e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
schilddak dak bet twee gebroken hoeken: dak˱ bǝ twiǝ gǝbrōkǝ hukǝ (Halen), dak bet vier kanten: dǭk˱ bǝ vījǝr kãntǝ (Opheers), dak met twee schilden: dāk met twiǝ šeldǝ (Stevensweert), diamanten kap: dijamantǝ kap (Lommel), dubbel kruisdak: døbǝl krø̜s˱dāk (Maaseik), frans dak: frans˱ dǭk (Sint-Truiden), gebroken dak: gǝbrǭkǝ dāk (Oirsbeek), gebroken gevel: gǝbruǝkǝ gjē̜vǝl (Romershoven), gebroken kap: gǝbrōkǝ kap (Neeritter), gǝbrǭkǝ kap (Tegelen), geveldak: gēǝvǝldāk (Lummen), groot schilddak: gruwǝt sxilt˲dak (Zelem), grōt šelt˲dǭk (Eigenbilzen), grote noordhoek: grāǝtǝ nǫrthuk (Vliermaal), kapdak met twee koppen: kap˱dak męt [twee] kęp (Opglabbeek), noorddak: nōrt˲dak (Leopoldsburg, ... ), nūrt˲dāǝk (Rotem), nű̄rt˲dāk (Bree), piramide: pe ̞rǝmidǝ, pø ̞rǝmidǝ (Bilzen), schilddak: sxelt˱dak (Achel, ... ), sxelt˱dāk (Neerpelt), sxilt˲dak (Zelem), sxēlt˲dak (Donk), šeltj˲dāk (Nunhem, ... ), šelt˱dāk (Geulle, ... ), šelt˲dak (Meijel), šelš˱dāk (Bocholt), šilt˱dak (Maasmechelen), šilt˱dāk (Grathem), šilt˲dǭk (Diepenbeek), šølt˱dak (Waterloos), šēlt˱dāk (Rekem), schoordak: šōrdāk (Eisden), tentdak: tɛnt˱dāk (Geleen, ... ), walmdak: walǝmdak (Beringen, ... ), wolfsdak: wǫ ̞lǝfs˱dak (Paal) Dak bestaande uit vier schilden. Een schilddak kent dus geen topgevels. Zie ook afb. 48a-b. [N 4A, 24a; div.] II-9
schilder aanstrijker: āštrīkǝr (Eupen), āštrīxǝr (Bleijerheide, ... ), maalder: miǝldǝr (Baelen), maler: miǝlǝr (Epen), mālǝr (Aubel), mōlǝr (Lontzen), pinselkweller: pinzǝlkwęǝlǝr (Kerkrade, ... ), schildenaar: šeljǝnē̜r (Oirsbeek), schilder: sxeldǝr (Arcen, ... ), sxeljdǝr (Zonhoven), sxelǝr (Helchteren, ... ), sxildǝr (Alken, ... ), sxiljǝr (Hasselt), sxølǝr (Eversel), sxęldǝr (Bocholt, ... ), sxęlǝr (Peer), šeldǝr (Beek, ... ), šeljǝr (Grathem, ... ), šelǝr (As, ... ), šildǝr (Tongeren), šiǝlǝr (Val-Meer), šęldǝr (Bree, ... ), šęlǝr (Neerglabbeek, ... ), šīldǝr (Kortessem), šɛ ̞ldǝr (Vroenhoven), schilderaar: šelǝrɛ̄r (Genk), verver: vęrvǝr (Diepenbeek, ... ), vɛ ̞rvǝr (Stokkem), vɛrvǝr (Diepenbeek, ... ), vɛrǝvǝr (Gulpen, ... ), vɛ̄rvǝr (Castenray, ... ), vɛ̄rǝvǝr (Meijel) Iemand die van schilderen zijn beroep maakt. Bij het 'technisch schilderen', het bedekken van oppervlakten met verf ter conservering en kleurgeving, onderscheidt men de huis-, decoratie- en rijtuigschilder. In L 210 plaatste de huisschilder bij de bouw van een nieuw huis ook de ruiten. [Wi 51; L 44, 21b; N 67, 98a; monogr.] II-9
schilderen, verven aanstrijken: ānštrīkǝ (Valkenburg), āstrīxǝ (Bleijerheide, ... ), āštrīkǝ (Rimburg), ɛnstrikǝ (Gennep, ... ), het verfwerk doen: ǝt ˲vęrǝfwęrǝk˱ dōn (Klimmen), in de verf zetten: en dǝ vɛrǝf ˲zętǝ (Maasbree), opschilderen: ǫpšeldǝrǝ (Buchten), opverven: op˲vɛrǝvǝ (Noorbeek, ... ), op˲vɛ̄rǝvǝ (Meijel, ... ), ǫp˲vęrǝvǝ (Heel), pinselen: pinzǝlǝ (Castenray  [(id)]  , ... ), schilderen: šeldǝrǝ (Heerlen, ... ), šeljǝrǝ (Schinnen), strijken: štrīkǝ (Klimmen), verven: vervǝ (Montfort), vrɛ̄vǝ (Buggenum), vø̜rvǝ (Horst), vē̜rvǝ (Afferden, ... ), vęrvǝ (Beegden, ... ), vɛrvǝ (Amby, ... ), vɛrǝvǝ (Eys, ... ), vɛ̄rvǝ (Leunen) Het oppervlak van voorwerpen ter conservering en kleurgeving bedekken met verf. [S 39; N 67, 64a; monogr.] II-9
schilderij beeld: bild (Kerkrade, ... ), e sjönn bild (Rimburg), ing schoen bild (Schaesberg), Karte 38.  Bild (Baelen, ... ), bild (d.): bēlt (Montzen), gemlde (du.): gemielde (Heerlen), jə`møͅldə (Gemmenich), jə`mɛldə (Gemmenich), jə`mɛ̄:ldə (Gemmenich), Karte 38.  Gemälde (Eupen, ... ), gemèlde (d.): gəmēldə (Montzen), hemd: ein sjoon hêmp (Reuver), kader: Nu moest ich ene schone kader hebben voor aan de muur te hangen.  kàdər (Niel-bij-St.-Truiden), schild: chältt (Aubel), e sjun sjild (Simpelveld), e sjun sjilt (Mechelen), e sjŭn sjild (Eys), ĕĕn sjōan sjiljdj (Schinveld), schild (Klimmen, ... ), schilt (Zonhoven), sjild (Eys, ... ), sjildj (Schinveld), sjilt (Mechelen), sjiltj (Sittard, ... ), sxilt (Wellen), šelt (Simpelveld, ... ), šē.lt (Sint-Martens-Voeren, ... ), šeͅlt (Montzen), šīlt (Montzen), šø͂ͅlt (Riksingen), Karte 38.  schild/Schild m. (Aubel, ... ), schild/Schild n. (Gemmenich, ... ), We hebben een schildje meegebracht bij de dom van Keulen op, voor aan de muur te hangen.  scheltšə (Niel-bij-St.-Truiden), Z.o. sjilderij.  sjield (Kortessem), schilderij: (šjijjerie) (Brunssum), .. schoen schilderie (Maasbree), childerie (Baarlo), een schooən schillerie (Swalmen), een sjoan sjiljerie (Posterholt), een sjâôn sjilderie (Meerssen), ein schaon schilderie (Mheer), ein schoan schilderie (Blerick), ein schoin schilderie (Echt/Gebroek, ... ), ein schoin schilderij (Nederweert), ein schoin schildrie (Dieteren), ein schon schilderej (Oirlo), ein schooan schilderie (Lutterade), ein schoon schilderie (Genooi/Ohé, ... ), ein schoon schiljerie (Sint-Odiliënberg), ein schoän schilderie (Grubbenvorst), ein schoën schildrie (Venlo), ein sjoain sjilderie (Grevenbicht/Papenhoven), ein sjoean sjilderie (Heel, ... ), ein sjoin sjilderie (Berg-en-Terblijt, ... ), ein sjooen sjilderie (Doenrade), ein sjoon sjilderie (Einighausen, ... ), ein sjoon sjiljerie (Schinnen), ein sjoàn sjilderei (Valkenburg), ein sjôôn sjilderie (Beegden, ... ), en fein sjilderie (Heek), en schon schildereej (Leunen, ... ), en schon schilderĕĕj (Lottum, ... ), en schonne schilderij (Meterik), en schŏan schildereij (Wellerlooi), en schŏan schilderij (Well), en shoean sh. (Banholt), en sjoen sjilderij (Limmel), en sjoin sjilderie (Heek), en sjooene sjilderie (Susteren), en šjoen šjiljerie (Brunssum), eng schön schilderei (Epen), in schoon schiljerie (Oirsbeek), ing schoen schildereej (Heerlen), ing schoen schilderij (Schaesberg), ing sjoon sjilderie (Vijlen), ĭn schŏn schĭlderĭ-j (Swolgen), scchilderij (Oostham), scchilderüe (Hamont), schaelderei (Moelingen), schelderei (Eupen), schelderèi (Eupen), schelderêj (Baelen), scheldərei (Hamont), schellerij (Val-Meer), schiderij (Well), schielderae (Hasselt), schielderèè (Hasselt), schilderae (Beringen), schilderai (Bilzen), schildereej (Leunen, ... ), schilderei (Landen, ... ), schildereij (Wellerlooi), schilderej (Heijen, ... ), schilderĕĕj (Afferden, ... ), schilderie (Belfeld, ... ), schilderij (Amby, ... ), schilderrĕĕj (Venray), schilderèj (Blitterswijck), schildrej (Maaseik), schildrie (Bree, ... ), schiljerie (Bingelrade, ... ), schillerei (Diepenbeek, ... ), schillerie (As, ... ), schilərej (Zonhoven), schĭlderi-j (Swolgen), schoon schiljerie (Bingelrade), schèlderei (Heer), schöldrie (Beesel), shilderiej (Banholt), shilderij (Banholt), sjelderie (Steyl), sjeldriej, sjildriej, sjilderiej (Swalmen), sjijerie (Einighausen), sjil-de-riej (Vijlen), sjil-dê-rij (Widooie), sjild`rie (Bocholt), sjilderej (Heerlen), sjilderie (Beegden, ... ), sjilderij (Bocholtz, ... ), sjilderĭĕ (Reuver), sjildrie (Herten (bij Roermond), ... ), sjildriej (Swalmen), sjildrèj (Panningen), sjiledriej (Swalmen), sjiljerie (Posterholt, ... ), sjiljeriej (Schinveld, ... ), sjillerie (Asenray/Maalbroek), sjillerij (Genk), sjillërij (Hoeselt), sjoen sjèldrij (Sint-Pieter), sjèlderiij (Maastricht), sjèlderijj (Maastricht), sjèldrij (Sint-Pieter), sjêldery (Gronsveld, ... ), sjïldërai (Tongeren, ... ), sxeldəreͅi̯ (Hamont, ... ), sxeləreͅi̯ (Heusden, ... ), sxeͅldeͅreͅi̯ (Peer), sxeͅldərɛi̯ (Sint-Huibrechts-Lille), sxildərēͅ (Tessenderlo), sxilərēͅ.i̯ (Zonhoven), šeldri (Tungelroy), šeldəreͅi̯ (Amby, ... ), šeldəri (Ophoven), šeldərii̯ (s-Gravenvoeren), šeldərī (Molenbeersel), šeldərōi̯ (Zichen-Zussen-Bolder), šeldərɛi̯ (Rekem), šeldər‧ii̯ (\'s-Gravenvoeren), šeldər‧ɛi̯ (Opgrimbie), šeləri (Meeuwen, ... ), šeləroͅi̯ (Val-Meer), šeͅldr‧ēͅi̯ (Maastricht), šeͅldəreͅi̯ (Eupen, ... ), šildərai̯ (Martenslinde), šildərāi̯ (Bilzen), šildəreͅi̯ (Lanklaar, ... ), šildərie (Roermond, ... ), šildərī (Neeroeteren), šildərɛ̄i̯ (Bommershoven), šiləreͅi̯ (Genk), šiləri (Meeuwen), šilərɛ̄ (Koninksem), šjiljerie (Brunssum), šøi̯ldəri (Rotem), un choēn childerie (Baarlo), èn mŏje schilderij (Gennep), èn schon schilderej (Blitterswijck), èn schŏŏn schilderĕĕj (Merselo), ’n schonne schilderij (Arcen), ’n sjoen sjilderij (Borgharen), ⁄n schoen schilderie (Belfeld), ⁄n schoen schilderij (Amby, ... ), ⁄n schoen schèlderei (Heer), ⁄n schon schilderĕĕj (Afferden), ⁄n sjoeen sjilderei (Helden/Everlo), ⁄n sjon sjilderie (Gulpen), ⁄n sjoon sjillerie (Asenray/Maalbroek), ⁄n sjōēn sjildrèj (Panningen), Afl. sub schilder.  scheldəreͅi (Lommel), Afl. sub schilderen.  schil`lerij (Zonhoven), schilderij (Meeswijk), Dei shullerij ès jus ne foto, zo krek hèèf dè dat gedwùn.  shullerij (Eigenbilzen), Dzje zèè.t krèk n schielderèè: Je bent precies n schilderij, d.i. je bent te dik geschminkt.  schielderèè (Hasselt), i-klank  en schon schilderij (Horst), schilder(i)j (Horst), Karte 38.  schilderij (Bocholtz, ... ), NB schu.lteke: (volkst.) schilderijtje, ingelijst prentje of plaatje.  schullerei (Zolder), nieuw  šeldəreͅi̯ (Kanne), Opm. Duitse sch.  schilderie (Montfort), Opm. ei ligt tussen ei en ie.  schilderei (Epen), Opm. uitspraak als in Echt.  ein sjaòn sjildrie (Herten (bij Roermond)), oud  šeldərōi̯ (Kanne), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.  ein schôan schilderie (Stevensweert), ein sjōōan sjilderie (Buchten), ps. de e staat subscript geschreven en is omgespeld in: ë.  in schoeën schilderie (Sevenum), Sub kader: een sjilderi-j in ene kader.  sjilderi-j (Uikhoven), Sub SCHILDEREN.  sjilderie, sjiljerie (Posterholt), tableau (fr.): tábloͅu̯ (Sint-Truiden), Ben Baerten mok sjaftëg sjoon tabbloos: Ben Baerten maakt geweldige mooie schilderijen.  tabbló (Hoeselt), Fr. tableau  tableu (Hasselt), Fr. tableau.  tableu (Hasselt), Gg. schilderij.  tablo.uw (Gingelom), Hij deed hun enen tableau cadeau met hunnen trouw.  tablō (Meeswijk), Karte 38.  tableau (Henri-Chapelle, ... ), NB pag. 207: schildere: 1. Schilderen.  tablou (Sint-Truiden) 1. Schilderij. || 1. Schilderij: ingelijst schilderstuk of prent. || [Schilderij]. || Beeld, plaat, prent, schilderij, foto. || Doek (schilderij). || Gemälde, Bilder in Rahmen. || Gemälde. || Jemälde: Gemälde. || Jemäälde: = jemälde [Gemälde]. || Jemölde: = jemälde [Gemälde]. || Kader: 2. Schilderij. || prent [SGV (1914)] || Schild: *Afbeelding met kader rond die tegen de muur hangt. || schilderij [SGV (1914)], [ZND 06 (1924)] || schilderij, muurplaat || Schilderij. [Willems (1885)] || Schilderij: b) ingelijste plaat, prent. || Schildje: Schilderijtje of foto van een gezicht, uit een streek of stad. || schoone [een ~ schilderij] [SGV (1914)] || Tableau. || Tableau: 2. Schilderij. III-2-1, III-3-2
schilderij add. gravure: Aan de muur hangt een gravuur bij den Eifeltoren op.  gəravyr (Niel-bij-St.-Truiden) Gravuur: Reproduktie van een schilderij; foto of schilderij van een landstreek, of stadsgedeelte. III-3-2
schildersbedrijf, -ambacht aanstrijkergeschäft: āštrīxǝrjǝšɛf (Kerkrade), afwerkbedrijf: āfwęrǝk˱bǝdri.f (Maasbree), ambacht: ambax (Klimmen), bedrijf: bedrijf (Houthalen), bǝdrif (Meijel), bǝdrīf (Gulpen, ... ), de zaak: dǝ zōk (Jeuk), geschäft: gǝšɛf (Klimmen), het vak: ǝt ˲vak (Klimmen), schildersambacht: šeldǝrs˱ambax (Heerlen, ... ), schildersbedrijf: šeldǝrs˱bǝdrīf (Buchten, ... ), schildersvak: šeldǝrs˲vak (Gulpen, ... ), ververij: vɛ̄rvǝrej (Ottersum) [N 67, 99d] II-9
schildersgereedschap gereedschap: gǝręjtšap (Klimmen), gerei: gǝręj (Gulpen, ... ), geschier: gǝšīr (Heerlen), gǝšīǝr (Klimmen), getuig: gǝtȳx (Gulpen, ... ), materiaal: matērijǭl (Jeuk) Algemene benaming voor het gereedschap dat door de schilder wordt gebruikt. [N 67, 99e] II-9
schilderskam gummi kam: gømi kam (Klimmen  [(meervoud: gømi kɛm)]  ), houtkam: hōtkamp (Heerlen), houtkleurkam: hǫwtklø̄ǝrkam (Herten  [(meervoud: hǫwtklø̄ǝrkɛm)]  ), imitatiekam: imitāsikamp (Maasbree), kam: kam (Meijel), kamp (Diepenbeek, ... ), kam voor eik te zetten: kam vør ājk tǝ zɛtǝ (Tessenderlo), kleurkam: klø̄rkam (Meijel), maserkam: māzǝrkamp (Kerkrade  [(stalen kam)]  ), rubber kam: røbǝr kamp (Herten), schilderskam: sxeldǝrskam (Tessenderlo), šeldǝrskamp (Buchten, ... ), šeldǝškamp (Klimmen), stalen kam: stǭlǝ kam (Ottersum), štǭlǝ kam (Klimmen  [(ook gebruikt voor andere versieringstechnieken: dus niet alleen voor houtimitatie)]  ), štǭlǝ kamp (Herten) Grofgetande kam van staal, kurk of rubber die onder meer wordt gebruikt bij het imiteren van hout. Zie ook afb. 99. [N 67, 59] II-9
schilderskiel hemd: hē̜mptj (Herten), kiel: kēl (Kerkrade, ... ), kīl (Diepenbeek), lange witte kiel: laŋǝ wetǝ kēl (Heel, ... ), schildershemd: sxeldǝrshɛmt (Ottersum), schilderskiel: sxeldǝrskē.l (Maasbree), šeldǝrskēl (Gulpen, ... ), šeldǝrskīl (Meijel), verfkiel: vɛrǝfkēl (Maastricht), werkkiel: werǝkkēl (Heerlen), werkkieltje: węrǝkkelkǝ (Gulpen), witte kiel: wetǝ kil (Jeuk), wetǝ kēl (Herten) Lange, witte kiel die vroeger tijdens de schilderwerkzaamheden door de schilder werd gedragen. [N 67, 100a; monogr.] II-9
schildersknecht gezel: gǝzɛl (Heerlen, ... ), jǝzɛl (Kerkrade), helper: hɛlpǝr (Diepenbeek), knecht: knɛx (Gulpen, ... ), knɛxt (Houthalen, ... ), knɛ̄xt (Meijel, ... ), meestergezel: mēstǝrgǝzɛl (Heerlen), mēstǝrjǝzɛl (Kerkrade), meesterknecht: mē̜stǝrknɛx (Gulpen), męjstǝrknɛx (Buchten, ... ), verversknecht: vɛrǝvǝrsknɛx (Maastricht), voorman: vyǝrman (Klimmen), vȳrman (Heerlen) [N 67, 99b; monogr.] II-9