e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
scheef lopen, gezegd van een hoek geren: gīrǝ (Leopoldsburg), gīǝrǝ (Heel) Zie ook de toelichting bij het lemma ɛscheve hoekɛ.' [N 53, 202] II-12
scheef snijden onderholen: oŋǝrhø̜̄lǝ (Ospel) Slechte stekers kunnen wel eens scheef gaan. [I, add.] II-4
scheef, niet recht gerend: geerentj (Herten (bij Roermond)), krom: kroomp (Meijel, ... ), krómp (As), quer (du.): kwēēr (Nieuwenhagen), scheef: scheef (Eys, ... ), scheif (Blerick, ... ), scheit (Maastricht), schēf (Venray), schēīf (Amby), schie-jef (Eksel), schijf (Gennep, ... ), schīējəf (Loksbergen), sheef (Brunssum), sheif (Pey), sjeef (Diepenbeek, ... ), sjeif (Beesel, ... ), sjeiəf (Beesel), sjēēf (Heerlen, ... ), sjēīf (Heel, ... ), sjè͂f (Maastricht), sjijf (Ittervoort, ... ), sjijve (Vlodrop), sjèf (Meijel), sjèjf (As), sjèèf (Eigenbilzen, ... ), sjéf (Meijel), sjééf (Maastricht), skeef (Jeuk), šē.f (Eys), šɛif (Meeuwen), scheef en scheel: sjēēf-én-sjêêl (Heerlen), scheel: schael (Weert), schiēēl (Houthalen), sjeal (Lutterade), sjēēl (Stein), sjèl (Heythuysen), sjéél (As), sxeəl (Houthalen), (kijken).  šɛl (Meeuwen), (van ogen).  schèèl (Tienray), schelf: sjèlf (Geleen), scherf: sjèrf (Heythuysen), schieps: schieps (Tienray), schiks: schiks (Maasbree, ... ), sjiks (Meijel, ... ), schoeke: sjoeke (Reuver), schoeks: schoeks (Oirlo), schots en scheef: sjóts en sjijf (Opglabbeek), schraag: šr‧ēͅx (Eys), šr‧eͅəx (Eys), schreeg: sjrééch (Swalmen), sjrééëg (Nieuwenhagen), schriks: sjriks (Tungelroy), schuin: schuin (Lutterade, ... ), schuinə (Montfort), schuun (Blerick, ... ), sjuin (Maastricht, ... ), schuins: scheuns (Schimmert), schēuns (Born), schuins (Hoensbroek, ... ), schuns (Gulpen, ... ), schuuns (Hoensbroek, ... ), schūūns (Horst), schüns (Tienray), schəns (Loksbergen), sjeuns (Beesel, ... ), sjeúns (Doenrade), sjuins (Bree, ... ), sjuu.ns (Grathem, ... ), sjuuns (Ell, ... ), sjuíns (Merkelbeek), sjūīns (Klimmen, ... ), sjūūns (Beesel, ... ), sjééns (As, ... ), šɛns (Meeuwen), š‧y(3)̄ns (Eys), schuur: schūūrə (Venlo), snaat: sjnat (Haelen), uit de schraam: oet de sjraom (Maastricht), wings: wings (Maasbree), zwans: schwans (Gulpen) van de rechte richting afwijkend, niet recht of niet rechthoekig [scheef, noers, noes, slim, scheel, schieps, schuins, schiks, schoeks] [N 91 (1982)] III-4-4
scheel loens: leunch (Stokkem), scheel (bn.): cheel (Niel-bij-As), cheeël (Stokkem), chēͅl (Neeroeteren), den is schael (Oirlo), scheejəl (Kermt), scheel (Beverlo, ... ), scheeël (Mielen-boven-Aalst, ... ), scheil (Zichen-Zussen-Bolder), scheèl (Wijchmaal), schēͅəl (Peer), schiēl (Zonhoven), schijəl (Kuringen), schīəl (Loksbergen), schjêêl (Ophoven), schè-l (Wellen), schè:l (Montzen), schéél (Oirsbeek, ... ), schêîl (Lanaken), shjî.l (Borgloon), sjae:l (Herten (bij Roermond), ... ), sjael (Herten (bij Roermond), ... ), sjeel (Amby, ... ), sjeil (Vlodrop, ... ), sjēēl (Noorbeek, ... ), sjiəl (Loksbergen), sjèl (Heythuysen, ... ), sjèèl (As, ... ), sjéél (Doenrade, ... ), sjê-el (Kanne), sjêêl (Neeroeteren), sxēl (Sint-Truiden, ... ), sxēͅl (Hamont, ... ), sxiel (Gelinden, ... ), sxijəl (Hoepertingen), sxäl (Linde), sè:l (Bree), še.əl (Eupen), šē.l (Maastricht), šēl (As, ... ), šēͅ:l (Montzen, ... ), šēͅl (Bilzen, ... ), šiēͅl (Vliermaal), šijl (Bommershoven), šīl (Rotem), šīəl (Dilsen, ... ), šéël (Lanklaar), šêl (Molenbeersel), [Paragraaf: fysische eigenschappen].  sjeel (Boorsem), [Paragraaf: lichaam]  sjeel (Boorsem), Uitdr. voor erg scheel: zoo sjael wie `n lat.  sjael (Sittard, ... ) Hij ziet scheel. [ZND 06 (1924)] || scheel [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Scheel zien: gebrek van de ogen waarbij de oogassen niet op een zelfde punt gericht kunnen worden (scheel zien, scheel kijken, loensen) [N 108 (2001)] || Scheel zien: gebrek van de ogen waarbij de oogassen niet op eenzelfde punt gericht kunnen worden (scheel zien, blieken, een bloem op het oog hebben). [N 84 (1981)] III-1-1
scheel zien loens kijken: lees kieken (Lauw), loensen: loenschu (Brunssum), loense (Eigenbilzen, ... ), loensen (Eksel, ... ), loensje (Gulpen, ... ), loenzen (Neeroeteren), lōēsje (Nieuwstadt), lŏĕnsjə (Heerlen), lónsje (Geleen), in mindere mate scheel kijken  loense (Venray), lonken: loenke (Jeuk, ... ), lonke (Tungelroy), lonkə (Schimmert), lônke (Herten (bij Roermond)), lônken (Stein), Bet: 1 - iets stiekem begluren om het te bezitten (ongunstig)  loonke (Mheer), Bet: een beetje of beter nog eventjes scheel zien.  loenken (Maaseik), Bet: loensch kijken.  loenken (Zolder), Bet: scheel kijken om te zien wat anderen willen verborgen houden, b.v. onder den rand van een hoed uitlonken.  lonken (Beringen), Bet: scheel kijken.  launken (Engelmanshoven), loengken (Zolder), loonken (Val-Meer), Bet: scheel naar iemand kijken.  lonken (Melveren), Bet: scheel zien.  lonken (Heusden), Bet: scheel, vies kijken.  loenken (Kuringen), Bet: schiel kieken.  lounken (Koersel), love kijken: love kieke (Kinrooi), met het rechtse oog naar het linkse kamizoolstasje (kijken): Zegsw.  mit `t rechs oug nao `t links kammezaolstesjke (Klimmen), met zijn linkeroog naar zijn rechtertas in(kijken): dee loert met zien linkeroug nao zien rechter des in (Wolder/Oud-Vroenhoven), met zijn linkse oog in zijn rechtse kamizoolsmaaltje kijken: Scherts.uitdr.  mèt zen lènks aug èn ze rechts kammezoeulsmèèlke kieke (Boorsem), met zijn rechtse oog in zijn linkse maal kijken: met z`n rèchse òug in z`n lénkse maal kieke (As), miemauwen: miemouwe (Neer), naar maastricht kijken: spottend  nô mestrich kie.ke (Borgloon), scheel kijken: cheil kieken (Reppel), kik scheel (Hoepertingen), schael kieke (Blerick, ... ), schael kiëke (Maasbree, ... ), schaeël kieke (Kaulille, ... ), scheal kiêke (Boekend), scheel kieke (Amby, ... ), scheel kieken (Eksel, ... ), scheel kiekken (Eksel), scheel kijken (Alken, ... ), scheèl kieken (Achel), scheêl kieken (Eksel), schēēl kīēkə (Gennep), schiejel kieke (Wellen), schijl kieëken (Achel), schië.l (kej.ke) (Hasselt), schië.l kie.ke (Borgloon), schië.l kiēke (Zolder), schoêl kiekken (Eksel), schè:l kieke (Meerlo), schèel kieken (Geistingen), schèl kîêkə (Venlo), schèèl kieke (Hechtel), schèèl kieken (Opglabbeek), schèèl kîêke (Tienray), schèèəl kiēke (Venray), schéél kīēke (Maasbree), schêl kieke (Genk), sjael kieke (Bilzen, ... ), sjael kiekə (Grevenbicht/Papenhoven), sjail kieke (Ell, ... ), sjaoël kieke (Bocholt), sjeel kieke (Boorsem, ... ), sjeel kiēke (Valkenburg), sjeel kiêke (Kanne), sjeeël kieke (Mheer), sjeil kieken (Born), sjeël kieke (Kunrade), sjeël kiekə (Wijnandsrade), sjeël kîeke (Kortessem), sjēēël kiĕkə (Nieuwenhagen), sji-el kieke (Vliermaal), sjiel kie-jke (Maaseik), sjieël ki-jke (Maaseik), sjieël kijke(n) (Maaseik), sjië.l kie.ke (Gors-Opleeuw), sjèel kieke (Gulpen), sjèl kiekə (Montfort), sjèèl ki-jke (Bree), sjèèl kie.kə (Kelpen), sjèèl kieke (Geulle), sjèèl kiekke (Zutendaal), sjèèl kijke (Bree), sjèèl kiêke (Kanne), sjèèl kīēkö (Stevensweert), sjèèl kīēkə (Heel), sjéél kieke (As, ... ), sjéél kiekə (Hulsberg, ... ), sjéél kiekən (Urmond), sjéél kīēkə (Meijel, ... ), sjéélkîêke (Swalmen), sjéəl kīēkə (Amstenrade), sjêel kiekë (Hoeselt, ... ), sjêl kieke (Hoeselt, ... ), sjêl kieken (Hoeselt), sjêêl kieke (Schimmert), sjêêl kīēkə (Heerlen), šēͅl ki.kə (Ingber), alle ze leehve is er mee gelachen en ze konnen er zelf niks aan doen  scheejel kieken is triestig (Peer), den is zao schael, dat ie mit zien linkeroeg in zien rechter boave-teske kan kieke  den kiekt schael (Oirlo), sj van meisje  sjeel kieke (Rekem), scheel loensen: sjael loense (Swalmen), scheel loeren: sjeel loerə (Maastricht), sjieël lore (s-Gravenvoeren), sjël lore (Gronsveld), scheel tonen: sjeele töne (Maastricht), scheel zien: schael zeen (Beek), scheel zeen (Montfort, ... ), scheel zien (Blerick, ... ), scheil zien (Kerkhoven), schejøl ziējøn (Kuringen), schijəl zien (Loksbergen), schɛl ze.n (Meeuwen), sjael zeen (Roermond), sjael zieë (Klimmen), sjail zeen (Roermond), sjeel zeen (Kinrooi), sjeel zien (Maastricht, ... ), sjeel ziø (Montzen), sjeèl zien (Eigenbilzen), sjeël zieë (Ten-Esschen/Weustenrade), sjèil zeen (Ittervoort), sjèèl zien (Eigenbilzen), sjéèl sieje (Wijlre), sjéél zeen (Kapel-in-t-Zand, ... ), sjéél ziejə (Vlijtingen), sjéél zien (Meijel), sjêel zin (Tongeren), skeel zien (Jeuk), lange e  sjèèl zien (Eigenbilzen), schele uil (zn.): sjèle uul (Stein), schelen: schaele (Weert), schaelen (Heerlerbaan/Kaumer), schealt (Eys), schèlə (Venlo), sjaele (Geleen, ... ), sjeale (Lutterade), sjeële (Kerkrade, ... ), sjēēëlə (Nieuwenhagen), sjèle (Merkelbeek), sjéélə (Brunssum, ... ), sjêêlə (Heerlen), šeͅalə (Eys) lonken (uitspraak en betekenis) [ZND 37 (1941)] || scheel || scheel kijken || scheel zien || Scheel zien: gebrek van de ogen waarbij de oogassen niet op een zelfde punt gericht kunnen worden (scheel zien, scheel kijken, loensen) [N 108 (2001)] || Scheel zien: gebrek van de ogen waarbij de oogassen niet op eenzelfde punt gericht kunnen worden (scheel zien, blieken, een bloem op het oog hebben). [N 84 (1981)] III-1-1
scheem liniaal: linijǭl (Ottersum), scheem: sxēm (Gennep, ... ), šēm (Tegelen  [(van beukehout)]  ) Metalen of houten plaatje om het produkt tijdens het draaien mee te polijsten. In L 163 verstond men onder de scheem een schepvormig instrument, geheel gemaakt van plaatijzer (het handvat eventueel omwikkeld met doek of pleister), waarmee men de bloempot op de draaischijf optrok, waarbij men van binnen de hand gebruikte en aan de buitenkant de scheem. In L 270 bedoelt men met de scheem een halfrond plaatje met gat, een vierkant of vierhoekig plaatje met gat (8 bij 8 tot 14 cm) en een plaatje met twee rechte en twee zwak gebogen bolle of holle kanten. Volgens de invuller worden deze zelden voor het optrekken van kleiwanden gebruikt, maar meestal om de buitenkant glad te maken en ook om ronding of holte te geven aan de binnenkant. Soms is het gereedschap van rubber vervaardigd. [N 49, 40; N 49, 41a; monogr.] II-8
scheen scheen: cheen (Baarlo, ... ), chiene (Neeroeteren), chén (Stein), chên (Neeroeteren), ich eͅm mən schēnə kapoͅt gəlūəpə (Halen), sche:n (Leunen), schee-en (Wellerlooi), scheejn (Kermt), scheen (Amstenrade, ... ), scheeën (Nuth/Aalbeek), schein (Amby, ... ), schenen (Ophoven), schēēn (Geulle, ... ), schēn (Loksbergen, ... ), schĕn (Eijsden), schie-en (Weert), schiejen (Vijlen), schiejn (Ubachsberg), schien (Heerlen, ... ), schieën (Afferden, ... ), schin (Gennep, ... ), schién (Weert), schīēn (Heerlerheide), schäën (Vaals), schè:n (Montzen), schèn (Epen, ... ), schèèn (Amby, ... ), sché:n (Arcen, ... ), schéne (Susteren), schên (Heer, ... ), schêên (Lottum, ... ), schîêën (Heerlen), sjcheen (Herten (bij Roermond)), sjeen (Amby, ... ), sjeēn (Maastricht), sjeien (Klimmen), sjein (Heugem, ... ), sjen (Val-Meer), sjeïn (Gronsveld), sjēēn (Asenray/Maalbroek, ... ), sjēēne (Houthem), sjējn (Mechelen), sjēn (Pey), sjĕĕn (Houthem), sje͂e͂n (Maastricht), sjie-e-n (Vijlen), sjieen (Doenrade, ... ), sjiehn (Heerlen), sjien (Simpelveld, ... ), sjieën (Heerlen), sjīējen (Eys), sjīēən (Bleijerheide), sjè:n (Mheer), sjèèn (Gulpen, ... ), sjên (Itteren, ... ), sjêên (Reuver), sjîənə (Baexem), sxen (Sint-Truiden, ... ), sxē.n (Lummen), sxējn (Hoepertingen), sxēn (Hamont, ... ), sxēnən (Zonhoven), sxēͅin (Gelinden), sxīən (Sint-Huibrechts-Lille), sè:n (Bree, ... ), šain (Eijsden), šchiĕn (Nieuwenhagen), šean (Klimmen), šeen (Amby, ... ), šeine (Bingelrade), šen (Maastricht), šēn (As, ... ), šēən (Merkelbeek), šēͅ:n (Opgrimbie), šēͅin (Vliermaal), šeͅjn (Bommershoven), šien (Brunssum, ... ), šieë:n (Terwinselen), šièn (Welten), šiən (Bilzen, ... ), šīnə (Rotem), šīən (Eys, ... ), ši̯en (Martenslinde), šjēēn (Buchten), šjien (Brunssum), šjí-ən (Wijlre), šän (Vijlen), šäən (Vaals), šè:n (Cadier, ... ), šèn (Sint-Geertruid), šèèn (Mechelen), šé:n (Bemelen, ... ), šén (Bunde, ... ), šénə (Meerssen), šéënĕ (Oirsbeek), šéənə (Hoensbroek), šên (Borgharen, ... ), ší-ən (Wijlre), ší:ən (Schaesberg, ... ), šín (Kerkrade, ... ), šíən (Eygelshoven, ... ), šɛ̄n (Rekem), ṣe:n (Sibbe/IJzeren), ṣên (Heer), z`n sche:nən stu:ətən (Tessenderlo), ∂šeen (Steyl), ∂šēēn (Heel), ∂šè:n (Noorbeek), ∂ší:ən (Bocholtz), Alleen mv.  šeene (Hunsel), Altijd mv.  šēnə (Reuver), Scheenbeen.  schīn (Heijen), Vgl. iemand tegen de [sxe:nen] stampen.  šēn (Linde), Voorkant van het been.  schin (Gennep), Voorkant van het onderbeen.  scheen (Merselo, ... ), schenenknook: šēͅ:nəknoək (Eupen) De scheen (voorste deel van het been). [ZND 06 (1924)] || de wreef (het gedeelte waar het voorste van het been in de voet overgaat) [ZND 29 (1938)] || ik heb mijn enkel stuk gestooten [ZND 01u (1924)] || kuit (van een been) [ZND 01 (1922)] || scheen [SGV (1914)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || scheen - welk gedeelte van het lichaam wordt er mee bedoeld? [DC 01 (1931)] || zijn enkel stuk stoten [ZND 01 (1922)] III-1-1
scheen van de asarm kinken: keŋǝ (Bocholt), loopvlak: lau̯p˱vlak (Echt), scheen: sxēn (America, ... ), sxɛ̄n (Sevenum), šin (Rotem), šiǝn (Klimmen), šēn (Boukoul, ... ), šē̜n (Teuven), šē̜ǝn (Lanklaar), šęi̯n (Opglabbeek), šęn (Montfort, ... ), šījǝn (Eygelshoven), (mv)  šęǝnǝ (Gronsveld), scheenas: šiǝnas (Swalmen), scheenstukken: šēnštø̜kǝ (Klimmen), schenkel: šeŋkǝl (Mechelen), šęi̯ŋkǝl (Maasmechelen), šęŋkǝl (Geulle), (mv)  šęi̯ŋkǝlǝ (Oirsbeek), slek: slęk (Tungelroy), šlęk (Klimmen), wreef: vri (Grathem) Het met ijzer versterkte uiteinde van de houten as waarmee de as in de naafholte steunt. [N 17, 55; N G, 49b] I-13
scheenbeschermer beenbeschermer: beenbeschermer (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]  , ... [Zwartberg, Waterschei]  [Winterslag, Waterschei]), bęjnbǝšɛrmǝr (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Maurits]), beenkap: bęjnkap (Geleen  [(Maurits)]   [Domaniale]), scheenbeschermer: scheenbeschermer (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Emma, Maurits]), šiǝnbǝšɛrmǝr (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Willem-Sophia]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]), šēnbǝšɛrmǝr (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Julia]  [Maurits]  [Maurits]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), šīnbǝšɛrmǝr (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), šīǝnbǝšɛrmǝr (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), meervoud  šiǝnbǝšɛrmǝš (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), scheenbreder: šiǝnbrēǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]), scheenkap: scheenkap (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Maurits]), šēnkap (Buchten  [(Maurits)]   [Eisden]), scheenlap: scheenlap (Lanklaar  [(Eisden)]   [Zolder]), sxēnlap (Zolder  [(Zolder)]   [Emma]), šiǝnlap (Heerlen  [(Emma)]   [Wilhelmina]), schenebeschermer: šīnǝbǝšɛrmǝr (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Eisden]) Bescherming voor het scheenbeen. Het dragen van deze beenkappen kan worden voorgeschreven in dikke lagen, in steile pijlers, bij het werken aan steendammen en bij het nabreken. [N 95, 885] II-5
scheepje voor de wierook navet (<fr.): navet (Jeuk), sauspannetje: saauspenke (Bocholt), scheepje: scheepke (Eksel, ... ), schefkə (Montzen), schieepke (Weert), schifje (Bocholtz), schipke (Kessel, ... ), schùpke (Sint-Truiden), sjeepke (Ell, ... ), sjepke (Opglabbeek), sjepkə (Meijel), sjiepke (Opoeteren), sjieëpke (Doenrade, ... ), sjipke (Baarlo, ... ), sjufke (Epen), sjupke (Nuth/Aalbeek, ... ), sjèpke (Boorsem), sjépke (Eigenbilzen), sjöpke (Mechelen-aan-de-Maas), schelp: schelp (Jeuk), schuitje: schuutje (Oirlo, ... ), sjtütsje (Kerkrade), sjuitsje (Geulle), sjuutje (Eys, ... ), sjuutsje (Beesel), sjuuëtje (Hoensbroek), sjŭŭtje (Nieuwenhagen), t sjütje (Nieuwenhagen), wierookpotje: t wirròukpùtsje (Tongeren), wierookpètsje (Eigenbilzen), wierookscheepje: wieouksjeepke (Maastricht), wierikscheepke (Venlo), wierokschipken (Neerpelt), wierookscheepke (Peer), wierouksjöpke (Klimmen), wierookschuitje: wieraoksjuutsje (Gulpen), wierookslepeltje: wierookslepelke (Linne), wierookspotje: wierookspètsje (Eigenbilzen), wieróekspùtsje (Sint-Truiden), wirōēkspəkkə (Loksbergen), wirroeekspətje (Jeuk), wierooksscheepje: (wierouks)sjeepke (Maastricht), wieroeksskèpke (Heers), wierouksjiëpke (Klimmen), wīrəks schøͅpkə (Venray), wierooksschuitje: wieroukssjuutsje (Valkenburg), wierookvlotje: wierookvlotje (Diepenbeek) Het scheepje waarin de wierookkorrels worden bewaard [scheepke, schipke, schuitje, sjuutje?]. [N 96B (1989)] III-3-3