e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
smokkelkruis add. veldkruis: veldjkruuts (Thorn), veldkruuts (Reuver), veljdkruus (Ophoven) Een veldkruis in de buurt van een grensovergang [smokkelkruis?]. [N 96A (1989)] III-3-3
smokken plooitjes trekken: plø̄jkǝs trękǝ (Herderen), smok maken: smok maken (Neerpelt), smokken: smokǝ (Boorsem), šmokǝ (Heerlen, ... ) Het op decoratieve wijze vastzetten van ruimte. Daarbij worden stofplooitjes zo samen genaaid, dat bepaalde patronen ontstaan. De stof kan eerst worden gerimpeld, dan in plooitjes worden getrokken en vervolgens gesmokt of tijdens het smokken in plooitjes worden gelegd (Het Beste Naaiboek, pag. 102). [N 62, 30] II-7
smoordeur afsluitdeur: āfšlūtdø̄r (Buchten  [(Maurits)]   [Zwartberg, Waterschei]), branddeur: braŋkdyǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Winterslag, Waterschei]), deur met een schuif in: deur met een schuif in (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), drosseldeur: drǫsǝldyǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Domaniale]  [Domaniale]), lochtdeur met klappetje: ǫxtdīr męt klapętšǝ (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Winterslag, Waterschei]), regulagedeur: regǝlāšdø̄r (Eisden  [(Eisden)]   [Domaniale]), schuifdeur: šȳfdyǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Maurits]), smoordeur: smoordeur (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Emma, Maurits]), smōrdør (Meijel  [(Emma / Maurits)]   [Maurits]), šm ̇ōrdy.ǝr (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Domaniale]), šmōrdy.ǝr (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Eisden]), šmōrdyǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Laura, Julia]  [Domaniale]), šmōrdø̄r (Geleen  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Maurits]), šmǭrdȳǝr (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), šmǭrdø̄r (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), wetterdeur met lochtklap: wętǝrdȳr met loxklap (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]), wetterdeur met schuif: wętǝrdȳr met šȳf (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) Luchtdeur die voorzien is van een schuif of opening waardoor de hoeveelheid door te stromen lucht geregeld kan worden. [N 95, 216] II-5
smoorput assegat: asǝgat (Ottersum, ... ), assekuil: asǝkyl (Ottersum) De put waarin de resten van het vuur gegooid werden. [N 49, 65c] II-8
smousjassen (kaartspel) smousjassen: sjmousjasse (Neer, ... ), smous jasse (Sevenum), smousjasse (Montfort, ... ), smousjassen (Montfort), smoͅusjasə (Maastricht), met 2 personen  smousjasse (Ell) Namen [en beschrijving] van diverse kaartspelen zoals: [bonken, eenentwintigen, hoogjassen, kajoeteren, klaverjassen, kwetten, kruisjassen, liegen, pandoeren, petoeten, schuppemiejen, smousjassen, tikken, toepen, wijveren, zwartebetten, zwartepieten, zwik [N 88 (1982)] III-3-2
smullen aan de smul zijn: Aon de smöl zien, van de smöl hawwe Zich in smöl en draank vermeije in de riek bekleije zaol  aon de smöl zien (Maastricht), appetijtelijk eten: appetietelijk aete (Geleen), bekken: bèkkə (Urmond), boteren (?): flink en met smaak eten  botjéérə (Horst), buffelen: buffələ (Grevenbicht/Papenhoven), eten: aite (Maasniel, ... ), eten wie een heimaaier: aete wiej eine heimeyr (Nunhem), goed eten: goot éétə (Meers), gu ēʔə (Kwaadmechelen), hartelijk eten: hèrtəlik eten (Kapel-in-t-Zand), invaren: i-vare (Simpelveld), knibbelen: knibbele (Opglabbeek), lekker bikken: lekker bikke (Geulle, ... ), lekker eten: lekker eate (Blerick), lèkker èètə (Meers), lèkker éətə (Ubachsberg), lekker schransen: lekker schanze (Hoensbroek), lekker smikkelen: lekker smiekele (Blerick), lekker smullen: lekker smulle (Ospel, ... ), met goesting eten: mi gøstiŋ ēʔə (Kwaadmechelen), met smaak eten: mit schmaak aete (Vijlen), mit smaak èètə (Urmond), miechelen: miegelle (Venlo), mīēchələ (Horst), moffelen: moefele (Nieuwenhagen), moeffele (Hasselt), moffele (Stein), muf’fele (Tegelen), móf’fele (Bleijerheide, ... ), möffele (Sittard), m‧ofələ (Neeroeteren), muizen: moeze (Haelen), peuzelen: pīēzele (Gruitrode, ... ), puuzelle (Simpelveld), pruimen: proeme (Castenray, ... ), pruimə (Beesel), dao zaote ze stèllekes in ¯n heukske te proume  proume (Maastricht), schmarotzen (du.): sjmàrotsə (Simpelveld), schoren: schoore (Sevenum), schore (Sevenum), schóre (Sevenum), schransen: sjranse (Bree), sjranze (Heerlerbaan/Kaumer), sjrànsə (Maastricht), slokken: sjlòkken (Born), slôkkə (Pey), van zoetigheid  sjlokke (Nieuwenhagen), smakelijk eten: sjmaakəlik aetə (Klimmen), sjmakelik aete (Nunhem), sjmakelèk été (Doenrade), sjmàkəlik étə (Jabeek), sjmààləlik eetə (Heugem), sjmááklik îêtə (Schinnen), smaakələk èètə (Meers), vero.  smaokelek aete (Bilzen), smauzen: schmause (Heerlen), sjmauze (Heerlerbaan/Kaumer), smauze (Stramproy), smekken: schmikke (Schimmert), smekke (Maasbree), smiechelen: smieggele (Hasselt), smikkelen: s-jmigele (Schinveld), schmikkele (Buggenum, ... ), schmikkələ (Horn), sjmig⁄gələ (Brunssum), sjmikkele (Beek, ... ), sjmikkelen (Vlodrop), sjmikkelə (Brunssum), sjmikkələ (Asselt, ... ), sjmikələ (Heythuysen), smieggele (Hasselt), smiekəle (Venlo), smikkele (Blerick, ... ), smikkelen (Ittervoort, ... ), smikkelt (Maastricht), smikkelə (Pey, ... ), smikkələ (Echt/Gebroek, ... ), smĭĕkele (Venlo), smullen: chmölle (Itteren), dri houwe (Vijlen), good ivare (Brunssum), good vrééje (Heerlen), schmulle (Buchten, ... ), schmullen (Heerlerbaan/Kaumer), schmölle (Amby), sjmeulu (Itteren), sjmulle (Beek, ... ), sjmullen (Haler), sjmullə (Doenrade, ... ), sjmulə (Sittard), sjmôlle(n) (Guttecoven), sjmölle (Geleen, ... ), sjmölle (?) (Lutterade), sjmöllə (Heerlen, ... ), smille (As), smoelle (Bilzen), smulle (Ell, ... ), smulle(n) (Velden), smullen (Eksel, ... ), smullə (Hunsel, ... ), smèùlle (Venlo), smöldje (Weert), smölle (Hoeselt, ... ), smöllen (Neerharen), smöllə (Caberg, ... ), smöllən (Urmond), sm‧eͅlə (Neeroeteren), šmølə (Teuven), De erretesop waos köstelik, veer höbbe (devaan) gesmöld De kat smölde aon de mèllek  smölle (Maastricht), hij houwt zich wat erin  heͅ.ə h‧øͅi̯t˃ zex˃ gɛt˃ dre (Ingber), smullen  smullə (Meijel), veel eten  dee kin zĭĕch bəchaojə (Maastricht), snageren: sjnagere (Haelen), sjnààgerə (Oirsbeek), sjnáágərə (Nuth/Aalbeek, ... ), snollen: snolle (Venray), snuiten: snutze (Eys), vermeubelen: vermui’bele (Tegelen), vette muil krijgen: vêtte moûjl kriége (Gronsveld), zich begaden: zech begaoje (Maastricht), zich begaaie (Maasbree, ... ), zich begààjə (Venlo), zich begááje (Lutterade), zich begáájə (Swalmen, ... ), zich begaden aan: zich bəgaoje aon (Maastricht), zich begosselen: zich bəgösjələ (Maastricht), zich dikdoen: zich dikdoon (Tungelroy), zich get te binnen houwen: hout ziech gette binne (Maastricht), zich tengoede doen: zich tegood doon (Herten (bij Roermond)) duchtig eten || eten (lekker -) || flink eten || lekker en smakelijk eten || lekker eten en drinken || lekker, met veel plezier eten (smullen) [N 80 (1980)] || lekkerbek; Hoe noemt U: Iemand die goed kan eten (lekkerbek, lekkertand, likkebaard, fijnbek, smulbaard, smuiger) [N 80 (1980)] || met smaak eten || moffelen, smullen, schranzen met veel beweging van de kaakbeenderen || smakelijk eten || smikkelen || smullen || smullen; Hoe noemt U: Lekker eten, met veel plezier eten (smullen, smikkelen, snollen) [N 80 (1980)] || zich tegoed doen III-2-3
snaar draad: drǫw.t (Waubach), koord: koǝt (Mechelen), kōt (Jeuk, ... ), kōwǝr (Tessenderlo), kǭrt (Meerssen, ... ), riem: rim (Jeuk), rēm (Bleijerheide, ... ), riempje: remkǝ (Alken), snaar: snor (Zutendaal), snǭr (Boekend, ... ), šnoǝr (Bleijerheide), šnōr (Hoensbroek), šnōǝr (Panningen), šnǭr (Guttecoven, ... ), spoelesnaar: spōlǝsnǭr (Sevenum), touw: touw (Noorbeek) Elk der beide rolronde, zeer smalle koorden of banden of riemen die dienen om de beweging van het drijfwiel over te brengen op vleugel en klos. Volgens de informant van L 291 loopt de snaar dubbel over het vliegwiel en een grote of kleine schijf aan de vleugel. Hierdoor loopt de vleugel langzamer rond de klos, zodat het garen opgewonden wordt. [N 34, B2; N 34, B3] II-7
snaarrad groot rad: grut rat (Loksbergen) Het grote vliegwiel of drijfrad van het touwslagerswiel. [N 48, 31a] II-7
snauwen aankeken: aakééëkə (Nieuwenhagen), aansnauwen: heje kan nogal iemand aansnauwen (Kermt), afblaffen: āāfblàffə (Nieuwenhagen), ááfblàffə (Amstenrade), afsnauwen: aafsjnauwe (Merkelbeek), aafsjnauwə (Oirsbeek, ... ), aafsjnouwe (Neer, ... ), aafsnauwe (Venlo), aansnàwe (As), afsnàwe (As), āfsnauwə (Meeuwen), ‧āfšn‧oͅu̯ə (Eys), bijten: biete (Lutterade), bijte (Hoeselt), bijten (Meeuwen), bééjətə (Loksbergen), hij kan nogal bieten (Neerpelt), bitsen: bitse (Tungelroy, ... ), blaffen: hij kan nogal blaffen (Neerpelt), bletsen: blètsjə (Heerlen), grauwen: grauwe (Weert), grawwe (Caberg), kortaf zijn: ko.t˂‧āf˃ zi.ə (Eys), scherp: sjerp (Kerkrade), schnauzen (du.): sjnaiwtse (Vaals), snauwen: hij kan nogal snauwen (Neerpelt), schnauwu (Brunssum), schnawwe (Amby), schnoawwe (Vijlen), sjnauwe (Beek, ... ), sjnauwwe (Geulle), sjnauwə (Heel, ... ), sjnawwe (Gronsveld, ... ), sjnawwə (Maastricht), sjnawə (Susteren), sjnāūwə (Nieuwenhagen), sjnouwə (Oirsbeek), sjnowwe (Mheer), sjnòwwə (Epen, ... ), snauwe (Bree, ... ), snauwen (Eksel, ... ), snauwə (Kelpen, ... ), snawe (Geleen), snawwe (Caberg, ... ), snawwə (Maastricht, ... ), snawwən (Urmond), snāāwe (Meijel), snouwə (Gennep), snàw.wə (Maastricht), snàwwe (Sevenum), snàwwə (Maastricht), snòòwə (Meijel), moeilijk leesbaar.  sneuwt (Waltwilder), snauwend: snauweudj (Ospel), snibben: schnibbe (Schimmert), snebbe (Venray), snibbe (Bree, ... ), snibbə (Venlo), toebijten: towbieëte (Waubach) bits, op bijtende toon spreken [snibben, snauwen, bitsen, toesnappen, grauwen, knappen] [N 85 (1981)], [N 85 (1981)] || Hoe zegt ge << hij is nogal bits, scherp, prikachtig>> in zijn manier van spreken. [ZND 40 (1942)] || vinnig, onvriendelijk in manier van spreken [bits, scherp, bars, mondig] [N 87 (1981)] III-3-1
snauwen, grauwen aankeken: aakééëkə (Nieuwenhagen), aansnauwen: aansnàwe (As), afblaffen: āāfblàffə (Nieuwenhagen), ááfblàffə (Amstenrade), afsnauwen: aafsjnauwe (Limbricht, ... ), aafsjnauwə (Oirsbeek, ... ), aafsjnouwe (Neer, ... ), aafsnauwe (Venlo), afsnàwe (As), āfsnauwə (Meeuwen), ‧āfšn‧oͅu̯ə (Eys), aftangen: aaftange (Puth, ... ), bijten: biete (Lutterade), bijte (Hoeselt), bijten (Meeuwen), bééjətə (Loksbergen), bitsen: bitse (Tungelroy, ... ), bletsen: blètsjə (Heerlen), brommen: brommen (Gulpen), bro͂mmə (Voerendaal), enselen: ensjələ (Valkenburg), grauwelen: graauwele (Laar), grauwele (Amby, ... ), grauwelen (Baarlo, ... ), grauwələ (Hout-Blerick, ... ), grawwele (Maastricht, ... ), grawələ (Pey), #NAME?  grauwelen (Ospel), snauwen en grauwen = grauwelen  grauwele (Echt/Gebroek), grauwen: graawe (Meijel), grauwe (Baexem, ... ), grawwe (Caberg, ... ), grouwe (Tungelroy), grouwə (Berg-en-Terblijt), growwe (Mheer), grieken: greeke (Venlo), grieke (Panningen), #NAME?  greeke (Blerick), grijzen: grijzen (Arcen), grommelen: grommele (Roosteren), grommelen (Helden/Everlo), grommen: gromme (Ell, ... ), grommen (Bergen), groomme (Sevenum), grŏmme (Heijen), grotsen: grötse (Waubach, ... ), grötze (Nieuwenhagen), grozen: grauze (Gronsveld), kafferen: kaffere (Beesel), kijven: kieven (Beringe), knaaien: knaoien (Heijen), knooien (Bergen), knoteren: knoetere (Schinveld), knoeëtere (Klimmen), knootərə (Vaals), knotere (Swalmen), knoteren (Beringe, ... ), knottere (Waubach), kortaf zijn: ko.t˂‧āf˃ zi.ə (Eys), mopperen: moppərə (Roosteren), muilen: moele (Linne), rauwelen: rouwələ (Eys), #NAME?  rauwele (Nuth/Aalbeek), schelden: sjellə (Voerendaal), rauwele en -  schelle (Nuth/Aalbeek), scherp: sjerp (Kerkrade), snarren: cf. WNT XIV, kol. 2263, s.v. snarren, snerren, c. "knorren, grommen  snaa.re (Zonhoven), snauwen: chnauwe (Beek), schnauwu (Brunssum), schnawwe (Amby), schnoawwe (Vijlen), sjnauwe (Beek, ... ), sjnauwen (Baexem, ... ), sjnauwwe (Geulle), sjnauwə (Eys, ... ), sjnawwe (Gronsveld, ... ), sjnawə (Susteren, ... ), sjnāūwə (Nieuwenhagen), sjnouwə (Oirsbeek), sjnouwən (Berg-en-Terblijt), sjnowwe (Mheer, ... ), sjnòwwə (Epen, ... ), snaauwe (Laar), snaawe (Meijel), snautse (Ell), snauwe (Amby, ... ), snauwen (Baarlo, ... ), snauweudj (Ospel), snauwə (Hout-Blerick, ... ), snawe (Geleen), snawwe (Caberg, ... ), snawwə (Maastricht, ... ), snawwən (Urmond), snawə (Meterik, ... ), snāāwe (Meijel), snouwe (Tungelroy), snouwen (Arcen), snouwə (Gennep, ... ), snàw.wə (Maastricht), snàwwe (Sevenum), snàwwə (Maastricht), snààwən (Lommel), snòòwə (Meijel), snebben: snebbe (Venray), snebje? (Linne), snep: sjnëp (Reuver), snibben: schnibbe (Schimmert), snibbe (Bree, ... ), snibbə (Venlo), snoeren: snoo.ëre (Zonhoven), mar.: benamingen "snoeren"en "snuren"niet te vinden in deze betekenis (iets te maken met "iemand de mond snoeren"?)  snûûrən (Lommel), snuitsen: schnautze (Nieuwenhagen), sjnaiwtse (Vaals), toebijten: towbieëte (Waubach), vies: vies (Heerlerbaan/Kaumer) bits, op bijtende toon spreken [snibben, snauwen, bitsen, toesnappen, grauwen, knappen] [N 85 (1981)] || grauwen: Je hoort hem de hele dag snauwen en - [DC 35 (1963)] || snauwen || snauwen, toesnauwen, grauwen || snauwen: Je hoort hem de hele dag - en grauwen [DC 35 (1963)] III-1-4