e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
schepemmer houteren emmers: hǫwtǝrǝn ɛmǝrs (Sevenum), schuplepel: sxøplēpǝl (Ospel) Met een schepemmer brengt men na het aan-trappen nog eens water over de specie heen. [I, 104g] II-4
schepkist bak: bak (Alken, ... ), duivelskist: divǝlskest (As, ... ), dy.vǝlskest (Bocholt), dyvǝlskes (Kanne, ... ), dȳ.vǝlskest (Houthalen), dī.vǝlskist (As, ... ), kas: kas (Haren), kist: kes (Hoeselt), kīǝs (Groot-Gelmen, ... ), meelkist: mēǝlkīǝs (Berlingen, ... ), mę̄.lkes (Kanne), mę̄lkes (Beverst), mę̄lkis (Munsterbilzen), mīǝlkest (Zonhoven), mīǝlkis (Godschei), mīǝlkīs (Diepenbeek), molenkist: mø̄jlǝkīǝs (Berlingen), mouw: mő̜w (Bommershoven, ... ), schepkist: šø̜pkes (Mal), šępkis (Bilzen) De kist waarin de molenaar het schepmeel verzamelde. Het woordtype duivelskist was een schertsende benaming waarmee werd gesuggereerd dat de molenaar de inhoud van de kist op oneerlijke wijze had verkregen. [Jan 273; Coe 257; Grof 293; JG 1a; JG 1b; monogr.] II-3
schepkorf kieps: kips (Asenray / Maalbroek), korf: kø̜rǝf (Sint-Truiden), schepkieps: sxø̜pkips (Venray), schepkorf: schepkorf (Kerkhoven, ... ), sxyǝ.pkø̄rf (Diepenbeek), sxøpkø̜rf (Heerlen), sxøpkø̜rǝf (Houthalen), sxø̜pkørf (Maaseik), sxø̜pkø̜rf (Horst, ... ), sxø̜pkø̜rǝf (Weert), sxɛpkɛrf (Hasselt), šøpkørf (Stein), šøpkø̜rf (Peij), šøpkø̜rǝf (Meijel), šø̜pkorf (Asenray / Maalbroek, ... ), šø̜pkø̜rf (Beek, ... ), šø̜pkǫrf (Born, ... ), šɛpkø̜rf (Maasmechelen), stootkorf: štuǝtkø̜rf (Heerlen), vaatkaar: vǭtkǭr (Genk), vaatkorf: vę̄tkɛrǝf (Zepperen), vangkorf: vangkorf (Neer, ... ), vaŋkørf (Dilsen), vaŋkø̜rf (Beek, ... ), zwermkieps: zwērmkips (Wellerlooi), zwɛrmkips (Asenray / Maalbroek, ... ), zwɛ̄rǝmkips (Meijel), zwermkorf: zwermkorf (Kerkhoven), žwɛrǝmkø̄rǝf (Montzen) Klein, breed korfje zonder vlieggat waarmee men de zwerm vangt. In de kop is meestal een stalen ring of een touwtje bevestigd waar de duim door gestoken kan worden en waarmee het korfje eventueel aan een tak gehangen kan worden. [N 63, 84b; N 63, 3g; N 63, 2b; monogr.] II-6
schepmeel scheploon: šęplūǝ.n (Ittervoort), schepmeel: skø̜pmēǝl (Groot-Gelmen), sxø̜pmeǝl (Herk-de-Stad, ... ), sxø̜pmēǝl (Ordingen, ... ), šø̜pmē.l (Kanne, ... ), šø̜pmę̄.l (As, ... ), šępmę̄.l (As, ... ), stubmeel: stø.pmeǝl (Alt-Hoeselt, ... ) De hoeveelheid meel die de molenaar mocht scheppen. In Belgisch Limburg maakten slechts weinig informanten onderscheid tussen stofmeel en schepmeel. De meeste molenaars telden beide samen, zodat ze één grotere hoeveelheid kregen die ze voor zichzelf mochten afhouden. De overkoepelende benaming was in zoɛn geval stubmeel. Het woordtype stubmeel komt behalve in dit lemma dan ook voor in het lemma ɛstuifmeel, stofmeelɛ.' [Vds 169; Jan 270; Coe 252; Grof 291] II-3
schepnet schepzak: schùpzák (Zolder) Schepnet. III-3-2
scheppen kool vortscheppen: koal vutšøpǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), molderen: mōldǝrǝ (Voerendaal), molseren: mǫlsǝrǝ (Gutschoven  [(8 kg/100)]  ), mǫwšǝlǝ (Hoensbroek), molsteren: mōlstǝrǝ (Rothem), mǫ.lstǝrǝ (Sint-Lambrechts-Herk), mǫlstǝrǝ (Alt-Hoeselt, ... ), mǭlštǝrǝ (Eijsden), molteren: m ̇ōljtǝrǝ (Sittard), moljtǝrǝ (Einighausen), moltǝrǝ (Eupen, ... ), mowtǝrǝ (Eupen), møltǝrǝ (Herten), mø̜ltǝrǝ (Neeritter, ... ), mǫltǝrǝ (Heerlen, ... ), mǫwljtjǝrǝ (Sittard), smøldǝrǝ (Hoensbroek), opscheppen: opsxøpǝ (Eisden  [(Eisden)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), scheppen: cheppe (Bilzen, ... ), cheupphe (Hoeselt), chĕppe (Rutten), chĕppen (Beverst), chuppe (Zichen-Zussen-Bolder), chuppen (Hoeselt, ... ), chèppe (Genk, ... ), chèppen (Riksingen), chêppe (Opoeteren), chəppe (Sint-Huibrechts-Hern), chəppen (Rotem), chəppən (Hoeselt), schaippe (Spalbeek), scheiipe (Wijer), schepfen (Sint-Lambrechts-Herk), scheppe (Groot-Gelmen, ... ), scheppen (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]  , ... [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden] ), scheppə (Beverst, ... ), schepən (Peer), scheupe (Borgloon, ... ), scheupen (Werm), scheuppe (Borlo), scheuppen (Kuttekoven, ... ), scheuəpe (Gingelom), schĕppe (Beverst), schĕpə (Zichen-Zussen-Bolder), schoeuppe (Sint-Truiden), schoppə (Sint-Truiden), schuepen (Oostham), schueppen (Hechtel), schuippen (Lommel), schujpe (Koninksem), schuppe (Halen, ... ), schuppen (Bocholt, ... ), schuppə (Sint-Truiden), schuəpen (Melveren), schuəppe (Meldert), schŭppen (Houthalen, ... ), schèpe (Kortessem), schèppe (Berbroek, ... ), schèppen (Neeroeteren, ... ), schéppe (Bevingen), schêppe (Mopertingen), schöpen (Kleine-Brogel), schöppe (Eupen, ... ), schöppə (Eynatten, ... ), schöpə (Sint-Truiden), schø.ppə (Koersel), schøppə (Beverlo), schøpə (Borgloon, ... ), schø͂ͅppən (Zonhoven), schøͅpən (Hamont), schûppe (Kuringen), schəpe (Stevoort, ... ), schəppe (Halen, ... ), schəppen (As, ... ), schəppə (Beverlo, ... ), schəpə (Beringen, ... ), schəupen (Rekem), schɛppen (Lommel), schɛppə (Herk-de-Stad), sheppen (Stokkem), shøpə (Hoepertingen), sjappə (Opitter), sjeppe (Bilzen, ... ), sjeupen (Vlijtingen), sjĕppe (Genoelselderen), sjueppen (Koninksem), sjueupe (Millen), sjuppe (Gelieren/Bret, ... ), sjŭppe (Vroenhoven), sjèppen (Eigenbilzen), sjéppe (Eisden), sjêûpe (Riemst), sjöppe (Maastricht), sjöppen (Widooie), sjûppe (Rekem), sjəppe (Meeuwen, ... ), sjɛppen (Lanaken), skeppen (Bree), skepə (Veulen), skuppe (Sint-Truiden), skøͅpə (Paal), skəpə (Gelinden, ... ), sxôppə (Heers), sxøpǝ (Hamont  [(Eisden)]  , ... [Eisden]  [Zwartberg]  [Zwartberg, Eisden]), sxøpə (Meldert), sxøpən (Koersel), sxø̜pǝ (Alken, ... ), sxø̜pǝn (Heppen, ... ), sxøͅpən (Helchteren, ... ), sxəpə (Herk-de-Stad), sxəpən (Eksel, ... ), sxɛpǝ (Lauw, ... [Zwartberg, Waterschei]), šeppen (Diepenbeek), šeppə (Meeuwen), šepə (Gerdingen, ... ), šepən (Opglabbeek), šeͅpə (Bilzen, ... ), šoepə (Rekem), šyppe (Zichen-Zussen-Bolder), šäppə (Genk), šöppə (Kanne), šöpə (Hees, ... ), šø.pa (Tongeren), šø.pə (Montzen), šøpə (Alt-Hoeselt, ... ), šøpən (Kerkrade, ... ), šø͂ͅppə (Lanaken), šø͂ͅpə (Mechelen-aan-de-Maas), šøͅpə (Beverst), šøͅpən (Diepenbeek), šəppə (Kortessem, ... ), šəpə (Berg, ... ), ṣɛppə (Neerglabbeek), žəpə (Maaseik), šø.pǝ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Emma, Maurits]), šøpǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Willem-Sophia]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Julia]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Maurits]  [Laura, Julia]  [Domaniale]  [Maurits]  [Maurits]  [Domaniale, Wilhelmina]), šøpǝn (Rekem  [(Zwartberg / Eisden)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), šø̜pǝ (As, ...  [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Eisden]  [Emma]  [Maurits] ), šępǝ (As, ... ), šɛpǝ (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Eisden]), B.v. van water opscheppen.  ṣəppə (Hoensbroek), Bet: creëren.  skoͅ:pə (Mielen-boven-Aalst), Bet: opscheppen.  skəpə (Mielen-boven-Aalst), Maar wel schebde en geschept !!  fètte (Spalbeek), schuppen: šøpǝ (Kelmis), tappen: tapǝ (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), te diep in de zak kijken: tǝ dē.p˱ en dǝ zak ki.kǝ (Kanne), te diep in de zak scheppen: tǝ dē.p˱ en dǝ zak šø̜pǝ (Kanne), te diep scheppen: tǝ di.p šø̜pǝ (Lauw, ... ), tǝ dē.p šø̜pǝ (Kanne, ... ), te veel scheppen: tǝ vø̜̄.l šø̜pǝ (Lanaken), te veel uithalen: tǝ vø̜̄.l ǫ.wthǭ.lǝ (Sluizen) Het opscheppen van het gewonnen erts. [monogr.] || Maalloon scheppen met behulp van de schep. Het aantal kiloɛs dat per 100 kg mocht worden geschept, is, voorzover opgegeven, achter de betrokken plaatsnummers vermeld. Zie ook het lemma ɛmaalloon, maalgeldɛ. In l 270 was het scheppen tot rond 1910 gebruikelijk.' [N O, 38i; JG 1b; Vds 170; Jan 268; Coe 253; Coe 256; monogr.; A 42A, 48] || scheppen [ZND 25 (1937)], [ZND A1 (1940sq)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Stenen of kolen met de schop laden. [N 95, 503; N 95, 501; N 95, 202; monogr.; Vwo 682; Vwo 768] II-3, II-4, II-5, III-1-2
schepper schepper: sxɛpǝr (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Winterslag, Waterschei]), šø̜pǝr (Diepenbeek) Arbeider die met de schop kolen of stenen laadt in mijnwagens, schudgoten of op transportbanden. [Vwo 683] || Molenaar die teveel schept. [Vds 171] II-3, II-5
schepring oog: ǫwx (Thorn), ring: reŋk (Thorn), schuppenrek: sxø̜pǝrɛk (Weert) Het oog waarin de schep na gebruik werd opgehangen. [N O, 38k] II-3
schepzak maatzak: māt˲zak (Neeritter, ... ), schepzak: schepzak (Hasselt), sxøpzak (Heerlen), sxępzak (Neeritter), waagzak: wǭx˲zak (Mechelen) De zak waarmee alle andere meelzakken op het juiste gewicht worden gebracht. [N O, 38m] || Zak bevestigd aan een lange stok om moeilijk te vangen zwermen te pakken. De zak wordt door een soort schaar opengehouden en is met een afhangend touw te sluiten. [N 63, 86c] II-3, II-6
scheren de baard afdoen: (de bard afdoe) (Welkenraedt), de bārd āfdūən (Linde), de board aafdōēn (Eksel), de ket scheren: dǝ kęt šē̜rǝ (Eupen), opspannen: opšpanǝ (Beringe), opzetten: upzętǝ (Loksbergen), rasieren (du.): rasère (Eupen), raz(i)ere (Kerkrade), raz(i)re (Kerkrade), razēre (Montzen, ... ), scheren: cheren (Niel-bij-As), chēͅrə (Kinrooi), dich sjère (Eigenbilzen), mich sjêre (Hoeselt), schaer (Sevenum), schaere (Blerick, ... ), schaeren (Schaesberg), scheare (Wahlwiller), schearen (Arcen, ... ), scheere (Eisden), scheeren (Eksel), scheerə (Loksbergen), scheeëre (Mielen-boven-Aalst), scheire (Laar, ... ), scher (Leveroy), schere (Eupen, ... ), scheren (Eksel, ... ), schēējərə (Kermt), schēre (Genk, ... ), schērə (Sint-Truiden, ... ), schēàre (Montzen), schēͅərən (Peer), schĕren (Sint-Truiden), schie-je-re (Wellen), schiere (Alken), schiēͅrən (Zonhoven), schijren (Houthalen), schijrə (Kuringen), schiëre (Zonhoven), schäre (Gulpen, ... ), schè-re (Wellen), schère (Bilzen, ... ), schèren (Achel, ... ), schèère (Gennep, ... ), schèèren (Hechtel), schéére (Boekend, ... ), schêire (Lanaken), schêre (Ophoven), schîərə (Loksbergen), she-aire (Baarlo), shēre (Eigenbilzen), shi.rə (Borgloon), shīrə (Borgloon), sjaer (Beesel, ... ), sjaere (Geleen, ... ), sjaire (Roosteren, ... ), sjeare (Nieuwenhagen), sjeere (Meerssen), sjeeère (Mheer), sjeire (Amby), sjejren (Diepenbeek), sjere (Heerlen, ... ), sjeër (Gronsveld), sjēre (Maasbracht), sjēren (Ophoven), sjĕĕre (Puth), sjiëre (Vliermaal), sjore (Baarlo), sjère (Beesel, ... ), sjère (zich -) (Zutendaal), sjèren (Echt/Gebroek), sjèèr (Helden/Everlo), sjèère (As, ... ), sjéére (Meijel), sjê-ere (Kanne), sjê:re (Baexem), sjêre (Thorn), sjêêren (Neeroeteren), skere (Jeuk), sxērə (Hout-Blerick, ... ), sxēərn (Tessenderlo), sxēͅrən (Sint-Huibrechts-Lille), sxēͅərə (Hamont), sxeͅrə (Hamont), sxeͅərə (Niel-bij-St.-Truiden), sxi.jrə (Hoepertingen), sxierə (Gelinden), sxiərə (Loksbergen, ... ), sxīrə (Schinveld), sxū.n (Lummen), sxärən (Lommel), sxērǝ (Eupen), sèāre (Montzen, ... ), še.ərə (Eupen, ... ), šeeërë (Lanklaar), šeiərə (Eys), šē.rə (Maastricht), šēr (Voerendaal), šērə (Maastricht, ... ), šērən (Bocholt, ... ), šēərə (Meeswijk), šēͅra (Koninksem), šēͅrə (Bilzen, ... ), šeͅ:rə (Rekem, ... ), šeͅrə (Molenbeersel), šiēͅrə (Vliermaal), šiJrə (Bommershoven), šīrə (Rotem), šärən (Linde), šɛ.rə (Meeuwen), šɛirə (Grote-Spouwen), šɛ̄:Rə (Kinrooi), zech sjèère (Riemst, ... ), zich sjeere (Rekem), zich sjēēre (Veldwezelt), zich sjiere (Maaseik), zich sjieëre (Maaseik), zich sjèère (Kanne), zich sjêerë (Tongeren), zən ägə sxä:rən (Lommel), žèrə (Vaals), óech sjië.re (Gors-Opleeuw), šērǝ (Stramproy), De miejehste mannen scheren iederen daag hunne baard.  scheren (Peer), Evt. sjère.  zeech sjeire (s-Gravenvoeren), lange è  sjâre (Limbricht), Sjaere, sjoër, gesjoëre.  zich sjaere (Bilzen), Spelling: <`> = sjwa.  schae:re (Kaulille), sjaere (Bocholt) De opstaande of uitstekende draden of haren van een weefsel gelijk afsnijden door middel van grote handscharen of machinale scharen. [N 39, 146c] || Draden uitspannen tussen het toestel waarmee gedraaid werd en de haak van het toestel daartegenover. [N 48, 52a] || Het kettinggaren op het scheerraam ordenen tot een ketting. Zie afb. 61. [N 39, 54a] || scheren [DC 38 (1964)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || scheren [inf.] [ZND 06 (1924)] || Zich scheren. De baardharen afscheren [scheren, raser, rasieren] [N 114 (2002)] II-7, III-1-3