e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
schoenlepel ?plets: plètsch (Puth), aansteker: oanstèker (Eigenbilzen), aantrekken (ww.): eͅntreͅkke (Halen), òntreͅʔə (Kwaadmechelen), aantrekker: .ntrèkker (Hasselt), a.ntrɛkər (Meeuwen), aa-n-trekker (Hoensbroek), aa-trekker (Bleijerheide), aantrekker (Beringen, ... ), aantrikker (Bocholtz, ... ), aantrikkur (Mesch), aantrèkker (Klimmen, ... ), aantrékker (Limbricht, ... ), aantrêkker (Borgharen), aatrekker (Heerlerheide, ... ), antrekər (Beringen, ... ), antreͅkər (Herk-de-Stad), ao.ëntrèkker (Zonhoven), aontrekker (Beringen, ... ), aontrikker (Oost-Maarland), aontrèkker (Bilzen, ... ), aontrèʔər (Kwaadmechelen), aontrêkker (Gronsveld), aountrekker (Lummen), aowəntrekər (Opheers), awəntreͅkər (Velm), āntrekər (Beringen, ... ), āntRɛkəR (Paal), entrekker (Mal), eͅntreͅkər (Zelem), intrekker (Grote-Spouwen), oantrekker (Hoepertingen, ... ), oantrèkker (Bilzen, ... ), ointrèkkër (Tongeren), ontrekker (Vliermaal), oontrekker (Boekt/Heikant), ōāntrekker (Hoeselt), ōntrĕkər (Boekt/Heikant), ōəntrekər (Borlo), ōͅntrekər (Leopoldsburg), ōͅntreͅkər (Tessenderlo), o͂ͅntrekər (Riksingen), oͅntrekəer (Romershoven), oͅntrekər (Borgloon, ... ), oͅəntreͅkər (Kermt), ááentrèkker (Hechtel), âântrekker (Sint-Truiden), óa.ntrèkker (Gors-Opleeuw), ŋjntrɛkən (Wintershoven), aantrekker  ḁntreʔər (Lommel), Ook aentrekker.  āāntrekker (Houthalen), bottentrekker: botte trèkker (Eigenbilzen), lepel: lippel (Eksel), leper: De lepel om schoenen aan te trekken. [Vgl. WLD III, 2.1, lm. lepel: leper als afz. trefwd.]  ləpper (Jeuk), schoenaantrekker: scheun-aontrekker (Maastricht), schoenaantrekker (Beverlo, ... ), schoenaantrèkker (Munsterbilzen), schoenoanktrekker (Zolder), schoenoantrekker (Genk), schoonaantrekker (Meerssen, ... ), schōēnaoëntrèkker (Eksel), schōēnoaëntrèkker (Eksel), sjeunaontrèkker (Kanne, ... ), sjoenaontrèkker (Val-Meer), sjoenoantrekker (Diepenbeek), sjoonaantrekker (Tegelen), sjoonaantrĕkker (Echt/Gebroek), sjoonaantrêkker (Tegelen), sxoͅuneͅntreͅkər (Linkhout), šōnāntreͅkər (Teuven), šy.noͅintreͅkər (Tongeren), [sjeun=mv. -> en ~ aan, rk]  sjeunentrekker (Maastricht), schoenentrekker: sXüünətrɛkər (Donk (bij Herk-de-Stad)), Schoenentrekker. [sic]  sxunəntreͅ?ər (Lommel), schoenhoorn: [schoenhoorn, rk]  sjoenwon (Eigenbilzen), schoenlepel: schoenglepel (Achel), schoenlepel (Peer), schoonlaepel (Venlo), schoonleapel (Hout-Blerick), schoonlèèpel (Hout-Blerick), sjoenljèpel (Eigenbilzen), sjongleffel (Kerkrade), sjoonjēppel (Veldwezelt), sjoonlaepel (Herten (bij Roermond)), sjoonlaïpel (Maasniel), sjoonlèpel (Heythuysen, ... ), sjoonlépel (Caberg), Moeilijk leesbaar -li-.  schōēnlippel (Eksel), schoenleper: schoewenleuper (Wellen), skoenleͅpper (Jeuk), schoensaantrekker: schoonsaantrikker (Brunssum), sjoonsaantrekker (Oirsbeek), sjoonzaantrekker (Stokkem), sjoōnzaantrèkker (Einighausen), sjzjaonsāntrɛkər (Mechelen-aan-de-Maas), Vaker aontrêkker.  sjoonsaontrêkker (Gronsveld), schoenslepel: schoonslepel (Heerlerheide), schoonslèpel (Jabeek), sjeunslepel (Wijk), sjoonslaepel (Hoensbroek), sjoonslépel (Beek), sjoonsléépel (Lutterade), sjooënslieëpel (s-Gravenvoeren), sjouwnslèpel (Sittard), schoenstrekker: schoons-trekker (Schimmert), sjoonstrèkker (Stokkem), sjoonstrékker (Kerensheide), sjōnstrɛkər (Boorsem), šōn(s)trēͅkər (Maaseik), schoentrekker: scheuntrekker (Maastricht), scheuntrèkker (Maastricht), schjuntrekker (Millen), schoentreker (Kerkhoven), schoentrekker (Grote-Spouwen, ... ), schoentrèkker (Munsterbilzen), schoontrekker (Boekend, ... ), schoontrèkker (Boeket/Heisterstraat, ... ), schoontrékker (Horst, ... ), schoôntrekker (Geistingen), schōēntrèkker (Hechtel), shoëntrèkker (Eigenbilzen), sjoehntrekker (Meijel), sjoentrekker (Hoeselt, ... ), sjoentrèker (Val-Meer), sjoentrèkker (Riemst), sjoentrékker (Meijel), sjoēntrèkker (Bilzen), sjongtrekker (Kerkrade), sjoontreiker (Posterholt), sjoontreikker (Roermond), sjoontrekker (Amstenrade, ... ), sjoontrĕĕker (Panningen), sjoontrèkker (Bree, ... ), sjoontrékker (Baarlo, ... ), sjoontrêkker (Sittard), sjōēntrekker (Hoeselt), sjōōntrekker (Roermond), sjóntrèkker (Gors-Opleeuw), sjóontrêkker (Tegelen), sXōəntrekər (Kaulille), sXuntrekər (Hamont), sXuwŋtreͅkər (Achel), sXuəntrekər (Neerpelt), sxuəntreͅkər (Niel-bij-St.-Truiden), sXūntreͅkər (Sint-Truiden), syntrɛiker (Tongeren), šontreͅkər (Eisden), šoontrēͅkər (Bocholt), šō:ntRekəR (Kinrooi), šōntrekər (Bree, ... ), šōntreͅkər (Opglabbeek), šōəntreͅkər (Rotem), šyntrekər (Ketsingen), [sju = mv.]  sjutrekker (Zichen-Zussen-Bolder), Spelling: <`> = sjwa.  schooëntrèkk`r (Kaulille), sjoontrèkk`r (Bocholt), Ss. afl. sub schoen.  sjoontrèkker (Roermond), schoetrekker: schoewtrekker (Geistingen), sjoetrekker (Tungelroy), sjoetreëker (Maasbracht), sjoetrèkker (Horn, ... ), sjoetrékker (Haelen), sjoetrêkker (Ell), šutreͅkkər (Lanklaar), trekker: trekker (Blerick, ... ), trèkker (Sittard), trékker (Eksel) [schoenlepel] || aantrekker: schoenlepel || lap op een schoen, stukje leer waarmee het bovenleer wordt gerepareerd [N 24 (1964)] || lepelvormig voorwerp, gebruikt om schoenen aan te trekken || schoenaantrekker || schoenlepel [N 60 (1973)] || schoenlepel [schoontrekker] [N 24 (1964)] || Schoenlepel, laarzenknecht. Hulpmiddel, uitgehold naar de vorm van de hiel, waarlangs deze gemakkelijk in de schoen glijdt, schoenhoorn [N 114 (2002)] || werktuig om zijn schoen aan te trekken III-1-3
schoenmaker flikschoester: flekšustǝr (Montzen), lapper: lɛpǝr (Uikhoven), reparateur: repǝratø̄r (Meijel, ... ), schoemaker: sxomę̄kǝr (Eupen), sxumāʔøǝr (Lommel), sxumę̄kǝr (Tungelroy, ... ), sxōmę̄kǝr (Horst), sxūmǭkǝr (Tessenderlo), sǭwmę̄kǝr (Helden), šomęǝkǝr (Epen), šumę̄kǝr (As, ... ), šǫmę̄kǝr (Baelen), schoenlapper: schoenlapper (Lommel), šynlapǝr (Tongeren), šōnlapǝr (As), šūnlapǝr (Bilzen), schoenmaker: schoenmaker (Lommel, ... ), sxunmākǝr (Gennep, ... ), sxunmę̄kǝr (Gennep, ... ), sxunmǭkǝr (Oostham, ... ), sxuǝnmę̄kǝr (Borgloon), sxōnmākǝr (Altweert, ... ), sxōnmę̄kǝr (Altweert, ... ), sxūnmākǝr (Overpelt), sxūnmāǝkǝr (Beringen), sxūnmǭkǝr (Tessenderlo), sxǫmmę̄kǝr (Sevenum), sxǫǝnmākǝr (Hasselt), šommę̄kǝr (Helden, ... ), šonmę̄kǝr (Aubel), šonmę̄ǝkǝr (Gulpen), šunmākǝr (Meijel), šunmękǝr (Eigenbilzen), šunmę̄kǝr (Bilzen, ... ), šunmǭkǝr (Diepenbeek), šuǝnmę̄ǝkǝr (Diepenbeek), šynmɛkǝr (Tongeren), šōnmjɛkǝr (Moelingen), šōnmākǝr (Bree), šōnmę̄kǝr (As, ... ), šūnmę̄kǝr (Bilzen), šūǝnmākǝr (Zonhoven), šǫwnmę̄kǝr (Oirsbeek), schoester: sxustǝr (Arcen, ... ), šu.stǝr (Schinnen), šustǝr (Bleijerheide, ... ), šutsǝr (Meijel), šystǝr (Posterholt), šūstǝr (Sittard) In dit lemma zijn zowel de benamingen verwerkt voor "de persoon die schoeisel vervaardigt" als voor "de persoon die schoeisel repareert". [N 60, 216a; N 60, 231a; Wi 2; N 60, 75; monogr.] II-10
schoenmaker -bijnamen hersklos: hersklos (Lommel), pegger: pegger (Lommel), pekdraad: pɛkdrǭt (Milsbeek), pekfister: pę̄kvīstǝr (Altweert, ... ), pekhuif: pęǝkhȳf (Geulle), pekvot: pęǝkvot (Doenrade, ... ), pę̄kvot (Maasbree, ... ), pɛ.kvǫt (Gronsveld), pɛ̄kfut (Roggel), plekker: plekker (Lommel), schoenbros: schoenbros (Lommel), schoenpegger: schoenpegger (Lommel), schoenpik: sxunpek (Milsbeek), schoensmartelaar: šōnsmartǝlę̄r (Geulle), schoensverkrachter: šōnsvǝrkraxtǝr (Geulle) Bijnamen voor de schoenmaker. [N 60, 216b; N 60, 75; monogr.] II-10
schoenmakersgereedschap gerei: gǝręj (Sevenum), getuig: gǝtyx (As), gǝtȳx (Schinnen), schoenmakersgereedschap: šunmākǝrsgǝretšap (Meijel), schoenmakersgerei: šunmākǝrsgǝręj (Meijel), šōnmę̄kǝrsgǝręj (Roggel), schoenmakersgetuig: šōnmę̄kǝrsgǝtȳx (Geulle), schoestergeschier: šustǝrjǝsīr (Bleijerheide), schoestersgereedschap: sxustǝrsgǝrę̄tsxap (Milsbeek), schoestersgerei: sxustǝrsgręj (Maasbree), sxustǝrsgǝręj (Milsbeek), schoestersgeschier: šustǝšgǝšiǝr (Montzen) Algemene benaming voor schoenmakersgereedschap. [N 60, 221b] II-10
schoenmakershamer hamer: hāmǝr (As), schoenmakershamel: schoenmakershamel (Zonhoven), šunmę̄kǝrshǭmǝl (Bilzen), schoenmakershamer: schoenmakershamer (Dilsen, ... ), sxunmākǝrshāmǝr (Milsbeek), šunmākǝrshamǝr (Meijel), schoesterhamer: sxustǝrhāmǝr (Milsbeek), šustǝrhamǝr (Bleijerheide), schoestershamer: sxustǝrshāmǝr (Maasbree), sxuǝstǝrshāmǝr (Sevenum), šustǝrshāmǝr (Roggel), šustǝšhāmǝr (Montzen), šystǝrshāmǝr (Posterholt) De algemene schoenmakershamer die men voor een groot aantal bewerkingen gebruikt. Doorgaans heeft de schoenmaker twee hamers: een grote om het geweekte zoolleer te kloppen en de hakken toe te slaan en een minder grote voor het nagelen en andere bewerkingen. Beide hamers zijn rond van kop en breed van bek. De kop mag echter niet te bolrond zijn, omdat men daarmee niet overal het zoolleer even vast en effen kan kloppen en men daarmee niet goed kan nagelen (Dierick, pag. 84). Volgens de informant van Q 253 heeft de schoenmaker meestal alleen maar de typische schoestershamer. Hij beschrijft die als volgt. De scherpe kant is ongeveer 4 mm dik en 25 tot 30 mm breed, gebogen. Die kant versmalt tot op een 15 mm, verbreedt ter hoogte van het oog en loopt in een ronde of de achthoekige vorm uit naar het vlak, een soort paddestoel met ongeveer 35 mm doorsnede, lichtjes bolrond. De hamer is over zijn geheel gebogen. Hij heeft een lengte van 18 tot 25 cm en weegt tussen de 400 en de 600 gram. De steel is niet langer dan 16 tot 20 cm. Zie afb. 8. [N 60, 183a] II-10
schoenmakersknecht gezel: gǝzɛl (Montzen, ... ), halve gast: hawvǝ gast (As), knecht: knɛxt (Milsbeek, ... ), knɛ̄xt (Meijel), schoenmakersgast: schoenmakersgast (Lommel), šōnmākǝrsgast (Dilsen), schoesterknecht: šustǝrknęǝt (Bleijerheide), schoestersknecht: šustǝrsknɛxt (Roggel) [N 60, 217b] II-10
schoenmakerslamp petrollamp: pǝtrǫllamp (Zonhoven), petrolvuurtje: pǝtrǫlverkǝ (Bilzen), schoenmakerslamp: schoenmakerslamp (Lommel), schoenmakersvuurtje: šunmę̄kǝrsverkǝ (Bilzen), schoesterlampje: šustǝrlɛmpjǝ (Bleijerheide), schoesterslamp: sxustǝrslamp (Maasbree), schoesterslicht: sxustǝrsløx (Maasbree) De lamp die op petroleum brandt en waarboven de polijstinstrumenten verwarmd worden. Volgens de informant van Q 253 verwarmt men ter plekke boven een kaars. [N 60, 140a] II-10
schoenmakersmes leerknip: lę̄rknīp (Bleijerheide), leermes: leermes (Lommel), lę̄rmɛts (Stein, ... ), mes: mɛs (As), mɛts (Epen, ... ), schachtemesje: šaxtǝmɛtskǝ (Roggel), schoenmakersmes: schoenmakersmes (Lommel, ... ), sxunmākǝrsmęs (Milsbeek), sxūnmǭkǝrsmɛs (Tessenderlo), šunmākǝrsmɛs (Meijel), šunmę̄kǝrsmę̄s (Diepenbeek), šūnmę̄kǝrsmɛs (Bilzen), schoenmes: šunmɛs (Eigenbilzen), šōnmɛts (Roggel), schoestermes: šustǝrmɛts (Bleijerheide), schoestersmes: sxustǝrsmęs (Milsbeek), sxustǝrsmɛs (Sevenum), sxustǝrsmɛts (Maasbree), šustǝrsmɛts (Doenrade, ... ), šustǝšmęts (Montzen), snijmes: snęjmɛs (Meijel) Het algemene schoenmakersmes dat voor allerlei bewerkingen wordt gebruikt. Men kent lichte en zware schoenmakersmessen. Zie afb. 2. [N 60, 173; N 60, 240b] II-10
schoenpoets poets: póts (Maastricht) Schoenen poetsen (kuisen, poetsen, blinken, wieksen) [N 79 (1979)] III-2-1
schoenpoetsdoosje doos blink: daws bleŋk (Bilzen), doosje schoenpoets: dyǝskǝ šunputs (Meijel), dø̄skǝ sxunputs (Milsbeek), doosje schoenwichs: dø̄skǝ šōnweks (Roggel), poetsdoosje: putsdȳskǝ (Maasbree), wichsdoos: weksduǝs (Montzen), wiksduǝs (Bleijerheide) Een doosje voor schoenpoets. [N 60, 194e] II-10