e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
schaftboterhammen besacetje: bǝzaskǝ (Zolder  [(Zolder)]   [Oranje-Nassau I]), botterhammen: botramǝ (Kerkrade  [(Wilhelmina)]  , ... [Maurits]  [Laura, Julia]  [Wilhelmina]), botǝramǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), (enk)  bo.tǝram (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), botram (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), botǝram (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Emma]), butǝram (Oirsbeek  [(Emma)]   [Maurits]), bø̜tǝrham (Stein  [(Maurits)]   [Domaniale]), bǫtǝrham (Thorn  [(Maurits)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), dobbelen: dubǝlǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]  , ... [Eisden]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Domaniale]), kantjes: kɛntšǝs (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Zwartberg, Waterschei]), kuilboterhammen: kulbōtǝrhamǝ (Geleen  [(Maurits)]   [Domaniale]), kuilbotterhammen: kulbotramǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Emma]), kulbotǝramǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Domaniale]  [Domaniale]), kulbǫtramǝ (Heerlen  [(Emma)]   [Maurits]), kuiltaarten: kultātǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]  , ... [Willem-Sophia] [Laura, Julia]), mijn malète: męn mǝlęt (Zolder  [(Zolder)]   [Zolder]), plankjes: plɛŋkskǝs (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Zolder]), schaftboterhammen: šaftbōtǝrhamǝ (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Maurits]), smouweren: šmawǝdǝ (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Maurits]), šmǫwrǝ (Klimmen  [(Oranje-Nassau I)]   [Laura, Julia]), sneden: snējǝn (Lanklaar  [(Eisden)]   [Zolder]), sn˙ējǝ (Zolder  [(Zolder)]   [Zwartberg, Waterschei]), taarten: tātǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]  , ... [Willem-Sophia]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]) Boterhammen die mee ondergronds werden genomen. "Dobbelen" waren dubbele boterhammen die men at tijdens de pauze. [N 95, 51; monogr.] II-5
schaften boteren: botterre (Heerlerbaan/Kaumer), bŏĕttərə (Heerlen), bŏĕtərə (Nieuwenhagen), bòttərə (Nieuwenhagen), bôttere (Geleen), botteren: botǝrǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Domaniale, Laura, Willem-Sophia, Emma, Maurits]  [Domaniale] [Maurits]), bu.tǝrǝ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), butǝrǝ (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale, Wilhelmina]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Julia]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV, Emma]  [Emma]  [Laura, Julia]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Laura, Julia]), bǫtǝrǝ (Geleen  [(Maurits)]  , ... [Emma]  [Maurits]  [Maurits]  [Maurits]), botterham eten: botram ē̜sǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Domaniale]), botǝrham ę̄sǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Domaniale]), botterham maken: botram māxǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), botǝram mākǝ (Kelmis), botǝrham māxǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Domaniale]  [Domaniale]), buffelen: bøfǝlǝ (Lutterade  [(Maurits)]   [Eisden]), butteren: bøtǝrǝ (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]), bø̜tǝrǝ (Nieuwstadt  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]), de noren houden: (bij de boeren tussen 12 en 14 uur).  noere halde (Meerlo), de oren houden: den oore halden (Arcen), den oore hālden (Lottum), oerehalde (Meerlo), dobbelen: dubǝlǝ (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]   [Maurits]), eten: eten (Lanklaar  [(Eisden)]   [Maurits]), ête(n) (Schinveld), koffiedrinken: koffie dreenke (Gronsveld), magnâhe maken: manjā mākǝ (Zie mijnen  [(Beringen)]  [Emma, Maurits]), malète maken: malète maken (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]  , ... [Eisden, Zwartberg]  [Eisden]), malɛt mākǝ (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ... [Eisden]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]  [Zwartberg, Waterschei] [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), malɛt mǭkǝn (Zonhoven  [(Zwartberg)]   [Beringen]), mǝle ̞t mākǝ (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Zwartberg]), noensrust houden: noonsrus hotte (Gulpen), noentijd houden: noontied hauwe (Eijsden), op de unger gaan: bij agrariers.  op den unjer gaon (Neer), pauzeren: pauseerə (Montfort), pauzere (Merkelbeek), pozere (Vlodrop), pozen: (pauze) (Heerlen), paoze (Montfort), pauze (Thorn), poeëze (Klimmen), pouze (Meijel), rasten: zich rastə (Doenrade), resten: reste (Klimmen), rusten: get röste (Noorbeek, ... ), ruste (Belfeld, ... ), röste (Buggenum, ... ), rùste (Maasbracht), zich röste (Maasbree), (hgd; hölle).  rösten (Reuver), ps. omgespeld volgens Frings.  rø͂ͅste ? (Sevenum), schachten: sjachte (As), schaften: chafte (Ittervoort), schaffe (Maastricht), schaffen (Eys), schafte (Amby, ... ), schafte, röste (Maasbree), schaften (Born, ... ), schaftte (Vaals), schaftu (Brunssum), schaftə (Montfort, ... ), schàftə (Venlo), scháftə (Venlo), schâfte (Schimmert, ... ), sjafte (Beek, ... ), sjaften (Kesseleik, ... ), sjaftə (Beesel, ... ), sjaftən (Urmond), sjàftə (Amstenrade, ... ), sjàftən (Urmond), sjáfte (Swalmen), sjáftə (Heerlen, ... ), sjäfte (Geleen), sxaftǝ (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Maurits]), šaftǝ (Belfeld, ...  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]  [Maurits]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Domaniale]  [Emma]  [Laura, Julia]  [Maurits]  [Maurits]  [Domaniale]), šaftǝn (Stein  [(Maurits)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), (= eten).  schafte (Weert), (Eijsden!).  sjàfte (Noorbeek), (om te eten).  ša.ftə (Eys), (sjàfd\\ - g\\sjàf).  sjàftə (Maastricht), Als gegeten wordt.  sjáftə (Heel), schoften: chofte (Baarlo), schoefte (Montfort), schof-te (Blitterswijck), schofte (Afferden, ... ), schoften (Eksel, ... ), schoofte (Venray), schōfte (Venray), schŏften (Heijen), schŏŏfte (Gennep, ... ), schŏten (Meterik), schufte (Meerlo), schòfte (Sevenum, ... ), schòftə (Loksbergen), schófte (Horn, ... ), schóftə (Gennep), sjoefte (Buggenum, ... ), sjoeften (Heythuysen), sjoft (Tungelroy), sjofte (Kessel, ... ), sjoften (Meijel, ... ), sjŭfte (Herten (bij Roermond)), sjófte (Bree, ... ), sjóftə (Meijel, ... ), sjôfte (Ell, ... ), sjöfte (Tungelroy), sxǫftǝ (Loksbergen, ... [Winterslag, Waterschei]), ṣoftə (Meeuwen), šoftǝ (Panningen, ... ), šuftǝ (Echt), šǫftǝ (Echt, ... ), #NAME?  schoefte (Schaesberg), (bij de arbeiders).  schofte (Meerlo), (bij ontbijt).  sjofte (Meijel), (dof).  sjofte (Helden/Everlo), cf, VD s.v. "schoften"rusten tijdens het werk om te eten  schòftə (Hamont), Opm. bijna "sjoofte(n)".  sjofte(n) (Obbicht), Opm. o zweemt naar oe.  sjofte (Buchten), uitscheiden: Opm. het woord schaften wordt hier niet gebruikt.  oetsjeije (Berg-en-Terblijt), ungeren: hungere (Geleen), hŭnjere (Stevensweert), onjere (Doenrade), ungere (Mheer, ... ), ungeren (Heek), unjere (Beesel, ... ), unj⁄re (Asenray/Maalbroek), ŭngere (Heer, ... ), úngere (Eys), üngere (Wijlre), (na het middagmaal).  ø.ŋərə (Eys), (oogst-zomer).  unjere (Neer), ungeren houden: onjere aauwe (Lutterade), onjere hauwe (Munstergeleen), onjere hauwen (Geleen), oŏnjere hauwe (Grevenbicht/Papenhoven), ungere hauwte (Amby), unjere hoaje (Hunsel), ps. boven de eerste a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.  oanjeren haute (Guttecoven) De boterham opeten door houwer en sleper om bijvoorbeeld tien uur. De mijnwerkers zaten op kleine zitbanken bestaande uit twee houtblokjes en twee planken. [monogr.] || het werk onderbreken om te rusten [schaften, schaffen, poren] [N 85 (1981)] || namen en uren van de dagelijkse maaltijden: eten gedurende het werk [ZND 18G (1935)] || Rusten: rust houden na arbeid of vermoeienis (schoven, schoften). [N 84 (1981)] || schaften [SGV (1914)] || Schaften, eten. Volgens de respondenten in Q 15, Q 113a en Q 117a gebeurde het "schaften" bovengronds en het "botteren" ondergronds. [N 95, 50; N 95, 53a; N 95, 53b; monogr.; Vwo 495; Vwo 499; Vwo 680; Vwo 690] || schaften, lunchen || schoften (eten) || Werkpauze houden om de maaltijd te gebruiken. In Q 83 had men geen vaste tijd om te schaften. Men zei daar: ze eten op hun uur (z\ ē̜t\n ǫp hø ̞n ū.r). [N 98, 9; monogr.] II-4, II-5, II-8, III-2-3, III-3-1
schaftkeet kaffeeboede: kafǝb ̇ūt (Kerkrade) De houten keet of wagen op de bouwplaats waarin de schafttijd wordt doorgebracht. [monogr.] II-9
schaftlokaal barak: brak (Maastricht), botterlokaal: bu.tǝrlo.k˙āl (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Emma]), eetboede: ę̄tbut (Thorn  [(Maurits)]   [Domaniale]), ɛ̄sbūt (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Maurits]), eetlokaal: ɛ̄slokāl (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), eetzaal: eetzaal (Eisden  [(Eisden)]  , ... [Winterslag, Waterschei]  [Eisden]), kantine: kantine (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), keet: kiǝt (Milsbeek, ... ), kēt (Maastricht), refter: rɛftǝr (Eisden  [(Eisden)]  , ... [Winterslag, Waterschei]  [Eisden]), schaftboede: šafbuwt (Heerlen  [(Emma)]   [Maurits]), schaftkeet: šafkšt (Klimmen), šaftkēt (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Eisden]), schaftlokaal: šaflokāl (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Domaniale]  [Emma]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Julia]  [Emma]  [Maurits]  [Maurits]  [Laura, Julia]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Maurits]  [Maurits]  [Domaniale, Wilhelmina]), šaftlokāl (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Domaniale]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), schofthuisje: šǫfhyskǝ (Nunhem), schoftkeet: šufkiǝt (Echt), šǫfkšt (Maastricht) Houten gebouwtje waar de arbeiders bij de kleiput naderhand de schafttijd konden doorbrengen. [N 98, 11; monogr.] || Lokaal waar men de boterhammen verorbert. [N 95, 6] II-5, II-8
schafttijd boteren: [sic]  ət boͅtərə (Eygelshoven), botterhamstijd: botǝramstīt (Kelmis), caf: ka:fə (Kermt), kafe (Aubel, ... ), kafi (Gutshoven, ... ), kafə (Hoepertingen, ... ), Ene natrongder in de namiddag.  də natroŋdər kafe (Raeren), cafpauze: [sic]  kafepau (Kerkrade), cafstijd: kafesti:t (Baelen, ... ), kafestīt (Sint-Pieters-Voeren, ... ), caftijd: ka.feti:t (Schulen), kafe.ti:t (Kelmis), kafeti:t (Walhorn), kafetit (Munsterbilzen), kafetɛ̄t (Rukkelingen-Loon), kafitaət (Vreren), kafitɛət (Heers), kafitɛ̄t (Borlo, ... ), kafətaət (Berg, ... ), kafətet (Beverst), kafətīt (Alken), kafətɛ.ət (Houthalen), kafətɛət (Borgloon, ... ), kafətɛ̄t (Diepenbeek), eettijd: jɛtīt (Moelingen), eten: ēətə (Nieuwerkerken, ... ), iitə (Vliermaalroot), ijtə (Gutshoven), itə (Vechmaal), no. əd e.tə (Grevenbicht/Papenhoven), no. əd i.itə (Stevoort), no. əd i.ətə (Stokkem), no. əd ɛ.tə (Molenbeersel, ... ), no. ət ɛ.tə (Linne), no.d e.tə (Peer), no.d e.tən (Eksel), no.d ɛ.tə (Neerpelt, ... ), no.əd ɛ.tə (Ophoven), nu.ɛ d i.ətn (Zolder), ɛətə (Gronsveld, ... ), etenpauze: [sic]  noədə eətənpo.us (Eupen), etenstijd: ètestied (Schimmert), êtestied (Schinveld), etensuur: (ätesoer) (Heerlen), koffie: kofe (Eigenbilzen, ... ), kofi (Arcen, ... ), no də kôfi (Zutendaal), no. də kofi (Eisden), koffiedrinken: no. ət kofidriŋkə (Hunsel), no.t kofi drîŋkə (Urmond), Voor- en namiddagrust.  kofidriŋkə (Montfort), koffiestijd: kofistīt (s-Gravenvoeren), koͅfistit (Mheer), koffietijd: kofetait (Millen), kofitīt (Kanne, ... ), kofitɛ.t (Helchteren), koͅfitīt (Margraten, ... ), koͅfitɛt (Heppen), kufitît (Bree), middag: no. də midəx (Swalmen), negen uren: nigənurə (Wellen), noen: non (Sint-Huibrechts-Hern, ... ), noͅun (Sittard), nūn (Lauw), noentijd: noontied (Eijsden), noəntit (Eijsden), ontbijt: nu.ə dən umbɛ.jət (Zepperen), oosjes: [sic] = avondeten  dən oͅskəs (Bilzen), oren: den oore (Arcen, ... ), oere (Meerlo), middag  oərə (Ottersum), zuur  oərə (Velden), pauze: pooəze (Arcen), [sic]  paus (Vaals), rust: Opm. het woord schafttijd wordt hier niet gebruikt.  rös (Berg-en-Terblijt), rustenstijd: rø͂ͅstəstit (Sevenum), ps. deels omgespeld volgens Frings.  rø͂ͅstes}tiēd (Sevenum), rustpauze: reus poos (Hoeselt), rusttijd: r"stit (Grubbenvorst), r"stīt (Horst), roesti.t (Hegelsom), rustied (Belfeld), röstied (Gulpen, ... ), rösttied (Beegden), rùsttied (Maasbracht), (hgd; hölle).  rösttīēd (Reuver), rustuur: röstoor (Maasbree), schaften: šāftə (Waubach), schafttijd: no. šaftî.t (Echt/Gebroek, ... ), schaftied (Brunssum, ... ), schaftijd (Meeuwen), schaftīēd (Maasbree), schafttied (Blerick), schafttij (Eksel), schafttijd (Puth), sjaftied (Limmel, ... ), sjaftiet (Heel), sjafttied (Neer, ... ), sxaftit (Broekhuizen, ... ), šaftit (Maastricht, ... ), šaftīt (Heerlen), šaftoͅt (Nieuwenhagen), šaftî.t (Belfeld, ... ), šaftî:t (As), šxaftit (Roermond), (kort).  sjaf-tiĕt (Vijlen), schoft: no. də sxuft (Hechtel), no. t sxuft (Overpelt), schoft (Merselo), sxoft (Horst, ... ), sxoͅft (Meldert), sxuft (Heusden, ... ), schoften: no. t sxuoftən (Hamont), no. ət šoftə (Helden/Everlo), nu. t šuftə (Bocholt), schŏŏfte (Wellerlooi), sxoftə (Venray), šoftə (Beringe), schoftens: sxoftəs (Lummen), schofttijd: chofttied (Baarlo), schoftied (Afferden, ... ), schofttied (Leunen, ... ), schofttĭĕd (Venray), schoftèd (Griendtsveen), schŏftied (Horst, ... ), schŏfttied (Heijen, ... ), schŏfttīēd (Meterik), schŏŏftied (Swolgen), schŏŏfttiet (Gennep), schòftīēd (Velden), schóftied (Horn), schöftied (Nederweert), schöftiet (Nederweert), sjoefttied (Buggenum), sjoftied (Kessel, ... ), sjofttied (Obbicht), sjŭfttied (Herten (bij Roermond)), sxofti.ət (Grote-Brogel), sxoftit (America, ... ), sxoftî.t (Kaulille), sxoftɛ.t (Zonhoven), sxoftɛt (Leopoldsburg, ... ), sxoftɛət (Beverlo), sxoͅftɛt (Halen, ... ), sxufti.t (Hegelsom, ... ), sxuftīt (Horst), sxuftî.t (Achel, ... ), sxuftɛ.t (Beringen, ... ), sxuftɛ.ət (Koersel), šofti.t (Heythuysen), šoftit (Beringe, ... ), šoxte.it (Dilsen), šoxtî.t (Neeroeteren), šuftits (Meijel), šuftì.t (Baexem), šuftî.t (Kinrooi), ṣxoftɛ.t (Paal), tsxoftɛt (Oostham), tsxoͅxtɛt (Kwaadmechelen), (dof).  sjoftiet (Helden/Everlo), Opm. o zweemt naar oe.  sjoftied (Buchten), tien-urenkant: Kant boterham. [tien-urenkant, RK]  nu dn tinu.ərə`kant (Genk), tupperen: [sic]  no tøͅpərə (Nuth/Aalbeek), unger: no dən øŋər (Beesel), no. dən øŋər (Posterholt), unjer (Beesel, ... ), unj⁄r (Asenray/Maalbroek), øŋər (Valkenburg), øͅnjər (Schinnen), øͅŋər (Schimmert, ... ), Na de rust van 12u.  no ədn yŋər (Montfort), Rusttijd na het middagmaal.  do. dən øŋər (Horn), ungeren: (unjere) (Bingelrade), døͅŋərə (Hoensbroek), no. dən inərə (Meeuwen), no. dən uŋərə (Born, ... ), no. əd øŋərə (Neer), onjere (Doenrade, ... ), oŏnjere (Grevenbicht/Papenhoven), ungere (Amby, ... ), unjere (Doenrade, ... ), ŭngere (Eys), ŭnjere (Posterholt), øͅnjərə (Amstenrade), øͅŋərə (Amby, ... ), ünjeren (Urmond), #NAME?  oŋərə (Geleen, ... ), alleen voor de landbouwer in den zomertijd v. Pinksteren tot Oct. v. ná t middagmaal tot 3 uur  unjere (Brunssum), Opm. of zonder h.  (h)ŭnjere (Stevensweert), Opm. van 12-2 s zomers, 1 mei - 1 september; m.  ŭngere (Heer), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.  oanjere (Guttecoven), Rusttijd na de middag.  no. dən øŋərə (Stramproy), ungertijd: unjertied (Echt/Gebroek), vier uren: veir øiərə (Linkhout), ver ūrə (Velm), ver y(3)̄rə (Duras), ver yrə (Wilderen), vēr urə (Montenaken), vir yərə (Loksbergen), vīr urə (Binderveld, ... ), vrij: vrie (Einighausen) het werk onderbreken om te rusten [schaften, schaffen, poren] [N 85 (1981)] || Rusten: rust houden na arbeid of vermoeienis (schoven, schoften). [N 84 (1981)] || schaften [SGV (1914)] || schafttijd [RND], [SGV (1914)] || Werkpauze waarin men het brood opat; afhankelijk van de dienst om 10, 17 en 1 uur. [monogr.] II-4, III-3-1
schaken schaken: sjake (Merkelbeek) Het kansspel dat gespeeld wordt op een dubbel bord met puntige figuren, met schijven en dobbelstenen; triktrak [bakspel, bak, triktrakken, tiktakken]. [N 88 (1982)] III-3-2
schalmen afdunnen: āfdønǝn (Dilsen), afschalmen: afschalmen (Zonhoven), het leer uitdunnen: ǝt lę̄r utdønǝ (Montzen), schalmen: sxalmǝ (Milsbeek), šalmǝ (Bilzen, ... ), šalmǝn (Diepenbeek), šalǝmǝ (Roggel), uitschalmen: uǝtsxalmǝ (Maasbree) Het langs de kanten schuin afsnijden van het leer. "Bij contrefort en neus moet er goed voor gezorgd worden, dat de kanten dun uitloopen, zoodat geen oneffenheden in het bovenleer ontstaan op de plaats, waar contrefort en neus eindigen; zij moeten worden geschift." (Directie, pag. 300). Schalmen is hetzelfde als schiften (Liedmeier, pag. 23). [N 60, 50b] II-10
schalmmachine schalmmachine: sxalmmǝšiǝn (Sevenum) De machine waarmee men het leer schalmt. [N 60, 248] II-10
schalmmes mes: mɛts (Geulle), schalmmes: sxalmmęs (Milsbeek), sxalmmɛs (Milsbeek), šalmmɛts (Heerlerheide), schoemakersmes: šumę̄kǝrsmɛts (Roggel), schoestersmes: šustǝšmɛts (Montzen), smal mes: šmāl mɛts (Bleijerheide) Het mes waarmee men het leer schalmt of schift. Volgens de informant van Q 18 is een schalmmes aan één kant wat gebold en volgens de informant van L 163a is het een soort overleermes. Later is volgens de informant van L 293 voor het schalmmes een schalmmachine in de plaats gekomen. [N 60, 50b] II-10
schalmplank bredje: brętšǝ (Montzen), hamersteel: hāmǝrštę̄l (Roggel), schalmblok: šalmblǫk (Heerlerheide), šalǝmblǫk (Meijel), schalmbredje: šalmbrɛtšǝ (Bleijerheide), schalmhout: sxalmhǫwt (Maasbree), schalmplank: schalmplank (Lommel, ... ), sxalmplaŋk (Maasbree, ... ), šalmplaŋk (Bilzen, ... ), snijplank: šnīplaŋk (Roggel) Het houten blok of de plank waarop men het leer schalmt ofwel afschuint. Volgens de informant van L 293 schalmt men overleer op glas en zoolleer op een plank. [N 60, 51a] II-10