e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
kers, zoete soorten beekkers: bē.kās (Hasselt), bēi.kâ.s (Borgloon), biekkars (Bree), bèètskes (Diepenbeek), blanket: blankètte (Maastricht), blankêt (Gronsveld), driekobbel: drietal kersen ie met de uiteinden aan elkaar vastzitten  drykobbel (Gronsveld), dunne wilde kers: de zoete kers die nu nog in de bossen en langs sommige wegen te vinden is  dunne wiljkeersj (Posterholt), edelvingers: édëlfingers (Hoeselt), franse kers: Franse kjoas (Diepenbeek), ganzenbekje: gazebekskes (Diepenbeek), gascogne: cascogne  kes’koûjn (Gronsveld), ideosyncr. dikke donkerrode kers  gasconje (Eijsden), jommertingse, een -: jommertingse (Diepenbeek), kernielse kers: Kernielse kjoas (Diepenbeek), kërnielsë (Hoeselt), kers: kaasj (Heerlen), keaz (Zonhoven), keers (As, ... ), keersch (Amby), keerse (Swalmen), keerse (pl) (Roermond), kees (Echt/Gebroek, ... ), kees (sleept.) (Echt/Gebroek), keese (pl) (Stramproy), keesj (Merkelbeek, ... ), keeš (Beek), keeəs (Stokkem), keiəs* (Lommel), kers (Blitterswijck, ... ), kers}* (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), kes (Niel-bij-St.-Truiden), keuis (Kortessem), keə.š (Eupen, ... ), kērs (Maastricht, ... ), kēs (Sint-Truiden), kēəs (Meeswijk), kēəš (Montzen), ke͂ͅrs (Rekem), kie(r)s (Grathem), kiehrs (Genk), kiers (Neeroeteren), kieësj (Bleijerheide, ... ), kieəs (Beverlo), kiiësj (Waubach), kiiərs (Bree), kioəs (Gutshoven), kiès (Elen, ... ), kiêrs (As, ... ), kiërse (pl) (Reuver, ... ), kiës (Gronsveld), kiësje (pl) (Vijlen, ... ), kiərs (Beringen), kiəs (Bilzen, ... ), kiəš (Eupen), kī.əš (Bocholtz, ... ), kīrs (Sint-Huibrechts-Lille), kīrs* (Meeuwen), kīəšə (pl) (Klimmen), ki̯ā.s (s-Gravenvoeren), ki̯e͂ͅ.s (Moelingen), kja.s (Zonhoven), kjaa.s (Zonhoven), kjaəs (Zonhoven), kjās (Kermt), kjeus (Zichen-Zussen-Bolder), kjoas (Diepenbeek), kjoos (Wellen), kjos (Kermt, ... ), kjōs (s-Herenelderen), kjōəs (Voort), kjuəs (Hoepertingen), kjûs (Borgloon), kors (Tungelroy), kèrs (Gennep, ... ), kéers (Herten (bij Roermond)), kîêrs (Grathem), kòrs (Nederweert), körs (Altweert, ... ), körse (Weert), kəjaas (Hasselt), kɛs (Aalst-bij-St.-Truiden), -  keers (Maastricht), van de stad Cerasus (Klein-Azië)  kieësj (Heerlen), WLD = kers  keersj (Posterholt), WLD = zoete kers  wilj keersj (Posterholt), kersje: keesje (pl0 (Sittard), kɛskəs (Tessenderlo), knapkers: knapkeers (Maastricht), harde soort  knapkeesj (Sittard), meestal dezelfde soort als "vleiskeers" of "spaonse  knapkeers (Maastricht), knapkersje: knapkeersje (Posterholt), krapuit: (verbastering van lat. coronopus)  kraopoit (Valkenburg), meegoed: meegoed (Kortessem), meitse kers: rijp in mei  mèitse kjaos (Diepenbeek), mussenbeetje: mös’sebeetje (Tegelen), mussenbek: soort  mùssebèk (Hasselt), mussenkers: mussekerse (Blitterswijck, ... ), rode waalse: roeëj waelse (Nederweert), spekkers: spekkeese (Stramproy), spèkkors (Tungelroy), ideosyncr. dikke wit-rose kers  sjpekkieës (Eijsden), vleeskers: vleeskjozzë (Hoeselt), vleisjkeerse (Posterholt), vleiskeers (Maastricht), vlieskjoaze (Diepenbeek), dikke wiite kerssoort  vleîskörs (Altweert, ... ), dikke, witte kers  vlɛ̄iskīrs* (Meeuwen), of spaanse kers [Cerasus avium]  vlèiskiès (Tongeren), of: spaanse kers  vleiskeers (Maastricht), waal: mv.  waele (Altweert, ... ), waalse: welse (Maastricht), wijnkers: wienkérs (Castenray, ... ), wilde kers: wildj körs (Nederweert), wilj keesje (Merkelbeek), witte waalse: witte waelse (Nederweert), zwarte kers: vrucht van de [Ceralus avium]; ook wilde kiès  zwatte kiès (Tongeren), zwarte kraker: zwatte kraokers (Diepenbeek) [ZND 01 (1922)] [ZND m] [ZND m] [ZND m] [ZND m]dikke donkerrode kers [N 82 (1981)] || dikke wit-rose kers [N 82 (1981)] || gele kers || Hedelfinger (kersensoort) || Kernielse kersen || kers [N 92 (1982)], [ZND 01 (1922)] || kers (bekende vrucht) || kers, aangepikte — || kers, soort || kersen soort, wilde — || kersetrosje || knapkers || soort kers || spaanse kers || spekkersen || varkenskers || vleeskers || vleeskersen || vleeskleurige kers met betrekkelijk hard vlees, Spaanse kers || wijnkers || zoete kers [N 92 (1982)] || zwarte kers I-7
kersenbloesem kersenbloei: kersenbläöj (Castenray, ... ), kieë’sjeblui (Bleijerheide, ... ) kersebloesem || kersenbloei I-7
kersenboom kersboom: keuisboum (Kortessem), kiêzbôm (Montzen), kersenboom: keerseboum (Herten (bij Roermond), ... ), keersjeboum (Posterholt), keeseboum (Stramproy), keesjeboum (Sittard, ... ), keezeboeëm (Hasselt), kerseboeëm (Blitterswijck, ... ), kersenboeëm (Castenray, ... ), keseboum (Susteren), kieəzeboeəm (Beverlo), kiiësjebaum (Hoensbroek), kièchebuim (Wijlre), kièzëbòum (Tongeren), kiê(r)se boum (Grathem), kiësebuim (Eijsden, ... ), kja.zeboem (Zonhoven), kjḁ.zebōē.m (Hasselt), kjozzëboom (Hoeselt), kèèrsebaum (Stokkem), kòrseboum (Nederweert), kersenhout: kiërsenhout (Reuver), morellenboom: molerelleboum (Maastricht) [ZND m]kerseboom || kerselaar || kersenboom I-7
kersenpannekoek kersenkoek: keersekook (Roermond) kersepannekoek III-2-3
kersenpannenkoek fruitpannenkoek: Syst. Frings  frøtpanəkuk (Opheers), kersenkoek: keersekook (Haelen, ... ), keersje-kook (Vlodrop), keersjekook (Posterholt), keeschekook (Grevenbicht/Papenhoven), keesekook (Grathem, ... ), keesjekaok (Sittard), keesjekoo.k (Puth), keesjekook (Guttecoven), keesjekouk (Sittard, ... ), keessekook (Ell), keirsjekook (Margraten), kerschekook (Valkenburg), kesekook (Maasbracht, ... ), kezekook (Mechelen-aan-de-Maas), kēēsjekook (Munstergeleen), kērsəkōk (Smeermaas), kērzəkok (Helchteren), kēͅsəkōk (Lanklaar), kiejesjekaok (Mechelen), kiesekook (Grathem, ... ), kiesjekook (Oirsbeek), kieëschekook (Heerlen), kieësje-koch (Bleijerheide), kirsəkōk (Maaseik), kisəkok (Rotem), kiëzekoek (Bilzen), kīēsekook (Oost-Maarland), kīēsjekoo.k (Waubach), kīrsəkōk (Opglabbeek), kjōsəkuk (Borgloon), kjɛ̄səkuk (Tongeren), korsekook (Tungelroy), kursekook (Baarlo), kèrsekōēk (Middelaar, ... ), kíérse kook (Neeroeteren), #NAME?  keessekook (Susteren), (weinig voorkomend).  kērsəkōk (Stokkem), De kienjer zeen gek op keersekook  keersekoo:k (Roermond), Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6  keesekook (Berg-aan-de-Maas), Eigen syst.  kieësjekook (Heerlen), Nieuwe [spelling]  kīērsekook (Reuver), Syst. Eijkman  keͅrsəkūk (Gennep), Syst. Eykman  kɛ̄rsəkīk (America), Syst. Frings  kē(ə)rsəkuk (Hamont), kērsəkuk (Hamont), kēsəkōk (Kessenich), kēzəkuk (Sint-Truiden), kiərsəkuk (Achel), kiəzəkuk (Melveren), kī.rsəkuk (Overpelt), kīi̯ərsəkuk (Neerpelt), kīrsəkōk (Maaseik), kīrzəkōk (Gelieren/Bret), kīzəkuk (Halen), kjazəkuk (Hasselt), kja͂zəkuk (Hasselt), kɛrsəkok (Koersel), kɛ̄rsəkok (Peer), kɛ̄rsəkōk (Mechelen-aan-de-Maas), Syst. Frings (?)  kēsəkōu̯k (Kinrooi), Syst. Frings mnl.  kīrsəkōk (Bree), Syst. Grootaers  kē(i̯ə)zəkuk (Lommel), Syst. Veldeke  keersekook (Roermond), keesekook (Kinrooi), körsekook (Tegelen), Syst. WBD  kee.rsekook’ (Boukoul), kee:rsekoo:k (Maasniel), keersekook (Baexem, ... ), keersjekook (Melick), keesekook (Holtum, ... ), keesjekook (Geleen, ... ), keesjekouk (Limbricht), kersekook (Boekend, ... ), kersekoòk (Venlo), kersekōēk (Oirlo, ... ), kesekook (Buchten), keursekook (Baarlo), kēērsekook (Neer), korsekook (Tungelroy), korsekōēk (Meijel, ... ), kèùrsekook (Tegelen), kérsekōēk (Ottersum), kîêrsjekook (Mechelen), körsekook (Leuken, ... ), körsekòk (Tegelen), körstekook (Blerick), Syst. WBD (é meer de toon van een hele korte u)  ké‧ksekook (Tegelen), kersenpannenkoek: kieesjepannekook (Eygelshoven), kiesjepannekook (Oirsbeek), kiëse pannekook (Nieuwenhagen), Eigen phonetische  keersjepannəkook (Valkenburg), Syst. Veldeke  kiesjepannekoch (Bocholtz), Syst. WBD  kîêsje-pannekor (Kerkrade), kersenstruif: keersjesjtruif (Ulestraten), koek met kersen: Syst. Frings  kōk meͅt kīrsə (Bocholt) pannekoek gevuld met kersen || pannekoek met kersen || Pannekoek met kersen (kersekook?) [N 16 (1962)] || pannenkoek met kersen [N 16 (1962)] III-2-3
kersenpit kersenkern: keerschekaon (Valkenburg), keersekaere (pl) (Roermond), keesjekaer (Sittard), kieë’sjekeer (Bleijerheide, ... ), kersensteen: keersestein (Maastricht), keesjesjtein (Sittard), kersestein (Venlo), kieəzestieən (Beverlo), kja.zestien (Zonhoven), körsesjtein (Tegelen), körsestein (Nederweert) kersenpit || kersepit I-7
kersensap essence: ęsãns (Wellen), kersennat: kjoǝzǝnáǝt (Wellen) Kersensap, wordt gebruikt om morellenbier te maken. [N 35, add.] II-2
kersenvlaai kersenvla: kie"zevloaj (Beverlo), kersenvlaai: keerseflaaj (Roermond), kja(a).zevlao.ëj (Zonhoven), kja(a).zevlaoëj (Zonhoven), kjá.zevla͂.j (Hasselt), korsevlaaj (Tungelroy), kɛrsəflāi̯ (Blitterswijck, ... ), kersenvladem: kieësjevlaam (Kaalheide/Onderspekholz), tufvlaai: tufvlaai (Ospel) kersenvla || kersenvlaai || kersevla || niet ontpitte kersenvlaai III-2-3
kerstavond `s daags voor kerstmis: `s dags vùr Kjèsmës (Tongeren), avond voor kerstmis: aovend veur keersemes (Maastricht), aovendj veur kersmes (Montfort), den oved vurre korsmés (Eksel), dag voor kerstmis: daag veur keersmes (Maastricht), dn daag väör kersmes (Grevenbicht/Papenhoven), heiligavond: hillig ovvend (Nieuwenhagen), heiligeavond: heilige aovend (Beesel), heiligeaovent (Klimmen), heiligen aovend (Meerssen), hilligənoavənt (Nieuwenhagen), kerstavond: kaersaovend (Terlinden), Kaesjaovend (Klimmen), keersaovend (Maastricht, ... ), keersaovənt (Maastricht), keersjaovend (Valkenburg), keersoavend (Maastricht), keesaovend (Ophoven), keesaovendj (Thorn, ... ), keesaoventj (Geistingen), keisjaovend (Nuth/Aalbeek), kersaovend (Baarlo, ... ), kersaovendj (Echt/Gebroek), kersaovund (Kessel), kersoavend (Peer), kerstaovend (Eksel, ... ), kerstaovendj (Haler, ... ), kerstaovent (Sint-Huibrechts-Lille), kerstaovet (Achel), kerstoved (Eksel), kestoved (Jeuk), kēsch-aovend (Schimmert), kieèsjoavend (Schinnen), kjioswond (Hoeselt), kjoasaovent (Heers), kjosoaved (Eigenbilzen), kjosoavend (Diepenbeek), kjoswovend (Hoeselt), kjusovend (Eigenbilzen), korsaoved (Bocholt), korsaovendj (Weert), korsaovent (Reuver), korsjaovend (Guttecoven), korstoavend (Bree), korstōͅvənt (Meijel), korsâvend (Opglabbeek), kresoəvənt (Montzen), Kris-ooëvend (Epen), krisaovend (Bocholtz, ... ), krisoavend (Kerkrade), krisoavənt (Nieuwenhagen), Krisovvend (Gulpen, ... ), kèrsaovend (Roermond), kèsóóvend (Loksbergen), kèèsjaovend (Neerbeek), kérsaovent (Meijel), kïjechövend (Sint-Martens-Voeren), kórstaovent (Opglabbeek), körsaovend (Baarlo, ... ), körsaovundj (Ospel), körstaovundj (Weert), körstoevend (Houthalen), dialectvormuit nagelbeek  kiësaovend (Schinnen), vigilie (<lat.) van kerstmis: vigiliej van Korstmès (Ell), weihnachtsavond: wainachtsoavend (Kerkrade) 24 december, de dag voor Kerstmis [Kerstavond, krisaovend, keersaovend]. [N 96C (1989)] III-3-3
kerstbedeling kristboombescherung: kresbōmbǝšēruŋ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), weihnachtsbescherung: wajnaxtsbǝšēruŋ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]) Het gebruik op de Domaniale mijn om rond Kerstmis geschenken uit te delen aan de kinderen van personeelsleden. De kerstbedeling heeft tot aan het begin van deze eeuw bestaan. [monogr.] II-5