaop veur et deurp gebrocht, die wilden w verkoe-epen (Oostham), de boeren haaen vijf ossen en nege koeien twelf schoap veur ⁄t durp gebrocht dè wouen ze verkoepen (Heusden), de boeren hadden vijf ossen en negen koei en twalef schaopen ver het derp gebrocht die ze wilden verkoeëpen (Tessenderlo), de boeren haen vijf ossen en negen keui en twaalf schaop veur het dorp gebracht, die wouen ze verkoepen (Eksel), de boeren hauwe vief ùs en nege keu en twelf scheup veur ⁄t dùrp gebrach die wauwe ze verkoupe (Amby), de boeren hawen vijf ossen en nege kuij en twaalf scheup veur het deurp gebrā[o}cht, die wouwen ze verkoepen (Overpelt), de boeren hawwen vief ūs en negen uj en twallef schūp ne ⁄t durp gebroacht deej wouwen ze verkoeëpen (Hamont), de boeren hāən vyf osse, neye kuij en twellef scheip vurt duərep gebrucht, dy woənze verkoepe (Kuringen), de boeren houwe vief eus en neuge keuie en twelf chop vur het deurp braacht die wollen ze verkôppe (Welkenraedt), de boeren hâân vijf ossen, negen keui en twaalf schaop veur ⁄t dörp gebrocht, die wouwen ze verkopen (Eksel), de boeren hèn vijf ossen en negen kuî en twelf schaôp veur ⁄t deurp gebrocht, die waôn ze verkoepen (Wijchmaal), de boeren hònne vyf osse en nege kui en twelf scheuëp veur het deurp gebrocht, dijse wone verkoeëpe (Velm), de boore haoewe vīēf ēs en nīēge kie en twelf chêp vier ⁄t dèrp gebracht, deej wouwe ze verkoupe (Neeroeteren), de boore hauwen vief us en neugen kuj en twelf schoop veur ⁄t durp gebracht, die ze wolle verkoupe (Ophoven), de boore heije vief us en neugen kuj en twelf schoop veur ⁄t durp gebracht, die ze wolle verkoupe (Ophoven), de booren hauwe vief osse en nege kie en twelf sjoap oet ⁄t dèrp gebracht, die wouë ze verkoupe (Ophoven), de bőre haje vief osse en neuge kuj eb twelf schoap veur het durp gebrochj die wolle ze verkaupe (Molenbeersel), de bueren hôe veef osse en njëgge kejj en twellef shôp vjër ⁄t tërrep gebrāch, dêj wolle ze v⁄rkôpe (Rosmeer), de bure hoͅnə vɛf osse ən nɛjgə köj ən tweͅləf schu‧əp vør⁄t dørp gəbraoch, dɛj wōlə ze vərkaopə (Hoepertingen), de būre haŏwe vôf ös ĕn nüŋ kö: ĕn twĕlef schōp föar et töreb brât, dĭ wŏlen ze verkôpe (Montzen), de būre haŭwe vôv öz ĕn nün kö: ĕn twĕlef söpkere vöer gen döreb brât dĭ wŏle ze verkôpe (Montzen), de būrə hān vijf ossə en nīgə kij en twelf cschop vīr ⁄t derp gəbroͅcht ən dij wōən zə vərkōpe (Genk), de būrə hō[e}wə vēͅ[i}f ōssə en n"gə k"[ə} en tweͅlf šō[e}p vør het tøͅrp gebroech, de[i} wo[e}lə ze verkōpə (Vliermaal), de būrə kannə vɛjf ossə en nøchə ky(3)̄ en tweͅləf šuep vør eͅt døͅrp gəbrāch, dējə woləzə vərko (Riksingen), de būrən hūən vèif ossən en nēgə kö:i en twêlf schoəp noə tö:rp gəbrocht vør zə tə vərkūpən (Zonhoven), de bu‧ə.rə hawə vof øjs eͅn ny(3)̄n k"eͅn tweləf šo‧ə.p førət tørəp brāt, di wōlə zə vərkōp (Eupen), de.rəp (Hasselt), debūrehò[i}nevè:ivosenenné:geköjentwèlefschuep förtörpchebró:ch, dè:jwó:neseverkó:pe (Hoepertingen), derp (Bilzen, ... ), derəp (As, ... ), derɛp (Meeuwen), deurp (Wellen), deͅrp (Maastricht, ... ), deͅrəp (Rekem), doerəp (Rekem), dorp (Hoeselt), doͅerəp (Rekem), doͅrəp (Sint-Truiden), drup (Buggenum), durp (Dieteren, ... ), durrep (Mechelen), dŭrp (Eys, ... ), dèrp (As, ... ), dèurp (Lanklaar), dé[ə}rep (Bree), déurp (Maaseik), dêrrep (Rosmeer), dêrəp (Kermt), dë boerën auwë viev us en néuëgë kéuj en twelëf sjèup vĕúër ët turp gëbrach, dij wŭllë zë vërkoupë (Lanklaar), dör-rep (Vijlen), dörep (Heek, ... ), dörp (Afferden, ... ), dörrep (Meerlo, ... ), dörəp (Sint-Truiden, ... ), döörp (Mheer, ... ), dö‧rəp (Maastricht), dørp (Sint-Huibrechts-Lille), dørəp (Herk-de-Stad, ... ), dø͂ͅrp (Blerick, ... ), døͅrəp (Bocholt, ... ), dùrp (Banholt, ... ), də boerən haan vijf ossə en neegə kuin en twalf schoopə vər ət dərp gəbrocht, dij woon zə vərkoepə (Sint-Truiden), də boərə hān vēͅv osə ən nē[i}gə kōͅn ən twelf schaopə fərteͅrbchəbroch dēͅ wō[u}nzə fərku (Hasselt), də bōērə haə vèjəf ôsə, èn neegə kej, èn tweləf schoopə vèrdèrəp gəbrōcht, dej woowə zə vərko (Kermt), də bōērə howə voof ös èn nuung kö twèləf schōp ŏŏpən dərəp braat, dīē wilə zə vərkoopə (Montzen), də bōrə auwə vif ossə !n ny(3)̄gə ky(3)̄j eͅn tweͅlf šø͂ͅp vy(3)̄r ət dərp gəbracht, dī wouwə zə və (Rotem), də bo‧rə hauwə vi‧əf aosə en niəgə kij en twelf šao‧p vi‧r ⁄tɛrp chəbracht, dij waouaə zə vərkaoupə (Bree), də bu.rə hao vaof ʔö̞[y}s ny.n kø ʔɛ̝n twɛ̝ləf šəpkərə nogə dərəp brât, di zə vərko[u}pə wo[u}l (Eupen), də burə hadə vif osə eͅn nechə k"j eͅn tweͅlf šø͂ͅp vør ət dörp chəbrach, di weͅldə zə vərkowpə (Maastricht), də burə nān vēͅf aosən en nēgə kø͂ͅn en twāləf sk"p vör ət taorp gəbraocht, dēͅ wildə sə vərkūp (Sint-Truiden), də burən anə vïf aossən en nøgə kø en twelf šöp før ət dörp gəbrach, dij waoljə zə vərkaoupə (Mechelen-aan-de-Maas), də burən ān vēͅf osən eͅn nēgə kö:n eͅn twaləf skø͂ͅp v"r ət toͅrp chəbroͅcht, dēͅ sə wildə (Sint-Truiden), də burən hawən veͅjf osən en nēgə køͅj vört døͅrp gəbroͅcht en twalf schä:p (Sint-Huibrechts-Lille), də burən hā vēͅv osən en nēgə kuj en twaləf schōͅpən vør tørəp xhəbrocht di wø͂ͅn zə vərkū (Kwaadmechelen), də burən hø͂ͅn vīf oͅsə ən negə køͅj ən tweͅlf schø͂ͅp vørt dø͂ͅrp gebrōͅcht, di wō (Hamont), də burəna[o}də vēͅv oͅsə nēgə kuj[ə}n ən zeͅstin schoͅpkəs noͅr tər[ə}b gəbrucht um tə vərku[ə}pə (Beverlo), də burənadə vēͅvosə neigə k"ø͂ͅn en twaləf sk"pkəs notørəpchəbrochtēͅsəwoun vərkūepə (Sint-Truiden), də bū[ə}rə hān veͅv osənən nēigə kēͅn ən tweͅlf schōͅpə fərterp chəbroch veͅ wōunsə vərk (Hasselt), də būr hauə vōf "s eͅn nyn k"eͅn tweͅləf šøͅpkərə vøͅar gən dørp brāt, di wolə zə vərkōpə (Montzen), də būrŋ hān veͅjəf osən en nēgə køj en tweləf schēəp vør tørp gəbrocht dij wōnzə vərkūpən (Zonhoven), də būrə ān vēͅøi}f oͅsə ɛn nɛ̄[i}gə kön ɛn twaləf sch"p vö[i}r törp gəbraocht, dēͅ[iŋsə wo (Sint-Truiden), də būrə hanə vɛ̄v oͅsə ɛn nɛ̄gə kö ɛn twalf sch"[ə}p faor ət døͅrp chəbraog, dɛ̄ wounə sə v (Aalst-bij-St.-Truiden), də būrə haonə vēͅv ōsə en nēgə kø͂ͅj en tweͅlf šō[ə}p før ət tøͅrp chəbra[u}ch dē (Bommershoven), də būrə haonə veͅjf ōsə än nejgə kö:j än tweͅlf šoəpə vaor ⁄t dörp gəbrōg, dä:j wōnə zə vərko (Kortessem), də būrə hawə vōf "s en nyn k"eͅn tweləf šōͅp fər ət tørəb brāt, di wolə zə vərkōpə (Sippenaken), də būrə hawə vōf "z eͅn nyŋ k"eͅn tweləf šōͅp fər ət tørəb brāt, di wōlə zə vərkōpə (Gemmenich), də būrə hāwə veͅiv oͅssə nēgə ku[i}ə eͅn tuoͅləf schəpkəs neͅtøͅrəp chəbrōͅcht di zə (Neerpelt), də būrə hōͅ vai̯vøz en"gə ky(3)̄ en tweͅləf šiøͅp før ət dø.rp chəbrāch, daj wouwəzə vərko[u}wp (Tongeren), də būrə hōͅtə va[i}f osa en n"gə ky(3)̄ en tweͅləf šwøp vør ət dørp gəbrāch, daøi} woͅ[u}lə zə və (Tongeren), də būrə hoͅə veəf osə, n"gə køj en tweͅləf šøpkəs vørt tørəp gəbroͅuch, dē woͅulə zə v (Guigoven), də būrən awə viv aosən en nø͂ͅgə kōen tweləf šö:p fø͂ͅr əddörp chəbrach, dej waolə zə vərkaowpə (Rekem), də būrən awə vīv osən en n"gə k"en tweləf šōͅp før ət tørəb brach, dēj wolə zə vərkoͅwpə (Opgrimbie), də būrən hawen vijf ə[i}s en nege kui en twa[i}lef schø͂ͅp no ⁄t dø͂ͅrp gebro[i}cht die ze wouwe verkūəpen (Sint-Huibrechts-Lille), də būrən hawən veͅjf osən eͅn nēgə køj eͅn twalf schøͅp vørttørp gəbrocht dī wowəzə vərkū[ə}p (Sint-Huibrechts-Lille), də būrən hān veͅjf osn nēgə køͅy en tweͅlf schieͅpkəs noət tøͅrp gədōə deͅi̯ zə wōən v (Zonhoven), də būrən hān vijf ossən eͅn nēͅgə kij eͅn tweͅləf schaoəp vērt tärp gəbrocht di zə wōn vərkūəpən (Peer), də būrən hoͅə vaiv osən eͅn nii̯egə ki eͅn tweͅl[ə}f si̯ep feͅr ət deͅrp chəbrāch, dai̯ wolə zə vər (Martenslinde), də bŭrə hauə vōͅf ausə eͅn ny(3)̄n kø eͅn tweͅlf šōp v"r gə d"rp brāt, dī wōlə zə vərkāp (Eupen), də bu‧rə hoanə vêvoͅsə eͅn nɛjgə köj eͅn twaelf schuoͅp vörətörp gəbrauch dey wōnəsə vərkaopə (Gelinden), də bu‧rən hadə vɛ̄f ossən en ne‧gə kuj en twaləf schaopən no⁄t tərp gəbrocht um tə vərkuəpən (Tessenderlo), də bu‧rən onə vɛ̄v əz ĕn ne‧[i}gə koe ĕn twalf skōp vər ət tərp chəbraoch, dɛ̄ sə wo[u}nə vərkūp (Mielen-boven-Aalst), də bu‧ə.rə hawə vof "əs eͅn nyŋ køj eͅn tsweͅləf šōͅf før jən d"rəb brāt, di wowən zə vərkō (Eynatten), də bu‧ə.rə hawə vōf "z eͅn nyŋ køj eͅn tweͅləf šōͅp før ət tørəb brāt, di wōlən zə v (Welkenraedt), də bu‧ə.rə hawə vøuəv "z eͅn nuŋ køj eͅn tzweͅləf šø‧ə.fjərə v"ər ət t"rəb brāt, di wOl (Vaals), dəbōͅurə hāŋ vēͅfoͅsə en nēgək"ŋ en tweləfschīəp verətēͅrp chəbrø͂ͅch, dēz (Hasselt), dər[ə}p (Tessenderlo), dərp (Beverst), dərəp (Voort), d⁄rp (Ulbeek), tørəp (Opgrimbie), [mv.]  doerpər (Rekem), Fr. ai  dairp (Hasselt), jong  dörp (Gennep), met lengteteken op de a  därp (Well), mv. dörper  dörp (Heerlen), oud  derp (Gennep), ps. omgespeld volgens Frings.  dø͂ͅrp (Eijsden, ... ), zelde  dorəpər (Opgrimbie), ZND m: Bellefroid, J. (zj. hs.), materiaalverzameling in handschrift uit Borgloon (Q 156).  dø.rəp (Borgloon) De boeren hadden vijf ossen en negen koeien en twaalf schapen voor het dorp gebracht, die wilden ze verkopen. [ZND 04 (1924)] || dorp [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || gemeente [ZND 24 (1937)] III-3-1